BUITENLAND
OVERAL
STAD EN STREEK
WAT DE PERS ZEGT
RECHTSZAKEN
P/ó.
VERSPREIDE BERICHTEN
HET AVONTUUR VAN EEN VARKEN.
uw zaak dezen zomer, uw heerlijke, lva-
.v zaak, om het heerlijk Katholieke Geloof,
:oor onze vaderen heieden vanaf de Catacomben
;ot nti toe, allen moeten dezen grooten strijd mee
strijden voor dit korte program in vier woorden,
.vaarmede spreker de vergadering sloot: Geloofd
zij Jezus Christus.
De propagandisten namen bij den uitgang de
vruchten in ontvangst van dcztfi* avond in den
vorm van ingevulde formulieren voor het lidmaat
schap der 'R.-K. Kiesvereeniging.
De oogst was niet onfortuinlijk, doch ongetwij
feld zullen velen, door de volte, buiten hun schuld,
niet in de gelegenheid zijn geweest om zich
op te geven als lid. Wij laten daarom een paar
adressen volgen waar zij zich, hetzij mondeling,
hetzij schriftelijk, alsnog kunnen opgeven als lid.
Deze adressen zijn:
G. J. Braakhuis, Heerensingel 135;
A. T. Lips, Pieter Kicsstraat 32;
Af. T.. A. Klbin, Korte Ann'astraat 9;
D. I au se, Hooimarkt 12.
R. K. MEDICI IN NEDERLAND.
In het ROOMSCH STUDENTENBLAD
echrii ft de ZearEerw. Hooggeleerde 'heer P.
G. Croonen van het Groot-Seminarie te War
mond: 1
In de motie bij acclamatie aangenomen op
den eersten R. S. 'D. te Delft werd, het be
stuur der Unie uitgenoodigd o.a. een com
missie te wi'lon aanwijzen, 'met de opdracht
na te gaan in hoeverre het aantal academisch
ge vormden onder de Katholieken in Neder-
land in overeenstemming is Inet het percen
tage door dezen gevormd.
Het bestuur der Unie 'achtte bet beter om
zelf dat onderzoek ter hand te nemen en
liet machtigde mij om met betrekking tot
de R. I\. Medici 'in Nederland dat onderzoek
in te stellen. s
Dat onderzoek heb ik 'gebaseerd op het
Geneeskundig Jaarboekje voor Nederland, 36-
st.* jaargang 1917, terwijl ik verder door par-
ticuli: r correspondentie mij op Tla hoogte heb
gesteld. Gaarne maak ik van deze gelegenheid
gebruik om allen, die mij zoo welwillend
en zoo spoedig van dienst zijn geweest mijn
oprechten dank te brengen.
D' omstandigheden voor een dergelijk on-
tbrzock waren niet gemakkelijk, 'doordat zeer
x* a onmiddellijk na het beëindigen hunner
-c-diën in dienst moeston'treden als reserve-
oltici r van gezondheid en de standplaats van
velen niet gemakkelijk van sommigen z-ifs
onmog lijk te achterhalen was. Hieraan zal
b, i: dan ook vooral moeten worden toe ge -
schreven, indien er ©enige onnauwke-.ir.'gksden
m mijn overzicht zijn ingeslopen. Voor esn
gloor i| overzicht zal echter daardoor de waar
de an het onderzoek niet verminderd worden.
li t aantal Medici in Nederland (do tind-
•n n hei» ik niet in mijn onderzoek opge-
nom-n) bedraagt plm. 3200, waarvan 412
Koomsch Katholiek, dus 14 pOt,, terwijl de
Kooio ich Katholieken took ongeveer 35 pOt.
dm' olkiug van Nederland uitmaken.
Wat nu de voornaamste steden (boven do
2:MA0 inwoners).betreft ion ik in staat de
volg.-mie tabel te geven. Na het vermelden
van I u n tam der stal, geeft de eerste kolom
hot -percentage, wat de Raomsch Katholieken
tm mak n op de bevolking (ik heb daarbij
d op.g iven gevolgd van het Geneeskundig
-teii i - kje 011 van den Pius Almanak 1917),
(te IV.-.- ie het aantal praktizeèrende medici
in Jte si al gevestigd, de derdia het aantal
l'""i i1 -1 -h Katholieken daarvan, terwijl in da
vierde kolom dat aantal Rooinseh Katholieke
oog eens percentsgewijze wordt uitg>driut.
R.-K. Totaal R.-K
I': ttsnaam: bevolking, medici medici.
Ae i'lam 2i .o/0 378 25 bijna 7
Rotterdam 2-5 o/0
'- -Gr i-Vi-ullage 24 o/0
oogenblik. dc werkkracht van een gehelen
persoon vraagt.
Naar aanleiding hiervan schrijft nu de
MAASBODE onder bovensta-nd opscmi t:
Was op 1 Augustus 1914, tege'ijk ra-et
de andere onderwijsinrichtingen, de studie
aan de Hoogtere Krijgsschool geheel stop
gezet, nadat in de laatste maanden van
1917 het oudste studiejaar de studie vol
eind had, heeft op 2 Januari j.l. het gdmeb
onderwijs aan deze inrichting weder ©en
aanvang genomen. Mat diiedub' ete kracht
wordt er thans gewerkt, In 8 maanden
tijd krijgen de leerlingen al'© detacsee,te
gen en lessen, waarvoor men in vr-ed y?t!jd
anders twee, jaar noodig had.
Bij een inrichting waar onder een d;y-
gelijken hoogen druk gear he'd moet wor
den, teneinde te zorgen v or aanvulling
van dopg eneralen staf. waar larigzam ri and
gebrek aui personeel schijnt te komen,
kan dc directeur toch niet meerdere be
trekkingen waarnemen. Doch van een ont
heffing uit de functie van hoofdofiic'er in
alg. ineen-en dienst van den opperbevelheb
ber en den Minister van Oorlog heeft men
tot heden 'niets vernomen.
Do vraag dringt zich dan ook b'j ieder
op, of men deze betrekking, die voor 1 i 1
den crisistijd' aan oorlog, zoowel in de pers
als, in het leger, zeer veel besproken is,
mogelijk niet stille trom uit onze weer
macht te land wil laten verdwijnen.
Waar de Minister van Oorlog binnen
enkele dagen voor het eerst voor dc Ka
mer verschijnen zal, ter verdediging van
zijn 'begrooting, daar mogen we met recht
verwachten, dat omtrent deze functie ook
eenige opheldering wordt gegeven, te me i'
nu door de laatste benoeming van dien
hoofdofficier tot een andere betrekking de
toestand duisterder is geworden' dan ooit.
Alkmaar
Amersfoort
Apeldoorn
Arnhem
Breda
Dili
U venter
I n'drecht
Enschede
Gouda
Owning 11
iiaarleip
I n Helder
's - Bosch
Hilv rsum
l/Tinrarden
1. idea
Ma -si richt
Nijm gen
-febiedam
i 4 -urg
Ut: cht
VIL-tegen
Zwolle
2 Is) 17 ruim 8
309 22 ruim 7
34 o/o
33 'off
15 o,0
42 o/o
83 0
3 0 0/0';
19 o/0
14 0/0
27 0/0
28 -o'
10 o/0
36 '0, 0
10 0/0
80 o/0
32 0 0
18 0/0
25 O'o
94 0/0
70 o/0
29 o'o
9-) o0
32 0
20 Oo
2) o)0
12
12
26
49
25
23
25
27
15
12
70
70
S
ruim. 16
2
0
3 bijna 7
40
bijna 9
"/O
0-0
25 0/0
10
2
0
1 ruim 4
ruim 6
ruim 16
bjna 6
ruim 7
25
24
40
15
41
9
12
112
10
19
1
2
4
5
0
18 12
2
1
3
66
8
1 uim 4
i°/0.
O/o'
0/0
0/0
0/0
0/0
'O/ft
0/ft
0/o
0/0
.0/0.
11 ruim 73
9 bijna 22
2 22
11 ruim 91
8 ruim 7
0
1. bijna 6
7r2 o/0
0/0
go
,0/0
o/o
0/0
o/o
Uil deze tabel blijkt dit met ui zondering
van 'i iiburg in alle stéden hpt aantal R.
\i -Ü'-i niet evenredig/is aan het cijfer d-.r
K. K. b volking.
Uii'tr ni liet a-nial studenten ia de gienews-
kunde a-n de Ncderlahd c' e boogschoten in
het studiejaar 191.6P917 kunnen do volgen-
li- cijfers worden gegeven:
Amst idam 571, Utrecht '523, Leiden 332,
Gruning 11 217. totaal 1698, waarvan R.-K.
Amsterdam 118 is 23 pCt„ Utrecht 62 is 12
1" L iden 21 is 7 pOt., Groningen 6 is 3
,\»Gi.,. totaal 210 is 12i/? pOt,
MET STILLE TROM.
In h t begin van de ministercrisis aan het
d'-jiirccment, van Oorlog in Mei 1917 werd
plots -üng, bij prder van den opperbcvelheb-
te-r. een luitenant-kolonel v 11 der g;neral-eu
stal aangewezen, voor de functie van: noofd-
efficier in algemeenen dienst van den op
per tievelbebber en- den minister van Marino
t i n' -rim van-oorlog. Na de oplossing van
Jc crisis in Juni bleef deze functie, e?n
U-hc-l nieuwe en tot heden zelfs een onbe-
cende hier te lande, toch bestaan.
In het begin zag men dien hoofdofficier
tan Uier, dan daar zijn bezoeken brengen
-an do verschillende troepenafdeeling ;n, hot-
.ij tof liet instellen van oen onderzoek, of
ot het houden van besprekingen. Langzamer-
iand verminderde dit, en in do laatste maai-
.en schijnt men in het leger slechts zelden'
acer iets van deze nieuwe functie te merken.
Lenige dagen geleden w©rd de hoofdoffi
ler. beiast met deze functie, bij Kon. Besluit
nul tot directeur van de Hoogeie Krijgs-
th - E u betrekking die, vooral op het
EEN BOM IN EEN SCHUILPLAATS.
Reuters bijz. dienst te Londen s-e'nde giste
ren nog de volgende bijzonderheden over
een vreeselijk treurspel', dat zich tijdens den
luchtaanval! op Londen Maandag heeft afge
speeld. Er viel1 toen n.l. een bom in een
schuilplaats, waar ook vele vrouwen en kin
deren toevlucht hadden ge-zocht. De omzet
ting door de ontploffing veroorzaakt werd
nog verhoogd door het uitbreken van ©en
brand, die binnen enkele minuten de gehee'e
kelderverdieping tot een gloeiende oven
maakte. In het gebouw waren ©eu honderd
tal mannen aan het werk, die toen de waar
schuwing kwam, last kregen zich naar de
kelderverdieping te begeven. Hier hielpen z-
om d© vrouwen en kinderen, die weldra hier
heen ijlden om dekking te zoeken, oen plaatsje
te verschaffen. Een dezer arbeiders vertelde,
dat eerst alles goed ging, de stemming was
zeer opgewekt en een jongen zelfs, die een
mondharmonica bij zich had, vro-olijkte de
in den kelder aanwezigen op. Toen viel een
'oom en. volgde de ontploffing. De stukken
beton vlogen door de lucht en versperden
de uitgangen, .die eerst weer moesten worden
vrijgemaakt. Vreeselijk waren de angstkre
ten. der vrouwen, die naar haar kinderen
zochten of van wie soms de kinderen in de
armen waren gedood. Spoedig snelde de b. and-
weer te hulp, maar binnen enkele minuten
woedde de felle brand. Vier vrouwen werden
door een vallend stuk beton getroffen, van
wie er drie op slag werden gedood. De vierde
werd ouder hot beton bedolven. Vier mannen
trachtten haar te redden, maar ze konden h t
blok beton niet in beweging krijgen. Eu in-
tusschen kwamen dc vlammen nader, zoodat
de kleeren der mannen vuur vatten ca ze
het reddingswerk moesten staken. Eén der
mannen was van top tot teen in vlammen
'gehuld en moest worden gerold in liet wa
ter, dat den kelder binnendrong.
Onder de omgekomenen was ook ©en ze
ventigjarige geestelijke, die nog ©enige be
kenden naar de schuilplaats had geh?a- d en
juist terugkeerde toen de bom viel. Zijn lijk
werd den volgenden da,g onder het puin ge
vonden.
DE WAARDE VAN DE BELGISCHE
GONG O-KOLONIE.
Men kan de waarde van deze kolonie voor
België ©enigszins schatten naar de volgende
gegevens
Do goudmijnen van Kilo dc Mote in de
Oostelijke provincie brachten 1830 kibgra-m
op in 1914, gedurende 1916 leverden zij 32/0
kilogram goud.
In het Kasiï-districfc buit een vennootschap,
waarin Amerikanen geïnteresseerd zijn, dia
mantmijnen uit. In 1913 was de productie
ervan 15.000 karaat, zij werd in 1916 onge
voerd tot 34.000 .karaat en bereikte in 1917
85.COO karaat.
De kopermijnen van Katanga, die in 1914
niet minder dan 10.720 ton opleverden, za
gen hun voortbrengst stijgen tot 22.000 ton
in -1916, en tot 28.000 ton in 1917. Dit resul
taat zal in 1918 nog aanmerkelijk overtrof
fen worden; dank zij .nieuwe uitbreiding aan
de installatie gegeven, hoopt men. te raken
tot een productie van 40.000 ton. Er zijn al
daar drie mijnen in exploitatie: de Oongoster,
Kambore en Likasi.
Do Britsche regeering heeft ruime hulp
verleend tot het verhoogd uitbuiten van de
mijnen voor de oorlogsindustiie.-Zij verleen
de nieuwe locomotieven en veerde kolen aan.
Er werken nu 7000 zwarte arbeiders en 430
blanken in do mijnen en smeltovens.
HET BETREKKEN VAN GRAAN UtT
RUSLAND.
'Aan een artikel in de „N. Fr. Pr." over
bovengenoemd onderwerp ont'eenen wij het
volgende
In den loop van deze week zullen verschil
lende op den voorgrond tredende persoonlijk
heden van de Weensci.e goederenbeurs naar
Berlijn vertrekken, om a'd.tar oodferhandeiin-
g; n te voeren over de organisatie van graan-
Iransportun uit Rusland, in de eerste plaats
uit de Ukraine. De eerste .stappen zullen
worden gedaan, om den vrijen handel in de
centrale landen, die reeds sedert liet begin
van den' oorlog v ui het verkeer zijn uitge
schakeld, hierin een aandeel te doen hebben.
Met dit doel zullen de Oostenrijksche, de Hoh-
gaarsche en de Duitsche groepen, waari 1 de
graanhandel vereenigd is, z:cu aaneensluiten
en na ruggespraak met do regeering-en. dei
aankoopen in Rusland bewerkstelligen. Deze
vereenigingen zijn in Oostenrijk d-e graan-
beurzen onder leiding van de W-eensche beurs
voor landbouwproducten, in Hongarije een
vereeniging van graanhandelaren en in
Duitschiand de v»'le graanhandelsorgains»-
ties, die tot een centra-lén bond ia Berlijn zul
len worden vereenigd. De Oostenrijksche en
Hongaarsehe vertegenwoordigers hebben reeds
beprekingen gevoerd betreffende d samen
stelling van een organisatie, die den vorm
zal'hebben van een syndicaat, dat ecu M aat
schappij met Beperkte AansorakelükkeM in
het leven zal roepen. Dj regeling d-r ver
waarden, waaronder de aankom en 'd'eoen t -
g-schieden, is niet zoo cenyoud'g. In vredes
tijd hadden de Oostenrijksche graanhande
laren in Rusland bande'- organisaties d e na
tuurlijk thans zijn v tv Ten en opnieuw moe-
t -n worden gevormd. Hicb'j z l ook de kws-
tie dor arlwiderskrachten ©en rol spJen. dia
tot verschillende moeielijkbedan aanlei 'ing zal
geven. Het ririeo is natuurl'jk hier'n gelegen,
dat groote kapttaten moei m worden gevormd
in een land, dat onder de 00r'o-gsverwiKke-
lingen sterk to lijden heeft- ©n d t w inig
zekerheid biedt wat betreft de ontwikke'ing
van den politiek on toestand.
In vredestijd wAs hef. gebruikelijk, dat de
graanhandel in Rus'and groote voorschotten
ontving. Tijdens het transport naar de lia-vens
dreigen v-e'e gevaren. D ar da transportmid
delen in een ontredderden toes tend verkeren,
is de kans op kwaliteitsverminder'ng ze-er
groot. Bij de besprekingen dien! te wordm
uitgemaakt, in hoeverre de- handelsorganisa
ties dit risico dienen te drogen, en welk a n-
deel de staat op zich dient te nemen. Om het
risico te begrenzen, zal een syndicaat wor
den gevormd door be oepsfirma's. AL mini
mumdeelneming, zuilen de leden Kr 1)V0)
moeten storten en op de..e wijze zouden vele
millioenen bijeen worden gebracht D - ine'
den aankoop van graan in Rusland toever
trouwde deelnemers moeten tarns trachten
zich de noodigè crodieten te verzekeren.
Tegelijkertijd met de besprekingen der .groe
pen onderling, zullen conferenties worden ge
houden met Oostenrijks ::-ho, Ho-ngaarsche en
Duitsche b'egeeringspsrsonén ove'r de basis,
waarop graa-naankoopmi zullen moeten wor
den verdeeld over do verschillende landen.
De regeeringen moet-en tevens zorgen voor
het herstel der transportmiddelen ei da be
schikbaarstelling van wi seis ter betaling. Dc
regeeringen zouden dc prijzen moeten vast
stellen tot welke d-3 kcoper.s zouden kunnen
gaan en zij zouden het graan tegen ctezj
aankoopprijzen moeten overnemen. Aan de
handelaars zou dan een zekere vergoeding
worden verleend voor hun tusschenkomst.
ENGELSCHE O OR L O GS -BEKEERLING EN.
In het Engelsche maandblad „Correspoa-
dant," schrijft mgr. G. Vanneufville een ar
tikel, getiteld: Kardinaal Bourne en dc te
genwoordig© positie van het Kat -ol c'sm-e in
Engeland." De schrijver had twee interviews
met den kardinaal: een te Londen en last
andere in Rome. Deze liepen o.a. over do
verschillende bekeeiingen tot de katholieke
kerk, welke sinds het uitbreken van don
oorlog1 in het Engelsche leger hadden plaats
gegrepen. Schrijver zegt daarover o.a. het-
volgende
Vele van deze bekeerden waren jónge of
ficieren, die naar het .front vertrokken. On
getwijfeld hadden veie van hen reeds eens
gen tijd over den te nemen slap nagedacht.
De gewetenskwestie, welke voor hun 1 end uit
do schending der Belgische neutraliteit voor -
vloeide, was voor elk van hen een persoon
lijke gewetenskwestie geworden.
Een van deze officieren kwam op e n
avond naar het paleis van den aartsbisschop
in Westminster en zei de zonder vco afgaande
inleiding: „Ik vertrek morgen naar-het front
in Frankrijk en wijl ik zeker gedood zal wor
den wensch ik heden katholiek to worden."
„Gij wenscht dus in het Katholicisme on
derricht te worden?" werd hem gevra.tsrd
„Ik heb geen tijd," zeide hij. „Ik herhaal,
dat ik morgen vertrek; ik weet, dat ik mijn
dood tegemoet ga en daarom wensch ik -van
daag nog in de katholieke kerk opgenomen
te worden."
De jonge officier sprak met een vreemd©
g'erustheid, zoo zeker als zijne overtuiging
wa-s, dat hij gedood zou worden. Hij bleek vol
doende in de hoofdwaarheden d-e-s g doofs
onderwezen en hij werd katho-Iiek en ver
trok den volgenden dag' uit Engeland.
Drie maanden later vernam kard'naal Bour
ne, (dat de jonge man op het veld ven oer ge
vallen was. Dit was één type- van den oor
logsbekeerling. Maar velen waren er ook,
die eerst temidden van de gevaren van den
oorlog katholiek werden.
DE PAUS EN DE VLIEGERAANVALLEN.
Een particulier telegram uit Rome aan do
„Tel." meldt: Op het .Va-t'caan is thans hot
antwoord ontvangen van den keizer van Oos
tenrijk on het protest van den Paus tegen do
vliegeraanvallen op onbeschermde Ita-liaan-
sché steden. Keizer Karei erkent daarin de
gegrondheid van het Pauselijk protest, noemt
de aanvallen het noodzakelijk gevolg van
den wreeden oorlog en merkt óp, dat het
zeer moeilijk is open steden t© ohd u-scheiden
van versterkte. Hij heeft inmiddels orders
gegeven, opdat in de toekomst nieuw© aan
vallen worden voorkomen.
De „National Ztg." vertelt het volg nde
vermakelijke geval: Groot opzien, zoo wor t
ons uit- Hamburg geschréven, wekte beden-
middag een varken, dat, moederziel alleen,
midden op de Groot. Shippsee over straat-
liep te wandelen. Voorbijgangers en winke
liers vormden een haag langs zijn weg. In
vredestijd zou de keizerlijke automob'e' niet
meer bewonderende blikken tot z'c'i getrok
ken hebben.
Men stelle zich voor: Een levensgroot var
ken in hoogst eigen persoon.
Tot aan den wal zette het zijn wandeling
voort. Toen werd het gegrepen, en door de
hoofdstraat weer teruggebracht, waarbij lie
-ernstig verzet pleegde. Het werd ©cater ni t
door de politic gearresteerd, waarvoor ua.-r
veler meening' alle reden geweest was. Z:ju
achteloos verschijnen in het publiek werkte
ophitsend op de bevolking, en was z er ge
schikt geweest, om strafbare gedachten uit
te lokken.
HET LEVEN IN HAVRE.
Een medewerker van „Le Pc-tit Journal" is eens
met den burgemeester van Havre gaan spreken
over den invloed, welke dc oorlog op de stad en liet
leven der burgerij heeft
Oogenschijnlijk is alles bij het oude gebleven. 'Een
internationalen indruk maakte Havre voor den oor
log en maakt de stad ook thans.
De bevolking is sinds 1914 met ongeveer 60.000
zielen toegenomen, een mcdedecling, waaraan on
middellijk als commentaar vastgeknoopt kan wor
den, dat de woningnood groot is.
't Leven is 25 tot 50 pCt. duurder dan in normale
tijden, maar, dank zij de bemoeiingen van over
heidswege, wordt er in de stad geen gebrek gele
den en zijn er steeds voldoende brood, vleesch en
andere levensmiddelen in voorraad.
De winkeliers maken, dank zij de aanwezigheid
van talrijke vreemdelingen, goede zaken, de groot
handel daarentegen heeft weinig reden tot tevre
denheid.
Vóór den oorlog werd een millioeu balen katoen
aangevoerd, thans niets; de koffiebeurs is reeds
maanden gesloten en eigenlijk heerscht op elk ge
bied van den groothandel stagnatie.
Toch mag 'de burgerij te Havre niet klagen. Ver
geleken met vele andere steden in binnen- en bui
tenland, staat de stad er goed voor.
Voor versnapering? Wij lezen in een
der groote bladert- onderstaande veelzeggende
advertentie
Heeren SUIKERFABRIKANTEN
5 oor a.st, seizoen lever ik uit eigen groeve:
PRIMA KALKSTEEN
in elke hoeveelheid tegen uiterst scherp concurree
renden prijs.
Mogen wij de heeren suikerfabrikanten er op
merkzaam op maken, dat juist deze week nog uit
bevoegde kringen werd verzekerd dat onze suiker-
voorraad zeker voldoende is tot 11a den volgenden-
oogst en dus nog minder behoefte zal bestaan aan
„prima kalksteen" voor de Paascheiëren en derge
lijke?.
Twijfelachtige eer. Naar men aan „De
Tribune" meedeelt, heeft mr. L. van Gigch Jr. zich
reeds beschikbaar gesteld 0111 vijf jongelieden voor
de rechtbank te verdedigen.
Oplichting. Ten nadeele van de firma-Be
geer, aan den Kneuterdijk te 'sGravenhage, heeft
men door middel van oplichting vier gouden
damestasschen ontvreemd, ter waarde van 3000.
Per telefoon was verzocht de tasschen aan een be
paald adres te doen bezorgen. Kort nadat aan dit
adres, waar men van de zaak niet afwist, de ver
werpen van waarde had bezorgd, kwam daar een
onbekend persoon, zeggende door de firma Begeer
te zijn gezonden om de tasschen, die „per abuis"
daar bezorgd waren, terug te vragen, waarop dc
goederen aan dien onbekende werden terhand ge
steld.
Zoaals men ziet, de gewone kunstgreep, die nog
maar al te dikwijls gehikt.
Niets afgeven, voordat men weet, dat 't in goede
handen komt
De koperdiefstal woede. Van een
school te Heer-Hugowaard is het koper der bliksem
afleiders gestolen.
Weer een brütaal s t u k j e. Te Kaar
den is uit een cantine, die zich vlak bij het wacht
lokaal in het z.g.n. arsenaal, dat thans als kazerne
dienst doet, bevindt, door inbraak 130 ontvreemd.
De dader is daartoe op dc binnenplaats op een aldaar
staande ton geklommen, heeft een ruit stuk getrapt
en kon zoodoende door een openstaand tuimelraam
naar binnen komen. Met het geld heeft hij zich ver
wijderd door een agng langs het wachtlokaal en
wonderlijk genoeg is er niets van bemerkt. Reed»
zijn eenige militairen, als verdacht van dezen dief-
staf, in voorloopig arrest gesteld. De marechaussee
doet ijverig onderzoek.
Ec n ontploffing. Een noodlottig ongeval
had gisteren plaats op dc stichting. Landbouw-Op-
voeding te Appel, gem. Nijkerk. Terwijl de onder
directeur, de heer Swierts, bezig was eenig werk
te verrichten aan het verlichtingstoestel (trien be
dient zich daar van gasoline) ontstond er een ont
ploffing, waardoor liet deksel van het toestel in dc
lucht werd geslingerd. De lieer Swierts werd daar
door aan het hoofd getroffen en ^00 ernstig gewond,
dat hij na enkele uren overleed.
Vlieger s-d esertcu r s. Dinsdag kwamen
te Oldenzaal voor 't eerst in dezen oorlog over de
grens twee Duitsche militaire vliegers in uniform.
Zij deelden mede, dat ze met hun vliegmachine
bij Ochtrup waren gedaald en deze hadden vernield.
Vervolgens waren ze per rijwiel gedeserteerd.
Terug in 't vaderland. Een sergeant
van het Nederlandsche leger, tevens buitengewoon
kommies, werd 10 Maart 1917 nabij Beek (Gelder
land), toen hij zich zooals wel herhaaldelijk gebeur
de, op Duitsch grondgebied bevond, door dc Duit
sche grenswacht aldaar gearresteerd en gevankelijk
naar Minister vervoerd. Nadat hij daar een paar
dagen in de gevangenis had doorgebracht, werd hij
naar een kamp bij Paderborn getransporteerd, waar
liij met circa 70 Hollanders, meest deserteurs, ge-
ruimen tijd dwangarbeid moest verrichten. Alle
correspondentie met zijn familie en kennissen werd
hem verboden. De behandeling liet er verder zeer
veel te vvenschen. De pogingen, reeds vóór g-eruimen
tijd gedaan, om hém in. vrijheid te stellen, hadden
eerst thans succes gehad. Nadat hij eerst naar Holz-
mindën was overgebracht, kon hij Dinsdag over Ol
denzaal naar ons land terugkceren. „Hbl."
LENTE-ONTWAKEN.
De blanke névelwade dekt het zwijgende, berijpte
land en laat slechts nabij de onzekere omtrekken der
dingen vermoeden.
Het onzekefe licht van den komenden dag ver
grijst achter en in dc dichte nevelsluiers, waai in
geen windje roering brengt.
Tot een onzichtbare hand de sluiers één voor een
aan het oplichten gaat en onmerkbaar zich onthult
de schoonheid van den komenden dag.
Lichter al wordt der aarde tullen kleed; en zie de
bleekc ronde schijf aan den horizon verraadt de
komst van den machtige, wiens gloed het vermoeden
van de koesteringen der lente ontwaken doet in het
bruidshart der verarmde aarde.
Wijken gaan tiu sneller al dc laatste nevelsluiers
en in slatiglijken luister rijst de dagvorstinne gloriee
rend uit boven de vluchtentde resten der duisterende
grijsheid en ze baadt het bevrijde landschap in den
g'ans van hun gouden licht.
Ontwaakt is de dag 111 de heerlijkheid der voor
barige lente-glorie. En lente-ent waken is er ook in
de harten, die zich openen voor de weldadige zonnc-
schoonheidswarmtc.
O, mocht het altijd lente blijven!
Pr ij s v r a a g Te y 1 e r's Tweede Genoot-'
schap. De directeuren van Teyler's Stichting en
de leden van Teyler's Tweede Genootschap hebben
besloten voor het jaar 1918 opnieuw ci'e volgende,
voor 1913 gestelde Prijsvraag uit te schrijven.
Zij verlangen eene geschiedenis der Noord-
Nederlandsche kleeclerdrachten in de zeventiende
eeuw, op te maken aan de hand der schilderijen,
prenten en teckeningen uit dien tijd
Er behoort onderzocht te worden vanwaar onze
kleederdrachten hun oorsprong hebben genomen,
wat er vreemds en wat er eigen in is.
De verhandeling ga zoo mogelijk vergezeld van
voor reproductie geschikte afbeeldingen of althans
van nauwkeurige aanwijzing', waar deze te vinden
zijn. Er worde tévens opgave gedaan van nog in
Nêderlandsche musea voorkomende klecdingstukkea
uit dien tijd.
Het woord kleederdrachten is in den ruimsten'
zin te nemen, zoodat ook het linnen, voor zoover
uiterlijk zichtbaar, dc hoofdbedekking, de haartooi,
cie lijfsieraden en het schoeisel cr onder vallen.
Desgelijks uniformen te water en te land, hof- en
ambtsdrachten en dergelijke.
Nederland is boven alle andere landen der wereld
bevoorrecht door een buitengewoon groot aantal
portretten en portretgroepen uit den bloeitijd van
zijn bestaan. Den opmerkzamen beschouwer vah
daarbij een groote verscheidenheid van klecder-
drachten in het oog, gepaard met een verbazingwek-
kenden rijkdom aan lijfsieraden van goud, diaman
ten en paarlen, en aan kantwerk.
Men heeft tot dusver nog niet getracht aan de
hand der gedateerde stukken de ontwikkeling van
onze oude klederdrachten te schetsen en op
grond der verkregen resultaten van tal van onge
dateerde kunstwerken het jaar van ontstaan aan te
wijzen en tevens met behulp der kunstwerken, waar-
van de plaats van ontstaan met zekerheid valt aan
te wijzen, het onderscheid na te 'speuren, dat er
tusschen de drachten in de verschillende plaatsen
leeft bestaan, om ten slotte weder door middel det
aldus verkregen kennis aan te toonen. dat b.v. het
eene kunstwerk in Zeeland, het andere in Overijs. I.
het derde in Westfriesland thuisbehoort. Invloeden
van buiten af op plaatsen dicht bij de grenzen oj
met uitgebreid vreemdelingenverkeer, ouderwetsche
neigingen, zooals die bij personen op leeftijd voor
komen, verschillen tusschen arm en rijk, daagsche
en Zond^sche, zomer- en winterkleeding, tusschen
den ongehuwden, gehuwden en weduwenstaat, voor
liefde der artisten 0111 de afgebeelde personen in
phantasiekostumes voor te stellen en wat dies meer
zij, zullen bij dit onderzoek op den voorgrond treden
en dientengevolge onderzocht moeten worden
De uitkomsten van een nauwgezet onderzoek zul
len zoowel aan de Nederlandsche kunstgeschiedenis
ak aan de iconografische studiën ten goede komen
De.prijs voor het best en voldoend gekeurd ant
woord op deze vraag bestaat in een gouden eere-
penning, op den stempel des Genootscliaps geslagen,
ter innerlijke waarde van vierhonderd gulden, waar
bij, als buitengewone toelage, een som van 400
gevoegd zal worden tot tegemoetkoming in de kos
ten, die aan dc beantwoording der vraag verbonden
z»jn.
De antwoorden moeten ingezonden worden vóór
ot cp den isten April 1920, opdat zij vóór den isten
Met 1921 kunnen beoordeeld worden.
HEEMSTEDE.
Gemeenteraadsvergadering.
Te 4.25 wordt de vergadering door den
burgemeester geopend. Allereerst komt lei-
taf el, het. voorstel tot aanvulling der politie
verordening, betrekking hebbende op het
houden van bijen. De lieer Tates vindt het
nogal ver gezocht; hij gelooft niet, dat de
diertjes veel overlast veroorzaken en ver
zoekt het voorstel t© bewaren.-tot er meer
klachten komen. Zijn voorstel wordt echter
uiet ondersteund. Daarna wordt het voorstel
van B. eu W. aangenomen, nadat achter „kor
ven" nog is gevoegd: „kasten of andere be
waarplaatsen". Verdeeling der gemeente in
stemdistrieteu, ging 111 tijd van één seconde
onder den hamer door. Vastgesteld wordt, de
eerste supp. begrooting dienst 1918 en de der
de van dienst 1917, resp. bedragende 400.3C0
en 287.200. Aangenomen wordt het voorstel
tot verhuring van een strook grond langs den
Iieerenweg, evenals het voorstel tot het tijde
lijk verhoogen -van de toelagen aan personen
d'ie vroeger in gemeentedienst waren en tot
liet verleenen van toelagen aan de schoon
maakster der school-
Ingekomen is een verzoekschrift van de
afd. N. en Z.-Holland van de vereeniging tot
bevordering van de bijenteelt, om,bij liet be
planten van w>egen en plantso-ènen, xtie plan
ten te gebruiken, welke door genoemde ver
eeniging worden aanbevolen. Wordt in han
den gesteld van ue commissie voor de plant
soenen.
De woningbouw vereeniging „Berkenrode"
heeft een adres ingediend betreffende de
overneming van grond aan den Bleekers-
vaartweg'. Dit adres wordt in banden ge steld
van de Commissie voor de Bleekersvaartweg-
plannen. Ingekomen is een bezwaarschrift
van den lieer Smit, tegen de bepalingen, door
B. en W. gesteld, voor liet bouwen van eenige
perceHen aan de Kerklaau. Na eemg# be
spreking wordt de voorwaarde gewijzigd jn
dien zin, dat voor Maart 1919 met den bonw
wordt begonnen.
Bij de rondvraag klaagt de heer Tales oyer
den gevaarlijken toestand bij bet uitstappen
der trams, aan het eindpunt aan de Camp-
laan. De burgemeester zegt verbetering toe.
De lieer v. d. Poll zegt. dat hoog tijd wordt,
dat de hoornen aan de Prinsenlaan gesnoeid
worden. Ook deze lieer wordt, tot zijn tevre
denheid beantwoord. De lieer Tromp vraagt,
hoe het komt, dat de brug aan de v. Merle-
laan nog niet klaar is. De burgemeester ant
woordt, dat de aannemer geen zink kan be
komen; dit is nu aangevraagd bij de distribu
tie. Als dit niet lukt zal getracht worden de
brug met ander materiaal te voltooien.
Hierna gaat de raad in geheime zitting
over. Te lialf zes zalen we al weer in de tram
naar Haarlem.
Faillissementen in Nederland
Volgens mcdedecling van het Handelsinformatie
bureau van Van der Graaf Co.'s Bureaux voor
den Hantlel zijn over de afgeloopcn week, eindigende
20 Jan., in Nederland uitgesproken 23 faillissemen
ten tegen 17 faillissementen in dezelfde week van het
vorige jaar.
Van 1 Januari tot en met 26 Jan. 1918 63 faib
lissementen tegenover 58 over hetzelfde tijdperk van
het vorige-jaar.
