DE DAG
BUITENLAND
BINNENLAND
S ANDALE
P. W. TWEEHUIJSE
ue uitsfiag der Herstemmingen.
nummer bestaat uit twee bladen
EERSTE BLAD.
De minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel heeft aan de Tweede Kamer een crediet
langevraagd voor het maken van een proefin
stallatie tot verwerking van afvalproducten tot
veevoeder.
De Engelsche en Fransche pers zien over het
algemeen in de benoeming van Michaelis tot
Duitsch Rijkskanselier een aanwijzing, dat
Duitschland niet ernstig denkt aan het invoeren
van democratische hervormingen.
Het parool der geallieerde pers is dan ook;
doorvechten.
Het Russische offensief duurt
nog wel voort, doch ontwikkelt zich meer en meer
in het bergachtige terrein der Noordelijke Kar-
pathen. Tengevolge van de terreinsgesteldheid
verloopt het offensief in kleinere ontmoetingen.
Eergisteren maakten de Russen 1600, gisteren
900 gevangenen. In 't geheel hebben zij van
1 tot 13 Juli 834 officieren
en 35809 man gevangen ge
nomen en 93 kanonnen, 403
machinegeweren en 116 bom-
werpers en mortieren b'uitge-
maak t.
Volgens ingekomen berichten zou de aanval
van de Engelsche torpedobooten op het coavooi
Duitsche handelsschepen binnen de territoriale
grens hebben plaats gehad.
De Duitsche booten werden ter hoogte van
Bergen aan Zee door de Engelsche zeestrijd
krach, en overvallen, waarop een hevige beschie-
dng met granaten en brandbommen begon. Veie
granaten zijn op Nederlandsch grondgebied te
recht gekomen; enkele kalveren en schapen in
de weide werden gedood.
naast de liberale stemmen er nog enkele andere
kreeg toebedeeld.
En als gevolg van den eenzijdig geboden steun
aan de socialisten werd in district III de aftre
dende wethouder Modoo niet, de aftredende
socialist Reinalda wèl gekozen.
Neen, veel pleizierhebben de liberalen van
hun verbondenen niet beleefd.
Maar 't is ook hier weer „eigen schuld" waar
voor zij worden gemaand.
Het bieden van steun aan de socialisten zonder
tegenprestatie en aan „Haarlem's Welvaart"
met groote kans op eenzijdige bevoordeeling was
niet alleen tactisch een grove fout, doch ook een
weinig waardige houding.
Maar zelfs het offer zijner waardigheid heeft
het Haarlemsche liberalisme niet kunnen redden.
Een zwart punt in deze verkiezingen is het
stemmen cijfer, door den heer v. d. Kamp bereikt
in district II. Niet dat vrijwel eenstemmig de
socialisten en liberalen deze candidatuur hebben
gesteund, is het teleurstellende, maar wèl het
feit, dat blijkbaar nog steeds een vrij groot aan
tal katholieken op den heer v. d. Kamp heeft
gestemd. Dat verraadt nog gemis aan disciplinie.
Overigens zeggen de behaalde stemmencijfers
onze propaganda zeer duidelijk, dat er nog een
heele karwei valt op te knappen. Er bestaat nog
allerminst reden om na de vreugde van dit
succes op z'n lauweren te gaan rusten. Het
zwaarste werk: het overtuigen van zwakke broe
ders en het winnen der middenstof moet nog
worden voortgezet en voltooid. Maar wie onze
propagandisten kent, weet, dat het werk gedaan
zal worden
P.
Wanneer de heeren, die aan de Haarlemsche
S. D. A. P. het roer in handen hebben, met hu»
besluit tot uitlokking van een stemming voor
den gemeenteraad geen andere bedoeling hadden
gehad dan ons een dienst te bewijzen, zou er
inderdaad reden tot dankbaarheid te hunnen
opzichte bestaan. Nu het gebaar der Esdea-
peeërs niets anders beoogde dan te trachten
een paar socialisten méér, een vrijzinnige en
enkele rechtschen minder in den Raad te krijgen,
kunnen we niet anders dan leedvermaak gevoelen
tegenover eene partij, die nog wel de pretentie
had de openvallende zetels van rechts en links
voor zich op te eischen en het liever op een
krachtmeting dan op een compromis liet aan
komen.
Het resultaat is geweest, dat de S. D. A. P.,
den trouwen steun van liberalen en „Haarlem's
Welvaarf'-klanten ten spijt, geen enkel zeteltje
heeft gewonnen.
Een lesje in bescheidenheid voor de roode
heeren
Geen leedvermaak gevoelen we jegens de
vrijzinnigen, die deze krachtmeting toch eigen
lijk niet gewild hebben.
Indien er voor medelijden plaats ware in de
politiek, zouden we het te hunnen opzichte willen
doen geiden.
Het verval der liberale grootheid wekt gevoe
lens al3 de beschouwing eener ruïne op een
bergtop.
Sic transit gloria mundil
De slag is geweldig aangekomen: twee vrij
zinnige wethouders moesten de krachtmeting met
hun zetels bekoopen, en de verhouding in den
Raad, die vroeger was: 18 rechts, 10 liberalen,
4 socialisten en 1 wilde, is nu geworden: 20
rechische leden, 8 liberalen, 4 socialisten, 1
wilde.
Vergelijk die cijfers met de verhouding van
enkele jaren ner en ge hebt een duidelijk inzicht
in de troosteloosheid van het liberale verval.
Een troost bij Zooveel leed zou het kunnen
zijn, wanneer de liberale groepen hier ter stede
konden getuigentout est perdu
fors l'h o n n e u r! Alles is verloren, be
halve de eer!
Ook een vervallen grootheid kan nog eerbied
Wekken.
Maar ook deze troost is het Haarlemsche
'iberaiisme door eigen toedoen, droevig ontzegd.
Eerbied kan men voor deze gevallen grootheid
Het koesteren.
Hare gedragingen laten het helaas niet toe
zijn zelfs voor een goed deel de oorzaak van
haar verder verval.
biet dubbele verbond dat het Haarlemsche
meralisme bij deze stembus heeft aangegaan,
13 de groote oorzaak geworden van zijn nieuwe
onderlaag. Het bezweek onder de omhelzing van
socialisten en klanten van „Haarlem's Wel
vaart",
Tengevolge van het verbond met „Haarlem's
w e vaart" viel bij eerste stemming de aftredende
e nouuer Loosjes uit, dis eenige stemmen min-
r "aaMe dan de ..partijioore''' candidaat welke
ft De gruwel van den oorlog.
Wilt ge weten wèt eigenlijk de oorlog is,
lezer?
In een gezin te Keulen, waarvan een der
jongste kinderen op het oogenblik hier te lande
vertoeft, waren vijf zonen. Eén daaryan is ge
sneuveld, een tweede heeft een kogel in het hoofd,
die niet verwijderd kan worden, de derde is door
een schot in het been voor zijn leven kreupel en
de vierde en vijfdestaan aan het front, en
doen ieder oogenblik het gepijnigd moederhart
voor nieuwe onheilstijdingen vreezen!
En zóó in meerdere gezinnen nóg erger
is de toestand in heel Duitschland, in Frankrijk
en Oostenrijk zeker niet beter
De uitdrukking dai de volkeren doodbloeden
hoe letterlijk ze in ai haar vreeselijkheid ook
opgevat moet worden zegt al weinig meer aan
ons door de gewoonte der dagelijksche oorlogs
berichten afgestompt gevoel, maar berichten als
hierboven, die zonder moeite met vele andere,
en ergere vermeerderd zouden kunnen worden,
zij doen ons weer voélen, wat de oorlog is.
Zij stemmen misschien ons verwend Neder-
landscii volk weer tot dankbaarheid dat wij tot
dusver gespaard bleven, en tot geduldig ver
dragen van de toch inderdaad vergelijkenderwijs
gesproken lichte ongemakken die de oorlogstijd
ons te dragen oplegt.
Maar óók zulke den oorlog in al zijn
afschuwelijkheid kenschetsende berichten doen
ons verlangen dat toch de vrijheid van drukpers
niet zóó onbeteugeld blijve in deze tijden, nu
door ophitsende publicaties het gevaar voor ons
land om in de slachting betrokken te worden,
naderbij wordt gebracht!
WERELDBKAND
TEEKENEN VAN KOMENDEN STRIJD OP ALLE
FRONTEN - DE VERWEZENLIJKING VAN HET
GEZAMENLIJKE OFFENSIEF?
Aan het Westelijk front is de activiteit weer
bijzonder groot. Tusschen Armentières en de kust
bulderen de Engelsche en Belgische kanonnen
weer onophoudelijk en nemen de verkenningen
en raids dagelijks toe.
Langs den Damesweg blijven de Duitschers
zich geducht roeren en in Weste.ijk Champagne
botsen Duitsche en Fransche aanvalskracht in
woedenden strijd op elkaar. Het wilde handge
meen is hier aan de orde van den dag en duizen
den kleuren er den krijtbodem me! hun bloed.
Het jongste Fransche legerbericht toont wel
aan, hoe verwoed hier gestreden wordt om de
hoogtestelling van het heuvelcomplex bij Moron-
villiers.
Het meldt:
ln Champagne volgde op een zeer lievig
bombardement in de streek van den Moni
en den Mont Téton een met belangrijke krach
ten ondernomen Duitsche aanval op de stel
lingen, welke de Franschen 14 Juli verover
den. De Franschen hebben met taaiheid en
groote wilskracht aan een in getalsterkte over-
machtigen tegenstander weerstand genoden.
Op den Téton bleven de pogingen der Duit
schers zonder gevolg, de aanvallers, die zeer
zware verliezen leden, konden de Fransche
linies niet bereiken.
Op den Mont Haut ontbrandde een heftige
strijd, welke den ganschen nacht duurde. De
Duitschers, die aanvankelijk een groot stuk
terrein teruggenomen hadden, weiden door
schitterende Fransche tegenaanvallen weder
teruggeworpen. Op het oogenbiik zijn nog
slechts eenige stukken loopgraaf in Duitsche
handen.
Ook bij Verdun en in het Vt ocuvre-gebied leeft
de strijd weer op, en de teekenen nemen toe; dat
ia Woeuvre een offensief van Péiain dreigt.
Tegelijkertijd komen van het Italiaansche front
berichten over toenemende activiteit.
In den loop van den dag werd Zondag aan
het heele front een grooter gevechtsbedrijvig
heid ontwikkeld door de Italianen. Des avonds,
na de Oostenrijksche linies van Versio tot aan
het dal van Jamiano onder een hevig vuur te
hebben gehouden, volbrachten de Italianen in
weerwil van een hevige tegenwerking, een ge
slaagden inval in de zone ten Z.W. van hoogte
247. De stellingen .der Oostenrijkers werden
onder den voet geloopen en vernield. De Ita
lianen maakten machinegeweren, munitie en
'verschillend materiëel buit. Er werden 275 ge
vangenen, bij wie 11 officieren, achter de
Italiaansche linie gevoerd.
Dergelijke ondernemingen plegen bij de
Italianen grootere aanvalfen in te leiden.
Blijkbaar willen de Westelijke gealliëerden
thans ook tot belangrijke offensieve bewegingen
overgaan, ten einde te beletten, dat de Centralen
troepen van de Westelijke fronten tegen de op
dringende Russen werpen.
Deze laatsten hebben de Lomnitza-linie nog
niet geforceerd, doch spannen hun voornaamste
krachten in ten Zuiden en Zuid-Westen van
Kalusz, waaruit schijnt te blijken, dat zij inder
daad beproeven een wig te drijven tusschen de
Centrale legers.
Waarschijnlijk echter is, dat Broessilof spoedig
zal trachten ook op andere punten zwaren druk
uit te oefenen.
Elders in dit blad vindt men een opsomming
der door de Russen gemaakte gevangenen. Het
cijfer van bijna 37000 zegt wel iets!
Toch zullen de te verwachten nieuwe aanvallen
moeten uitwijzen, of de gevreesde catastrofe der
Centrale legers inderdaad gaat volgen
In Palestina gaan de Engelschen weer aan
vallen. Een telegram uit Londen meldt:
Op de Turksche frontlinie bij de zee werden
in den nacht van 14 op 15 Juli geslaagde
invallen gedaan. Een der invalsafdeelingen
bracht 19 gevangenen, l machinegeweer en
16 geweren mee, behalve dai veel Turken
werden gedood, zoodat hun totale verliezen op
meer dan 100 man worden geschat. De Engel
schen verloren 12 man.
De voorboden van een grooter pogen!
VERSP&Ej DE^BERICHTEM
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij Kou. besluit:
zijn benoemd voor den duur van bet studie
jaar 1917-1918 tot rector magnificus der Rijke
universiteit te: Leiden, dr. G. Katff; Utrecht
dr. P. van Rombrugh; Groningen, my. J. Si
mon van der Aa;
is goedgekeurd, dat aan J. van Reenen, bur
gemeester der gemeente Bergen (N.-H.), op
zijn verzoete, met ingang van 1 Augustiigi, eer
vol ontslag is verleend als secretaris dier ge
meente.
is, als blijk van goedkeuring en tevreden
heid, de zilveren eerepenning voor menscli-
lievend hulpbetoon eu een loffelijk getuig
schrift toegekend aan een 15-tal personen, le
den der bemanning van de reddingsboot te
Skagen (Denemarken), wegens de door hen
met levensgevaar verrichte redding van de
opvarenden van het Nederlandsehe tjalkschip
„Holland'', 4 November 1916. in het Skagerak
ten zuiden van Skagen gestrand.
De gewone audiëntie van den Minister
van Marine zal Vrijdag a.s. niet plaats heb
ben.
DE WATERSNOOD-I 916.
Het bestuur van het Hoogheemraadschap
„De Bunschoter Veen- en Velderdijk'' zal col
lectief zijn ontslag aanbieden naaraanleiding
van de bekende dijkkwestie. welke in de jong
ste Statenzitting van Utrecht bij het bespre
ken van de storm vloedgevolgen ter sprake
kwam en waarbij het beleid van gemeld be
stuur door eenige Statenleden scherp is be-
eritiseerd,
H. M. DE KONJNGIN-MOEDER TE
UTREOHT.
Gisterenmiddag is door H. M. de Koningin-
Moedor een bezoek gebracht ami do Rijks
klinieken fce Utrecht.
Gedurondo het bezoek aan de verschillende
zalen werden verschillende personen aan de
Koningin-Moedor voorgesteld.
H. M. betuigde Hare groote ingenomenheid
met deze inrichting.
Na afloop van Haar bezoek zou H. M. on
middellijk d® terugreis naar Soestdijk aan
vaarden.
HOFBERICHTEN.
H.M. de Koningin reist 26 dezer per ge
wonen trein des morgens van Den Haag
over Rotterdam naar Roosendaal en keert
den 27en van Breda over Dordrecht-Rotter
dam terug.
WESTKUST VAN AFRIKA-NEDERLAND.
Naar het Persbureau Vaz Dias verneemt,
overweegt de Kon. Ned. Stoombootmaatschappij
om, met het oog op het toenemend belang voor
ons land van den aanvoer van producten van de
Westkust van Afrika, een geregelde stoomvaart
verbinding tusschen Nederland en deze kust te
openen.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
De Engelsche aanval op het Duitsche
convooi.
Onze kust beschoten.
Omtrent den aanval op de Duitsche han
delsschepen langs onze kust, kwamen nog
versoheiden berichten binnen, waarbij o.tn.
ook een van het Ned. Corr. Bureau, waarin
gemeld wordt, dat de aanval binnen de ter
ritoriale grens zou hebben plaats gehad.
Nader nauwkeurig onderzoek wordt inge
steld.
Het oonvooi is in den vroegen mor
gen tusschen Egmond en Bergen aan Zee
aangevallen door 3 Engelsche torpedojagers.
Vojgens de berichten zijn drie van de Duit
sche schepen vluchtend op het strand geloo
pen en is één der sohepen door granaten
in brand geschoten. De twee overige sche
pen zouden door de Engelsche oorlogssche
pen zijn buitgemaakt. Nederlandscho oorlogs
schepen zijn naar de aanvalsplaats vertrok
ken.
Volgens nadere beriohten bestond de En
gelsche strijdmacht, die de Duitsche vracht
schepen heeft aangevallen uit 19 a 20 En
gelsche torpedobooten en torpedojagers
waaronder men heeft opgemerkt de S 67 en
S 83. Er zijn 4 schepen in den grond ge
boord, 3 gestrand waarvan er 2 in brand
VOOR DE VACA-.TIE
E3ag*teIjor>issfr>aat 27. TEL. i
2017
staan; voorts zijn er 2 schepen rned
nomen.
De volgende Duitsche schepen zijn
dagavond van Rotterdam naar zee vei
ken: s.s. Wilhelm Oelssner, naar Kope
gen; s.s. Carsten Russ, naar Kopenha
s.s. Ariadne, naar Getle; s.s. Marie I'
naar Stockholm; s.s. Pelworm, naar Nyf
s.s. Heins Blumberg, naar Stockholm
Brietzig, naar Stockholm; s.s. Senate I.
hardt, naar Fredericia; s.s. Lavinia,
Kopenhagen.
Het „Hbld." verneemt, dat er verse
lende granaten in de omgeving van Ber
zijn neergekomen zonder echter persoonl
ongelukken te veroozaken. Eén gra
kwam neer op het Russenduin, twee
naten kwamen terecht bij de „Franschin
een boerderij halverwege Bergen aan Ze
Bergen-Binnen. Zelfs is er een granaa
de Sparrelaan te Bergen-Binnen neerge
len.
Men meldt ons uit DEN HELDER:
de sleepboot „Noordvaarder" zijn hier
gebracht 15 opvarenden, waaronder de
warders en de kokkin van de „Hans Blun
berg." Het schip behoorde tot liet Dui
convooi, dat bij Petten door de Engelse
werd aangevallen en is, volgens sommige
geredden gezonken, volgens anderen aan
grond gezet.
Men meldt ons uit IJMU1DEN: Het D
sclie stoomschip „Lavinia" uit Hamburg,
gisterenmorgen door een Engelschen toi
dojager beschoten is en daarna bij Bei-
strandde, werd gisterenavond door den:
trawler „Holland VI" en de sleepboot „V
ploeg" te IJmuideu binnegebracht. Het sc
was zwaar beschadigd en de lading co
in het achterruim brandde nog.
Volgens rapporten moet het slooms
„Maric Horn" door de Engelsche
krachten zijn opgebracht.
De naam van het tweede stoomschip,
door de Engelschen werd buitgemaakt,
niet bekend.
Men meldt nog uit Egmond aan Zee:
Ongeveer kwart over twee is do redd
boot, waarin zich de burgemeester bev
teruggekeerd en heeft twee dooden aan
gebracht, die zich aan boord van een
gestrande Duitsche schepen bevonden.
Onder do geredden zijn er versdieide
licht gewond. Men vermoedt, dat er nog rr.
slachtoffers zijn; ook is er oen arm ge\
den.
Nader meldt men ons uit Nes-Amela
Een tiental Duitsche oorlogsschepen pass-'
den westwaarts, koersende Ameland.
Nadere b ij zonder he d
Omtrent liet oorlogsgebeuren aan de I
Iandscho kust ter hoogte van Bergen
Zee ontving een redacteur van de
van de Hoilandsohe loodsen, die zich
boord van de „Renate Leonhardt" en
viuia" bevonden liet volgende aaneengosi
kelde verhaal:
In den nacht van Zondag op Maan'
vertrokken om kwart over één, een t
tal Duitsche schepen, geladen met sfd
kolen en cokes van den Hoek van IToli
Ieder der schepen had een Hollandse
loods aan boord, die tot Borkum de
zou medemaken. Daar zou dan het ci
vooi worden overgenomen door Duitsche
pedobooten, die do schepen naar Denemar,
zouden convoyeeren.
De „Lavinia" en de „Rei^ite Lconliai
welke iets liooger voer aafl bakboordz
waren de laatste schepen, vijf andere s
pen waren van de beide laatste af v
durend in 't zicht; do overige drie was
kwijtgeraakt.
Gisterenmorgen vijf uur werd IJmui
gepasseerd op anderhalve mijl uit de k
Omstreeks zes uur voer men Bergen vooi
Naar de loodsen ons uitdrukkelijk vei
kerden waren alle zeven schepen toen i
verder dan 1 Va mijl van de kust. De lood
van de „Lavinia" en de „Renate Leonhar
zagen toen dat vijf de voorste schepen w
dicht opeen voeren, plotseling recht op 1
invoeren. Tegelijkertijd kreeg men een
tille Engelsche torpedojagers in het zi(
welke in lange lijn voeren. De loodsen
den er 21. De torpedojagers scheidden
in twee afdeelingen, welke de vijf sclie
door een boogvormige omsingeling van
kust trachtten af te snijden hetgeen
lukte.
Vier der schesen bevonden zich onn
dellijk binnen het Engelsch cordon. J
vijfde zat reeds aan den grond, zoodat
Engelsche schepen het niet konden om
ren, op gevaar zelf vast te raken.
Twee torpedojagers naderden echter vc
ziclitig het schip, wisten in een ommez
lijnen uit te brengen, waarmee het sc
werd afgesleept en bij de vier overigen
voegd, die nu onmiddellijk werden op
bracht.
De loodsen van de „Lavinia" en de
uate Leonliardt," welke aan den grond -
ren gevaren, meenden den Duitschen bem
ningen veiligheid te kunnen verzekeren,
dat men in de Nederlandscho territoriale
teren was en daarop werden aan boord
beide schepen reeds toebereidselen getrof
voor het ontbijt.
Eensklaps echter voeren twee Engelse
torpedo-jagers op de schepen af, die, h
ze zoo dicht waren genaderd, dat men j
de licht-grijsgeschilderde rompen de nuinm
87 en 83 kon onderscheiden, een hefig v>
openden. De „Renate Leonliardt" kreeg c
eersten treffer, die een stuk van den
meenam.
Aanstonds werd besloten het schip te v
laten. De sloep aan stuurboord werd d
EUWE HftftRLEMSCHE COURflN
Jit
u Virauma jrmrnus
LH SPRINGSTOFFEN NA DEN OORLOG.
In de „Manchester Guardian" wordt de
vraag: gesteld wat er geschieden moet met de
groote massa's springstoffen, welk© na den
oorlog in do oorlogvoerend® landen zullen Min
opgehoopt i Vooral zullen vo-orraden in trini-
trotonol en pikrinezuur buitengewoon groot
zijn. Vv at moet in tiid van vrede met dit alles
worden gedaan? Onlangs is in Duitschland een
Verfetoffen-trust tot stand gekomen,welker leden
groot© hoeveelheden springstoffen vervaardigen.
Deze truati heeft met do Duitsche en Oosten-
rijksohie fabrikanten, die ©r niet bij zijn aange
sloten, een overeenkomst gesloten, volgens
welke alle springstoffen, welke uit kool te er
zijn saaingesteld zullen worden overgenomen
om ze te veranderen in verfstoffen en pharma-
oeutiaelie producten. Het blad geeft den raad
aan de geallieerden landen hetzelfde te doen.
DE „POILU" ZAL AFREKENEN.
De Fransche soldateneouraut „Le Crapeu-
let" drukte een artikel af van een „podlu". met
name Galtieir, waaraan het navolgende ontleend
wordt; „Een zwerm van „geestea-industrieelen"
heeft zich op den grooten oorlog gestort als een
zwerm bromvliegen op het afval. In alle tingel
tangels geven namaak-po.iiua de verzekering,
dat de Duitsohre® niet slaagden. De humoris
tische bladen spinnen de legend© van den
„Vï1 oolijken poilutot in liet oneindige uit, en
hakken op de laffe „boches," wier voornaamste
bezigheid zou bestaan in het afsnijden van kin
derhanden, een arbeid, die zij slechts onderbre
ken om de „handen omhoog te steken." De
groote nieuwsbladen vertellen ons van revolu
ties in Konstantinopel, van kozakken die zich
op vijf dagmarechen af stands van Berlijn zou
den bevinden, van ernstige ziekte van den Kei
zer en inrichtingen tot het verwerken van men-
echenlijken. De soldaten, zijn ernstig ontstemd,
diat het intellectueel© Frankrijk zich niet boven
©en dergelijk patriotism© weet te verheffen.
De poilu kan op het oogenblik niet tegen deze
systematische valsche voorstellingen protestee-
ren, dceh de dag zal komen, waarop hij met deze
Parijscho praatjesmaker© zal afrekenen.
HET DÜITSOHE VET VR A AGS TUK
Tamelijk wel het moeilijkste vraagstuk, dat
Duitschland gedurende den oorlog in verband
met zijne volksvoeding door te maken heeft, is
heti vetvraag8t.uk. Over dit belangrijke punt
vinden wii in de „Leipz. N. Ncbr." van autori-
tatiiev© zijde eene interessante beschouwing.
Naar wij hieraan ontleen en, had Duitschland
gedurende do laatste vredesjaren aan oli;
vruchten ou oliezaden een invoeroversobot van
1.600.000 ton, waaruit 570.000 ton olie gemaal'
warden. Het binnenland leverde slechts 20.000
tot 30.000 ton. Aangezien verder 35.000 ton aan
plantaardig© oliën werden uitgevoerd, bedr
het totaal verbruik daarvan 560.000 ton. Aan
dierlijke vetten werden 260.000 ton meer inge
voerd dan uitgevoerd, terwijl de eigen produ-
tie op 698.000 tnn geschat werd. Uit doze go-
tallen i« voldoende te zien, hoezeer Duitsch
land voor den oorlog in dit opzicht van Ik
buitenland afhankelijk was.
Intussohen ontving door de afsnijding van
allen aanvoer vanuit het buitenland, die d© oor
log meebracht, de binnenlandse])© productie
van olievruchten nieuw leven.
Terwijl in liet jaar 19.15 de productie
a: oliezaden nog slechts 23.000 ton bod;*
steeg deze in 1916 reeds 1ot 40.000 (nn. terwij
voor 1917 door bet oorlogscomité met eene op-
breu"et van 80.000 ton olie werd g©rokend.
Het artikel houdt zich dan bezig inet do ver
schillende plantaardige producten, waaraan
olie kan worden onttrokken en noemt als zoo
danig in d© eerst© plaats de beuken noot jr
waarvan gedurende de herfst van 1916 alleen
uit Baden 161.01.3.5 K.G. aan de oorlogiscom-
missie voor oliën en vetten werden afgeleverd.
Daar Dultaohland, volgens berekeningen, ©one
oppervlakte van 300.000 H.A. beukenhout bezit,
berekent, men. dat, wanneer slechts een derde
van die oppervlakte voor olieaanmaak wordt
geëxploiteerd, daaruit 2 millioen. liter olie zou
den kunnen gewonnen worden.
In het afgeloopen jaar werden 120.000 ton
vruchten pit ten verzameld, waaruit 400.000
500.000 K.G. olie werd onttrokken.
Als andere producten, waaruit olie zou zijn te
bereiden, noemt de schrijver van het artikel
okkernooten, waaruit men volgens zijne bere
kening 4000 ton van de beste braadolie zou kun
nen maken, verder lindenbloesems, denneap-
pels, wilde kastanjes, de vruchten van don roo-
den en van den zwarten vlierboom en die van
den egelantiersstruik en eenige andere.
Ten slotte heeft de sehriiver het over de
nieuwe uitvinding, waardoor men er in ge
slaagd ia. olie en vetten uit graan t© bereiden.
De schrijver berekent, dat deze uitvinding op
zijn allerminst' de vetpreductie zal verhoogen
met 10.000 ton olie en 90.000 ton aan eiwit- en
vleeschsurrogaten, waarbij de qualkeit v an het
ovei'bliivende graan niet alleen niet lijdt, maar
door het onttrokken van liet vet beter wordt.
Het oorlC'gsoomitó voor oliën en vetten aohatte.
dat de volgende oogst eene opbrengst van 20.000
ton olie zou opleveren.
De schrijver besluit zijn artikel met te ver
klaren, dat, wanneer Duitschland de bronnon,
waarover het beschikt, behoorlijk gebruikte eu
wanneer het van de lessen, die het in den oor
log geleerd heeft, ook na den vrede profiteerde,
het zijne afhankelijkheid van heti buitenland,
wat. de vetvoorziening aanging, langzamerhand
zou verliezen en do toekom&t rustig zou kunnen
tegemoet zien.
