OVERSCHOENEN.
I
BRANDHOUT.
P. W. TWEEHUIJSEN,
BUITENLAND
wc rffs
gemeente bloemendaal.
KAARSEN.
Bons
gemeente bloemendaal.
^EDKOOP BRANDHOUT.
I
gemfj:nte bloemendaal.
Programvraagstuk.
k u'
il
VTm iw m v W.SSÖ,,
k
Wj>
•MEMBER 1917
42STE JAARGANG 9488
DE AB0NNEMENTSPRU8 BEDRAAfiT VOOR HAARLEM EN AGENTSCHAPPENi PER KWARTAAL f 1,75; PER WEEK 131/, CENT; FRANCO PER POST PER KWARTAAL f 2,12#
ÈERSTE BLAD
^nummer bestaat uit 2 bladen
Directeur van liet levensmiddelenbedrijf te
0emendaal maakt bekend, dat zij, die tijdig
aai'«en voor bedrijven, industrieën, veestallen,
VOertuigen en rijwielen hebben aangevraagd
|'°°r de hun toegewezen hoeveelheid kunnen af-
a'en aan de politieposten te Overveen en Bloe-
^ndaal.
inwoners van Vogelenzang kunnen deze bons
^halen bij'W. Lokerse aldaar, op Donderdag
15 November 1917, des namiddags tusschen
7 en 8 uur.
Voor zooveel noodig wordt er de aandacht op
gevestigd, dat de toegewezen- hoeveelheid min-
tlens tot 1 Januari 1918 moet strekken. 6448
j. De Directeur van het levensmiddelenbedrijf te
en da al maakt bekend, dat wederom aan
ei minvermogenden, waaronder zijn te ver-
aan zij, die in de plaatselijke belasting niet
°°ger zijn aangeslagen dan tot een jaarlijksch
k°men van f 12001800. Voor ieder kind
wden den leeftijd van 16 jaar wordt het be-
raS van f 1200 met f 100.— verhoogd, tot
et maximum van f 1800.— is bereikt, gratis
n hoeveelheid van
50 K.G. gekloofd Brandhout
-aj? borden verstrekt.
°ns voor dit hout.kunnen worden afgehaald
P Vrijdag den 16 November 1917, van des voor-
hddags 9 tot des namiddags 4 uur aan het
ouwtje van het Levensmiddelenbedrijf te
overveen.
Voor wat betreft inwoners van VOGELEN
^N'G bij w. LOKERSE aldaar, op Vrijdag den
0 November, des namiddags tusschen 7 en
o uur.
L VIet,h0Ut W0rdt afgegeven:
inwoners van Bloemendaal aan de werk-
S Van. den Aannemer S. P. RIJNJERSE,
den Zijl weg, op Zaterdag den 17 en Maan-
n% den 19 November, telkens des namiddags
Vaa l—i uur.
Voor inwoners van Overveen aan bovenge-
!j®emde werkplaats, op Dinsdag 20 en Woensdag
November, teikens des namiddags van 14
uur_
2 Voor inwoners van Aerdenhout op Vrijdag den
a November, des voormiddags van 912 uur,
911 het koetshuis bij ,/iet Jachthuis" aan den
ontveldsweg
Voor inwoners van Vogelenzang aan de Oude
.c'0°l aldaar, op Zaterdag den 17 November,
^namiddags va,i 14 uur. 6448
Directeur van het Levensmiddelenbedrijf te
(j^EMENDAAL maakt bekend, dat aan hen,
L. 'Eet in aanmerking komen voor de beschik-
d 'stelling van gratis brandhout, doch die in
^Plaatselijke belasting niet booger zijn aange-
f dan tot een jaarliiksch inkomen van
3000,
*00 K.G. gekloofd Eiken, en
t Beukenhout
T 11 ^oi'den verstrekt tegen den prijs van f 4.50.
betaling van dit bedrag worden bons af-
lenfen aan het gebouwtje van het Leveusmidde-
A'o rijf te OVERVEEN, op Zaterdag den 17
gember 1917, des namiddgs van 14 uur.
K °°f wat betreft ingezetenen van VOGELEN-
^NQ bij W. LOKERSE, aldaar op Vrijdag
7 ]6 November 1917, des namiddags tusschen
11 8 uur.
hout wordt afgegeven:
tUss ptderdag den 22 November des namiddags
°°r inwoners van Bloemendaal en Overveen
'eri 14 uur aan de Werkplaats van den
y"emer S. P. RIJNIERSE, aan den Zijlweg.
^°r inwoners van Aerdenhout op Vrijdag den
Vember, des namiddags van 12—2 uur,
V Koetshuis bij Jiet Jachthuis", aan den
Vjldsweg.
'v inwoners van Vogelenzang op Zaterdag
November, des namiddags van 1—4 uur,
v e Oude School aldaar. 6448
jj van alle bijkomstige vraagstuk-
W» de 8«daeh ten wisseling tusschen „Het
p1' Ts'eite Volk" on ons over deze vragen:
"He ®°n Program voor onze Katholieke
2- \rgevvensehtt
Program van actie, of beide?
of een Z1Jn een Pr°8P'am van begin-
8. Moeten de sociale organisaties inedo-
zeggingsscliap hebben in de samenstelling
van zulk een program?
En in verband met de twee eerste vragen
rees er nog een andere, nl.:
4. Is onze „partij'' al dan niet een zuiver
staatkundige party?
De eerste vraag wjerd door ons niet ont
kennend, doch integendeel bevestigend be
antwoord.
Op de tweede vraag gaven wij als onze
meening te kennen, dat men zich- diende te
beperken tot een program van beginselen,
omdat onze partij dit als antwoord op de
4e vraag niet is een zuiver staatkundige
partij doch baar vereenigende kracht vindt
in de verdediging onzer godsdienstige rech
ten en belangen, terwijl hare leden in het
zuiver staatkundige juist verdeeld zijn.
En in verband met dit antwoord hebben
we op de 3e vraag geantwoord, dat het pro
gram diende te worden samengesteld door
een Commissie van deskundigen, die de vast
staande consequenties der Katholieke leer
op staatkundig terrein voldoende beheer-
schen.
Zien we nu wat tegen deze antwoorden en
de te 'hupner staving aangevoerde argu
menten werd ingebracht.
Ook wij zijn genoodzaakt te resumeeren,
omdat het aantal artikelen, aan dit onder
werp in andere bladen gewijd, de 20 te hoven
gaat.
Het uitvoerigst is er geschreven over de
vraag naar het wezen, biet eigenlijke karak
ter onzer partij.
Dit is begrijpelijk; want het geldt hier de
cardo questionis het hart, de
kern der kwestie.
Immers: als met zekerheid vaststaat, dat
onze partij niet is een staatkundige partij
in den gewonen zin des woords, dat hare een
heid vast verbonden is aan de godsdienstige
eenheid en wortelt in het besef, dat alle Ka
tholieken een gemeenschappelijk belang als
Katholieken te verdedigen hebben
tegen de staatkundige consequenties van li
beralisme en socialisme, doch dat daarente
gen de zuiver staatkundige kwesties ver
deeldheid moeten zaaien in onze volksgroep
als dit vaststaat, dan is daarmede
tevens, voor ieder die prijsstelt op de eenheid
onzer partü, het streven veroordeeld om haar
te binden aan de bepaalde staatkundige
eischen, welke een program van actie dient te
bevatten.
Terwijl omgekeerd, als het zuiver staat
kundige karakter onzer partij vaststaat, te
gen een program van actie, op z'n hoogst
practische, nimmer principieel® redenen kun
nen worden aangevoerd.
Nu hebben wij tegen ons betoog, dat het
eenheidbrengende beginsel onzer „partij de
band die de Katholieke Volksgroep vereenigt
tot een naar buiten, ook op staatkundig ter
rein, optredende eenheid, van godsdienstigen
aard is een aantal argumenten Iiooren aan
voeren, waarvan o.i. niet kan worden ge
tuigd, dat ze aan den eisch van het klassie
ke „distinguo" geheel voldoen.
Al te veel wordt hetgeen men de Katho
lieke partij wenscht te doen zijn, gehouden
voor hetgeen zij is.
Men zou wensehen, dat de Katholieken niet
alleen een godsdienstige eenheid vormden,
een volksgroep levend in en uit één gezamen
lijke godsdienstige overtuiging; doch dat zij
tevens mochten zijn een staatkundige een
heid, een volksgroep, levend in één gezamen
lijke politieke overtuiging.
En tegen de evidentie der feiten in con
strueert men in zijne gedachten eene eenheid,
waaraan alle realiteit vreemd is.
Wat, zoo zegt men, heeft onze partij geen
staatkundig doel? Hoe kunt ge dat volhou
den? Wilt ge dan tegenspreken dat zij het
stoffelijk welzijn der burgers, als doel hééft?
En een ander formuleert hetzelfde denk
beeld in anderen vorm en vraagt, of onze
partij clan niet bedoelt het algemeen belang
te behartigen.
Met dergelijke paralogismen lcomt ge even
wel geen stap verder.
Want liet feit ligt immers daar, dat het
doel: behartiging van het algemeen belang
of van het welzijn der burgers aller
minst determ i neer end is voor
de politieke part ii vorming.
Determineerend voor de vorming eener
zuiver politieke partij is niet het algemeen
belang dit willen alle partijen behartigen
doch het inzicht in do
vraag hoe hot algemeen be
lang dient io w o r den. beha r-
t i g d.
Het algemeen belang is het doel van den
staat zelf; de wijze waarop het
dient te worden behartigd, is het partijvor-
mende doel.
Partij vorm end in zuiver politieken zin is
dus alleen de vraag naar den modus
quo; en nu zijn de Katholieken het, blijkens
de tastbare feiten over den modus quo,
over de wijze waarop het stoffelijk
welzijn dient te worden behartigd juist niet
eens. Ergo: er bestaat geen partij vormende
staatkundige eenheid in de Katholieke volks
groep, dus ook geen zuiver staatkundige
Katholieke partij.
Dit loert, zooals wij zeiden, de evidentie
der feiten.
Neem één staatkundig vraagstuk, waarom
trent geen duidelijke, leerstellige beslissing
der Kerk bestaat krachtens haar indirecte
macht in het staatkundige: en steeds zult ge
binnen onze Katholieke volksgroep elkaar
weerstrevende opinies vinden.
•De eene groep Katholieken acht het alge
meen belang het best gediend door bet alge
meen, de andere door het beperkt kiesrecht.
De eene wil vrouwenkiesrecht, de andere
acht het uit den booze, de eene strijdt voor
dwangverzekering, de andfere voor staata-
pensioneering. Ja, in. het buitenland zien we
zelfs, dat de eene Katholieke groep het ro-
publikanisme aanhangt, de andere het mo-
narchismo en uit ervaring is het ons be
kend, dat zelfs in ons land onder de Katho-
liekep overtuigde republikeinen zijn te vin
den.
Hoe men in bet aangezicht dezer iederen
dag waarneembare feiten niet zonder zeker
aplomb kan beweren; „woest in de Staat
kunde u zelf, leeft uw staatkundige persoon
lijkheid uit volgens Katholieke beginselen,
dan is de eenheid oninid-
dellijk gegeve n"; wij moeten het
eerlijk verklaren het is ons een onoplosbaar
raadsel. Zulk een uiting beeft ongetwijfeld
baar oratorische verdiensten; het is zelfs niet
onmogelijk er een donderend applaus meê
te oogsten; ze heeft echter dit tegen, dat ze
op voet van oorlog staat met de meest aper
te, dagelijks waarneembare feiten, die met
onomstootelijke kracht getuigen: er leeft in
onze Katholieke volksgroep niet een gemeen
schappelijke, partij vormende politieke over
tuiging; dus er is geen zuiver staatkundi
ge Katholieke partij.
Een consequentie dezer onomstootelijke
waarheid is dan het volgende dilemma:
Ofwel ge moet afzien van bet pogen alle
Katholieken te binden aan een politiek
pro gr am van actie, waaroL -t geen
eenstemmigheid bestaat en dat gij dus 1c hts
aan een minderheid op ongeoorloofde wijze
kunt afdwingen door haar te stellen voor
de keuze tusschen verloochening h.-er po
litieke overtuiging of prijsgeving van het
belang der Katholieke eenheid, en u beper
ken tot een beginselprogram, dat door alle
Katholieken als zoodanig kan worden on
derschreven;
Ofwel ge moet als wijlen Mgr. Dr. Schaep-
man in zijne „Proeve" wèl een program van
actie opstellen maar dan ook den eisch en
den moreelen dwang laten schieten,- dat alle
Katholieken zullen toetreden tot de partij,
die zich op dit Program van Actie veree-
nigde doch uit dien hoofde dan geen
aanspraak meer kan maken op den uitslui
tenden naam van Katholieke Partij.
Wij blijven dan ook volhouden, dat liet
bindende onzer bestaande Katholieke partij
die toch zeer zeker alle Katholieken wenscht
te omvatten, is de Defense Catholique in
wijdoren zin; het vorderen van vrijheid voor
de Katholieke kerk, hare dienaren en géloo-
vigen, hare gebruiken en Liturgie, hare ver-
eenigingen en organisaties.
Men kan aan dit streven een staatkun
dige expressie geven in de formule, dat de
Katholieke volksgroep in de gegeven tijds
omstandigheden de gelijkheid van allen voor
de wet opeischt, doch deze expressie, door
Broere vertolkt in zijn formule: „De-Katho
lieken van Nederland vormen eene persoon
lijkheid die vrijheid vordert," rechtvaardigt
weliswaar volkomen het optreden als „partij"
en verlamt met een slag den krachtterm,
dat de „defense Catholique" „staatkundig
een onding" zou wezen, maar is toch aller
minst beslissend voor het wezen zelf der
„vrijheid vorderende persoonlijkheid", die
hierdoor alleen allerminst een zuiver staat
kundige partij wordt.
Ter kalmeering van zekere onrast des gees-
tes, die wij in eenige niet door klaarheid
van distinctie uitmuntende betoogen hebben
aangetroffen, worde liier nog een kort woord
aan toegevoegd.
Sommigen kuuneu zich namelijk maar niet
onttrekken aan deze pijnigende gedachte,
dat, door do ontkenning van de mogelijk
heid van éón politiek program van actie
voor alle Katholieken het verband wordt
geloochend tusschen godsdienst en politiek.
Alleen reeds het feit, dat de H. Kerk zich
in alle landen der wereld afzijdig houdt
van de politieke meeningsverschillen, dat ze
bijv. zelfs in Australië zich in bloeienden
toestand bevindt onder een regime van vér
gaand. staatssocialisme, waartegen zij nim-
Barteljorisstraat 27.
TEL. 1770
mer is opgekomen, dat zoowel Leo XIII als
Pius X, de laatste zelfs met buitengewone
klem, de vrijheid der Katholieken op poli- tru
tiek terrein hebben bevestigd, zonderooit
een titteltje prijs te geven van t
den band tusschen de Katholieke
ze de leer en de politiek, alleen
reeds deze feiten, zeggen we, moesten dezul
ken overtuigen, dat zij op een dwaalspoor
zijn. Het feit is nu eenmaal, dat er „in het j.
Huis des Vaders vele wooptenten zijn" en
dat de Katholieke Kerk bestaan en bloeien
kan en hare Hemelsche taak vervullen on-
der velerlei politiek regime.
Volstrekt vaststaande staatkundige conse
quenties uit de Katholieke leer zijn er be
trekkelijk weinige.
In Iapidairen vorm gaf de „Civilta Qptto-
lica" deze grooto waarheid aldus weer: „Het jj
Katholicisme is geen politiek program, doch
goddelijke waarheid."
De waarheid op politiek gebied zullen we
steeds moeten achterhalen met het mensche-
lijk verstand. Dat is ongelukkig, omdat de
ervaring voldoende, juist op dit gebied, de
fragiliteit dezer overigens heerlijke Gods
gave, bewijst in de voortdurende onvoldoend- f
Heidi aller staatkundige regelingen en daar- t
mede tevens de heerlijkheid ontplooit van
do zekerheid der openbaring in het gods- i'
dienstige en zedelijke. Hiermede is nu ech
ter het verband tusschen godsdienst en po-
litiek geenszins geloochend, doch alleen 13
vastgesteld, dat dit verband bestaat uit een i.1
tusschenschakel: het menschelijk geweten en I
het menschelijk verstand dat zijne c ase
quenties trekt uit de vaststaande waarheden
der Katholieke zedeleer, toegepast op de
veranderlijke feiten. Het verschil in de con
clusies volgt dan niet alleen en zelfs niet
voornamelijk uit afwijkingen bij de gevolg-
trekkingen uit die vaststaande waarheden,
maar v§el meer uit een afwijkende apprecia- f -
tie van die veranderlijke feiten. Practisch
komt dit verband voor den Katholiek hier
op neer, dat hij de indirecte macht der
Kerk op politiek, gebied heeft te erkennen, j
en, zoolang die macht niet ingrijpt slechts
die staatkundige maatregelen mag voorstaan j i
en bevorderen, waarvan hij in geweten over- j
tuigd is, dat ze het algemeen belang be- J
vorderen.
Deze overtuiging wordt gekweekt door het
verstandelijk inzicht, gebaseerd, naar gelang
van ieders kennis en ontwikkeling, op de
bereikbare gegevens of de voorlichting van 11
anderen in laatste instantie dus door
liet verstand. En de verschillen dezer ver- j
standelijke.conclusies bewijzen alleen de on- t;,'
zekerheid der rede maar geenszins een ge- j
mis aan verband tusschen godsdienst'en ze-j
deleer cenerzijds en politiek anderzijds.
Evenmin mag dus uit liet vaststellen dezer
verschillen worden geconcludeerd, dat daar
door zulk een verband zou worden geloo
chend. R-
WERELDBRAND
DE STRIJD AAN EN OM DE PIAVE-LINIE
STANDHOUDEN DER ITALIANEN - DE IN
VLOED DER RUSSISCHE VERWARRING
EEN BESLISSING IN NOORD-ITALIË IN
PALESTINA.
Blijkens de legerberichten trachten de troepen
der Centrale mogendheden bij de Piave heteelfde
te doen wat zij hebben bereikt bij de lagliamento
en de Livenza Zij willen door druk uit het Noor
den op de flank en gedeeltelijk zelfs in den rug-
der Piave-stelling de Italianen noodzaken ook
deze linie prijs te geven.
De voornaamste aanvallen der Oostenrijkers
hebben thans plaats op het plateau van Asiago
en jn het grensgebied langs de Brenta, dat aan
de'ltaliaansche zijde door eenige pantserforten
wordt verdedigd. Deze pantserwerken, die ten
Oosten van Grigno zijn gelegen, zijn door de
Oostenrijkers genomen, waarna ook Lamon en
Fonsazo zijn bezet. Men kan al deze plaatsen op
nevenstaande kaart, die vrij uitvoerig is, vinden
ten Westen van Féltre.
Uit de situatie wordt nu tevens duidelijk, dat
de Oostenrijkers willen opdringen in Zuidelijke
richting, waardoor de Piave-linie onhoudbaai
zou worden.
Langs de rivier meer naar het Zuiden tot de
zee zijn de Duitschers en Oostenrijkers thans in
aanraking met de Italianen.
Het Italiaansche legerbericht vermeldt dit feit
in de volgende woorden
Tusschen Livenza en beneden-Piave hebben
de vijandelijke legers, waarvan de opmarsch in
de verstreken dagen alleen was tegengehouden
door verrichtingen der achterhoeden of tot
staan gebracht door belemmeringen onderweg,
F
«ri!W
SS
\avatll fn&9°Z
-
Mi A
IqntchiSlurïï''
^lLei3S\m
•\8.
Loiogo mjL
-
mmmzsL.
Or
zijn
614G v
tr tQ
L ff o va re
emoita
so vera
JTcunbinb
'JCJ'COIO
ntfrio' TOa.Cece" Sïavacl
Saturn)
QbQver
£897
Li Hou
l.ijy.no
rona
Meduno 31 Vtto
MczQÏöiübardf
Sejy* "fioipet
QndneiSf.
areola
J'ravecic
üh «renta
o.Valso'rda f d'As?a" V v dei Pi
1/3070
Pon te
rtclPiïNf
CWöS*
Veria y,
P/n?/>fo*™P!venoÏM
Cnva3sbNÏ°
'Ju
Ik-
IQTI.V
Xn,,. tleniCatirnenloyvA
felottc
Meen
-r.
amor
dJ}Jcrocê
love id
-"X'
'frcce% Uit to
i, y* sdn?
Qit/nc zssj rjelvc
^£<31
Pof een ia o o
Cw&viho 0
usd mL'.CzJikincrz
Avena
■'■Oij'.c
fohne
Pssian
nano o.
cvJco JtLx
povere dof li i
inPianoofr, vp>rV.
Cavtojno
fi'omaso;
lattarellö^&r'L cv.
sur
pvmeisgn
róiluoio
AlJüfio
eilledJi/viureno
LavaroroA ovjAapA
i Pr '.oio Ir n oAA(Rocca fh
v S\\ •""*■•-<1' 'M i /c
RNblt
/7/r ...LavaroncO fVv°i
S.Man j
C-O'-Cul
BUS» SqxNjGslIlÖ
Volariosy'.
'Logan na
Oi
GtO -
JU SU I
asctto
Grappn
S. Vrndcmiaha 3V;
iJonarspAi
9iza$
Porpcil
•raVgf'C, dfQS CimpobnH^Hove
!l i.iJ
srna oil:
Pnmddmi
ran tor.
jntniS
Bfadene
Sprciteniï
Vi/lorbiA, "K
Cimado/mo
Qcaltrano
oio o Ca
aTcKXiVen
Crosara
Odei'zo
°ftiese
SiSttn
if/avc
S' Staqto
XT'P,J
strnna
Qumto
na'i'/q~cK
isola Vi
ion o ui
dcfna-*?.
ornec/o
Preganzfot
Casa/o
Moqlian
si no
eo/icuri
hyena
eramo
hiampo
Saltdno
chioMag
0l.ics.cl:
ontorio
oren dol
tOngtrdv))\\'e
ussolcng
SoaVfl
-1
macompngna
Cal di er o
Dosscouon
ey i iir Alonts,
flrfofe \l f i fCoUi
IbarM tlColoimaJ'enöa
uganu
Isófo wx)
Moizbcans
entatViccfthna
Sovötöric
'JU!
L50
ConSdvc
°Lès aio
v v.Roviffo*
v.Roytgo
Modena
