n speciaal voor de Hanzelodon werden ge-
-houden. Thans zullen ook retraiten, speciaal
voor tjJStuurderen worden gegeven, waar
van binnenkort de eerste zal plaats heb
ben.
Wat de Zondagsrust betreft, eene Commissie
zorgt steeds, dat dit onderwerp aan de orde
blijft om hoe langer en meer de Zondagsrust in
gang te doen vinden.
Het vak- en handelsonderwijs is in bewerking.
Vacantiekolonies en Pensioen verzekering staan
op 't program. Evenals voor de arbeidende
klasse zullen, voor onze Roomsche Middenstan
ders, cursussen worden gehouden door het Cen
traal Bureau van de Kath. Soc. Actie te Leiden,
om vooral de best uurderen op de hoogte te bren
gen van de verschillende onderdeelen van het
Middenstandsvraagstuk. Jongemannen vereeni-
gingen zullen nog meerdere worden opericht.
Alles wat er tot stand gebracht is, M.H. dau-
Keu wij in de eerste plaats aan God. den
Schenker alle goeds. Blijven we steeds 't Godde
lijk Hart van Jesus, waaraan onze Bond op bii-
zondere wiize is toegewiid. vereeren. dan zal de
voor ons zoo onmisbare zegen van Boven bij
voortduring op onze werkzaamheden rusten.
In de tweede plaats aan U. Monseigneur, die
ons de juiste richting aangaf en ons steeds Uw
vertrouwen, belangstelling'en raad schonk: aan
onzen allerbeminden Adviseur, Rector Stroo-
mer, die immer onze Vergaderingen bijwoonde
■o door zijn helder oordeel ons bijstond; aan
rof. Aalber&e, onzen rechtskundigen Adviseur,
jij wien wü nimmer tevergeefs aankloptenaan
M.r. Everwijn. chef van de afdeeiing Handel van
net Departement van Landbouw, Nijverheid en
Handel, die ons, waar liij kon, steun verleende:
aan onzen eersten Bondsvoorzitter, den heer
Verbeek, die de moeiliikste jaren ondervond:
aan de leden van het Hoofdbestuur, die hun
Kostbaren tijd en arbeid, zelfs hunne gezondheid
gegeven hebben voor de goede zaak. Ik meen
iiier speciaal te moeten memoreeren de hoeren
Visser en Wijdeman. die van den aanvang af
zitting hebben in het Hoofdbestuur en dus het
wel en wee hebben medegemaakt, onzen heer'
Möllmann, die tot onzen girooten spijt op last
van zijn medicus ontslag heeft moeten nemen
uit het Hoofdbestuur: dan onzen heer Boon. den
volijverigen seteretaris. wiens gezondheid helaas
ook geschokt is. Hopen wil, dat beide heeren
spoedig weder hersteld mogen zirn.
Aan de voorzitters, besturen en afgevaardig
den van de aangesloten afdeel ineen en vakver-
eeni gin arenaan de Geestelijke Adviseurs: aan
onzen Redacteur, den heer Endel. die van den
beginne af belangeloos het orgaan redigeerde:
alsook de-medewerkers aan de leden van het
Bankbestuur. de heeren Perquin en Schuiten,
met do leden van de Raad van Toegioht; aan de
Orgaan-Commissie met zijn verdienstelijken
voorzitter den heer Peters: aan de Commissie
van Propaganda en Organisatie, waarvan de
heer Möllmann voorzitter was, en ró'n ijverigen
secretaris, den heer Dekker: aan het'Bestuur
van U. B. O. met zijn sympathieken voorzitter,
den heer Bosse; aan d6 Commissie van het Al
taarfonds met haren zich voor deze zaak zoo
warm interesseerenden voorzitter, den heer van
't Hek. en aan alle anderen, die biigedragen
nebben tot den groei en bloei van onzen Bond:
l allen M. LL, tniinen hartelijker! dank.
Monseigneur 1
Ik heb gemeend U een résumé te geven van
datgene, wat onze Bond heeft gepresteerd. Ik
weet wel. er is nog lang niet voldoende en ge
noeg gedaan. Er ligt neg veel Middenstaudster-
reiu braak. Ook hebben wii nog pas het 1^3 deel
van de door u verlangde 20.000 leden bij elkaar.
Onze wil is echter goed. Mgr. en wij willen allen
t) Hi ven werken, wij beloven U hier plechtig, dat
gene wat U Voor onzen Bond goed en juist acht.
te volbrengen.
Miin geachte voorganger, Mgr. richtte bil het
eerste lustrum tot U de vraag, of U tevreden
waaart. Is 't niet onbescheiden Mgr. wanneer
deze vraag thans ook door mij gesteld wordt?
Tk hoop dat uw antwoordbons een aansporing
moge zijn tot verder doorgaan. Mgr. namens
onzen Bond dank ik u recht hartelijk, dat u
hedenmorgen wel het H, Misoffer voor ons
hebt, willen opdragen en dat' u hedenmiddag
onze feestvergadering met uwe Hoog© Tegen
woordigheid hebt willen vereeren. Hierin zien
wij U we Hooge belangstelling in ons streven, in
den arbeid van onzen Bond,
Onzerzijds Mgr.betuigen wii U nogmaals
ouzo liefde en gehoorzaamheid met de verzeke
ring. dat wii den Bond steeds op prinaipieelen
grondslag zullen verder voeren.
Ik open deze feestverrgadering met den
Christelijk en groet.
Geloofd zii .Tezus Christus.
Dan betrad de WelEerw. Heer J. G. Jansen
kapelaan te Amsterdam, den katheder, <>m de
feestrede uit te spreken.-
De WelEerw. redenaar begon natuurlijk
met een gelukwenseh tot de feestvierende
vereeniging, een gelukwcnseh van haite ge
meend. De feesterlenanr herinnerde eraan,
hoe de Bond in de tien jaren van zijn bestaan
de bewondering heeft gewekt en verdiend
van iedereen. Bewondering, waarvoor wij
ken moest de spot van ben. die dachten^ dat
uit Nazareth niets goeds kan komen; hét
schouderophalen ook van de sceptici, die
meenden dat voor den Middenstand niets
meer te doen viel.
Ge hebt de bewondering gewekt, aldus de
feestredenaar, de lewonder'ng en de tevre
denheid van hen, wier oordeel zoozeer op
prijs wordt gesteld En daarom durfde de
voorzitter, volgens spr., dan ook vragen aan
Z. D. H. of Mgr. tevreden is. Want gy zljt
er van overtuigd dat gij do instemming, de
goedkeuring, de tevredenheid bezit van Hem,
die op dien gedenkwaardigen Katholieken
dag te Delft den eersten stoot gaf tot ©prioh-
Mmg van den Middenstandsbond.
Toch, merkte de redenaar op, zijn er vele
leden in den Bond. die onvoldaan zijn, een
onvoldaanheid, die tot uiting komt op verga
deringen, in particuliere gesprekken met de
voormannen in den Bond en ook in het or
gaan. Er zijn ontevredenen, niet dezulke, die
men in iedere vereeniging aantreft, maar on
tevredenen, die meenen dat er nog lang niet
genoeg is gedaan en wordt gedaan. Die onte
vredenheid is geen gewone en zelfs een goede.
VV ant het gevaar zou juist zijn, als men roe
tig zon gaan neerzitten bij de pakken en den-
Ken zou; er is genoeg gedaan. Spr. ging dan
den bloei na van den Bond en gaf aan, dat
er reden tot tevredenheid is.
Hoon reeds lang de arbeiders vereenigd jv&-
ren zat de Middenstand nog gedrukt terneer,
en dacht dat hij veroordeeld was te verdwij
nen. En al was er al eens een. die aan or
ganisatie dacht, dan was het steeds aan neu
trale organisatie dat gedacht werd. want Ka
tholiek vereenigd werd niet veréeni-ghaar
geacht met de behartigging van de stoffelijke
zaken. Katholieke vereenigingen wdrden on
bestaanbaar geacht zeker in onze provincies.
Maar nn is de vlakte bereikt: repot sor.
uit, en herinnert aan de talriike heilzame in
stellingen van den Bond en aan den bloei der
organisatie.
Doch sor. spoorde aan niet te rusten vóór
dat de middagzon is bereikt, dat wil zeggen;
ideal'sten te blijven. Maar. zoo g?rg sur
voort-, 't moet een .middel züm óm V-f irVnnl
te bereiken: de K»lh. Sociale Actie in pile
rangen en standen. De Maatschappij mist
Christus' liefde, ziedaar de oorzaak van alles.
Hoort daarvoor naar de uitsnraken der
Groote Pausen, aldus spr. Daarom spoort sur.
aan, tot het apostolaat, dan wordt gewerkt in
de goede richting. Dan zal. volgens spr., de
eensgezindheid worden beoefend." Wii moeten
wel bedenken, dat om het ideaal te hereiken
wij minder moeten worden, wii minder als
Hij, als Zijn Rijk maar grooter wordt. Het
nastreven van het ideaal zal voörkOmen, dat
uitsluitend de krachten der leden worden ge
geven aan de vakorganisatie of nog- meer in
't bijzonder aan de inkoopceöperatiesi: dan
ook zal men meer voelen voor de groote
standsorganisatie; de hebzucht achterstellen
bii liet mandatum novum van Christus. Als
gij dat ideaal hebt, aldus spr., zult gij ook
uw medeleden opwekken voor actie in gods
dienstige en politieke organisaties.
Veel te weinig medewerking van midden
standers ondervinden onze Congregaties en
Ki es vereen i gi n genWillen wii Christus win
nen, dan moet het ons ook ernst wézen met
het woord: Oportet Illnm Regnare. Het is
noodig dat Christus regeere. Dan zal men
zich ook minder verzetten tegen de Katholie
ke arbeidersorganisaties en in ben geen te
genstrevers, maar medewerkers in den str'ijd
zien voor het ideaal van Christus.
Dan roept spr. uit, clat hij aan den hori
zon al ziet de overwinning. Immers heeft
de Bond zich opgeofferd aan het H. Hart
van Jesus en op het Altaar van het H.
Hart in de kathedraal zal eiken dag het
H. Misoffer worden opgedragen voor de be
langen der leden. Dat is een waarborg,
dat gij blijft werken in de goede richt'ng,
maai-, aldus spr„ gij hebt ook de zekerheid
van ►,et succes. Het H. Hart beloofde toch
zijn overvloedige zegeningen over al hun
ondernemingen aan hen, die zijn beeltenis
vereeren, inaar als dan die onderneming geldt
de wereld voor Christus te winnen, dan staat
't sucoes nog stevige®: vast.
Met een boeiende peroratie besloot spr.
zijn met aandacht gevolgde en met groot
applaus begroette rede.
Hierna deelde de voorzitter mede, dat Mgr.
A. J. Gallier, den wensch had te Kennen ge
geven een enkel woord tot de vergadering
te spreken.
Deze mededeel ing werd met gejuich ont-
ontvangen.
Toespraak van Z. D. H. den Bisschop.
Mgr. richtte zich als volgt ongeveer tot
de vergaderden:
Ik moét wel een enkel woord sp.eken.
Want uw voorzitter heeft Mijeen vraag
gesteld en Ik ben verplicht daaarop ant
woord te geven. Die vraag van uwen voor
zitter was of Ik tevreden benot,ver u, En
daarop wil Ik met een volmondig,:.- „Ja" ant
woorden. (Oorvërdoovend applaus). En om
dat uw voorzitter daarbij voegde, dat d t een
spoorslag voor u zou zijn om met nog meer
ijver op den ingeslagen weg voort te gaan,
wil Ik het nogmaals en tienmaal herlialen,
op voorwaard© dat gij dan ook, zoo mogelijk,
met nog tienmaal meer ijver op den inge
slagen weg voortgaat.
Mgr. zeide, zeer tevreden te zijn, over het
aantal leden van den Bond, maar wees er
op dat ook do andera twee derden van de
20.000 Middenstanders, die er voor in aan
merking komen, nog "lid moeten worden.
Mgr. merkte voorts op dat het niet ge
makkelijk is slotwoorden te spreken. Men
kan in zoo'n geval niet anders doen dan
onderstrepen wat door den voorzitter, de feest
redenaars en verslagen is gezegd.
Z. D. H. wees in het vervolg van zijn
toespraak er op, dat de groote kracht der
vereeniging is gelegen in de vak-afdeelingen,
en zeide lachend wel te willen, verklappen
waarop de afwerking vain heit altaar ter eere
van het H. Hart in de kathedraal eigenlijk
wacht. Mgr. zou zoo gaarne om het beeld
van ►et H. Hart in medaillons de afbeel
dingen aanbrengen der patroon-hedligen van
de vakafdeelingen. Maar Mgr. vroeg: Hoe
veel vakafdeelingen hebt u reeds? En er
waren er'te weinig. En welke zijn de patroon
heiligen der vak-afdeelingen? Mgr. weet niet
of zelfs wel alle vak-afdeelingen een pa
troon-heilige hebben. Opmerkende dat de
tuurlijk ook de tijdsomstandigheden aan de
vertraging niet vreemd zijn, maande Z. D.
H. toch aan om spoed te zetten achter de
oprichting van vakafdeelingen in groot ge
tal, f «at alle voor den dag komen met een
patroon-heilige, wiens beeltenis dan om het
beeld van het H. Hart prijke als bewijs dat
ook die vakafdeellng haar best gedaan heeft
om het altaar op te richten.
Mgr. wees er op, dat het lidmaatschap
der vakafdeellng de aansluiting vergemakke
lijkt bij den Bond, die de vnkafdeeling op
richtte.
Een tweede middel om 'den Bond groot
te maken zeide de Bisschop te z:en in de
jeugdorganisatie. Waarom was het zoo moei
lijk, om vele middenstanders voor het lid
maatschap van den Bond te winnen? Omdat,
antwoordde Mgr., zij In hun jeugd niet ge
wend zijn aan organisatie. Mgr. gplooft dat
het doel nooit goed zal worden bereikt als
de jeugdorganisatie niet wordt behartigd. Wel
ken naam die jeugdorganisatie draagt is Mgr.
hetzelfde, hetzij jeugdvereen iging, of aspiran
ten, Ms onz» zorgen er maar pp gerioht
blijven en Hij drong er op aan dat den
jongeren reeds geleerd wordt dat zij in de
organisatie op hun plaats zijn en daar heel
'hun leven moeten olijven. Dat zijn twee
middelen om den middenstand groot te malen.
Mgr. drong nogmaals er op aan dat de Mid
denstand zoo talrijk mogelijk georganiseerd zij.
Hij wees ook op de stoffelijke voordeeten voor
de leden aan de organisatie verbonden en zeide
den aanwezigen dat hun dat uïl^den mond van
hun bisschop niet vreemd moest toeschijnen. De
geestelijke adviseurs zullen er viflfel voor zorgen
dat het geestelijke niet vergeten wordt. Hierbij
gewaagde Mgr. met voldoening 'Wat daarover
Hem zoo nu en dan ter oore komt. Zelfs de
feestredenaars vergeten niet om de oogen der
leden naar Boven te richten, er op te wijzen dat
de vereeniging maar middel is, dat het doel
veel hooger ligt. En dan merkte Mgr. op dat
er duizenden middenstanders zijn, die alleen
door maferiëele voordeelen er toe gebracht kun
nen worden om te gaan zitten in een vereeni
ging waar ook hun oog naar Boven wordt
petrokken. De bisschop betreurde dat zoovele
katholieken alleen naar stoffelijk gewin zien en
ze'fs de tegenpartij van Christus kiezen, als zij
schade zouden lijden in hun zaken. Met een
enkel voorbeeld illustreerde Mgr. deze levenson-
va'ting en maakte tevens duidelijk, waarom Hij
ook nadruk legde op de te behalen stoffelijke
voordeelen der organisatie.
Dan kwam Mgr. nog eens terug op het leden
tal van de Middenstandsvereeniging. Zesdui
zend van de twintigduizend! „Ik zou haast zeg
gen," aldus Mgr., „al wat Middenstander is in
mijn bisdom, móet in de vereeniging." (Applaus.)
Doelende op de feestgids, zeide Z. D. H., dat
Hij dit boekje doorbladerende, heele bladzijden
had gevonden, gevuld met namen van vereeni-
gingen en instellingen in zijn bisdom.
„Laat dat zoo blijven. Laat zij boven de
anderen uitsteken door grootere werkzaamheid,
grooter bloei. Laat zij een voorname plaats in
nemen in ons Vaderland, zoodat Ik trotsch kan
wezen op „Mijn Manze." (Applaus.)
„Als dat waar is, dan zal het altaar van het
H. Hart niet alleen een sieraad worden van de
kathedraal, maar zal het spreken van een ver
eeniging, die een sieraad is van Mijn bisdom
(applaus). En als het altaar buitengewoon mooi
uitvalt dat wil Ik wel verklappen zal Ik,
op een uwer feestvergaderingen, dat altaar con-
sacreeren in uwe tegenwoordigheid." (Lang
durig applaus.)
Hierop werd door allen staande het Hanze-
lied gezongen, waarop Mgr. wederom zegenend
de vergadering verliet.
Kort daarop verliet ook Prof. Mr. P. J. M.
Aalberse de vergadering.
De gewone vergadering voortgezet*
Daarop werd de feestvergadering gesloten en
de gewone vergadering wederom voortgezet. Bij
de behandeling der begrooting voor 1918 wer
den verschillende opmerkingen gemaakt. In de
bedoeling ligt om het orgaan om de 14 dagen
te laten verschijnen. Alkmaar betreurt dit en
stelt voor het orgaan elke week te laten uit
komen. De heer Peeters, voorzitter der Orgaan
commissie, zegt dat deze commissie ernstig zal
overwogen om het Orgaan in courantenvorm uit
te geven, zonder verhooging van contribtitie en
dat elke week. De begrooting- wordt daarna
ongewijzigd aangenomen.
Onder donderend applaus werd medegedeeld
dat de collecte voor het Altaarfonds, ter verga
dering gehouden, de kapitale som van f 225.68
op had gebracht.
Besloten werd de volgende vergadering te
houden te Beverwijk, ter gelegenheid van het
eerste-lustrum der afdeeiing.
Tot leden van het hoofdbestuur werden geko
zen in de vacatures Jos. J. F. Möllman en Joh.
L. Wijdeman, de heeren Joh. L. Wijdeman en
O. Dekker, uit Amsterdam.
De voorzitter bracht een hartelijk en waar-
deerend woord van hulde aan den heer Möll
mann, die niet meer voor 'n herkieezing fn
aanmerking had willen komen.
Aan de orde was daarna het vóorstel Leiden:
De Hanze, Bond van R.-K. Vereenigingen
van den Handeldrijvenden en Industrieëlen
Middenstand, besluit, onverwijld, stappen te
doen om te komen tot het stichten van een pen
sioenfonds, ten dienste van R.-K. Middenstan
ders, leden van de aangesloten vereenigingen
welke tot dat fonds wenschen toe te treden.
Het Hoofdbestuur adviseerde de resultaten af
te wachten van de werkzaamheden van de com
missie tot voorbereiding van verschillende ver
zekeringen. Dit prae-advies werd door de verga
dering overgenomen, na een opmerking van de
afd. Alkmaar.
Rondvraag.
Hierna kwam aan de orde de rondvraag..
Van de verschillende naar voren gebrachte
onderwerpen memoreeren wii het volgende:
Op een voorstel der afd. Leiiden, om van tie
memoriepoet op de begrooting voorkomende,
gelden beschikbaar te stellen voor het San
tos-fonds (fonds voor verpleging van tuber
culose middenstanders) zegde de voorzitter,
die sympathiek tegenover het voorstel stond!
overweging in het Hoofdbestuur toe.
Op een vraag van Lisse, of in rle bijdrage
voor het Centraal Hanze-bureau ook gelden
begrepen zijn voor de aanstelling van een
vrijgestelde en zoo niet of dan ter eenigen
tijd voorstellen te wachten zijn voor de aan
stelling van een vrijgestelde, antwoord
de de voorzitter, dat bedoelde bijdrage inder
daad ook dient voor de aanstelling van één,
wellicht twee vrijgestelden.
Betreffende klachten over de distributie-
regeling zeide de voorzitter, dat de leden met
concrete gevallen moeten komen. Zii wenden
zich met hun grieven tot hun afdeelingsbe-
stuur en dit wendt zich tot het hoofdbestuur.
Het hoofdbestuur zal niet nalaten, indien
zulks gewenscht is, handelend op te treden,
zooals reeds meermalen is gebeurd.
Amsterdam drong aan om de financiën van
den Bond en de daarbij .behoorende instel
lingen te doen oontroleeren door een accoun
tant, daar deze financiën groote bedragen
betreffen. De voorzitter antwoordde, dat do
aanstelling van een accountant bezwaren
meebrengt, doch overwogen zal worden om
op andere wijze aan de Amsterdamsche wen
schen tegemoet te komen.
Ben afgevaardigde van Den Haag vestigde
de aandacht op de schade, die particulieren
ondervinden kunnen bij een bomaanslag, als
te Zierikzee plaats had en op de onmogelijk
heid om zich daartegen door verzekering te
dekken. Hii wenschte dan ook dat de Staat
deze schade zou dragen en vroeg het bestuur
daartoe stappen te doen. De voorzitter wees
op de oorlogs-molest-verzekering waarbij
men zich verzekeren kan.
De voorzitter was het eens met de meening
van 'n afgevaardigde, die het ongepast vond
dat personen in het orgaan becritiseerd wor
den, naar aanleiding van Centrale Raads
vergaderingen. Dat gaat niet aan en de voor
zitter zeide, dat zulke stukken die getee-
kend moeten zijn— aan de beoordeeling die
nen te worden onderworpen van den Geestel.
Adviseur ter beslissing over al- of niet óp-
name!
Purmerend vroeg aandacht voor de voor
stellen betreffende de Export-Centrale. De
voorzitter zeide, dat deze zaak in overweging
is bij de Federatie, die de kwestie onder die
oogen zal zien.
Alkmaar kwam met voorstellen betreffen
de het opslaan van winteraardappelen, en
vroeg het bestuur stappen te willen doen bij
den Minister, dat 't inslaan van een hoeveel
heid winteraardappelen wordt toegestaan.
Tien huisgezinnen bewaren beter elk 10
mud aardappelen dan de minister honderd
mud. Om ditte verkrijgen vroeg de afgevaar
digde dat het bestuur medewerking zal zoe
ken van de verschillende R. K. en van de"
neutraten Middenstandsbonden, van de R.
K. Volksbonden van Patrimonium enz. De
afgevaardigde wenschte beschikbaarstelling
tegen een prijs, die verbruiker en leverancier
bevredigt. Voorts gaf hii eenige bijzonderhe
den hoe hij zich de regeling dacht.
De voorstellen werden in handen gesteld
van het bestuur om de kwestie te óverwegen.
De afgevaardigde vau Alfen sprak hartelij
ke woorden aan liet adres der feestcommissie,
die zoo magnifiek voor de regeling van dit
feest had zorg gedragen.
De voorzitter zeide ook woorden van dank
tot de afdeeiing Haarlem en de feestcom
missie voor de hartelijke ontvangst, tot alle
aanwezigen en allen die tot het welslagen
van het feest hadden meegowekrt.
Slot.
Het slotwoord sprak Rector Stroomer, die
zijn tevredenheid uitte over het verloop de
zer vergadering. Nee- nimmer woonde spr.
zulk een geslaagd gadering bij. Ook in
dit opzicht vooruil g. Dan sprak Rector
Stroomer nog behartigenswaardige woorden,
vooral aandringende op de deelname aaip de
Retraite in 't bijzonder door bestuurders,
waarna de vergadering met gebed werd ge
sloten.
57 af deelingen waren ertegenwoordigd
14 afwezig.
Na afloop der vergadering vereenigden zich
niet minder dan 114 afgevaardigden bij
Brinkman op de Groote Markt voor het di
ner. Ook hieraan had de feestcommissie voor
treffelijk haar zorgen besteed. Een strijkje
verhoogde de feeststemming en zéér lang
Moven die Middenstanders nog gezellig bijeen.
BRANDHOUT.
De Minister van L., N. en H. heeft in een
schrijven aan de burgemeesters, naar aanleiding
van de vraag van verschillende zijden tot hem
gericht, of het niet wenscheiijk zou zijn eene
regeling te maken ten opzichte van de distributie
van brandhout, te kennen gegeven, dat hij niet
voornemens is het brandhout onder de brand-
stoffendistributie te brengen, of daarvoor eenige
andere algemeene distributieregeling te treffen.
Z.Exc, is er nl. van overtuigd, dat de toepassing
van eene dergelijke regeling practisch geen vol
doende resultaten zou opleveren.
De regeling van de distributie van steenkolen
en turf voor den aanstaanden winter gaat, zooals
is bekend gemaakt, uit van het beginsel, dat in
de allereerste plaats er voor gezorgd wordt, dat
elk gezin eene zoodanige hoeveelheid ontvangt,
.dat in de minimum-behoefte aan brandstof bij
gepaste zuinigheid behoorlijk voorzien wordt.
Nu is het 's ministers bedoeling, dat de ver
strekking van deze h Iheid sieeds vóórgaat.
Met het oog hierop dus niet noodig, dat
de gansche bevolking ,a staat wordt gesteld
andere brandstof dan kolen en turf te verkrijgen.
Eerst na de verstrekking van bovenbedoeld
minimum-rantsoen komen zij, die met het oog op
hun levensstandaard meer brandstoffen behoe
ven, voor ontvangst van een grootere hoeveelheid
in aanmerking Die grootere hoeveelheid zal
echter in elk geval beperkt zijn en aanmerkelijk
blijven beneden de normale behoefte van zoo
danig gezin. Het is dus begrijpelijk dat de meer-
gegoeden zich van hout voorzien en dit acht de
minister ook niet in strijd met- het belang van
een goede brandsioflenvoorziening in het alge
meen, veeleer wordt de taak van de Rijkskolen-
distributie daardoor verlicht
Wel echter is het 's ministers voornemen, zoo
veel zulks uilvoerbaar is, misstanden, die zich
tengevolge van de sterk toegenomen vraag naar
hout voordoen, tegen te gaan. Daarom noodigt
hij de burgemeesters, in welker gemeente bos-
schen zijn gelegen, waarvan tot kapping wordt
overgegaan, uit, htm machtiging te vragen om
daarvan het voor hunne gemeente noodige brand
hout ingevolge de Onteigeningswet in bezit te
nemen en in overleg met de betrokken Brand-
stoffencommissie te distribueeren
Voor zooveel overigens gemeentebesturen het
nuttig achten houtvoorraden op te doen ter dis
tributie aan mindergegoeden, deelt de minister
fiog mede, dat zulks met zijne bedoeling niet
in strijd is, mits dit geschiedt in overleg met de
betrokken Brandstoffencommissie.
GEMEENTE-ARCHIEF.
Verschenen is het 'verslag van den toe
stand van het Gemeente archief alhier, over
het jaar 1916.
Nog in het afgeioopen jaar kon een begin
van uitvoering gegeven worden aan het reeds
vroeger ontworpen plan tot den bouw van
een afzonderlijke kaïner voor uen archivaris
aan de westzijde der Randplaats. Diens te
genwoordige kamer, tevens leeskamer voor
het publiek., beantwoordt niet langer aan
haar ongelijksoortige bestemming. In den
zuidelijken muur van het depot aan de noord
zijde der l'andplaats zullen voorts twee ven
sters aangebracht worden, die lucht en
zonneschijn moeten binnen laten en aldus
den toestand van het gebouw aanmerkelijk
zullen verbeteren. Het onbe choleu dak moest
wederom herhaaldelijk hersteld worden. liet
voormalige klachtenbureau, dat sedert 1915
een deel van het nieuw-archief herbergt,
bleek voor archief-depot ongeschikt, immers
vochtig te .zijn. De menigte stukken, die van
de secretarie-afdeelingen werden overgeno
men, vullen hier de ruimte geheel, de ven
sterbanken en een doel van den .vloer in
cluis. Het gebrek aan ruimte wordt inder
daad bedenkelijk. Plaats in het Raadhuis
is niet meer beschikbaar, zoodat het aller
minst ondenkbaar is dat in de toekomst het
archief in een ander pand zal moeten ge
huisvest worden.
De verschillende verzamelingen verkeeren
over het algemeen in goeden staat, hoewel
bij ruimer geldmiddelen meer aan het on
derhoud ten koste gelegd zou worden. Voor
al de bibliotheek zou bij des binders hulp
welvaren, in overleg met. den bibliothecaris
werden een aantal boeken, waaronder de
aanwezige voorraad van den „Catalogus bi-
bliothecae publicae harlemensis", naar de
stadsbibliotheek overgebracht, die hier van
nut kunnen zijn en op het archief gevoege
lijk konden gemist worden. Daarentegen moet
de handbibliotheek van het archief noodig
aangevuld worden.
In de kamer van den archivaris werd ten
behoeve van het publiek een flinke tafel
geplaatst. Aan de oude tafel, voor de beide
ambtenaren bestemd, was voor de bezoekers
geen plaats; zij waren bij hun studie aan
gewezen op een achttiend' eeuwsche klap
tafel. die als verlengstuk diende, maar krach
tens beschikking van den schenker niet ge
bruikt mocht worden.
Tegenover winst wat hrnikbfvnrheid Lr-
treft staat het verlies van enkele meubels cd"
kleinere voorwerpen, die deels in de, oudé
raadzaal, d^els in het Frans Halsmuseum pen
plaats vonden, opdat in de leeskamer meer
rnimte zon komen en de mooie meubels niet
langer door het gebruik zouden liiden. 7oo
wer 'en ook in overleg mei" den directeur, naar
liet museum overgebracht cle vaandels van
een tiental opgeheven Haarlemsehe vereeni
gingen met enke'e historische merkwaardig
heden, die hier, heter dan in de afzondering
van een archief-depot, tot hun recht zullen
komen.
Over de bruikbaarheid, der aanwezige
brandbluschmkkleen kan slechts na een in
gesteld onderzoek geoordeeld worden. Een
gewone kachel in deze omgeving, in de on
middellijke nabijheid der charterkast met
haar kostbaren inhoud, blijft gevaarlijk.
Verder worden er eenige aanwinsten ge
boekt. Een heele reeks van min of moer be
langrijke documenten.
De eatalogiseering van de boeken over
Haarlem werd geregeld voortgezet.
De bewerking van het oudste trouwregis
ter kwam gereed. Van de doopboeken der
St. Bavokerk werden die over .—1612
cp fiches gebracht. Het alphabetiseeren der
doop- en trouwfiches werd voortgezet.
Vier protocollen van den notaris Jacob
Schoudt, loopende over de jaren 16271635,
werden geklapperd. De voorraad fiches (1621
—1635) werd alpbabetistb gerangschikt.
Een voorstel werd aanhangig gemaakt,
om wijziging te brengen in den vastgestel-
den bureau-tijd. De ervaring had geleerd, dat
vele bezoekers ruimer gelegenheid zochten
om het archief te raadplegen dan hun in het
tweeta] uren daags werd geboden. Ia een
tijdsverloop van acht maanden, gedurende
het archief, als proef, ook des namiddags
voor het publiek toegankelijk werd gesteld,
meldden zich vele bezoekers aan. Het aantal
bureau-uren werd dan ook uitgebreid van
10 uur v.m. tot 1214 uur n.m. en ven 24 uur
n.m.
HAARLEMSGHE TENTOON S i ElLINGEN
B ii De B o i s.
Gedurende de zomermaanden zón hier een ten
toonstelling van kunstwerken uit de eitren col
lectie De Boiis en enkele andere. Het is een
mot zorjj en kennis van zaken gekozen verzame
ling. waaronder vele werken van groote schoon
heid. De catalogus telt 24 namen van kunste
naars, met voor 't me er end oei gevestigde repu
tatie eu wekt Verwachtingen die bii beschou
wing niet' onvervuld blijven.
Er is van Bosboom een eenigszins schetsma
tige teekening van de Nieuwe Kerk te A'dam,
waar in de monumentaliteit van het bouwwerk
en de schoonheid der architectuur imponeereE
zooals slechts Bosboom's kerkinterieurs dit
vermogen. Verder van dezen kunstenaar een
landschap (aquarel). Van Breitner zagen we
een schilderij „Conversatie" waarin impressio
nisme en naturalisme samenwerken tot een
robuust geheel. Van Gabriel een beschaafd eu
zuiver schilderijtje „Langs do vaart". Haver
kamp is vertegenwoordigd door twee schilde
rijen „Winterochtend in Hattem" ea „Bloe
men op tafel". In dit laatste werk een eigen
aardige techniek die even den indruk geeft van
aquarel. Een wel beschaafd doch wat mat ge
heel.
Da.n zijn hier verder een zeldzame en pracht
volle steenteekening van Kathe Kollwitz. twee
aquarellen van Izaak Israels, van Kruyder een
ziiner beste en meest bekende schilderden en
een stilleven-studie met groote beloften, van
J. A. Palloimea een schilderij „Annetje" vol
kleuren en frischheid, opgebouwd uit vlotte
vegen en toetsen van helle kleur, dde niet hin
dert.
De collectie wordt verder gevormd door een
werk van N. Bastert, een van de Bock, drie
schilderden van Jan Boon. de sapnige, friasohe
aquarellen Van Kameilingh Onnes, de beschaaf
de werken van M. W. van der Valk, een portret
vag Buisman en een dito van G. D. Gratama,
beiden in wat ouden trant. Tenslotte rijn hel
de namen van Vincent van Goeh, Willem Roe-
lofs, J. H. Weissenbruch. W. Wissen, Wijsmul
ler, Floris Verster en van Rappard. die waar
borgen at van een belangrijke tentoonste"
sprake kan zdn.
In de benedenzaal bevinden zie1- oenige
nieuwe teek en In gen van Willem Paerels, pen
seel- en krijtstndie's in rood-bruin en zwart.
Werken, sprekend van groote vaardigheid en
levendigheid. M. v. d. W
VEROORDEELD.
De miliciens J. G. H. en N. G. van het ïoe Reg.
Inf. zijn door den krijgsraad te 's-G-avenhage we
gens het bestelen van Ven kameraad in het slaap-
kwartier veroordeeld resp. tot één en twee maanden
gevangenisstraf Dezelfde krijgsraad veroordeelde
de milicien K. K. van dat korps wegens diefstal toé
tien weken gevangenisstraf.
MUZIEK.
Door het muziekkorps van het ioc Reg. Inf. zal
op 15 Juli a.s. een concert word"n gegeven in „Ar»
tis" te Amsterdam.
GEMEENTEZAKEN.
Personalia.
De heer IJ. Swaagstra verzoekt vol
ontslag met 1' September e.k. ais on .vij
zer aan de Opleidingsschool voor jo geus
en meisjes.
Voor onderwijzer in het ha» .re
aan de Opleidingsschool tot middelbaar en
hooger onderwijs voor jongens en meisjes
alhier, worden aanbevolen: li. J. Som-
mer, Amsterdam; 2. W. van Os, Alkmaar;
3. J. A. van der Boon, alhier.
A d in i n i s t r a t i e t
B. en W. bieden ter vaststelling aan een
le suppl. begrooting en twee stalen tot af-
en overschrijving op de begr ing, diensf
1916.
BO LLENROOIM ACHINE.
Het hoofdbestuur der Alg. Vereen, voor
Bloembollencultuur deelt mede, dit van do
de commissia belast met de beoordeeliug der
inzending op de prijsvraag l>loeinbol:enrooi-
machine rapport is ingekomen, dat de aan
geboden machine niet den indruk vestigde
voor 'Ret doel geschikt te zijn. Do commis
sie 'kon de machine niet in werking zien*
aangezien een onderdeel daaraan defect waft
