FEESnUMIMJEIIUIZr
BINNENLAND
UIT PLEK EN PLAATS
KERK EN SCHOOL
De eenige moeilijkheid, waarmede de onder
wijzers te kampen hadden, en in sommige ge
vallen werd die door blinde, zinnelooze vrees
ernstig vergroot, was de invasie van angstige
moeders, die hare kinderen wilden wekhalen
omdat zij die liever thuis in veiligheid wilden
brengen.
Het aardappelenoproer te Amsterdam.
Gisteren lieeft een deputatie uit de A. B.,
de S. D. A. P. en de Dageraad een onder-
koud gehad met de ministers van binnen-
landschë zaken en van landbouw, in ver
band met de aardappelcrisis te Amsterdam.
Het onderhoud had plaats in het kabinet
van minister Gort v. d. Linden. De deputatie
had telegrafisch aan beide ministers om een
onderhoud verzocht. Toen de deputatie zich
bij minister Cort van der Linden aandiende,
verzocht deze zijn ambtgenoot van landbouw
telefonisch bij het onderhoud in het kabinet
van den minister van binneiilandsche zaken
tegenwoordig te willen zijn.
De delegatie gaf, naar zij Leeft meegedeeld,
een uiteenzetting van den ernstigen toe
stand in Amsterdam en herinnerde aan haar
reeds Vrijdag j.l. aan den minister van land
bouw gezonden telegram in verband met de
aardappel-crisis in cte hoofdstad, waarop Z.
Exc. nog niet geantwoord had. Zonder de
verantwoordelijkueid voor hetgeen Maandag
te Amsterdam is gebeurd te aanvaarden,
was de deputatie van oordeel, dat de "olitiek
van uitvoer van nieuwe aardappelen, zonder
dat de bevolking van de hoofdstad voldoende
voorzien is, de aanleiding tot de ongere
geldheden was. Zij stelde in het licht, dat
vooral de arbeidersbevolking bijna den ge-
keeien winter slechts fabrieksaardappelen,
ten deele bevroren, had gegeten. Nu er eeni
ge ontspanning kwam door uen aanvoer van
het nieuwe product, zag zij, zonder de reden
daarvoor te kunnen eerbiedigen, zich een
deel van hetgeen haar, naar zij meende,
toekwam, uit den mond genomen.
De noodzakelijkheid om in dit jaar den
uitvoer van nieuwe aardappelen 9 dagen eer
der dan het vorige jaar een aanvang te doen
nemen, was ook de deputatie, met ue 50.OU0
arbeiders, die zij vertegenwoordigde, niet
duidelijk.
De deputatie verlangde, naar zij mede
deelde, van beide ministers de toezegging,
dat van Lc.11 af voldoende hoeveelheden
aardappelen iederen dag voor de Amster-1
damsche bevolking ter beschikking zouden
worden gesteld.
De minister van binnenlaudsche zaken be
toonde zij 11 deelneming in het lot der geval
len slachtoffers.
De minister van landbouw zette, blijkens
mededeeling der deputatie, uiteen, hoe zeer
de aanvoer van kolen voor de industrie,
om van huisbrand nog maar te zwijgen, af
hankelijk was gesteld van den uitvoer* van
nieuwe aardappelen. Engeland zendt nage
noeg geen kolen meer en verlangt toch een
deel van de aardappelen.
Op de vraag van de deputatie, of de uit
voer niet 10 dagen later had kunnen aan
vangen of wel nu eenige» dagen kon worden
stopgezet, antwoordde de minister van land
bouw, dat juist nu, waar men in Duitschland
een even grooten drang heeft naar nieuwe
aardappelen als in Holland, dit product als
ruilmiddel voor steenkool de hoogste waar
de heeft.
Toen de deputatie nogmaals aandrong op
een definitieve toezegging, beraadslaagden de
beide ministers geruimen tijd buiten het bij
zijn der deputatie.
Toen deze daarna weder was binnenge
laten, kreeg zij van den minister van land
bouw de toezegging, dat heden en volgende
dagen 15 a 20 wagons aardappelen naar
Amsterdam gezonden zullen worden, waarna
de volgende week gerekend mag worden op
.normale toevoeren, welke in de behoeften
van de bevolking zullen kunnen voorzien.
De minister stelde zich, in tegenwoordig
heid van de deputatie, in verbinding mei. de
Vereeniging Groenten-Oentrale, en droeg deze
op, voor een en ander zorg te dragen. Z. Ex.
zou ook aan de driectie van de H. IJ. S.Mc
last geven alles te doen, opdat bedoelde wa
gons ten spoedigste paar Amsterdam zullen
worden doorgewonden.
Omtrent den prijs, zoo deelde de minister
aan de deputatie mede, had Z.Exc. reeds aan
wethouder Wibaut toegezegd, d'ea voor deze
week te zullen verlagen tot 11 cant per K.G.
Do volgende week zouden door ruimer aan
voer de prijzen vanzelf dalen.
Toen de werklieden der Nederlandsche
Scheepsbouw Maatschappij gisterenmiddag te
half twee van hun schaftuur terugkeerden,
werden zij door een 20-tal bootwerkers op
gewacht, die hun overhaalde, den arbeid neer
te leggen.
Hieraan is gevolg gegeven. Enkelen, die de
fabriek binnen wilden treden werden, bij de
kleeren er uit getrokken, terwijl zij, die op
de 'fabriek bleven schaften, eveneens werden
overgehaald te staken. De staking omvat een
duizend man.
Vervolgens is voor heden, ingevolge het
besluit der vergadering in de Beurs voor den
Diamanthandel, een algemeene protestwerk
staking van 24 uur geproclameerd.
Hedenmiddag te 12 uur zou een openbare
vergadering voor dc gemeentewerklieden wor
den gehouden in Handwerkers-Vriendenkring,
alwaar de aan to nemen houding voor deze
categorie van arbeiders zou bepaald wor
den. Ofschoon men blijkbaar veel gevoelde
voor het besluit der revolutionair-socialisten,
kon dog vooraf nog niemand met zekerheid
zeggen, of het ook bij de gemeerffewerk
lieden werkelijk tot een protest-staking .zou
komen.
Op het terrein, van de Amsterdamsche IJs
club wordt een tentenkamp ingericht voor
2000 militairen uit Haarlem.
Naar verluidt, is (ben escadron cavalerie
uit Venlo ontboden.
Naar het departement van oorlog mededeelt,
ontkennen de daar ontvangen ambtelijke be
richten het voorkomen van gevallen van
dienstweigering onder de troepen, welke bij
de ongeregeldheden aan de politie militairen
bijstand hebben verleend.
Een oproer ook in Den Haag dreigende.
Gisterenavond heeft de Levensmiddelen
commissie tfit de Arbeidersbeweging te Den
Haag het volgende telegram gezonden aan
den minister van landbouw;
Wij brengen met den meeston nadruk onder
uw aandacht, dat bij do slechte voorziening
van aardappelen de onrust onder de bevol
king in Den Haag steeds groo ter wordt en
wij voor de gevolgen niet kunnen instaan.
Wij verzoeken om directe voorziening van
aardappelen. x
NEDERLAND EN DÈ OORLOG.
Naar gemeld wordt, verkeert de N.O.T.
weder in de mogelijkheid consenten te ver-
leenen voor den aanvoer van whisky, rui%
cognac en Franschen brandewijn.
Consenten voor deze artikelen gedateerd
tusschen 2 September 1916 en 2 Juli 1917,
zijn vervallen.
Laatste Oproep aan Heere'
Hanze-Leden.
DRINGEND wordt U uitgenoodigd tov
deelname aan de Feestviering
van morgen (Donderdag)
91/2 uur H. Mis door Mgr. A. J. Callier in
Kathedraal.
'®1/z n Centrale Vergadering in Gebouw St. Bavl
Smedestraat
lsU Feestvergadering in hetzelfde gebouw.
Lunch en Diner in „DE KROON" op de Groote Mark)
AMERSFOORT. Op de lijst voor e can-
didatuur-Holmer (S. D. P.) bleken drie hand-
teekeningen voor te komen, welke daarop
door een ander dan de personen zelf g0'
plaatst zijn, buiten hun weten. De burg®'
meester heeft daarover een klacht ingediend
bij den officier van justitie te Utrecht.
Z. D. H. de Bisschop vau 's Bosch heef4
aan den Hpogeerw. heer Mgr. J. van Brussel'
op diens verzoek eervol ontslag verleend aW
Deken van het Dekenaat Geertruidenberjf
en als Pastoor van Raamedonkveer en heef'
benoemd tot Deken van genoemd Dekena*4
den Weleerw. heer H. van de Ven, pastoö'
te St. Geertruidenberg; tot pastoor te Raam»'
donkveer den Weleerw. heer H. J. Berkej'
mans; tot pastoor te Luykgestel den Wel'
eerw. heer J. P. F. A. Janssen; tot pastoof
der j.l. Zondag opgerichte parochie van b®4
H. Hart i(an Maria en Vincentius a PauN
te Tilburg (Gasthuisstraat) den Weleerw.
heer A. J. M. van Dijck, rector der vro®'
gere rectoraat-kerk; tot vicaris van het g0,
sticht „Voorburg" te Vught, den Weleer^'
Zeergel. heer Dr. G, F. X. Smits; tot kap0
laan te Tilburg (H. Antonius v. Padua) dc'
Weleerw. heer A. van den Broek; tot kap0
laan te Asten den Weleerw. neer J. M. n
M. Arnold; tot kapelaan te Heusden d®
Weleerw. heer A. J. C. van den Heuvö'
tot kapelaan te Dreumel, den Weleerw.
M. W. van der Hagen; tot rector van h
liefdegesticht te Budel den Weleerw. h®
M. H. J. Princen; tot eersten kpelaaan (l,
nieuwe parochie te Tilburg (GasthuisstraJ
iden (Weleerw. heer L. J. W. I. Lasselb»1^]
Men dient echter te weten, dat het voorbeel
dig gedrag van onderwij zere en leer 1 in «en niet
!>et resultaat van een plotselinge ingeving was.
Het rechtvrvrdigt' integendeel op de treffendste
wijze het stelsel van voorbereiding, dat reeds
lang wordt toegepast. Zoodra de eerste Zeppe
lin-aanvallen bewezen hadden, dat Londen het
doelwit zou kunnen worden van luchtaanvallen,
waarbij de vijand in het wilde zou optreden,
werden aan alle hoofden van scholen en het on
derwijzend personeel brieven gezonden met
raadgevingen, hoe de grootste mate van veilig
heid in de scholen bereikt kan worden. Er wer
den oefeningen gehouden om de kinderen te
wennen aan een plotseling alarm; men leerde
hun waarheen zii in goede orde gaan mn
Op dezelfde wijze als men hun leert te doen
ingeval er brand uitbreekt. Kortom men bad
alles overwogen wat er toe kan bijdragen om
een paniek te voorkomen en in die vele maan
den lang is, de mogelijkheid van een plotselin-
gen aanval niet vergeten. De kweek dingen
werd eveneens geleerd, wat zij in gevaar doen
moesten en allen hebben bij den jongsten aanval
de proef uitmuntend doorstaan.
En de kinderen? Ik heb hieromtrent een ka
rakteristiek verhaal te vertellen. Zekere school
lag midden in de gevaarzone en in de jongens
klasse was men bezig met „lezen" oen stuk
uit „Tom Brown's School Days", toen een groo,
stuk van een granaat op het speelterrein neer
viel. De jongen A. had juist zijn stukje voor
gelezen. Enkelen van de kleintjes werden erg
bleek, maar de jongen B., ging zonder aarzelen
verder waar A. had opgehouden en las met vast.
stem en den juisten nadruk door, ofschoon de
ontploffingen der bommen en het gedonder van
het geschut van zeer nabij klonken. ,,lk was
dien jongen dankbaar," vertelde de onderwijzer.
Door zijn gedrag werd een paniek voorkomen.
In andere scholen, waar geen eigenlijk gevaar
voor het inslaan van bommen of stukken van
projectielen van bet afweergeschut bestond,
bleek, het, dat het beste middel om de kinderen
kalm en ordelijk te houden was, ze te laten
zingen. Hierdoor werd gevoel van angst en ont
zetting onderdrukt, dat misschien bij de kinde
ren had kunnen opkomen.
EEN AANTAL DOODEN EN
VERSCHEIDENE GEWONDEN.
Aansluitend aan het relaas over de opstootjes
*e Amsterdam, voorkomend in het tweede blad,
laten wij hier nog volgen wat o.m. de corr. van de
,Msb.'% over de woelingen op Kattenburg, heden
nacht, seinde.
De eilanden, in het bijzonder Kattenburg, wa
ren gisteravond weer het tooneel van oproerige
woelingen. Benden opgeschoten jongens en meiden
trokken rond en hidden het speciaal gemunt op pak
huizen, waar men wist dat voorraden lagen opge
slagen.
Omstreeks half negen wist een dezer roofpa-
trouilles er het pakhuis van den heer Struve aan
de Kattenburgerkade no. 12 open te breken. Met
zware keisteenen werden de paneelen der deuren,
ingeslagen, waarna men als ratten naar binnen
kroop, en zestal kisten stijfsel, die vlak achter de
deuren lagen werden naar buiten gesleept. Dat
men hier meer met baldadigheid had te doen, bleek
wel toen de kisten tegen de straat werden stukge
smeten, zoodat de straat in een oogwenk wit ge
poederd was. rouwen en meisjes woelden nu in
de bergen stijfsel rond en vuldefl voorschooten. An
deren zochten in vcreeniging, een kist torschend,
een goed heenkomen. De bewoners der aangren
zende huizen scholden de roovende meiden en jon
gens uit voor „dieven". Het is dan ook wel een
schrijnende bizonderheid te weten, dat de heer
Struve op het oogenblik onder de wapenen is,
waarvan zijn misdadige buurtbewoners gebruik
of beter misbruik maken om zijn voorraden te
plunderen.
Terwijl- de laatste kisten werden weggesleept
kwam de politie en een flinke militaire macht aan-
geir.ai cheerd. Eenige charges met de sabel en re
volver in de hand werden bliksemsnel uitgevoerd,
zocdat de bende in dichte wolken stijfselpoeder
uiteen stoof.
De Kattenburgerkade en Voorstraat werden
daarop geheel afgezet Inmiddels werd weer assis
tentie ingeroepen voor de Groote Witteburgerstraat
waar met steenen het hangslot was vernield van het
pakhuis vau den heer Amsterdam. Hier werden
pakken lucifers, koloniale waren en specerijen ge
roofd.
De Kattenburger en Oostenburgergracht werden
daarop eveneens schoongeveegd. De militaire macht
was versterkt tot 600 man. Bij een der charges
werden eenige opgeschoten jongens door sabel
houwen bloedend aan het hoofd verwond. Ook bij
de Kattenburgerbrug en op het Kadijksplein was
een rumoerige menigte samengestroomd. De toegang
tot de eilanden over de brug was verboden. Sol
daten en agenten moesten voortdurend de opdrin
gende menigte met geweld van wapenen terugslaan.
Omtrent half tien werd ook de kruidenierswin
kel van den heer Amsterdam aan de Kleine Wit-
tenburgerstraat door het gemeen geplunderd en ver
nield. Men vraagt zich wellicht af hoe zulks mo
gelijk is bij zoovele bewakende macht, doch be
denke wij daarbij dat deze op de uitgestrekte eilan
den niet overal kan zijn, temeer wqpr de woelingen
nu hier dan daar en als bij tooverslag ontstaan.
Bij een charge op dj Oostenburgergracht werd
een jongen zwaar verwond en in een winkel bin
nengedragen. Omstreeks half elf was het op de
Kattenburgergracht ter hoogte der Werkspoor zeer
woelig. Een dichte menigte wesd hier door een
Soldatencordon tegengehouden.
Omstreeks 11 uur werden plotseling uit de me
nigte steenen naar den bevelvoerenden kapitein
geworpen. Dit was een sein tot krachtdadig op
treden van soldaten en politie. Politie met de re
volver in de vuist en voortdurend losse patronen
afvurend en soldaten met gevelde bajonet dreven
de menigte terug in de richting Czaar Peterstraat.
Hierbij werden links en rechts'gevoelige klappen
met het plat der sabels uitgedeeld.
Op den hoek van Czaar Peterstraat en Katten
burgergracht ging een gedeelte van het publiek
waaronder ook uw verslaggever en eenige collega':
het café binnen, teneinde de charge uit den weg te
gaan. Spoedig werd echter gesommeerd de deuren
te openen en drong een justitie-afdeeling met te-
volvera en sabels gewapend het lokaal binnen, die
V weinig zachtzinnige wijze het lokaal ontruimde.
Se fHScO van den arbeid deed ons daarbij ook
nog eenige klappen oploopen. De politie trad hard
handig op, maar erkend moet, dat het publiek den
ganschen avond zijn best deed de mannen te treite
ren. Buiten werd het publiek verder uiteengedre
ven. Naar alle richtingen werd het publiek ver
strooid, waarna slechts groepsgewijze verlof werd
gegeven naar huis te keeren. Aan den Cruquisweg
had eveneens een botsing met de menigte plaats
en werd opnieuw gevuurd. Omstreeks middernacht
w-as de rust nog niet hersteld.
Naar wij uit vertrouwbare brond vernemen zijn
op dezen avond eenige dooden te bertreuren. Het
aar.tal is nog niet nauwkeurig vast te stellen.
Op de Groentenmarkt en in den omtrek van
de Elandssraoht en aangrenzende straten en
grachten was het in den vooravond vrij kalm.
Wel moesten af en toe kleine relletjes worder
onderdrukt, maar het scheen tegen -een uur of
acht of alles kalm zou verloopen.
Voor de Groentenmarkt zelf bleek dit ook het
geval, maar aan den overkant, in de buuTt van
de Elandsgracht zelf, werd het steeds drukker
en woeliger. De menigte nam een dreigende
houding aan en gang aldra tot daden over. Men
begon de winkels te plunderen. Met een eigen
lijk aardappel-oproer had deze rebellie niets
uitstaande, merkt de „Tel." op. want het gepeu
pel had het op allerlei winkels gemunt. O.a.
werd een sigarenwinkel leeggeplunderd en in
tal van andere winkels werden de ruiten stuk
geslagen en werd door het grauw gestolen wr
los en vast was.
De politie met groote macht, onder leiding
van inspecteur Marcus, en een aanzienlijk deta
chement soldaten, trachtten de woedende
menigte tot kalmte te brengen en tot uiteen
gaan aan te manen.
Van alle kanten drongen de dichte drómmr
echter op en de woeste plunderpartijen maakte
het noodig. dat krachtig werd opgetreden.
Inspecteur Marcus, die buitengewoon tactvol
optrad, waarschuwde herhaaldelijk, dat van de
wapenen gebruik zou worden gemaakt, indien
do menigte zich niet verspreidde.
Het antwoord was een nog dreigender en
woester optreden van de volksmassa. Totdat,
onvermijdelijk, geschoten werd.
Nadat herhaaldelijk en herhaaldelijk gesom
meerd was, klonk het luid gegeven bevel: vuur!
Even aarzeling.dan klinken de seboten
naar allen kant. Ear wordt gevuurd in de rich
ting Prinsengracht, in de richting van de
Groentenmarkt" en in de richting, ja. in al'
richtingen.
Het gevecht van 't publiek, dat door 't dolle
heen scheen te zijn, woedde vooral in de le
Looierdwarsstraat, jn de Hazenstraat en in de
2e Looiersdwarsstraat. Vooral in deze straten
werd door militairen onophoudelijk gevuurd.
Toen do politie het bevel gaf: naar huis of ©r
zal geweld worden gebruikt, begon de menigte
te joelen. In de Oude Looiersstraat drongen de
mannen naar voren en wierpen met steenen en
andere voorwerpen. Luit. Pot gaf bevel te
vuren: een man viel dood neer. De menigte
verspreidde zich daarop in de richting van de
Looiersgracht.
Bii de volgende zijstraat, de Eerste Looiers-
dwarsstra-at. stond een groepje van 7 a 8 per
sonen men had hen gesommeerd tot in het
oneindige, om -akelig van te worden. Doch zii
vertikten het, terug te keeren. Ten lange laat
ste werd ook daar een salvo afgevuurdeen
man, in het hart geraakt, viel dood neer. Door
een auto van het Koode Kruis werd het lijk
vervoerd. Verscheidene menschen liepen won
den op. In het Wilhelmdnagasthuis werden tot
nu toe een dood©^ en zes gewonden binnenge
bracht. Het is zoo goed als zeker, dat er drie
dooden zijn gevallen, terwijl het aantal gewon
den nog niet vast is te stellen. Dit is trouwens
zeer moeilijk, want b.v. Maandagavond waren
meerdere menschen. die schotwonden aan het
been opgeloopen hadden, laat in den nacht,
nadat de menigte verdwenen was, apotheken
binnengegaan, om zach te laten verbinden.
Op de Elandsgiiacht zat een jongen van de
Zeevaartscliool voor het raamdoor een kogel
werd hij in den schouder getroffen, doch het
liep nog vrii goed met hem af.
Om 11 uur was het weer rustiger; alle toe
gangen tot de Eandagracht waren afgezet-
Aan het eirid van de zijstraten en op de Prin
sengracht zag men de donkere menigte woelen.
'1 er wijl wij bij het cordon soldaten op het mid
den van de gracht stonden, vertelt de „TeT-man
erder, konden we duidelijk hooren dat de menig
te de straatsteenen losrukte en uit den gror
haalde. Telkens scheen de stemming weer ru
moeriger te worden, maar éven later was het
ook weer kalm.
Bij het gaan over do Elandagraort struikelde
men ieder oogenblik over de straatklinkers.
1 en-slotte kreeg de baldigheid weer do over
hand; tegen half twaalf drong de massa van de
Prinsengracht de Elandsgracht weer op. Weer
werden salvo's gelost, die twee menschen dood
den: ©en hunner had een kogel in het hart ge
kregen. Een derde werd in de liesstreek zwaar
gewond.
De politie en militaire maoht veegden de
heele Elandsgracht schoon, drongen &>t op de
Prinsen gr aoht door, waar zij de bruggen bezet
ten. t Publiek trok zich tprughet word weer
vrii ruati g.
Dezelfde correspondent .geeft over de plundering
op de eilanden o.m. nog de volgende bijzonderhe
den: In de Kleine Wittenburgèrstraat was het
ook allesbehalve rustig. Daar was men bezig bet
pakhuis te plunderen van den kruidenier C. J.
Amsterdam. Tal van vrouwen en vooral opge
schoten jongens, hadden al spoedig de ruiten ver
brijzeld en binnen een minimum van tijd waren
alle aanwezige koloniale waren naar buiten ge
sleept en weggesjord; zakken peper, balen, suiker,
rijst, pakken lucifers, kisten stijfsel, en wat verder
in den smaak viel, werden uitgedragen. Een man,
die zich van een kistje stijfsel had meestergemaakt
en zich daarmede uit de voeten wilde maken, werd
bij het veer over de Kattenburgervaart door en
kele vrouwen achterhaald, die er als de kippen bij
waren om het gestolene op haar beurt te distri-
buceren.
Al spoedig werd door militairen in de Groote
Wittenburgèrstraat met gevelde bajonetten een
charge gemaakt, waarbij een jongen min 'of meer
ernstige kwetsuren opliep. Voor het pakhuis lag
een groote hoeveelheid peper op den grond, waar
door de neuzen der Wittenburgers wel wat buiten
sporig werden aangetast. Vandaar begaf de plun
derende menigte zich naar het winkelhuis van Am
sterdam in de Kleine Wittenburgèrstraat 35a, dat
weldra totaal werd leegeplunderd. We zagen man
nen en jongens zich weghaasten met kisten stijfsel,
zakken zout en Patria-biscuitbussen, jongens met
flesschen Malaga, slaolie en bessensap, vrouwen
met pakken schuurpapier en lucifers, opgeschoten
jongens met jampotten, pakken zeeppoeder, bakmeel
en wat zoo al meer tot den inventaris van de firma
behoorde.
Met boezelaars vol werden de waren wegge
sleept, en de „gelukkige" bezitters en bezitsters
maakten blijkbaar geen haast deze goederen in vei
ligheid te brengen.
Van den winkel zijn de ruiten totaal vernield.
Aan den voorgevel heeft men de blikken reclames
van Klappa en Reckitz-zakje-blauw gespaard. Door
de militairen en politie, werd de Kleine Kattenbur-
gers.traat afgezet, maar na een kort oogenblik kon
men toch rustig de chaos en de op straat verspreide
papieren enz. gadeslaan. Het scheen 'n goed georga
niseerde, van te voren planmatig opgezette plun
dering. Men vertelde ons trouwens ook, dat men
reeds lang het plan had gehad rancune op dezen
kruidenier te nemen, in verband met het onlangs
aan het lichtgekomen achterhouden van enkele balen
koffie.
Tiet pakhuis van de Gruyter had men ook aan
een. plundering willen onderwerpen. Bijtijds wa
ren hier echter voorzorgsmaatregelen genomen.
Toen wij ons daar op de hoogte wilden stellen,
kwam juist een agent te voorschijn van de achter
plaats en waren eenige gereden agenten in aan
tocht. Men had, naar ons werd medegedeeld, het
pakhuis reeds te voren ontruimd, Dank zij het
kalme tactische optreden van vaandrig De Graaff
in de Groote Wittenburgèrstraat, is hier erger voor
komen.
Om kwart over tien werd een schoenwinkel van
Dick op Rapenburg geplunderd. De etalagekast
werd geheel leeggeplunderd. Ook hier herstelde de
politie ten slotte met de blanke sabel de ord.
Tegelijkertijd werd een wijnhandel totaal leegge
haald, waarop de meest ergerlijke tooneelen volg
den. Jongens van 17 tot 18 jaar enkele nog met
bloedende armen door h^inslaan der ruiten, ston
den zich midden op straat aan port en whiskey te
bedrinken. Ook hier werd een charge uitgevoerd,
met het gevolg dat zoo goed en -zoo kwaad als het
ging de toestand iets geconsolideerd werd, want
van een herstel der orde was geen sprake.
Het behoeft geen betoog, dat deze voorvallen,
waarvan wij er nog meerdere zouden kunnen op
sommen, den toestand kritiek deden worden. De
maatregelen, die hiertegen moesten genomen wor
den, konden thans niet meer met omzichtigheid ge
schieden. Tegen halfelf voelde men, dat het ging
spannen. Er hing een zéér zwoele atmosfeer. De
eerste daad van vijandschap van de zijde van het
publiek zou funeste gevolgen hebben.
We stonden juist bij de Oostenburgervoorstraat,
waarvan de toegangen, evenals van vele andere zij
straten, door militairen waren afgezet; toen vlak*
langs ons heen een steen floot en met een suizend
geluid efgens op de spoorbaan terecht kwam. Het
publiek drong op van de zijde der gracht en uit de
zijstraat, een officier loste een schot in de lucht.
en nog golfde de stroom van twee kanten vooruit.
Knielt!!.... klonk de stem van den officier.
En de soldaten knielden.
Richt!!.... en de blinkende loopen der gewe
ren richtten zich naar de donkere zijstraat. Wèg
stoven de menschen, de huizen in en de straat uit
eti nog hadden gelukkig de soldaten niet op hun
medeburgers behoeven te schieten.
Aan het einde van de conferentie sprak
de mirtïster van b'nnen'andsche zaken den
wensch uit. dat de deputatie haar invloed,
op de arbeidersbevolking van Amsterdam zal
aanwenden om de rust te doen terugkeeren
en verder onnoodig bloedvergieten te voor
komen.
Het St.bld. no. 482 bevat een Kon. besluit van
den 3den Juli 1917, houdende tijdelijke opheffing
van het verbod van uitvoer van ruwe tabak.
Trots de aankondiging van dc opheffing van de
vrije vaargeul op 4 Juli boven den 53sten breedte
graad zijn gisteren nog 13 stoomtreilers van IJmui-
den naar de visscherij vertrokken.
Tengevolge van de uitbreiding van de door de
Britsche regeering gevaarlijk verklaarde zöne, zul
len de beugschepen, die in de volgende week uit-
Vlaardingen naar zee zouden varen, niet vertrek
ken.
(Officieel). Ten gevolge op de bekendmaking
van 30 Juni 1.1. betreffende de uitbreiding van de
door de Britsche regeering gevaarlijk verklaarde
zóne in de Noordzee, deelt het ministerie van bui-
tenlandsche zaken mede, dat de Britsche staatsse
cretaris voor buitenlandsche zaken aan Hr. Ms.
gezant te Londen heeft toegezegd, zich onmiddel
lijk met de admiraliteit in verbinding te zullen
stellen naar aanleiding van de door de Nederland
sche regeering gemaakte opmerkingen.
De Duitsche gedelegeerden van de thans geslo
ten Duitsch-Engelsche conferenties nopens krijgs
gevangenen-zaken, hebben hun opwachting ge
maakt bij Minister Cort van der Linden, tijdelijk
voorzitter van den ministerraad.
Gisteren zijn de Duitsche gedelegeerden naar hun
land teruggekeerd.
Bij de nu geëindigde Duitsch-Engelsche confe
renties over krijgsgevangenen, waarin de gedele
geerden omtrent acht punten tot overeenstemming
'kwamen, heeft onze regeering zich bereid ver
klaard in Nederland krijgs- en civiele gevangenen
tot een maximum van 16000. en in verhouding,
door de afgevaardigden bepaald, op te nemen, welk
aanbod met erkentelijkheid werd aangenomen en
aan de Duitsche en Engelsche regeering door de
gedelegeerden zal worden overgebracht.
De onderhandalingen, welke onder voorzitter
schap van Hr. Ms. gezant, jhr. van Vredenburch
van 25 Juni tot 2 Juli onafgebroken plaats vonden,
had betrekking op de volgende onderwerpen: I.
weer opneming van de reeds bestaande overeen
komsten nopens de uitwisseling van krijgs- en
civiele gevangenen. 2. Uitbreiding van de bestaan
de overeenkomsten nopens de uitwisseling of het
interneeren in een neutraal land van krijgs- en
civiele gevangenen. 3. Uitwisseling van het tot dus
ver teruggehouden medisch personeel. 4. Uitwisse
ling van niet-militaire artsen en geestelijken. 5.
Opschorting van straffen, opgelegd aan krijgsge
vangenen, wijzigingen van de aan krijgsgevange
nen op te leggen straffen. 6. Vergeldingsmaatrege
len (represaille) tegen krijgsgevangenen. 7. Afleve
ring van pakketten. 8. Bespoedigen in de kennis
geving van gemaakte krijgsgevangenen.
Het protocol der conferentie werd mede onder
teekend door mnristei Leudoc, die (n een korte
sluitingsrede de gedelegeerden feliciteerde met het
Afdeeling HAARLEM.
Z. D. H. onze Bisschop zal deze vergade
ring met zijne hooge tegenwoordigheid
vereeren.
Tot uiterlijk II uur zijn tot deelname hie raar
kaarten verkrijgbaar in het gebouw ST. B A V O
Smedestraat.
1^0 Oe Feesf-Commissie.
vruchtbaar verloop en den waren tegemoetkomen-
den geest der gevoerde besprekingen en zeide, dal 1
de oorlogvoerende partijen altijd op den bijstand
kunnen rekenen van onze regeering om hen dool
soortgelijke daden tot elkander te brengen.
Reuter seint uit Londen: Het rooven van voof
Engeland bestemde aardappelen is heden in het La
gerhuis ter sprake gekomen. Balfour heeft daar
omtrent in antwoord op een vraag gezegd: Het is
waar dat een Engelsch vaartuig, geladen met aard
appelen, is aangevallen en dat een kleine hoeveel-
heicKaardappelen is weggenomen.
De beslissing of er aardappelen uit Nederland
zullen worden uitgevoerd of niet, ligt geheel bij
de Nederlandsche regeering. Zij heeft het geheel
in har.den, de geheele aardappelenoogst in het land
te houden, om die te bezigen voor eigen gebruik.
Wij zouden daar niets tegen kufihen inbrengen-
Het eenige wat wij verlangen is het nakomen
van de overeenkomst, die inhoudt dat Nederland,
ir i'ien er aardappelen naar een oorlogvoerend land
worden uitgevoerd, aan ons land een deel moet
aanbieden.
In de op 29 Juni te Rotterdam gehouden verga-
dering van den Bond van anti-sociaal-dernócrati-
sclie vereenigingen en afdeelingen van Nederland «eb
Spoorwegpersoneel „Recht en Plicht" is na uitvoe
rige uiteenzetting, met algemeene stemmen de vol
gende, aan de Koningin tc zenden motie aange
nomen
De veigadering, enz., overwegende, dat bij het
nog leeds dringende oorlogsgevaar aan onze gren
zen de verrichtingen van Uwer Majesteits legef
met de daaraan verbonden tro !vv --gingen ten
zcciUe de trouwe plichtsbetrachting van het gehee
le spool wegpersoneel vereischen; dat tal van per
sonen in ons land in woorden en geschriften, open
lijk en in bedekte termen, thans propaganda maken j
onder de arbeiders voor p^rtieele en algemeene
weikstakingen; dat het echter helaas maar al te
dikwijls gebleken is, dat sommige propagandisten
deze aibcidersbewegingen slechts gebruikten om
en door die crisis hunne anti-monarchale en anti
kapitalistische theorieën te verwezenlijken; Jav df
leidt Jt van die bewegingen niet in staat wa*f
om wanoriijkheden te voorkomen of gem cre'ie?-
zame ki *c!rt "bleken te bezitten om die bevogiij;*
binnen de daarvoor aangewezen grenzen te houden!
dat dc- u 1 gelijkheid bestaat, dat de hiervoor ge*
noemde onoordeelkundige leidingen enwanordelij
ke arbeidersbewegingen zich zouden kunnen voor
doen op een tijd dat in het belang 'van HnJ3
defensie de grootst mogelijke 1 1 «af
het Niccrlandsche leger tot handhaving van de
neutraliteit zou worden gevorderd; hemiejwt bÜ
deze oprechte gevoelens van trouw en verknochtheid
aan Bel Nederlandsche Vorstenhuis; sluit zich des-
verlangd geheel vrijwillig aan bij de Exploitatie
compagnie van Uwer Majesteits landmacht om on
der haar leiding den geregelden treindienst te
verzekeren; stelt zich met al zijn leden bes.-aik-
baar ook buiten den spoorwegdienst voor alle
hulp, die Uw leger, de locale verdediging -.t de
rusttewaring in de steden bij die gelegenhri n och"
ten verlangen; noodigt alle vereenigde a-'vi-Ier»
zoo in als buiten het spoorwegbedrijf uit, met
hun organisatie zich dan eveneens ter beschikking
van Uwe Majesteit te stellen, zoo voor het voor
komen van binnenlandsche onlusten als voor elke®
vaderlandsche hulpdienst; verklaart dat UW*
Majesteit steeds, in alle mogelijke omstandigheden'
op zijn leden zal mogen rekenen.
