ME HAUL COIMT
tandbouwonderwijs en salarisregeling
7
STREEK
ELCK WAT WILS
KERK EN SCHOOL
HANDEL EN NIJVERHEID
LEfiER EN VLOOT*"
Zaterdag 6 October - Derde blad
HAARLEMSCHE AANTEEKENINGEN
TREKJES. XI
G N.
gens de bepalingen der Wet op het
O- moeten inden loop van het jaar 1917
e salarissen "der onderwijzers aan de open-
Pre scholen worden herzien. De betrokken
^krachten verlangen natuurlijk naar een
p'ijke regeling, waarbij zij zooveel mogelijk
I?01' broodzorgen worden gevrijwaard. Hpe
le regeling iri de vele gemeenten van onts
11(1 zal uitvallen, willen wc hier buiten
t°spif;king laten, schrijft de Maasbode, wij
fuie« alleen de aandacht vestigen op een
^Paalde categorie van onderwijzers, die in
'Sr °«dei'havige geval in een snecialen toe-
„®nci verkeeren, nl. de onderwijzers met
ck'L,
llMe.
onderhavige geval in een spemalen toe-
a d verkeeren, nl. de onderwijzers me'
t e O. voor landbouwkunde of tuinbouw
kiiiKle,
die in het bezit zijn van zulk een di-
Deckers heeft eenmaal gezegd: „Als een on
derwijzer, die een acte voor de Fransche
taal bezit, voor een gemeente f 100' riieer
waard is, dan verdient een onderwijzer, met
een landbouwacte zeker met f 300 meer te
worden beloond.
'Als onze land- en tuinbouwonderwijzers
van 'n gemeente- of schoolbestuur nu f 100
extra ontvangen en van het Rijk een gelijk
bedrag, dan ontvangen zij dien toeslag niet
als een douceurtje. Integendeel, dan dienen
ze zich beschikbaar te stellen voor het ge
ven van advies en ze zullen dit met meer
genoegen doen, omdat die extra-arbeid wordt
beloond.
Wanneer deze zaak door de gemeente
en schoolbesturen ernstig onder het nog
wordt gezien, dan kan er o.i. niet het minste
bezwaar tegen bestaan aan de land- en tuin
bouw onderwijzers een salaristoeslag vanf 100
toe te kennen en mag deze meerdere bezol
diging bij hen, die deze diplomas niet be
zitten, geeïi afgunst en wrevel wekken.
°öia, kunnen hunne bijzondere kennis pro-
SjW.tief maken door het geven van cursussen.
i1' gebeurt natuurlijkerwijze het meest op
'fribouwdorpen, en nu hoopt men aan liet
jj'iisterie van Landbouw, Nijverheid en Han-
fe') dat de bezitters dezer acte zich bij voor-
Aur zullen vestigen in plattélaudsgemeen-
J:11- Om dit doel te bereiken wordt door
landbouw, Nijverheid en Handel een jaar-
ilksche gratificatie tot een maximum "van
'100 gegeven, wanneer een gemeente- of
r11 schoolbestuur voor het bezit der acte
salarisverhooging toekent. Blijft de ver-
|°eding voor die acte beneden f 100, dan
tert het Rijk een gelijk bedrag uit als
.a" gemeente- of schoolbestuur wordt ge
iten. Te verwonderen valt het nu niet, dat
onderwijzers er op uit zijn voor het be-
r1' der acte f 100 te ontvangen, dat geeft
een meerder inkomen van 2 maal f 100.
at de aail\vezigheid van een .Land- of
uinbouwonderwijzer in een streek met altijd
Waarde geschat Wordt, blijkt uit het
'rit, dat vele gemeente- en schoolbesturen
«keerig er van zijn om iets, laat staan
'100, voor zulk een onderwijzer op hun be-
Éjr°oting te brengen. En toch mogen we ge-
ttst zeggen, dat een land- en tuinbouwonder-
lizer in den regel een zegen is voor een
itreek.
'''lans, nu er voor de voedselvoorziening
k®" ons vaderland zooveel afhangt van den
nu de stedelingen beginnen te begrij-
dat het in ons vaderland met het eten
rï^eurenswaardig gesteld zou zijn, indien
landbouwers niet voldoende producten aan
eP bodem wisten te ontwringen, nu komt
,°k de waarde van het lager landbouwon-
jkrwjjs aan het licht. Overal toch waar reeds
-le jaren land- en tuinbouwonderwijs
«erd gegeven, zijn de boeren meer ontwik
kelder, daar zijn ze tot de overtuiging ge-
0rrien, dat het onderwijs vruchten draagt,
de
productiviteit van den bodem is er. ver-
'°g(l en de welvaart vermeèrderd.
Voor hot geven van onderwijs worden de
eerkrachten apart betaald en men zou der
halve kunneii oordeelen, dht het dan niet
•heer noodig is de bezitter» van een land-
P tuinbouwacte afzonderlijk te betalen. Maar
F: land- en tuinbouwonderwijzers doen meer
en daarop is de gratificatie van Itijks-
f,-ge opgericht. Zij verkeeren dagelijks met
landbouwende ^bevolking der'streek en
!.eze heeft in vele omstandigheden voor-
'khting noodig. Het is waar, er zijn ook
s land bouw leeraars, aan wie om advies
vtaagd kan worden, maar het ambtsge-
ned dier heeren is tamelijk groot, de- boe-
en tuinders zijn niet allen even ver
duwd met de pen en -het vragen om
Advies wordt dan zoo gemakkelijk uitge-
''d tot schade van den boer. Kan deze
venwel naar den onderwijzer gaan, dan is
h'i minder schuchter, daar kan hij zijn geval
'"'Udcling blootleggen en deze kan met be-
j-hikkelijk weinig moeite een ogjjerzoek in
instellen, wanneer dif noodig is. 'Dit
j, evenwel vraagt tijd en moeite. En is
et dan te verwonderen, dat de onderwijzer
°or al die prestaties eenige tegemoetko-
«ïuig verwacht?
Er zijn land- en tuinbouwonderwijzers, die
jaarlijks tal van adviezen geven, zoowel op
t gebied van bemesting als vgn veevoeding.
En waunper zipkten in de gewassen ontre
den of vreterij en hierdoor groote verwoes
tingen worden aangericht dan zijn juist de
*and- en tuinbouwonderwijzers de personen
r'r" helpend en waarschuwend op te treden.
Boeveel onheil is niet reeds voorkomen,, door
vo voorlichting van land- en tuinbouwonder
wijzers 1 Hoe hebben ze de boeren en tuin-
^ei-s er toe gebracht hunne mest- en voed-
elstoffen te laten onderzoeken aan de proef-
tations en hen zoo behoed voor den aankoop
ran nietswaardigen rommel, welke hun door
jëentsn met radde tong werd aanbevolen 1
htoe vaak hebben ze de aandacht gevestigd
i P kwakzalversannonces en de boeren weer
ouden hun goede geld weg te smijten aan
/kik- en mestpoeders. Welke diensten kun-
.rii land- en tuinbouwonderwijzers niet be
wijzen in boerenbonden 1 Maar waar gou het
W"tde wezen, wanneer we nu het nut moes-
en opsommen, dat een land- en tuinbouw-
W'uorwijzer in een streek stichten kan. Dr.
i^1-' 'I
Pater H. Bolsius S. J. Naar wii
vernemen zal liet Woensdag, 10 October
25 jaar geleden zijn, dat de Zeereerw. palter II.
BolsiiuS S. J., tot professor van het college te
Oudenboseh word' aangesteld.
Het a v o n d o n d e r w ij s i n d e n a. s.
Winter. De toe w ij zin gscom missc voor pe
troleum heeft aan den Minister van Bmnen-
la.ndsche Zaken meegedeeld, diat zii met het oog
op het) naderen van het seizoen, waarin de
avondcursussen zullen worden, gehouden, van
verscheiden© gemeenten aanvragen tot beschik
baairstelling van petroleum ontvangt, bemoodiigd
bij het geven van avond- en herhalingsondt-r-
wijis- Zii vestigt er tevens zijn aandacht op. dat
zii zich in verband met de sohaarscihte van pe
troleum en de volstrekte onzekerheid mtreat
nieuwe aanvoeren genoodzaakt aieti, sterk te
rantsoeneeren. en diait alleen voor do meest
noodzakelijke bedrijven petroleum, en dan nog
slechts weinig, beschikbaar kan worden ge
steld.
Bii de commissie is dan ook de vraag gerezen,
of bet niet mogelijk zou ziin, bedoeld onderwijs
dif jaar niet to doen plaats hebben, dan wel
het sterk te doen inkrimpen en op andere uren
te doen geven.
Het komt den minister voor. dat tol het doen
inkrimpen of het geheel- doen vervallen van bet
in den avond gegeven wordende herhalingson-
derwijs, en onderwijs aan vakscholen in den
aanstaanden winter slechts in geval vaa be
sliste noodzakelijkheid behoort te worden over
gegaan. Om die inkrimping of staking te voor-
komen zal hof wensolielük ziin middelen to be
ramen, ten einde dit onderwijs te doen geven
zander diat daarbij gebruikt behoeft te worden
gemaakt van petroleum of van gas. waarop
oveneens een sterke rantsioeneoring onvermiide-
liik zal zijn. Daartoe is bijvoorbeeld to rekenen
het verplaatsen van de lessen naar daguren. of
wel het gebruik maken in de avonduren van
kunstlicht, diat wellicht wel verkrijgbaar blijft,
zooals acetyleenlioht.
De minister beeft aan Gedeputeerde Staten
verzocht, de gemeentebesturen uit te noodigen.
in bovenbedoelden zin zooveel mogelijk den ge-
regelden gang van het openbaar herhal i ngson-
derwijs en ondterwijs aan vakscholen te bevor
deren.
Looistoffen. De Minister van L. N en
H. heeft de volgende circulaire tot de burge
meesters gericht:
Ik verzoek u op grond van artikel 9 dier DiV
trihutiewet. le lid, bii de textielfabrieken in
uwe gemeente, opgave te verlangen van de bij
haar aanwezige voorraden looistoffen en deze
opgave ten spoedigste te doen toekomen, onder
vermelding van hoeveelheid van elke soort bij
elk der fabrieken aanwezig, aan de directie van
bet Riiksdistributiiebaïrtioor voor Huiden en
Leder, Bezuidenhout 189, 's-Gravenhage.
Verder verzoek ik u deze looistoffen daarna
op grond van bet 2e lid van artikel 9 deir Dis-
trlbutiowet, in bezit to nemen, doch daarvan
f1"'1 ,die fabrieken, die op bet' oogenbük nog in
bod.ruf zun,__onmidd.elHik een zoodanige hoe
veelheid vry te geven als voldoende k. tof
instandhouding van hare bedrijven gedurende
één week.
Voor verdere ontheffing der inbezitneming
zal belanghebbende in overleg moeten treden
met de directie van het Distributie Bureau
vOor Huiden en Leder voornoemd.
.Bewegingsvrijheid. De opperbevel
hebber van land- en zeemacht heeft be
paald, daar het gebleken is, dat verschil
van opvatting bestaat ten aanzien van de
vraag, of de aan militairen verleende „bewe
gingsvrijheid" in wetteiijken zin al dan niet
als „verlof" moet worden aangemerkt. Het
komt mij noodzakelijk voor, de onzekerheid
dienaangaande op te heffen en buiten allen
twijfel te stellen, dat ter onderscheiding
van andere verloven* „bewegingsvrijheid"
slechts een andere naam is voor een verlof
'van bijzonderen aard en van beperkten duur,
waarop niet de gewone administratieve be
palingen behoeft te worden toegepast; aan
het karakter van „verlof" wordt door dit
laatste in geen enkel opzicht te kort gedaan.
Het verstrekken van een verlofpas bij ver
leende „bewegingsvrijheid" geschiedt alleen,
wanneer zulks met het oog op het vervoer
of in verband met bijzondere bepalingen
noodzakelijk is.
DE TWEEDE HAARLEMSCHE WINKEL
WEEK.
6 October is officieel de laatste datum van
de Tweede Haarlemsche Winkelweek. Het
is dus vandaag de dag, om een terugblik
te werpen op betgeen in die zes dagen in
Haarlem is gepraesteerd om het. Nederlandseh
Fabrikaat, om de vad -rlaudsche industrie
m*#er onder de aandacht van het publiek,
yan den consument, van "den kooper te bren-
yen, teneinde de vaderlandscke nijverheid
te bevorderen.
De commissi1, die de Nederlandsche Win
kelweek hier ter stc.de voorbereidt, zal, mee-
ncn wii, een rapport samenstellen over liare
en der 'winkeLers bevindingen in deze week.
Een min of meer officieel stuk dus, dat zeker
een °oed bestudeerd overzicht zal geven aan
de hand van b trouwbare en juiste gegevens,
door belanghebbenden zelf verstrekt.. Dat
neemt niet weg dat ook nu reeds, een, zij
't misschien oppervlakkig, oordeel over de
Winkelweek kan worden gegeven.
Allereerst dan hulde aan de commissie,
die het initiatief nam tot deze Nederlandsche
Winkelweek met het mooie en sympathieke
doel de Nederlandsche belangen --te bevorde
ren. De namen harer leden worden hier
nogmaals vermeld om ze aan de vergetelheid
te ontrukken. Het zijn de iieereu: J. C. Pee re-
boom, voorzitter; J. H. Visser, vice-voor
zitter; Job. M. Schmidt, secretarisC. ten
Boom, penningmeesterII. Lamp,Mr. J. J.
'M Nobaclc, J. F. van der Vaart, A. E. dc
Jong, L. Seveke, A. Weill en A. H. Weij-
burg.
Zetten wij ons aan de beoordeeling van
het succes dezer Winkelweek, dan roept men
onwillekeurig een vergelijking op tusschen
cleze Twpecte Winkelweek en de Eerste, die
in 1911 'werd gehouden.
i[et, antwoord op de vraag of deze Tweede
Winkelweek een grooter succes is geweest
dan de Eerste, kan zijn: ja en neen, al naar
gelang den kant vanwaar men de zaak be-
faantal deelnemers 170 meenen wij
- pad dunkt ons, grooter kunnen zijn. Wel
is er zelfs een commissielid-winkelier, die
aan de Winkelweek niet kon deelnemen, om
de doodeenvoudige reden, dat van de arti-
tikelen, die hij den koopers aanb.edt, geen
enkele in Holland vervaardigd wordt, doch
zulk een reden hebben toch alle winkeliers
niet, die zicli van de Winkelweek afzijdig
hielden. Iedere winkelier, pp 'n kleine uitzon
dering na,heeft onder zijn verkoopartikelen
allicht, eenige, die hij uit Holland betrekt.
Daarom aal de commissie dan ook het aan
tal deelnemers niet ais een buitengewoon groot
succes aanmerken, hoewel het zij mot eere
gezegd, de goede qualiteii der deelnemers veel
aan de quantiteit verbeterde. Bij een ver
gelijking van deze Tweede Winkelweek met
de Eerste leek pns ook de deelneming aan liet
gebeuren in 1911 intensêr, hartelijker dan
nu, zoowel van de zijde der winkeliers als
van de zijde van tiet publiek.
Wii li eir inner en. ons uit dien iiid schitterende
etalages. vol origineele ideeën en speciaal voor
de winkelweek vervaardigde producten. V inke-
lier en fabrikant luidden zich uitgesloofd om
bet mooiste eu het beste te ge-ven wat in bun
tak van nijverheid 1-e vinden is- De laatste, om
dat bii er toe aangespoord en opgezet werd
dooi' den eerste. Vele winkeliers en fabrikan
ten stolden er prijs op een aanschouwelijk beeld
te geven van wat in hun branche wer.l gepro
duceerd Tevergeefs beeft bet publiek nu naar
e».! vakman of grondstoffen of werktuigen m
een vitrine gezocht. Het, zal wellicht „aan den
abnormalen tijd gelegen hebben maar een aan
trekkelijkheid de-r Eerste V mkehvee» waren
deze leerscholen zeer zeker. Voora' voor bet
publiek, dat, liet- leerzaam ju hoog© mate vond
en ongetwijfeld grooter belangstelling inboe-
zoemde voor die Winkelweek. V aot, ons duidt
dat ook de belangstelling wan de zijde van het
publiek ditmaal niet zoo groot was dan in 1911.
De winkeliers hebben ditmaal bun beste
beentje voorgezet, niet alle® te etui3oren wat
bun vak a.a,n Nederlandsche producten aanbood.
Er waren schitterende etalages bii: er waren
er o-ok, waaraan minder zorg was be
steed; er waren er." die getuigden van vee!
kunstzin en kleurencombinatie: cr waren er
zoo d'Orpsch. dat de etaleurs er van neg bet
a. b. ,c. der uitstalkunst niet schijnen te ver
staan. Eén grief mogen gij niet- terughouden.
En deze is dat er uitstallingen waren, waarin
het buitenlandscho artikel erg opdringerig deed
tusschen de vaderlandsche kleuren, zomer dat
hierop voldoende door den winkelier de aan
dacht word gevestigd-
Dit wekte den schijn alsof j.g toeschouwers
in 't ootje worden genomen.
In welk opzaoht echter mogen wii het succes
van deze Tweede Winkelweek mijlen, vér boven
dat der Eerarte Winkelweek plaatsen? Juisti^n
dat opzicht, waarvoor die Winkelweken werden
georganiseerd: als triomf der Nedierlanidisehe
Industrie:
De vooruitgang der Nederlandsche Industrie
sinds 1911 blijkt! ontzaglijk te ziin en haast
zondlen wii den gruwelüken oorlog prijzen, die
zooweel latente krachten in onze Vaderlandsche
nijverheid tot uitbarsting heeft gebracht en
heeft' getoond dat ook 'n klein volk groot kan
zijnmacht en energie bezitten kan. wanneer
het óók wiildat een klein volk een girioo'to kan
overvleugelen in een edleilen vredelievendien
strjjd om liet bestaan. Mógen dte lessen uit dezen
oorlog niet verloren gaan en mogen vele indus
trieën, door den drang van den oorlog hier
ontstaan, ook nadien bewijzen geven van
levensvatbaarheid en levenskracht.
Het is een feest voot 't Hallandsobe hart
wanneer men ziet en hoort hoe schiea- op elk
terrein de Nederlandsche indlustrie vooruit
gang maakte: hier in stormloop de buiten
lander,a tot 'n toonbeeld van 'n Russisohen
strategischen terugtocht diwongdiaar loop
graaf voor loopgraaf in een hardnekkigen etel-
lingoorlog verovede.
Doch hierover méér in een volgend arti
keltje-
Aan v ul lings b roodkaar ten. Do Mi
nister van Landbouw heeft aan de gemeente
besturen bij circulaire medegedeeld, dat aan
dienstdoend locomotiefpersoneel der hoofd
spoorwegen, (derhalve niet van lokaalspoor
wegen) op verzoek drie aanvullingsbrood-
kaar ten kan woidon uitgereikt.
Thee en koffie. Het Bui eau voor Medo-
deelingen inzake de voedselvoorziening meldt:
Gelijk bekend' is kan van 5 tot en" met 13
October nog een half ons koffie of een half
ons thee door de winkeliers worden afgele
verd tegen ontvangst van het lichaam eener
oroodkaart (geen aanvullingskaart') voor de
de 28ste week. Daarna heeft de broodkaart
voor dit doel afgedaan en zal de definitieve
regeling voor thee en koffie in werking tre
den, volgens welke van rijkswege door de
gemeentebesturen tliee- en koffie-distributie-
kaarben beschikbaar zullen worden gesteld
voor ieider persoon, die op 1 October 1917
den leeftijd van 16 jaar had bereikt. Deze
distributiekaarten zullen voorzien zijn mn een
aantal afscheurbare bons. Ep zal telkens tij
dig worden bekend gemaakt gedurende welk
tijdvak een bon "geldig is en welke hoeveel
heid tih.ee en koffie daartegen kan worden
verkocht en afgeleverd. Verkoop en afleve
ring zal door de winkeliers alleen mogen ge
schieden tegen in ontvangstneming van dien
bon. Onder koffie wordt ook verstaan koffie-
extract, afgeleverd door de fabrikanten die
door het Rijks-distributiekantoor voor Tiiee
en Koffie (T.K.D.) zijn erkend. Daarbij wordt
één ons koffie gelijkgesteld met 2 d.L. kofiïe-
extraet.
Door den Minister van Landbouw, Nijver
heid en Handel wordt een maximum-prijs
voor den verkoop in het klein vastgesteld.
Met ingang van 13 October a.s. is die bepaald
op f 1.40 per pond thee, f 1 per pond koffie
©n 15 cent per d.L. koffie-extract; het kof-
fie-extract moet ten minste 80 percent kof
fie bevatten.
Voorts blijft de verkoop en aflevering van
thee en koffie als drank toegestaan in hotels,
eafé's restaurants, wachtkamers, kajuiten en
dergelijke, maar alleei» per kop.
Dit wat den verkoop in het klein aan het
publiek betreft.
Wat de 'detailhandelaren aangaat, dezen
zullen van hun leveranciers alleen thee en
koffie kunnen krijgen tegen inlevering der
door hen ontvangen bons en tot de hoeveel
heid waarvoor die bons geldig zijn, tenzij
door den Minister wan Landbouw, Nij verheid
en Handel een anÜete hoeveelheid wordt vast
gesteld. In het tijdvak van 15 tot en met 25
October 1917 zullen de leveranciers aan de
detailhandelaren thee en koffie mogen afle
veren en wel voor ieder lichaam eener brood
kaart voor do 28ste week, door' hen ingeleverd,
een ha.lf ons thee en 2 ons koffie naar keuze.
£ij die aan dctoilhaaidelaren thee en koffie
hebben afgeleveid moeten de bons toezonden
aan de T. K. D. A an henzelf wordt alleen thee
en koffie afgeleverd met toestemming van dat
kantoor. Gelijke toestemming is noodig voor
den detailhandelaar' die thee in entrepot en
ongebrand kofiie pleegt te koopen, om uit
eigen voorraden te kunnen putien voor den
v; in het klein. Verkoop en aflevering
aan hotels, café's enz. zal alleen mogen ge
schieden tot zoodanige hoeveelheden als waar
voor vooraf en: macniging van het T. K. D.
is verkregen. Onder gelijke voorwaarde blijft
toegestaan verkoop en aflevering van thee
aan werkgevers, die gewoon waren thee en
koffie kosteloos aan nun personeel te ver
strekken, aan instellingen van a gemeen nut
ter beoordeeling van het T. K. D. bólioudens
beroep o]) den Minister van Landbouw, Nij
verheid en Handel. Ook voor don tusschen-
handel is de maximumprijs bepaald, en wel
voor the 1' 1.12'/» per J/g K G. en f 1.20 per
1/2 K.G. netto verpakt in hoeveelheden van
1/2 K.G. of minder; voor koffie f 0.851/2 per
t/gK.G losse en T 0.87 '/2 per uatt K.G. netto
verpakt, voor koffie-ext: act, bevattende min
stens 80 pOt. koffie, 10 ct. por d.L. In do
tusschenhandelprijzen zijn begrepen distribu-
tiekosten, waardoor deze prijzen ook even
redig zijn verhoogd ön emballage, en levering
franco 'station van bestemming spoor, boot of
laatste veer, voor thee bovendien alle rech
ten en kosten van inklaring. Voorts is be
paald, dat koffie of extract van minder dan
80 pOt. koffie niet zal mogen worden geleverd.
Ter bestrijding van da kosten dezer regeling
worden distributiekosten geheven, die door
den tusschenhandel worden betaald, ln ver
band waarmede de maximum-prijzen voor den
tusschenhandel met die kosten zijn verhoogd.
Klompenverstrekkinsr- De Minis
ter van Landbouw, heeft aan de burweniecsiers
bericht, dat in overlejr met het Konimkliik Na
tionaal Steuncomité besloten is. dat de ver
strekking van goedkoop© klomipen zal geschie
den tegen inlevering van bons. De voor zoo
danige verstrakking in aanmerking komende
personen kunnen zich voor de verkrijging dlier
bons aanmelden bii die ter plaatse arbeidende
steunconuité's of eenig ander plaatselijk orgaan
hetwelk zioh voor deze distributie beschikbaar
stelt, waarin echter ook de a rbeidersor ga uii sa -
ties dienen te ziin vertegenwoordigd. Op deze
bons zullen de ter plaatse wonende winkeliers
één paar gewone klompen kunnen afgeven.
Deze leverantie zal kunnen geschieden door
tusschenkomst van d)ie winkeliers, die zich be
reid verklaren voor de navolgend© door den
houder van den bon te betalen PTÜzen een paar
klompen van normaal model te zullen leveren:
voor een paar msansklompen 60 ct-: vrouwen-
klompen 50 ct,jongensklompen 40 ct.kin
derklompen 30 ct.
Door het Kon. Nat. Steuncomité zal voor elk
tegen afgifte van de bons afgeleverd paar
klompen aan den winkelier worden betaald voor
genoemde klompensoorten resp. 60. 55. 45 en
35 ct.
Naar verwacht mag worden ziin deze prijzen
zegt de Minister zoodanig gestelij. d;at
met het oog op de voorraden die nog bii den
kleinhandel aanwezig ziin, alle winkeliers tot
deze 'distributie zullen wensclien mede te
werken.
D© Minister wenseht vooralsnog slechts één
paar klompen per gezinslid onder de werking
van deze regeling verkrijgbaar te stellen, zulks"
in verband met de aanwezige voorraden en de
productiekracht der klompenfabrieken. nader
zal overwogen kunnen worden of er meer dan
één paar per persoon beschikbaar zal kunnen
worden gesteld.
Het Stads-Armen- en Zieken
huis. Als bewijs dat in de zittingen van
den Gemeenteraad niet altijd gegronde op
merkingen door de raadsleden worden ge
maakt: dat er heel dikwijls maar wat op los
gepraat wordt, hebben de brandstoffendis-
cussies in de jongste raadszitting voldoende
bewezen. Ons interview met den heer Reite-
ma, (zie ons nummer van gisteren) heeft
beweringen van raadsleden voldoende in 't
zonnetje gezet. In diezelfde raadszitting heeft
de heer Poppe nog opmerkingen gemaakt
over de verpleging in het Stads- Armen- en
Ziekenhuis. Dit raadslid klaagde over het te
groote aantal patiënten, dat een verpleegster
voor haar rekening kan krijgen. Een der ver
pleegsters was wegens overspanning met
verlof moeten gaan. „Haarlems Dagblad"
heeft zich met dit geval bemoeid en de on
houdbaarheid der beweringen van den heer
Poppe aangetoond.
Een dezer dagen gaf de heer Poppe nu ver
dere inlichtingen, die wij onzen lezers ook
hier even mededeelen, omdat er duidelijk nil
blijkt van hoe weinig waarde dikwijls de be
weringen van sommige raadsleden zijn, eo
hoe ondeugdelijk hun inlichtingen.
Wij lezen in „H. D.'':
Naar aanleiding van de inlichtingen, wel
ke ons verstrekt werden in verhand met het
geen de heer L. J. C. Poppe in den Raad had
gezegd over den zwaren arbeid van de ver
pleegster in het Stads-Armen- en Ziekenhuis,
schrijft de heer Poppe ons, dat zijn mededee.
lingen aan de officieele stukken zijn ont
leend. Hij merkt op, dat uit die stukken bleefk,
dat lo. in de laatste jaren het aantal ver
pleegden van 18 op 24 is gestegen, 2o. dat dfl
verpleegsters veel suppoostendiensrten moe
ten doen; 3o. dat één verpleegster voor de
verzorging en verpleging van alle verpleeg
den staat, 4o. dat een der twee verpleegsters
zoo ernstig overwerkt is, dat haar een lang
durig verlof moet worden verleend, 5o. dat
het armbestuur verzocht dien toestand niet
langer te bestendigen dan tot 1 Augustus.
Tot zoover de opmerkingen van den heer
Poppe. We hebben daarin aanleiding gevon
den nadere inlichtingen te vragen, schrijft
„Ilaarlemsch Dagblad.'' De Directeur van
het Sfads Armen- en Ziekenhuis,
deelde ons het volgende mede: lo. Welke be
rekening aanleiding geeft tot de mededee-
ling,. dat het aantal zieke verpleegden in da
laatste jaren van 18 tot 24 gestegen is, was
den Directeur niet bekend. De zaak is deze:
Voor de ziekenafdeeling waren twee ver
pleegsters aangewezen. In den zomer ziin er
betrekkelijk weinig zieken. Op dit oogenblik
zijn er b.v. 13 volwassenen en 1 kind in de
ziekenafdeeling. Dezen winter klom dit ge
tal tot 20. Misschien, zeide de Directeur, komt
men tot het getal als meegerekend worden
de menschen die een oogenblik in de zieleen-
zaal komen, om hun beenen te laten zwaehte.
len, en de kinderen, die daar voor hoofdzeer
moeten behandeld worden. Maar dat zijn
geen patiënten. Zij ziin niet in voortdurende
DE GEWONE THUISKOMST
•Dommelig' zit zo in 'n boek te lezen, d©
me'i moe^be openhoudend, slechts
"ogftjpend de zinnen van het verhaal...
nwr wend staat ze op en gaat door de ka-
I ,nov.?P-en-neer loopen, verveeld door het
0e alleen-zijn... De klok laat een
v..- gongslag hooren... half twaalf.. Nog
ra 11 half uur wachten dus... wachten..
..£aat laar 't raam, duwt de vitrages
pzij en taart in de nachtdonkerte.Ze
"ik.,.Alleen klinkt nu en dan de doffe,
geimatig© stap van 'n nachtwaker of po-
-ae,agent door atiile straat.Langzaam
voert ze zich af van 't tochtige raam....
geeft toch niks of z© al naar buiten tuurt...
'J komt toch nooit „voor z'n tijd" thuis...
•m Z<"'n ^au rnaar weer?.... Née néé. zö
otocfit '3 in slaap vallen.... dat nooit' 'Ze
1teat stil... denkt., begint té neuriën 't klinkt
jjtelig door die sombere stilte der kamer.
-Aar die kinderen gaan kijken? Welnéó.... 1
die slapen immers rustig... Riep er maar een..
om 'n beetje water of zoo dat ze tenminste
wat afleiding had... maar néé., 't is ook bo
ter dat ze blijven slapen... dan hooren zo
straks niet dat vader....
Zij besluit, maar vast naar dj slaapkamer
te gaan... Langzaam loopt ze de trap op..
die gangklok wijst kwart voor twaalf... ge
lukkig.aL weer 'n kwartier om.. Ze zakt
voor het ledikant op de knieën en begint
naar avondgebed, nu en ctan fiutverenu van
de slaapkamerkillte... Even kijkt zo op met
'n scluik-sohoik..- hoordp zo daar wat? Nee..
't is weer stil... ze bidit dóór., vóélook voor
hém, den zwakkeling... eiken avond doet. zo
diat... zooveel jaren al., maarOnze-Liéve
Meer wil 't zéker zoo laten...
Nu volgen vast de toebereidselen voor de
nachtrust... Dan blijft ze iin haar nachtge
waad op den rand van 't bed zitten.
wachten maar... weerwachteno, Godi..
„Twaalf uur", schrikt zo van de eentonige
slagen.. Nou kon ze wel vast in bed gaan,
v, tlat elk oogenblik... néé,néé, née' Nooit mee.r'
Sinds dien éénen avond., dat ie zoo vreeselijk
van de trap gevallen was... dat zo 'ra epgp-
n(omen had, met bebloed hoofden 'de kin
deren zoo te-keer gingen... néé., elkea avond
is ze sinds-licn blijven wachten.waken,
voor item'"
Bibberend zit ze daar.'t Is intusschen
reeds tien minuten vóór half één geworden
met 'n lichten angstkreet constateert ze dit
op 't wekkertje... Zou ie.— zou ie onder
weg? God' Zo huivert., wil naar beneden.
naar da voordeur... staat reeds- bovenaan do
trap... Ineens schokt zo., 't slot knarst
op haar tornen loopt zd gejaagd terug.
zo wil 't vue't weten Voor 'm... vast niet..
Angstig staat zo achter de deur... 'n Grie
nend gepiep der voordeur.'n doffen slag
door het dichtvallen er van... de deurketting
wordt ingehaakt... mooi., hij1 vergeet niet te
sluiten... Onaekepe schuifel pasjes op de mar
meren gangtegels. Nou de trap nog... oh,
oh, die trap... die trap., dat is altijd zoo'n
spannend oogeöblik. Ze hoort 'm mopperen,
tasten, slippen... eindelijk.. GoddankBlik
semsnel ligt ze in bed., en doet alsof ze
slaapt...
Knie-knikkend strompelt de beschonkene
binnen... grijpend en voelend waar ie steun
kas viadm..- Dan volgt de gewone vraag:
„Slaap je ai?". Geen antwoord... „Ze slaapt,
mooi zoo," hikt ie grinnikend., „niks gemerkt."
Maar hij hoort niet, den zochten snik onder
do dekens en ziel niet., liet schokkend beweeg
van hot 'zenuwtrillende lichaam....
OM KEN MOOTJE HARING.
Een te Lirgnitz verschonend dagblad had on
langs de volgen.de advertentie: ..Alleenstaand
persoon zoekt twee doi-1 nemers voor oen haring
levensmiddelenkaart 49)."
De merk waard» ge advertentie wordt bogrii-
pelijk, waaneer men weet, dat te Lieirnitz voo-r
dinie personen één haring wordt verstrekt.
KARPERS ALS MALARIABESTRIJDERS.
Een Italiaansch landbouwkundig vakblad
vestigt de aandacht oip het belang van karper-
tooit als gewichtig hulpmiddel bii' de malaria-
baatriiidiing. Het blad wijst naar aanleiding
daarvan óp de onderzoekingen, die in het visoh-
teeltstation te Madagascar gedaan werden. De
proefnemingen daar hebben aangetoond, dat de
Ohineesohe karper het grootste deel van de
larven der in de wateren van de rijstvelden
broedend!© steekmuggen doodde. Men wil tlians
ook in de wateren der Italiaansohe riistvelden
karpers gaan telen om dte muggelarven 'te ver
delgen en daarmede malariabacil bestriiden.
DE OORSPRONG VAN DEN NAAM POLEN,
Polen dankt volgens een Duitseh professor
zijn naam aan de bodemgesteldheid van het
land. immers „Polen" is afgeleid van ..pote"
veld, vlakte. De kanselier van keizer Otto IV
schrijft omstreeks 1220 „Inter A1 pes 11 u.11.1 ui
et oceanum et Polonia, sic dicta in eorum
idomate quasi campania."
De groote Pool soke geschiedschriifer Dug-
losy verklaart eveneens den naam ..Polan:
synoniem" met „oampeatirea."
Veel minder waarschijnKik ziin andere ver
klaringen, die den naam in verband) brengen
met het Poolsche woord voor jacht (polowani).
als een door de Polen zeer geliefd vermaak.
Nog m, in der aannemelijk is de afleiding van
„polachia," d'.w.z. land van de nakomelingen
van den stamvader der Polen of Lachen, ge
naamd Lach.
Uit „Pol achy" moet dan later gevormd zij„-i
„Polacy," uit „Polachia," „Polska". Een andere
verklaring is. dat de heidensche Slaven hun
gedoopte landslieden „polani wodi" „met'
water begot enen" noemden.
