STAD EN STREEK
KUNST EN KENNIS
m
HANDEL EN NIJVERHEID
KERK EN SCHOOL
ORDE EN ARBEID
sc!i<
Nadruk dient; gelegd op het feit, dat de
geheele beroering ontstaan Ie door, het ver
langen van de Nederlanden! om Duitech-
land van aardappelen te voorzien. Engeland
ie en was steeds bereid zich afzijdig te hou
den, op voorwaarde, dat geen aardappelen
naar Duitschland worden uitgevoerd.'
De N. R. Ct. teekent hierbij o.m. aan, djit,
nu de Engelsohe legatie meent nadruk ta
moeten leggen, „op het feit, dat de geheele
beroering ontstaan is door het verlangen
van de Nederlanders om Duitschland van
aardappelen te voorzien" zij deze
voorstelling van zaken toch niet wil laten
oasseeren, zonder tevens daarbij te voegen
de inlichtingen, die officieus yan Nederland-
sclie zijde zijn verstrekt, en die reeds 16
Juni j.L verschenen zijn Men zal dan ontwa
ren, dat het feit, waar de Engelsohe Lega
tie meent nadruk op te moeten leggen, ee-
nigszins tendenzieus is voorgesteld, zegt het
blad. Niemand hier te lande heeff, zoover
wij weten, tot, Engeland In de aardappel-
zaak eenig verwijt gericht'; indien hier ver
keerde indrukken zijn. die het op don weg
r Engelsohe autoriteiten ligt, te verwijde
ren, dan moeten die opgewekt zijn door be-
-c'nouwingen in de Engelsohe pers. De aard-
iope'.relletjes te Rotterdam hebben niets uft-
<:n-nde gehad met het feit, dat de beschik^
o:.: - aardappelen voor uitvoer naar Enge
land bestemd waren. Zoo het Duitsche aard
appelen waren geweest, zouden de relletjes
evenzoo hebben plaats gehad.
Het geheele geval kwam hieruit voort,
dat er schepen met aardappelen waren, en
de bestormende vrouwen geen aardappelen
hadden. Het blad is er dan ook van over
tuigd, «lat er bij de relletjes geen woord
is gevallen dat de Engelsche autoriteiten
zich behoeven aan te trekken. De eenige
uitlating in dien zin is, naar wij meenen,
voorgekomen in de Engelsohe pers, waar
geïnsinueerd is, dat de Rotterdamsche auto
riteiten de relletjes aanmoedigden om de
bevolking togen Engeland op te zetten
een allerdwaaste bewering, maar de eenige,
die wij ons weten te herinneren, waarbij «1e
relletjes in een verband zijn gebracht, die de
Engelsche legatie tot een opheldering zou
kunnen nopen.
De hier bedoelde mededeelingen wel
ke de N. R. Ot. achter deze beschouwingen
nog eens laat volgen hebben wij in ex-
tenso opgenomen in ons nummer van Maan
dag 18 Juni. Red. N. EL Ot
Behalve Rotterdam heeft ook Amsterdam
in de laatste dagen zijn aardappelnood-rel-
letjes.
Het is zeer begrijpelijk dat vrouwen, welke
in sommige gevallen uren voor de a&rdap-
peiwinkeis en file staan om ten slotte nog
met ledige handen naar huis te moeten gaan,
haar geduld verliezen. wordt echter ver
zekerd, dat er op het oogenblik geen spra
ke meer van is, dat door de handelaren in
Amsterdam geheime voorraden worden ach
tergehouden. Ze zijn er eenvoudig niet en
waar niets is, verliest de koning zijn recht.
Daden van geweld als in de Jordaan zijn
voorgevallen, zijn daarom dubbel afkeurens
waard.
Omtrent het optreden der politie bereiken
de Mb. allerwegen berichten, dat dit overal
door groote tact werd gekenmerkt. Eenige
JDe Eerw. spreker toonde aan, hoe de Mar
telaren van Gorcum aan Christus' lijden deel
De burgemeester döef een beroep op de
medewerking van al» handblaren en gros-
skrs om de-zen maatregel In het belang der I namen door hun bereidwillig, blijmoedig en
goede orde en de regelmatige voorziening standvastig lijden, waardoor zij nu ook deelen
rn*t aardaimolen. voorzoover die voorradig in Jezus' verheerlijking. God heeft Zijne hel
met aardappelen, voorzoover die voorradig
zijn, te doen slagen.
Bijna allo. Fransohe bladen publlceeren,
volgens bericht aan de „N.RCrt." het te
legram uit Don Haag omtrent de schik
king tusschen Nederland en Duitschland over
de getorpedeerde schepen zonder, commen
taar.
De „Echo de Paris" zegt, dat de houding,
die de Fransohe en Enge&che regeering zul
len aannemen, dient te worden afgewacht.
„Wij moeten vervolgt het blad even-
wet het ware karakter van de overeen
komst aantoonen. De laatste maatregelen van
do Ver. Staten ten aanzien van den uitvoer
naar onzijdige landen hebban de hulpbron
nen der onzijdigen, die aan Duitschland' gren
zen, ïn hoog® mate beperkt. Duitschland moet
daarvan den terugslag hebben ondervonden.
Als Duitschland nu enkele zijner koopvaar
ders, waarop het zoo zuinig is, onder on
zijdige vlag brengt, dient het alleen zijn
eigen maag."
Ook in Engeland wordt bezwaar gemaakt
tegen de getroffen schikking. De „Pall Mali
Gazette" schrijft, dat deze schikking waarbij
Duitschland in ïndië liggende schepen aan
Nederland afstaat en daarvoor de verzeke
ringssommen krijgt, minder edelmoedig te
(van Duitschland) dat 't schijnt „Deze sche
pen zijn voor Duitschland verloren en het
vredescongres diende over het eigendoms
recht ervan te beslissen. Het is onwaar
schijnlijk dat de overdracht (door de entente)
zal worden toegestaan," meent het blad.
Volgens het „Vad." bracht een uit Duitsch
llge Belijders verheerlijkt door hen als Zijne
bijzondere vrienden door de geloovigcn te la
ten vereeren. Hij heeft hen veheerlijkt door
aan de Katholieken van Nederland eene bi-
zonder e devotie te verleenen tot die twee
geloofspunten, welke de Martelaren met Hun
bloed hebben bezegeld: een levendige liefde
tot het Allerheiligste Sacrament en een on
verbreekbare trouw aan den H. Vader.
Zoo zal dit jubelfeest, aldus do Eerw. feest
redenaar, ons dee to meer hechten aan onze
heiligen, ons opwekken hen na te volgen-, we-
beproeving, ook eens deel znllen hebben in dé
beproefing. ook eens deel zullen hebben in de
vertroosting.
Des namiddags om drie uut werd een plech
tig Lof gehouden met geestelijke oefeningen,
waaronder processie met het Allerheiligste
en de reliquleën der Martelaren.
Het waren oogenblikk envoi diepe ontroe
ring toen de breede scharen geloovigen de Ka
pel uittrokken, om in devote godsvrucht rond
te gaan langs de geheiligde plaatsen waarop
zoovele jaren geleden Gorcum's groote strip-
ders den marteldood doorstonden, in onbe
zweken trouw aan de Kerk van Christus.
Smeekend en aldoor winnend in sterkte
«tegen de gebeden op Ln de gewijde stilte die
over den bevoorrechten grond lag uitge
spreid waarin eens «ie gefolterde lichamen
dier uitverkoren mannen zijn nedergelegd.
Met het pelgrims-afscheidlied werden de
plechtigheden besloten, waarna de béevaart-
gangers stadwaarts togen.
Mogen de Goreumsche Martelaren „uit
groote vervolging gekomen'', glorierijk in
land te Arnhem gearriveerde trein dezer hun zegepraal en met de kroon der Eeuwig-
dagen een wagon mee, die 49 millioen Mark
aan goudgeld voor Amsterdam bevatte. Een
vijftal personen reisde ter. bewaking mee.
De minister van Landbouw heeft lot de
burgemeesters een circulaire gericht, waarin
h(j, in verband met de instelling van de
Rijkscommissie voor Bouwmaterialen, ver
zoekt hem zoo spoedig mogelijk een over
zicht te verstrekken van de voorraden Port
land-cement, gips- en tras, welke hier te
lande aanwezig zijn.
Het die aanwezige voorraden kan dan door
genoemde commissie rekening worden gehou
den bij de verdeeling van Üe nog ln te voeren
partijen.
Dergelijke opgaven zullen moeten geschie-
heid gesierd, op den blijden herdenkdag hun
ner verheffing, voor den troon van God de
smeekingen der pelgrims verhooring hebben
doen vinden.
Dat Zij, die voor ons dierbaar Geloof „aller
lei moedwil en slagen en hooien en kerkers**
hebben verduurd, datzefde Geloof vooral in
ons vaderland steeds mogen doen toenemen.
Dat Zij er de bijzondere beschermers van
bijvenl
NEDERL. R.-K. TOONEELBOND.
In het Oildenhuis te Amsterdam kwam de
i - r--- 1Ki Ned. R.-K. Tocneelbond Vrijdag in 4e algemeene
den omtrent de hoeveelheden, welke °P vergadering bijeen, onder voorzitterschap van
Juli a.s. aanwezig zqn. De opgave zou niet daf heer jf A JM. biesfeldt, uit Edam,
alleen van handelaren in genoemde materia- voorzitter opende met een welkomstwoord,
ten gevorderd moeten worden, maar ook van de aanwezige dames-tooneelisten, de
de greote verbruikers, met name de bouw- vergadering, memoreerend de bezwarende tijds-
ng verheid. (Wat de handelaren betreft zal ook om|tadigfeden waarmede de bond te kampen
De secretaris, de heer Mach Mok las vervol
gens de notulen. Deze werden ongewijzigd goed
gekeurd.
Uit het daarop uitgebracht derde jaarverslag
bleek, dat ondanks de moeilijke tijden de Bond
in het bijzonder de aandacht moeten worden
gewijd aan gelegenheidshandelaren en spe
culanten, die in gewone tijden Diet in de
genoemde bouwmaterialen doen.
v
Naar het Ned. Gorr. bur. verneemt, zal de
ook formulieren verstrekken, waarop parti
culieren benzine kunnen aanvragen.
Zooals reeds is medegedeeld, bestaat de
mogelijkheid, dat er aan het einde van Juli
vrouwen, die zich langs onrechtmatigen weg I benzine voor p&rtioulloren boscViVk.ba^u wordt
aardappelen hadden toegeëigend en deswege Jgesteld. De K. N.
door de politie waren gearresteerd, heeft
men zelfs vrijgelaten ook, nadat se weiger
den de aardappelen af te staan, eenvoudig
om niet tegen vrouwen te behoeven op te
treden.
Een aantal vrouwen, die zich naar het
stadhuis hadden begeven werden daar door
I zich uitbreidt m het aantal aangesloten vereent
gingen thans 24 bedraagt.
Het verslag werd goedgekeurd.
Het jaarverslag van den penningmeester, den
heer O. J. C. Winkes uit Vlaardingen, wees
A n i- hedrag van f wo.TO aanlnlccmstra
t r?' v v^r I f f 106 90 aan uitgaven, zoodat er een na-
deelig saldo is van f 6.85.
Voor het nazien der rekening werden aan
gewezen Dordrecht en Utrecht.
Daarna kwam aan de orde een voorstel van
de afdeeling Tilburg, bedoelend dat de Bond
stelde medewerking der gemeente tot vor- noodige samenwerking te verkrijg*11
ming van een havenreserve zijn goedkeuring
te verleenen, op dezen voet, dat de gemeente
aan het Kon. Nat. Steuncomité, dat twee der
de gedeelten bedraagt van het déficit der ba-
venreserve, de helft zal vergoeden.
Blijft de toestand, zooals hij in den laateten
tijd gemiddeld is geweest, dan hebben B. en
W. aanleiding dit aandeel der gemeente op
circa 8000 k f 10.000 Weeks te schatten,
welk bedrag echter steeds voor wijziging zoo
wel ten gunste als ten ongunste vatbaar ia.
De tegenstemmers hadden hiertegen voor
al en terecht bezwaar, wijl hierdoor één ca
tegorie van arbeiders bovenmatig wordt be
voordeeld boven andere categoriën. die straks
met dezelfde eiscben kunnen komen. Een
tweede bezwaar, dat nietmi nder reden van
bestaan had en van invloed was op de stem
ming was, dat 't in hooge mate onbillijk is te
genover personen die wel werken, dat men
een loon van 18 garandeert aan menschen
die niet werken. Men opfkende. en zeer te
recht. dat dit rechtvaardig is tegenover men
schen die met hnn arbeid een lager loon ver
dienen. De werklust zal or tot schade van de
arbeiders en van de maatschappij dOor te
loor gaan, en bovendien zou dit voorstel een
onnatuurlijke opdrijving van de loonen ten
gevolge hebben.
Verscheidene raadsleden-voorstemmers had
den dan ook vooraf verklaard dat zij m prin-
depe het eens waren met da motieven der
tegenstemmers, doch dat zij aan den drang
van boven zouden toegeven en dus noodge
dwongen met het voorstel zouden medegaan.
De burgemeester merkte san het slot der
vooraf gehouden beschouwingen nog nop, dst
hij alleen dèn medewerking in oen dergelijke
aangelegenheid heeft te verleenen, indien bei
de bij betreffende zaak betrokken partijen
bet hem vragen; medewerking van de ge
meente tot het vormen van een havenreserve
acht hij echter niet wenechelijk. De defini
tieve schikking van de zaak hing evenwel
ten slotte af van de inwilliging -an het aan
de gemeente gedane verzoek. De arbeid is
toen inmiddels hervat, en spreker heeft het
niet aangedurfd, door een weigering op
nieuw een staking uit te lokken. Dit is de
eenige reden, waarom hij aan dit voorstel zijn
stenn heeft gegeven.
gasfabriek en electriscbe centrale
fen-commissie.
VREEMDE INDUSTRIE.
Naar de „Limb. Koer." meldt, heeft een bui-
tenlandsche hoogoven-maatschappij de hoeve
Ter Worm. 110 hectaren groot, onder Voeren-
daal gekoekt. De aankoop Is geschied door tus-
•chenkomst van de directie der Oranje-Nassau-
mijnen.
Naar verluidt, moet de koopster een maat
schappij zijn, welker werken, bij de bezetting
van een deel van den Elzas door Fransche tree-
pen door den oorlog ten deele zijn vernield. Het
blad veronderstelt, dat het de vennootschap Les
petit-fils de Francois de Wendell is.
MAATSCHAPPIJ VAN NIJVERHEID.
Oistermorgen te 9 uur werd te Deventer de
140ste Jaarlijksche algemeene vergadering der
Maatschappij van Nijverheid geopend met een
m voorzitter, den heer mr. J. C. L.
de automobielen, de K. N. M. V. voor de
motorrijders, en de A. N. iW. Ik, Toeristen
bond voor Nederland, voor beide categorieën.
De minister van buitenlandsohe saken
de wethouders, de heeren Josephus Jitta en
Wibaut ontvangen en tot kalmte aange
spoord.
.Ook de Amsterdamsche aardappelwinke-
liers hadden zich over h8t tekort aan aard
appelen telegrafisch bij den minister be-
klaogd.
Daarop werd het volgend antwoord ont
vangen
tegenwoordige regeling vroege aardappe-
lenveiling slechts voorloopig wordt binnen
kort vervangen door regeling die /mn uwe
wenschen tegemoet komt."
De burgemeester van Amsterdam heeft
naar aanleiding van den aardappelnooü aén
den minister van landbouw, nijverheid en
handel het volgende telegram gezonden:
„Voorraad aardappelen vorigen oogst is
hier geheel uitgeput. De ons gisteren door
Rijksdistributiebureau nog aangeboden .partij
oudo kleiaard appelen werd door deskundige
grossiers, met distributie belast, onbruikbaar
geacht. Aanvoer van vroege aardappelen is
geheel onvoldoende. Overgroote deel der be
volking kan dus geen aardappelen koopen.
Op grond van deskundige adviezen moet ge
vreesd worden, dat indien regeling van re-
gelmatigen aanvoer van voorraden niet we
der door u tor hand wordt genomen, aan
voer onvoldoende, in eik geval zeer wissel
vallig zal blijven. Het thans gevolgde stel
sel werkt bijzonder slecht. Bovendien wordt
gevreesd, dat wanneer rantsoeneering niet
weder wordt ingevoerd, regelmatige voor-
liening van de bevolking ook bij ruimeren
aanvoer in veilingen niet verzekerd is, en
met elko prijswisseling gevaar zal loopen,
Do toestand van het oogenblik is niet houd
baar, en in overeenstemming mot het een
stemmig advies van de Levensmiddelencom
missie verzoek ik n dringend regelmatige
aanvoeren van aardappelen te verzekeren
en onverwijld rantsoeneering weder in te
stellen en te handhaven. Voor mij staat vast,
dat zonder rantsoeneering regelmatige voor
ziening van de bevolking onmogelijk zal zijn.
Met het oog op de omstandigheid, dat de
aanvoeren van vroege aardappelen in de
eerstvolgende dagen nog onvoldoende zullen
zijn om aan de geheel bevolking van Am
sterdam een zekere hoeveelheid, zij het een
kleine hoeveelheid, gelijkelijk te kunnen ver
schaffen, heeft de burgemeester aldaar be
sloten, de grossiers en handelaren, die aard
appelen aanvoeren, uit te noodigen, de hoe
veelheden, die zij ontvangen, niet terstond
af (e leveren, doch ter beschikking van de
gemeente te houden, om ze aan de gemeen
te legen den geldenden prijs te verkoopen tot
het. oogenblik, dat de gezamenlijke hoeveel
heden binnen de gemeente aanwezig, voldoen
de zullen s(jn om een half kilogram per
hoefd op bon af te leveren.
e.
een eisch tot verbeurdverklar^ werd m-y R Qianotten uit filburg
rite ld van „cases Drilling Machines marked f1
3527 B", geladen in let Nederlandsche
brengt ter kennis van I een algemeen regissiur zou aanstellen, die de
p ïjo regie heeft der stukken door de vereenigingen
op 0 dezer voor
stoomschip „Waalwijk".
Het hoofdbestuur zag zeker veel nut in het
I voorgestelde, doch in verband met den finan
Op !2 fee, „erf Mn totand der kan. adviseerde het tatanr
verklaring ingesteld van
gemerkt I O. F 1/6, seladen in het Neder
landsche stoomschip „Helena".
dit plan voorloopig niet uit te voeren, doch het
in studie te houden om er ter gelegener tijd op
terug te komen. Aldus werd besloten.
De afdeeling Watergraafsmeer «telde voor
Bij de Visscherij-Maatschappij „Mercuri- - r uitbreidino- van het
us" ta Vlaardingen is bericht ontvangen
haar zeillogger Thor.
Vlaardingen naar IJsland vertrok, door En-
elsche oorlogsschepen ia opgebracht naar
itornoway.
HET GOUDEN JUBELTIJ DER GORCUM.
SCHE MARTELAREN.
Uit Den Briel wordt dA gisteren aan de
„Msb.*1 gemeld:
Heden is het d-e heugelijke herinnering»-
datum dat onze negentien vaderlandsche herkozen werden de heeren J. A. M. Diesfeldt
sluiting van vereenigingen. waarin dames en
heeren gemengd spelen. De geestelijke advi
seur, de WelEerw. heer Ratté, deelde in ver
band hiermede de vergadering mede, dat ver
leden maand het Doorluchtig Episcopaat in al
gemeene vergadering had besloten, de veree
nigingen, die gemengd spelen, eenparig af te
keuren, terwijl niet toegestaan zal woraen, dat
zulke gemengde vereenigingen lid werden van
den Bond.
R.-K. en „gemengd" zal dus voor de toekomst
niet samen kunnen jjaan.
De bestuursverkiezing had tot uitslag, dat
martelaren vóór vijftig jaren door Z. H. Paus
Pi us IX onder het getal der Heiligen zün op
genomen.
Door de tijdsomstandigheden kon deze blij
de vreugdedag niet worden gevierd met den
luister waarmede het Roomsche hart do na
gedachtenis dezer strijders voor de Katholie
ke Kerk zoo gaarne had willen omgeven,
Toeh hebben de Katholieken onzer stad
vandaag zich opgemaakt om, op de histori
sche piek van hun marteling en zegepraal
de roemvolle uit verkiezing der Gorcumsohe
geloofshelden in dankbaren jubel te herden
ken.
Voor den ingang der Heilige Stede was een
rijke eerepoort opgericht, die vroolijk afstak
bij het grijs van den betonnen omgang van
't genadeoord. De kapel bood door bloemon-
en vlaggentooi *n feestelijken aanblik. De pi
laren, welke de levensgroots beeden der Hei
ligen dragen, deelden overvloedig in de ver
siering,
Terwijl des morgene in de parochiekerk de
schoolkinderen en vele geloovigen tot de H.
Tafel waren genaderd, riep tegen elven het
helle hêevaartklokje ta] van pelgrims naar
de kapel, waar door den ZeerEerw. Heer L.
Th, Mulder, pastoor van Brielle. een plechti
ge Hoogmis werd opgedragen, geassisteerd
do-or tier, uantiue Leem-
reize O.M.CL, S. Theo! Lincent uit *t klooster
te Boxmeer en den ZeerEerw. Z.GeL Heer
H. J. M. v. d. Heuve! professor van het
Seminarie Hageveld.
Deze laatste hield een treffende en toepas
selijke feestpredikatie en had als tekstwoor
den: I Petr. 4,18.: „Verblijdt u, deelhebbenden
in Christus lijden, opdat gij ook juichend u
verblijden moogt bij de openbaring Zijner
J heerlijkheid-"
uit Edam, H. Gianotten uit Tilburg en O. J.
G Winkes uit Vlaardingen.
Tot voorzitter werd herkozen de heer Dies
•eldt.
De secretaris, de heer Mach. Mok, hield ver
volgens een inleiding over den bondswedstrijd,
waarin hij een groot middel zag voor de verbe
tering van on3 Roomsch Tooneel, waarin zulk
een machtig propagandamiddel rust. Wanneer
tot den wedstrijd wordt besloten, zal bij slagen
daarvan elk jaar een wedstrijd kunnen worden
uitgeschreven.
Na deze uiteenzetting werd gepauzeerd.
De vergadering werd heropend en de inmid
dels nageziene rekening van den penningmee
ster goedgekeurd.
Daarop werd overgegaan tot bespreking van
het concept-reglement voor den tooneelweastrijc
van den Bond, te houden voor de aangesloten
vereenigingen.
Tot liet houden van den wedstrijd werd beslo
ten, het reglement vervolgens artikelsgewijze
behandeld en vastgesteld.
Na rondvraag werd de vergadering gesloten
HET SUCCES(f) VAN DE STAKING IN
DE ROTTERDAMSOHE HAVENS.
Onder voorzitterschap van den burgemees
ter, Mr A. R. Zimmerman, heeft dé gemeen
teraad van Rotterdam Donderdag j JL, na
breedvoerige behandeling, met 27 tegen
«temmen aangenomen een voorstel van B. en
W. tot bet verleenen van een bijdrage aan
het Koninklijk Nationaal Steuncomité, in zijn
aandeel in het déficit van de havenreserve.
B. en W. stelden namelijk den raad voor,
aan de hunnerzijds aan den minsiter van
landbouw, nijverheid en handel in uitzicht ge
rede van den
Vlaanderen.
ebetuiging te
zenden aan Tl. M. de Koningin, H. M. de Ko
ningin-Moeder en Z. K. H. den Prins der Ne
derlanden.
Als departementen voor de samenstelling der
financiéele commissie werden aangewezen Amers-
oort, Hoorn en Utrecht.
Vervolgens werden de verschillende verslagen,
w. o. dat betreffende het museum en de school
van Kunstnijverheid te Haarlem, goedgekeurd.
Blijkens het verslag van de donateurs en leden
waren er in 1916: leden in de departementen
3051, donateurs en donateur-begunstigers 215,
eden ingeschreven bij het hoofdbestuur 90, totaal
3356; welke getallen in 1917 resp. bedragen
3236, 287, 88 en 3611.
De rekening over 1916 werd vastgesteld met
een ontvangst van f 25,545.63 en een uitgaaf
van f 21,998.60, en het desbetreffende rapport
der iinanciëele commissie goedgekeurd.
Overeenkomstig het advies aezer commissie
>edraagt de begrooting voor 1918 in ontvangst
en uitgaaf f 25,097.03; ze werd op dit bedrag
vastgesteld.
Voorts werd aan de orde gesteld de mededee-
ling van het hoofdbestuur in zake wettelijke
regeling van het vakonderwijs. Hierover waren
door een commissie van prae-advies en verschil-
ende departementen rapporten uitgebracht. In
>ijna alle rapporten worden de beide hoofdzaken
jehandeld, die in het verslag der commissie naar
voren zijn gebracht, te wetena. de regeling van
het toezicht artikelen 56 e. v. van het wetsont
werp; b. de subsidieregeling (art 24). Ten op
zichte van a. acht de commissie de instelling van
een centrale organisatie noodig, die direct onder
den minister gesteld, de noodige voorlichting zal
geven en tevens de vereischte eenheid zal waar
oorgen. Met dit denkbeeld vereenigen zich de
departementen Apeldoorn, 's-Oravenhage, Gro
ningen, Haarlem, Hengelo, Utrecht en Zwolle,
terwijl de andere departementen dit punt nie;:
bespreken. Ten opzichte van b. vereenigt de meer
derheid der commissie zich met de door de regee
ring voorgestelde subsidieregeling, doch stelt de
minderheid dezer commissie voor, te bepalen dat
de vereischte suhsidiën zullen worden gedragen
door het Rijk, de provincie en de betrokken ge
meent on, resp. voor 50 pct„ 15 pet. en 35 pet.
Uit ingekomen rapporten bleek, dat Haarlem zich
vereenigt met het gevoelen van de meerderheic
cn dat het voorstel der minderheid gesteunc
wordt door de departementen Apeldoorn, Breda.
Dordrecht, Groningen, 's-Gravenhage, Hengelo.
Utrecht en Zwolle
Daarna kwamen de verschillende voorstellen
van de departementen aan de orde.
In aansluiting aan de circulaire van
Minister van Landbouw, Nijverheid en 'iana,.'!
d.d. 23 Mei, heb ik de eer het volgende on
de aandacht te brengen.
Sedert de rantsoeneering van de gasbedrijv
en inzonderheid gedurende de laatste maan1aft
is door tal van gasfabrieken, ondanks herhaal
aanmaningen tot beperking, te veel gas afg«'
verd. De zorgwekkende toestand van de kol®
voorziening laat niet toe, dat op deze wijze wor°
voortgegaan; van 1 Juli a.s. af zui'en oan
ook aan geen gasfabriek meer kolen worden ve-
strekt dan noodig zijn voor een gasafgifte
65 pct._ van de overeenkomstige maand van
vorige jaar, tenzij zeer deugdelijk is aangetoofl
dat met inachtneming van hetgeen hierna za
volgen, een overschrijding gewettigd is.
Naar mijn oordeel wordt de meesle waarbof
tegen overschrijding van de 65 pet. vertoef
door een gedetailleerd stelsel van rantsoeneer1®*
toe te passen, bij welk stelsel men steeds in
allereerste plaats voor oogen dient te houden
wenschelijkheid, om aan ieder, die op gas ka
koken, de daarvoor benoodigde hoeveelheid p*
ter beschikking te stellen. Volgens mijn meeflijj*
zal voor koken en gasafgifte van 360 kub
per jaar als maximum moeten worden aan?6*
nomen.
De verlichting moet tot het uiterste vvor,^
beperkt, terwijl het industriegas moet word®
beperkt tot 75 pc. van het in November j! ver*
bruikte kwantum, tenzij speciale ontheffing
de Rijks-Kolendistributie is verleend; de 11
zakelijkheid om bedrijven, welke van elecir;c;«^
gebruik kunnen maken, hierop over te brer d®
olijft onverminderd bestaan.
Teneinde te kunnen beoordeelen, of iedere g3®'
fabriek in alle opzichten medewerkt en het har
heeft gedaan daar te bezuinigen waar dit
lijk is en de hoevte «eid gas, waarover bescN*'
wordt, daar te brengen, waar zij uit een oogpij
van goede kolenvoorziening moet worden IF
oracht, zal ik gaarne geregeld den 28-: va;i
elke maand een schema ontvangen, waaruit
de door u gedachte verdeeling voor de vo'gefl"
maand zal blijken. Ik behoud mij voor de dc°r
gedachte verdeeling, indien deze naar mijn o°r'
deel niet juist mocht zijn, te wijzigen. Het °P
deze basis voor Juli opgestelde schema, z e 11
uiterlijk 5 Juli a.s. tegemoet.
Ten einde uniformiteit te hebben in de opga'
ven van de verschillende gasfabrieken, gelieve u
de volgorde als volgt te nemen:
Voor de maandis noodig:
Voor aans! a M3. p. aansl. totaal
Voor aansl. A M3. p. aans! totaal Jv/
Voor industriegas
Voor publieke verlichtingjj!/
Voor eigen gebruik
Totaal -jJj
Wanneer men bij een op deze wijze str®»
doorgevoerde rantsoeneering niet tot de besp
ring van 35 pet. van de overeenkomstige ma je
van het vorige jaar komt, zal, indien dit af."1
ïijks-Kolendistributie overtuigend is a<n!lt'0.
toond, het betreffende gasbedrijf voor een eo
gere toewijzing in aanmerking worden gebra°.
Ik vestig er bij voorbaat reeds uitdrukkelijk 3
aandacht op, dat als deugdelijke arguffl'^L
/oor overschrijding van het bezuinigingspeJ^.
gebouwen, buizenverlies, en dergelijke.
Ik meen door bovenstaand te hebben aanS
toond, dat de Rijks-Kolendistributie in het vC'
volg meer in bijzonderheden de distributie v/7
het gas wenscht te zien geregeld, opdat de
schikbare hoeveelheid gas over het geheele 'a®
in ieder opzicht zal bijdragen tot een rieht'S,
verdeeling van de in totaal aanwezige brand
stoffen. -
Zooals in de hierboven aangehaalde circular
van den minister van Landbouw, Nijverheid J®
iandel reeds werd gezegd, is een innige sanr®g
werking met de electriciteitsbedrijven en
Brandstoffencommissies gewenscht; ik herha3
dit hierbij nadrukkelijk en verzoek u in het celnöë
van het algemeen hiertoe het uwe bij te dragej
Ten slotte voeg ik hieraan toe, dat het in m'J1:
bedoeling ligt, zoo de ervaring na een paa'
maanden mocht leeren, dat een bepaald distribu
tiestelsel de voorkeur verdient, dit bindend voO
te schrijven
W
droeg
1&.8\
p.
De
van dl
ijlen y
die n
Voorz
Het té
378
Vorig-
TOO.
lijke
Verpi®.
'tEr
Per:,
«evolf
He»
'ei nu
van 1
aoefte
door
ten er
met 1-
V'arei.
On
slag
315
van 4
De ir
Voor
verpl
aanw
W-are
Drooi
ts.
neer*
SÉ
van
len.
B
79-
bet»
lnfa
toil
KO LENSCHAARSChFTE EN
GASVERBRUIK.
De directeur van de Rijks- Kolendistributie
heeft aan de gasfabrieken den volgenden brief
gericht, waarin aanwijzingen worden gedaan
omtrent het koken op gas en waarin nogmaals
gewezen wordt op de noodzakelijke bezuiniging.
Deze brief is tevens gezonden aan de ge
meentebesturen in gemeenten, waarin een gas
fabriek gevestigd is. In een begeleidenden brief
aan de gemeentebesturen roept de Rijks-kolen-
distributie hun medewerking in, ten einde de
DISTRIBUTIE VAN BRANDHOUT.
Gemeld wordt dat binnenkort ook begonfl®®
zal worden met de distribueering van bran^
lOUt.
HET ARCHIEF EN HET PERSONEEL-
Al tientallen jaren is het geleden, dai. e'®
gedeelte van het Prinsenhof bij het Eaa"
huis werd getrokken. In den aanvang H
1860 i«3 door den gemeenteraad bepaald,
de localiteifc boven en een deel der gaantw
rijen in het Pand ten behoeve van her, ste
delijk archief zou worden ingericht. Dat v0
bereikte men vroeger door de voorhal fine®
hekend als trouwzaal) de weeskamer en "e
omstreeks 1861 verbouwde trapportaal. !ce®
het Stedelijk Museum het oude Stadhuis ver
liet, kwam er verandering en sinds dic
kan de bezoeker het archief slechts l uie
omwegen bereiken. En toch is vooral
laatste jaren het bezoek sterk toegenoirieg
Jarenland was het bezoek aan het stcdeW
archief hier een unicum, nu zitten er daf,
lijks heeren te atudeeren. Sommigen bested*
weken en maanden voor een historisch f
derzoeken, anderen slechts eenige uern. -
van elk dezer rubrieken neemt liet
toe. Ziet g« het dagboek, dan ziet gc
eenige jaren het aantal bezoekers en o.;'-'
zoekingen miniem nu tot in de honderd^
Heeft de heer Enschedé en later do h^,
Gonnet jarenlang alleen gezeten en oatz:r.
tend veel gedaan tot organisatie van Ha*
lem's archief, voor den archivaris en w
adjunct van nu sohiet daarvoor tijd te
't Ia steeds aanhalen en brengen, terwijl
de schriftelijke navraag toenam. De movg"^
bezoektijd werd met een half uur veric -j
en van 9—12, op 9.—12.80 gébracht, tei^J,
eiken middag het archief (behalve Zaterü
van 2—4 openstaat. Ook de uitbreiding
uren kon het tijdstekort niet aanvullen
boo is er dan voorloopig als proef
diende aangesteld. Met de huidige ^0
wing is de archiefruimte weer toegenon^
terwijl vroeger reeds het rechterlijk e°
tarieel archief (van voor 1818) was
staan voor zoover het Haarlem betrof.
Het verslag \a:1 - -• - -°ve£
meldt over dit pro
MEERENBERG FN PUIN EN BOf-^l".
1nAf hnvnndnr Ha aanda/ihf mnntan Ttrnrrmrt I
i
VI, yi, 016 I M61 van waarin riamoo
vi„ -4a Af,n«in omrftri* van riMi v.yorzirier tiera
Cn vc;t
G <i
Witt
M
H
daal'
Get*
