onze Bijkantoren:
Gemeente-Gasbedrijf
I
1
A
r,
I
ii
Abonnementen en Murtiitiii
DE DAG
BUITENLAND
BINNENLAND
On heffing Gasverbruik.
WAT-DE PERS ZEGT
i
n
I!
Een Partijprogram,
if
i'l
t?
WOENSDAG 8 AUGUSTUS IS17
42STE JAARGANG No. 9407
jit nummer fcestaat uit twee biaüeti
EERSTE BEAD.
voor m MEUWE HAARLEMSCHE COURANT
q kunnen voortaan ook opgegeven worden aan
GROÜTE HOUTSTRAAT No. 15
D P.A. WESTEBHÖVEN, Schoterweg No. 46,
Telefoon 345
H. i. ROÜiJERSlansweg 19
J. J. VAN KOLK Burgw.,h.Antoniestr.
W.TH v.VAST ENHOVEN, Ostadestraat 4
TH. VAN TONGEREN Schouwtjeslaan 3®
WED. TH. v VELSEN, Leidschestraat 8
DaaaöCjuuuuui-uauuiiQDDoaciQQCiPnaoüa
In verband met de gasbesparing zijn boek
je® met volledige inlichtingen over koken
in hooikist en kranten GRATIS verkrijg
baar aan het Gemeente Gasbedrijf, Cloos-
terweg. Heemstede. 3252
De
C.
Directeur,
L. THILIPS.
HAARLEM.
Aan de gasverbruikers wordt medegedeeld,
dat alleen het inzenden van een ver
zoekschrift om ontheffing van de bij de
gaeverordening vastgestelde hoeveelheden
niet als verontschuldiging voor eventueel
tè hoog gasverbruik zal worden aanvaard.
Ten gevolge van de vele bemoeiingen
is het onmogelijk elke aanvrage om ont
heffing onmiddellijk in behandeling te ne
men. Alle aanvragen zullen zoo spoedig
mogeiijk worden beantwoord.
De Directeur,
A. OCHTMAN.
Haarlem, 7 A.7.
Bij Foesani in Roemenië hebben de Duit-
seliers in een plaatselijiken aanval de Rus
sische stellingen vermeesterd enlBOOman
gevangengenomen, benevens
lBkanonnenbuitgemaakt.
Te IJmuiden zijn de schipbreukelingen bin
nengekomen van den Deenschen motorschoe-
ner „Amor", die in de Sond werd! getorpe
deerd.
De landweerlichtingen 19071913, die dit
jaar nog niet bij de reserve-landweerbatal
jons onder de wapenen werden geroepen,
sullen ter inspectie van kleeding, wapenen
en uitrusting, enz. in September ».s. één
dag worden opgeroepen.
De „Zeeland" zal Vrijdag naar Engeland
varen om gestrande passagier» af te halen.
Besloten is tot de oprichting van een R.K.
'A thletiekbond.
De ervaring heeft ons geleerd, dat pole-
miek doorgaans onvruchtbaar fa.
Gelukkig zijn er uitzonderingen op dezen
regel.
Zien we goed, dan hebben we zulk. een uit
zondering voor ons in het antwoord, dat „Het
Katholieke Volk" gaf op ons artikel over
een program der Katholieke partij.
Dit antwoord, iin den zakelijken toon ge
houden, dien wij van „Het Katholieke Volk"
gewend zijn, geeft moei tot een verdere
bespreking, omdat er uit blijkt, dat onze
geachte opponent veel dichter bij ons staat
dan wel schijnt.
Het fa zeker minder juist, dat wij ons „in
het geheel niet" m6t de denkbeelden
vaa „Het Katholieke Volk" ten deze zouden
kunnen vereenigen, zoo al» de bekende drie-
hoekredacteur in de inleiding van zijn ar
tikel zegt.
JVlj gaven immers duidelijk te verstaan,
dat wij weliswaar bet zuiver politieke ka
rakter dep Katholieke party, zooals zij hier
te lande nu eenmaal fa gegroeid, ontkennen
au derhalve de vaststelling van een partij
program een moeilijke taak achten; ander
zijds echter gaven wij toe, dat een partijpro
gram toch niet onmogelijk zoude wezen, In
dien de samenstelling door den Bond van
&.-K. Kiesvereenigingen werd opgedragen
aan een commissie van deskundigen.
„Het Katholieke Volk" is ons reeds ver
tegemoet gekomen door in zijn tweede ar
tikel instemming te betuigen met onze mee
ning ter zake van de uitwerking van een
partijprogram, voor zoover bgtreft het pro
gram van boginselen, waarvan het blad
de voorbereiding eveneens wil toevertrouwd
zien aan eene commissie als door ons be
doeld.
Hiermede zijn we voor een goed deel reeds
tot practische overeenstemming gekomen.
Toch is^het noodig ter verheldering en
verdieping der begrippen en tot het schep
pen van een zuiveren toestand nog nader
in te gaan-op eenige theoretische en prac
tische punten, door „Het Katholieke Volk"
aangeraakt. Wij hebben goede hoop, dat we
ten slotte in hetzelfde schuitje zullen gaan
varen.
„Het Katholieke Volk", maakte 'naar aan
leiding van onze beschouwing over het eigen
lijke wezen onzer Katholieke partij „eeni
ge eenvoudige, practische opmerkingen", die
echter inderdaad niet zoo eenvoudig zijn, als
ze er uit zien en die wij dan ook met eenige
„oortgelijke antwoorden moeten voorzien,
willen we niet langs elkaar heen praten.
Die 6 opmerkingen volgen hier.
1. In ons betoog voor een partijprogram
in den gewonen zin meenden wij reeds
sterk te staan door het feit, dat wijlen
Dr. Schaepman aan de samenstelling van
zulk program niet alleen heeft medege
werkt, maar ons tegenwoordig partijpro
gram- ook in eene meesterlijke rede heeft
verdedigd. En de staatsman Dr. Schaep
man was hier wel een-veilige gids.
Dit is een autoriteitsargumënt, als zoo
danig zwak en nóg zwakker om zijn inhoud.
Het program, door Dr. Schaepman verdedigd,
was geen partijprogram doch een program
der Katholieke Kamerleden. De eigenaardig
heid van dit program is geweest, dat nie
mand er zich aan gehouden heeft. Schaep
man misschien bet minst van allen. Ala er
een argument schuilt in dit beroep op Schaep
man, dan zou het er een zijn tegen een
partijprogram,
2. Wij zijn nu eenmaal eene politieke
partij en voor eene zoodanige partij is
noodzakelijk, dat zij zich uitspreekt over
voorname punten van staatsbeleid; dat zij
steunen kan op een program, dat de. uit
drukking is van de wenschen barer kie
zers, zoowel omtrent vraagstukken van be
ginsel als van praotischbeieid. On
der de werking der evenredige vertegen
woordiging, waaneer nog meer dan thans
de partijpolitiek op den voorgrond treedt,
zal dit nog duidelijker blijken.
Hier aanvaardt „Het Kath. Volk', als be
wezen, wat nog bewezen moet worden: dat
wij zouden zijn „een politieke partij".
Dit te juist het punt van geschil.
Het woord partij komt van het Latijnsche
„pars", dat „deel" beteekent. Een poli
tieke partij' fa dus een volksdeel, dat zich
om politieke, staatkundige redenen van
het overige volksdeel afscheidt tot één groep
met in, hoofdzaak dezelfde staatkundige denk
beelden.
Het woord „Katholiek," stamt af van een
Griekscheu term, die „algemeen" betee
kent. „P a r t ij" te juist niet algemeen doch
„8 p e o i a a 1". Een politieke partij is een
speciaal, door politieke doeleinden vereenigd
volksdeel. In dit verband kan het woord „Ka
tholiek" nooit in den gewonen zin gebruikt
worden. Het Katholicisme fa door zijn alge
meenheid juist vereenigbaar met meer
dan één politiek program. Alle pogen om het
met politieke doeleinden te vereenzelvigen
ia steeds uitgeloopen, op een ramp voor de
Kerk. Paus Lea XIII verklaarde immers te
genover de Fransohe Katholieken, die het
Katholicisme voor de monarchie in beslag
wilden nemen, dat ook de republikeinsche
regeeringsvorm zeer wel met het Katholi
cisme vereenigbaar fa. En nog onlangs
schreef de „Osservatore Romano": „Het
Katholiclsmels geen politiek pro
gram doch goddelijke waarheid."
Daarom mag van eenpractisch politiek
program nooit worden gezegd, dat dit nu bij
uitsluiting HET Katholiek program fa
en dat een ieder, die niet optrekt ter ver-
wezeniyking van de praotisch politie
ke eisohen in dat program vervat, uitgeslo
ten moet worden van het Katholieke volks
deel, dat niet om politieke doch om gods
dienstige redenen een speciale plaats in
neemt.
8. Jufat om de eenheid te bewaren stre
ven wy naar een partijprogram, waarin
zooveel mogelijk met de wenschen van al
len fa rekening gehouden, inaar vóór alles
met het feit, dat de katholieke partij in
wezen democratisch is.
Een politieke eenheid bewaren in de
Katholieke partij fa onmogelijk, zoodra het
de practische politiek betreft, omdat op
difr» gebied eenvoudig geen eenheid bestaat
onder de Katholieken. „Met alle wenschen
rekening houden" is niet mogelijtc, ómdat
wij hebben voorstanders en tege stan ers
van vrijen handel; voorstanders en tegen
standers van algemeen kiesrecht; voorslan
ders en tegenstanders van dwangverzeke
ring; voorstanders en tegenstanders van
staatspensioneering^ enz. enz. „Zooveel moge
lijk" kan-dus slechts beteekenen: „zoo wei
nig mogelijk" of liever „in het geheel niet",
want dergelijke tegenstellingen op practisch
politiek gebied zijn on vereenigbaar. Zelfs
kan geen rekening gehouden worden met
het ,,feit"(?) dat de Katholieke partij in
wezen democratisch is. Deze bewering zal
moeilijk waar te maken zijn. Wil men lezen
„Christelijk democratisch in den zin der Pau
selijke encyclieken", d&n is ze juist, maar
deze democratie i3 juist in wezen geheel
anders dan de democratie zonder meer. En
zoodra men op practisch terrein komt
is de mogelijkheid der toepassingen weer
zoo uitgebreid, de beoordeeling der voorge
legde gevajlen zóó uiteenloopend. dat ook
deze omschrijving geen houvast biedt voor
een program van practische politiek.
4. Dat wij in de politiek als godsdien
stige partij zouden optreden is eene be
wering, welke eenvoudig onhoudbaar is.
In dat geval toch zou ons partijprogram
moeten voorgeschreven worden door de
kerkelijke overheid, die alléén bevoegd is,
op godsdienstig terrein leiding te geven.
Ook onze politieke beginselen moeten steu
nen op de katholieke leerstellingen van
'Goddelijk gezag, maar daarom zijn wij in
de politiek nog niet op kerkelijk terrein I
Wij verwijzen naar sub I. Ook hier wordt
weer als bewezen aangenomen wat bewezen
moet worden. Overigens: de Kerkelijke over
heid heeft herhaaldelijk ingegrepen, waar
het de Katholieke partij gold. Zelfs in de
onmiddellijke nabijheid van de plaats waar
de redacteur van .„Het Katholieke Volk"
schreef. Toén daar in een Zuid-Limburgsch
plaatsje twee Katholieke Kiesvereenigingen
bestanden, maakte Mgr. de bisschop van
Roermond daaraan een einde en nog wel op
deze overweging: „Overwegende dat het aan
Ons staat^ te bepalen wat Katholiek is en
wat niet, enz. Heeft Mgr; hier nu uitge
maakt, wie fcoifc een politieke partij be
hoorde en wie niet? Wij zijn benieuwd naar
het antwoord van den redacteur van „Het
Katholieke Volk".
Onze politieke beginselen moeten zeer
zeker steunen op de Katholieke leerstellin
gen; en daarom juist achten wij een
program van beginselen mogelijk. Maar
zoodra het aankomt op de jpraotische
toepassing is er ruimte voor het per
soonlijk inzicht en kan men als regel niet
steeds deoreteeren: dit, uw inzicht fa wèl
„Katholiek" dat andere niet.
De Engelscha Katholieken stemden als één
man vóór Staatspensioneering, de Nederland-
sche zijn er over het algemeen tegen. Toch
baseeren beiden zeer zeker op de Katholieke
leerstellingen. Dat fa slechts één voorbeeld
uit de practijk. Het is merkwaardig dat
„Het Katholieke Volk" in haar volgende
opmerking deze waarheid erkent. Zie maar:
5. Op het gebied van practisch staats
beleid zullen de meeningen in onze partij
altijd versohillen, zooals trouwens in elke
andere partij, maar een goed partijprogram
geeft ook slechts da groote lijnen, waar
mede zich allen, die tot de party willen
behooren, moeten vereenigen, en laat de
uitwerking over aan hare vertegenwoor
digers van verschillend inzicht.
Hiermede geeft echter „Het Katholieke
Volk" zelf den eisoh prijs, vervat in de op
merking sub 2, waarin gezegd wordt, dat
het program óók uiting moet geven aan de
wenschen der kiezers omtrent vraagstukken
van praotisch beleid en sub S, waarin
het niet aller wenschen rekening ge
houden wil zien, wat natuuriyk nooit op de
beginselen kan slaan.
Overigens loopt in andere partyen het
inzicht op politiek terrein niet dermate
uiteen als in de Katholieke. By die andere
betreft het verschil van gevoelen meestal
een enkeling en een enkel programpunt. In
de Katholieke partij bestaat er verschil van
gevoelen over welhaast alle vragen der
practische politiek tusschen zeor belangrijke
groepen in de partij. De stemmingen in den
Algen-oenen Bond zijn daar om dif te be-
wyzen.
6. Wij1 zijn allen wat filosofisch aange
legd, maar moeten toch met beide voeten
op den grond blijven staan, om niet in
iuchtkasteelen terecht te komen.
Tegen deze waarJeerlng der philosofie moe
ten wij opkomen.
De philosofie is jufat geheel afkeerig van
iuchtkasteelen, uiterma'e nauwkeurig en
werkelijkheid-zoekend. Het ware te wen-
soheu, dat er onder ons wat minder naar
„practijk gestreefd werd, voordat men goed
weet wat men wil. En dót bevordert de
wijsbegeerte.
We mennen, dat de redacteur van „Het
Katholieke Volleten deze ervaringen beeft
opgedaan. Was juist hij het niet, die aan
drong op een beginsel verklaring onzer
il.-K. Arbeiders- en Vakbeweging en die
klaagde, at het daarmee den verkeerden
weg op dreigde te-gaan, wegens gemis aan
zuiver - inzicht in de beginselkwesties, een
inzicht dar toch van zuiver philo chen
aard i.-?.... p.
EEN CANARD.
De STANDAARD dries tart
„Volgens de M a and a gochtendco u r a n.t zou
het in de bedoeling liggen, d'at het leider
schap van de A--R. partij overging op den
heer A. W. F. Idenburg, terwijl de hoofd
redactie van „Standaard" zou woTden over
gedragen aan den oud-minister Colijn.
Er Vliegen in den komkommertijd wel eens
meer eenden rond, die men gewoonlijk dan
maar vliegen laat; maar hier is tegenspraak
wel wen schel ijk.
De hoofdredacteur van ,.Da Standaard",
die op het ©ogenblik zijn gewone jaarliikache
kuur doormaakt, verkreeg daarmee tot heden
goede uitkomsten en hoopt weldra, weer ge
heel hersteld, zijn arbeid aan „De Standaard'
te hervatten.
Wat de leiding der A.-R. partij betreft,,
daarmee is het precies gesteld als bij alle
andere partijen; in de worsteling om de staat
kundige beginselen komen vanzelf de ptr--
aonen naar voren, die het zuiverst tot uit
drukking weten te brengen wat in den kring
hunner partijgenooten leeft; en dat worden
de leiders. Men kan een voorzitter van een
partijbestuur kiezen en nochtans kan het
blijken, dat iemand anders in de praktijk de
leidende geest blijkt to zijn.
Dat onder ons, nu al ruim 40 jaren, de
partijleiding, de redactie van ons hoofd
orgaan en het voorzitterschap van het C'en-
traal-Comiité bij één persoon berustten, is
aan de actio en opkomst van de A.-R. partij!
zeer bevorderlijk geweest. Dat zulk een
toestand, wanneer Dr- Kuyper zijn arbeid
mocht neerleggen, ook in de toekomst zou
voortbestaan, is wellicht niet waarschijnlijk,
maar voor het oogenblik breekt de A.-R.
partij zich hierover het hoofd nog niet en
dénkt zü zelfs niet aan maatregelen als de
„Maandagochtendcourant" in uitzicht stelde.
„De Standaard" ia bovendien thans het
eigendom van een Naamlooze Vennootschap.
WERELDBRAND'
DE STILTE IN HET WESTEN-TOENEMEND
VERZET DER RUSSEN EEN DUITSCH
SUCCES BIJ FOCSANI.
Wel duren ia de frontbocht om Yperen de
gevechten van verkenningsafdeelingen „in het
trechterveld" voort; wel neemt de artillerie-werk
zaamheid weder toe, niet alleen in Vlaanderen,
doch ook bij Lens, maar tot een grooteren infan-
terieslag kwam het nergens.' Zooaat er, wat men
noemt, „stilte" heerscht aan het Westelijk front.
Hetzelfde kan worden gezegd van het Centrale
front ten Noorden van den Dnjiester, vanwaar
Sienerlei gevechtswerkzaamheid wordt gemeld.
uitschers en Oostenrijkers schijnen zich hier
tevreden te zullen stellen met het bereiken der
grensrivier Zboecz.
Ten Zuiden van denDnjiester daarentegen
dringen de Centralen nog vooruit. Maar het
gaat niet meer van een leien dakje zooals aan
vankelijk. In het gebergte tusschen Dnjiester en
Proeth bieden de Russen „taaien tegenstand",
zoo melden de Duitsche legerberichten, en ten
Noord-Oosten en Zuid-Oosten van Czemowitz
komen de Oostenrijkers slechts stap voor stap
vooruit, onder het leveren van verbitterde gevech
ten.
De positie in deze streek is overigens niet alleen
voor de Russen, doch ook voor de Roe
men iërs vol gevaren. Mochten de Centralen
er in slagen bij Suczawa in Zuid-Oostelijke rich
ting door het Russische front te breken, dan moet
ook het Roemeensche front worden teruggenomen
en het is dan zelfs niet onmogelijk, dat dit front,
indien de Centralen over voldoende troepenmach
ten beschikken, wordt „opgerold". In verband
hiermede fa het wel de moeite waard dit Roe
meensche front eens nader te beschouwen.
In zijn geheel beschouwd, vertoont het Roe
meensche front drie zönes. Ten Noordwesten, die
van de Karpathen, van den Borgo-pas tot de
samenvloeiing der Poetna met haar zijrivier de
Zahala. In het midden, die van de vlakte, gele
gen tusschen de uitmonding van de Zahala in de
Poetna en den Donau, tusschen Braila en Oalatz.
Ten slotte, in het Zuiden, de derde zöne tusschen
den Donau en de Zwarte Zee.
In de eerste, zeer bergachtige zöne, staat het
eerste Oostenrijksch-Duitsche leger onder bevel
vau generaal v. Rohr en de afdeeling van von
Oerok. In 't geheel ongeveer 18 divisies, waarvan
4 cavalerie.
De tweede zöne, Indertijd op aandrang van
Duitschland versterkt, bevat een stelsel van ver
dedigingslinies, ter plaatse bestudeerd en georga
niseerd door den Duitschen kolonel v. Schumann.
Die linies hebben drie sterke weerstandscentra:
Foscani in het Westen, Nomoloaso in het midden
en Galatz in het Oosten, op het punt waar de
Sereth zich met den Donau verbindt. De fronten
dezer versterkingen zijn echter tegen het Oosten,
dus tegen Rusland, gericht.
In aeze tweede zöne staat het negende Oosten
rijksch-Duitsche leger, dat ongeveer tien divisies
telt, waaronder vijf Duitsche, twee Oostenrijksche,
twee Bulgaarsche en één cavalerie-divisie. De
Duitschers hebben daar hun beste troepen op
gesteld en dezen een groote dichtheid gegeven-
De derde gevechtszone wordt gevormd door de
vlakte, welke zich uitstrekt tusscnen den Donau,
den zuidelijken of St. George-ann van die rivier,
en de Zwarte Zee. "Hier staat het derde Bulgaar
sche leger, samengesteld uit ongeveer drie Bul
gaarsche divisies, twee Turksche en één cavalerie
divisie. Deze zöne is trouwens zeer gemakkelijk
te verdedigen wegens de breedte van den Donau
en zijn zeer moerassigen oever,
In vergelijking met de andere fronten fa de
dichtheid van de troepen der Centralen aan de
Roemeensche linies veel geringer, hetgeen onge
twijfeld te verklaren is door den aard van het
terrein, bijzonder voor verdediging geschikt.
In de tweede dezer zönes hebben de Duitschers
thans bij Foesani een plaatselijken aanval gedaan
op de Russische stellingen, waarbij hun 1300
gevangenen en 13 kanonnen in handen vielen,
De Roemeniërs van hun kant blijven aanvallen
in de streek van het Poetna-dal, zonder echter
in dit moeilijke bergland een succes van betee-
kenis te bereiken.
i
UIT de staatscourant.
Bij Kon. Besluit zijn met in pane van 16
Augustus a.s. bevorderd tot sehout-bij-iiacbt
de kapitein ter zee H. W. Q. van B leys wijk Ris;
tot commandant, onderscheidenlijk van bet 10e,
bet 15e en bot 19e regiment, de luitenant-
kolonels A. S- de Jongb, F. L. van den Hoff en
O. W. F. Epketna, respectievelijk commandant
van hot 19e, bet 24e reserve- en het 25e reserve-
regiment, zulks onder eevolle ontheffing uit
hun tegenwoordig bevel;
b. tot luitenant-kolonel, oommandant. onder
scheidenlijk van het 5e. liet 24e reserve- en het
25e reserve-regiment, de majoors J. L. van deT
Moer, P. J. A. Yintges en D. O verdiep, re®p.
van het 20e. het 22e en het 6e regiment;
C. tot majoor, onderscheidenlijk bij 't. 20e. 't 14e
het 8e, het 6e en het 22e regiment, de kapiteins
J. O. C. Phaff, I. A. de Koning, N. J- Lavaleüe
W. Klem en L. O- A. Marchant, resp. van bet
reg. grenadiers, het 11e. het 22e, het 9e en het
10e regiment:
bjj den staf van het wapen, tot luitenant-
kolonel, de majoor F. G'. K. Haalebos. van dien
staf, toegevoegd aan den inspecteur van het
wapen, en tot kapitein, de le luit. W. M. O. ,T.
Hafkemeijer, van het 6e regiment.
DE NIEUWE OOGST.
Naar wij vernemen, heeft het Dagelijksch
Bestuur der Geld.Overiis. Maatschappij v.
Landbouw aan den Minister van Landbouw
een telegram gezonden, luidende als volgt;
„Kan landbouwers worden medegedeeld,
dat toezegging zal komen, dat een billijke
hoeveelheid van* eigen oogst voor b.ak- en
voer-rogge him zal worden gelatenl
Bovengemelde vraag spruit voort uit alge-
meene ontevredenheid, welke ik vrees, dat tot
ernstige moeilijkheden zal leiden. Vergade
ring Dag. Bestuur der G. O. M. v. L.
VAN RAPPARD, Voorzitter."
V
i
u
I
(Jv J
BOERENWINST!
Wril men eens weten, vraagt „De Tijd" op
welke wijze de Regeering de boeren bevoor
deelt, die tegel ijk landbouw en veeteelt drij
ven, dan zie men eens de volgende cijfers:
In ds officieele prijslijst is opgenomen wat
de Regeering in Juli 1917 betaalde voor het ïj
in beslag genomen graan. Welnu, de land- .1
bouwer ontving voor zijn tarwe 18, voor
zijn rogge 13 en voor zijn haver 16.50 p.
100 K.G. Hiy mag daarvan niets aan zijn vee
voeren, maar ontvangt enkele stuivers be-
waarloon, daar de regeeriug geen opslag
plaatsen heeft. Men geve aoht, dat de man
eerst geld krijgt voor zijn geleverde koop
waar, lang nadat ae bij hem is weggehaald.
Nu 'heeft hij veevoer noodig en moet dat
koopen van de Regeering, maar tegen voor
uitbetaling. En ziehier nu. wat hij betalen
moet: voor tarwe-afval 23, voor zemelen
18-50 en voor haver 22.50 per 100 K.G.
Alzoo de man, die 18 voor zijn tarwe ont
vangt, betaalt voor den afval daarvan, die
tot hem wederkeert 23 en 18.50 en voor
de haver, die hem 16.50 opbrengt, moet hij
22.50 neertellen. En dan moet hij nog maar
afwachten, welke rotzooi bii terug krijgt in
de plaats van de puike waar. die hij met zorg
heeft gekweekt. Een landbouwer verzekerde
ons onlangs, dat hij het Regeeringsvoer aan
zijn jonge varkens niet kon geven, wijl het
beter was, dat hij ze doodtrapte en het voer
gebruikte voor kiekenpilc.
Het gevolg van deze graanpolitiek is, dat
in Juli 1916 in ons land 58.133 HA. met win
tertarwe waren bezaaid en in 1917 dit cijfer
was geslonken tot 41.834. En dat Nederlands
roggeveld was ingekrompen van 201,746 tot
187,255 H. A.
Waarom zal een boer graan telen!
b
DE „NOORDAM". ,j
(Officieel Naar aanleiding van de berich-
ten. welke daaromtrent in de dagbladen zijn
versahenen, dat by de huilpverleening aan het f
stoomschip „Noordam", onopgehelderd fa ge- ;j
bleven heit uitblijven van hulp van de Neder-
laadache marine, wordt het volgende medege- d
dcold
Te 4 uur 10 min. namiddag» werd te o
NieuwedLop het eerste draadloozo noodsein
ontvangen van het stoomschip „Noordam". dat' 4
vroeg om aleephooten, daarbij tevens haia po-S
sitie opgevende 14 mijl west van Eierland.
Hierop fa aau de sleepboot „Thames", welke 1
zioh bij d,a „Noordam" bevond, geseind, dat de t
sleepboot .ySlmson" en torpedobootea naar de.
Eierlandsaha gronden zouden worden gezonden
tot de grene van het mijnveld. Onmiddellijk,'1
ontvingen twee torpedobooten, die bij Cal-; j.
landeooa lagen, en twee te Nieuwediep. bevel
zioh naar de kust van Eierland te begeven. In-'.
middels kwam een bericht in van de kustwacht,
dut in een''oogenbiik van opklaring oen groot,,
stoomeohip met een -sleepboot was gepeild op,
6 mijl uit de kust van Eierland,waarop aan de.
„Noordam" draadloos gevraagd werd of zü dit,,
kon zijn. De twee tegenstrijdige berichten'
omtrent de plaat», waar de „Noordam" zioh
bevond,gaven aanleiding tot vertraging en latei',1
tot het mfaloopen van hot schip, dat inderdaad
bleek te liggen nabij de plaate door do kust- ji
waoht aangegeven.
De sleepboot „Simson" fa te 5-15 's namid-
dags onder leiding van een zeeofficier naar de
plaat», opgegeven door de „Noordam", vot-
trokken, doch kon te 9 uur namiddags daar
aankomende, hot sohip niet vindeneerst na op'
draadlooze aanwijzing van de „Noordam. meer
om de Zuidoost te hebben gezocht, werd dif
sohip ongeveer halftwaalf door de ..Simson'
gevonden.
De sleepboot „Thames" aan boog waarva#
zioh de passagiers van de „Noordam" bevende»
en die tot de kornet van die Simson in de nabÜj
hoid van de „Noordam" was gebleven, begal
COURANT
y 9 t
1»
i
s.
O
