'"''v7w~överal"~"'
VRAGENBUS
KERKTEN SCHÓÓL o
KUNST ÉN KENNIS
HANDEL EN NIJVERHEID
LEGER EN VLOOT
LANDBOUW EN VISSCHERU
RECHTSZAKEN
IK.G. geboden' met' f 75 voorschot per bO
K.G. Wel een bewijs, meent do „Mb." dat
de tabaksprijzen nog hooger zul
len stijg-en.
Maandagmiddag stroomden uit alle doelen
van liet land te Amsterdam, de manufac
ture n iian d e 1 a a rs toe om hunne geza
menlijke belangen te bespreken en uit wier
midden zich reeds een voor'.oopig comité had
gevormd.
De voorzitter van het voorloopig comité,
de heer Rudolf Meyer, opende do vergadering
en zotte hot doel van hot. comité, dat hierop
neerkomt den kettinghandelaren uit te scha
kelen, uiteen.
Spr. deelde mode, do medewerking 6e lub
ben verkregen van de Jiecren mr. M. Mendels
en Mr. v. Zeg,cc Ion en gaf ten slotte aan
eerstgenoemde liet woord om een uitcenzct-
tirig tc geven van de plannen van het comité.
Deze wees o.in. op do onneodig ontstane
schaarschlo, tengevolge van den onderlingen
handel üusschen opkcopcrs, grossiers enz.,
waarvan de verbruikers do dupa zijn gewor
den. Terecht heeft de regeering thans stap
pen gedaan in de goede richting en het is
noodig, dat daaraan door de handelaren wordt
medegewerkt.
Spr. leest dan ten slotte oen overeenkomst
voor, waarbij ieder, die doze teekent, zich
verbindt, in het vervolg, wanneer zij waren
en gros verkoopen, op straffe van een boete
niet traders te verkoopan dan aan detaillisten,
Wanneer zij in gemoede overtuigd zijn, dat
deze do bedoeling hebben do waren recht
streeks aan hot publiek te verkoopen, of aan
•grossiers of fabrikanten, wanneer het hun
aannemelijk is gemaakt, dat deze die warén
van hun normalen handel en bedrijf noodig
hebben.
Ook dient er een comité te worden benoemd
dat de leiding op zich zal nomen, totdat de
nader te noemen vereeniging zal zijn in wer
king getreden. Dit comité zal zooveel moge
lijk overleg plegen met autoriteiten, teneinde
den kcttinghandsl tegen te gaan ©n den nor
malen handel in manufacturen te beschermen
en desgewenscht medewerking te verleonen
aan distributie-maatregelen dor overheid. Da
overeenkomst bevat verder nog meerdere be
palingen, die uitvoerig door Mr. Mendels wer
den toegelicht.
Na de inleiding van mr. Mendels ha'd een
zeer geanimeerde gedachtenwisseling olaat3,
waarbij sommige aanwezigen deden uitkomen
het plan onmogelijk uitvoerbaar te achten.
Anderen weer juichten het plan van hét co
mité toe en door een enkele aanwezigen werd
de instelling van Handelskamers aanbevolen.
Ook werd het feit, dat mr. Mendels do mede
werker van het comité is, een gevaar genoemd
voor den handel, omdat deze een zeer socia
listische richting heeft ingeslagen in zijn in
leiding.
Alle sprekers werden door den inleider be
antwoord, waarna besloten Werd, dat zij', die
m principe met de overeenkomst aceoord gin
gen, zouden teekenen.
Do 'onderteekenaaars kunnen binnen v er
dagen hunne bemerkingen op dit concept bij
het secretariaat van het voorloopig comité
Inzenden, waarop dan later de onderteekenaars
in eene binnenkort te beleggen vergadering
eeno definitieve overeenkomst zouden vast
stellen. De onderteekenaars hebben ter be
strijding dor kosten voor het comité f 50 te
storten. Hierna werd devergadering» geslo-
ten.
Een proef met open-lu.ch ts ch ol e n.
De A u r 0 ra". Zooals wij gemeld hebben,
moet er een ongeluk gebeurd zijn met de „Au
rora", het schip, dat in de geschiedenis der Pool
reizen groote bekendheid gekregen heeft.
De Australische Poolreiziger sir Douglas
Mawson heeft over het schip en zijn lot het
volgende meegedeeld aan een dagblad-correspon
dent, naar de „N. R. Ct." mededeelt;
„Indien de „Aurora" is verloren gegaan, moet
dat zijn toe te schrijven aan een misdaad of aan
een duikbootaanval. Onze ondervinding met de
„Aurora" heeft het bewijs geleverd van haar zee
waardigheid in de zwaarste stormen. Het zou ons
niet gelukt zijn, haar te laten zinken, en na de
prachtige loopbaan, die zij gehad heeft, is het
treurig, te bedenken, dat zij is vergaan.
De „Aurora" maakte haar eerste Poolreis in
1884, toen zij werd uitgezonden tof ontzet van
de Pool-expeditie van Greely. Lange jaren werd
zij toen gebruikt als walvisch- en robbenvaarder,
totdat ik haar in 1911 kocht en haar uitrustte
voor de Australische Zuidpool-expeditie. Onder
gezagvoerder J. R. Davis legde de „Aurora" met
succes een afstand van ca. 30,000 mijl af in zui
delijke breedten en bij het slechtst mogelijke weer.
Daarbij toonde zij zich een buitengewoon goed
schip te wezen. In 1914 deed ik haar over aan
Sir Ernest Shackleton voor zijn expeditie; en zij
deed reizen tusschen Nieüw-Zeeland en da Ross-
zee. Ten slotte kwam zij, vroeg in 19!7, in
Nieuw-Zeeland terug met de overlevenden van
de expeditie aan de Ross-zee.
Sir Ernest Shackleton verkocht haar meen
ik daarna aan een handelsfirma."
U3T BOEK EN BLAD'
Mannenadel en Vr ouweneer.
iWas het Decembernummer van genoemd
'tijdschrift' hoogst ihteressaftï (wij releveeren
naast do artikelen over „Homo sexualiteit"
,en het „Visiteeren aan de grens", vooral het
artikel van Prof. Timmermans over de bran
dende kwestie van het corpslidmaatschap)
het Januarinummer, hoewel kleiner van om
vang, sduit zich waardig bij zijn voorganger
aan. f r
„Een stil Congres,' laat ons een blik slaan
in de bestrijding der openbare onzedelijkheid
in de verschillende landen. H. J. pleit in
zijn „Uit de Bioscoopwereld" met een schat
van wetenswaardigheden voor een rijksfilm-
xcensuur, echter niet in den geest van de
Kinematograaf. De rubrieken „Op eigen bo
dem" e'n „"Uit het Buitenland" geven als
naaf gewoonte een kleurige en keurige mo-
zaik van wetenswaardigheden, statistieken
enz. „Nieuws .uit da afdeelingen" voert ons
voor oogen den bloei en dan groei van de
veel gesmade vereeniging Voor Eer en Deugd
terwijl zelfs de „correspondentie" hoogst be
langrijk is en ons o.a. leert hoe krachtens
bevel van een Duitsch legercommando bij
bioscoop-kindervoorstellingen de jongens van
de meisjes gescheiden moeten zijn.
Met begrijpelijke spanning zien wij naar
het volgend nummer van dit goed geredi
geerd tijd- en strijdschrift uit, "aan hetwelk
wij bij zijn edel pogen Gods rijksten zegen
toewenschen.
Reeders van zeil- en motorsche
pen. Te Rotterdam is gisteren opgericht de
Vereeniging van Reeders van Zeil- en Motor
schepen voor de Zee vrachtvaart. Dortig re-
tig reeders sloten zich aan. Tot bestuursleden
werden gekozen de hoaron M. J. van Crab;
en W. A. Soetermeer (Rotterdam), H. da
Ivorver en P. Borst (Vlaardingen) O. Pronk
en J. Mandentoorn Azn. (Scheveningan) en
L. de Lang (Dordrecht).
31/2 PCT. GELDLEENING AMSTERDAM.
Uitloting op 15 Januari 1918 van 170 obli-
gatiën der 31/2 pCt. geldleening Amsterdam
groot
f 18000.000
van 1861.
4163
3623
1847
10306
6241
6865
4220
10398
17511
12453
442
13280
4493
17578
15087
4193
141
82-29
12474
16490
14602
14211
16641
15774
5298
17599
12971
11188
17121
1214
17533
14904
9848
5996
5538
8611
6783
2666
1.3564
11119
7935
12848
11614
3141
9291
8690
6593
2389
15801
17821
8752
12243
4726
10357
6432
9759
2061
7604
9291
8690
6593
2689
15801
9969
15709
13155
15797
9765
5469
15536
14414
12431
14840
17091
17399
9057
13748
8571
1183
14635
7775
14744
14532
10412
1794
17761
17114
17389
4525
3527
6333
14965
2616
10505
17050
3884
2023
11916
13076
12002
14536
6083
15280
5148
6493
4503
17112
2758
11892
12824
14658
17679
2621
6604
12250
8937
6910
14846
9775
13763
16586
757
11049
1027
9034
11773
8794
12464
2110
5126
6959
6562
10683
1831
11257
957
9966
17580
12393
1135
7315
5617
3581
14752
8538
5639
6100
3060
7703
9131
13883
17848
15800
12017
10948
13440
48
15447
8739
10522
16303
9942
16004
15912
545
1383
3944
358
10744
3267
coöperatie te Maastricht.
V r. Bestaat er in Haarlem een boekje of
handleiding, waarin men het plaatselijk ge
bruik kan vindein, voor het zich verhuren als
dienstbode of voor het huren van dienstbo
den?
Antw. Voor zoover wij weten bestaat z Ik
een boekje niet.
V r. van J. W. 6e H.
Antw. Wendt u eens tot de Eorw. Zus
ters aan de Koningstraat, of tot da Eerw,
Zusters aan het Sprarne. Wellicht dat dl K
kunnen inlichten.
V r. van mej. B. te H.
Antw. Schrijf het op een zegeltje en laai
die liefst door alle belanghebbenden teeke
nen, dus door allen, die voor een erfenis
in aanmerking zouden kunnen komen. Daij
zal wel voldoende zijn. U kunt nadere meda-
dcelingen op ons bureau krijgen.
V r. van G. te O. N.
Antw. Uw vraag is zoo niet te beantwoor
den, vooral nu er geen boedelscheiding heelt
plaats gehad. Wendt u tot een notaris öf kom
eens op ons bureau aan.
,Vr. van J. A. v. D. te N.
Antw. Wanneer het hui3 pas met Feb; uarl
6e aanvaarden is en do huisbaas u kwijt
schelding van huur gaf, behoeft u niet te
betalen.
V r. van J. H. te V.
Antw. Wanneer het kind het 13e levens
jaar voltooid heeft, mag het de school ver
laten. Spreek er echter eerst eens over mei
't hoofd der school.
.V r. ^yan A. S.
Antw. Wendt u tot het Garnizoensbui e 01,
Groote Markt, te Haarlem.
V r. van mej. A. J. V. to H.
Antw. Wendt u tot het R. K. Bureau Voot
Arbeidsrecht, dat eiken Donderdagavond z't»
ting houdt om half negen in het gebouwi
„St. Bavo."
V r. Moet over duurtotoeslag op loon ook
belasting worden betaald?
Antw. In Haarlem moet over duurbetoeelag
op loon belasting worden betaald.
V r. van K. K. to H.
Antw. Wendt u tot een zuiveraar van
woningen.
V r. van J. P. v. d. V. ie W. a. Z.
Antw. Wanneer u niet tevreden zijt met de
distributie en u vindt geen gehoor bij den bur
gemeester, dan zoudt u zich kunnen wenden met
een klacht tot het Rijks-Distributiekantoor (R.
D.-K.) te Den Haag.
V r. Mijn neef is vóór twee jaar terug als
koloniaal naar Ned.-Indië vertrokken en daar
op 28 Dec. 1915 aangekomen. Zooals hij mij
indertijd schreef, moest hij dan ook 28 Dec,
1917 vertrekken, daar dan zijn tijd om zou zijn,
Zoudt u mij nu ook kunnen melden of er al iets
van bekend is, of er al een schip vertrokken is,
hoe zij komen en wanneer zij in Nederland aan
komen?
Antw. Wend u om inlichting tot het Depar
tement van Koloniën in den Haag. Daar zal
men u kunnen inlichten. Wij weten van uw
neef niets af.
Faillissementen in Neder
land. Volgens mededeeling van het Handels
informatiebureau van Van der Graaf Co.'s
Bureaux voor den Handel, zijn over de afgeloo*
pen week, eindigende 19 Jan., in Nederland uit
gesproken 15 faillissementen, tegen 18 faillisse
menten in dezelfde week van het vorige jaar,
Van 1 Januari tot en met 191 Januari 1918 40,
faillissementen tegenover 41 over hetzelfde tij*
perk van het vorige jaar.
f f. De schoolstrijd blijft.
Wie zou anders verwacht hebben?.
Misschien weinigen; doch, zooals dan te voorzien
was, die hadden het mis.
Reeds hebben wij gemeld, dat ook de Vrij-
liberale partij haar verkiezingsprogram heeft gepu
bliceerd. Daarin nu lezen wij o.m. voor wat
het onderwijs betreft:
dat de Vrij-liberalc Partij blijf aandringen op.
voortdurende verbetering van het onderwijs
voor heel het volk, ook door betere opleiding
en salarieering van het onderwijzend personeel;
zij erkent de hooge waarde van levenden gods
dienstzin sij tal sich (evenwel) blijven keeren
tegen ieder pogen van de kerkenhare bemoeie-
nis ook buiten het godsdienstig en kerkelijk
leven uit te strekken, en een saatkundige macht
binnen den Staat te worden;
zorg voor de geestelijke vrijheid, bepaalt mede hare
houding tegenover de uitwerking van het
nieuwe onderwijsartikel in de Grondwet. Haar
optreden, onder leiding van wijlen Tydeman,
heeft tot wijzigingen van het voorgestelde Arti
kel 192 geleid, die het mogelijk maken te belet
ten dat in geheele streken van ons land het
onderwijs monopolie van ééne kerk wordt;
bereid tot een eerlijke uitvoering van het nieuws
Grondwetsartikel, zal de Vrij-liberale Partij ook
in de toekomst trachten iedere onderdrukking
van de openbare school te keeren, en aantas
ting van de werkelijke vrijheid van onderwijs
te voorkomen.
De kerk mag zigh dus niet bemoeien met het on
derwijs, als een bemoeienis buiten het godsdienstig
en kerkelijk leven.
Alsof het onderwijs niet van nature reeds aller
nauwst verband houdt, hetzij in positieve of negtf-
tieve richting, met het godsdienstig leven der leer
ingen.
Te beletten, dat in sommige streken van ons land
het onderwijs monopolie van ééne kerk wordt.
.We behoeven al ^iet zeer fijri-gevoelig te wezen
>m te beseffen, dat het hier tegen de Kath. kerk
neer in het bijzonder gaat. Brabant en Limburg
4jn toch altijd nog dooddoeners voor de front-
nakers van de openbare school.
En dit alle» in naam der hoogvereerde en aller-
vegc beroemde geestelijke vrijheid, 'de v.'èrkelijkt
vrijheid van het oiiderwijs.
Wat de partij nu eigenlijk verstaat onder „vrij-
ïeid" zal zij in 'een nadere omschrijving eens goed
litccn dienen te zetten; anders is da vrees gewettigd,
(at de door haar voorgestane „vrijheid" voor het
>j}zonder onderwijs een „blijvende knechtschap" be-
eekent. En daartegen zullen we moeten waken en
trijd voeren. Dus blijft de schoolstrijcil
2. D. H. de aartsbisschop van Utrecht heeft aan
en Z.Eerw. heer J. A. W. Harhers op diens verzoek
m gezondheidsredenen eervol ontslag verleend als
deken van het 'dekenaat Kaarden' en als pastoor te
Breidelen, en heeft benoemd tot pastoor tc Breuke-
len den Welperw. heer P. W. A. Pieck, tot pastoor
te Everdingen, den weleerw. heer Th. J. Benschop,
tot pastoor te Neede den weleerw. heer F. J. M.
Pruijs, tot pastoor te Uitiiooril len weleerw. heer da
Grijs, tot pastoor te Assen den weleerw. heer C. van
Dijk, tot pastoor te Rumpt den weleerw. heer' J. van
Galkom.
Dispensatie tijdens de Jaar
beurs. Z. H. de Paus heeft aan allen, die
zich gedurende de dagen der a.s. Jaarbeurs te
Utrecht zullen bevinden, dispensatie verleend in het
Kerkelijk Vasten- en Onthoudingsgebod.
Onder de schoolbevolking van de lagere scholen,
met name in de steden, komt een belangrijk aantal
lichamelijk zwakke# voor. 't Zijn de spoedig ver
moeiden, de tenger gebouwden, de zware rhachitici,
de bleekzuchtigen, de licht-tuberculeusen.
Voor dergelijke leerlingen bestaan in Engeland,
Frankrijk, Duitschland, Zwitserland, Denemarken
en ten onzent in Den Haag, inrichtingen, die eigen
lijk uitbreidingen van vacantiekolonies genoemd
kunnen worden. Men heeft er den naam „Open-
luchtschool" aangegeven.
De open-luchtschool grondt zich op de resultaten
van de langdurige rust- en ligkuren bij tuberculose,
die leerden, hoe door juist voorgeschreven en af
gepaste leefwijze in de buitenlucht een vroeger on
gedachte verbetering van den algemeenen lichame-
lijken toestand verkrijgbaar was en plaatselijke pro
cessen tot genezing waren te brengen. Met dezelfde
middelen kan men de debiele schoolkinderen helpen,
maar dan is, schoolonderwijs, wegens den langen
duur van dc behandeling noodzakelijk. Zoo zijn de
bosch-of openluchtscholen gekenmerkt door een
verbinding van nauwkeurig, geneeskundig geregelde
leefwijze en schoolonderricht.
Op verzoek van den wethouder voor het onder
wijs te Amsterdam is, door het Geneeskundig School
toezicht aan de gemeente-artsen C. L Deyl, J. M.
Hamelberg en J. Lubsen N.z.n., aldaar, opgedragen
de vraag te bestudeeren of stichting van een open-
luchtschool voor Amsterdam wcnschetijk moet
worden geacht, en zoo ja, hoe men deze moest in
richten.
Deze drje medici hebben daarover een rapport
uitgebracht, waarin zij komen tot een bevestigende
beantwoording van de gestelde vraag. Zij zijn tot
het besluit gekomen, dat 't voor Amsterdam 't
meest aangewezen is zich niet aan een bepaald stelsel
te binden, maar dat het de voorkeur verdient, met
elk van de drie besproken soorten van school een
proef te nemen en kleine proef, met inrichtingen,
die b.v. 50 plaatsen elk aanbieden Zij stellen zich
voor, dat men deze proef I, 2, 3' jaar zal moeten
voortzetten, nauwkeurig de bereikte resultaten ver
gelijken, de gemaakte, kosten vergelijken en eerst
dan beslissen, hoe men het beste verder gaat.
Zij zouden wenschen: 10. een internaat met fwee
klassen; 20. een dagschool: Charlottenburg-type
met twee klassen en 30. twee open-luchtklassen, elk
op een guijstig gelegen school in de stad.
10. Het internaat, „het eerste Amsterdamsche
school-herstellingsoord," zou een plaats kunnen vin
den in het Gooi of in de duinstreek.
20. Een dag-open-luchtschool (Charlottenburg-
type) denken de heeren Deyl c.s. zich het liefst in
een hoek op den rand van het Vondelpark, Ooster
park of Westerpark, of misschien nog beter op een
gemeenteterrein in Watergraafsmeer.
Bij 30. komt 't aan op de keuze van een gschikte
school met voldoende zon, ruimte en speelplaats.
De drie artsen eindigen hun rapport met den
wensch, dat binnen afzienbaren tijd de meest doel
matige weg zich voor Amsterdam zal aftcekenen;
dat spoedig de verkregen ervaringen zullen voeren
tot breed opgezette open-lucht-scholen met voldoende
gelegenheid tot opneming van elke(n) leerling der
lagere scholen, de daarvan voor zijn lichamelijke
gesteldheid voordeel zou kunnen hebben.
Duurder» muzieklessen. Het hoofd
bestuur van het Ned. Muziekpaedagogisch Verbond
heeft, in verband met de aanhoudende, aanzienlijke
stijging van den levensstandaard, in den circulaire,
tot de leden gericht, de wenschelijkheid uitgesproken
van de verhooging der honoraria voor het muziek
onderwijs.
Het Schaepma n-m onument te Tub-
be r g e n. D« oprichting van een monument voor
wijlen dr. H. J. A. M. Schaepman, in zijn geboorte
plaats, kan binnen afzienbaren tijd verwacht worden.
Voor het monument zelf heeft wijlen pastoor G. een
belangrijke som men zegt 40.000 gelegateerd
onder voorwaarde, dat anderén voor een passend
voetstuk met omgeving zouden zorgen.
De plaatselijke comlté's van den Twentschen Katho
liekendag zullen zich nu gelijk j.l. Donderdag op
eene te Hengelo gehouden vergadering bleek met
een geldinzameling voor dat doel belasten. Het
monument zal geplaatst worden op het hoogste punt
van „den Esch," te Tubbergen.
De „Nieuwe E t u w. De jury voor de door
„De Nieuwe Eeuw" uitgeschreven Roman-prijsvraag
is al volgt samengesteld: F. Hendrichs S. J., voor
zitter; G. J. Hi Hendriks, secretaris;; P. Hyacinth
Hermans, Alph'. Laudy, J. F. Weterings, Litt. Class.
Doet, leden.
De Jury verzoekt den inzenders er op te 'ettcri
dat de Roman 100 kolommen Roman-druk van
„De Nieuwe Eeuw" groot moet zijn, weinig meer
en weinig minder. Een speling van slechs vijf kolom
men kan v/orden toegestaan.
Correspondenties gelieve men te richten aan atn
secrctari» te Helmon i.
EEN ZELF-P'ORTRET VAN PATER TH.
BENSDÖRP C.s.s.R.
D» heer Louis Winkeler, directeur van de N.V.
de R.-K. Boek Central» schrijft ons:
Schaepman heeft zijn beeldhouwer in Persun ge
vonden. Mejesteus verschijnt ons de grootsche ge
stalte van den doctor in al zijne veelzijdigheid. En
toch, hoe waardeerbaar het werk van Pcrsyn ook
is, zij die Schaepman gekend hebben, zullen steeds
moeten toegeven dat wij in het beeld nog verschil
lende eigenaardigheden missen. Het is geen zelf
portret.
Want 'dat blijft toch van icderen mee3ter het
beste: het zelfportret. Geschilderd met eigen pen
seel, gebeeldhouwd met eigen beitel, geschreven met
eigen pen.
Welaan, van den grooen, nog «iet genoeg geken-
den apologeet Th. Bensdorp C.s.s.R. zal weldra zoo'n
zelf-portret ten voeten uit voor ons staan. Het zal'
komen zooals de meester het zelf teekende, zonder
verandering of vereenvoudiging.
Wel wisten' enkelen dat Famulus zijn apologie
gereed maakte, om na zijnen dood te laten verschij
nen:, zijn apologie tot nu verschenen in dag-, week
bladen en tijdschriften. Maar niemand wis( echter
hoe ontzaggelijk dit werk wa3, hoe veelzijdig, hoe
af in elk onderdeel.
En nu wij zijne nalatenschap mogen bezichtigen,
voelen wij in dubbele mate wat Katholiek Neder
land vërlöreTf heeft aan dezen strijder voör Eet gé-
loof, kunnen wij eenigszins beseffen welk' een voor
spreker de dwalende en zoekende broeders nu be
zitten bij God.
Een groote moeielijkheid deed zich echter voor bij
de overweging hoe de onderdeden te rangschikken.
Door den HoogEerw. Pater Provinciaal A. Beukers
werd de ZeerEerw. Pater M. Stoks aangewezen om
ds leiding van dezen arbeid te nemen. Een gelukkige
kehzé die Pater Bensdorp zeker reeds voorzien"
had, waar hij Op verschillende copieën Pater Stoks'
naam gezet had.
Na het voor en tegeii voldoende te hebben over
wogen en rekening gehouden hebbende met het feit
dat velg zijner artikelen nu in dezen tijd bijzonder
nut zouden kunnen stichten, werd tot uitgifte in
chronologische volgorde besloten. Een uitgifte in
systematische volgorde, gezien de ontzaggelijke uit
gebreidheid der onderwerpen en de zelfstandigheid
van vele artikelen, een zeer langdurige studie nood
zakelijk niaken
Bij voltooiing van het werk zal een uigebreid re
gister het monumentale gedenktceken sieren.
Te overzien is het werk nog niet, daarom kan ook
in het bepalen van den omvang geen sprake zijn en
is het aantal te verschijnen afleveringen onbepaald.
Beginnend met de artikelen verschenen in 1893
onder het pseudoniem F. Maaier, zal het slot ge
vormd worden door zijn laatste bijdrage aan Dc
Bazuin „Allerzielen," maar wat daar tusschen ligt
zal aan Nederland bewijzen welk een groot apolo
geet zij bezeten heeft, zal aan andersdenkenden doen
zien dat de waarheid blijft leven en niet aan tijd
of persoon onderhevig is.
Het werk waarop de inteekening spoedig zal
worden opengesteld zal op waardige wijze worden
verzorgd, maar door gebrek aan materiaal slechts
in beperkt aantal gedrukt worden.
Amsterdamsche Oper a-V r e e' n i-
g i n g. Te Amsterdam is opgericht de Amster
damsche Opera-Vereeniging, die zich ten doel stelt
aan jonge vocaal-dramatische kunstenaars gelegen
heid te geven van hunne talenten in het publiek te
doen blijken met medewerking van bekende artisten
en een fonds te stichten om onbemiddelde, jonge,
vocaal-dramatische kunstenaars bij hunne studiën te
steunen.
Journalistiek. De heer Tj. N. Adema,
hoofdredacteur van a'e „Goesche Courant," te Goes,
is benoemd tot hoofdredacteur van de „Alkmaarsche
Courant."
Toorop's brandschil d e r k u n s t in
de St. Ignatiuskerk te Nijmegen.
We lezen in het weekblad „Van onzen Tijd":
„Zooals men weet heeft Jan Toorop vóór enkele
jaren in de Nijmeegsche St. Ignatiuskerk het in
drukwekkende Apostelenvenster voltooid, 't welk
onzen meewerker Poelhckke aanleiding gaf tot een
even waardig als overtuigend protest tegen de be
jegening, die de kunstenaar zich van de zijde zijner
lastgevers had te getroosten. Wat toch was er ge
schied? Met de drie jaren, van 1912 tot 1915, die
Toorop aan conceptie en uitvoering van het werk
besteedde, scheen hij het geduld zijner bestellers te
hebben uitgeput, zoodat men besloot de uitvoering
van het nog aan te brengen schilderwerk aan vlug
ger handen toe te vertrouwen,
„Met volkomen miskenning van de beteeltenis
van dit werk," 'aldus schreef Poelhekke, „werd
de voortgang niet opgedragen aan Toorop, maar aan
een ander; aan den man die, werkende onder
Toorop, dit raam heeft gebrand. Ik wil van dién
man geen kwaad zeggen: in zijn vak en op zijn
plaats is hij zeker bekwaam. Het feit al dat Toorop
hem koos voor de uitvoering van zijn werk bewijst
het. Maar wat is dit, dat de meester wordt achter
uitgezet* bij den helper, dat de wijde geest van
Toorop die in zijn heerlijke concepti zoo Jaoven
alles uitsteeg wat er op dit gebied in ons land ge-
praesteerd wordt, zijn vleugels weer moet dicht
vouwen en «eerdalen van de hoogte waarop hij
schouwende de schoonheid had gevonden die hij ons
hier heeft geopenbaard
„Alle schoonheidsvereerders zullen dezen' gang
van zaken betreuren. Want dit is niet alleen eene
onaangename bejegening van den schilder, dat is
een vergrijp aan de kunst, dit is eene klaarblijke
lijke openbaring der onmacht om schoonheid te be
grijpen, dit is en het zij hier met nadruk gezegd
mede een blamage voor het Katholicisme, dat
toch zoo lange jaren de groote beschermer der kunst
was."
„Naast Poelhekke's ernstig protest hebben er toen
meerderé gekonken. En waarlijk niet te vergeefs.
Want met het verblijdende gevolg dat thans dit on
recht aan kunst en kunstenaar hersteld gaat worden.
Van volkomen betrouwbare zijde deelt men on3
mee, dat de nieuwe Rector der St. Ignatiuskerk
besloten heeft om het latere brandschilderwerk te
doen verwijderen opdat Toorop, dc schepper van het
Apostelenvenster, zijn onderbroken arbeid weer
zoude kunnen hervatten. Dit is een besluit, dat niet
alleen den aan zijn geliefde werk weergegeven kun
stenaar en de parochianen van St. Ignatius, maar
heel kunstlievend Nederland, Roomsch èn on-
Roomsch met blijdschap zal vervullen. Wij, katho
lieken, voegen bij onzen dank en hulde aan den
ruim-schouwenden, schoonheidsminnenden last
gever onzen hartelijken wensch" voor de gelukkige
voltooiing van den weldra te hernemen arbeid."
Overlijden tengevolge van
een dienstongeval. Bij Ministerieele
kennisgeving is het volgende medegedeeld betref
fend overlijden van gehuwde militairen tengevolge
van een dienstongeval:
Indien een dienend militair gehuwd zijnde of we
duwnaar met kinderen heneden den leeftijd van
18 jaar, komt te overlijden tengevolge van een
dienstongeval, behoort zijn onmiddellijke chef er
de aandacht op te vestigen van de weduwe of de
aangewezen verzorgers van de nagelaten kinderen
dat zij in hun belang zullen handelen door spoe
dig aan Hare Majesteit de Koningin bij ongezegeld
request te verzoeken om in het genot tc worden ge
steld van een pensioen vólgens de „Pensioenwet
voor de landmacht 1902."
Benrsdagen te Aal smeer. De Ver-
eenigir.g de afdecling Aalsmeer van de Nederland-
sclie Maatschappij voor Tuinbouw en Plantkunde
heeft het initiatief genomen tot het instellen van
beursdagen.
De eerste bou-sdag welke in Maart zal worden
gehouden, ts geheel bestemd voor de sering
Secretaris der af 1. Aalsmeer is de heer C. J.
Augustijn.
Mosselen als mest. In 1912 werd in
overleg met den rijkslandbouwleeraar voor Noord-
Holland door de afdeeling der ITollandsche Maat
schappij van Lanlbouw te Wteringen besloten al
daar eenige proefvelden aan te leggen.
Daar de mosselen in dien tijd op Wieringen zeer
veel werden aangewend voor bemesting, werd be
sloten om naast een tweetal poeven, welke zouden
worden genomen om den bemestingstoestand van
den grond te doen nagaan, ook een perceel bemest
met mosselen aan te leggen.
In de „Visscherij-Courant" worden de resulta
ten dier bemesting medegedeeld. Het blad merkt
naar aanleiding daarvan het volgende op:
De bemesting met mosselen heeft geen belangrijk
lagere opbrengst gegeven, terwijl de bruto-meer-
opbrengst overal hooger was. „Wij willen daar
mee niet zeggen, dat een bemesting met mosselen
op den duur meer rationeel zou zijn dan een kunst-
mest-bemesting. In geen geval, de praktijk bewijst
dit ook. Na eenige jaren daalt de korrelopbrengst
en ook het korrclgewicht, terwijl het stroo minder
stevig wordt.
Thans echter, nu het phosphorztiur en de stik
stof bijna niet voorhanden zijn en de prijsverhouding
ten opzichte van de mosselen nog meer zullen uit-
eenloopen dan in normale jaren, zijn we van mee
ning, dat deze laatste zeer geschikt als hulpmest
stof kunnen worden gebezigd en dat hieraan meer
waarde dient te worden toegekend, dan men wel
geneigd zou zijn haar aan tc rekenen op grond van
de beschouwingen in enkele onzer landbouwbla
den."
-n 1 11—■—mil-1 -,-n iwifc*— Mn—Mrri'1 muuwtw witB 11.'
Socialisme in Limburg. De
„Zuid-Limburger" schrijft: Door den partijraad
van de sociaal-democratische Arbeiderspartij zijn
voor den Kieskring Limburg op de groslijst ge
plaatst: I. W. C. de Jonge te Utrecht; 2 S. F.
Baart, Delft.
Jhr. de Jonge, tot voor korten tijd villa-bewoner
te Aniby. was jarenlang directeur van de roode
De heer Baart is Maastrichtenaar van geboorte;
langen tijd was hij werkzaam in de aardewerk,
industrie; hij is lid van den gemeenteraad van Delft,
en van de Provinciale Staten van Zuid-Holla.id;
in Delft rekent men hem onder dekapitalis
ten.
Aangehouden. Een agent van politie te
Rotterdam vond gisternacht in een sloot aan den
Korpenveg aldaar, den 35-jarigen los-werkmatj
F. van W., die bij het afsnijden van telefoondraad
te water was geraakt en door de koude bevangen.
Op den kant van de sloot lagen drie rollen telefoon
draad, terwijl de agent in de nabijheid nog 12 stuk
ken telefoondraad en 5 rollen vond. Van W. is door
zijn redder aan het politiebureau Nassaukade in be
waring gestetd.
Door gas gestikt. Gistermorgen werd de
heer Marcus, lid der firma A. en I. Marcus, te
Zwolle dood in bed gevonden. Door tot dusver onbe
kende oorzaak was er in zijn slaapkamer, die ge
sloten was, gas ontsnapt.
Dit geval maakt daar ter stede te meer indruk
daar ongeveer een jaar geleden naar de „Tel." meldt,
de heer Marcus broeder en compagnon van den
ongelukkige op ongeveer dezelfde wijze en op de
zelfde plaats den dood vond.
Déraillement. Aan het station te Hilver
sum is een goederenwagen gederailleerd, tengevolg»
waarvan niet onaanzienlijke schade is veroorzaakt,
De gevolgen van den sneeuw
storm. Men meldt «It Voorburg aan de „Mb.":
Het telefoonverkeer hier is nog totaal gestoord Van
de 400 aangeslotenen kunnen cr 380 niet telefonee-
ren. Naar wij vernemen, zal het nog een paar wckeii
duren aleer de toestand normaal wordt.
De pluimvee-affaire. Naar de „Tel."
verneemt heeft de heer Lankamp den heer M. Slin-
genberg, rechtsgeleerde, en raadsman van de expor
teurs, medegedeeld, dat hij tot zijn spijt en met alle!
deferentie voor mr. Heemskerk bezwaar maakt;
verder de vergaderingen van d% commissie van on-
deizoek bij te wonen, daar hij dit onderzoek moeilijk
au serieux.kan nemen.
Twee ton te weinig opgegeven.
De zesde kamer der rechtbank te Amsterdam ver
oordeelde lieden een koopman, wonende te Naarden,
een reserve-kapitein in het Nederlandsche leger, die
voor de rijks-inkomstenbelasting had opgegeven een
inkomen te hebben gehad van 27,000, terwijl dit
237,000 bedroeg, tr t 3000 boete, subsidair één
maand hechtenis. (L'e cisch was 3000 boete of drie
maanden hechtenis.)
Moord i!n dc \le» anderk j z e r 1
tc Den Haag. Naar gemeld wordt is de in
structie tegen den wachtmeester der artillerie Van
den Berg uil Leiden, thans geheel geëindigd en zal
dc zaak in den loop van de maand Februari ini
openbare terechtzitting van den Krijgsraad aldaar
behandeld worden_
Beklaagde wordt ten laste gelegd, dat hij in dert
loop van de maand Maart 19x7, in de Alexanders-
kazerne te 's-Gravenhage, den adjudant-onderoffi
cier C.alle op gewelddage wijze van het leven heeft
beroofd.
