NIEUWE IIUL COURNHT
binnenland"
HETZONDERLINGETESTAMENT
BUITENLAND
VAN OVERAL
STAD EN STREEK
i
'U
WAT DE PERS ZEGT
staten-generaal
LANDBOUW EN VISSCHERIJ
FEUILLETON
Donderdag 28 Februari - Tweede blad
ENGELAND
DE TOESTAND IN IERLAND DE SINN
FEINERS WEER IN ACTIE - VERHINDERING
VAN DEN VLEESCHUITVOER - GEBREKKIGE
MAATREGELEN.
-.klj K
AZIE.
POLEN-
VERSPREIDE *BERICHTEM
TURF.
M'
1
HET TOONEEL EN DE JAARBEURS.
Met instemming lezen wij in de MAAS
BODE:
Evenals gedurende de eerste Jaarbeurs,
wordt ook ditmaal den bezoekers gelegenheid
geboden, na, afdoening van lam besognes, «eni
ge ontspanning te genieten in de avonduren.
Óp zichzelf is daar natuurlijk niets tegen;
bij de meest zakelijke ondernemingen van
dezen aard schijnen trouwens dergelijke at
tracties niet te kunnen gemist worden.
Iets anders is liet, of het niet op den weg
ligt van do organisatoren der Jaarbeurs, die
wij als ernstige menseden kennen, zorg te
dragen, dal hetgeen op dit stuk den bezoekers
geboden wordt, binnen de perken blijve van
bet betamelijke.
Als wij het voorïoopige program der
«chouwbiirg-avonden doorzien, vinden wij
daarop rijp en groen in bonte verscheidenheid
bijeen: voorstellingen, die wij ware het
niet besloten tijd onzen lezers gaarna
«ouden aanbevelen, maar ook andere, waar.
van wij niet schromen te zeggen, dat zo op
de reputatie van de tweede Jaarbeurs een
smet werpen.
Zoo moet het, dunkt ons, aan ren betreu
renswaardige onbedachtzaamheid b'j de be-
hoordeis geweten worden, dat hedenavond hat
Hoi's tad too neel gelegenheid .kreeg, roet een
vunzig stuk als „Nachtwacht" voor den draad
te komen.
Het lijkt niet overbodig, ten aanzien dor
vermakelijkheden" van do Jaarbeurs op w t
strengere controle aan ie dringen.
Aan een bericht van den correspondent
der „N. R. Dt." te Londen, over de toe-
Standen in Ierland, ontleeneli wij, dat die
voortdurend zorgelijker worden. Van de week
zulten vermoedelijk de laatste vergaderin
gen van de conventie gehouden worden. De
wanordelijkheden van Sinn Feiners breiden
zi- h over heel Ierland uit.
De correspondent van de ..Times" te Du
blin schrijft: „Het is de naakte waarhdid,
dat 'skonings bevel in de graafschappen Cla
re, 81igo, Eosoommon en Mayo niet meer
van kracht ie In sommige streken van Gla
re heeft de politie 't dagelijks met troepen
.veedrijvers en bocrenarbei Iers te stellen. Ze
jieeft kleine troepenafdeeüngen te hulp ge
roepen. Dagelijks worden telegraaflijnen
doorgesneden en hoornen worden dwars over
Wegen geworpen om de bewegingen van sol
daten cn poUticageojten tc hinderen In de
westelijke graatsehappen worden eiken dag
In naamvan de Tersehe republiek boerde
rijen in beslag genomen."
Xa voorbeelden te hebben aangehaald, gaat
hij door: „Geen enkele van dë buitenspo
righeden in den lande heeft te Dublin zoo
veel indruk gemaakt als de geslaagde po
ging van Si.nn Feiners om den uitvoer van
varkens tot stilstand te brengen. Dat ge
schiedde in volle openbaarheid en zoo bru
taal mogelijk. Lynch, die zich „voedselbc-
heerder van Sinn Fein" noemt, was de aan
stichter van het incident. Toen men op de
.varkens beslag liad gelegd en ze geslacht
had, zond lijj de volgende mede doding aan
een der eigenaars: „Uit naam van het volk
van Dublin heb ik 17 varkens opgevorderd,
üie u naar ik hoor had gekocht en die ten
uitvoer naar de boot voor Holyhead gingen,
jlk zal u toestaan te Dublin daarover te be
schikken. Indien u niet p.o. antwoordt, 'zal
ik ze tegen 140 shilling per centenaar dood-
fewiclit verkoopen, w. g\ Lynch, voedselbe-
eerder van Sinn Fein."
„Een sterke politiemacht keek lijdelijk toe
bij deze ernstige stremming van den handel
van Dublin. Het uitvoerend bewind heeft
öp.geen enkele manier zijn houding tegen
over deze nieuwe soort wandaden laten uit
komen, ofschoon Lynch openlijk heeft ver
klaard, dat Sinn Fein den heelen* vleesch-
hiivoer in het algemeen en dien van var
kens in het b'izonder wil doen ophouden.
„In deze kwestie zoo goed als in eenige
önders heeft de officieele zwakhoofdigheid
Sinn Fein in de kaart gespeeld. De uitvoer
|n het groot van varkens uit Ierland, tegen
'do bepalingen van den voedselregelaar in,
tas tot een nationale grief geworden cn er
ÏB reden om aan te nemen, dat de lersche
i
commissie van toezicht op de levensmiddelen
stappen deed om daaraan een eind te maken.
Het gevolg van de traagheid der voedselre
gelaar zal nu zijn, dat maatregelen c. q. tot
herstel te nemen, -als rechtstreeksch uitvloei
sel van het geweld, door Sinn Fein gebruikt,
zullen worden beschouwd."
De correspondent zegt: men meent, dat
politie en soldaten in last hebben om elke
botsing met wanordelijke massa's te vermij
den. Hij wijst er met klem op, dat men
zich nu vastberaden moet gedragen. Duke,
de eerste commissaris, deelde in een brief
aan den burgemeester van Cork, die zich
voor de zaak van drie Sinn Feiners ge
spannen had, welke de hongerstaking toe
pasten, het besluit van de re'geering mee,
voortaan de hongerstakers niet meer vrij te
laten. Tot dusver maakte de hongerstaking
het gevangenzitten van Sinn Feinboosdoe-
ners tot een paskwil.
CAILLAUX VERGIFTIGD?"
Volgens „l'Oeuvre," zoo meldt he^ „B<tL
Tagebl." is Caillaux, die, gelijk men weet, zich
thans in hechtenis bevind, onder verschijnse
len van vergiftiging, zwaar ziek geworden.
De verdediger van Caillaux heeft een onder
zoek naar den juisten aard der verschijnselen
geëischt.
HET KATHOLICISME IN CHINA.
Als een bewijs, hoezeer de Katholieken
in China in aanzien zijn toegenomen, kan
dienen, dat de Ckineesche regcenng tb ver
pleging in het nieuwe reazenhospitaai, dal zij
te Peking laat bouwen, aan de zorgen van
Katholieke zieken-zusóers heeft opgedragen.
HET NIEUWE KABINET.
Het Wolff-bureau te Warschau meldt: De
regentsekapsraad heeft, naar dc bladen van
Warschau heden melden, bet volgend provi
sorisch kabinet samengesteld: Ponikowski:
minister van staat en onderwijs; dr. W lacls-
Jaw Wrokbuerki Menowski: minister van
justitie; Dziewalski: binncnJandsche zaken;
Wieniawski: financiën, handel en nijverheid,
Patek: minister van arbeid en sociale aan
gelegenheden; JanioM: landbouw en levens
middelenvoorziening.
ENTENTE-PROPAGANDA IN DIT! T ON
LAND.
Dezer dagen hebben wij, ontleend tan dc
„Times" eenige staaltjes medegedeeld, di eau
beeld gaven van de propaganda der Dait-
schers in 'Frankrijk, Zwitserland en Spanje.
Dut evenwel ook de Entente-organen niet stil
zitten en hun agenten tot in liet hart van
Duitschiand werk-terrein zoeken en vinden,
daarvoor is -de jongste groote ^staking in
Driitschland een bewijs geweest. DJ is, tiuir
aanleiding van de opmerkingen van Von
Payer, den vice-kanseJior in den D litsehen
Rijksdag, over de staking nog eens door
staatssecretaris Wallraf duidelijk in hej licht
gesteld.
Nadat lïJcheidemann liad ontkend, dat bui.
tenlandsche agenten invloed hadden uitge
oefend op het uitbreken, vain de staking! z. 'ide
Wallraf nadrukkelijk een andere mecning over
de oorzaak van de staking te hebben. Tegen
liet einde van den zomer, zoo zatte liij, vielen
reeds de eerste internationale in v!reden op t
merken.
Het eerste vlugschrift: dat in Dresden ont
dekt werd en in Zurich gedrukt was, spoor o
aan tot gewelddadige betoogingen tegen het
heersehende stolsel. Dj pogingen vonden steun
in de conferenties te Stockholm en werden
krachtiger toen den 7dec Nov, het nieuwe
.Russische régime de proletariërs van alle
landen tot de revolutie opriep.
Een 9den December verscheen te St. Poters-
burg „De Fakkel," bestemd ter verspreiding
onder de' Duitsche broeders en onderteekend.
door liet Russische volkscommissariaat voor
buitenlandsch© aangelegenheden. Zij bevatte
een oproep van Trotzky tot vorming van een
aaneengesloten arbeidersfront. Hetzelfde doei
beoogde een tweede in het Duitsch verschij
nend blad te St. Petersburg.
Er worden een., massa Russische draad-
looze telegrammen verzonden, met het doel
invloed te oefenen op de Duitsch® soldaten.
Uitgemaakt is dat de Entente pogingen doet
om in Duitschiand stemming te maken. Er
is gepoogd opruiende stroobiljetten van de
Engelsch-Franseh-Amerikaanselie propaganda-
vcrecniging uit Zwitserland b'nnen te smok-
kelen. Onze soldaten aan het westelijk front
ontvangen voortdurend" zulke vlugschriften.
Kenschetsend-is dat het buitenland reeds
mn de stakingsongeregeldheden te Berlijn
'wist, voor zij plaats vonden.
Spr. haalde ten bewijze daarvan berichten
uit buitcnlandscho bladen aan met opgaaf
van den datum.
Dat er een stakingsorganisatie bestond,
blijkt uit bet gelijktijdig uitbreken en d:
-gelijkluidende eisohen. De beste verklaring'
daarvoor is dat de staking van liet buitenland
is uitgegaan. - N
Namens ds conservatieven, zeide Heidei-
brand nog dat zij het in dezen eens waren met
den staatssecretaris in diens beoordeeling. van
de staking. Verscheidene uitspraken van Duit.
sche recliters hebben landverraad vastgesteld,
waai'toe opgehitst was door buitenlandsche
agenten en dat gesteund werd door den in
vloed der .Duitsche soc.-democratie.
De verkiezingen. Bij de Cenir.
A.-R. Kiesver. in het district Delft is een
schrijven ingekomen van mr. H. A. van de
Velde, lid van de Tweede Kamer voor dat
district, waarin hy mededeelt dat hij na rijpe
overweging tot het besluit gekomen is, erft
voor de nieuwe zittings-periode geen eandi-
datuur meer te willen aanvaarden, en dus
voor jongere krachten in de partij zijn Ka
merzetel in te ruimen.
Het was, meldt de „Stand." een oprechte
behoefte het Bestuur der A.-E. Kiesvereeni-
ging, den kiezers en ook de Vereeniging „De
Rijks V\ erkman", van welke vereeniging hij
steeds sympathie ondervond, in dit schrij
ven hartelijk dank te zeggen voor het ver
trouwen, zoovele jaren in Item gesteld, en
het Bestuur Gods besten zegen toe te wen-
schen bij liet gewiehtige verkiezingswerk.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Het Engelsche stoomschip
„A m s tred a m" van Leith naar Rot
terdam met een lading stukgoed, is op de
Oostkust van Engeland gezonken.
De bemanning gered.
De gisteren uit, Rotterdam vertrokken
Zweed sc he bark „M a o r i 1 a n d",
gesleept door de Engelsche sleepboot „Lady
of Carmiehael passeerde buiten territoriaal
gebied wee Duitsche vliegtuigen, die direct
naar Zeebrugge koersten. Ongeveer 14 mijl
N.W. van den Waterweg werd het schip en
de sleepboot, aangevallen door 5
Duitsche vliegtuigen, die
bommen wierpen en voortdurend de schepen
beschoten.
De verbinding tussHben het schip en de
sleepboot werd verbraken. Een Bollandisone
kajuitsjongen sprong van de sleepboot over
boord, doch werd door de bemanning van de
bark weer gered. De bark koerste daarop
weer naar de Hollandsche kust.
Een vliegtuig, dat vervolgens ook
het inkomende Eugelsohe stoomschip „Prin-
de loodsboot en het Ned. e.e. „Otix Tetrae"
en de „Princess Irma" in. Voorts gaan er ge
ruchten over het aanvallen van een vis-
sehersvaartnig', doch. die geruchten werden
nog niet bevestigd.
Men meldt ons uit Rotterdam: Een Hol
landsche torpedoboot. heeft te Hoek van Hol
land zes man geland, waarvan een van de
sleepboot „Lady of Carmiehael" en vijf man
van de bark „,-Maoriland", welke tijdens'het
beschieten van boord gegaan waren. Een van
cle bemanning van. de „Maoriland", een
Rus, is verdronken.
CRISIS AANGELEGENHEDEN.
De It.-K. Limburgse he Sigarenfaibrikan-
ten-Y oreenligmg, heeft, naar de „Msb." ver
neemt, tengevolge der si ij ging der tabaks-
prijzen, besloten, van 25 Februari af d e
P r li z e n van a 1 j e soorten
sigaren a a i a or k el ij k te
jv e r h o o e c a. Dc minimum-verkoop
prijs is voorloop'# vastgesteld op 50 per
mille.
De Maatschappij van Landbouw en Nijver
heid in het Westerkwartier (prov. Gronin
gen) heeft besloten als de midzomer-
t ij d mocht worden ingevoerd, zich daar
tegen te verzetten.
«ubsidie stichting proef-veevoe
der fabriek. Bij wetsontwerp tot verhoo-
ginr van h'oofdstuk X voor dit jaar wordt een
subsidie van f 90.000 aangevraagd voor de
Goöp. Aardappehnoelfalii iek „Oranje" te Bel
len, ten behoeve van de stichting van ®en
veevoederfabriek.
De moord in de Spaernd s m m r-
atraattt Amsterdam. In den avond van
den i5en December werd, gelijk men zich herinneren
zal, in de Spaamdammerstraat ijs te Amsterdam,
de 36-jarige Feitje de Haan door den kok W. Smit
met een mes een groot aantal messteken toegebracht.
Aan de toegebrachte wonden overleed zij eenige
uren later. De dader ontkwammtoen in de verwarring.
Het vermoeden bestond dat Smit zich na het plegen
van zijn daad, door verdrinking ook een einde aan
zijn leven had gemaakt.
Echter de politie bleef actief en het bleek baai-
dat betrekkelijk spoedig Smit nog in het land der
levenden behoorde. Zij kwam er dezer dagen achter,
dat hij woonde op een voorkamer op den Zeedijk 29.
Gistermorgen om 7 uur traden, plotseling de com
missaris Van Zanten, de hoofdinspecteur Van Empel,
benevens een paar rechercheurs zijn kamer binnen
en arresteerden hem. Hij had zijn baard laten staan
en zijn haar kort geknipt, zoodat zijn uiterlijk was
gewijzigd. Hij werd eerst overgebracht naar het
Bureau in de Warmoesstraat aldaar. De gearres
teerde heeft, na eerst halstarrig on'kent te hebben,
eindelijk een bekentenis afgelegd. Hij is heden aan
de justitif overgeleverd en naar "liet Hus van Bewa
ring overgebracht.
H uis ingestort. Te Muntendam is een
in aanbouw zijnd huis door een -rukwind
ingestort. Het gebouw was reeds onder de
kap.
Kerk diefstal. In de, bekende kapel
van O. L. Ybrouw Onbevlekt Ontvangen te
Tienray, gemeente Meerlo, is-ingebroken en
zijn een groot aantal van ex-voto's, die bij
het wonderdadige Mariabeeld waren opge
hangen geroofd. De waarde er van moet
ettelijke duizenden guldens beloopen. Men
is ter plaatre sterk onder den indruk van
jle heilisrschennendc daad.
De aangevallen patrouille te
Amsterdam. Ook de tweede zwaarge
wonde, de losse werkman S. LascarK die
den sergeant van achteren aauviej en toen
door deze ia den buik is geschoten, is in
het. Binnen-Gasthuis overleden.
Inbraak te Oegstgeest. Giste
ren nacht is eren brutale inbraak gepleegd,
in de kantoren van Werninks Betoiifabrie-
ken, aan den Morschweg te Oegstgeest. Deu
ren werden uit elkaar geslagen en twee
brandkasten geforceerd. Op de kantoren is
alles doorecqgeha-ald. De inbrekers konden
aan conl anten slechts 20 gulden meenemen.
De dienstbode als mede piichti-
ge. Te Rotterdam is, naar het „Hbld." ver
neemt, gearresteerd oen dienstbode, die haar
verloofde toegang heeft verschaft tot de wo
ning van baar meester, een manufacturier
aan de Kipstraat en hem gelegenheid heeft
gegeven op de tweede verdieping in de slaap
kamer der woning een kast open te breken.
Gestolen zijn uit die kast f 4000 en eenige
gouden en zilveren sieraden. De dienstbode
is vervolgens naar 'de politie gc'oopen en
heeft aangifte gedaan, dat inbraak wós ge
pleegd. Na een scherp verboor viel ze ech
ter door de mand. De verloofde was een be
rucht individu, da' reeds eenige vonnissen
achter den mg had.
Een onaangename .0 n t v angst.
Gistermiddag kwam een gemeente-ambtenaar
een biljet voor de hondenbelasting uitreiken
bij iemand in 'de ?>e Kattenburgerdwars
straat te Amsterdam, een bekend type uil
die buurt, luisterende naar den. naam van
Heintje I.awffai.
Heintje, die tot nog loe oen hond had
gehouden zonder daarvoor iets te betalen,
was over het biljet niet bijzonder geslicht
en dreigde den ambtenaar met een mes. De
ze op lijfsbehoud bedacht, verweerde zich,
doch liep daarbij een bloedende verwonding
op aajj een zijner handen.
Een toegeschoten politic-agent legde een
noodverband,, waarna de ambtenaar zich in
het Binnen-Gasthuis liet verbinden.
De dader wilde aanvankelijk niet uit zijn
woning komen. Toen hij zich later naar bui
ten begaf, werd hij méegenoipen naar het
poiniebureau Kattenburg, waar hem werd uit-
•"gelegd, dat hij een ambtenaar had mishan
deld. terwijl de man nog wel was in de
wettige uitoefening van zijn beroep en dat
hij daaromtrent wel voor den rechter, zou
worden geroepen. Daarover was Heintje al
weder niet gesticht, maar thans vond hij 't
maar het beste omdat niet zoo bloedig t©
/aten blijkem *(N. v. 'd. D.)
De moord in t Hang. Twee der in
verband met den moord in 't Hang- ie Rot
terdam aangehoudenen, de koopman L. de-
L. eu de pettenmaakster R. F. hebben aam
de politie verklaard, dat vrouw G. V. den
vermoorden koopman O. V. den doodelijken
messteek heeft toegebracht. Alle aangehou
denen - bevinden zich nog in arrest.
I' E
aan het vervoer van- ën 'den handel In
geenerlel beperkende bepalingen sullen worden
den weg gelegd, de uitvoer van pronkboonen ondw (i
geen voorwaarde zal worden toegestaan. tej 1
ii:
De zemeente slachter. De rundersia-
gers te .Eteenwijk hebben van af j.l. Zaterdag hun
zaak gesloten. Met het oog daarop heeft het gemeen
tebestuur van Steen wijk vette koeien gekocht en het
slachten zelf ter hand genomen. Tegen maximum
prijs wordt het vleesch voor de ingezetenen verkrijg
baar gesteld. Er wordt een druk gebruik van ge
maakt.
Boekweit. De Min, van Lanb. heeft voor
boekweit, oogst 1918, eene garantieprijs vastge
steld van 30 per 100 K.G.
Pronkboonen. Dc Min. v. Landb. vestigt
er de aandacht van belanghebbenden op, dat hoewel
Avond aan avond worden we herinnen!
dan onzen brand door do vetgedrukte medo-
deeling: „Wees buitengewoon zuinig met uw
brandstof" en weinig dagen verloopen, of we
hebben weer een mededeeling. Een prettige
•was dezer dagen dat die navorering van het
reeds geleverde niet doorgaat. We naderen
nu de Paasebdagen en zullen dan ongeiwij-;
feld ongeveer allen onze laatste „eenheid"
binnen hebben. Nooit is er in de laatste eeuw
zooveel turf gestookt als dezen winter.
Merkwaardig is. vat een oud woorden
boek uit het laatst der 18e eeuw onder turf
vermeld. Het is zoo eigenaardig naar stijl
en inhoud, dat ik waag dit geheel te citee-
ren: „Turf, eertijds zoo ongemeen dat men
•dezelve in de kunstverzamelingen dier
liefhebbers onder de natuurlijke zeld
zaamheden placht te bewaren. Alle de Ver-
eenigde Provinciën, uitgenomen Zeeland
leveren deze nutte en aangename brandstof-
fe uit. Volgens sommigen heeft men zes
soorten: de eigenlijke Turf, de Baggelaar en
de# Sponturf. De eerste soort is die voozr
en lichte stoffe, welke aan de bovenkorst der
hooge landen wordt afgestoken en geen an
dere bewerking ondergaat dap_ dat men de
zelve behoorlijk laat drogen om vervolgens
ten gebruike verzonden te worden. Meer of
'minder zwaar is deeze turf, de eer ie bruins
of zwartagtig stof, de andere geel van kleur
Van de laatste bediende men zich veelal
in de koekbakkeriien. Van de eerste in de
etoeiiibaikkerije.ni, brouwerijen en verscheiden
andere trnfijken en fabrieken. De Baggelaar
ontleent zijn naam aan de wijze, op welke
dezelve uit de diepte onder bet water wordt
opgehaald. Men bedient zich daartoe vau ze
kere netten" aan een langen stok vastge»|
maakt, baggernetten genaamd. De werklie
den. die dezelve behandelen, heeten bag-
gerlieden. Deeze, de turf of veenstoffe u t
de diepte tipvisschende.storten de l>agger-
netten uit in een! schuit of praam tot dat de--
zelve behoorlijk geladen iu. Met kruiwagens
wordt dezelve op een droog veld .uitgespreid,
zoo dik; dat na de bezakking de dikt® van
een turf overblijft die op zijn eind staat. Na
eenige dagen om te drogen en te bezakken
gelegen te hebben en daarmee voldoende
vastbejd voor verdere bewerking, wordt de
«tof getreoden, waarbij ook vrouwspersonen
'helpen.
Met een vierkant"plankje, ti-eebonieit, un-,
der de voeten vastgemaakt, gaan. zij al trap
pelende zijlings uit 't welk zoo dikwijls
wordt herhaald tot de noodige vastheid er
is. Vervolgens moet men deze getreden'
grond eenige dagen laten drogen. Het zijn
weer de «-ouwen, die met plankjes onder de',
voeten om de stof. door middel van scheme
en b'reede ijzers, graaven genoemd de ffcii^-
le oppervlakte van het turfveld van het eene
einde tot bet andere in smalle riemen ter
breedte der dikte van een turf tot op Jen
grond van het veld door te steken. Deze be
werking heet riemen, omdat de oppervlakte
zich als in lange riemen gesneden voordoet.
Wederom moet de stof drogen, waarna de
vrouwspersonen dezelve flikken, d. w. z. ins
gelijks snel met soortgelijke graaven de rie
men overdwars doorsteken, zoodat het veld
in vierkante ruiten is verdeeld en de turf nu
ov ereind staande, hare gedaante heeft beko
men. Nu moet men ze zoo lang laten drogen,
totdat zij door dè korfmaaksters kan worden
opgebroken. Zij nemen n.l. 2 rijen staande
turven op en leggen ze plat op de twee naast
staande rijen neder. Dit geschiedt over het
heele veld, zoodat er telken® een, smal pad
tot doorgang overblijft. De daarboven lig
gende turf. ©enigszins gedroogd zijnde,
wordt in de gemelde paadje® ondergeleid en
men plaatst er de onderste, die nog op hare
einde stond, bovenop. Vervolgens worden de
turven nu en dan eens gekeerd en luchtig
aan rijen wat hooger opgestapeld zijnde,
wordit de turf aan groote ronde of ook wel
aan langwerpige vlerkanten op 't veld ge
leid en met riet gedekt om naderhand in
groot® turfsohuiten te worden opgeslagen en
vandaar door 't ganscbe land verzonden.
De sponturf ondergaat bijna dezelfde han
deling, uitgezonderd dat ze in vierkante bak
ken gekneed en bearbeid wordt, voordat men
de veenstof over de velden uitspreidt. T«r
voorkoming van sehaarschte is vanwego
's Land® Staten het verzeilden der turf naar
andere landen zonder uitdrukkelijk verlof
'der admiraliteit verbooden."
Uitvoerverbod dus. Nemen we evenwel in
aanmerking, dat turf en bout toen de
brandstof waren. Wat de bewerkingen be-
betreft, ook daarin is heel wat gemoderni-
waarop we later hopen terug te komen.
1 1
1
1 i
J .-Ire
y. 1
1 I,-
i
f
r
L Roman van COURTHS-MAHLEB.
Geautoriseerde vertaling
fioor H. B. VAN DER SANDE.
67
Op .Eva Marie's uitdrukkelijkc-n wensch
had Eippard er van afgezien Armin den dag
>Van haar- afreis te melden. Om bet verdriet
van zijn kleine schoonzusters te verzachten,
liet hij onderweg stilhouden en bezocht met
uen een emulzaai. Daar werd het leed met
slagroom verdoofd.
Armin was met mevrouw Delius overeen
gekomen, dat zij aanstonds het dienstmeis
je naar het slot zou sturen, als Eva Marie
thuisgekomen was. Niettemin reed hij bijna
dagelijks het huisje voorbij om zichzelf te
Overtuigen. De eerste sneeuw was weer voor
m groot deel weggedooid. Daarop was de
vorst ingetreden en in den nacht was er ver-
eche sneeuw gevallen. Nu viel er te genieten
van een nieuwe heerlijke, s'edebaan. Armin
reed alleen in zijn ar den slotberg aL Hij
hield de teugels los in de hand cn liet de
paarden op hun gemak diraven. Dan ging 'tl
het besneeuwde boseh binnen. Een poos reed
hij zoo rustig voort, maar plotseling schrok
hij op. Daar op het boeebpad liep hem een
slanke,, zwartgoklecde Vrouwengestalte tege
moet. Toen zij dc slede zag naderen, bleef
zo, staan cn leunde tegen een boom, als be
gaven haar de krachten". Dan herkende liij
haar.
„Eva Marie.l"
Als een schallende juichkreet klonk het
door het wintel-stille woud. Met één sprong
was hij uit de, slede en stond in enktele
seconden voor haai'. Met zijn sterke armen
trok hjj het van ontroering sidderende méis-
je aa,n zijn borst.
„Eva Marie, mijn lieve Eva Marie, heb ik
je dan eindelijk weer," riep hij met zoon
j ju bei in de stem, dat het meisje het geweld
zijner liefde voelde.
En toen rustte zij aah zijn hart en voelde
zijn luiden, harden slag. Zwijgend hield hij
haar omvat en vol geluk zag zij den teedè-
ren glans van liefde in" zijn oogeh. De kus,
die hen nu vereenigde, was geheel anders
dan vóór haar vlucht en alle vrees we
uit haar liart. Zij wiet nu, dat hij haar t
behoorde in zuivere liefde ein toewijding en
daarmee verdween het gevoel van vernede
ring, dat Hij door zijn vroegere houding had
opgewekt.
Zoo stonden zij een poos, maar toen be
merkte hjj dat de koude haar licht deed
sidderen. Ilij hielp haai' in de slede, daar
stopte hij haai' met de pelzen warm in en
zette zich naast haar. Oplettend blikte hij.
in haar gezicht, want haar schoone oogen
zagen hem met liet oude, lievo vertrouwen
aan. Dat was weer het teedere lichten uit
verleden dagen.
Nog lang zaten zij in 4e slede naast el
kander en de zoete, dwaze woordjes, die hij
haar tcel'iuifiterde, vonden allen den "Weg tot
haar hart.
„Ben je nu .gelukkig, mijn lief meisje?
Geloof je nu dat ik je boven alles liefheb?"
Zij sloot dc oogen en leunde tegen zijn
schouder.
„Ja, ik beu zoo gelukkig als Ik 't noodt
geweest ben; ik wist niet dat een menschen-
hart zoo'n diep geluk bevatten kon. En aan
jouw liefde geloof ik, andere was ik niet.
teruggekeerd.''
Hij kuste haar eu toen de paarden onge
duldig werden, nam hij den teugel en liet
de dieren stapvoets gaan. Plotseling stuurde
hij de slede naar het dorp.
„Laat ons liever in het bosch blijven, Ar
min," verzocht ze schuchter.
„We keeren aanstonds terug, lieveling. Nu
rijd ik je eprat naar den pastoor om ons in
ondertrouw te laten opnemen. Ik moet zoo.
gauw mogelijk een lieve siotvrouwe hebben,
't Alleen wonen bevalt mij daarboven maar
half zoo goed."
Toen sprak zü licm niet meer tegen.
Vier weken later, In de eerste dagen van
Januari, trouwde Armin van Leijden met
Eva Murie Delius in alle stilte in het kleine
dorpskerkje. Scheveling en Rippard fungeer
den als getuigen. De dorpsbewoners en het
personeel van het slot vulden de kerk.
Het was een eenvoudige, ernstige plechtig
heid, maar htei jonge paar keek met stra
lende oogen de wereld in.
Arain had met opziet vermeden gasten uit
te noodigen, hij wild.e Eva Marie de verne
dering bfesparen, zich over haar stiefmoeder
tc moeten schamen.
Den volgenden dag vertrok deze voor goed,
0111 zich in Dresden te vestigen.
Rippard liad'de hartelijke groeten en ge-
lukwenschien dei- Soltenau's meegebracht.
Men had begrepen dat het jonge paar het
huwelijksfeest in alle stilte, feilde vieren.
Armin en Eva beloofden echter voor Rip-
pard's en Dora's bruiloft, dile met Paechen
zou plaats hebben, over te komen. Toen het
jonge paar voor dien eersten keer samen den
dire.mpfel van het slot overschreed, omhelsde
Atrmin zijn geliefde vrouw.
„Moge dit huis slechts geluk en zegen
voor je glereedhouden, mijn lieve vrouw I Gód;
zegtóne je ingang," zei hij bewogen. En Eva
Marie drukte zijn hand en keek hém met
haar mooie, oogton aan, als wilde zij zeggen:
„Waar jij' bent, daar is mijn geluk."
Sche veling en maonsel Wunderlieh hebben
op deziün dag geen kwaad woord gewisseld,
zij waren Vloor een ongewone teerhartigheid
overvallen. En toen het jonge paar laten
naar het Stilte graf van Frederik von Leij
den ging, 'om den grondlegger van hun ge
luk bloemten 'als dankoffer te brengen, toen
zag Scheveling voor den eersten keer het
fezicht van mamecl van tranen oversiroomd.
'oen werd 't hein erg „flaiderig" te moede
en hij moest een pommeransiikeur drinken.
Maar den volgenden dag vonden zij hun
ouden toon terug. In de toekomst twistten
zij hoofdzakelijk hierover, wie van hun bei
den zich 't meest over het geluk van hun
meesters verheugde. 'En daarover werden
zij 't nooit eens.
I11 dep fcon^or werd 't levendig op B.urg-
werdlen. Margarete en Elfriede aoLden rond.
door park e,n tuin. Hans Rippard en zljh
jonge vrouw verbleven eveneens op Burg-
werden en daar Armin met Eva Mare ui
dc, buurt bezoeken hadden afgelegd, ontbrak
het niet 'aan gezelschap. Ook de heer en
mevrouw von Soltenau namen de buitenge
woon hartelijke uitnoodiging van het Jonge
paar aan.
Het geluk en de vroolijkheid hadden hun
Intrede gedaan Op het slot Burgwerden. Fre
derik von Heijden had door «in testajnepr
den somberen 'geest verbannen, die met zijn
schuld en 'zijn leed was binnengetrokken.
Zijn gedachtenis Werd in eere gehouden
door Admin ep Eva Marie, zoowel als door
de. twee oudjes, Scheve ling en mamsel M un
derlicli, die liun ouden meester niet voor
de.11 -nieuwen vergaten.
