"i SMIL CiliUI
BINNENLAND
BERTRAMS DU GUESCLIN
STAD EN STREEK
Intronisatie in Congo.
IN GEZO N D E N
FEUILLETON
-aterdaq 22 Sept.
Tweede Blad
Tn verband met 3e onkt/sC&n, verbonden
aan het liouden van dezo bakproeven, is het
gewenscht, dat bij' de aanvrage blijkt, Öat deze
Men verhaalt, dat de Apostel, „dien. Jezus
;!8fliad", eens in een verschijning aan de H.
'®rtrndi« reide: „Mij was gelost, de opko
kende Kerk te onderwijzen aangaande de
ser van het Ongeschapen "Woord, en de
aarheid ervan aan de volgende eeuwen over
9 Blaken, maar wat de zoete bewegingen van
*t Goddelijk Hart betreft. God heeft zich
'wrbefoouden, die zoetheid aan de laatste tij
en, als de wereld zal afgeleefd zijn, te open-
toen, om door dat middel de lietde, die dan
kerkelijk- zal bekoeld zijn, weder te doen
ontvlammen.''
Voor hen, die maar eenigszins beseffen,
Vat er tegenwoordig in de wereld omgaat,
Boet deze bijzondere openbaring, dunkt mij,
«'el aannemelijk zijn. De wereld lijkt ons
'hans wel afgeleefd en afgetobd en de lietde
s aanmerkelijk bekoeld, maar ook het te-
ïeugif is gekomen, de H. Hart-devotie laait
!P als een brandend vuur, krachtiger dan
'K)it, niet alleen in Europa, maar over de gan-
«che wereld tot in het hartje van China en
de uiteinden van Afrika. De Goddelijke Mees
ier heeft eens gezegd: „Ik wil heerscken
door Mijn Hart en Ik zal heerschen, on
danks tegenspraak en tegenwerking.'
Hoe duidelijk zien wii ook dit thans in ver
vulling gaan in streken en landen, waar tot
vóór korten tijd b.v. de Intronisatie van het
Hart geweerd werd, of tenminste ge-
^rGösd 1
Ik zeide dat zelfs in Afrika de Intronisa
tie van het TI. Hart wordt toegejuicht. Hier
over ontving ik o.a. een brief van den Zeer-
Eerw Pater Gregorius Kaptein, Overste dei-
Paters Trappisten in de Belgische Congo.
„Een paar maanden geleden,zoo schrijft
hij. orden wii doo.r Monseigneur van Rons-
1{; aangespoord, om onder onze christenen
de devotie tot het H. Hart meer en meer te
verspreiden. Wel werden vroeger overal de
eerste-Vrijdagen der maand reeds met veel
Plechtigheid gevierd, maar thans spoort Z.
D. H. ons aan, meer te doen. Mgr. zou n. 1.
gaarne willen, dat we de christelijke huisge
zinnen op algemeene en bijzondere wijze aan
het Goddelijk Hart zouden toewijden. Een
zijner Paters (P. Breye te Kinsha&sa) heeft
hij belast met de samenstelling der zooge
naamde constitutië en regels voor de toe
wijding. Die Pater heeft dat werk met veel
ijver en zorg verricht en ons elk een exem
plaar dier regels gezonden. In de samenstel
ling heeft hij met vele Congoleesche omstan
digheden rekening gehouden en alles op on
ze zwarte families toepasselijk gemaakt. Mon
seigneur heeft alles goedgekeurd.
- Wij onderscheiden thans eene algemeene
toewijding, een bijzondere (de Intronisatie),
en eindelijk eene toewijding, die in uitgele-
Zeu gezinnen zal plaats hebben. Doze laatste
zullen de eorewacht uitmaken.
Voor de Intronisatie wordt een soort van
postulaat of proeftijd gevorderd. De algemee-
Be toewijding heeft met veel plechtigheid
Plaats gehad overal op 't feest van het H.
Hart. Van de Intronisatie of bijzondere toe
wijding verwachten we ook de beste vruch
ten. Oo\c zal ik die schoohe, heerlijke devotie
helpen verspreiden, zooveel ik kan.
Voorwaarden, om voor de Intronisatie in
aanmerking te komen, zijn o.m. afstand doen
van alle bijgeloovige gebruiken en voorwer
pen, huwelijkstrouw, hijwonen der oefenin
gen enz. Echter staan we voor bijzondere
moeilijkheden.
Ten eerste zijn onze christenen verspreid
over een ontzaglijke uitgestrektheid. Er zijn
plaatsen, waar de missionaris slechts eens in
de drie of zes maanden komt. Daar zullen we
de oefeningen aan een catechist moeten toe
vertrouwen. Want in alle gezinnen zouden
We de Intronisatie niet willen doen plaats
hebben. De missionaris zal dan eerst alles
zóó moeten regelen, dat deze devotie duur
zaam zij en blijvende vruchten drage.
Maar ten tweede hebben we ongeveer 150
Catechisten in verscheidene plaatsen aan
gesteld en we hebben niet eens 150 beeldjes
of platen van het H. Hart, zoodat we zelfs
niet ééne afbeelding van het H. Hart in elke
residentie van ©en catechist kunnen plaatsen.
Laat staan dan, dat we er een in elk ge
zin zouden wijtien, om er de godsvrucht vu
rig te houden. Hoe zullen we de godsvrucht
tot het H. Hart kunnen vestigen zonder een
uitwendig toeken voor deze oppervlakkige
menschen, zoo weinig in het geestelijke thuis1?
Een vraag. Help gij ons. als het moge
lijk is. Gij hebt waarschijnlijk wel eenigen
invloed t)ij vele gegoede menschen, die gaar
ne de godsvrucht tot het Goddelijk Hart wij
len helpen verspreiden. Kunt ge ons niet 150
schoone platen van het H. Hart bezorgen»
schilderij-grootte, en een 1000-tal kleinere
PlatenT'
Waarde lozers van de „N. H. Courant'
Pater Gregorius telt vele oude schoolmak
kers onder u en kennissen en vrienden, daar
om heb ik dit uittreksel van zijn brief juist
in uw courant laten plaatsen. Ik vertrouw,
dat velen onder U iets voor deze' goede zaak
over hebben. Ik wil mjjn uiterste best doen.
om hem het gewenschte aantal platen (maar
mooie a.n.b.) te bezorgen. Wie helpt meet
Giften daarvoor kunnen gezonden worden
aan den Vader van den missionaris, den
heer D. Kaptein, 'Zilk bij Hillegom en aan
ondergeteekende:
PATER JOACHIM,
„Nieuwe Ypelaar'', Ginniken.
De Roomseh!e vredesactie. Door
verschillende voorstanders van de Roomache
vre lcs-aetie is reeds de opmerking gemaakt*
dat met de Haagscbe Vredeemeeting onze
actie niet uit moet. zijn.
Het Centraal Bureau van de K. 9. A'. is
van gelijke meening. Het is daarom al reeds
in correspondentie getreden met Katholieke
organisaties in andere landen. De hier aan
genomen. motie met het antwoord van Z. H
den Paus en van Z. D. Jï. den Aartsbisschop
van Utrecht, wordt evenzeer ïn het buiten
land bekend gemaakt.
Van verschillende zijden werd ook de
wensch uitgesproken, dat' door 't Centraal
Bureau een volledig verslag zou woiden uit
gegeven. van do op de Vredes meeting gehou
den redevoeringen. Na rijp beraad is echter
besloten, op grond van vroeger mot soortge
lijke verslagen van Katholieken-dagen onge
dane ervaringen, hieraan niet te voldoen. Men
bereikt er sléchts een betrekkelijk kleinen
kring van personen mee. Veel beter werd het
geoordeeld, den inhoud er van te verwerken
ia de gewone één-cents-vlugschriften van de
K. S. A. Zonder groot© kosten kunnen deze
dan bij tienduizenden verspreid worden.
Reeds zijn verschenen, of zullen dezer dagen
verscnijn&n: „De Paus en de Wereldvrede."
„Z. H. Paus Benedictus XV en de Vrede."
„De Oorlog en de Goddelijke Voorzienigheid."
„De Oorlog en hst Katholicisme." „Xm'trage
en Algemeene Ontwapening." Dezo vijf vlug
schriften geven geheel de 'op de meeting ge
houden redevoeringen weer.
Voorts zijn reeds verschillende Plaatselijke
Comité's voor de K. S. A. voornemens, Om nog
plaatselijk groot© algemeene vergaderingen te
houden, ter bespreking van 's Pausen Vredes
voorstellen. Op en naar aanleiding van die
plaatselijke vergaderingen zS ion vooral de
verschillende vlugschriften verspreid moeien
worden. Laat men ze alom verspreiden, ook
onder niet-Katholieken.
Parochiale Vredesdag. Uit
Purmerend meldt men aan de „Msb.": Alhier
zal op Zondag 1 October a.s. een parochiale
wredesdag worden gehouden. Des morgens
zullen alle geloovigen tot de H. Tafel nade
ren, den geheelen dag is er uitstelling van.
het Allerheiligste en de dag zal worden be
sloten met een plechtig Lof waaronder een
predikatie over den vrede zal worden gehou
den door een pater Carmeliet.
Een Crematorium, te Rottere
dam? Er bestaan plannen om te Rotterdam
te geraken tot de oprichting van een crema
torium.
Spoorwegtarieven. Wij hebben
reeds medegedeeld, dat met 1 October a.s. zeer
vermoedelijk de buurtverkeerkaarten zullen
komen te vervallen.
Dit nu zal voor zeer velen een tegenvaller
wezen.
De „Tel.'' geeft bet volgende voorbeeld:
Op het traject Den Haag—Rotterdam is
het buurtverkeer zeer sterk ontwikkeld. Hoe
waren hier nu vroeger de prijzen, hoe zijn
ze thans en hoe zullen ze worden 1 Wij nemen
de tweede klas. Vroeger kostte een buurt
verkeer tweede klas Den Haag—Rotterdam
90 'cent. Dit sloeg- op tot 1.10 en op het
oogenblik met do 50 pet. verhooging, is de
prijs zelfs 1.35. Nu wordt de verhooging
van 50 pet. met 1 October teruggebracht tot
20 pot. Een kaartje zou dus weer 1.10 gaan
kosten. Maar door het afschaffen van het
buurtverkeer kost het nu tweemaal den onke-
le-reis-prijs of...... 1Ü0.
De reis zal dus nog 15 cent duurder worden,
dan ze op het oogenblik met de 50 pet. verlioo-
ging is. Wat de derde klas betreft, die reis zal
1 kosten, en op het oogenblik, mèt de 50
pet., nog maar 0.90.
Zóó zal het op vele plaatsen gaan, wanneer
de afschaffing van het* buurtverkeer werke
lijk wordt doorgevoerd.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
De Minister van 'Landbouw, "Nijverheid en
Handel heeft de volgende circulaire aan de
gemeentebesturen gericht:
In verband met de moeilijkheden, welke
vooral de kleinere bakkers ondervinden bij
het bakken van brood uit meel van een
samenstelling, welk© voorheen niet gebrui
kelijk was, is door mij besloten door be mo
deling van het Station voor Maalderij en Bak
kerij te Wageningen gratis advies te doen
uitbrengen aan kleinere bakkers, welke niet
in staat zijn zich tegen betaling door hot
Station voor Maalderij' en Bakkerij .voorlich
ting te doen geven.
Op eon daartoe strekkond verzoek zullen
ïn'een gemeente bakproevon worden gehóuden
onder leiding van een deskund'ge.
bakproerven door verschillende bakkers In eei<
gemeente zullen, worden bijgewoond.
Desgewenscht kunnen ook schriftelijk© in
lichtingen worcfen gevraagd.
Aanvragen om schriftelijke of mondelinge
voorlichting moeten worden gedaan aan de
directeur van het Station voor Maalderij en
Bakkerij te Wageningen.
Door den Ned. R. K. Bakkerspatroonsbond
is aan den Minister van L. N. en H. een
adres gezonden, waarin er, onder vermelding
van de daartoe strekkende motieven, op wordt
gewezen, dat door de bakkers ingevolge de
bestaande voorschriften bruinbrodd moet wor
den geleverd tegen zoodanigon prijs en ln
zoo geringe hoeveelheid, dat het hen onmo
gelijk zal zijn op den bestaanden
voet te blijven voortgaan.
De bond verzoekt daarom den minister,
om le deze zeer ernstige zaak in overweging
te willen nemen en 2 daarhen te willen lei
den, dat spoedig het regeeringsmeel tegen
aanmerkelijk lager prijs dan den togenwoor-
digen aan de broodbakkers wordt versteekt
Volgens bericht, ontvangen aan de veiling-
vereenigingen te Tie], koopt Duitsch-
land van heden af geen fruit meer.
Ook uit Loosduinen wordt gemeld, dat de
Duitsche Einkauf Zentral© besloten heeft van
lieden af geen komkommers, tomaten
of druiven meer op onze veilingen
te koop en.
Een slag voor de tuinders, waar men nu
juist met den aanvoer begon van jonge toma
ten uit de kassen.
Men verwacht nu een groote daling der
prijzen van het ooft.
H. D(oeff) klaagt in dè jongiste aflevering
van het „Koloniaal Tijdsohrift" over -het feit,
dat de Britsche censuur stukken
van tien meest onsohuldigen aard
uit de Nederlandsche postzakken
opvischt en confisqueert.
„Een slachtoffer van deze onrechtmatige
handelingen der Britten is "de heer Tillema-
geworden, de bekende schrijver van „Kro-
mo Blanda". Eo heer Tillema, die bezig is
aan het ïlerde deol van genoemd werk, waar
in hij onder meer wenscht te beschrijven
wat er mp het gebied van verbetering der
hygiënische toestanden in de zelfbesturen der
buitenbezittingen, die met landschapskassen
werken, wordt gedaan, bad zich tot dat doel
iu verbinding gesteld mot bet Encyclope
disch Bureau, waarvan hij sommige hem in-
teresseerende gegevens ontving. Bon aange-
teekend schrijven door hem over deze quae-
stie aan genoemd Bureau gezonden, blij
kens een bericht, hem vanwege de post
administratie verstrekt, door den Britscbam
censor aangehouden.
De correspondentie van den heer Tillema
met Indië omtrent de verbetering van hy
giënische toestanden wordt door de Britsche
regeering om redenen, die, naar wij vermoe
den ook haar zelve niet bekend zijn, doch
bij een dommen of baldadigen eensuurbe-
ambte berusten, onmogelijk gemaakt.
Wanneer de directie van hot Enoyclopae-
disch Bureau deze regels onder de oogen
mochten komen, zal zij weten waarom zij niets
meer van den heer Tillema verneemt."
Naar wij vernemen is de dienst Amsterdam-
Gothenburg wegens het herhaaldelijk
opbrengen van stoomschepen, voorloopig
gestaakt.
De N.O.T. heeft de distributie van
katoen en garens ter hand genomen.
De Nederlandsche Zeemansvereeniging
„Volharding" te Rotterdam heeft aan de regee
ring verzocht een evetueel contract
van de reeders ter visschcrij mot En
geland, waarbij "do Schadeloosstelling van
gedeeltelijke oplegging der vloot wordt ge
regeld, niet goe d te keuren, als niet e>n
behoorlijk en evenredig deel dezer schadeloos
stelling, wordt bestemd voor steun der
werlooze visschers.
Naar aanleiding der m» dcdcelingen van
vice-president Stevens van do Shipping Board
der Vercenigde Staten, dat de Amerikaansche
regeering erkent geen bevoegdheid te heb
ben tot het r e qu i roer o n en onder Ame
rikaansche vl ag plaatsen van nc u-
trale schepen, tloch do neutralen bereid
zouden zijn hun tonnage te gebruiken voor
vervoer tusschen Amerikaansche havens, ver
nemen wij het volgende uit scheepvaartkrin
gen: Van eenige offioteole mededeeling van
wege do Amerikaansche regeering is geen
sprake. De erkenning van het niet bevoegd
zijn tot het requireeren en onder hare vlag
plaatsen van neutrale schepen, indien de heer
Stevens ten deze gemachtigd is voor zijne
regeci'ing te spreken, was te verwachten.
Tegen schending van de desbetreffende be
palingen zou weinig 'zijd te doen, doch van
do regeéring te Washington wordt door do
Nederlandsche scheepvaart een "terzijdestel
ling der bestaande international© verdragen
niet verwacht.
Wat de kustvaart betreft, het daarover me
degedeelde is een bericht op zichzelf. Of
neutrale schepen bereid zijn voor Amerikaan
sche'rekening in kustvaart te charteren is
hior onbekend. Evenmin staat vast dat Ne
derlandsche schépen daartoe bereid zijn. Dit
is wel zeker, krachtens de bestaande tractuten
kunnen neutrale, en dit zijn dUs ook orlze sche
pen, noch' ott het een nooh tot het ander wore
den gedwongen-
Naar wij vernemen, vorderen de onderhan
delingen, ten doel hébbende een aantal
•in onze Indische havens opliggen.
de Duitsche schepen, af te staan
ter Compensatie van de verloren
gegane laadruimte bij' de torpedee
ring onzer 7 schepen bij' deScillyeilan
den uiterst langzaam. De erkenning der ver
andering van vlag zal wel van de geallieerde
regeeringen, die tot een zeer tegemoetkom én-
da houding bereid zijn, worden verkregen.
Echter kunnen daartoe eerst dan de noodfge
definitieve steppen worden gedaan, wanneer
de cbmpensatieschepen zijn aangewezen. Daar
in ligt voorloopig de moeilijkheid, omdat door
het jarenlang stilliggen in de tropische wate
ren, de Duitsche schepen "belangrijk in zee
waardigheid zijn verminderd. Do aanvankelijk
gekoesterde verwachting dat de onderhandelin
gen tot een bevredigend resultaat zullen lei
den, schijnt dan ook voor eerst niet te wor
den verwezenlijkt.
De groote ijzergieterij en emaillefabriek
„Vulcaansond" te Terborg is "stop gezet.
Óngeveer800w©rklieden komen daar
door zonder brood. Andei,e fabrie
ken zullen vermoedelijk spoedig volgen.
Tot nu toe werd f 360 per wagon kolen ge
vraagd, voortaan zou do prijs ochtsr f 1260
worden, meer dan driemaal zooveel, waar door
de productie niet meer loonend kon zijn.
/oor den inhoud dezer rubriek stolt de RodactL
zich niet aansprakelijk.
AAN ALLE R.-K. DRANKBESRIJD(ST)ERS
IN NEDERLAND.
Het ie op 24 September weer d© Feestdag
van O. L. Vrouw tot redding der Slaven.
In 1911 en 1916 werd op dien feestdag de
Sobrriëtasbloem verkocht', waardoor een ka
pitaal van biina 100,000 gulden voor verple
ging van R.-K. drankzu-mtigen is bijeenge
bracht
Zal die feestdag, onze Sanatorivundag. dit
jaar onopgeme-k', voorbijgegaan?
Neen, dat mag niot, dat kan niet!
Ad is er dit jaar geen algemeene bloemen
dag. toch zullen v&lo Af,des! ngen van Kruto-
verbond en Mariavereemging het Feest van
O. L. Vrouw der Slaven niet zonder propa
ganda voer het Dr. Ariënsfomk laiten passee-
ren.
Er zijn bü mej- E. Bahlmann. VGrave-
landscheweg 55. Bussum. nog Sobriëtas-
bloempjes gratis verkrijgbaar voor hen. die
ze ten bate van het Dr. Ariënsfonda willen
verknopen.
Er zijn bü het Centr. Bureau van Somriötas
te 's-Bosch voor geringen Prijs ansichtkaarten
verkrijgbaar van het St. Gerlachus-Sanatorium
te Heer, waarmee gecolporteerd kan worden
voor dat herstellingsoord.
Mannen en vrouwen dor Rooniaohe Drank-
weer! Viert den Sanatorium/lag!
Gedenkt vooral bet ^Vrijplaatsen" fonds tot
ondersteuning der verpleging van onvermo
gende drankzuchtigen.
HET SECRETARIAAT VAN HET
DR. ARIENSFONDS.
Hplsoda uit den Fransch-Engelseken oorlog
in de XTVe eeuw.
80)
Du Guesclin belastte zich er mede de kust
der zoo te volgen; het tweede gedeelte der
expeditie zou Robert de Bréoé aanvoeren.
Onmiddellijk gingen de twee troepen uit
tl kaar. Du Gnesclin met 12 man naar reohts,
de Brécé met de overigen bestaande uit on-v
keveer veertig krijgers naar links.
De storm bedaarde boe langer boe meer,
teaar bet bleef nog «ltijd even donker, zoo
dat, men bij het voortgaan de grootste voor
zichtigheid in aoht moest nemen.
De dokter maakte de voorhoede uit van
afdeeling van Robert dp Brécé; bij geleid
de zijn paard bij den teugel en ging in alle
riioedzaainheid voort.
Loods gedurende anderhalf uur waren zij
■Jtortgegaan, en hadden nauwelijks het dorp
♦i'ógou bereikt in do nabijheid van welk dorp
de zee epn inham maakt in het land.
Plotseling weerklonk een gerekt gefluit dat
als van uit den grond scheen te komen.
Eenige oogenblikken later vluchtten een
dertigtal ruiters weg, in den tegenoverge-
steklen kant van de zee. Onze vrienden wil
den hen achterna rijden, toen zij échter het
geluid van p- m. die
wegreden in de andere riohting, naar den
kant der zee.
Luister dokter, luister, zeide -Robert de
Brécé.
Zij rijden naar Matignon, antwoordde
de dokter. Het zijn zeker boden, die gaan mei
den, dat er onraad is. Dan willen de anderen
ons zeker op het dwaalspoor brengen. Die
twee afzonderlijke ruiters zullen ons op het
goedo spoor brengen.
Snel, dan moeten wij hep achterna rijden
Onmiddellijk rende men hen achterna, ter
wijl men den groeten troep liet wegvluchten.
Weldra bereikte men den weg, welke naar
het dorp leidde, zoodat de ren aanzienlijk
versnelde.
Men naderde meer en meer het dorp, en de
koortachtige ongeduldigheid van onze wa
penbroeders werd hoe langer hoe heviger.
Zouden zij eindelijk hun doel bereiken.
Zij bevalen hun troep een oogenblik stil te
houden om zich van den afstand te vergewis
sen, welke hen nog scheidde van (le achter
volgden. Het géluid van de paarden, welke
zij waren nagereden, was eensklaps wegge
storven.
Dat is verwonderlijk, zeide de dokter;
er is hier geen huis in de nabijheid, en toch
zouden wij moeten besluiten dat zij bun dool
bereikt, hebben.
Misschien hebben zij wel nicuwo mak
kers bereikt, zeide Robert.
Het is mogelijk; maar wij moeten in
ieder geval de grootste voorzichtigheid in
acht nemen. Men volge dus langzaam den
weg.
Eenigen tijd was men zoo voortgegaan,
toen de paarden weigerden een stap vooruit
te zetten.
Allen hielden zich op het ergste voorbereid.
Geen vijand echter daagde op in do omge
ving, welke door de fakkels verlicht werd.
De dokter en de twee jonge edellieden ste
gen van hunne paarden af en richtten zich
naar de zwarte bewegelijke massa, welke hen
ophield.
UT—JÜ-.'JJ 'I -"f
UITSTALLINGEN.
In het jongste nummer van „Christiaan
Huygena," vakblad voor uur work makers en of
ficieel orgaan van den Ned. Bond van Horlo
gemakers. begint de redacteur, de heer O. ten
Boom te Haarlem, naar aanleiding van liet
voorstel van do vereeniging „het Nederlandsen
Fabrikaat" tót het houden van een winkel
week een belangwekkend artikel over ..Onze
Uitstalling-" H« wijst er daarin in de eerste
plaats op. dat. wanneer sprake is van Neder-
iandsch Fabrikaat, de horlogemakers eigenlijk
niet kunnen meedoen, omdat er in ona land
noch klokken, nooh horloges vervaardigd wor
den. Toch wiordl er in den laatsten t«d iets
door Nedbrland geproduceerd. In Amsterdam
is n.l. door wijlen den heor J. Kool een fnbrie*
opgericht, die thans wordt voortgozet voor
rekening van do firma's H. Julien en W A. M.
Daniels, die ,met goeden uitslag klokken tasten
vervaardigt, meestal in Q11 oen Anne-stijl. Bert
succes dat daarmee bereikt wordt i»._ naar
-schrijvers meening. te danken- aan het feit. dat
deze klokkenkasten werkelijk artistiek en soul
vol gemaakt zijn- Indien er nu maar voldoende
voorraad van uurwerken is. zegt do heer l«n
Boom. kan die fabriek, voorloopig althans,
voorzien in de boliocfte aan iafclpendules in
de fiinere soorten. Deze klokken kunnen, bii
oen gelegenheid als deze winkelweek, dienen
als uitstalling, evenals de koperén pendules,
waarvan do kasten hier gemaakt ziin. Want.
de idee van ,;Nederiand'Sch Fabrikaat" wordt
op dit gob;cd ruim opgevat.
Als er mede bedoeld werd. dat alles, tot in
het geringste afkomstig moest ziln uit ons
vaderland, dan zouden we geen enkel ding ran
iizer of koper kunnen uitstallen, daar deze
delfstoffen toch bii ons niet worden gevonden.
1A oft iemand bovendien nog antieke horlo
ges of klókken die'den naam van een Nedor-
Het waren de twee paarden waarop de
vluchtelingen, welke zli achtervolgd hadden,
hen waren ontkomen. Hunne berijder® had
den hen gedood, om de achtervolging te ver
tragen. en om zelfjjun vlucht ongemerkt te
kunnen voltooien.
Onze vrienden reden om de twee dieren
heen en gingen verder. Het dorp was nog
een vijf minuten verwijderd. In alle omzich
tigheid bereikte men het; er bleef nog slechts
over te ontdekken waar Ridder de Harconrt
zich ha l verborgen.
De huizen waren veel ln getal; het onder
zoek zou dns veel tijds wegnemen; maar er
bleef geen ander mide) over.
Een grijsaard, in een der huizen, verklaar
de ben, dat het grootste huis. hot dichtst hu
de zee gelegen, hem het moeste kans van
slagen aanbood.
Werkelijk, de ruiter» hadden liet nog met
bereikt, of zij slieten een kreet uit van vreug
de en ontzetting tevens.
Op de deur bemerkten zli sporen van bloed.
V.
Nadat zij alle uitgangen van het huis, het
welk de ridder de Harcourt juist had veHa-
latiidsclien horlogemaker dragen dan kunnen
ook die uitstekend dienst doen en de uitstal
ling nog belangwekkender maken in de oogen
van het publiek.
Het komt schrijver voor. dat de horloge- en
uurwerkmakers dewe gelegenheid om de aan
dacht op hun uitstalling ts vestigen, niet on
gebruikt voorbij moeten laten gaan. „Aan
schouwen leidt tot handelen." Allicht komt
"de een of ander, die er iets voor voelt om het
Nederlandsoh Fabrikaat to bevoordëelen. hun
winkel binnen en bestaat er kans. dat hü zulk
een tafolpendulo. waarvan de kast bmnen-
landsch fabrikaat is. koopt torwi.il hii er an
ders niot aan gedacht zon hebben om die bii
hen te zoeken.
Dat d:e uurwerken der klokken, regulateurs
enz. niet in Nederland vervaardigd worden be
treurt de lveer Ten B- zeer. Hij zegt te weten,
dat er enkele colloga's ziin, die het plan koes
teren om oen fabriek daarvóór in ons land
te richten, doch hij raadt hen aan daarmee
zeer voorzichtig te ziin. alles goed te onder
zooken. te berekenen an te overwegen, wiil er
anders kans is dat het kapitaal, voor die oprich
ting noodig. verloren gaat- Om dit laatste c'ai-
deliiik te maken vertelt de hoer Ten Boom van
zijn bezoek in Juli 1916 aan Zwitsersche e:i
vooral Duitscho fabrieken bii noemt die van
Fr, Mauthe en Schlenker und Kienz'e in
Schwenningen. Hem was opgedragen om. zoo
m o col ijk. onderhandelingen aan te knoopen
van een fabriek in het Schwarzwald. die dan
na den oorlog naar ons land zou worden over
geplaatst-Een kapitaal van 500.000 was daar
voor beschikbaar. Een bezoek aan beide ge-
noemdo fabrieken, die een buitengewone uit
gestrektheid hebben en waarbij vergeleken <ie
grootste Zwitserse!]e horlogefabrieken uiterst
klein te noemen waren, bonevens het hooren
van de sommen, die voor hot oprichten van
zulk een fabriek noodig zün. deden den hoor
Tc- B. begrijpen, dat er niet aan te denken is
met een kapitaal van 5 ton een fabriek van
eenigie beteèkenis te koopen.
Het kan zijn. zegt hij, dat de economische
toestand in Duitsobland ten gevolg» van den
huidigen oorlog zulk een knak kriigt. dat er
later klokkenfabrieken van de band moeten ge
daan worden: dan zou het mogelijk ziin met
een eenigszins bescheiden kapitaal zulk een
zaak te koopen. Doch zooals het nu nog is. ziin
or voor het koopen en in gang houden van zulk
een fabriek eenige mdllioenen noodig-
De heer Ten Boom vestigt er voorts de aan
dacht op, hoe er in Duitschland ook klokken
fabrieken zijn. die slechts bestaan kunnen door
dat do'Reiobsbank haar de noodige credieten
verleent; hoe Duiitschland- de industrie voort-
durend steunt en beschermt en hoe het kno
pende publiek ook steeds aan het binnen! and-
sche fabrikaat de voorkeur geeft. Wat van het
Nederlandsoh publiek niet altüd gezegd kan
worden 1
Ten slotte bespreekt hij nog de gewone uit
sta,Hingen der horloge- en uurwerkmakers, die
uiet meer, zooals voor 50 jaar. hun bestaan
kunnen vinden in het herstellen van uurwer
ken alleen, maar er handel bii moeten driiven.
En daarbii doet de uitstalling grooten dienst.
De lieer Ten B. wijst er op. hoe klokken en.
horloges artikelen zijn die zeer moeilijk kunnen
dienen voor een uitsalling, welke door haar
sierlijkheid zelf tie voorbijgangers trekt. Dit
is de reden., waarom velen vaak hun „uitstal
ling doen" in een vloek en een zucht en waarom
ér zoo weinig sierlijke en mooie horlogemakers-
uitetaHingen te bewonderen ziin.
Daarin is men in het buitenland ons ver
vooruit. Do heer Ten B. heeft er enkele ge
zien in Brussel en Luzern die in een woord
„prachtig" waren. Daar waren dan ook hor
loges tentoongesteld, op zich zelf reods kunst
stukken. Maar in ons land zou het niet loonen
om zulke kostbaarheden in voorraad te hebben.
Dat gaat beter in plaatsen zooa\s genoemde,
waar de schatrijke menschen. ook uit Nederland,
niet alleen plachten te komen, maar waar zo ook
gaarne hun inkoopen deden.
Toch moot men in ons land hotgoen men
heeft zoo goed groie poeren, dat bet er smake
lijk uitziet. Om hierin eenige leiding te geven,
schrijft do heer Ten Boom het volgende:
In de eerste plaats dient er op gewezen to
worden, dat alles wat in de uitstalkast hangt,
staat of ligt, volkomen haaks en recht moet
hangen, staan of liggen. Het publiek heeft ge
noeg t,iin mormapsoog'om d adeliik op te mer
ken als in een uitstalkast de boel seheef en
Hor-lig geplaatst ie. Is er gevaar, idlat door'
dreuning de artikelen van hun plaats gaan.
dan dient er voor gezorgd, dat ze vast gezet
worden. Dit kan gewoonlijk wel zóó gedaan
worden, dat de horloges of klokken er niet
door beschadigd worden en dit niet in het oog
valt. Een horlogemaker is iemand die d/>ri in
druk moet geven, dat hii netjes is. attent en
precies 1 Een uitstalling waaruit men kan af
leiden. dat de eigenaar slordig is. wekt- geen
vertrouwen bii een vqprbiiganger die eeu goed
stuk wil koopen of laten herstellen.
Varder moet alles schoon en rein ziin. Elk n
morgen moeten de voorruiten, aan den buiten
kant met een sohoonen doek met zorg afge
veegd en minstens eenmaal per week gesponst
en afgnlapt, worden- Dit is even noodig als dat
wii eiken morgen ons aangezicht wassehen.
Een winkel waarvan de ruiten bemodderd of
bevingerd ziiu, geeft ongeveer den zelfden in
druk als van iemand die ziin gezicht, niet be
hoorlijk heeft gewassehen.
Doch vooral, geldt, de eiseh van reinheid on
scboonbonden voor de artikelen die te'nt'oon-
ten, hadden laten boze! ten, klopten de ridder®
stevig op de deur.
Niemand antwoorddo.
Zij bonsden nog eens op de deur, wederom
/ouder antwoord.
Robert de Brécé beval Thierry-Beer de
deur open te loopon.
Mot drie bijlslagen kweet de reus zieb van
zijn taak.
Hei- huis was even somber als stil.
Robert, Guy de Fonfenelle. de dokter,
Thierry-Beer en Thoma» de Kruisvaarder,
drongen het binnen met den degen in de eene
hand, een fakkel in de andere.
Allo binnendeuren waren geopend, allé ver
trekken ledig.
Meu onderzocht alles van af-deu kelder tot
den zolder. Niemand, vond men, zelfs geen
sporen van menschen, die dn ar nog voor kor
ten tijd vertoeft hadden.
Het is gemakkel'.ik to b> gvHu i. dat onze
twee vrienden aan de hevigste- teleurstelling
ten prooi waren, nu zij gedacht hadden hut
doel bereikt le hebben
i
(Wordt vervolgd.)
