IIEffi HMIL CO URAHT
BINNENLAND
VAN OVERAL
ËLCK WAT WILS
STAD EN STREEK
DE DAMIAATJES
ORDE EN ARBEID~
INGEZONDEN
Zaterdaq 29 Sept. - Oerde blad
1 -
DRANKBESTRIJDING.
TREKJES. X
DE STATENZAAL EN HET PRINSENHOF
lïuis naar den kant der Koningstraat, moet
wél inzien, dat dit een der oudste gedeelten
van ons tiegentwoordig stadhuis is. Nu, dit
gedeelte is al bij de 700 jaar oud. In 't mid
den dier 15e eeuw liet Graaf Willem JJ van
Holland pp 't Sant te Haarlem een kasteel
bouwen. De Beek, die z'ijn oorsprong had
aan 't tegenwoordige Kolkje te Overveen,
stroomde er langs, verder over de Gnoote
Markt en door die tegenwoordige Damstraat
naar 't Spaarne. Steeds verder gaande ver
vuiling noopte het stadsbestuur ten laatste
tot demping. Graaf Willem IJ dan heeft dik
wijls hier verblijf gehouden. Ook liet hij te
Die Haghe een kasteel bouwen in de Hagher-
houte, Welk kasteel door zijn zoon Floris V.
werd voltooid. Deze Floris V, stond een deel
van zijn paleis te Haarlem af aan de Predik-
heeren, die hier ©en klooster bouwden, waar
van de kapel op den hoek der Jacobijnenstraat
kwam te staan. Nog kan mén er het dichtge
metselde kerkraam herkennen. In 1556 en
1557 moesten He Jacobijnen een gedeelte van
hun klooster afstaan aan het stadhuis, terwijl
de algcheele opheffing van 't klooster in
1581 volgde. Elk Haarlemmer kent den klooa
terhof mot zijn galerij, waar oude gevelstee-
nen en kunstige klcen bouwwerk in zand
steen, hout of aai listeen bewaard worden.
Nu, al de gabouwen daaromheen hadden aan
de kloosterlingen behoord en zijn nu bekend
als het Pand en het Prinsenhof. Hier is inder
tijd 'een Klinische school tot opleiding van
genees-, heel- en verloskunde geweest, mét
een ontleedkamer er bij. Het Collegium Modi
cum, hield er ook zijn vergaderingen-. Ook
zijn de vertrekken gébruikt voor een weke-
lijksch boelhuis, als looihal en als garen markt
(denk aan de groot© linnenindustrie, bloeiend
tot aan 't einde der 18e eeuw). Ook de be
sturen van vele gilden o.a. dat der heelmees
ters, hield in 't Prinsenhof zijn vergaderingen,
terwijl de oude kloostertuin, Hortus Med cüs
werd tot teelt van geneeskrachtige kruiden.
Thans is dit 't bekende plantsoen tusschen
Gymnasium en gewez-m Handelsschool, waar
't oude standbeeld van Laurens Koster een
plaatsje kreeg.
?v-
De suppletoire begrooting.
..Het Volk melding makend van de geruch
ten, als zou in het kabinet oneenigiheid heer-
fcchen, deelt onder voorbehoud het volgende
toede:
De suppletoir" begrooting, die minister
osthuma zal indienen, ten behoeve van de
oopende en van nieuwe noodvoorzieningen,
is al een poos in de maak. Waarom is zij
Hog niet publiek eigendom? Waarom is zij
Hog niet bij de Kamer aanhangig? Als het
Wetsontwerp op het departement van Land
bouw klaar is moeti het door den ministerraad
eu den Raad van State zijn goedgekeurde
Voor het kan worden publiek gemaakt. Is
het ontwerp klaar? Het is lang genoeg ge-
Wed, dunkt ons, om het kabinet van minister
Hosthuma te hebben verlaten. Hokt het er
gens? Zoo ja, waar?
j Ons kwam ter oore, dat het hokt in den
jninisterraad. Dat de minister van Financiën
hezwaar maakt, om het hooge bedrag, dat
tninister Posthuma vraagt, toe te staan.
Onbezoldigd R ij k s v e 1 <ï"w a c li
lt e r. De Minister van Justitie, gelet op zij-
He beschikking van 1 Augustus 1914, waarbij
de ambtenaren van de directe hel iing'en,
invoerrechten en accijnzen een aanstelling
Van onbezoldigd rijksveldwachter is verleend,
Voor zoover zij als zoodanig dqpr den Kan
tonrechter binnen wiens rechtsgebied zij ge
vestigd zijn, beëedigd zijn geworden, heeft
nader bepaald, dat de aanstelling yan be
doelde ambtenaren tot onbezoldigd rijksveld
wachter geacht wordt te zijn ingetrokken,
zoodra die ambtenaren, als zoodanig zijn
entslagen, of zoodra het doel, waarvoor de
aanstelling werd verleend, niet meer aanwe
zig is.
Onderscheiding. Bij gelegenheid van
het 50-jarig bestaan van de Vincentius-Ver-
eeniging te Werversboef zijn de heeren W.
Deen en K. Schoenmaker begiftigd met de
Rauselijke onderscheiding het eerekruis ,Pro
Ecclesia et Pontifice''.
Clu-is te lij ke v olk sp ar t.jj, Op uit-
Poodiging van de heeren Los en Strijbis
had te Amsterdam een bijeenkomst plaats
Van eenige personen, met het doel yoor-
ioopige besprekingen te voeren ten opzichte
van een te vormen Chr. Volkspartij. Op
deze samenkomst, welke ook door. mej. Van
der Vlies was bijgewoond was ook vertegen
woordigd de Bond van Christen-Socialisten,
Plsmede de Chr. Vereeniging voor Sociale
(Politiek.
Over meerdere belangrijke punten, o.a. ook
over de leiding in Patrimonium, werü! uit
voerig van gedachten gewisseld, 'doch be
sluiten werden vooralsnog niet genomen.
Waarschijnlijk echter kunnpn binnenkort
verdere besprekingen in deze richting wor
den tegemoet gezien.
Het spoorwegverkeer in N edfli-
I n <L Do zeer ver gaande beperking van biet
Spoorwegverkeer in ons land' lakt zftch kort
weergeven door het aantal treinkilometers,
dat door de beide gnoote spoorwegmaatschap
pijen dagelijks wordt gereden. Dit i». naar wij
in Ec. Stat. Ber- lezen, ongeveer 89.000 tegen
ongeveer 98,000 in Juli 1914.
D r a n k w e e x c o m i t é'e. Op Zaterdag 6
October a.s. zal tie Utrecht in het Volkshui» aan
de Hjnmarkt. aanvang 11 uur een conferentie
Van Drankweor-Comité's worden gehouden. De
agenda bevat o.a. bespreking Van de organisatie
en de financiën van het Advies-Bureau. Voor
gesteld wordt het Bureau te doen bestaan uit 9
leden, te weten 3 neutralen. 8 Prot. Christeliiken
en 3 katholieke drankbestrijdersvoorts dat de
aangesloten comité's een jaarlijikecho bijdrage
betalen van minstens 2.50- De heer IJ. G. van
der Veen, voorzitter van het Am&terdamsehe
Drankweer-Oomité zal inleiden „Organisatie,
taak en werkwijze der" plaatselijke Drankweer-
Qomité's".
Verder komen een aantal voorstellen van het
Bureau in behandeling.
Een rumoerige vergadering. In
Watergraafsmeer is een heftige verkiezings
strijd gevoerd in verband met die haden te hou
den Gemeenteraadsverkiezing, welke geheel in
bet teeken staat van de centrale beuken van
bet. Raadslid den heer Egeman.
In de gisteravond gehouden openbare verga
dering van de plaatselijke afdeeJLng dier S. D.
A. P., waar als sprekers optraden de candidaat
de heer Content en die heer Van de Kieft. ge
meenteraadslid te Bussum, vormde de keuken
bet hoofd-onderwerp van beider redevoeringen-
Aadat de liberale candidaat. de heer Korff.
kalm en rustig had gedebuteerd. vroeg de heer
Groenewoudt, vrij-liberaal, het woord. Hü zeide
boe hij eiken dag smulde aandien gestampten pot
Hit de centrale keuken van den lieer Egaman,
terwijl hii. toen hii het eten uit de Ameterdam-
tohe Centrale Keuken nuttigde, zieh voortdu
rend ohpaissélü'k voelde. E enige voorstanders
van de candidatuur Korff die tiidehs het spre-
kea van den heer Oont'ent luide hun ontstem
ming haddien te kennen gegeven, begonnen al
tierende het betoog van den heer Groeriewouth
te steunen. Een werkman kwam genoegdoening
elschen omdat in een vroegere vergadering de
sociaal-democratisch© sprekers hem hadden be-
leedi'gd. Hem werd het woord ontnomen. Toen
de heer Content neplioeordie ontstond- een zoo
helseh kabaal, dat de politie moest- worden ont
boden om de órde te handhaven en aan het in
middels ontstane handgemeen een einde te
maken. De heer Korf? betuigde ziin leedwezen
dat voorstanders van_ziin oanddatuur de verga
dering inde war hadden gestuurd. (Hbl.)
C a r b i d-o n t P 1 o f f i n g. Gisteren ha<l
een oarbid-ontploffing plaats in een in aanbouw
ziind pand aan de 'Groot© Markt te Breda. De
bouwkundige opzichter B- werd daardoor zoo-
d'anig aan het hoofd verwond, dat zijn opname
in het R.-K. Gasthuis noodzakelijk werd geacht.
Het ongeluk schijnt te wijten aan eigen onvoor
zichfcigheid.
Ernstige v e c h t p a r t ij. Bii een twist
tusschen eenige Belgische arbeiders en burgers
te Brunssum weiden drie Belgen en een burger
ernstig gewond. Twee Belgen werden naar het
hospitaal te Heerlen vervoerd, waarvan eon aan
■die bekomen verwondingen is overleden.
De vermoedelijke dader, zekere Z. uit Schin-
veld, werd door de marechaussees uit Scliinvald
igearresteerd en, zwaar geboeid naar het huis
van bewaring te Maastricht overgebracht.
D e i n b a a k b ii m r. F o c k- Bii het
gestolen zilverwerk ten huize van mr. D. Fock,
voorzitter der Tweede Kamer, bevonden zich
ook een gouden en een zilveren exemplaar der
lierin neringsmeduilie door de Commissarissen
dier Koningin aangeboden aan mr. C. Fock, bii
gelegenheid van ziim zilveren arnibtsfeest, oo 11
November 1896.
Limburgsoho ka stoelen in N e-
derlandsch eigendom. Heti ..Hbl."
meldt, dat ook het kasteel Heiien een Neder-
landsche bezitting is en eigendom van dien heer
Egbert Otten. De familie Otten kocht het
kasteel van graaf F. Metternich. opperstalmees
ter en adjudant van willen Groothertog Adolf
van Luxemburg.
Eenduxe brand. Te BarneveiÜ is Don
derdagavond de hofstede .."Rootselaair"bewoond
door den eigenaar G. Van Maanen. geheel afge
brand. Niets kon wordien gered. Zelfs is voor
ongeveer 200 aan bankpapier in vlammen op
gegaan. Huis en inboedel waren laag verzekerd.
Oorzaak onbekend.
Een tegenvaller voor de Rev.
Socialisten. De provinciale meeting,
uitgeschreven wor de afdeeling Amsterdam,
van die z.g- „Landelijke" Federatie van Re-
voiutionnaire Socialisten, kan Zondag niet
doorgaan, omdart de militaire autoriteiten be
slag hebben gelegd op den tuin en de zaal van
het Paleis voor Volksvlijt voor inkwartiering
van soldaten.
Revolutie.... op de planeet Ju
piter. De „Tagl, Rundschau" verneemt,
volgens vermelding in een onzer Limbuirgsche
bladen. „d)ait op de planeet Jupiter, welks ge
weldige strepen reedls met 'n zeer zwakken
telescoop zijn waaar to nemen, een opvallend
donkere vleik is ontstaan, welke den vorm heef t/
van het middelste gedeelte van een Viool. Dit
is een nieuw bewü'e voor de ge
weldige revoluties, die nog steedis op
deze planeet plaats hebben."
Het beste is, dat de Russische dictator Ke
renski erheen gaat teneiende er de orde te
heratellen en die revolutie-m akere te onderwer
pen aan het.gezag.
Natuurlijk heeft de zetter ter Limburgsche
drukeri? dit weer op z'n geweten, die van evo
lutie. revolutie maakte.
Een strenge winter 19171918
In het „Astronomische Zeitschrift" vestigt
Arthur Stenzei er de aandacht op, dat er den
laatsten tfjdi op de zon ©en 'buitengewoon ster
ke vlekfcenvorming valt waar te nemen. Tijden
van vlekken minima, gekenmerkt door hevige
cyclonen (barometrische laagte) in het Noor
den van den Atlantischen Oceaan, bet eekenen
koele zomers en vochtige, milde winters: tijden
van vlekkenmaxima daarentegen, gekenmerkt
door anii-cydiomen (barometrische hoogte), wij
zen voor midden-Europa op droge zomers en
strenge winters. Tegenwoordig staat de zon in
het "teeken van, een buitengewoon sterke vlek-
kenvorming, die reeds in 1916 begon, in 1917
haar hoogtepunt bereikte en in 1918 weer zal
eindigen- De winter 1916'17 was reeds zeer
koud, die van 1917'18 zal nog veel kouder
zijn.
Geen prettig vooruitzicht bii den huiddgen
kolennood I
Geen moed? Hij is thans 45 jaar en zij
telt reeds 88 lentes, beiden wonen in Hilversum
en zouden in het voorjaar van 1916 zich in den
echt hebben begeven. Even voor de trouwplech
tigheid Zou plaats hebben, bedacht hii zich en
maakte zich uit de voeten- Begin van dit iaar
verschenen beiden echter weder voor den amb
tenaar van dien burgerlijken stand om zich
„mlr nicht» dir nichts" in den „houwelicken
staat" te doen verbinden, doch deze vertelde
hun, dat dit nu zóó maar niet meer ging. Eerst
moesten zij weder in ondertrouw worden opge
nomen en, vreezend voor een herhaling, gaf hii
het paar den gemoedelijken raad ©en dag vóór
hun trouwen te komen melden, dat zii bii hun
plan bleven, waarna hij zou zorgen, dat alles in
orde was. Het scheen echter niet zoo gemakke
lijk te gaan, want het duurde tot j.l. Vrijdag
voor het paar, zich aanmeldde met bedoelde ge
wichtige boodschap.
Zaterdagmorgen zat de ambtenaar in span-
VAN 'N MANNEKE MET 'N SIKJE.
In zekere stad woont 'n manneke...... 'n
«Aannek® met 'n sikje. Manneke is Katho-
zékernou!
's-Zondags pakt-ie gauw 'n vroegmis
FRadert 'n beetje in 'n kerkboekje van vest-
ak-formaat en bestrijkt voortdurend en zorg-
THdig z'n sikje, zelfs onder de predikatie.
l<to wordt door manneke de H. Mis gehoord
Ttr'^eY.er fi^egd bijgewoond!
Manneke is ook geabonneerd op de
oipsche krant; maar het lezen ervan laat
y aaü jvrouw en kinderen over...... die
Ht is hèm te flauwte kinderachtig
te dweeperighoudt manneke
niets van. Manneke is handelsreiziger. Als
ie bij liberale klanten komt, koopt ie 'n „neu
trale" krant en steekt die in z'n zak
maar den titiel laat ie duidelijk boven den
rand van den jaszak uitkijken. Dat staat ge
léérd, zie je!
Manneke gaat vaak naar de eomedie ook!
Wat „los en vaat" is moet ie zien. Hij is oud
eü wijs genoeg, om daar slechter van tie
worden. Maar toch grinnikt ie mee met de
anderen en strijkt gewichtig over z'n sikje,
als in zoo'n stuk 'n verdachte grap gedebi
teerd wordt.
Mannok'a kinderen zijn op de openbare
school.
Öp de bijzondere kwamen ze nou, om zoo
maar 's te zeggèn, geen cent vooruit, ziet
u! Als die kinderen het „verstand'' van vader
hebben, zulletf ze op de openbare school nèt
zoo min vooruitkomen.... dat vergeet man-
v v.wwr.'ti
nibg'te wtteliteh; en eundblijk, bindeliït kwgnjjen
zii deftig aangestapt. Het had wederom moeite
gekost den bruidegom zóó ver te krÜgen. wapf
voor de bekende, hoog© ©hoep, die reeds dóór
zoo velen met hetzelfde doel is betreden, kreeg
hii alweer neiging weg te loopen. en een heftig
dispuut met de bruid en <Je getuigen wak nóp-
dig oip liem van de dwalingen zii-na weegs te
overtuigen- Hij liet zich Overmlen en besteeg
eindelijk gelaten d© trappen, doch iïi (jen corri
dor van het ra ad li n ia gekomenbeyond hl? zioh
plotseling tegenover den heap reeds welbeken
den ambtenaar, die hem zoo dadelijk djp kluister?
zou aanleggen- Hij schrok op het gezicht en bii
die gedachte zóó geweldig, dat bii zijn bezinning
verloor, -of herkreeg, al rtaar men 't opvat-
ceerd© ijlings om en koos het hazenpad, de bruid
verontwaardigd en bedroefd achterlatende.
(Hbl.)
Voor den inhoud dezer rubriek stelt do Redactie
zich niet aansprakelijk.
T-i
Haarlem, 28 Sept. 1917.
Geachte Eedactie!
Gelieve onderstaand in uw blad op té ne
men.
■Inzake uwe mededeelingen in het nummer
van Maandag jl.. omtrent ons R.K. Bureau
voor Crisisaangelfgenheden zij het ons ver
gund nog het volgende op te merken.
Een onderdeel van dit bureau is het geven
van inlichtingen aan diegénen, die dit verzoe
ken 'en' 't in ontvangst nemen van klachten
crisisaangelegenheden betreffende, b.v. over
de distribueering.
Wat dit laatste betreft. Gegronde klachten
worden naar 'de desbetreffende autoriteiten
doorgezonden ter kennisneming, doch vooral
ter wegneming der laakbare oorzaken. Daar
om zij er met klem op gewezen, wees waar
in uw klacht, Meent men, dat in strijd met |de
voorschriften der distributiewet wordt ge
handeld, ofwel dat voorschriften der alom
bekende bureaux niet worden uitgevoerd,
brengt deze klachten dan des Zaterdags
avonds aan het bureau. Dit zal er werk
van maken. Docb geen beweringen hebben
zij noodig. maar bewijzen zijn noodzakelijk.
Praatjes van de straat hebben we niet noo
dig, daar stoort men zich niet aan, zooals nog
bleek in de jongste raadszitting. Men moet
opgave doen: a. van het feit der overtre
ding; b. van naam en adres van den over
treder en c. van dengene, die eventueel
benadeeld mocht wezen. Juiste, ware feiten
en gegevens vers'trekende, zal het Bureau
aan het doel van zijn oprichting beant
woorden, dan ook zal het algemeen belang
gebaat worden.
Dankbaar voor de plaatsing,
EEN BESTUURSLID.
Alls men hierover spre7s.cn wil, kan mien
moeilijk zwijgen van het stadhuis en 't reoüts-
•wezen. Wie op de kan tee Jen iet aap ons s'tad-
't Hoogbaljuwschap van Kennemerland
heeft eeuwenlang zijn zetel in het Prinsenhof
gehad. De Graven van Holland stelden van
ouds een baljuw (opperrechter) van Kenne
land aan.
neke! Hij is óók lid van 'n vereeniging......
géén Roomsdhe! Jakkes, néé! Van 'n vrije,
onafhankelijke! De dub heet „Eigen Wijs
heid". Tot de bestuursleden behoort ook 'n
afgevallen Roomsohe, dié z'n geloof vertrapt
heeft, omdat ie ruzie heeft gehad met den
pastoor. Met hem samen heeft manneke de
club opgericht en den naam uitgedacht.
Maar met al z'n vrijheid en onafhankelijk
heid, kwam manneke onlangs van 'n kouwe-
kermis thuis Hij stond bii 'n liberalen fa
brikant naar 'n mooie betrekking te benge
len. Heel streng vroeg de fabrikant, wrelk
geloof hij had. Manneke lachte fijntjes, be-
aaide z'n sikje en antwoordde; „N-ja
ziet ueigenlijk Katholiek, maarrrr....
hm, hmha, haafijn, u begrijpt
me!'' De fabrikant begreep hem en daarom
pakte hij mannfeke bifz'n sik (in figuurlijken
zin) en wees hem de deur. Mensoben zonder
Volgens bJandveatea iveta Floris M (12911
«n volgend© graven moesten de baljuws „uit
wettigen bedde" «ik gesprot©». De r©gee
ring over 't Hooghal ju wechnp Kennemerland
was tot de Fransohë Revolutie al's volgt ge
organiseerd. De hboge viersohaiar bestond uit
een Hbogbaljuw, zeven leenmannen met 'een
secretaris. Verder waren er aan verbonden
een stedehouder, een bode en 'n deurwaarder.
Oudtijds konden allen, die leenmannen van
de grafelijkheid ware», in de vierschaar^ko
men 'tot 't waarnemen der rechtzaken, maar
ze waren er niet toe verplicht. Dit was oor
zaak, dat de Baljuw zelden het vereischte
aantal leenmannen bij elkaar kon krijgen.
Daarom weid in 1556 door Koning Philips
II van Spanje den baljuw vergund jaarlijks
gen benoeming van 14 leenmannen aan don
Koning of zijh Raden over Te zenden, om
daaruit 7 te kiezen. Over cHmineele zaken
moesten alle zeven leenmannen zitten en ln
andere gevallen minstens vijf. Was hét Vijftal
niet voltallig, 'dan möest de Baljuw, voor dien
tijd, uit de rest van de voorgedragenen kiezen.
Na de afzwering van Philips in 1584 kwam
de baljuwsbenpeming aan den Stadhouder en
in de Stadhouderlooze tijdperken aan'""de Sta
ten. De leenmannen weiden jaarlijks, inge
volge een schikking van 't jaar 1648 omtrent
Pasehen, uit een dubbel getal,' genomineerd
door Baljuw en Leenmannen, gekozen door
den Stadhouder. Het eene jaar traden vier,
het ander© drie leenmannen af. De Leenman
nen legden den eed af in handen van den
Baljuw.
De vierschaar werd gewoonlijk gespannei
op bet stadhuis Of ook wel dp hetPrinsm-
hof en wel op den laatsten Vrijdag van iedere
maand. Dan_is er over Kennemerland nog een
Landdrost gteweest. De eerste werd door de
Staten van Holland aangesteld in den aanvang
van den tachtigjarigen oorlog, ter beteuge
ling van den „moedwil" van hét krijgsvolk
ten platte lande. De Jaatste landdrost is in
1748 overleden. Met een werd toen dit ambt
door die Staten H pgeheven.
De rechitezittmereri van Bali u w en Leenman
nen zijn terti aan de onweniteliine trehandhaafd.
Haarlem,, dat al zoo achteruitKesraan was.
hoopte, diat het de rechtspraak hier mocht hou
den en deed zijn best een Gerechtshof te kru-
gien. De Munieipaliiteiit (Gemeenteraad.) van
Haarlem zond daartoe 81 Juli 1<98 een missive
aan de Wetgevende Vergad.erin«r om hier een
Departementaal Gerechtshof te vestigen. Nou
derland was immers op ziin Firansch verdeeld
in departementen en wat wii als Noord-Hollaud
kennen, vormde een »root deel van 't Departe
ment van Texel. De Representant van Haar
lem, P. L. van den Kasteel©, söhiint in dezen
aiöh bijzonder te hebben ingespannen. Een
commissie van onderzoek was ingesteld en bad
©en voor Haarlem gunstig rapport uitgebracht.
Van de Kasteel© gaf ©enigen tüd later bericht,
dat de Eerste Kamer van d'e Wetgevend© Ver
gadering overeenkomstig 't rapport had beslo
ten ©n weer 6a verloop van ©enigen tiid. diat de
Tweede Kamer 't ook had goedgekeurd. Offi
cieel bericht volgde later met een aanschrii-
ving aan 't Stadsbestuur van Haarlem om bet
Prinsenhof en 't Pand in plattegrond te bren
gen. 't Landsbestuur meldde nu in Maart 1799.
dat 't Raadhuis te Haarlem als vergaderplaats
van 't Departementaal Gerechtshof was aange
wezen. Nu verkocht Haarlem zii'n stadhuis aan
dien Staat voor 85000.
Maar hoe nu? Het verbouwen van 't Prinsen
hof tot Stadhuis z»u 40000 kosten.
Huizen en grond werden ten laatst© aange
kocht in en achter de Jansstraat. Daar verrees
nu 't Stadhuis, maar voor slecht» korten tiid.
Haarlem kreeg in 1803 zijn oude stadhuis op
de Groot© Markt terug onder afstand aan het
Biik van drie sellilderiien van Cornelia Oorne-
lisz en één van Jan van Scoiel. Men bleef even
wel tot 1805 vergaderen in de Janastraat. In
het begin der vorige eeuw werd een deel van 't
Prinsenhof verheeld aan het Stadhuis: in dat
nieuwe gedeelte kwam een woning voor den
kastelein (bewaarder van 't Prinsenhof).
Al tientallen va,n jaren n.l. van 1813 af is nu
d'e Stat-enzoal in 't Prinsenhof d© vergaderzaal
der Provinciale Staten van Noord-Holland'.
Daarachter ligt de Gouverneurskamer, waarin
ook het Leesmuseum is gevestigd geweest.
Boven den ingang hangt ©en bord.ie met in gou
den letters Vigilate Deo Confidentes.
De schilderijen ter weerszij den herinneren
a.an de kostersfeesten van 1823.
Tevens als voorloopige maatregel, houdt de
Gemeenteraad van Haarlem hier al vele jaren
zijn vergaderingen- Een maatregel, d'ie even
wel al jaren duurt. De Provinciale Staten zul
len hier evenwel eerlang niet meer komen:
zii zullen zelf ©en vergaderzaal bopwen.
Nog andere diensten heeft 't Prinsenhof be
wezen. Als de oude sitadhóudens Haarlem be
zochten, dan waren zii daar gehuisvest.
Zoo hebben zich dus in de Statenzaal al heel
wat tooneelen van zeer verschillenden aard af
gespeeld'. De Graaf met ziim gezin en hof: de
Predikheerende Baljuw met ziin Leenmannen
traden er op. daarna kwam er vaak ook de
Stadhouder. Toen ter tiid was de hoofddeur in
't midden en de vertrekken ter linkerzijde be
stemd voor de hooge gasten, die ter rechter voor
de officianten. De groot© keuken herinnert ©r
nog aan. Nog is d'e Statenzaal vaak gebruikt,
voor Liefdadigheidsbazar's. hielden de officieren
er een casino, werden er tentoonstellingen ge
houden, o.a- voor eenige jaren één o-p typogra
fisch gebied1 ter gelegenheid van ©en eeuwfeest
dor Oprechte Haarlemsehe Courant. Vanaf 1860
is in de bovenzalen van 't Pand heit archief en
de seh i kier i,j-e n-ga Ier ij van Haarlem gevestigd.
Dit schilderiimuseum is sinds eenige jaren in
een nieuw muiseum gevestigd aan het Heilig-
land. De StaJe-BibRotheek, die er al bijna een
èejuta "It zal dan .waarschijnlijk meer 'ruimte
kriigeu. iV'ergeten we niet dait sinds een jaar of
tien aan 't Prinsenhof ©en praohtig gesmeed
uithangbord uithangt, 'door een onbe-
gever aan de stad vereerd.
(Nloig iet» over dé vergadering van 1815. We
wezen er rieeds op, Öat bet Prinsenhof werd
aangewezen als vergaderplaats even na 3e vrij
making van Nederland ln 1818. Tusschen do
aanv. ijzing en 3e eerst® vergadering' zouden
evenwel bijna twee jaar verloopen. Daarvoor zijn
twee oorzaken, ten 'eerste moest' veel georgani
seerd en gereorganiseerd worden, ten tweede
bestond er geen afzonderlijke ^provincie Noord-
Holland en sprak men van ou3s van HolJan en
West-Friesland, waarvan het Noorderkwar
tier benoorden, heti Zuiderkwartier bezuiden
het IJ. De eerste vergadering der Staten van
Holland had 19 September 1814 te 's-Graven-
hage plaat», waarbij de Ridderschap, de Steden
en de Edgenerfden waren vertegenwoordigd.
Tegen Dinsdag. 27 Juni 1815 werden zij ter
buitengewone vergadering opgeroepen te
Haarl e m onder presidium van Mr. A. W. N.
van Tets van Goudriaan, gouverneur. Toen
kwamen onder die Statenleden ook al goed
klinkende namen voor als J. Boreel van Hoge-
landen, Olifford. E lias enz. Mr. van Leyd© van
Westba rendreeht, de gouverneur voor het Zui-
NUMMER 48 ZATERDAG 29
Jaarfeesten. De najaarsfeesten van den
„R.-K. Volksbond" beginnen om half acht en
niet om acht uur. zooals op sommige kaarten
verkeerd staat gedrukt. Wil dat s.v.p. verder
verbellen. Gedurende de twee weken, waarin
d© festiviteiten plaats vinden, is er geen gele
genheid voor 't houdlen van vergaderingen door
on der afdeel in gen van den Volksbond.
De daftuins zijn beleend: Woensdag 10 Octo
ber, Donderdag 11 October en Vrijdag 12 Octo
ber; verder Woensdag 17 en Donderdlag 18
October. AU© kaarten zijn uitgegeven. Wie ze
nog niet ontvangen heeft, moet zioh vervoegen
bii het Bestuur van zijn vakvereeniging. De
„losse" leden krijgen hun kaarten van den heer
De Boer, bode. Verwisselen of ruilen van kaar'
ten moet onderling gebeuren- De feestavonden
beginnen om half acht, d.us niet om acht uur.
Hot gordfin voor hot eerste tooneelatuk gaat
precies half acht omhoog. Hot Bondslied wordt
gezongen vóór half aoht. Vertol dat aan ieder
een, dien ge zioh
Peuleschill etj e s. Het Centraal Be
stuur vraagt die volgende geldsommenvoor den
eeirsten secretaris vanjiet Bestuur met wat hii
noedig heeft voor zijn schrijfkamer vi©r duizend
zevenhonderd en 50 gulden per jaar. Daarbij
komen dian nog d© brandstoffen en bet liohtl
Voor die andere bestuursleden negen honderd
gulden per jaar-Voer de redactie en «enige admi
nistratie van d© „Volksbanier" vijftien honderd,
gulden per jaar. Samen, zeven duizend een Êton-
derd en 50 gulden per jaar.
Wat wil hot Cten tra-al Bestuur van d© afd*
Haarlem hobben? Als bijdrage in d© beetuura-
kost'en ongeveer aoht honderd gulden per jaar.
Als bijdrage aan d© „Volksbanior." waar nie
mand1 naar verlangt en waarvan d© inhoud niet
aantrekkelijk ia, meer dan twee en twintig hon
derd guldien per jaar. Dat ia te samen dlri©
duizend gulden per jaar, alleen hier door onzen
H-aarlemsehen Volksbond ©Ik jaar bij te passen.
't Is om t© rillen, als een mensch het rillen al
niet lang verleerd had.
Denken we daarbij, dat hier in Haarlem van
sommig© mensohen, nacht en dag werk wordt
gevraagd, gratis voor niks. denken, w© daarbij.'
dat onze Damia.atjos, een levensbelang voor
onzen Bond. wegens geldgebrek in hot laatst©
stadium van bestaan venkeeren. dan mogen w©
ons zelf wel eens afvragen, waar w© naar toe-'
gaan. Er zijn menachen die praten over al deze
dingen, of het maar peulscbillejes ziin. Maar
wii gelooven, dat het evenwicht totaal zoek ge
raakt. Aan dien eenen kant wordt hier te Haar
lem in den Bond gesloofd en geslaafd om een
rijksdaalder t© verdienen, aan den anderen kant
praat men over drie duizend gulden per iaar of
hot een oouponlooze broodkaart is. En zou da
schuld van doze onevenwichtigheid niet liggen
ben hen» die alles, wat ze te missen hobben, gra
tis aan ,d'en Bond geven. Te groet© offervaardig
heid van enkelen verstompt het verantwoorde.
Uikheidsbesef van de meerderheid, die geen noti
tie neemt van wat die enkelen zich getroosten.
En diie meerderheid' zal dan totaal d© kuts kwijf
ziin. als die enkelen aan de uitbuiting van hun
persoon eens een einde zullen moenen te moer
ten maken-
Pr o cessie. In de Jansstraat morgen
avond gaan de volgend© vaandel» mee: Bloemis
ten Prop. Club Post- en Telegraaf
Gem. Werklieden en Kalk en Steen Bii ieder,
vaandel worden verwacht een. vaaude',drager en
twee volger», dait is dus drie personen bii elk
vaandel.
AGENDA. GEBOUW „SINT BAVO."
Zondag 30 Seotembo: Belgisch®
tentoonstelling. Spoor en Tram.
Maandag 1 October: Belgische ten
toonstelling. Rechtsche Raad. Naauters.
Dinsdag 2 October; Belgische ten-
toonstelling. Bouwvakbond-bestuur.
Woensdag 8 Ootober; Belgisch© wn-
toopetétling. Hoofdbestuur Volksbond,
Veehouders.
Donder3'ag 4 Ooi/ober: Arbeidsrecht.
Volkszang. Armbestuur.
Vrijdag 5 October; Concert der
Belgen. Rederijkers.
Zaterdag 6 October: Zitting Bureau
van Orisiszaken.
beginselen kon ie niet gebruiken 1
'n Enkel keertje gaat manneke naar de
door-de-weeksclie kerk. Als de zaken slecht
loopen en manneke in de „penarie" zit.
Dan eischt manneke, dat Onze Lie ,e Heer
hem zoo ineens maar eventjes uit de.i brand
helpt. En als dit niet een-twee-drie gebeurt,
wordt manneke nijdig en mort,
Manneke, manneke, verander Itoch een».
Want wat zult ge antwoorden, als later
hierboven de Hemelvader aan u vraagt:
„W at hebt ge voor Mij gedaa p?"
G. N.
GEVAARLIJKE DIERSOORTEN.
In het Mississippixlal komt in millioen exem
plaren een hoogst eigenaardig insect, do z,g.
buffelwesp voor. Zijn beet is doodeliik voor
mensch en dier. Bü Louiasdana bijv. zijn er ©en»
in één week 3500 stuks rundveed'oor gedood. Een
.ander gevaarlijk dier is de in de Zirid-Ameri-
kaan-sche wateren voorkomend© Virava. Deze
visch is niet grooter dian een baars, maar wordt
zeer gevreesd. Hii is gewapend met tanden,
grooter en scherper dan dl© van ©en snoek en
hü schrikt er dan ook niet voer terug badend©
menachen aan te vallen. In een enkel© hap büt
hij ze een groot stuk vleesch uiU Vermengt het -
bloed zioh met het water, dan komen van alle
kanten d© gevaarlijke 'aoortgeaooten aanzwem
men om hun deel van den buit te veroveren. Het
gebeurt dan ook zeLdlen. dat het ongelukkig
slachtoffer gered kan worden en al is dat het
geval, dan sterft hij meeste! door bloedvergif
tiging. 1
/ï'-SM
te;!'
