Abonnementsn et Advertentièo
onze Bijkantoren:!
NIEUWE BROODKAARTEN
en
RANTSOENEERINQ
O PR U 1 M IN G
P. W. TWEEHUIJSEN,
Kolendistribiitie
KOLENDISTRIBUTIE.
BUITENLAND
S
Wijziging MorHs^n m M pak van 24 Augustus tol en niet 28 Ssptemfeer IS1Ï
h
wtm&w
ÏEiBEROüG 23 AUGUSTUS 1317
42STE JAARGANG No. 9419
DE ABONNEMENTSPRIJS BEGRAAST VOOR HAARLEM EN AGENTSCHAPPEN: PER KWARTAAL f 1,75; PER WEEK ISVa CENT; FRANCO PER "POST PER KWARTAAL f 2,f2»
RANTSOENEERING
tegen zeer lage prijzen
B RO GDK AABTEN
Deae regeling s*e!s!t o©k vosp de gemeente Bloemen* daal»
Weest bu iengewoon zuinig met
Uw Brandstof!
Distr.et Haarlem en Omstreken
buiten de rantsoeneerïny
vaiiende aanmaakturf
Weest buitengewoon zuinig met Uw
brandstof.
Weest buitengewoon zuinig met Uw
brandstof.
Distpiot Haaplem en Omstreken
BRANDSTOFFEN KAARTEN
VOOR
SCHIPPERS.
Woost buitengewoon zuinig met Uw
brandstof.
üi» nummer bestaat uit twee bladen
EERSTE BLAD.
oaaaDammaaanaaaDaaaaaciaooDoaac
BR00TE HOUTSTRAAT No. 15
P' A WESTERHOVEN, Sohotorweg No. 48, c
Telefoon 828
H. I. ROOUER8.Jansweg 18
J. 1 VAN KOLK.Burgw.,h.Antonl#etr.
W.TH.v.VASTENHOVEN, Ostadestraat 4 c
TH. VAN T0N8EREN8ohouwtJe#laan 8* c
a WED. TR v. VEL8EN, Leldsohestraat 8
auuPonooonnnnnnnooaanoaaoanDnaa
WERELDBRAND
DE SLAG BIJ VERDUN BELANGRIJKE
FRANSCHE VORDERINGEN LANGS BEIDE
MAASOEVERS. DE ELFDE ISONZO-SLAG
ionr
°y.
%1 S. icX
^»a8S
Duitsche linie vóór 20 Augustus
Terreinwinst der Franschen
L,»// f „J
VERSPREIDEvBERICHTEN
HAARLEMSCHE COURANT
1 pond rijst
1 pond zeep
2 ons vet
zeaheuvel (Cote de l'oie) de dorpen Regne-1 onder roffelvuur wordt gehouden, j'« nog
ville en Samogneux en het tusschen laatstge- steeds in Oostenrijksch Hongaarsche handen,
noemd dorp én hoogte 344 gelegen loopgraven- liet voornaamste succes der Italianen be-
stelsel. Ook deze vorderingen zijn nog op het staat in de vermeestering van 13000 ge-
onderstaande zéér duidelijke overzichtskaartje vangenen o.w. 311 off icieren en van
door een gewone zwarte lijn aangegeven De 30 k an o n tie n, welk laatste cijTer beschei-
stelling vóór den aanval geeft de breede scha- den is. Van Oostenrijksche zij le wordt nog «sa«*ïeijonissti*aat z/a I tl-.
duwiijn aan.
het volgende overzicht gegeven van den
3016
25e week geldig van 24 Au tot en met I Sept
26e ff ff pp Sept» ff tf ft lH
27e m f» h II ft ft ff 9f *9
tt
tf
28e ff f9 20 ff tf 28 1 pond gort en I ons havermout
(gemeenten HAARLEM, Bl.OEMENDAAL,
HEEMSTEDE BENNEBROEK. SCHOTEN,
SPAARNDAM en H AA RL EM MER L1E D E EN
SPAAR NWOUDE.)
Vrijdag 24, Zaterdag 23 en Maandag 27
Augustus kan ieder ingezetene van Haar
lem en n.streken uit schip „Jacoba lig
gende Koudenhorn tegenover de Zakstraat,
telken» van 's morgens 8 uur tot 's namid
dags 5 uur
verkrijgen.
De prijs van deze turf is 2Va cent per
stuk; en wordt bij getallen van 50 of 100
stuks verstrekt, zonder dat hiervoor bons
benoodigd zijn. Grootere hoeveelheden
worden niet afgegeven. 3577
Directeur Erandstofi'onbureau
BJÜT&MA.
(Gemeenten Haarlem, Bloemendaal, Heem
stede, Bennebroek, Schoten, Spaarndam
en HaarTemmerliede en Spaarnwoude).
Den schippers, gedomicilieerd in een der
gemeenten Haarlem, Bloemendaal, Benne-
hroek, Heemstede, Spaarndam, Schoten en
Haarlemmerliede en Spaarnwoude, wordt
verzocht ter ter verkrijging van
een Brandstoffenkaart, zich schrif
telijk te wenden tot het bureau der Com
missie (Ged. Oudegracht 18 te Haarlem)
onder opgaaf van naam en grootte van het
schip
De Directeur Brandstoffen-Bureau
3578 RE1TSMA.
E
voor de NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT f
kunnen voortaan ook opgegeven worden aan f
een aanval op Engeland te doen en toen door
zwaren wind over ons land werden gedreven.
Hiermede klopt echter niet het feit, dat de in
Groningen neergekomen machines blijkbaar een
druk gebruik hadden gemaakt van hunne machi
negeweren. Toch vindt men ook nu weer niets
vermeld van een ontmoeting tusschen Engelsche
en Duitsche vliegers.
Wat be'.eekent dit dan?
Heeft er een vergissing plaats gehad tusschen
Duitsche vliegmachines onderling? -
Of V'"- js er gebeurd?
Het verhoor der gevangen genomen Duitsche
officieren-vliegers zal misschien onze autoritei
ten op ce hoogte brengen.
Het geval is zeker geheimzinnig.
Vast staat alleen een ernstige schending onzer
neutraliteit, waartegen, afgezien van de aanlei-
dendé oorzaken, een krachtig protest niet kan
uitblijven.
Hoe dan ook: een groote schijf voor oorlog
voerende vliegers mag ons land onder geen be
ding worden
11 Oppassen blijft de boodschap.
De nieuwe Duitsche staatssecretaris van Bui-
tenlandsche Zaken, vroeger gezant te 's-Graven-
hage, von Kühlmann, heeft een niet onbelang
rijke rede gehouden over de positie van Duitsch-
land bij den ingang van het vierde en z. i. waar
schijnlijk laatste oorlogsjaar.
Voor ons, Nederlanders, is het belangrijkste
punt dezer rede zijne beschouwing over de be
trekkingen met de onzijdigen,
waaromtrent von Kühlman het volgende ver
klaarde:
Verder is de taak, die aan belangrijkheid en
moeilijkheid weinig minder is dan de boven
genoemde, de behartiging van de betrekkingen
tot de onzijdigen. In dit opzicht willen wij de
rechten en de levensnoodzakelijkheden der
onzijdigen zeer zorgvuldig ontzien: natuurlijk
voor zoover de arglistigheid onzer-vijanden,
die het openbare rejjjit grootendeels met voeten
traden, en onze eigen oorlogsnoodzaak dit toe
staan. Het verdere afvallen van belangrijke
onzijdigen te verhinderen is een zeer ernstige
en gewichtige taak. Wij kunnen ons daarvan
slechts -met goed gevolg kwijten volgens het
beginsel: „In de politiek spreekt macht mede
doch ook recht." Slechts indien onze politiek
op deze beide pijlers, macht en recht, gegrond
vest is, kunnen wij iets scheppen van duur-
zamen aard. De politiek, die alleen op macht
gebaseerd is, is van meet af aan tot misluk-
Icing veroordeeld.
Deze verklaring ziet er over het algemeen nog
zoo kwaad niet uit
Met name bestaat er reden tot verheugenis,
dat de eerste en meest verantwoordelijke Duit
sche staatsman thans, mede wel onder den indruk
van de onafzienbare rampen door de louter-
machtspolitiek ontketend,, openlijk breekt met een
der hoofdstellingen der moderne Duitsche wijs
begeerte.
Toch steekt er nog een angeltje in deze verkla
ring; de handhaving namelijk van het begrip
„oorlogsnoodzaak", In welks naam het meest
vaststaande en welomschreven recht reeds zoo
vaak met voeten werd getreden. Onze rechten
en levensnoodzakelijkheden zullen zéér zorgvul
dig door Duitschland worden ontzien, voorzoo
ver o. m. de eigen oorlogsnoodzaak dit toelaat.
Dit voorbehoud zegt véél, zegt alles.
„Oorlogsnoodzaak" heette het, die Duitsch
land dwong tot den inval tn België.
Wie weet, wat de „oorlogsnoodzaak" nog ooit
méér kan eischenl
Onze beste waarborg blijft ia dezen tij d
een goede en geheel voorbereide oorlogstoerus
ting.
Oppassen blijft de boodschap.
Zelfs de overigens welwillende rede van den
nieuwen Dultsclien Rijkskanselier noopt tot deze
conclusie.
11 Wat is er gebeurd?
Bet ie bijzonder merkwaardig, dat de commu-
Wqué's (ter oorlogvoerenden niets berichten over
herkomst der Zaterdag boven ons land waar-
gnomen vliegmachines, die bommen hebben la-
^n vallen en waarvan in Groningen 2 Duitscfn?
'hegmachines neerkwamen.
Ge veronderstelling zagen wij uitgesproken,
deze vliegmachines Zouden getracht hebben
Op het hieronder geplaatste kaartje hadden
wij met een stippellijn reeds de vorderingen aan
gegeven, die de Franschen bij hun aanval ten
Noorden van Verdun op 20 Augustus hadden
gemaakt, toen ons het bericht bereikte, dat zij
hunne lerreinwinst nog aanmerkelijk hadden
uitgebreid door de vermeestering van den Gan-
tHp/nomfli*
nj
\gyirp
JM o
S$p*ar%es
(co.vtf'Ofi
f -root
Z75"
/T«\
^CT-'l O—O-."!
ffrei/9/rcctf/t O o
fi&wgfo.oA
forges.
:pr.
y-. --v Ste.-jM W 'V o OT, -
(V'-t/ö'V4-\v-,'SwwMW-.0
'■Otianfx w Uffpumon^ é:e.gkd«towVi /i?!3../'
■*- v *7--->./•
nrrmnt
(ffMi/mui/
O
9.-
,rT
?.'o
#»v Cumn
o
ffamognet..
y -o -o'o
0 :yScprca*l
WMJVJC.
s A-
isrtfaflm
Aeocourt
tt
*hjrttzév>ife
[-3
't£-m v, O ff Ajr r»i/v»v vwv^vvwvv VVTY'
X-.'s'i.* A j,- o'.;o .y,-tft jy
i&efn&ini
vpnfrtif
incCv'rtlt)
cnattanct
."o.-.-0 RVs'Jöun'uï
P>aryt\ ffras
Hauanmmt
nravmcn(A
vfikrifTe
9 Datn/otj,
'ètt&a/mrffb
VrfemVs
érr/it I.
•y-rrojMOMi'i*
De Franschen zijn dus een heel eind naar
het Noorien opgeschoten en wel aan beide
Maasoevers. Slectts een klein gedeelte- hunner
door het offer van 500.000 man in 1916 ge
kochte terreinwinst is den Duitschers nog over
gebleven.
We zullen op het kaartje nog even de Fransche
vorderingen nagaan.
IN cle geschaduwde lijn bij het punt waar de
stippellijn begint, vindt ge het cijfer 304. Dit is
de beruchte hoogte 304, langs wier hellingen
reeds meer dan 2 jaren lang het bloed in stroo
men heeft gevloeid. Hier was de Fransche voor
uitgang het geringst en de Franschen erkennen
in hun legerbericht van heden, dat op deze
hoogte nog steeds eenige Duitsche mitrailleurs
nesten standhouden. Deze zijn evenwel omsin
geld.
Verder-naar rechts, dus naar- het Oosten, vindt
ge den luguberen Dooden Man, een heuvel van
groote tactische beteekenis, omdat hij een zéér
ver uitzicht biedt naar het Noorden en die dan
ook voortdurend in de legerberichten der beide
partijen ïs vermeld geworden. Hier is met nóg
grooter verbittering en woede gestreden dan bij
hoogte 304. De Franschen hebben dit punt ge
heel genomen en ook het Bois des Corbeaux
(Duitsch: Rabenwald), dat men ten Noordo.osien
van den heuvel op het kaartje ziet. Van het
„Rabenwald" uit vermeesterden zij later ook
het.tlorp Regnéville, dat in de Maasvallei ligt;
en volgens hun laatste berichten drongen
nu^ troepen reeds door in
het dorp Forges, dat men aantreft ten
Noord-Oosten vau Jiet Rabenwald.
Bij Regneville gaan we nu over de Maas en
vinden daar de Franschen in het dorp Samog
neux, waarvan de vermeestering hun weinig
moeite kostte toen de Hielheuvel („Cóte du
Talon") eenmaal ia hun bezit was. Tusschen
Samogneux en de boerderij Mormont (verder
naar rechts gelegen) bevindt zich hoogte 344,
die ook in Fransche handen vield. De Franschen
zijn hier nu bijna even ver als ze er ooit geweest
zijn. Vroeger hebben ze ook Brabant s/Meuse,
Haumont, het Caurès-woud en Beaumont in bezit
gehad. Maar verder kwamen ze niet sedert Sep
tember 1914.
Op het oogenblik is de slag bij Verdun in het
stadium der Duitsche tegenaanvallen, die echter
dusver geen succes hadden.
Van een doorbraak der Duit
sche stellingen is nog g een
sprake. Wel echter is het aantal gevangenen,
door de Franschen gemaakt, aangegroeid tot
6061 ongewonde krijgsgevan-
genen, onder wie 174 officie
ren en 600 gewonde krijgsge
vangenen.
Inmiddels zijn de Engel-
schen bij Yperen weer over
een front van 15 K.M. tot den
aanval overgegaan, waarom
trent echter nog b ij zonder he-
d en ontbreken.
Aan de Isonzo en op het Karstplateau duurde
de verbitterde worsteling tusschen Oostenrijkers
en Italianen onverpoosd voort.
Wij geven hier nogmaals een duidelijk kaartje
van net geheele slagfront tusschen Tolmein en
de zee.
Gaat men van Tolmein de rso: zo af, flus
links naar beneden fhet Zuilwesten) dan
vindt men al spoe 'tig op den linker Isonzo-
oever het dorpje Auzza en nog wat or r
het stadje Canale. Hier zijn de Italia en
over de Isonzo getrokken en hebben er bet
plaatsje Verech bezet (ook wel v rh ges; ebt
in de eigenaardige klankencombinatie dezer
streek). "Dit is de grootste terreinwinst, die
zij konden behalen. Den geheelen ver .eren
Isonzo-oever langs maakten zij géén nóe
menswaardige vorderingen,
Bij Salcano gaat het iront vrijwel recht
naar beneden over Vertojba on Biglia.
Ook hier bereikten de Italianen niets. Ver
der nog naar het zuiden strekt zich lie:
beroemde Karstplateau van omen uit. Uier
woedde de strijd het hevigst en vermeever-
den de Italianen het dorp Selo. Maar doorge
broken zijn zij niet en do geweldige 11 er-
niadastelling, die van de zee- en landzijde
strijd, dat men op het kaartje vrijwel geheel
kan volgen (te beginnen bovenaan in het
Koorden^;
tm0
i)i
"Otf-Tc? ,f rJV totertvo-er.
ofnSl j
f«>w> 'JL °7boiS Ojjontavwv
r.
V>/
frtyne^'SiX)
Poner*
•n -i>
^Mnnféicone
OOTf+HAvA
rü/OT<f-ir>
ï-.Mit:1
trre/js/
De slag duurt van Auzza tot aan zee
nacht en dag met onverminderde heftigheid
voort. Onze linies van den Mrzli Vhr tot
aan Tolmein stonden heel den dag aan zwaar
vuur bloot, dat tegen den avond vooral te
gen het bruggeboofd van Tolmein aanzwol.
Twee vijandelijke aanvallen op onze Krn-
stellingen zoomede een forsche voorwaart-
sche beweging tegen den Mrzli. Vhr werden
afgeweerd. Bezuiden Auzza en beoosten Ca
nale vestigden wij ons nieuwe front. In ge
vechten daar ter plaatse hield het regiment
tirailleurs nr. 720 zich vijandelijke aanval
len van het lijf. Het maakte 400 gevange
nen en vermeesterde ze en machinegeweren.
Ook de' rest van het front tot de zee staat
onophoudelijk onier het sterkste geschut-
en mijnvuur. Bezuiden Descla werd de in
onze stelling gedrongen vijand in een tegen
stoot daar we er uit gedreven. Tegen de Vo-
dice, en Bonte Santo en de Monte San
üabriele iepen vijandelijke bataljons na een
kort roffelvuur storm. Ons vuur havende ze.
Ook beöosten G rz vlamt de strijd telkens
weer op. De bij Salcano, Gracigna, San Mar
co, Vertojba en Biglia losstormende drom
men vijanden leden in ons vuur buitenge
woon zware verliezen zonder eeuig resultaat
le behaieu. Alleen zuidelijk van Gracigna ge
lukte het hun in o ze eerste linie binnen te
dringen, maar r.a een nachtelijk handgemeen
van éón u r werden ze ook daar weer uit
geworpen. De roemrijke eerste brigade land
storm onderscheidde zich in deze gevechten
vooral.
Ook te :;oa onze Karst stellingen van de
Véippach tut de zee zette de vftand giste
ren en v nacht zijn aanvallen onverpoosd
voort, in.; mderhei tegen asla je izza.-nze
daar heldhaftig vech/tende troepen stuitten
opmen w a e s tor'mloopen tegen o ze stellin
gen zonder osiderscheid. Selo alleen bleef in
afwisselenden strijd aan de Italianen.
Bij Bi o hd ar en St. Giovanni; werden meer
dan eens ernstige vijandelijke aanvallen af
geslagen.
Generaal Broessiloff over zijn
ontslag. De correspondent <jer „Nowoje
Wremja" te Moskou heeft een onderhoud
gehad met den aldaar aangekomen, afgezet-
ten Generaal Broessiloff. Deze verklaarde
werkelijk niet te kunnen begrijpen, waarom
hi' was afgezet. -
Tijdens het jongste bezoek van Kerenski
pan het front was niets bijzonders voorgeval
len dat hem aanleiding zou kunnen geven
tot het vermoeden, dat hij zijn ontslag tege
moet'moest zien. De Generaal had bij deze
gelegenheid de verschillende vragen van den|
Minister zeer nauwkeurig beantwoord en bo-(
vendien een onpartijdig bericht over denti
toestand in het leger en aan liet front aan»
Kerenski ter hand gesteld. Het was voor Ge-fl
neraal Broessiloff dan ook zeer pijnlijk on
eene dergelijke wijze zijne diensten voor het,
vaderland beloond te zien.
Gemuilkorfde honden. Te Berlijn
zijn de muilkorven weer ingevoerd. Het aan
tal slachtoffers van bijtende honden b d oeg
gemiddeld - duizend per jaar, terwijl boven-
dien de hondsdolheid, die sedert 1853, twen!
het muilkorven van honden verplicht werd,
gesteld, bijna geheel was verdwenen, na 1911,
het jaar.waarin de muilkorf was afgescnaft,
sterk is toegenomen. In 1916 bijv. vu-wond;1
den folie honden 23 personen, van wie'«
twee kinderen stierven.
Tot een dergelijke maatregel zijn reed
tal van groote steden weer overgegaan. Iné.
lln ge land is van 1894 tot 1896 ook de muilkorf'!
afgeschaft geweest. De toename der hondfC-l
dofheid was echter dringende reden, weer tot
het muilkorven over te gaan.
De verwarring in het Russisch
spoorw e g wezen. „Birsbewiia Wjedo-
mioati" schrijft' over den grenzenloozen war boe
op de Russische spoorwegen. Aan de hand var
verklaringen van hot Doom al id Bublikow meldi
het blad, dat er in Maart van dii-t jaar 74-ÜU(
wagons werden vermist. In April steeg dit aan
tal, op 77.000, in Mei op 84,000 en in Juni o;
116.000, dat is meer dan 20 van het totaa
aantal waggons. Hierbij zijn de militair.,
transporten buiten beschouwing gelaten
Rekent men die er bii, dan werden er alleen oi
het Oostelijk met ten Oosten van de liii
PetersburgJekaterinoslaw. in April 85.83(
waggons vermist, in Mei 207.405 en in de eerst
helft van Juni 119.625. In de eerste 5a/s maan'
van liet loopende jaar ontbraken er tezam- i
717,320 waggons-
Het aantal locomotieven, dat buiten bedrij
a gesteld omdat z'u reparaties moeten omdergaai
bedroeg verleden jaar 16,5 tiot 17,5 I
Januari begon het echter te stiigen; bij hot uit'
breken vau de revolutie was het 20,3 en lie;
volgens offioieele gegevens, op tot 24,2 b
Juni; bij een aantal spoorwegen bedraagt he
xeeds meer dan een vierde gedeelte van be
geheele aantal locomotieven. Zooi zijn or bii d
Nikolaispoorweg 26,5 bii den Zuid-Ooste
lijken spoorweg 27,4 bij den Jaroslawspooij
weg 28,9 bij den Kaaanspoorweg 29,4 ej
bij den Permapoorweg zelfs 30,6
De Denetzspeorweg heeft, volgens de offi
cieele opgave, 29 van rijn locomotieven, bui,'
ten bedrijf moeten stellen. In werkeliikkeöd ?.ii;l
het er echter meer dan 40
Het aantal waggons, dat voortdurend in repej
ratie is, steeg tijdens de revolutie van 5 o;
8
Helaas neemt ook hot aantal „verdwaalde
waggons voortdurend toe. Vroegor raakten e'
tijdens de wintermaanden heel wat zoek. maa
des zomers werden ze meestal teruggevende!
Gedurende de sneeuwstormen van Februar
„verdwaalden" 53,5 v'an alle waggons, e.
thans ia men er nog atoeds niet! in gestaag..
16.000 waggons terug te vinden
De Christus der Passiespelen
Naar aanleiding van een bericht uit Augsbur
aan beti „Berliner Tageblatt" wordt nit Koper
hagen aan de „New-Vork Tribune" gemeld
„Anten Lang, die in de Passie-spelen va
0beraimmerg.au twee malen den Christ n
speelde, heeft ziin Gethsemane gevonden. I
