Stad EN STREED
VAN OVERAL
RECHTSZAKEN
Naar de overwinning.
-tinder lof verdient de jonge priester
.'.'ijzen, bekhoven. Hij beantwoordde volkomen
acobgoede verwachtingen, welke de geeste-
an.erheid omtrent hem had.
'ïkfrig werkten beide priesters samen! Deze
„■nwerking moedigde den godsdienstzin der
-tholieken aan, gaf nieuwen lust tot arbeiden
a was vooral het gulden middel om te geraken
)t de verwezenlijking van het plan van Haarlems
v'erkvoogd: het stichten der parochiekerken in
e Meer!
De groote propagandavergadering, door de
Cie Reehtsche kiesvereenigingeh gisteren-
vond in de groote zaal van „St Bavo" be-
:gd, had moeilijk een grooter succes kunnen
ijn, dan gisterenavond het geval was. Hoe
hders klonk de toon der sprekers dan bij
orige gelegenheden! Toen hoopvolle ver
achtingen, die werden uitgesproken in de
bekomst eener Reehtsche Kaadsmeerderheid,
n een onsomming van verrichte daden, de
looilegging van een staat van dienst door
'en Rechtschen Raad niet beloofd, maar ver-
icht, cn een rotsvast vertrouwen in den
itslag der s'emming van morgen, een stein-
iin ar die ~e deugdelijkheid van het Rechtsch
«wind zal onderstrepen, goedkeuren en de
teehtsche raadsmeerderheid zal versterken.
Vaar de overwinning! was de toon, die de
eheele vergadering overheerschte en waar-
ijk is die hoop niet ongegrond.
De propaganda-vergadering van gisteren-
tvond, die was belegd om de kiezers met
enige candidaten kennis te laten makenj
.-as, ondanks den mooien zomeravond, druk
«zocht. Ook vele reehtsche raadsleden wa-
en aanwezig. De heer
Visser,
oorzitter der R.K. Kiesvereeniging, opende
e vergadering met een woord van welkom
ot de aanwezigen en de sprekers, tevens
andidaten voor'den Raad: G. J. Braakhuis,
S. J. van Beest van Andel en J. J. v. d.
v'eldt.
De heer Visser wees als het doel der ver
gadering aan de kennismaking van de kiezers
net de raadscandidaten. Deze zouden van
iün kant iets zeggen, niet om beloften te
doen, maar om hun standpunt uiteen te
ètten. inza' 3 gemeentebeleid. Voorts wees de
«er Visser op de mislukking van het com-
Toinis, waardoor een strijd was noodig ge
worden, een strijd, die zal gevoerd worden
bet eerlijke middelen. Dan herinnerde de
reer Visser er aan dat Rechts heeft getoond
kunnen regeerea, evengoed, „laat ik maar
eggen, beter zelfs dan links." Rechts heeft
.sezorgd voor alle standen en mag als voor
meld gesteld worden aan heel Nederland,
e!fs aan he t o 'e Zaan am tapp a is). Rechts
lOEgdé voor allen, ook voor den Middenstand.
)an herinnerde de heer Visser aan iemand,
ie eertijds tot de onzen behoorde, maar nu
■nze vijand is. Zes jaar geleden was hij onze
mndidaat en spr. herinnerde er aan hoe die
nan twee jaar geleden verklaarde niet meer
ot ons te behooren, hoe een motie om zijn
«tel beschikbaar te stellen werd voorbijge-
aan en hoe hij nu onze vijand is geworden.
„Niemand stemme W. A. J. v. d. Kamp",
;eide de heer Visser: „wie v. d. Kanip stemt
deegt verraad." En niet alleen de aanwezi
gen ter vergadering hebben dien plicht, maar
iat moet ook worden duidelijk gemaakt aan
ien, die niet aanwezig zijn. Daartoe wekle
-pr. met kracht op. „Allen z in," volgens
ie voorzitter, „in geweten verplicht, princi
pieel onze candidaten te stemmen en te steu-
en. Zegt dat ook aan hen, die hier heden-
ivond niet zijn," besloot spr. onder krachtig
ipplaus.
De eerste spreker was de heer
G. J. Braakhuis
ie wees op de belangrijkheid der komende
erkiezingen. Ze zijn belangrijker dan zij
•oit in de laatste jaren zijn geweest. Alles
at wij in zoo korten tijd hebben veroverd
an in nog veel korter tijd ons ontnomen
orden. Daarom moet de moed en do ijver
erdubbeld wordenl Het gaat niet om een
f meer zetels, maar om de reehtsche raads-
ïeerderheid. Alles loopt te hoop om Rechts
0 bekampen. Haarlem's Welvaart vereenigt
ich met de liberalen tot datzelfde doel
vlies is vijandig aan Rechts. Dan wees de
.eer Braakhuis er op hoe Haarlems Wei
aart het beginsel heeft prijsgègeven door
e samenwerking met de liberalen. Dat prijs-
.even van haar beginsel heeft spr. deze
leutrale kiesvereeniging al bij de oprichting
r van in de „Stads-Editie" voorspeld. Wij
luiden haar dat niet euvel, aldus spr., in-
©gendeel! Wij zien nu wat wij aan „H. W."
ebben. „H.W." beweert alleen naar de per-
enen der candidaten te zien en de heer
traakhuis hekelt dan dat zij een Schram
telt boven een Mr. Heerkens Thijssen, en
leunt een man als Vincent Loosjes, de incar-
aue van het meest benepen anti-clericalisme
Spr. besprak ook kort het compromis en
e onzinnige eischen van de S.D.A.R., waar
oor iat mislukte en merkte daarna op
at deze verkiezing ook staat in liet teeken
an verraad. l)e heer Braakhuis zeide dat
1 een oudas hebben gebracht op een Raads-
toel; aan hem ons vertrouwen hebben ge-
even; hoe deze aanvankelijk meeliep in ons
echlsche gareel, totdat hij van ons weg
ing. litvoerig ging spr. zijn terugtrekken
a: hoe hij onder ons was in 1915 om de
echtsche overwinning te vieren; hoe hij
•vee dagen later de verklaring deed niet
ieer tot rechts te behooren; hoe de houding
an dien verrader, hoe de houding van den
eer v. d. Kamp door eeu motie openlijk
erd afgekeurd; hoe hij daar ongevoelig
oor was enz.; hoe „Haarlem's Welvaart'
em candideerde en hoe de heer v. d. Kanjp
«vendien trachtte ons te benadeeleu door
«h eandidaat te laten stellen tegenover
aze candidaten. Het meest ergerlijke voor
->r. is dat al wat liberaal is Haarl. Wel
aart steunt. De liberalen weten het wel
•it IE W. in hun schuitje vaart. Wat zijn
un candidaten anders dan liberaal? Wat is
heer v. d. Kamp anders dan een man,
■e men aan den dijk zet, omdat hij een
insche partij lot oneer strekt. Het meest
takt de heer Braakhuis dat de liberalen
•izen eandidaat van „H. W." overnamen.
<an zette de heer Braakhuis uitvoerig het
-•rschil uiteen tusschen de politiek van
fieclils eu de politiek van Links; de politiek
an Rechts, die het Godsgezag in het open-
tre leven erkent; het verschil tusschen de
v.vee onmiskenbare levensbeschouwingen,
waarvan de gevolgen ook doorwerken op
politiek terrein. Het verschil tusschen de
liberale en de christelijke ide© ging spr. uit
voerig na om met een krachtige opwekking
te besluiten, dat katholiek en christen een
drachtig samenwerken om onze candidaten
gekozen te krijgen voor God en Vaderland
en het welzijn van Haarlem.
Toen de langdurige toejuichingen op deze
rede waren verstomd kwam de heer
Beest van Andel
kennis maken met de kiezers. In een aardig
speech je gaf hij een kijk op zijn ideeën
over politiek beleid. De heer v. Andel ver
ontschuldigde zich, omdat hij onvoorbereid
was, maar zijn herinneringen aan Zuid-Afri-
ka, vanwaar hij nog maar twee jaar geleden
terugkeerde en de beschouwingen, die hij
daaraan vastknoopte in verband met het te
voeren politiek beleid, een belei l dat door
drongen moet zijn van den christelijken geest
volgens spr., doen ons de beste verwachtin
gen koesteren van dit toekomstig raa 'slid.
De vergadering scheen door haar instemming:
met het gesprokene deze meoning ook ten
volle te deelen. I-Iet karakter van dezen
bruingebranden „Afrikaander", die een intel
lectueel sieraad zal zijn van onzen raad,
verloochende zich niet, toen hij vroeg niet
om woorden, maar om daden. Geen laffe,
verslapte, misselijke nazaten van een roem
rijk voorgeslacht moeten wij zijn, en daarom
vroeg spr. om Woensdag te stemmen op de
mannen met 'n christengeloof aan 'n God,
die wonderen deed.
De heer t
J. J. v. d. V e 1 d t
stelde zich der vergadering voor als de „Room
sche proletariër", die het zich tot plicht
rekende zich aan de kiezers voor te stellen
en een recht der kiezers te hooren wat zijn
ideeën zijn op politiek gebied. In een gemak
kelijk speech je toonde hij dat wij Roomsche
arbeiders bezitten, die zich in elk opzicht
met de S.D.A.P.'sche „bewusten" mogen me
ten. V. d. Yeldt zal een uitstekend werk
man-raadslid zijn, zóó goed als men Bregonje,
Groenendaal of wien ook maar wenschen kan.
De heer v. d. Veldt betoogde fier dat hij,
net zoo min, als Haarlems Welvaart dat
wil, met een stem in den zak in den Raad
zal komen. Alleen wanneer het geldt, om
de christelijke ideeën hoog te houden, een
aanval daarop af te slaan, dan komen wij
met de stem in den zak in den Raad. Maar
anders nooit! Nooit zullen wij onze christe
lijke beginselen laten vertrappen, ook door
Haarl. Welvaart nietl Wij kunnen zelfstan
dig zijn en de heer v. d. Veldt haalde als
le\eud voorbeeld daarvoor aan den heer Klein
het zittend raadslid, wien ook afhankelijk
heid werd verweten vóór zijn verkiezing
maar die nu een staat van dienst kanoverleg-
gen ,die hem alle eer aandoet (applaus).
Wij parasiteeren op de S.D.A.P. is gezegd,
maar wat de werkelijkheid is, dat heeft de
generaal der propagandisten Mr. Bomans
klinkend aangetoond in de N. Haarl. Cou
rant in een drietal artikelen, waarin de staat
van dienst voorkomt der Recntsche raads
fractie. Wij pdrasiteeren niet op de S. D.
A. P. Dat willen wij niet. Dat hoeven wij
nietl Dat doen wij nietl
Spr. hekelde de instelling eener Centrale Keu
ken, waarvoor hij alleen te vinden zou zijn, wan
neer er werkelijk een noodtoestand zou zijn, maar
nooit op gronden, als ontwikkeld door den socia
list Poppe, wiens uitlatingen daarover hij sterk
hekelde. Onze vrouwen zijn te goed om ze op de
arbeidsmarkt te gooien, riep spr. uit, ze zijn te
goed om op 't land te liggen, wat spr. scholen
van zedebederf noemt. £n toch volgt dat uit de
uitgesproken ideenën van den socialist Poppe.
Een werkman-raadsild, betoogde spreker, is
uitnemend geschikt, wat men er ook van zegge,
om bijvoorbeeld te beoordeelen aan welke
eischen een werklieden-reglement moet voldoen,
waar en of een scheidsgerecht moet komen. Het
is zelfs een voordeel dat Hij werkman is, en spr.
herinnert aan de mooie, vruchtbare aciie der
R.-K. landbouwers, die nu tenminste een loon
hebben, dat een beetje komt bij het menschelijke.
Onder groot applaus betoogt spr., dat wij geen
S. D. A. P. noodig hebben om de arbeidersbe
langen te behartigen en dat Rood Zaandam aan
Rechtsch Haarlem een puntje kan zuigen. Voorts
dat bij en voor de S I). A. P. alles politiek is.
Zoo de betere distributieregeling waarom werd
gevraagd. Geen stelsel geven zij, alleen vragen zij
'n betere regeling. Alles politieke munt. Reinalda
was, bij de laatste verkiezing, zoo'n uitmuntend
eandidaat, omdat hij geheel-onthouder is. Spr. is
ook drankbestrijder, Roomscli drankbestrijder,
maar hij zou zich schamen de mooie zaak der
drankbestrijding in het slijk te sleuren der poli
tiek. Voor de S. D. A. P. is dat alles politiek.
Drankbestrijders, geheel-onthouders, ge schept ze
bij ons met hoopen, en de tijd is niet ver meer,
volgens spr., dat alle Roomsche georganiseerde
arbeiders drankbestrijders zijn; maar nooit zal
die mooie zaak in de modder der politiek worden
geworpen. Kiest Reinalda, want hij is voorzitter
van de distributie-commissie. Alles politiek.
Waarom wordt niet gezegd, dat in die commissie
ook Volksbonders zitten. Ook deze spreker eindige
met een krachtige opwekking om rechts te stem
men.
Ds. Da te ma.
sprak eveneens een geestig, krachtig propagan
distisch woord. De kerkeraadsvergadering was
zelfs verzet voor deze verkiezingsvergadering.
Het chronische moest in dit geval wijken voor het
acute. Ds. Datema wees op den gerneenschappe-
lijken ondergrond in onzen strijd en in een aan
grijpende toespraak wees hij er op hoe wij ons
moeten wenden tot den Man van Smarten, tot
het Kind van Bethlehem. Mooi schilderde hij de
noodzakelijkheid der samenwerking. „Laat zitten
wat zit," zei spreker, wat rechts aangaat en ook
wat Rechts betreft: „laat zitten, wat nu staat."
Laat zitten v. d. Veldt, die nu nog staat, dat is
een boom^waar men planken van zaagt.Laat
zitten Beest v. Andel, die is van geestelijken adel
en Mr. Baas, zet hem neer! aldus Ds. Datama.
Onder daverend applaus eindigde sj>r. niet de
woorden van Cromwell: Vertrouw op God, inaar
houdt uw kruit droog
Dan verscheen, onder langdurige toejuichin
gen, op het spreekgestoelte
Mr. Bomans.
Haarlem's Reehtsche Raad staat vast,
Men heeft hem fel bestreden;
Maar Haarlem ,weet' wat Haarlem past,
Men stemme Rechts met reden.
Mr. Bomans begon met èen herinnering
aan 1915, toen in de Kroon de reehtsche over
winning werd gevierd. Hoe toen een wissel
op de toekomst werd getrokken. Nu na 2
jaren weten wij wat Haarlem Rechte'
beteekent. Spr. ken zich niet begrijpen dat
Haarlem den Rechtschen Raad zou in den
steek laten. Haarlem's Reehtsche Raad is
een voorbeeld geweest voor al de raden in
ons Nederland.
En mocht Woensdag Haarlem's Reehlsche
Raad toch in den steek worden gelaten, dan
zou spr. willen zeggen: Begraaf hem dan,
begraaf», em diep, opdat hij vergeten worde
en ook uwe schande, kiezers 1 Spr. kan zich
niet voorstellen dat een katholiek Haarlem
mer, na alles wat hij weet, zijn Moeder de
H. Kerk, die 19 eeuwen aile3 deed om zijn
lot te verzachten, door een katholiek Haar
lemmer, die Moeder de H. Kerk den rug zou
toedraaien. Eenige jaren geleden deed men
spr. het verwijt altijd slechts woorden van
geestdrift te spreken en niets te doen en
spr. vroeg slechts één jaar in de gelegenheid
te worden gesteld feiten te verzamelen en
wij zullen u onder de feiten begraven had
spr. er toen, overtuigd, aan toegevoegd. Die
gelegenheid hebben wij 0113 zelf verschaft,
ons zelf, zei Ie spr. Nooit hebben wij stemmen
gebedeld en sinds 1916 is Haarlem Hechts.
En de feiten zijn verzame.d. Spr. schreef
er twee op één regel en nog besloeg het
anderhalve kolom dor „N. Haarl. Crt." Voor
klein en groot, arbeider en middenstander
is gezorgd. Niet één kant, maar het a i ge
meen be.ang is behartigd. Spr. wees er echter
op dat men zich niét moet blind staren op
stoffelijke voordeelen alleen. Ze zijn
heerlijk. Ze steunen de actie. Maar ook la t
Kruis moet in cere gehouden. Spr. wees
op de meeting dor Volksbonders in Amster
dam, die niet riepen 0111 brood, aardappe en
of om rijst van „10 pond 't pond," maar fi r
het Kruis omhoog droegen door de hoofdstad.
Dat is het teeken, waarin onze strijd wordt
gevoerd. Dat ook is de groote inzet van
onzen strijd.
Mr. Bomans wees er op dat de goede voor
nemens van 1914 nu voleind moeten wor
den. Gp 4 Juli moet de laatste klap op het
hoofd van Jut het liberalisme gegeven
worden, zóó dat het voor goed in het doosje
terugspringt. Dat hoofd zit ai vol builen
en gaten en wordt nu bedekt met „neutrale"
en „wilde" pleisters, maar niets zal helpen.
Men kan spr. scherpte verwijten, maar hij
haalt niet bij het Liberalisme, dat 25 jaar
geleden één Katholiek in den Raad duidde
en dan nog een Katholiek, die de bittertjes
meedronk op de sociëteit. Ook onder het
oude stelsel willen wij onze krachten nog
eens beproeven op het liberalisme.
Met de 3. D. A. P. rekenen wij later wel
af. 4 Juli moet alles wat liberaal is er tus
schen uit. Spr. vergeleek de S. D. A P.
en het liberalisme met een hagedis. De S.
D .A. P. is dé hagedis; kapt men de staart
af, an groeit zij toch weer bij. Dat doet
voor de S. D. A. P. het liberalisme. Daarom
moet eerst het liberalisme van de baan.
Dan gaat de strijd met de S. D. A. P.
gemakkelijker.
Over de samenwerking van S. D. A. P.
en liberalisme, samenwerking tusschen
hooge hoed en pet wijdde spr. breedvoe
rig uit. Haarlem's Welvaart wil den ouden
boel weor wat opfleuren met een mooien
naam. Weg met de politiek is de leus, maar
leve.de liberale polit'e'H H W. is nog
jong en weet niet wat politiek is, zegt ^pr.
Spr. drong ook nan om v. d. Kamp, di:
in ><et liberale kamp ]s opgenomen, op 4
Juli ér tü'sschenuit te knijpen. De heer v. d.
Kamp is cën wilde, een iiütSpót. Vreest daar-
vertrouwen' zeide spr. Ge weet niet wa. gij
aan hem hebt.
Dan bracht spr. eenig feitenmateriaal bij
over de werkzaamheden van den Haarlem-
sehen Recntsche,n Raad. Allerverst dan duurte-
toeslag, die een voorbeeld is voor Zaandam,
Amsterdam, waar de toeslag veel minder is
dan hier. Mr. Bomans wees er op dat er
zelfs in Haarlem arbeiders zijn, die niet
tevreden zijn met den duurtetoes.ag, den
hoogs ten, besten, billijksten in h e, Ne-
deriand, en als .sprekend voorbee d naaide
spr. Groningen aan, waar de Raad socialis
tisch en liberaal is, waar f 80 toeslag
per jaar gegeven wordt en "de kindertoeslag
van f 10, voorstel van den socialist Rugge,
werd gebracht opf 15.60.
Spr. stelde daar tegenover wat in Haar
lem wordt gegeven, em roept uit dat de
socialisten liever f 80 hebben als het maar
van S.D.A.P. kant komt, li ver dan de Haar-
lemsche Regeling van c-en Rechtse 0.1 Raad.
Zij kunnën niet velen dat het door een
Rechtschen Raad werd tot stand gebraent.
Daarom „deugt dan het systeem ni et." (Ge
lach).
Ook wat Haarlem deed voor de politie
werd door Mr. Bomans scherp be. ich t en
hoe de voordeelig© regeling, die eeu voor
beeld voor alle plaatsen iu ons land kan
zijn, angstvaJig verzwegen wordt. O.a. door
de neutrale „Politiebode." In Rot.e.uam
wist de politie er mets af, tot haar eigen ver
bazing. Spr. bracht hu.d.: aan Mr. Br.,ch, voor
wat hij deed voor de politie, en wees nog
op du instelling van een commissie van au-
vies door de Anti-Rev. en BK. aanuang.g
gemaakt.
Wad »e progressie betreft wees spr. op
dat iu de 80 jaar dat de Raan met
Rechts was de progressie er niet kwam:
In 1915 verschenen in de „N. H. Ot." er a.
eenige artikelen over; onze R.K. Weth. op
perde bezwaren, open en eerlijk, zjoam uij
Immers open en eerlijk is. Hij meende dat
de belastingbetalers over de grens zouden
wippen, hoezeer hij de bi.lykaeid van pro
gressie toegaf „Uw zastk is r.eo'utvaa. d g,"
zuide de Wethouder, „maar onmogelijk uit
te voeren." Nooit zal 'n Raad, vervolgde spr.
togen Ket advies van de ambtenaren en van
den wethouder zulk een besruit nemen. Daar
om werd zachtkens aan drang uitgeoefend;
toen er een mot ie-Groenendaal ter tafel
kwam werd die ge.egem.eld aangegrepen om
weder van 'a Bauds gevoelen te doen bl.jkon
en teen de omstandigheden gunstiger wer
den toen had ook de wethouder geen be
zwaren meer en wacutte hij geen dg. g,en
uur meer om wat hjj rechtvaardig vond,
ook metterdaad voor tc stellen. En nu p ale
men niet van een voorstel-Slingenberg; van
'n motic-Groenendaalof van een Rechtsch
raadsbesluit, maar alle eere aan de i wet
houder, die de rechtvaardighe.d houghed,
eere aan Mr. Heerkens Tnijssen. (Appmus.)
Een gemkkige omstandigheid is'nog dat in
deze dagen juist ook het belastingpercen
tage kon worden verminderd.
Aan spr. is verweten, door do S. D. A. P.,
dat de motie om bijslag voor tijdelijke ambte
naren, «edaan is om er politieke muint uit te
«laan. Op 28 Maart in de raadsversraderina'.
waarin de duurtetoealag werd behandeld, eraf
spr. echter zijn voornemen ertoe reeds te ken
nen. Hü noodifide zelfs den heer Naertzaam uit
met een voorstel te komen, wilde hem de
eer van do onderteekeninar laten, maar deze
welwillendheid blijkt 'niet op prijs te zijn ge
steld. Spr. wachtte een, twee, drie maanden,
doch toen er geen voorstel van Nagtzaam kwam,
deed spr. zelf het voorstel. Daar is gieen poli
tiek mee bedoeld. Als de S. D. A. P. morgen in
slaap valt, zou er dan in Haarlem niets meer
mogen gedaan worden in het belang van den
kleinen man?
Mr. Bomans legde nog eens nadrukkelijk vast
dat de zetel van den heer van de Kamp een
Katholieke zetel is. Dat dus niet de heer v. d.
Kamp, maar feitelijk de heer Braakhuis af
tredend is. Geen enkele onrechtmatigheid wordt
gedaan tegenover den lieer v. d. Kamp. Wij
eischen een Katholieken zetel op. Niets zou
ons liever geweest zijn dan den heer v. d.
Kamp den onzen te kunnen noemen, mi-
hij wild wil worden, moet hij dat weten. Ilii
is geen klein kind meer en wij laten hem
dan gaan.
Na een enkele bemerking aan het adres van
de „Volksstem," dat nu de christelijke arbeiders
tracht te lokken, besloot spr. zijn propaganda-
speech met een keurige peroratie, waarin hij
alle k iczers ten strijd opriep met een herinne
ring aan zijn woorden van 1915.
Geestdriftig applaus bekroonde de redevoe
ring en do heer Visser deed goed de vergade
ring onder den indruk der begeesterende woor
den te laten en de vergadering met een kort
slotwoord te sluiten.
Het was een mooie vergadering, waarvan wii
ook veel goeds verwachten voor de nog te voe
ren propaganda.
Paddestoelen als kurksurro-
g a a t. Een veelbelovende uitvinding is ge
daan door twee Duitsohe geleerden. Deze zijn er
in geslaagd uit bepaalde soorten paddestoelen
een kurksurrogaat te fabriceeren. Op de vin
ding is patent genomen.
Gevaar! ijk stoeien. Op de Zuiderzee,
naibij Uitdam, zijn van oen sleepboot, op weg
van Amsterdam naar Harlingen. de machinist
en de dekknecht al stoeiende overboord geval
len. De kapitein redde den dekknecht, doch de
machinist verdween in de diepte.
Gedenksteen van Serajewo. Op
de plek waar te Sérajewo de groote tragedie
plaats greep, die de onmiddeliike aanleiding
werd tot den wereldoorlog, is dezer dagen het
asphalt losgewoeld en heeft men een gedenk
plaat aangebracht. De plaat draagt een groot
martelaar&kruis en het inschrift: „Aartshertog
Frans Ferdinand en zijn gemalin hertogin
Sophie van Ho«henberg gaven den 28sten Juni
1914 op deze plek hun leven en bloed voor God
en Vaderland."
Uit de derde verdieping gevaL
1 e n. In de 2e Hugo-de-Grootetraat te Am
sterdam had mej. S. het ongeluk uit de derde
verdieping op straat te vallen. Zij werd in
hopeloozen toestand naar het Wiilhelmina-gast-
huis vervoerd.
Aangeho ud e n. Door de politie te Bus-
sum werden 2 jongens van 14 en 16 jaar aange
houden wegens diefstal van hooi. Ook werden
aldaar aangehouden de controleur der H. IJ. S.
M., v. L., aldaar, verdacht van diefstal van een
kruiwagen ten nadeele der aannemers Geelen
en Boerema, zoomede de seinhuiswachter H. L
verdacht van diefstal van hout.
Spionnage? Te Doetinchem is de 3o-ja-
rigo Uuitsoher S. gearresteerd wegens verden
king van spionnage. Op den man werden be
schrijvingen van militaire werken gevonden.
Hü is na voorlcopig verhoor ter beschikking
gesteld van den grenswacht-commandant van
's-Heerenberg, die het onderzoek verder zal
leiden.
Dat ook al brandhout! Naar gemeld
wordt, zal de fraaie dubbele rii boomen op den
Haagweg in het a.s. najaar van Delft tot aan
do Hoornbrug worden geveld, om voor brand
hout te dienen.
Weinig 1 i e f h e b b e r ij Te Schoondijke
(Z.), waar drie leden van den Raad moesten
aftreden, werd geen enkele candidatenliist in
gediend, zoodat niemand gekozen verklaard
kon worden.
DekerkbrandteDongen. De klokken
uit den toren der afgebrande kerk St. Lauren-
tius te Dengen, zijn aangekocht door den heer
F. van 11 ielDijkmans te Tilburg, voor de som
van 14.500.
Kleine oorzaken, groote gevol
gen. Bij het binnenkomen van den trein van
Amsterdam, werd de 30-jarige Fr. v. VI., sla
gersknecht bii de firma L. te Tilburg, bij zijn
pogingen om zijn afgewaaiden hoed to grijpen,
door den trein gegrepen en vermorzeld.
Gelukkige reddin g. Zondagavond
viel een kind in het water van de Levantkade
bii de IJkade te Amsterdam. Dit ziende, trachtte
de moeder haar kind te grijpen, doch viel on
gelukkigerwijs eveneens te water. De vrouw
wiist zich evenwel aan een der in het water lie
gende Rijrischepen vast te klampen en tegelij
kertijd het hoofd van het kind boven water te
houden. Op haar hulpgeroep verscheenen eenige
menschen die vrouw en kind behouden op het
droge brachten.
EEN LUITENANT-DIEF VOOR DEN
KRIJGSRAAD.
Voor den Haagsehen Krijgsraad stond dezer
dagen terecht de reserve te luitenant S. K. Als
commandant van een fort had beklaagde uit
de voor de bezetting bestemde levensmiddelen
kleine hoeveelheden genomen en aan ziine
vrouw gezonden.
Beklaagde bekende de verschillende hoeveel
heden te hebben weggenomen. Hij verkeerde
niet in geldelijke moeilijkheden, maar wenschte,
een kleinen voorraad voor de toekomst te vor
men.
De chef van beklaagde komt voor den Raad
bevestigen, dat. hü den beklaagde steeds heeft
gekend als een der meest belovende reserve
luitenants. zeer plichtmatig en hoogst moreel.
Het is hem nog volslagen onbegrijpelijk, hoe
iemand ais beklaagde tot deze daad kan komen.
De Auditeur-Militair vindt het feit treurig
en ernstig. Rekening houdend met den ernst
van hot feit, maar ook met het onberispelijke
verleden van beklaagde, vraagt hii oplegging
eener gevangenisstraf van een nmand met ont
zegging gedurende 5 jaar om bij de gewapende
macht te dienen.
Beklaagde'a verdediger. Mr. Ed. Belanfante,
kan de verklaring van beklaagde's handeling
slechts vinden in eene oorlogspsychose. Slechts
daardoor kon beklaagde er toe komen, zii.n ge-
heele positie op het spel te zetten voor enkele
ponden rijst en wat uien. Pleiter verzoekt opleg
ging eener geringe straf en beklaagde niet het
recht te ontzeggen bij de gewapende macht te
dienen.
HEEL WAT OP ZIJN KERFSTOK.
J. A. S., oud 23 jaar, geboren te Rotterdam,
milicien-soldaat der infanterie was beklaagd als
arrestant, ingesloten zijnde in een der straf
kamers van de infanterie-kazei-ne te Harder
wijk, toen de sergeant hem beval zün cel. welke
hij bevuild had, te reinigen, dit nadrukkelijk
te hebben geweigerd. Vervolgens heeft hii den
sergeant met een stuk hout een klap op den
arm gegeven, en hem andermaal gedreigd. Ein
delijk heeft hij gepoogd zijn brits in brand te
steken. Dit laatste ontkende hij voor het Hoog
Militair Gerechtshof. En het bevuilen der cel
was ontstaan door liet lekken van ziin veld-
l'esch. an de bedreigingen wist hii niet meer
af.
De advocaat-fiscaal eisclite zes maanden mi
litaire gevangenisstraf, drie maanden gevan
genisstraf en twee maanden militaire detentie
met. aftrek van het voorarrest en 5 jaren ont
zegging van het recht om als militair te dienen-
He Hof zal later uitspraak doen.
PLEGEN VAN FRAUDE.
Voor het hoog militair gerechtshof werd be
handeld de zaak van L. A. H. P.. oud 42 jaar,
geboren te Breda, gewezen sergeant-majoor ad
ministrateur bij het 7e depotbataljon te Am
sterdam, die beklaagd werd ter zake van aan
nemen van bedragen van 20 en ƒ10 per maand
en van de soldij en de leven,smiddelenvergoeding
van miliciens, van wie hij opgaf in de boeken
dat zii of met verlof of in 't hospitaal waren,
terwijl zij inderdaad vrijaf in de burgermaat
schappij hun gewone maatschappelijke werk ver
richtten. De miliioien-soldaat O. was aldus van
Maart 1915 tot April 1916 en de milicien-sol
daat _J. een even langen tijd afwezig geweest,
terwijl de beklaagde hun soldij en vergoeding
toit een bedrag van 4.60 per week als uitbe
taald noteerde.
Be Haagsche krijgsraad had beklaagde vrij
gesproken, diaar liij befclaagdes schuld niet wet
tig en overtuigend bewezen achtte.
Beklaagde bekende voor het hooo* militair ge
rechtshof de giften te hebben aangenomen (van
O. erst 10 per maand later 20. benevens
soldij en levensmiddelenvergoeding van J. 25
per zes weken met soldij en menagegeld, van O.
25 en van de la B. eveneens 25.) Doordat de
miliciens geen verlof hadden bleven zü recht
hebben op soldij en menagegeld en dat mocht
hy voor de miliciens behouden.
De advocaat-fiscaal betoogde dat beklaagde
zich heeft schuldig gemaakt aan: le. valschheiid
in geschrite, 2e omkooping en 3e. verduistering.
Hii requireerdo veroordeeling tot zeven maan
den militaire gevangenisstraf, vijf maanden go-
v angenisstraf met ontzegging van het recht om
tej d;e gewapende macht of als militair geëm
ployeerde te dienen voor den tijd van vijf jaar.
Mr. Muller Massis pleitte vrijspraak subsi
diair veroordeeling tot oen straf van gelijken
duur als hii in voorarrest heeft doorgebracht.
J;xG<t Hof zal later liitispraak doen.
ONBEVOEGD UITOEFENEN DER TAND
HEELKUNDE.
\oor het kantongerecht te Hoorn stond
Zaterdag berecht K. A. Ackema, tand
heelkundige te Zaandam, beschuldigd in
Hoorn de tandheelkunde te hebben uitge
oefend, zonder toegelaten te zijn tot het
beroep van geneeskunde of tandheelkunde
cn zonder dat noodzaak aanwezig was.
A.s getuigen Werden gehoord twee per
sonen, die 'door bekl. waren behandeld, tij
dens diens zitdag in Hoorn. Beiden verklaar
den, dat daarbij tegenwoordig was een oule
heer, die bij de behandeling hielp. De eerste
had betaald aan dien ouden heer en de
tweede had nog niet betaald.
Ook werd hls getuige gehoord de agent
van politie, die proces-verbaal had opge
maakt. Deze had aangetroffen den bekl. en
den 83-jarigen heer van Lier, die had ver
klaard geen kracht genoeg te hebben, om
de tanden te trekken.
Bekl. erkent beide personen te hebben ge
holpen. De heer Van Lier, e3n tandarts, snel
de de diagnose en bekl. trekt de tanden.
Deze werkt dus onder toezicht van een
bevoegd persoon en meent daardoor zich
msdi schuldig te maken aan een overtreding
van da wet op den geneeskundigen dienst!
Jaren heeft hij zulks gédaan en nooit
is hij lastig gevallen. Ook heeft hij dien
aangaande advies ingewonnen van personen
uit wettelijke kringen en %en commissaris
van poiitie had hem gezegd, dat hij vrij
was te handelen, gelijk hij deed. Was het
hem verboden, dan liad hij het niet gedaan.
Nu zijn zaak, die aan velen brood verschaft,
een hooge vlucht heeft genomen, wordt hij
gedwarsboomd. Ook in Hoorn heeft hij zijn
beroep uitgeoefend. Hij weet, dat hij con-
curentie aandoet aan de tantartsen, maar
daarom handed hij nog niet verkeerd. Bekl.
wil de zaak geheel doen onderzoeken, want
hij is geen kwakzalver.
De ambtenaar van het O. M. Mr. Servatius
zegt, dat de bedoeling is, dat een onbe
voegde slechts onder- toezicht van een des
kundige mag handelen, als de persoon, die
de handeling pleegt, het werktuig is in han
den van den geneesheer.
Hier dekt den 83-jarige, die in 1869 zijn
brevet als tandarts heeft gekregen, de lading.
Deze kan niet veel vertrouwen inboeze
men. Bekl. is in Den Helder voor eenzelfde
delict gestraft met f 51) boete, dit had tot
feering moeten strekken. Bovendien is toen
gebleken, dat de bekwaamheid van bekl.
niet zonder bedenking was.
De eisch luidde 2 maal f 100 boete, of
2 maal 60 dagen hechtenis. Bekl. zegt in
zijn verdediging, dat het Heldersche geval
geheel afzijdig staat van dit. Het was een
gevolg van de haat van een Helderschen
tandarts tegen hem. Bekl. wijst op de hulp
der technikers, waarvan de tandartsen zich
bedienen, die daardoor in hetzelfde geval
verkeeren. Nu in een geval van concurren
tie oordeelen zij geheel anders. Ook studenten
in Utrecht werken ais onbevoegden onder
toezicht van bevoegden en voor hen maakt
de wet geen uitzondering. Het oyd-zijn van
den heer van Lier mag niet als motief gel
den. Uitspraak over 14 dagen. -
