E UilL COURANT
stad en streek
E1L1IIE11IEI
:f
t
n\ FTO'
V
LANDBOUW-EN VtSSCHERIJ
19 December.Tweede Blad
M)V1Nciale STATEN VAN NOORD-
IL. HOLLAND.
'6teraiorgen werd de verdaagde najaars-
ber Provinciale Staten van Noord-
d uud voortgezet.
Tea meerendeel der subsidie-aanvra-
(jijd Werd door de Staten beslist, volgens de
st6|> ons reeds eerder medegedeelde voor-
ei1 van Gedep. Staten.
J°r d. iir. Kooiman was verlof gevraagd
!tei|ge vragen aan Ged. Staten te mogen
omtrent de voorbereidng der plan-
{,.v; 1 wijziging der Prov. Waterstaatswet-
(,.|,,lnE? en de stichting van grootere water-
ij "'Ten. Kunnen deze voorstellen reeds in
of, ~°merzitting te verwachten zijn en zullen
•til rgail'£atie's, zooals de bond van water-
"belangen, gehoord worden?
li.'1"1 den heer Kooiman werd verlof ver-
doJ deze vragen aan het eindo der verga-
te stellen.
vr '1J bet voorstel ten aanzien van eene aan-
ï?tvv
van de advies-commissie voor bouw-
jff®rPen en uitbreidingsplannen in Noord-
0f,|. ®®d, wijst de heer Kooiman er op, dat
d;de Ned. Vereen, van gemeenten zich in
tj- .richting beweegt van een advies-com-
spreker geeft in overweging dat de
S
'^s-commissie zich met die vereen, in
lij' 'lnding stelle, om zoodoende gemakke-
°r een subsidie te kunnen verkrijgen.
PI b ij 6 1 a g.
ijn? W POTHUIS brengt lof aan Ged.
V'r voor bun voorstel tot duurtebijslag
'sa
Vi /'e ambtenaren en werklieden in Pro-
jj. ^'slen dienst, een voorstel dat rekening
tnet den nood der tiiden. Spr. zou prin-
fc(d voor een loonsverhooging zijn, doch
W niet verzetten tegen dit voorstel
i«ed. Staten om een dnurtetoeslag te
sJa- Spr. juicht toe, dat Ged. Staten ook
Vj|, Gepensioneerden een biislag willen ge-
»if Pat pensioen is gegeven om de gepen-
jai geerden door het leven te helpen. Spr.
t 'jbt toe dat Ged. Staten rekening houden
ijedeze abnormale tijden. Voorts verdedigt
«eer Pothuis eijn amendement.
ri;e boer PABIUS meent, dat dit voorstel
t^ ben ruimen kant is. Er is met ruime
Von i werk gegaan. De vorige spreker
fy,b dat een bewijs van kracht van Ged.
y. ea; spreker vindt het een bewijs
W1 .zwakheid, omdat voor zelfbeper-
t,..-iuifet kracht wordt vereischt. Hier heb-
t, Pedep. zich laten gaan. Het voorstel is
h ben ruimen kant, ruim naar den kant
Zomens, die een toeslag krijgen (stel
j,. °°r iemand met een inkomen van 6000,
zeer klein gezin, die nog een toeslag
en ruim ook, omdat zelfs de gepen-
H "eerden erbij worden betrokken. Heeft
y. lj er ooit aan gedacht om do pensioenen
d *l gepensioneerden te verhoogen, wanneer
V ambtenaarssalarissen worden verhoogd?
noemt spr. de terugwerkende kracht
ie Beer Hubrecht aan het voorstel wil
spelen met de grondwet, die twee-
per jaar Staten&ittingen voor-
drie ie voorstellers maken er echter
hsQL^t'ngen van door de terugwerkende
?eve. die aan de voorstellen wordt ge-
Spr. vond het geen noodzakelijkheid
te 6rügwerkende kracht, aan het voorstel
ea' Terugwerkenwe kracht wordt zoo
dii Jes aan regel. Voorts meent spr. dat
tiau ^retei van Ged. Staten dat 13000 per
de p zal kosten, geen rekening houdt met
ie '"mnciën der provincie en do draag-
J) der helastingbetalendon.
de h beer QUARLES v. UFFORD verdedigt
t)e püBWerkende ki'acht van het voorstel.
br1}.(,t der tijden, waaruit de toeslag ge-
P 'l Werd, dateert niet. van 1 Januari
>fu"haar van veel vroeger. Vandaar het
P«tel.
yj- beer HEERKENS THIJSSEN legt den
W1' op het verschil vn toeslag uitbetalen
V aml;tenaren en aan gepensioneerden,
deze laatsten is 't wel een verschil. De
'maren zijn aangewezen om te wonen
ben aangeduide plaats; de gepen-
W"c'rden kunnen wonen waar zij willen, en
Vtj. 611 dan ook bij voorkeur niet de duurste
pjTdaatsen. Verder verliest de overheid
een gepensioneerde de zeggenschap en
\(j?'et men tal van gepensioneerden, die
V- lf-'e bijverdiensten maken. Het kan dan
^ot verwonderen, dat sommige staten-
J1 eieh bij het bepalen hunner stem, door
ij ^[ee iWoren laten leiden.
''unieer VERKOUTEREN tikete den heer
v bis op de vingers, raar aanleiding van
h'j.i.l' bediging van zijn amendement. Vc
L Kl0
- Voorts
Vt!?rde spr. dat er in het geven van
etn,«.iaan ggijgje categorieën van
'f0veaareu voor hem iets stootends zit. De
ambtenaren ziin toeh al in bevoor-
por|' positie en nu wordt hen nog een
«iri( to es lag verleend, waarvan andere ar-
:yts verstoken blijven en waarvoor an-
jpo(!.arbeiders," die het niet. zelden barder
niet meer dan de ander. Ook de
hebben, moeten meebetalen. Iedereen
'')]M ''yenzcer dnurtetoeslag nooddg. De een
0cnan van COURTHS—MA1LLER.
Geautoriseerde vertaling
6) «oor 'H. B. VAN DER SANDE.
ei' zich van overtuigd had dat 't
p fit'rivclijk gebroken was, verzocht zij
i y.'^bnoeder den divan in de hinska-
b kussens en dekens te voorzien,
ra. end liep mevrouw Delius 't huis bin-
ndde Eva Marie zich kalm en be-
fyijlj. den koetsier: „Maak u klaar om
kbj'do- °b pn der paarden naar de stad
yb; v,'110 ij moet den dokter halen zoo
den gewonde in huis gebracht heb-
du voorzichtig 't gebroken been
j'vpnk, trachtte 'fc meteen in de ver-
|,juding te brengen en omwond 't
dietrihntieregeling neemt sur. een tfnnrte-
toeslag. Na een korte, geheime zitting wordt
gepauzeerd.
Na de pauze werd overgegaan tot de be
noemingen.
Herbenoemd werden tot lid der commis
sie van bestuur van het gesticht Meeren-
berg de heer L. Modoo. tot lid der commis
sie voor Duinenbosch de heer Mr. J. N. J. E.
Heerkems Thijssen en tot lid van den Raad
van Toezicht op het Prov. Electriciteitób©-
drijf de hr. v. d. Waerden. Daarna werden de
discussies voortgezet over den dnurtetoeslag
aan de ambtenaren en beambten in dienst
der Provincie.
Na de pauze werden de discussies voort
gezet over den dnurtetoeslag.
De heer Mr. SLINGENBriRG verdedigde
liet standpunt van Gedeputeerde Staten. Hij
bracht dank voor de hulle aan Gïfl. Sta
ten gebracht in verband met deze voor
dracht. Het voorstel is een erkenning in
deze tijden van de noodzakelijkheid om een
duur te toeslag te geven. Het is géén uiting
van kracht van Ged. Staten, ook geen ui
ting van zwakheid. De heer Pothuis gaf
reeds eenige cijfers over de prijsstijging der
levensmiddelen in 1914, 1915 en 1916. Spr.
zal daar niets aan toevoegen, doen wanneer
men daaraan de prijsstijging der levensbe
hoeften zou toevoegen in 1917, dan zoti men
komen tot verbijsterende cijfers. Gedepu
teerden meenden dan cok de vraag of er
duurtebreslag moet worden gegeven toestem
mend te moeten beantwoorden. Spr. ontkent
tegenover den heer Fahius dat aan bei voor
stel geen goede financieels po'Piek ten grond
slag ligt. Het verwijt dat de kosten
uit de publieke kas moeten komen en
dus zeer dikwijls uit de beurs van perso
nen, die minder financieelkrachtig zijn dan
de belanghebbenden, is een argument dat
op al'e uitgaven slaat, die uit de publieke
kas moeten worden betaald. Het. is een
odium dat aan de publieke kas kleeft.
Tmmers deze worden gehaald uit de beur
zen ook van minder financieel!;rachtigen.
Over de grens, waarop de dunrtetpeslagmoet
worden verleend, valt moeilijk te discussiee
ren. Het cijfer van f 6000 is genoemd om
te doen uitkomen, drt de toeslag niet on
beperkt wordt toegekend. De bijslag op de
pensioenen is een novum genoemd. Dat was
het bij de behandeling in de commissies.
Maar nu niet meer. De Staten va,n Gronin
gen gingen voor; Overijssel zal wellicht vol
gen. De grondslag is dat wij de zorgen op
ons nemen en houden voor de gepensioneer
den. Dat die gepensioneerden niet hier wo
nen, doét niets ter zake. Wij hebben hen
geen verplichtingen opgelegd ten opzichte
van de vraag, waar zij moeten wonen. En
bij dezen bijslag moeten wij dat ook niet
vragen. Het zijn menschen, die vroeger in
Provincialen disnst zijn geweest en die nu
te kampen hebben met de moeilijke tijden.
Dat de pensioenen een afgedane zaak is, fe
niet ,ju[st. Ook de Burgerl. Pensioenwet heeft
de bedragen verhoogd. Voorts verklaarde
spr. dat Ged. Staten het voorstel om terug
werkende kracht aan de verordening te ge
ven, overnemen.
De heer TER HAAR stelde voor de grens
voor bijslag van f 6000 op f 4000 te stellen.
De heer HENDRIX zal stemmen voor het
voorstel om de ambtenaren een bijslag te
geven. Niet. echter aan dat om de gepen
sioneerden een bijslag te geven. Er zijn tal
van menschen 'die te kampen hebben met
moeilijkheden, en spr. ahht zich niet gerech
tigd om voor een zekere categorie een green
te doen in de beurzen van anderen om hen
te helpen.
Het voorstel om terugwerkende kracht aan
liet voorstel te geven tot 1 November 1917
werd aangenomen z. h. s. De heer Fabius
verklaarde zich tegen.
Het voorstel-Ter Haar werd verworpen met
12 stemmen voor.
Het voorstel-Pothuis om den minimum Èij-
sïag op f200 te bepalen werd aangenomen
met 3728 stemmen.
Het voorstel om aan ambtenaren en werk
lieden het door Ged. Staten voorgestelde
pensioen te verleenen werd aangenomen z.
h. s. Het voorstel om aan gepensioneerde
ambtenaren en werklieden het door Ged. Sta
ten voorgestelde pensioen te verleenen werd
aangenomen met 15 stemmen tegen 50.
Bij het voorstel ten aanzien van eene aan
vrage van het bestuur der vereeniging Maat
schappelijk werk bij zenuwlijden en krank
zinnigheid om subsidie, verdedigt de heer
Polak zijn Aeening dat de overheid deze
taak op zich moet nemen. Spr. is tegen het
particulier initiatief in dezen. Spr. wijst op
het Centraal Genootschap ter bestrijding van
de Tuberculose dat tonnen gouds ontvangt
uit subsidies van openbare kassen. Tn de
laatste vergadering van dat Genootschap
werd door deskundigen verklaard dat het
Genootschap lang niet genoeg doet. Het be
stuur gaf als eenig antwoord dat het geen
geld genoeg heeft. Datzelfde zal men hier
krijgen. Ook hier zal men bedelpartijen krij
gen, en het gebrek aan geld zal blijven
bestaan. Alle vereenigingen op particulier
initiatief opgericht staan ten achter. Spr.
vraagt dat Ged. Staten het werk opzetten.
De heer FABIUS beantwoordde den heer
Polak Il.et wordt zoo licht gezegd, aldus de
heer Fabius, dat particulier initiatief altijd
bij dat der overheid ten achter z.al staan.
?k stel het juist andersom eh zeg da# wat de
metverbandgaas. Dat alles ging baar vlug
van de hand. Eva Marie's bezonnenheid
en kalmte werkten ook aanstekend op de
anderen. Nadat zoo 't gebroken been onder
steund en verbanden was, werd Leijden voor
zicht :g in huis gedragen en op den divan
gelegd. Hij was wat bleek, maar bij volle
bewustzijn.
Eva Marie legde natte omslagen op het
been en gaf hem eenige druppels sterk rie
kende essence in een glas water.
„Wat bent u goed, juffrouwl Ik dank u
hartelijk."
Zij lachte blozend.
„Er valt niets te danken, mijnheer von
Leijden."
„Mag ik den naam van mijn goede help
ster weten? Ik weet heelemaal niet waar
ik ben."
Beekman haastte zich nu Eva Marie en
haar moeder voor te stellen. Mevrouw De
lius putte zich uit in betuigingen van mee
gevoel en was overdreven vriendelijk. Den
nieuwen heer van Bergwerden tot dank te
verplichten kon slechts voordeel brengen.
Eva Marie kon 't niet langer aanhooren.
Zij z%g zeer goed, hoe Armins blik met ver-
overheid onderneemt ten achter zaf staan
bij wat het particulier initiatief doet.
Een ambtenaar zal nooit zijn werk verrich
ten met de liefde, waarmede particulieren
dat zullen doen. En nooit zal de overheid de
belangstelling wekken voor den evenmensc1
zooals het particulier initiatief dat doen kan.
Wanneer de idee van den heer Polak meer
ingang vindt, dan zou spr. dat een ramp
achten voor de samenleving, die dan geheel
verkilt en verstart, zoodat, men niets meer
voelt voor den evenmensch. De o erheid doet
het, is dan de leuze. Spr. noemt dat een
noodlottige richting. En wanneer steeds weer
de vraag, door den heer Polak naar voren
gebracht, wordt opgeworpen, n.l. dat de over
heid de taak van het particulier initiatief
zou overnemen; dan geeft spr. den emstigen
raad aan de particuliere vereenigingen om
niet meer te komen bij de openbare Lassen
om steun en zelf het werk te doen.
De heer VAN LENNEP lid van Gedep.
Staten, verdedigde het voorstel van Gedep.
Ee heer POLAK zal niet tegenstemmen, om-
da! er anders niets zal worden gedaan.
Voorts beantwoordde hij den heer Fabius.
Hij heeft die rt evoeringen meer gehoord,
maar zij maken geen indruk meer op hem,
sinds hij weet dat naastenliefde, waarvan
zoo hoog wordt opgegeven, slechts een woord
is. Openbare armenzorg is veel «eniger, war
mer, elastischer, dan de kerkelijke armen
zorg.
Ook hierop antwoordde de heer FABIUS.
Hij sprak zijn verbazing uit dat iemand zoo
kon spreken als de heer Polak en dat ie
mand de naastenliefde in de particuliere ver
eenigingen slechts een woord dorst noemen.
Dat iemand zoo iets kan zeggen, in óns land,
waar in alle greote steden en dorpen zooveel
monumenten staan van zuivere naasten
liefde die zoo menigen burger bezielde en
bezielt. Dat de heer Polak kon spreken,
zooals hij deed, komt omdat de naasten
liefde door die personen niet aan de groot.e
klok wordt gehangen. Verder merkte de heer
Fabius op dat naastenliefde ook bescheiden
is en zich terugtrekt daar, waar de overheid
haar taak overneemt. En zij, die als de heer
Polak steeds aandringen dat de overheid de
taak der particulieren overneme, dat zijn
degenen, die de naastenliefde vermoorden,
en die straks kunnen zeggen dat naastelm
liefde niets is dan een woord.
Het voorstel van Ged. Staten werd z.h.s.
aangenomen.
Bij de behandeling van de eerste suppl.
begroeting voor het prov. electricitedts-
bedrijf vroeg de heer PAUL RETJMER hoe
het staat met de in uitzicht gestelde verla
ging der tarieven voor s troomlevering bij de
overname der H. E. M., welke tariefsverla
ging ten goede zou komen aan het Gooi.
In plaats van tariefsverlaging is nu tariofs-
verhooging ingevoerd.
De heer SLINGENBERG is dankbaar op deze
vraag te kunnen antwoorden, omdat de verhoo-
fing in het Gooi werkelijk tot verkeerde ideeën
eeft aanleiding gegeven. Ged. Staten waren en
zijn werkelijk van plan de tarieven te verlagen,
doch in verband met de verhoogde ledenprijzen
moesten de tarieven verhoogd worden. Ze zijn
verlaagd van 33 op 30 cent, maar inderdaad zijn
zij verhoogd, doordat 25 pet. toeslag over de ge-
heele provincie gevraagd wordt, zoodat de prijs
nu is 371/2 cent. Ged. Staten zijn echter van plan
om, zoo spoedig doenlijk, de prijzen tc verlagen.
In verband hiermede merkte ae neer Slingenberg
nog op, on 1 nog steeds eenige gemeenten weiger
achtig blijven om de door de Provincie gevraagde
en in verband met de tijdsomstandigheden bil
lijken toeslag te geven. Het Kolenbureau in den
klaag heeft echter geschreven dat geen kolen
meer zullen geleverd worden aan centrales die
groot-af nemers hebben met een contract waarin
geen kolenclausule voorkomt en net heeft de
namen der afnemers gevraagd, die weigeren zulk
een clausule te accepteeren, teneinde te bevorde
ren, dat van deze afnemers ren hoogeren prijs
kan worden gevorderd. Binnenkort zullen dus ook
deze laatste gemeenten wel genoodzaakt zijn een
hoogeren prijs te betalen en is dan te verwach
ten dat de begroeting van het electrlci teitsbedrijf
met een batig slot zal sluiten.
De heer FABIUS maakte aanmerking op het
salaris van f 10,000 f 12000 voor den d'ree-
deur van het Prov. electriciteitsbedrijf, dat hij te
hoog noemde, f 10000 is voldende. Dat salaris
zal ook de wedden drukken, die betaald moeten
worden bij bedrijven als andere centralen. Na
verdediging door het lid van Ged. Staten, werd
ook dit voorstel goedgekeurd.
De overige voorstellen werden onveranderd
goedgekeurd, waaronder het besluit om geldlce-
ningen aan te gaan en de bepuling van liet aan
tal te heffen opcenten.
Bij de eerste suppl. begrooling der Prov. in
komsten en uitgaven 1918 maakte de heer Heer-
kens Thijssen aanmerking op de wijze, waarop
de kosten van den duurtebijslag uit de provin
ciale inkomsten zullen gekweten worden. Spr.
wees op de moeilijke tijden die alle bewoners der
Provincie doormaken. Spr. zou de uitgaven niet
willen bestrijden uit de gewone inkomsten, maar
ze over eenige jaren verdeden. Spr. weet. bij
ondervinding" dat vele menschen moeite hebben
om rond te komen; hij wijst 0. m. op de Russische
coupons en de moeiten die buitenlandsdie instel
lingen schijnen te maken met de betalingen
Spr. wil de kosten b.v. over 4 jaar verdeden.
Mr. SLINGENBERG, lid van Ged. Staten,
bestrijdt dit denkbeeld. Het is een gewone uit
gaaf. Wie weet of het 't volgend jaar niet nog
lastiger is
Dfcheer Mr. HEERKENS THIJSSEN diende
daarop van repliek, handhaafde zijn meening en
merkte 0. m. op, aat de Provincie een zeer ge
makkelijke belastingheffing heeft. Het Rijk en
de gemeente innen, de provinde strijkt op. Hij
oordeelt dat het beter Is de kosten te verdeelen.
Duurtetoeslag is een crisis-uitgave en hij ver
schilt met Ged. Staten van meening dat deze nief
uit leeningen kan worden bestreden. De tueschen-
vorm leeningen op korten termijn lijkt 6pr.
zeer geschikt. Spr. zal echter geen voorstellen
doen.
Hierna stelde de heer Kooiman rijn reeds
bovenvermelde vragen.
De VOORZITTER antwoordde hierop, dat de
zaak In behandeling is bij Ged. Staten, dat over
leg wordt gepleegd met Gedep. van andere pro
vincies, maar dat Gedep. geen vrijheid vinden
om mededeelingen te doen van de zaaK, hangen
de de voorbereiding. Gedep. zullen gaarne het
oordeel van belanghebbenden, ook - an organi
saties, vernemen, wanneer dat aan hen won't
medegedeeld.
De heer KOOIMAN is dankbaar voor het ant
woord, doch had liever gewild dat aan de
nisaties advies werd gevraagd, inplaats dat deze
het zelf moeten geven.
Hierna sluiting der vergadering.
T
-
1 r
i:!'
r;i
-
iKoftlrapen en paardepee.n. Het!
blijkt dat eenjge landbouwers niet genegen
zijn de voorraden koolrapen en paarJepecn.
die gty in grootere hoeveelheid hebben ge
teeld dqn voor dè voedering van eigen vee
noodig te, tegen den vastgesteld en maximum
prijs aan de N. V. „Bleta" te verkoopt't.
Daar het wenechelijk is dat de peen en.
de rapen ten spoedigste onder de veehou-
dens worden gedistribueerd, zij aan belang
hebbenden medegedeeld, dat bij die verbou-,
wens, welke niet genegen zijn de produ .en
aan de N V.. „Bieta" te verkoopen, tot inbe
zitneming ingevolge de Dietributiewet 1916
zal worden overgegaan. In geen geval zal
vergunning worden gegeven voor den uitvoer»]
van bedoelde producten, terwijl ook het dro-jl
gen ervan niet zal worden toegestaan.
'I
'il
baasd ongeloof van do moeder op de dochter
viel en Len .vergeleek. Hoe kwam zco'n moe
der aan .zoo'n kind?
Pijnlijk aangedaan onderbrak Marie den
woordenstroom.
„Och mama, praat nu niet meer xnet mijn
heer von Leijden. Hij heeft rust noodig."
Mevrouw Delius trok zich met vt -stoord,
beleedigd uiterlijk op den achtergrond van
de kamer terug. Beekman liep naar 't ven
ster om naai' 't achtergebleven paard te
kijken. De koetsier had het aan een boom
gebonden, het was ongedeerd gebleven en
weer heel kalm. Ook de wagen was, op den
gebroken disselboom na, nog heel. Eva Ma
rie pakte intusscken rustig haar verband-
goed weer in. Medelijdend trof haar blik
telkens den gewonde, die nu met gesloten
oogen op den divan lag. Zijn bleek gezicht
met de edele, fijngesneden trekken beviel
haar. Zoo zag er dus de nieuwe heer van
Burgwerden uit!....
Beekman kwam van 't raam terug. Leij
den sloeg de oogen op en trachtte te glim
lachen.
„Dat is 'n slecht begin, beste notaris. Als
ik bijgeloovig was, kon ik 't als 'n slecht
voorteeken beschouwen. Maar mijn godvree-
zeilde moeder zaliger was gewoon un zoo'n
geval te zeggen: „Wie weet wat Onze Lieve
met deze wederwaardigheden voorheeft, Hij
wil altijd alleen wat voor ons 't beste is,
ook als 't anders schijnt."
„Daar moet u maar aan vasthouden, mijn
heer von Leijden. De Voorzienigheid leidt
ons dikwijls op wonderbare;7wegen."
'Hij keek dankbaar naar Eva Marie op.
Zij glimlachte goedig en vernieuwde de eom-
pressen. Dan sprak ze ernstig:
„En u vergeet nog de .gelukkigste omstan
digheid. Als 't u niet gelukt was de paarden
tot staan te brengen, dan was een veel grea
ter ongeluk mogelijk geweest, 'n Botsing met
den trein had voor u allen verschrikkelijk
kunnen zijn."
„Daarom zal ik als eenig slachtoffer mijn
ongeluk behoorlijk dragen. Maar alleen hin
dert me de gedachte dat ik als een lastige
stoornis uw vreedzaam huis binnenval."
Zij zag hem ernstig aan. „Als 't werkelijk
'n stoornis is, dan mag 't uitoefenen van 'o
eenvoudigen menschenplicht ons toch zeker
niet lastig zijn. Ik versoek u nu echter
ernstig niét meer te spreken tot de komst.
van den dokter. Daar we niet weten of n
nog niet andere kwetsuren hebt opgeloopen,
te voorzichtigheid hier op z'n plaats."
Hij sloot gehoorzaam de oogen en sprak
niet meer.
De tijd tot de kom#t van den dokter ver
liep erg langzaam. Nooit schijnen de minu
ten iangêr aan in zulke gevallen. Eindelijs
zag Maria een rijtuig op den weg naderen,
Zij kende het reeds uit dan tijd toen haar
vader ziek was.
Dokter Sznalfeld was dezelfde, die Qpk Fro*
derik von Leijden behandeld had.
sier had hem 't gebeurde uifcgele
was voorzien van allea wat ia zulke
noodig is.
Toen hij Armto grondig onderzocht en he|
verband van Eva Marie verwijderd Md, zette
hij' 'n tevreden gezicht.
„Gij: zijt daar heel aardig aan 't beunha-,
zen geweest, kindje. Er blijft voor mij bijnflt
niets meèr te doen over. Daar neem ik mijl»'
hoed voor af, hoorl Nu kuu je me ook nogi
wei 'n beetje de hand reiken tot wjj 't been
behoorlijk ingepakt hebben," zei hij lachend
tot Eva llarie.
UB
I' !l
I il
r
1
§6 1 t—Vrxii-rrr
fthV, 1 l_ _j. i 1 1 -i
R.-K. METAALBEWERKERSBOND.
Het valt niet te ontkennen dat van de bestuur
ders van dezen bond, den laatsten tijd een groo-
te en vurige actie uitgaat. Vele propaganda-verga
deringen zijn sinds kort door deo bond gehouden,
waarbij bekende, bekwame redenaars hun zielvolle
taal deden hooren. Deze organisatie begrijpt voor
zeker, dat een voortdurende, actie-volle strijd nood
zakelijk en nuttig is en dat zij alleen d&ardoor kan
geraken, tot a'e grootst mogelijke volmaaktheid.
D insdag was wederom een propaganda-avond be
legd, waar niet minder dan de heeren Mr. J.
Bomans en E. Schaaper als sprekers optraden. Hoe
gaarne wij van "dergelijke avonden ook, groote, uit
gebreide verslagen zouden opnemen, de gedwongen
papierbezuiniging noopt ons, zoo kort mogelijk te
zijn. De hoofdzaak is trouwens, dat de moeite en
ijver van het bestuur en der kranige redenaars, daad
werkelijk worde beloond en wij kunnen moeielijk
aannemen, dat dit gisteravond niet is geschied, na
de gloedvolle woorden van twee zulke puike spre
kers. Nadat de voorzitter, de heer Dijkmans, de
bijeenkomst met den Chr. groet had geopend en
uiteengezet, het doel dezer vergadering, verkreeg de
heer Schaaper het woord ter behandeling van het
oncrwerp: „De beteekenis van de vakorganisatie op
stoffelijk en zedelijk-godsdienstig terrein."
Spreker herinnerde er aan, dat til aas bet einde
er was der groote propanganda-maand, ter verster
king van de afd. Haarlem en bijgevolg ook van
den bond. Tot zijn vreugde kon «pr. mededeelen,
dat deze actie niet onvoordeelig Is geweest en een
groot aantal nieuwe leden kon worden geboekt De
vakorganisatie heeft in onzen tijd een veel grootere
beteekenis dan vroeger, vooral de Katholieke, die
toen nog ver ten achter stond bij de moderne vak
beweging. Meer en meer hebben de Roomsche
organisaties zich ontwikkeld en uitgebreid en
nemen thans een groote, voorname plaats in. Lang
zamerhand heeft bij de Katholieken, die werkzaam
waren in de neutrale vakbeweging het idee veld
gewonnen, dat een specifiek Roomsche organisatie
onmisbaar is, niettegenstaande van de andere zijde
steeds werd en wordt gewerkt, om dc Katholieke
vakbeweging op alle mogelijke manieren af te
breken en te belasteren. Zelfs werd door de „mo
derne" organisaties vaak getracht, contact te zoeken
met de christelijke, om onder bet motief van
„samenwerking" pogingen aan te wenden, de
Roomsche zaak te ondermijnen en zielen voor de
hunne te winnen. Ook% de R.-K. Mttoalbewerkers-
bond heeft dit moeten ondervinden, doch heeft bij
tijds de plannen der tegenpartij doorzien. Hij trok
zich terug en zwoegde alieen voort en staat nu op
krachtige en heen te grondslagen, waardoor zij een
beginselvaste, bloeiende organisatie werd met een
ledental van ruim 8000. (Applaus).
Hoewel de stoffelijke en godsdienstige beteekenis
der vakorganisatie een geheel apart terrein vormen,
houden zij toch zeer zeker ten nauwste verband
met elkaar; immers al zijn wij Katholiek, mogen
wij op gepaste wijze strijden voor het goed recht en
werken voor een gezonden, degelijken maatschap-
pelijken toestand. In een breed betoog weidt spreker
hierover uit en besluit met een vurigen oproep tot
voortdurende actie en propaganda. (Luid applaus.)
Mr. Bomans had tot onderwerp gekozen: „Ge
bruikt uw groeiende macht ten goede." Onze tegen
standers hebben vaak aldus spr. gescholden
op onze zwakheid en kléinheid, op onze melktandjes,
die niet kunnen bijten. In den loop der laatste jaren
hebben wij echter meerdere malen de tanden laten
zien en getoond, van cms te kunnen afbijten. Het
lijden is voorbij, wij zün het beloofde land der Ka
tholieke vruchtbaarheid en bloeiende actie binnen
getreden en tellen in Nederland ver in de tachtig
duizend georganiseerde vskarbeidere. (Luid ap
plaus.),
Dit stemt tot dankbaarheid voor uwe leiders en
vooraanstaande propagandisten, waaronder ook
oneen Schaaper(luid en lang applaus.) Wij be
zitten een groeiende macht, waarmee we wonde
ren kunnen doen, doch moeten die goed en ver
standig gebruiken; niet door het kweeken. van haat
en opstand tegen het gezag, maar in Christelijke be
ginselen en vaderlandsliefde. In Tilburg hebben we
eeen voorbeeld gezien van onze medebroeders. Die
kalmte, rust en degelijke houding der uitgesloten ar
beiders dwingen bewondering af. Men heeft er zoo
v£ .de op gesmaald, dat de Katholieke arbeiders
aan den leiband liepen der geestelijke adviseurs,
maar heeft een eenvoudig adviseur daar in 't Zui
den niet getoond, naast zijn arbeiders te staan en
met hart en ziel voor hun rechtvaardige belangen
op te komen? (applaus). Men haalt de schouders op
en spot met onze groote gezinnen, maar rijn onze
kinderen niet bestemd, om op te groei» tot eer es
glorie van God en later te strijden zooais wij bet
nu doen en zullen blijven doen, om pal te staan voor
onze beginselen en te dienen, onze lieve Moeder ds
H. Kerk? Het is onze eereplicht om de kerk en de
priesters te steunen en bij te vallen, omdat ook zij
ons helpen en bijstaan.
Onze kerk is 20 eeuwen vervolgd os beschimpt,
maar nóg staat zij daar en zal stand houden tot aan
het einde der eeuwen.
Spreker spoorde aan, vooral nimmer te vergeten,
voor ons dierbaar geloof te strijden, op de fabrie
ken, werkplaatsen en overal waar men het aanvalt.
Dan zullen wij onze groeiende macht handhaven en
blijven de heerlijke, onwrikbare organisatie.
Dat ook na deze schitterende rede een stormach»
tig applaus losbai tte, behoeft geen betoog.
De voorzitter dankte de sprekers voor hunne wel
willendheid en riep hen een hartelijk tot wederziens
toe, waarmede de vergadering ten volle instemde.
MAATSCHAPPIJ VAN NIJVERHEID.
Het Departement Haarlem van dc Maatschappij vart
Nijverheid hield Maandag een vergadering in de
tuinzaal „Brinkman." Uitgenoodigd tot het honden
eener lezing, was de heer Mr. J. A. Veraart, te
's-Gravenhage, ter behandeling van het onderwerp:
Voorkoming van werkstaking en uitsluiting.
Vooraf had echter nog een plechtigheid plaats. In
tegenwoordigheid van een aantal leeraren en leer
lingen van de school voor Kunstnijverheid, venf
aan vier der laatstgenoemden een einddiploma uit
gereikt en wel aan de heeren Wijkniet, Bong rs,
Roos en v. d. Heijden, terwijl de heer J. R. Bonnet
zich mocht verheugen in de ontvangst der premie
van het Thiemefonds. Een en ander geschiedde met
eeenige hartelijke woorden door den voorzitter, don
heer F. C. Dufour, die de leerlingen met deze ou
derscheiding gelukwenschte, waarna de heer E. A.
v. Saher, directeur der school, eveneens eenige
vriendelijke woorden tot hen richtte en hen een har
telijk vaarwel toeriep, met den wensch, dat zij het
genoten onderwijs steeds ten nutte zouden maken
en dat het hun bij het gekozen levensdoel voor
spoedig zou gaan.
Nadat de voorzitter zijn blijdschap had uitgespro.
ken over het feit, dat bij het Haarlemsche gemeen
tebestuur de havenplannen in behandeling waren,
waarvoor het departement Haarlem der Maatschap
pij, reeds 25 jaar geleden propaganda maakte, ver
kreeg Mr. Veraart het woord.
Ter voorkoming van werkstaking en uitsluiting
ia, volgens spr., in hoofdzaak het volgende noodig;
krachtige, hechte arbeidersorganisaties, waarnaast
dito patroonsorganisaties, die reeds in beginsel niet
vijandig tegenover elkaar mogen staan en waar aan
beide zijden een grondige kennis heerscht van de
economie. Bovendien is een voortdurend contact
noodig tusschen de leiders van beide kanten, te*
vaststelling der verschillende contracten en over
eenkomsten. D« besturen der arbeidersorganisaties
dienen zich ook te kunnen mengen in de prijspoli
tiek, opdat zij een duidelijk inzicht krijgen van de
bedrijven der patroons, welke eventueele winsten
of verliezen htarin worden gemaakt, zij kunnen dan
mits zij hun gezond( verstand gebruiken hun
elschen daarnaar regelen. De invoering van scheids
gerechten, bestaande uit arbeiders en patroons, dia
op onpartijdige wijze de belangen der betrokkenen
behartigen, acht spreker een goede, zelfs hoogst
noodzakelijke en heeft daarvan in de laatste 10
jaren reeds prachtige resultaten bespeurd. Ook net
met kracht tegeengaan van elk ongemotiveerd ont
slag vindt de redenaar absoluut noodig, terwijl bij
de ondergeschikten een recht var. arbeid moet be
staan, d. w. z. dat bij slapte In het bedrijf een ar
beider met veel dienst jaren, niet ontslagen mag
worden vóór een werkman met vee,l minder dienst
jaren.
Bij conflicten waar zooals bijvoorbeeld in Til
burg twee groote, sterke machten tegenover el
kaar staan, acht spr. voornamelijk Staatsinmenging
een goede oplossing, doch dan moet de staat, om in
dergelijke gevallen te kunnen ingrijpen, zich uitste
kend en diep hebben voorbereid en zich van een
juiste economische bedrijfskennis hebben verzekerd.
Mr. Veraart besloot zijn rede, die wij door gebrek
aan plaatsruimte slechts zeer beknopt konden op-'
nemen, met een uitgebreid betoog over de collec
tieve arbeidsovereenkomsten, die In deze natuurlijk
een grooten factor vormen. Verschillende vragen
werden door den redenaar op duidelijke, zake!i;i:e
wijze beantwe rd.
Hooge Raad. De Hooge Raad heeft uit
spraak gedaan in o.m. de zaak van W. C. v.Z., werk
man te Haarlem, door den kantonrechter te Haar
lem wegens het loopen op verboden terrein 21
maal veroordeeld, telkens tot 15 boete subs. 20
dagen hechtenis.
Het dertiende en volgend-; vonnissen werden ver
nietigd, voor zoover toen het maximum, der ver
vangende hechtenis was opgelegd, terwijl de ver
vangende hechtenis niet toelaatbaar verklaard werd.'
I
1
1
i;
l -
it
