WITTE SCHOENTJE
BUITENLAND
P. W. TWEEHUIJSEN,
^BINNENLAND
WAT WILS
Herstel in Christus.
DINSDAG 5 JUNI 1917
4ISTE JAARGANG No. 935
Dit nummer bestaat uit twee blader*
EERSTE BLAD.
Distributie versch Kalfsvleesch.
VERKOOPLOKAAL OPENBAAR SLACHTHUIS.
Tot nader aankondiging eiken Woensdag-, Vrljdag-
i Zaterdag des namiddags van 2 tot 4V2 uur verscn
kalfsvleesch verkrijgbaar op vertoon van vleeschkaart.
Vleescli met been20 cent per pond.
Oehakt en Lappen30
35
Er is een merkwaardig en goed bedoeld streven
óók onder de Katholieken, om door allerlei
internationale regelingen den oorlog zooal niet
onmogelijk te maken, dan toch tot het uiterste
te beperken.
Dit streven heeft voor ons altijd een sterk
utopisch karakter gehad, wegens den vorm,
waarin het zich uit.
Hét werkt aan den koepel van den maatschap
pelijke]! bouw, terwijl de bouwvalligheid van
dien koepel dient geweten aan de verzakking
der grondslagen.
Wie een wereldramp als die, welke zich voor
onze oogen afspeelt, wil voorkomen, moet zeker
falen, indien zijn arbeid de diepere oorzaken
dezer ramp miskent. Die diepere oorzaken nu
wortelen in de menschelijke persoonlijkheid zelve,
wier ontwikkeling tot de volheid des Christen-
doms door de uit het Christelijk verval geboren
Hervorming en hare gevolgen werd belet.
Het kan niet anders of een ramp als deze
móet, als iedere groote maatschappelijke crisis,
te wijten zijn aan een ziekte der menschelijke
persoonlijkheid, collectief beschouwd, zooals
overigens de rampzaligheid der wereld te wijten
is aan de oorspronkelijke corruptie der persoon
lijkheid en omgekeerd evenzeer haren val bewijst.
Zoowel de logische redeneering als de prae-
tische ervaring on de goddelijke openbaring
bevestigen ons de allesbeheerschende rol der per
soonlijkheid in de wereldgeschiedenis en het
wereldgebeuren.
In den beginne was één mensch, één enkele
persoonlijkheid de menschheid. En al het andere
was er voor die ééne persoonlijkheid. Zij was het
middelpunt der stoffelijke Schepping, de wereld
was antropocentrisch. De daden dier ééne per
soonlijkheid waren der menschheid daden, haar
val was der menschheid val.
Die eene persoonlijkheid heeft zich verveelvou
digd in duizenden, millioenen, miliiarden indivi-
duen, - die ieder op zich weer een volledige per-
8°onIIjkheid vormden; maar het wezen der
persoonlijkheid bleef onveranderden evenals wij
het begrip „mensch" kunnen beschouwen in één
mensch verwezenlijkt maar óók veralgemeend en
alle mensdien, die ooit bestaan hebben en ooit
zullen bestaan, omvattend; zoo kunnen wij ook
de persoonlijkheid van één enkel mensch doch
tevens de „persoonlijkheid" als algemeen begrip
opvatten.
Blijvend buiten den twist tusschen realisme en
nominalisme, mag men tóch zeggen, dat de per
soonlijkheid, aldus beschouwd, de as is waarom
zich het rad der tijden wentelt, dat de wereld
historie de geschiedenis der menschelijke persoon
lijkheid is.
De persoonlijkheid immers ook de realist
geeft dit toe is het meest innige bezit van
ieder mensch en de wereldgeschiedenis is ten
slotte de geschiedenis van het inenschdom, van
tie betrekkingen der menschen onderling; en
deze betrekkingen worden beheerscht door de
menschelijke persoonlijkheid.
Daarom is geen werkelijke hervorming der
wereldgemeenschap in de richting van een blij-
venden volkerenvrede denkbaar zonder de ver
sterking van haren grondslag: de menschelijke
persoonlijkheid.
Welnu, de vernieuwing, het herstel, de vervol
making der menschelijke persoonlijkheid is een
louter zedelijk godsdienstige kwestie en kan dus
slechts door zedelijke machten voltrokken
worden.
De zedelijke macht der moderne wijsbegeerte
en leekenmoraal berust op pan theïstisch en
grondslag en wi' de persoonlijkheid doen opgaan
in den Staat.
Dit is de weg der u i t e r 1 Ij fc e gebonden
heid door de macht van wetten en bajonetten ,1e
weg naar dwang en slavernij.
De zedelijke macht des Christendoms hems!
op het blijmoedige begrip van het Kindschap
Oods en wil alle uiterlijke verschijnselen in
dienst stellen van de vervolmaking der mensche
lijke persoonlijkheid.
Dat is de weg der i n n e r I ij k e gebonden
heid door da macht van het geweten en der
duidelijk kenbare wet Oods, de weg tevens naar
liefde en vrijheid.
De strijd tusschen deze beide zedelijke machten
zal nu in een beslissend tijdperk gaan treden.
Alle verschijnselen wijzen hierop.
Bij de eerste schemering van den nieuwen
komenden tijd, aan de wieg der herboren wor
dende menschheid, stond nog de hooge figuur
van een Paus, die het „Herstel in hristus" als
leuze voerde en wiens grootste hervormingen,
zooals de veelvuldige en vroegtijdige H. Com
munie, geen ander doel hadden dan de verbete
ring en verheffing der menschelijke persoonlijk
heid.
De wereldgeschiedenis kent geen toeval; er
schuilt een hooge mystieke beteekenis in dit
samentreffen van een krachtig streven naar
algeheele Christelijke hernieuwing en de barens
weeën van een nieuw tijdperk der wereldgeschie
denis.
Alle mystiek echter, die geen zin heeft voor
de levenspractijk is onvruchtbaar.
De groote les nu der mystieke schouwing in
het samentreffen van een nieuwen en machtigen
spoorslag tot Christelijke hernieuwing en van de
crisis die een nieuw tijdperk der wereldhistorie
inluidt is wel: dat het aller Christenen grootsche
taak is naar krachten mede te werken aan den
Roomschen doop, de Christelijke initiatie van dit
komende tijdsgewricht.
Voorzoover het de o n m i d d e 11 ij k e inwer
king op de persoonlijkheid! betreft met geestelijke,
zedelijke, godsdienstige middelen, kunnen de
Katholieken in vertrouwen opzien naar den
Opperherder te Rome en de geheele Kerk Gods,
wier heerlijke ontplooiing in onzen tijd voor ieder
zichtbaar is en wier dienaren blijkens tal van
aanwijzingen, onder Rome's leiding, al meer en
meer op middelen zinnen, als bijv. het geregelde
huisbezoek, om onmiddellijk op de persoonlijk
heid in te werken.
Maar behalve een onmiddellijke inwerking op
de persoonlijkheid, bestaat er ook eene van wel
haast even groot aanbelang: de middellijke, de
inwerking door maatschappelijke, staatkundige,
litteraire wetenschappelijke en andere middelen.
Deze is het, die tot het gebied óók der Katholieke
dagbladpers behoort. En ten opzichte van deze
mag gevraagd: zijn wij, Katholieken, voorbereid
op, gereed voor onze groote taak?
P
fteerd, terwijl bijv. do Marokkansche divisie
60 pet. van haar sterkte zou hebben inge
boet. Zeker Is, dat. generaal Ni veile de be
trekkelijke mislukking zijner onderneming
met zijn positie ,n's ópperbevelhebber moest
bekoopen
De hoop dor Fransohen is nu op Pétatn
gesteld. Deze schijnt andere aanvalspunten
uitgezocht Ie hebben dan Nivelle en wel de
streek rond Verdun en de beide beenen vaji
don hoek, dien de Duitsche stellingen bij St.
Miliiei vormen.
Bij eenig succes van den eersten staat
biedt vooral dtt laagte gunstige mo
gelijkheden.
De positie is daa.,; .v 1 weten zal
ongeveer aldus: w
"Combres
Lamorvüle
WERELDBRAND
WAT DOET PÈTAIN? - DE PLANNEN VAN
HAIG FOCH VOL VERTROUWEN DE
ITALIANEN OP DEN KARST EN IN ALBANIË
- DE ZEEOORLOG.
Dat het Fransche offensief onder generaal
Nivelle niet de doeleinden heeft bereikt, die
het beoogde, staat wel vast.
Nivelle schijnt in de meening verkeerd te
hebben, dat von Hindenburg bezig was ook
de stellingen op de hoogvlakte van Oraonne
en in Champagne geleidelijk te ontruimen.
Hij hoopte door een krachtigen sioot die ont
ruiming in den war te kunnen sturen en
daarvan gebruik te maken voor een op-
marsch, ten minste tot Laon, Deze meening
is Nivelle noodlottig geworden en de aanlei
ding tot zéér zware verliezen van de aan
vallende divisies. Volgens berichten uit Duit
sche bron zouden bijvoorbeeld bij Craonne
van 42.000 man slechts 10.000 zijn terugge-
Apremont Flirey
I)e hier recht getrokken frontlijn loopt
natuurlijk volgens de heuvelachtige terseins-
gesteldheid met allerlei uitspringende en in-
Bij eenig succes van den eersten stoot
springende bochten en bovendien in een
scherperen hoek dan hier aangegeven.
De afstand Lamorville-Apreruont is slechts
ongeveer 17 Kilometer. Tusschen deze bei
de punten loopt het dal van het beekje Queu
de l'Etang. De afstand Flirey—Combres be
draagt ongeveer 25 Kilometer; tusschen de
ze beide punten is het terrein vlakker, 't Is
duidelijk, dat een indrukken van het front
zoowel bij Lamorville als bij Aprémont over
een afstand van bijv. 4 Kilometer aan iede
re zijde de punt van den hoek voor de
Duitschers onhoudbaar zou maken en mis
schien zelfs zulk een verwarden terugtocht
zou kunnen veroorzaken, dat een frontver
breking mogelijk werd. Nog grooter zou
den de gevolgen zijn als de Frauschen zoo
wel van Combres als van Flirey een 7-tal'
Kilometers konden vooruitdringen, waardoor
allo terugtoohtswegen onder het werkzame
vuur der Fransche artillerie zouden komen
ta Liggen.
"Wij geven deze mogelijkheden aan, om
den lezer voor te bereiden op de beteekenis
eener eventueele poging van Pétain in deze
richting.
Merkwaardig is het buitengewone vertrou
wen van den tegenwoordige» chef van den
Fransclien generalen staf in de overwinning.
Deze chef is generaal Foch, de eigenlijke
overwinnaar van de Marne. Foch heeft aan
de „Daily Telegraph" verklaard dat hij on
geschokt blijft ve, i rouwen in de eindelijke
overwinning der geallieerden, waarin hij vol
komen eenstemmig is met het Engelsclie op
perbevel.
Het zal nog wel eenigen tijd duren, doch
er is geen schaduw van twijfel- aan de ein
delijke overwinning.
Dat is kras gesproken, vooral voor iemand
als Foch, die tot de zwijgzame naturen be
hoort.
Tegenover Foch's vertrouwen staal echter
de even groote zekerheid, waarmede de Duit
sche legerleiding verklaart, dat alle pogingen
der tegenstanders vruchteloos zuilen blijven.
Zooals men weet, heeft ook generaal Dou
glas Iiaig verklaard, dat de Engelschen ze
ker door het Duitsche front zullen breken.
Ze gaan het nu weer eens bij Yperen be
proeven naar het schijnt. Nog kwam het
daar niet tot een grooten uanval maar na een
korte pauze is het roffelvuur er weer met
vernieuwde woede hervat, terwijl Haig ook
weer van „succesvolle raids" weet te vertel
len ten Noorden van Armentières en ten
Zuiden van Wytschaete. In do lucht nog
altijd groote activiteit.
De Welscha vliegers bestookten vier vij
andelijke "treinen; waarvan een geheel werd
vernield. Zevon Duitsohe vliegmachines wer
den neergeschoten; vier. van onze machines
worden vermist.
Aldus Haig.
De Duitschers blijven hunnerzijds verwoed
aanvallen tegen de Fransche stellingen aan
den Dames weg, die de Frauschen in staat
stellen de toevoerwegen achter het Duitsche
front onder vuur te nemen, wat natuurlijk
zeer onbehaaglijk is. Afgezien van kleine
plaatselijke successen zijn deze Duitsche te
genaanvallen onder bloedige verliezen mis-
Meer succes hebben Pasteur ij ksche tegen
aanvallen ten Oosten van Görz gehad waar
600 Italianen gevangen genomen werden.
Daarentegen brachten de Italianen ten
Zuiden van Castanevizza hunne stellingen
over oen frontbreedte van 2 Kilometer 400 M.
vooruit, wat. in zooverre van belang is, dat
hierdoor een stap verder wordt gezet op
den weg tot omvatting der Hramada stel
ling. Doch één stap slechts.
In Albanië hebben de Italianen de onaf
hankelijkheid van het land afgekondigd. Over
hnn pogen om naar den Westoever van bet
Ochrida-ineer op te mkken verneemt men
niets meer, wat nog niet beteekent, dat bet
opgegeven is
De Engelso'he pers blijft zich bewig boude»
met den dnikbootoorlog.
De marine-medewerker van de „Daily
News*' schrijft: „Toen de Duitschers nu on
geveer drie maanden geleden den onbeperk-
ten dnikbootoorlog aankondigden, was een
bepaalde groep onzer officieren er beslist
van overtuigd, dat de Engelsehe marine bin
nen weinige maanden met de dnikbooten zou
hebben afgedaan. Deze officieren hebben
echter hunne meening sindsdien gewijzigd.
Do Eerste Lord der Admiraliteit beweerde
bij den aanvang der campagne, dat de duik-
booten gewongen zonden zijn onder water
te blijven, en men meende derhalve aan te
mogen nemen, dat de trefkans der booten
onder deze omstandigheden 50 tot 75 pet. ge
ringer zou zijn. Intnsscben beschikken de
Duitschers over de hydroplioon, een appa
raat, dat hen in staat stelt, ook wanneer de
duikboot zieh beneden de oppervlakte be
vindt, met vrij groote zekerheid te richten;
en onze marine ziet zieh dus weer voor nieu
we moeilijkheden gesteld. Daarbii moet nog
rekening worden gehouden met bet groote
aantal strooimijnen, dat iedere duikboot met
zich voert. Deze mijnen bezitten een buiten
gewoon groote ontploffingskracht."
Ook andere Engelsehe Marine-deskundi
gen zijn meer gereserveerd in hnn uitlatin
gen dan Lloyd George was.
De Duitsche vernielcijfers over Mei zijn
nog niet bekend, zoodat het nog onmogelijk
is uit te maken of het succes der dnikbooten
afneemt. Jn verband met de berichten over
een nieuwe wijze van verweer tegen de
dnikbooten is echter wel van belang wat uit
Borgen (Noorwegen) wordt bericht.
In 't begin n.l. van de vorige week zou een
Nocrscb schip in een haven aan Noord-En-
gciarid getuige geweest zijn van een merk
waardig feit. Er kwamen n.l. tweemaal
twee torpedojagers de haven binnen, die een
duikboot tusschen beide hadden opgehangen,
wfdke ze dienzelfden morgen in de nabijheid
der Engelsebe kust hadden gevangen.
Naar verluidt zijn in den laatste» tijd vele
duikbooten bij de Shetlandsche eilanden,
waar zich vele schijnen op te houden, gevan
gen.
Dat de Engelschen niet stizitteji is in ieder
geval zeker.
Een correspondent van het „Handelsblad''
schrijft het volgende over hun geweldige ac
tiviteit:
Wij hebben een gedeelte van de waakzame
Engelsehe vloot bezocht.
Daar lag do beroemde slagkruiser Tiger*
volgens de Duitschers in den slag bij Jut
land vernield, maar in werkelijkheid zoo
sterk en stevig als ooit te voren, en de „Lion*
van wie de Duitschers ook al beweerden dat
7,ij buiten dienst moest gesteld worden, om
dat hunne kanonnen bet schip al te zwaar
hadden toegetakeld. Ja. de leeuw was ge
wond, maar dank zij den „dokters'' te Ro-
syth, ie hij weer hersteld en geniet thans we
der een goede gezondheid.
Wij zagen ook de „Inflexible", den slag
kruiser, die bij Gallipoli op een mijn liep en
ten doode gedoemd scheen, dooh den toe-
gebrachten schok te boven kwam.
„Kijk, daar werd zij getroffen," zeide een
van de officieren toen ik met hem op het
dek liep, „het scheen ernstig, maar de zaak
is weer in orde gekomen."
Later toonde hij mij in de „mess-room"
der officieren een model van nu wijlen de
„Gneisenau". Een Duitsche krijgsgevangene
had het gemaakt en men bewaart het als
een relikwie aan boord van de „Inflexible".
Wat zouden wij gaarne meer die relikwieën
willen verzamelen," zeide hij, „als de Duit
sche vloot maar uitkwam. Daar wachten we
dag en nacht op. „Meesters van de zee
noemen zij zich, een merkwaardig.soort mees
terschap als men zijn schepen niet op het
water durft vertooneu en uitsluitend gebruik
maakt van onzichtbare verraderlijke duik
booten, die onschuldige koopvaardijschepen
verwoesten.
Barteljorisstraat 27. TEL. 1770
Maar het zal lang duren eer zij er in sla
gen onze handelsvloot te vernielen. Wij bou
wen eiken dag weer schepen, om de vaar
tuigen die gezonken zijn, te vervangen.
Zijt ge kort geleden op de Cyle ge
weest?"
Ik vertelde hem ,dat we er den volgenJc
dag heen zouden gaaD.
„Wel, dan zult ge met eigen oogen kunne
zien, wat daar gebeurt."
Ik heb het gezien. Den dag nadat we de
Britsche vloot bezocht hadden, kwamen we te
Glasgow aan en vertoefden geruimen tijd op een
van de grootste scheepstimmerwerven aan de
oevers van de Clyde. Daar kan men inderdaad
zien, wat er voor de handelsvloot en voor de
marine hier te lande wordt gedaan.
Van een der geweldige kranen, die ik waagde
te beklimmen ik schaam me niet te bekennen
dat ik er mij voor een tweeden keer liever niet
aan zou wagen hadden wij een prachtig ge
zicht over de werven langs de Clyde. Overal
was men druk in de weer. Niet minder dan
140,000 man zijn bijna voortdurend bezig; tal
van scheepstypen naderen hun voltooiing; tor
pedojagers, reusachtige koopvaardijstoomers,
standaardschepen, die binnen acht maanden of
misschien nog vlugger gebouwd kunnen worden,
zijn reeds bijna gereed en de kielen voor tal
van andere vaartuigen waren alweer gelegd.
In bepaalde werkplaatsen werden de turbines
en de machines voor al die schepen vervaardigd;
in andere zagen wij lange rijen tanks, zooal3
die welke op de Fransche slagvelden hun vree-
selijk werk hebben verricht. Hier stonden ze te
wachten op de kanonnen, die weer in andere
werkplaatsen vervaardigd worden.
In Glasgow en aan de Clyde wordt dag en
nacht gewerkt om het leger en de vloot te ver
sterken en om te beletten, dat de duikbooten
van den vijand het land kunnen uithongeren.'
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij Kon. besluit ie:
benoemd tot gewoon hoogleer aar in de
faculteit der rechtsgeleerdheid aan de rijks
universiteit te Groningen» J. C. van OOver, te
Amsterdam;
benoemd tot 'gewoon hoogleeraar in de
faculteit der rechtsgeleerdheid aan de rijks
universiteit te Utrecht, mr. dr. C. A. Verrijn
Stuart, thans hoogleeraar aan de rijksuniver
siteit te Groningen:
benoemd tot lector in de faculteit der ge
neeskunde aan de rijksuniversiteit te Lei
den, om onderwijs te geven in de kinderge
neeskunde, dr. E. Gorter, aldaar;
aan jhr. P. J. J. S. M. van der Does de Wil
leb ois, op zijn verzoek, met ingang van I
Juli, eervol ontslag verleend als burgemees
ter der gemeente 's-Hertogenbosch;
goedgekeurd» dat P Kooiman, burgemees
ter der gemeente Zuid- en Noord-Scihermer,
is benoemd tot secretaris dier gemeente.
De gewone audiëntie van den Minister
van Marine zgl Vriidag as. niet plaats heb
ben.
HOFBERICHTEN.
H. M. de Koningin zal Woensdag as. een
bezoek brengen aan Den Bosch» en vandaar
naar Hedel vertrekken voor een militaire
inspectie.
Z.K.H. Prins Hendrik is gis ter na middag te
Apeldoorn aangekomen en zal ©enige dagen,
op, het Loo verblijven.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
De N.O.T. verleent tot nader order geen
consent voor den invoer van machines voor
het drogen van groenten.
Een te Nijmegen gehouden liefdadigheids
avond, waarop de officier-pater Raymond O,P.
heeft gesproken, heeft netto f 612 opgebracht,
welk bedrag', 'in overleg met het Fransche
gezantschap, besteed zal worden voor de op,
weg naar Nijmegen zijnde Fransche kinderen,
die daar zullen verpleegd worden bij de Soeun»
Auxiliatrioes des Ames du Purguloire.
Te Rotterdam is van New-York gearri-
DE ONDERZEEBOOT VAN MAGNUS
PECELIUS.
Het bouwen van dnikbooten heeft reeds lanc
gel oden vele geleerden beaig gehouden. Een der-
igeJijk zoeker was de ito toss ar in de wiskunde
Magnus Pegel, of Pegdius. zooala hii zich
noemde, in 1547 te Kost-ock geboren, die in
1604 een werk publiceerde onder den titel:
„Thesaurus reruni selcotarum, magna,rum.
diignarum, utilium, suavium"schatkanTetr van
uitgezochte, bekagriike, waardevolle, nuttige
en aangename dingen."
D,it bock bevat, nieuwe geneesmethoden,
plannen tot verbetering van onderwijs en
wetenschap, inemoteclinisolie hulpmiddelen,
plannen voor den bouw van luchtschepen, en
allerlei soort werk- en oorlogsmachines.
Zoor uitvoerig wordt iu deze Thesaurus over
het onderwaterschip gesproken. „Het eigen
aardige onderwatervaartuig is van oeu wonder
lijke inrichting. Men fca.11 daarin onder de zee,
onder rivieren en uieeren, in meer of minder
diepe, in stille, bewogen en stormachtige wa
teren leven én ademen en. zich naar verkiezing
bewegen. Met oen droog lichaam en alle kanten
door lucht omgeven, alleen, met zirn tweeën of
'hot moer personen, al naar de grootte der ma
rine, kan men den bodem van de zee-bötredén
•n men kan 't vaartuig'ook onder water overal
heensturen. Met behulp van de oinderwaterma-
cthjine kunnen muren eu bouwwerken onder
water worden opgericht, verzonken schatten op
gehaald, de vischvangst volmaakt worden. In
oorlogstijd kunnen op deze wijs verdedigings
werken gemaakt worden." Pegel voegt ex dan
bij. dat voor den bouw van een dergelijke ma
chine ontzettend veel kennis noodig is en veel
moeilijkheden bestreden znllen moeten worden.
KAMEEL-HOSPITALEN.
Niet alleen menschen. maar ook dieren zijn
in den oorlog „gemobiliseerd." Paarden en
honden rijn in de legers bijna onmisbaar gewor
den, terwijl in sommige streken de kameel een
biina niet' te vervangen oo-rlogadier is. In tro
pische en siubtiropische doelen van Afrika en
Klein-Azië waar de Turken tegen hun vijanden
strijden, doet dë kameel dienst als last- en rij
dier. Vooral waar geen spoorverbindingen ziin
19 de kameel onontbeerlijk. Het dier moet dan
veel vermoeienissen doorstaan en wordt soma
letterlijk doodgereden. De Tunksche kameelihos-
pïtalen rijn dan ook, zooals dr. Gradienwiitz in
'„Uber Land nnd Meer" schrijft, geenszins een
overbodige In die hospitalen worden ge
wonde kan (dep geopereerd, de zieke en over
vermoeide dieren worden verpleegd en ver
zorgd. tot ze weer geheel he retold ziin. en de
weerspannige Worden met onvermoeid geduld
a fgericht," tot'zévoor den dienst! geschikt rijn.
De kstkameelen Hiden het'zwaarst onder den
druk van het Jastzadol, dat door hun wigestadi-
gen gang steeds heen en weer geslingerd wordt,
waardoor vrij spoedig gevoelige plekken onb-
staan, terwijl 't gewond worden zulte onder de
grootste voorzorgen dikwijls niet te vermijden
is.
DE STRIJD TEGEN DE UOO!b>- KTS;
De Amerikanen, dio bijzonder era Jour hooi-
fcoors geplaagd worden, keoben zich onlangs
aaneengesloten jët !1 Uuy tover preveel ion
Association" oen bond t«r voorkoming va» Je
lastige ziekte. In Novv-Orloans Ls men nog ver-
dor gegaan. Daar heelt men een „anti hay fever
weed law" een wet tegen de schadelijke planten,
die de hooikoorts veroorzaken. De beweging
gaat uit van het idee. dat het voor alles zaak is
de pollen van de hooikoorts veroorzakende ge
wassen te verniteigen. Dat, ziin in Amerika
vooral de poillen van de van Mei tot Juni
bloeiende Ambrosia artemisia efolia en hot
Jaoobskruid. voor Europa voorna meliiik de pol
len van de rogge, met welks bloeitijd het op
treden van de ziekte samenvalt. Over de oorzaak
van de werking op sommige menschen en de ab
solute onschadelijkheid voor andere is nog
niets met zekerheid bekend. In'Amerika houdt
men zich echter levendig met deze vraag bezig.
Een Amerikaansch arts heeft twee soorten van
pollen gevonden, die verschillend werken een
behaarde zooals die van het Jaoobskruid. die
de ziekte veroorzaakt, door in het slvmviies van
den neus vast te gaan ziiten en dat te bescha
digen en daardoor in 2 a 3 minuten hooikoorts
veroorzaakt en den onbekaarden. die door znn
rijkdom aan eiwit inwendige vergiftigings
verschijnselen te voorschijn roept.
GASD.LCHT PAPIER.
Van het gewone perkamentpapier weet men
dat het waterdicht is. Ook stof en bacteriën
kunnen moeilijk door het hoornachtig© opper
vlak heendringen. Toch is perkamentpapier
geen volmaakt afsluiitingsimiddelVooral bij
flesscheu, die met g,nahoudende vloeistoffen ge
vuld zijn, moeten, wil men de gassen, dus biiv.
het koolzuur van bier of van de een of andere
limonade, niet laten ontiwiiken. de bekende
gumnniringen worden gebruikt. In do „Papier-
zeitung" wordt nu ©en patent beschreven, vol
gens hetwelk een papier gefabriceerd kan wor
den, dat bij voel overeenkomst met het perfca-
ment-papi«r. took door een paar zeer^ belang
rijke eigenschappen daarvan afwijkt. Ter ^ver
krijging van dit nieuwe water- en gasdiohte
papier wordt ongelijmd papier getrokken door
koud zwavelzuur van een bepaald gehalte en
dan het overtollige zuur verwijderd. Daardoor
wordt het papieroppervlak bedekt met een lijm
achtige stof, die de papiervezels waterdicht
samenliimt en de poriën gastdieht sluit. In
tegenstelling met perkament is dit papier on
doorzichtig, maar niet hoornachtig, doch week
en elastisch. Wanneer verscheidenö Van zulke
vellen papier hetzij onmiddellijk bij de fabri
catie of later door walsen vereenigd worden,
dan kan het nieuwe product dienen tot sluiten
van vaten met schuimende vloeistof, ongeveer
op de wijze, zooals men vroeger gummiringen
gebruikte. Behalve de goedkoopte heeft het
nieuwe fabrioaat nog boven het gummi h©5
voordeel reuk- en smaakloos te ziin.
WETENSWAARDIGHEDEN.
Een eik van middelmatige groette draagt
ongeveer 800.000 bladeren.
De oudste dierentuin ter wereld zal
vermoedelijk die geweest zijn» welke de Chi-
neosehe keizer Wu-Wang omstreeks 1150 v.
Chr. liet aanleggen.
De hoogstgelegen plaatsen van Europa
zijn: Findein, dat in Zwitserland op 2075 me
ter hoogte ligt, en Sancta Maria, in Itali-
aansch Zwitserland op 2487 meter hoogte.
RAADSELS.
Welk dier is het goedkoopst te onderhouden?
De mot, die vreet galen.
Welke menschen hebben het beste ge
heugen?
De geheelonthouders, want die onthouden
alles.
GROOT VERSCHIL.
Onderwijzer: „Weet je wel. Frits, dat het
mij zalf ook PÜn doeti, als ik je moet straffen."
Frits: „Jawal meneer, maar niet op dezelfde
plaats."
COURANT
Stukjes
119
t
