n HULCIURANT
BINNENLAND
iKERK: in: school:
VAN OVERAL
-BERTRftiOMmfESËUN
HANDEL EN NIJVERHEID
<H*
Dinsdag 25 Sept. Tweede Blad
Kort en snel recfi t. „De Gong" neemt
Ho adhesiebetuigingen op van verschillende
jbbfficicele personen mét het adres van het
''Algemeen bestuur der Tucht'mie, waarin aan
*8e 'Tweed© Kamer wordt verzocht „in het
tontwerp van het niéuwe wetboek van straf-
(Vorrlering zoodanige wijzigingen te willen aan
brengen, dad een vlugge, e nvoudïge berech-
iting van kleine zaken, tmelle oplegging en
.epoedige tenuitvcrerlagging van straf voor
to vertredingen inderdaad worden bereikt.
Kationaïebo nd tegen het vloeten
Bozer dagen werd Te Utrecht opgericht de
(Nationale Bond tegen het Vloeken. Een 1000-
fcrl hébben zich reeds «Is Rd aangemeld. Als
bestuursleden werden gekozen cf» fréeren d:q
Ihöf, voorlaopig comité hadden uitgemaakt, o.a
He Kdén der Tweede Kurort dr. X G. Sc'hren«
rer en L. F. Dttyrrmcr van Twist.
Het doel van den Bond is» om den strijd aan
ie Wnch-n ónder afRé' range»' en standen van
-éms vnJk tegen tet groots kwaad van het vïoe-
•ken.
NEDERLAND EN DE DORLOG.
[Wegens gebrek aan steenkolen
-m'oett -de fabriek van de tinna J. Brouwers,
militair iakenf&briek, te Titbutjg, .heden oor
de 2e maa)' stopzetten. Ongeveer S00 perso-i
nén" wérden iiiemnee iwacr .werkloos.
In "-aanmerking «nemende, <dat didt -gemis,
•Van vóldoende andere JvêrUchtingsnafddelen,
'WelHeht aanleidwig zal'geven tot het ge-;
't>r téi k v an «;g. oar b MLantaar n s voor
verliebting 'Ook tóanenshuis, brengen "B. -en
jW-.-Van Botterdam onder de. aanda®ht-van de
bwdbrij,--dat hqfc gebruik w«n carbidlantaarns
i-voor de- VerliOhtang van hestérten«ruimtengitf
-het' bij zonder-A'an woonrttimlen, zoomede het
bëw-aren-binnenshaiis rvan het cftrbiddof wel
van de afgewerkte stof nie t zonder gc-i
vaar is—eh-vdaaxom aanpbelanghabberalon
'Wordt' gér&deö, -om in 'de geval lenq dat zoo-1
danig- gebruik niet is te ontgaan;zécli -der
vérzdkering van ~groDt;et" veiligheid ;om,iraad
tot een tontzake kundige, tekenden.
Naar dè „2?.' E Ct'JUthans ve.jmeemt, wordt
voor de. /ond c tor pagingv a n' B r i t s .c h e
kr ij ês ge v a n' ge ne iv hél GrAnd "Hotel te.
.Bcheveningen hiet'verhuurd. Wei -zijn-' jet
ond erttan'detiitgen gaande oin de'hateiS-. Kaueh
'en Savov Ilötel tdit'zijn'hotels vah de tredt)
'Voor* Br itache'1 krij g$ gc van genen te--, huren.
©veneens. zijn1 JooderitfaildeliHgen. mot iBote^
1 dew-Galeries.-'gaande.
vEen Snzender-oniaakt de volgende zeer juis
te-,opmerking; In de.dorpen waar. geen
óf elecir.' licht is', .zijn,' wij aangewezen op
kaarsen,' 1 i'e e nh a r b i d.' 'Olie is - ,ep
- zoo' goed als niet, kaarsen worden-hiet ovèr-j
Al "gedistribueerd' au."'zijn er dus' dikwijls
ook-niet.4B1 ij t c ar.b id ov e r. Dit zit.even-
we1' sedert eenige 'w-ekèn in handen-van óp-)
koopers, die maar .steeds hoogere .prijzen
yragen, in de "hoop en het'Vertrouwend at
W, togóqring Dij dit-„luxe- artikel" niet 'iaj
ingrijpen. De prijs is nu óp'-i 145. per'TOO
IK.G."gekomen, in vel© gevallen -pel <"ÏOOQ
K.G. tegelijk. Detailprijs msvimum f 1.75; tóet
•inissGhien-eed'.gemiddelde'vaii PI.60. WoM»
bef'geétt'tM'. ö»r hieraan -eert weinig -paai
en perk té StelleA? Moetèn de opkoopers f
ik kén ér, die-"niet'Willen afgeven t-eg'en
'L140, niöt wordenr. gedwongen om* liet
"arfike'l' aan. den Handel" terug te geVen? 1
HETLÏG LAND-.STrCHTlNG TE
'NIJMEGEN. f-
Het zal niet ondienstig- zijn. deze H. Stich-
•fing voor- de -kzers nader te. beschrijven;
•Want veléli zullen en- neg zijn,' die ze nog met
kennen, of ha»e> waarde en dicp-godsdiensti-
gen zin "niei-gecoeg waardeeren, W-at nu- be-
©ogt-deze grooteehe-sticktinig? „Op aanschou
welijke wijz© de herinnering aan J. -C. in-hef
lèvén te .hoepen, teneinde .op die wijze aan.het
volk in den meest algemeen en zin des wóor ds
J. C.'te loeren kenen en heiidoór die kennis
te brengefi tot liefde.'' En .daarom.richt zij'ge;
beüwfen óp, die,- ons dövgéheimecö van Jezus'
lieWe Voor- don igeest roepen,' zoo dat de «teel
uenwelf-s tot oné over Heai spreken; de zaal
'van het laatste avondmaal -fingerieht als-aanj
biddings- én pabichiekerti), «3e-gi-ot-v-an 'Beth-
lem, het >huisje van Nazareth, den ÏGlijfbepgJ
den;w«g:d« lirwises mét de 14 sta-ties, Calvarie
*e» het Hf-Graf» oaé. dit allee als -saam-te brtpr-
gem dn flé mejestneuBe •basiliek'van'het Hl
-'Hart,- dat dfe bron is'geweest en nog .is vq.ii
Jesus' onmetelijke liefde*voor1 ons mensékén.
Dit werk heeft een redelijken en godslienstb
•gen* ohdèrfe^ond. Tibibefs Tèeds ijf bet Oude
bare voeding in de woestijn enz.; en zijn nn
de liefdedaden Gods voor ons, het uitverko
ren volk in het Nieuwe Testament niet veel-
vnldiger en g-rooterl En gaf Chr. zelf niet
op den laatsten avond van zijn leven in de
opperzaal van Jeruzalem het hevel; „doet dit
ter mijner gedachtenis"?
Hiernit volgt, dat de H. L. St. niets anders
is dan dé vervulling van onze plicht tegen
over den Verlosser en Zaligmaker.
Het is dan ook geheel begrijpelijk, dat de
Jesus-minnende Pan® Pius X uit ganseher
harte dit werk zegende» nadat de Stichting
aan Z. H. was uitgelegd en daarom ook
mocht het bestuur met het volste vertrouwen
aan Zijne Eminentie Kardinaal Vincent©
Vannutelli het eere-voorzittersehap dezer
Stichtng aanbieden, hetwelk deze als eene
vleiende uitverkiezing aanvaardde. Vervol
gens beeft de Ri: schop van 's-Bosch de Sta
tuten ten volle goedgekeurd, een bestuur van
de, aanzienlijkste mannen aangesteld, terwijl
Mgr. Diepen bij de consecratie er aan durfde
toevoegen: „Het is een werk van de Godde
lijke Voorzienigheid''. Zoo staat dan dit H.
Werk op redelijken, godsdienstige© en Room-
sehen grondslag! En Gode zij dank, dit werk
wordt re-eds gevóeld en begrepen en -gesteund
door duizenden Tvath. Nederlanders met vele
andersgezinden die als pelgrim daarhenen
trekken, hunne rijke gaven offeren en het
belangrijke tijdschrift fe hunner opwekking
en leering lezen.
Gelukkig het volk dat zijn' God kent en
liefheeft. M®n meene niet» dat zulk een ont
zaglijk m grootsch werk te idealistisch of te
poëtisch is. Ondervraagt iederen pelgrim, die
ander (degelijk geleide van een gids deze H.
plaatsen-- hedft bezocht; elk," zonder uitzon
dering,' heeft niéts anders «ten hongo lofiprjj-
zing-©p-zijne 1 ippea en beveelt het met groo-
to wawnte aan, wel een tastend bewijs» dat
-het de -ziel van den Katholiek aangrijpt en
bevredigt. En iwij, Nederlanders, staan "niet
•alleen, -in zulk een plan wan nabootsing der
H. Plaatsen, in SFrank-rijk dóeataat ihet -Bre-
tonscbe Jeruzalem, en duistert eens, -boe de
Fransehe Katholieken, hun.taak begrepen en
„uitvierden, Jer opwekking, en ter -aanmoedi
ging voor ons:
- „Wii hébben.eembevaep gèdaan.op hét vólk
v&TuRtefegne.
We. vrqegen, 'of het ons wilde' te btüp. ko
men, ©m bonwmat'érïalen aap-te voeren voor
het paleis-vaft Pilates, om grópte :eu enorme
steenklompen^ te1 vervoeren voor' de 'grot van
Gethsemanie; om de. Gredon-vallei te - gra
ven.' V e ér t i g-pqvochjes zonden-hunne man-
-nen- Wjj- hadd éiulageliild5 drié a. vterhondérd
v r ii w i 11 kg'e r*e aah b-werk. De v r w p n
pischten voor -zich--de eer op, den- weg' dés
"Krwses-nan. te leggen, een1 niet'gerrogen«af-
-'-heid,'dieA zij-mèt hewóndezenswaardige taai
heid vgnt geduld teneinde-hrabhtett.- Toen Cal-,
•varie!, gedurende' 'v?ü f jaan-'hebbeto
h o.n d r djd ij f t Lg- ötnliggénde paAthhies
hare -mannen -gestuurd; Borhmigb dagéa- had
den wij t w aa 1 f h on d e rd man aan E wenki
eh allen -wérktea g r a:t i en< eomjtnigen/
moesten, meloopeié vóór zij"ter' pl&atse.
warén." Talrijke-pi;ocèssje'«: zijn- ér- heen ge-,
trokken, e®wel.eens van-250001 pelgrims.,>De
Bsecboppen- kwaznen da> venSóhi Mèncle.hei lig-,
dommén inwijden.
Eb detelfde- priester', die «7-es 4aat lang;
daaraan verbonden-iwas en. die ^géschreven,
beeft, moest' getuigen» i.dat- onze .rstehiingj
mooi en en- groofsoher Wordt.
i Ilao zwelt .©ris 'het' hartes.wan blijdschap,
dat ©ns-klein vaderland :zuIk een ig-enadevol-
len en hflog-heiligen-'grond; rijker wordt,--zoo-
'dat ;het een, Kathdliêk; Ei-ankrijk iniwekbe-j
grepen igodsdienstzin, vcorbiistreefte' Welnn,
als -Goddoor -zijne h-scheppendwalmachti i da
overhraerlijke matuur bijr Nijmegen als-ig.e-j
ëigend beeft voor zulk- een schoon plan,", en
taHooze, geestelijk on en lecken, onder zeger^
5n góedkenring der Kerkelijke overheid reeds
-alle talenten van geest en hart» van goud- èp
zilver,'van .tijd en - arbeid te zamen brengen,
"dan kan niemand- achterblijven en most <uy
zal ditawerktot een goed einde komen. - Dit;
■geve ©ns-het Goddelijk -Hart vancjesus.
W. J. J. v. S-, pr.
H e t e r s t 1 u s t r n m d'e r R.-K.
•Leergangen. Met' groote- plecbtigheid
werd Zaterddg te''»-Hertogenbosdh herdaclif
hdt '5rjarig bestaan "der R.-K. Leergangenl
De-igroote-vfedstdag' werd rgeopond tmetueen
(plechtige H. Mte ixr dè Kapel rler Bisschop-!
-Pelijke:Kweeksciio©lwelke H.iMis werdiop-
gedragen -dodr Z.. D. Hi-Mgr. A,. EnDie?xen,'
1 öoadjutonavan E. Wn van" de Yien^
Rissdmp vandiet'-Riadoiü- I'sTIertcigenhnsch;
daarhij-geaseisteerd -door det Zeereerw» Zeer»
gel. Heeren dr. J. Hoogveld en dr. C..F. Nj
Smits/doéentaaaaii de R.-K: Leergangen. Dé
H. Godsdienstoefeitingen Vvèrdén., hiigewociid
«Goor: den stichter en.restnrrder B-JK-Leergan-1
'gen,,dr.'.MolIer, diens familie, dooemteü, dud-'
«studenten; staüenten en «Vele '.-helawgstelleB-l
den.
'èir'vfferén b.V.f dén •pökseh^naéïtijd-'tér bier-!
"btiPéritig-aaiT dé' hnvrijdiifg-'deé'
hslakerhij t!h HritvferMWihjr tót votlt-Godsriiet
"BéWarfen'vah'' Het manna -fti dé nrk*l-dè9rVdr-;
■"bonÓ3l,lhün,:VRifie géiitigenffWah- dè''w-onder-
Te 11 üun'vereenigdb'zieb een tatenbe.seha- bestrijder .*an« te Jbconen.v Bi# iaree defensie
ré'belangséellendeü in de'grbote zaal: der ns- u «-»•-«--*- «--
feiefert van«ddn.-Katholieken Kring, terjbijwe-;
ning van de officieele plechtigheid. Onder!'de
ahrfwezigen -Wareh ó.m.; Mgr.- A'. F._ Bie'pen^
.Mgr. Q; D.' Prinsen; vertegenwoordiger van
de! geéstel^kheid dfflr stad en verschillende
aiitoriterten uit de onderwijswereld. t
Het inleidend woord bij deze plechtigheid
werd gesproken- door den beer Th.-van den
Bonk, ©nd-sludeut' de? R.-K. -Leergangen en
voorzitter der daaruit gevormde feestcommis
sie. Na hem werd het woord gevoerd door
dr. L. J. Sieking, rector van bet gemeentelijk
gymnasium, die hulde bracht aan de gröote
bekwaamheid en werkzaamheid van den
feestvierenden rector. Vervolgens heklom het
podium dr. Huybers, leeraar aan de instel
ling, die namens docenten, oud-studenten en
studenten, dr. Moller een herinneringsge
schenk aanbood, bestaande o.m. uit! een fraai
geschilderd portret van dr. Moller in prach
tige omlijsting, vergezeld van een artistiek
uitgevoerde oorkonde, vervaardigd dóór den
leeraar Sieking.
Na deze werd een kort woord gesproken
door Mg». A. F. Diepen, die dr. Moller geluk-
wensehte namens het curatorium, het nut
van de R.-K. Leergangen In het licht stelde
en «Ie hoop uitsprak dat, dr. Moller nog tien
tallen van. jaren aan het hoofd der R.-K.
Leergangen mocht staan in het grootste be
lang der wetenschap.
De feestdag werd besloten met een lezing
van dr. Moller.
Kaarsengebrek. Z- D. H. de bisschop
van Ben Boséh_ heeft in. verband met bet
knarsen gebrek in de kerken aan de eerw.
heeren pastoors en rectoren binnen het bis
dom Den Bosch «ren zelfde schrijven gezon
den als de Bisschop van Haarlem aan zijn
geestelijkheid.
O n d e r w R s-s a 1 a r s g e n. Op "de
vragen van de heeren Van der Molen, Ger-
retson en Van "Wijnbergen, betreffende de
onderwijzerssalariseen, in gevonden 14 Sep
tember 1917, heeft de heer Cort van der Lin
den, Minister van Staat, Minister van Bin-
nentendscbe Zaken geantwoord:
Indien, door ambtenaren van de Rijksin
spectie, op het Lager Onderwijs een vorm is
vastgesteld voor de beoordeeling van sala-
•«■isTegelingen ten behoeve van openbare on
derwijzen. zal dit geschied zijn ter uitvoe
ring van art. 109, nuncio art. 99, der "Wet op
het Lager .Onderwijl Jat den inspecteur ©p-!
draagt, zo© noodig, i© overleg te .treden met,
de gemeentebesturen en dus buiten den Mi
ni ster, om.
Tn hoeverre de Jaarwedden van deze on
derwijzers verhoogd moeten wotden, hangt
van plaatselijke omstandigheden, af; de vraag
leent.,zich (Jus niet voor een algemeen Ant
woord.
Het standpunt,door'.den .Minister .ingeno-j
men ten opzichte van eene verhopgijg ujt-|
sluitend.ten behoeve'der bijzondere oiiderwjj-:
«erg; 'ten laste van 'g-Bijks kas. blijkt nit-het'
antwoord ,op de vragen* van' de heeren van
'Wijnbergen e-s.; ingezonden onder dagteeke-
ning- vaö 81-JnIi d.l.
(■.Aanhangsel tot hot Verslag-van'de Han-
A-4ingen'- dei*1Tweede Kamer,-IZBtingsj aar
V "--Vel'4).
„Da-a éé-S t n d a p t e n..'Ill de sateres-
;jssante-recle,-died©,arJtredende reotor-der ütr.
Uniyer-sïtei.t, .-ProLDamsté. hield bij-deover-
draebt wan het,-'ree to rant, waoximhet bumo-
ristisoh ©leipent Siten'k-.vert.egenwoe-rdigd' was,
handelde, de. hooggeleerde «preker ook ©ver
de. vTQU.wélijke studenten» waarvan er.in het
.éfkelpopen jaar'27,7rwaren.i.ngescbreYen,
E„Enthous)astiscb-.gosteind- ia JPfof. Danistó
over die Dames-studenten in hot .algemeen
nieR En ,met dp promoties der yronweliike
doctorjen, vooral met de. proróoties,op stel-
.Jingerf, driiö., hij een weinig den spot.
«Hij-geeft eep paar typiseh.e schêtjos er van:
:„Hede'n dingt er eene naaf den doctorstitel,
die. zoozeer onder den indruk der pleóbtig-
héid-gebukt-gAat,-dat;zh er-gróoténdéels het,
zwijgen- tpedoet en het aah hare menscMie-,
vende hooggeleéirde ppponèntën" overlaat,
het drieliwartuur-vól te praten.'Zii houdt zich
aan de; wijze léfe óeè' dichters; Zwijg Stil! Het
zwijgen is eemsiernad vaè den vrouw.
Morgen weer heeft de Rector -eene -doeto-
randa tegenover - rich, op 'wié de 'vertooning
juist een omgekeerde uitwerking-heeft. Zoo
dra zij is losgebroken, weet zij 'van-geen op-,
hóuden meer,;'aan een inurihelend heek.je ge-,
lijk tolt hare woordenvloed-voort,' somwijlen
verneemt men daarin een -wérkelijk argu
ment, maar aanstonds is ook' dat vérjronken
ih •denionveiimoeidnvoor.tioabbeèckidenvsiroom
van 'nietszeggende, althaue terzake naets -af-
doende'woorden.
'Zietlj daar treedt eene jangd dame de Se
naatskamer binnen, die,'.als TJ-lysses; de ste-
•dent-van- Velé stervelingen 'liee ft - bezócht ren
vele-'menschen op-haren levensweg ontmoet.
■Zij -neemt achter'de groene taf ei-plaats «jet
een geruststellend lachjefatls Wikte zij zeggen:
■;,Ik weet hfeel goed, heeren, .dat zij' 'er «en
betje-'-mee iézih'-mai»'qu'yfaitel «De wet
Wibtiet -nu ""eenmaal -zoo.' Let-nis v make the
<most - of itiAlk' zal-het tf -zocP' gemakkelijk
mogelijk rrtaken.".En wetdradlgtw.ij in eenigs-
fzins aChtekrozd' hÓHding"-»vei'-dfe-tafel gebo-
geüf' steeds' -méthet' hftern oeti-tirea-lach j e - op
bet gelaat, welwillend de woorden van baar
Volgens den intredende® reetor swl« in het
algemeen de meisje© niet bestemd ep' niet ge
schikt voor weiensohappelijke studie.
Uehamelijk noch geestelijk zijn ze bestand
tegen de eischen van het leven voor de we
tenschap. En wij gelooven, dat Prof. Dam-
sté gelijk heeft.
Uitzonderingen zijn er altijd geweest, en
zijn er nog. Maar als men de vronw in het
algemeen den weg wil doen bewandelen, die
voor den man is aangewezen, dan moet zich
die verkrachting van natuur wreken.
-veïv'alt'zy awrien «laa'-ié 'dei familiare© toon
e* Ik hehwifj wel' een-s-verbceld, datAntonius
'Mahtaeué-Aan -van uien"wand (öntetemd opede
vergader In g .neerzag, - m aarfluks voegde Gk
hem- ;daïi-'in -stïlté1 de Ivctórden tt>eH,Ja,.0T#de
heer», wait wilt gii? Temponra- motaiatur,. nos
etinlntamun-inijillis!''
'Enrten 'sloité-laat' vii steed®; minzaam
-lachend» dani'dootorstitek ganftdiglb'kw«i®e-
valïen.'' i
Tweede NederlnnÓi»ohë iaar-
beurs. Naar wij wraemfin te de b elan es tel-
lintr in industrieele krintscn voor de van 25
Februari8 Maart 1918 te Utrecht, te houden
Tweede Neder)andisebe Jaarbeurs zéér groot.
Met zekerheid kan roede thans worden vast
gesteld. dat behalve de -teweiuen der Eerst©
Jaarbeurs ook neg1 de Neude. het park Ti vol i
en _d)e Madeïbaan in gebruik genomen zulten
worden.
Ondar de reedis.than» Increschseven deelne
mers be-vinden zioh de grootste indtiatrieelen
vana ens land, die ter Eerste Beurze niet vw-
tegewwoordied waren.
In verband' mot d'e, door het aantal inschrij
vingen zéér omvangrijk geworden voorberei
ding. te dóór den Raad van Beboer besloten
Rewuwden ep 15» October de gelegenheid tot in-,
séh rij ving te nlairteiy.
De Li m. b u r ga e h« kolenurodue-
t ie- Blijken» het wralag van de Kamer van
Koophandel te Heerlen bedroe* de netto pro
ductie van de Limburgsohe mijnen over <ta
laatste vijf jaren: 1912 1.726-894 tn: 1918
1,874.079 ton: 1914 1.923.540 tonr 1915
2.332.747 ton («lik inbegrepen): 1818
2.056.087 ton («Lik inbegrepen.)- Aangezien in.
1915 dioor enkele mijnen bovendien e©sn «1'k-
product!©' was opgagieven, moet heft «siifer over
1H15 - met het pjiantum «lik over dat jaar ver
hoogd worden, "ter vergelijking, met bet eijfer
van 1916 („slik" is -de voor fijn© kool. welke
overbjüft na de wasecbing. vermengd met
watef. 1 Do .meeste Industrieën kunnen geen
„slik" gebruiken, de bedrijven, die het wel ge
bruiken kunnen biiv»orbee*d) het Amatei -
damsche Eiectrisehe "JBe^lTijf préfiteeren er
.dubbel van).
De vepdeéling van den atfzet in 'tonnen was
als - vólgt: eigen .'gébruik 145.810 (vorig jaar
83.736); verkocht: 2.601.034 (vorig jaari
2.224-130),waarvan naar het buitenland 20.161'
(vorig jaar24O.0b5).'-Hierbij- dient .oftgemerkt)
te -rirorden.i,dat rooneent - verteend .wordt voor
oen- geringe boe-veÈftbeijidi' kolen, weoiaal aan de)
Dpminiflte miin, vten -bate wan oen - Bniteohq
kalk industrie vtek ever de-'gregs. f
>Der-vorkeopewaaide der ^ütgodolven hoeveel-j
beid i. bedroeg ever' 1015:. 80,639,508 ro c';g
Jaaif f 21,924,092):-o^'por ten, 12.90 (vonkj
•jaar X' 6-92.)
De eteot.r'teche ftentrhieo .van de -Staatemii cumf
Wilhebiupa -,en Emma leverdenin 1916 j
-2.7.552.533 -K--W.. U.- (soi-ig-jaar Êl»390i255,).
Nieuw® inde 'Roof dder K a l'e-r ij
van .Art ié-" Het —paar Bengalalsóh© ko-
'njngsitügers in de !,A'rrtiV' töJ Amsteidaml keSft.
maar het. „Hbl."-1 meldt/ in do -roofdier galerij
een irtgrijp-ende revolutie'teweeggebracht. Ten
■einde dezea pracht-igendeor den diorenschil-
•dor TIerbert van der'Poll reeds op 't doek -ge
brachte diereny die, om-tot vod en" wasdarn - te
kometr, nog-dorsoher en- gnooter zuiBen- werden,
zooveel mogelijk -ruimita van' beweging' te
geven,- werden1-' van' -tweebestaand© djubbelo
•kooien en achterhokken do muren doorbroken
en van "bogen voorzien, zoodat-pen'-kooi van' 12
M. lerigto'bij 5 MNdtep-te ontstond. De bijzon
dere -feohoónhèid van dit' paar-'idiiereii komt' in
deze gestrekte ruimte mot het irf h (El f -óch aduw
vaMehde' hol onder' de •■zware» steunbogen tie
beter en •km^litdger'ndt.
Dver -eenigen tüd zal ©ok-'«veer de leeuwen
een zdfdb' groote' f amiltekckd gereed zijn.- ter-
wi.il' men»'voornemens'is.- zobdra daa-rveor 'de
finanéiën' gwondenmocli-teri worden, do vteu-
gelgebouwen1/der daleadi. de vroegere ohdoe'ma
tige behuizingen woor krleine "roó:fdn'ervn -en
olifanten, tot grtoto-0(>enilncMverbliivvn met
voorgeboxiWe keepbllawten in te richten:
Waaxmóde-danreen door tal van' Art's-vrienden
wiet t mirist door soMldws,-«bkoeet«We wensch
in vervulling -jou- 'guan, A.l.' de grftóte katateh-i
trge-voofdWeii even"rutea. 'Afeltebffendhen T&t*
torésk onder gebfltêht-te «derr aW de ijsberen ©1
«of -orider hun' peoJberg--en de -Btolecnwen
hun- wdhiJdora<óitig baésin.-dttor' wiflen' het'be
wtunrslicPE- W; Gramorns aan hetFGenooteeha
geschonken.
iK 6 f tie- ®ond er b rood».! i o h a ai m.'|
Op veraoeki van een cowtnoletLr «ie/r kéffió»
.en .«.thoe-distributie te Anwteaiam» heeft een
.agent aten .politie pnooee-verbaalvopgomaakf
tewen «en witikalier' ablwau", ter zake kat vCaJ
koogen «taon-kóflie «onder in^entmigsknemLnd
•vahAet lieha-um «ener'broodkaart «n ovónfchrii|
ding van -den ■jmosim'ttniigti®.
'•Gevaar?ij k -b e d" i' ii f. Een gevaarlijk
'bedrijf - woMit - tegenwoordig 5bifna teilben. doé
öó'ewo&tedd ©o bct/etra-d/l-van' '©en- onzer gilwn-
Dasr houdt «en matdrtevaartuig aohietoeïw.
min gen'.
On een zandplaat zün daartoe zeilen tuBschen
palen gespannen, die dien-en ala schijf.
Het vaartuig stoomt heen en weer en. al
a too mende, wordt op de zeilen geschoten met
kogels van Tereohillend kaliber.
Voor die afgeschoten kogels wordt van 1
tot 4 per stuk betaald.
Het loont dus, als men wat va© die kogels
weet te bemachtigen, best de moeite van het
rapen.
Nu zou 't een erg onschuldig bedrijf ziin als
dn kogels kondien worden geraapt, wanneer het
vaartuig met de schietoefeningen had opge
houden. Doch dat laat juist het bedrijf, waarin
ook felle^ concurrent-iegeest een woord mee
spreekt. niet tóe. Als men de kogels maar voor
het oprapen had, zou het aantal zoeker» zóó
legio ziin, dat dé spoeling dun werd. Daarom
zijn er menschen. die wat meer durf. moed,
overmoed, nomshalanoe, ja. hoe men het noe
men wil. bezitten, die- dat rustige oogenblik
niet afwachten-, doch onder bet vuren dioor da
afgeschoten projectielen oprapen .Meermalen
.gebeurt 't, dat de kogels nog warm aanvoelen,
ala ze worden opgeraapt. Er ziin sommige
rapers, dia da kogelbaan ala 't ware volgen en,
socdra het project iel heeft aangaslagen, er od
aanloopen. ondank» projectiel na projectiel
wordt afgeschoten.
„Maar," tal men vragen, „gaat men dan door
mot vuren, terwijl er menschen zich op het on.
veilige terrein bevinden
Hét an4v oord daarop ie ,ja" en. het kan
niet vermeden worden. Ioder toch weet. dat
hat dtaar tijdens het schieten onveilig is. Boven
dien rii© de menschen dikwijls genoeg gewaar
schuwd. Men stoort zich daaraan niet. omdat
er mei het rapen een goed daggeld is te maken.
Uit de tegenwoordigs wijze van oorlogvoeren
heefit men, zelfs voor dat bedrijf, profiit ge
trokken. Men past daar ook het loopgraaf-
systeem toe. Op hób strand wordt een loopgraaf
aangelegd, toegedekt, in de richting van de
zee. met een stuk hout, of een luik. cm het in-
«laan der kogels té voorkomen. Nu gaat men
vanuit die schuilplaats na. waar de kogels val
len en zoodra is er een projectiel op het stran.-.ll
ingeslagen ©f een der loopgraaf bewoners kruipt
uit ziin sohualplaatB. molt naar die plek. komt
vliegensvlug weer terug en duikelt in do loop
graaf-
Dikwijls -komt het voor, dat de menscher» -
achter een dvtiatcp ga«n schuilen als ze midden
in de vuurlinie ziin. De projectielen slaan in
het muhte ,z»njdj. springen op vep blijven dan
liggen.
Hoe «emakkdjiik zon goolp -k-ogpl -bii ',t aan
slaan van iehting kunnen wenande^n en He
schuilende nonnen treffen
Do t1 ootpgraven moötcp. herhaaldelijk worden
gegraven.» omdgt' wind -en t-vlood dikviiiis een
miinmum van tijd - de k»ll©n hobb©© rdiehtge-
stovon tem di«hkgevk>ehl.
.'.Een- («rq-jeotialenra©or isiechter stijfhoofdig,
-waat teJkans.-bogintchii -weer -den vorbeid.
En. aooials gezegd-, heti»geeft. een r.ujjn dag-
«ajd. »'t Is-aeifs, P» •vpor 4© kogels sul-k©hoog©
prijzen, worden. rbosteed. ss&ó «tej-k, dat-do arbed-
dors /«oh op die» voorwaarde bii dep -.boer ver
huren, -(dat zo. avanneer <er geschoten wordt,
het rechthebben, hun. .werk kudamsteek te
laten ian zich paar de .Hors k-unnen begeven
opy projectielen, te rapen.
SonunigKn-. doem biiaa uiejts «mders dan tUt
werk en- wat steandiuttendattegenwoordig
ooki npgal lwnneurd soliHnf te -zjin.
Dat'-or geen onwelwk.isi gebeurd, is web een
woiideor. Zou er eerst.vr,aa«t het „Hbl.".,.een
slachtoffer moeten-'véllen om, doj-jnensahen tot.
«npotervporzioh'tiKhoid te brengen,
(Een /g«iede :viaoïgs-.t. 'Door de politie
te Venlo;wprdi:een»zekereIP.'H. aangehouden.
Jdlic n*g 5nna,ariden> gevangenisstraf: te goed had
•wegens m-isihaTuieljn-g. Bii zijn gevangenne
ming vecrèeldojhiindat: men hem, terwhThii-den
vorigen avond Wr'tteislapcn.«een bedrag-van
moer dan 300 mask aan 'Düitsoh-en '20 aan
IiaU-aridsch geld cmtstolen had/ Daaroo-'deed de
politie bü B.phn'iszoéking.vHet ontvreemde geld
words ©aot gevonden,' doch'Jwel een narfcii smok-
fceiwasm. Tevensikwam;aan /f dat B- ook
nog hij dedsutitio in 't «kidit étond.tH. en B.
wBrdenaiaAr! Roer mond («gebrachten de '-smok
kel waren in Iveslag :g-en omen
Weer een inval in ecn n-acht-
h.u i s. ,In'den'.nacht van Zaterdag op Zon lag
is* te'Amsterdam,door ©en -pólitiemacht weder"
om ©tót suoces een 'in«él ..gedaan in een z-g.
nachthuis. Omstreeks; 1 uur in den «nacht werd
tctgang .geëischt'tet een particuliere won mg
in. de Bethanifenstraat (gótcgen titóschen 'Klo-
wehier'sbursrwal.en .OiZ.-'Acht'elburgwal)- Toen.
de ".bewoonster d© pólilio niet goodséhilo
wensöhto'toe' te laten, werd-de toegang tot. heü
verdobhte buis geforceerd. 'In ©en,der ve ft rek
ken-. wcéden. 17. personen, <rm oen .tafel gezéten,
aangetroffen.i"Men dlefed zich 'te goed aa© bier,
wiin.en «jenever.
jAj11« flessohen werden lin -beslag «genomen^ eni
tegen de bewoonster va© het htiis o.m juf
frouw. die in Hè bmrrt béfeend-iótaat onder een
sprekenden bijnaam werd prooos-verba al op--
gemaakt «tvogéais nuaertmcdtiwr van 3e dsanfcwe4
en terzot téken lie petitie. M- O.
Sou!*»k k e 1 »e nil© '!d (tene a. -In de rich
ting «Van do «irvns in 'do buurt wan Venlo wan-
défcl en tvtóe Duiitfiófee dnmos en'Oen jon gem ÓHa
4 flcsschen oognao mót zich voerden- Alle
drie -moesten mee «haar het. rwHt/eA,nrm-in "i
3 -J- M
•Episode qit (JCH. Frasseii-Eugolschen 'oorlog
in de-lÊlVe eeuw.
i82)
'-t-'Ö/lk'héWhéer'hèt'riitT «u al! riép* rij'hit;:
en zij verhaalde alles wat er sedert de' op-
"liólftiftg' uit Ge 'abaij-wsk torféêóVéllen. i
'■*!- Eü Bftdöt gtj' vdn ■yó<'^éi.b-un"gegéten'had;
'Ént gb'iW*6Ïa&t>' gbvdTieiir'v?o(,tf tle'doktcr.
Jh, Tri vfttsten: hldaff; 'g^edurtnde
'dietT tijd'l/edTF'lneti"nip \stü~PfitKbcrtef" g*o-
echeiden.Maar misschien is'Ptólibbrta'
~nbg Tü'Tlafó'ëlróé 'liuis, i
'Neefi/ h'èt'hyfië'Vtö'S 'êtfheéï' verlntén,1 tfeiKe
"Roberf o)Ui<AY)lióy.rrgetl Toon.
Waat Té zijttla n s',' 'Y i étfh W- tne)sj o cu(t,l
"têrwijt z5"'bi6R'" "óprlcSittQ. 1
Zü'izflllêii liaér V; nVI'tïjNlóml géV'óerd?
ftéh'betf, "tiaat* dë'*hEtl-oh"'vah'Tfflenè'-dfaar 1
dV.fii'góri zfil "Hthl'^nidéf1 cK^EaSfötfeft
.foen. t
V« De heer van Villers en ook de graaT dé
•Hareourt, de: vader; ya-n den ridder, dien wij
achtervolgen, zijn"- gevangenen' van -den ko
ning van'fVan-Uriik.
Hoe?.... Beiden?.,..T Helaas, daar zal
Philiberta te meer om te beklagen zijn
Ondertusschen was de ridder de Hareourt
met' -PhiKbérta Hog laóg niet irigeéóheept.
Vr!t iwefcen,-dat woóflra de ridder hoorde,
dat rijnc- vijandcn' in hatatócht'wafem hij de
herberg héd -verlaten. Zijn (rids h'ad hem naar
het-stiAnd geleid, tót op honderd passen-af-
-vstands -van de-zee<- links van -de baai van
Trenayv-DaaF lierihif éeH'gi'06ten:,è.teeH Weg-
i' went^en. weik® «den toegang afsloot tot .ee®
•ondéTaardsehen gané, welke de natuur-in 4®
-rotsen had gemaakt, en welke uitkwam aa®
'den éeekant. i
De ridder de Hareourt ging er in, Uóg
steeds Philiberta, welke nog sliep, met zich
dSfjfeèhde, en'góVolgd doorGenlenvre die zijn- hoop'hét anker t® lldhten'tegenilhetafthhreken
fnhfi"hen had hfttealtk'eh afgedankkrimdat hij —«fen doid'dag.
bevólén Haif dStifiettlnV-óan de grot;weer to Zoé-laat.
"élttiten. -d Jaj- wij 'kunned' óok -nu gaan; maar dön
driébéftdérd'T^en-%ahLdlèzo ;-tóoj)en wij •gtoot'h'eVRU> "*?eu '*te. verdrinken.
Jtflahtk,ljéVo¥i«erf'rie}i'üPA6crridé»Bïdc« en'de - Nadatehi? flit geritgd had, ve>w4iderde ztóli
■"ftfnetfN o^ 'dlffewgéhWik»*4o(-kéëróover'-*en'i»ette hij- zich' néder m een
-Nauwelijks "bevond'zich de Hareourt in'de-
:ze'grot,'rof een man kwam hem met een fak
kel tegemoet óm hem bii"te lichten. Deze was
de'-zeeschuimer; welke hem naar'Engeland
'zou overzetten.
De ridder bereikte eene-plaats-waar eenige
bïvnken'm de rots 'ware® uitgehouwen;, op
'oeno-daarvaA legde hij Philiberta neer, nadat
hij 'Van zijn mantel vóór haar1 een'oorkussen
•Had "gemaakt.
Zijt gij! klaar?' -vroeg hi.i den'schipper.
Nog n leb'gehéél'-en al. maar. hier zi.it. gij
igéhceh -voiVig- raesrire, tótdat wijl hiet ankfer
-kdttnen- diöMen.
-JShvetl maar Jk'Atilde TBOg van den slattp
-dézeiféjbnlfVrirtiw* gohóuilé maken'Jömd'het v«s-
"telarid tè*yéflaten.
Hoe -laffg -zaJ'd ie-slaapArogldm-en?
-l'HobgstenB -eeftige uien.
- Hat -®al riel- 'Voldoende' rijn, vwant ik
hoek mét een houding -van- iemand, Hm een,
oögènbfik Ltet "handelen -'afwacht.
De Hareourt bleef «^'dèaelfde A'laats'staan,
hét -oog "fetar-eud gericht-*op Philiberta, '-die,
kalm -sliep, offhewust 'van "de 'ónffioving ln
welke zij* zich -bévönd.
Gouleuvre - liep mét-afgemeten passsn de
grot op en af.'Van tijd- totitijd begaf hij zidh
naar den ingafflg om "te hooren wat er huiten
voorviel; "dan "hernam tób -rijn wandeling
weer.
i In .de galecij)hoerSeh-te reeds «een half uur
lang'de mecet volkoMeu stilte, zooder dat reie
die stilte stoorde, toen plotseling -een ont-
- zettend gedruisch het gewelf hoven hunne
hoéfden deed dreunen.
- De 'Hareourt rgfegp «"willekéurig -uajn
zwasTd.
Dat'rijn- de andere, reide iGotileuvre
zacht.
'Het-gedruisch -verwödeide'zirli.
'Een'tweede maal sidderde de Hareourt
over al zijn ledematen. Philiberta slaakte
een -zachte kreet, alsofódj -zich ervan bewust
ware rgeweest» dat'hare" bevrijders nahy -war
ren.
Zij'ischijat te ontwakenwjj zuilen
hanr nLat van hier Weg kunnen voeren, mom-
ipelde de ridder woedde.
Couleuvre had Philiberta nauwkeurig ga
degeslagen.
Wcc« maar gerust, messire, zeide nu; rij
heeft haar slaafp nog lang ntetigeiMudigd.
De r ill dar luisterde echter niet. Met groote
stappen liep hij ap en af om z«ae woed»
afleiding te geven.
,Zoo verliqp e«n groote tijdruimte.
Vooruit, zeide eensklaps de zeeroove®
terwijl hij opstond.
>Op hetzelfde oogenblik richtte rich vlei
.lieden op, en .plaatste «idh vóór hem.
Vlug, het anker gelieht voordat de dag
doorbreekt. nrnn
Uit hran.slagerigen toeotand gewekt, waren
z)j ,nn zeo bedrijvig 'mogelijk.
Aan een der uitstekende rotspunten heohi
ten Bfj een lange (touwladder, lang»
zijn in 't ecWp konden komen, dat zestig voel
lager lag vastgemeerd.
De zeeroovar noodigde den ridder en Com
leuvre uit langs die ladder af te klunm ri
En de .jonkvrouw? vroeg de Hareourt
ongeduldig. /Wor
*- ii ii11ii I' - ui;*-- -
ssawr
ff- -
