Hit HAUL l»HUT k ram KEUZE BUITENLAND^ BINNENLAND STAD EN STREE^ 20 Maart Tweede Blad SPANJE. FEUILLETON ZWITSERLAND VOEDSELGEBREK IN DE STEDEN - DREI GENDE ONGEREGELDHEDEN TE ZURICH - EEN PROCLAMATIE VAN DE STEDELIJKE OVERHEID ALGEMEENE WERKSTAKING IN T; ZICHT. Aan een schrijven uit Zurich, 'd.d. 14 Maart tl. aan het „Hbld." ontleenen wij het volgende: In den loop van den voormiddag was een versterkt peloton aanplakkers uitgetogen, en toen omstreeks liet middaguur de fabrieken en kan toren leegliepen, viel het oog van het arbeidsvolk alom op groote witte plakkaten, die scherp af staken tegen den achtergrond van gekleurde reclameprenten, en de aandacht van eiken kijker bovendien trokken door hun opschrift: ,.Aan het Volk von Zurich!" Het is een ernstige vermaning van hei stedelijk bestuur aan de bevolking, cm in deze voor het gemeenschappelijk vaderland zoo ernstige dagen niet het oor te leenen aan de revolutionnaire geesten, die bij het volk algemeen verzet tegen d<r wettige autoriteiten willen wekken. Het stedelijk bestuur erkent, dat de tijden moeilijk en vooral Voor den kleinen man vol zorgen en ontberingen zijn, doch het wijst er tevens op, dat de bande loosheid eener revolutionnaire beweging daarin geen verbetering brengen kan, de toestanden in- tegendeel daardoor nog verergeren zouden. Het maant de bezittende klassen aan niet langer alleen philanthropic te betoonen, maar met den flrmeren burger te deelen wat beschikbaar is. Zijnerzijds geeft het bestuur de verzekering, dat alles gedaan wordt om van gemeentewege den nood te lenigen. (Een feit is, c!at in de laatste weken door de gemeente de levensmiddelen wor den opgekocht waar die maar te krijgen zijn, en ten bate der nvndergegoeden, zelfs tot de helft van den inkoopsprijs, verdeeld worden. Corr.) De oproep eindigt mei de waarschuwing, dat binnenlandsche onlusten voor de strijdende legers over de grenzen een gereede aanleiding kunnen zijn, om in het land ie vallen. En dat daarom de regeering van stad en land besloten heeft elke Poging tot openbaar geweld of verzet den kop in te drukken. Vandaag patrouille-eren in het oogvallend veel militairen door de straten, voor ieder, die oogen heeft, een stille wenk! Helaas, er is nu eenmaal een groep van heethoofden, wien de oogen in het hoofd branden en die blind zijn voor het gevaar, dat zij tegemoet snellen. Om het nu maar eens heel nuchter te zeggen: in de laatste con ferenties, die de voormannen van het stedelijk bestuur en de deputatie der politieke groepen gehad hebben niet de leiders der arbeidersbewe ging. om een algemeene werkstaking voor geheel flet land te voorkomen, hebben laatstgenoemden Verklaard, dat het voor een bemiddeling hunner zijds reeds te laat'was en de arbeidrrsorganisa- ties in de eerstkomende dagen zelf de bes! ssing Zullen geinen. Gevaarlijk is de toestand volstrekt niet. Maar ernstig is hij wel! ÏÏÏJiF TROONREDE SPANJE BLUFT NEUTRAAL VERSTERKING VAN LEGER EN VLOOT BINNENLAWDSCHE P.IfV"T- REGELEN In de Maandag gehouden openingszitting van feet parlement la's de koning de troonrede voor vlij maakte daarin gewag van de vriendschap pelijke betrekkingen, die Spanje met alle volken yan de wereld onderhoudt. Spanje is vastbesloten ïich te blijvön houden aan de politiek van neu traliteit, met welke het land blijkbaar instemt. Het voorbeeld volgend van de meest vredelie vende naties, wijdt de regeering haar aandacht aan de versterking van de land- en zeemacht. Het kabinet zal aan het parlement een voor stel doen tot verleening van volledige amnestie voor alle politieke en sociale misdrijven. Er zulten maatregelen worden voorgesteld tot verbetering van het spoorwegnet, door den aan leg van nieuwe lijnen, tot verliooging van de golenoroductie, tot instandhouding der bosschen, fot verbetering van het landbouwbedrijf en tot jcporbereiding van de Spaansche havens en van de scheepvaart voor een groote ontwikkeling van bet scheepvaartverkeer. De economised en financiëele hulpbronnen «uilen hoofdzakelijk gezocht Worden in leenin- f i, teneinde een uittocht van kapitaal én arbeid voorkomen. VERSPREIDEwBERIGHTEN Z. H. DE PAUS EN DE OORLOG. pe j-oaagste Acte Apostolicae Sedis bevat jp,m. een brief' van den H. Vader aan don Voorzitter van een sc-hrijwemgenoot-sehap. waarin Z. H. de Paus klaagt over bat droef ste kwaad van de&eu oorlog, dat niet is dl» ontvolking der landen, noch de verwoesting Van bloeiende steden, noch de dood of ver- Riinlrin* van talloos vele burgers, maar de «Verdwijning van de onderlinge liefde uit de jbarten, en de bijna algeheele vervaging van dut nieuwe gelood des Evangelies, dat ons beveelt ook de vijanden lief to hebben. Zoo ver is hei hiermede reed» gekomen, dat som migen de liefde voor het vaderland willen afmeten naar den haat, welke men heeft jegens hen met wie men oorlog voert Dezelfde machts- en hebzucht, welke den oorlog heeft doen ontstaan, heeft met de wreedheid en den langen duur van dezen oorlog gemaakt, dat vijandschap, hiaat en wraakzucht zonder eind'e is en zonder maat. Dit moet wel door alle goedgezlnden be treurd worden en vooral moet door hen die, zooals gij, uw werk maakt van schrijven, naar vermogen er naar gestreefd worden om de verzoening der gemoederen tot stand te brengen, om te doen vergeten wat tot ver bittering kon prikkelen, in één woord, om met de wapens ook den haat te leeren af leggen. HETGROOTSTE BETpNSOHIP TEE WEEELDt In een der Engelsehe havens aan den Stil len Oceaan is het grootste schip van beton, dat ooit gebouwd word, van stapel geloop-en. Het ïs genaamd „The Faith," is 320 voet lang, heeft e'en inhoud van 7900 ton en een snelheid van elf knoop en. BMonech'epen van 7500 ton kunnen .tegen den zelfden prijs als houten schepen binnen drie maanden gebouwd wordein. In een andere haven zijn tegelijk drie stalen schepen van elk 9400 ion ,van stapel1 gcloopcn. Vierduizend man hebben er in acht-uren-ploe- gien dag en nacht aan gewerkt, 3236 BRITSCHE SOLDATEN ZOEK. In het Engelsehe parlement i.s gisteren officieel medegedeeld, dat er geen spoor meer te vinden is van 8236 Briteché officie ren en manschappen van het garnizoen van Koet-el-Amara" in Mesopotamië, sinds de troepenmacht van generaal Townsben-d zich na dappere verdediging overgaf. Aangenomen wordt, dat zoo goed aks allen gestorven zijn tijdens een marsch in de woes tijn. Geen Turksehe berichten zijn ontvangen en de offieieele vertegenwoordigers van Ne derland hebben geen verlof gekregen de ge vangenkampen te bezoeken. DE GRAANVOOKZIEN1NG VAN ZWEDEN. De Zweedsche minister van financiën, Thor- sen, zeide in een redevoering, 1.1. Zondag te Ystad gehouden, dat wanneer er voor Zweden niet meer graan kon worden verkregen, maat regelen moesten worden genomen om de brood voorziening te verzekeren, aangezien er een tekort v/as van 87,000 ton. De 100,000 ton, wel ke Duitschland heeft beloofd, zijn geleidelijk teruggebracht op 20,000 ton en de voorwaar den, voor het verkrijgen daarvan gesteld, maken thans de aanneming van dit aanbod onmogelijk. De regeering zal niets verzuimen om te trachten een gedeelte van het ontbrekende graan uit de Gekrajine te krijgen. DE HELD VAN AFRIKA- Als een ongewone waardeering van den tegenstander ir.as het volgende geiden, dat over den Duitschen opperbevelhebber in Duitsch Oost-Ai'rika geschreden wordt door do „Man chester Guardian": Jn Von X-ettow-Vorbech hebben de strijdkrach ten van de Zuid-Afrikaahsche Unie een merk- Waardigen tegenstander te bestrijden^ Hij is door en- door soldaat, en strijdt, tot dc laatste kogel verschoten ia. Inderdaad is de belang rijkste persoonlijkheid van de heele campagne de Dnitsehe opperbevelhebber. Zelfs de Wet in den Boerenoorlog heeft de Engelsehe bevel hebbers nooit zoo bij de neus genomen als van Lettow het doet in Duitsch-Oost-Afrika. Her haaldelijk hadden wij hern al bijna, maar het gelukte hem telkens opuieuw te ontsnappen. In Augustus 191 (j was het ons bü Tuhiana bijna gelukt, hem af te snijden, maar ons plan mis lukte, en de bruggen, die hij achter zich ver woestte, rookten nog, toen wij ze bereikten. Eenige dagen later liep hij bij de Wamirivier nog grooter gevaar. Twee dagen lfiug verhin derde hij ons den overtocht, terwijl hij het net, dat intussahen om hem gespannen werd, altijd nauwer werd toegehaald en zijn munitievoor-" raad bovendien bedenkelijk begon te slinken. Op den avond T-an den tweeden dag ontsnapt hij evenwel opnieuw door het eenige overge bleven gat en zette zijn terugtocht voort. HET CONCEPT-PROGRAM DEK KATHOLIEKE PARTIJ. Door het bestuur van den Alg. Bond van R.-K.Kiesvereenigingcn in Nederland zijn de verschillende amendementen, op het con cept-program ingediend, in behandeling ge nomen met het resultaat, dat thans aan dc Kiesvereenigingen een op .verschillende punten gewijzigd concept is toegezonden, tvelk concept op de eerstvolgende algemeene vergadering van den Alg. Bond den llen Mei a.s. te Utrecht te houden, zal worden be handeld. Het nieuwe concept laten wij hieronder volgen, de passages die zijn gewijzigd of bij gevoegd deden wij vet zetten: I. BUITENLA ND-SCHE ZAKEN. 1. Zooveel mogelijk openbaarheid inzake het buitenlandsch'e beleid. Geen geheime verdragen. t. Moer Invloed dor Volk»vertegenwoor diging op het beboer der Buitenlancteehé be trekkingen. 9. Bevordering der oplosaipg van interna tionale geschillen door middel van scheids gerechten. 4. Uitbreiding der economisch© voorlich ting uit het buitenland, o.m. door het aam- stellen en uitzenden van mee/r beroepscon suls. II. JUSTITIE. 1. Handhaving der christelijke beginselen in de huwelijkswetgeving. 2. Vereenvoudiging der rechtspleging. 8. Hervorming van de handelswetgeving; in het bijzonder met betrekkln^ot de naarn- locze vennootschappen; het wissel-, zee- en merkenrecht. 4. Wettelijke regeling van de administra tieve rechtspraak. 5. Herziening der Kinderwetten. Uitbrei ding der Overheidszorg voor het onderbren gen en opvoeden der misdadige en verwaar loosde jeugd, waarbjj zooveel inogeltik ge bruik wordt gemaakt van het particulier: initiatief. Sneller rechtspleging en doelmati ge bestraffing der misdadige jeugd. Rege ling van wettelijke gevolgen voor de ouders, die hun opvoedinsplicht verwaarloozen. 6. Algemeene regeling der rechtspositie van de ambtenaren. III. DEFENSIE. 1. Krachtige medewerking in den geest van de vredesnota van Z. H. den Pans mét elk ernstig streven naar geleidelijke inter nationale ontwapening. 2. De organisatie van leger en vloot dient beperkt te blijven tot hetgeen noodza kelijk is voor de handhaving dor neutrali teit en de verdediging dér onafhankelijk heid. 3. Bevordering van maatregelen tof ver heffing van het zedelijk leven bij de land- en zeemacht. 4. Meerdere eu aanhoudende zorg der Overheid voor de geestelijke en stoffelijke belangen van hen die onder de wapenen zijn, ook in vredestijd. IV. financien. 1. Krachtiger doorvoering van het begin sel van belasting naar draagkracht in het belasting systeem; daarbü rekening h'onden- de met de grootte van het gezin. 2. Indien versterking der middelen mocht uoodig zijn, worde eene rechtvaardige ver houding tusschen directe en indirecte" belas tingen in acht genomen, 3. Bij belasting van het vermogen wor de het roerend en het onroerend vermogen zooveel mogelijk gelijkelijk getroffen. 4. Herziening der finaneieele verhou ding tusschen Rijk en gemeenten. 5. Geleidelijke afschaffing van indirecte belastingen op eerste levensbehoeften. V. ONDERWIJS. 1. Herziening der wet op het lager on derwijs ter uitvoering van art. 192 der Grondwet. Feitelijke gelijkstelling van het openbaar en het bijzonder lager onderwijs. _2. Herziening der leerplichtwet, o.a. door uitbreiding van dan leerplicht tot het ze-f vende leerjaar en floor verscherping- van het toezicht op liet schoolverzuim. 3. Afdoende regeling der salarissen van het onderwijzend personeel. Regeling van de wachtgelden, ook voop dc bijzondere onderwijzers. 4. Doorvoering van de rechts- en finan eieele gelijkstelling ook voor het voorberei dend, het middelbaar en het hooger onder wijs. 5. Steun van Overheidswege ter bevorde ring van de jeugdorganisatie. 6. Wettelijke regeling van het lager- en middelbaar, vakonderwijs en do vakoplei ding, met financieekn steun van Overheids wege. VI. KOLONIËN. 1. Geleidelijke uitbreiding van zelfbe stuur en autonomie in d® Koloniën. 2. Behartiging der geestelijke en stoffe lijke belangen van de inlaikfech-e bevolking, inzonderheid' door krachtige ondersteuning- der missiën en bestrijding van het opium gebruik. 3. Ontginning van delfstoffen en ontwik keling van de productiviteit der natuurlijke hulpbronnen mede met aanwakkering van het particulier Initiatief. 4. [Wijziging van art. 123 Regeerings-Rö- glcment. Het artikel luidt: De Chmten-leeraars, priesters en zendelingen moeten voorzien zijn van een door of namens den Gouverneur Generaal te verleenen bijzondere toelating, om hun dienstwerk in eenig bepaald' gedeel te van NedorlandBch-Tndie té mogen ver richten. Wanneer die toelating schadelijk wordt be vonden, of de voorwaarden daarvan niet worden nageleefd-, kan zij door den Gouver neur-Generaal worden ingetrokken. 5. Finaneieele gelijkstelling van het parti culier en het gouvememen'hsonderwijs. VII. onderwerpen van algemeen maatschappelijk belang. J. Bevordering- der Zondagsrust. Bestrijding van openbare onzedelijkheid. Steun aan vcreenigingen, die verheffing der openbare zedelijkheid beoogen. Maatregelen tegen het bioscoop- en sebonwbnigeevaar en tegen het alcoholisme. 2. Wettelijke regeling van het collectieve arbeidscontract; maatregelen tot voorkoming en beslechting van geschillen tusschen werk gevers en werknemers. 3. Erkenning van Overheidswege van de organisaties van belanghebbenden als adrvi- seerende college's bij het voorbereidlen van boei ale wetten en verordeningen. 4. Wettelijke regeling" inzake het deelne men van belanghebbenden aan de uitvoe ring van sociale wetten. 5. Maatregelen ter voorziening in den wo ningnood, waarbij vooral dient gelet' op de behoeften van groote gezinnen. 6. Zoodra de omstandigheden dat zullen gedoogen, geleidelijke terugkeer tot de vrij heid der bedrijven; buiten werking stellen der crisismaatregelen. In afwachting daar van streven om door eene doelmatige distri butieregeling den economischen toestand, van ons volk op peil te houden en krach tig bestrijden van kunstmatige prijsopd-rij- vin#. 7. Bevordering der technische ontwikkeling in landbouw, nijverheid en hart's!. 8. Bevordering van afwatering, ontginnen en landaanwinning. 9. Bevordering der middelen van verkeer en vervoer, vooral ten platten lande. 10. Bevordering van eigen nijverheid'. 11. Afdoende regeling der bezoldiging van het personeel, in dienst dfer Overheid. A. LANDBOUW. 12. Herziening der wettelijke regeling van het paehtcontract ter verzekering van de be langen en rechten der pachters. 13. Herziening der Jachtwet. 14 Opheffing der Heerlijke jacht rechten.^ 15. Bevordering van eigendomsverkrijging door den gebruiker. 16. Bevordering van landbouwonderwijs. 17. Wettelijke regeling van finaneieele on dersteuning der landbouworganisaties bii het streven naar ontwikkeling en opleiding der be oefenaars, zoowel mannelijke als vrouwelijke, der verschillende takken van land- en tuinbouw bedrijf. B. MIDDENSTAND. 13. Listelling van eene afdeeling voor den middenstand aan het Departement van Land bouw, Nijverheid en Handel. Wettelijke regeling vau finaneieele onder steuning der middenstandsorganisaties bij het streven naar verbetering van de vakopleiding in itet algemeen en van liet leerlingwezen in 't bijzonder. 20. Strengere keuring en controle op de levensmiddelen cn strenge wettelijke bepalingen te stellen op bet vervalscben daarvan. O. ARBEID. 21. Bevordering der arbeidsgelegenheid. Bestrijding van de werkloosheid. Wettelijke regeling van de arbeidsbemidde ling. 22 Wijziging van de wettelijke regeling van de arbeidsovereenkomst. 23 Uitbreiding der arbeidsbescherming, in het bijzonder met betrekking tot den arbeids duur. Verbod van den arbeid der gehuwde vrouw in fabrieken en werkplaatsen. Wettelijke regeling van den arbeid in de huisindustrie. Bescherming der landarbeiders. Verkrijging van den wettelijkon aeht-uren arbeidsdag. Afschaffing van nachtarbeid der bakkers en van audere noodeïoozen nachtarbeid 24 Herziening van de Ongevallenwet ter verruiming van den kring der verzekerden in de industrie en uitbreiding der ongevallenver zekering tot landbouw, zeevaart en zeevias-ekerü. Invoering van de invaliditeitswet. Uitbrei ding van de invaliditeits- en ouderdomsverzeke- ring tot hen, die zelfstandig arbeid verrichten. 26 Invoering van de ziekteverzrkeringewet. Opneming van de genees- en heelkundige be handeling. 27 Wettelijke regeling van de werkloos heidsverzekering. Omtrent drie punten, door meerdere kies- vereenigingen gewenacht en niét in het pro gram opgenomen, merkt het bestuur van den Algem. Bond het volgende op: I. Van het gezantschap bij Z. H. den Paus wordt niet gesproken en wel orp deze reden niet: Er is immers een gezantschap, wat kan men meer verlangien? Het is ingesteld omdat het Nedeilandsöh belang dit bleek te eischen. Men zou de zaak schade doen met thans dezen eiscli alleen op hét Katholiek Program te plaatsen. II. Evenmin is sprake van lijkverbranding. Door ons wordt immers slechte geëiseht hand having toe-passing der begrafeniswet. Zulks behoeft echter niet als eisch in een Katholiek program te worden gesteld. ITT. Van de door sommige kicsverer-nkrin gen bepleitte opheffing van het processieverbod ware het thans niet gewenscKt 'te spreken, waar iminers van algemeene bekendheid is. dat ee ne procedure aanhangig is, waarin d<jor den verdediger met klem Is betoogd dat. het houden van processies geoorloofd Is. CRISISA ANGEIEGENHEDEN. Het is een jaar omstreeks geleden, d'at in de Gemeente Vischhal te Amsterdam en ver volgens ook in verschillende plaatsen van het land een haringsdemonstratie werd ge geven, waarbij den gasten tien tot twaalf ge- reohten, bereid van of ra et haring in gekookten, gedroogde®, «erookten, gfebak- ken en verachten toestand, ter keuring wer den opgediend. Het was alles smakelijk en geurig en kruiïg, maak het werd dee Gu- ten zu viel. Da haringdemonetratie was, sindsdien al' lang weer uit het geheugen gegleden, maar. nu het Bureau voor mededeelingen in zake de Voedselvoorziening ons recepten zendt om Zuiderzeebokking en Zuiderzeebaring smake lijk te bakken... in water (dit natuurlijk in verband met de schiaarechte en den hoogen prijs van de bakolie) nu herinnert dit ons oofc' aan zelfde proeven, naar voorschrift van mejuffrouw Wittop Koning, leerares aan die Nieuwe Huishoudschool te Amsterdam, wel ke uitermate voldeden. Wij laten die recepten nog eens in evtenso volgen. Onze huismoeders zij geraden wat volgt uit te knippen en zorgvuldig te be waren. Maak de bokking op de gewone wijze schoon door ze van den kop te ontdoen, langs de buik zijde open te snijden ten er de ingewanden uit. te nemen. Spouw de visschen langs de graat open, maar verwijder de graat niet, men doet dat later op het bord dus na de bereiding veel gemakkelijker en zuiniger. Wa-scli de visschen niet, maar wrijf ze stevig uit met een schoonen doek; behandeling met water gou den lichten rooksmaak het ken merkende van de versche bokking ver loren doen gaan. Bestrooi eiken viseli aan den opengespouwen kant piet wat peper en zout; leg de visschen paarsgewijze piet de binnenzijden op elkaar en laat op deze wijze gedurende minstens 15 minuten het zout er in trekken. Zorg', dat, tegen dien tijd in een fcoeke- pan een bodempje water is aan den kook ge bracht (1 vinger hoog ongeveer). Leg daarin de ivischjes met hun geopend eu ka-nt naar beneden, houdt de pan op ieen flink vuur aan de kook en laat de visehje.s gaar worden door ze op elke zijde ongeveer twee minuten te laten -liggen. Sluit, om ntfkooling te voorko komen, de koekenpan liefst met een dek sel af. Laat ide hom en kuit, die ook een tijdlang met izout en peper 'zijn weggezet, op dezelfde wijze gaar worden. Voor de panharing (Zuiderzeeharing) geldt het volgende: Begin met de vischjes van de schubben te ontdoen, door er met een mes in de richting van staart naar kop („tegen clcn draad" dus) overheen te schrappen. Maak de haringen schoon, door er den kop af -te snijden, de visehjee langs de buikzijde te openen en er do ingewanden uit te ne men; wasoh ze daarna flink uit. Behandel de haring verdèr op de zeil'de wijze die /voor de bokking is aangegeven, of volg naar verkiezing een andore wijze en spouw de .vischjes niet open, mair kerf ze lange de zijden op gelijke afstanden in, wrijf ze in met peper en zout, laat dit mengsel er gedurende 15 minuten in doordringen en leg dan de visch in de koekepan mot kokend water. Reken voor haring den kooktijd iets ruimei dan voor bokking, ongeveer 3 minuten bijvoor beeld aan eiken kamt. Men kan de bokking of de haring, op dez$ wijze bereid, koud geven bjj' de boberhaan; men kan ze echter oCk warm gebruiken, als middagm aalgerecht. In het 'laatste geval bereid men op zeer eenvoudige .wijze de saus bij de aardappelen van het nog overgehouden kooknat, dat be halve enkele beetanddeelen uit de viscTi nogal wat vet b.v. ook veel van de peper en het zout in zich heeft opgenomen. Te veel zelfs, zoodat men er gerust een flink1 scheutje water aan kan toevoegen om èn de hoeveelheid èn den smaak te verbeteren. Deze vloeistof is in de koekenpan in een oogenblik weer aan de kook te .mengen en men heeft, ze dan sleohts te binden met w.at aangemengde "bloem of wat aangemengd aardappelmeel. In de sauskom kan te» slotte de saus nog des verkiezende wat mosterd, wat azijn of wat worden afgemaakt door ccn klontje boter en peterselie. SGHAPENDUINEN. Voor eenige dagen maakten we bij adver tentie de openbare verkooptip van de Scha- pendninen onder de gemeente Bloemendaal bekend. Al in October werd er over gespro ken, dat J-hr. Mr. E. H. E. Tedinjr van Berk hout, die mot zijn zuster, Mevrouw van Lely- veld-Teding van Berkhout, eigenaar is van dit prachtig terrein, voornemens was dit, om zijn bijzonder fraai natuurschoon beken de boech te verkoopen. Thans zal dit spoe dig en wel Woensdag 20 Maart bii opbod en Woensdag 27 Maart bü afslag geschieden in het Restaurant Rusthoek. Evenwel niet het geheel terrein komt onder den hamer. De advertentile spreekt van het prachtig be groeid heuvelachtig terrein met vijvertjes, samen groot ongeveer 12 HJL, zeer geschikt voor villa terrein. Indertijd werd het voor- 'al geschikt genoemd voor het stichten van 14 „Wie," vroeg zijn vader, „en welke onnm- gename geschiedenis bedoel je." „Dat is nu gelijk. Ik bedoel Karei Hart- .Jftari. Door toevallige omstandigheden weet hij er van. Maar hij zal tecfa zeker daarover blij ven zwijgen, zooftls hij, dat mjoet ik tot z'n zeggen, er altoos van gezwegen heeft," Dc biaron zag zijn zoon aan. „Welnu," sprak hij, „dan twijfel ik niet meer, don hebben we hier de oplossing van het raadsel." „Hoe meent ge." „Wel het- is nog at eenvoudig. Me dunkt f" kunt nu vrijwel precies nagaan wat dr ge- bourd moot zijn. Hartman wilde voor zich iP°sa Orump vei©veren. Hij komt terug ©n herneemt al gauw. dat gij item voor geweest êjif, men vertelt hem, dat gij je m^t Rosa verloven zult. Daai'over zal bij zich heel weinig gesticht gevoelen. Hij weet iets ieclijks van u en hij zorgt dat dit mijnheer Gramp' iter oore komt. En in hét resultaat hleeft hij zich niet bedrogen. Mijnheer Crump Reetft, Rosa weggestuurd en zal vermoedelijk wiTlöii weten, hoe de vork aan de stee! zit." Eduard zag zijn vader aan. „Wel. zooa's gij het voorstelt is hot in derdaad lièel eenvoudig. Maar dan ben ik leeiijk gedupeerd. Waarachtig, dat ik daar aan niet^gedacht heb. Dat is een leeiijk ding. En dan Den ik verloren." „Alleen ate Crump de mededeelingen van Hartman niet bevestigd krijgt dan' zou altes nog goed kunnen gaan." „Ja. Er blijft niéts over dan daarvoor te zorgen. Dat kan misschien nog. Maaj dan moet Karei Hartman zelf meewerken." jBen je dwaas. Hij zal het niet willen." „O dat weet ik nog zoo zeker niet. In ieder geval ik zoek hem dadelijk op. En Eudard- van Laecken kort lies-loten greep z'n hoed om te trachten Hartman' te spreken te krijgen. Op weg naar het huis van Hart man's moe der kwam hem de onderstelling van zijn vader al waarschijnlijker voor. Inderdaad Crump's houding was alleen verklaarbaar als men aannam, dat hij iets van het ongunstig verleden van Van Laecken vernomen had. Eai het kon niemand anders zijn dan Hart man.. die hem daarvan op de hoogte had gebracht. Maar al weten we, dat die onderstelling juist was, baron Van Laecken eu zzoon, beide vergisten zij zich i-n de beweegredenen, die Hartman er toe hadden geleid Crump te waarschuwen. Doch hoe kon Eduard van Laecken dan nog' meenen Karei Hartman van een tegenstander tot een bondgenoot te kunnen maken? Want met die bedoeling zocht hij hem op. Van Laecken trof Karei Hartman dicht bij dc woning zijner moeder. Kartüiaii (wilde hem groetend voorbijgaan, doch van Laecken hield hem staande. „Ik wilde u juist een bezoek brengen," zeide hij', „hebt ge eenige. ©ogenblikken ivoor me?" „Zeker," antwoordde Hartman, „ga mee naar m'n kamer.', „We zouden ons gesprek ook wandelende kunnen houden." „Zoo alk ge -wüt." „Goed, dan slaan we dit laantje in, we zijn dam zoo buiten en kunnen ongestoord spreken." Als goede vrienden liepen zij naast elkaar voort. Wel was Hartman eenigszims nieuws gierig wat van Laecken hem té vertellen kon hebben, maar hjj wacntte af tot deze begon. „Hoor eens, Hartman," zeide dc zoon van den baron, na eenig aarzelen, „heb je pok hooren vertellen, dat ik ine spoedig verloven zou met Rosa Crump." „Ja," antwoordde Karei Hartman kort. „dat heb ik hooren beweren." „En heeft het je boos gemaakt." „Boos gemaakt, oprecht gesproken, Jn ze keren zin wel. Dat moet ge begrijpen." „Omdat ge zelf ook het oog op haar hebt laten vallen, nietwaar." „Neen, daarom niet," antwoordde Hart man stroef, „ik ben geen oogWibiik zoo dwaas geweest te meenen, dat ik Rosa Crujnl zou mogen vragen mijn vrouw te worden. Maar, en nu spreek ik ronduit, ik had! ge dacht, dat gij oolc zop dwaas niet zoudt! zijn te meehen haar uw hand w kuhnen btedeh." Er lag iets vijandigs in zijn toon en toen van Laecken niet dadelijk antwoordde, voeg de hij er bij: „Gij moet zeer goed begrijpen, waarom ik dat- meen." „Waarom is het," vroeg van Laecken, „gy meent wellicht, dat er lm m'ljn vroeger teven lete voorviel, dat mij b6letten moest Koss Grump mijn hand aan te bieden." „fPrecies, gij hebt liet volkomen begrepen. „Maar als Ik v nu zeg, dat die oude ge schiedenis geheel uit is. Die- periode van mijn leven is volkomen afgesloten. En als ik nu meen, dat wat vroeger voorviel mij niet te beletten hoeft Rosa (Aurmp tot tnijn vrouw te maken, dan js dat toch ten slotte eeo zaak, die uitsluitend mij aangaat.' „J)at ben ik niet met u een*. „U raakt het to geen geval." Gopd maai- wel Rosa en haar ouders. En tij zullen moeten beoordeelen, of...." „Moet ik' daaruit begrijpen,' vjel v«i Mo eken hem heftig in de rede, dat gij hen wilt waarschuwen." *,Ik heb het reeds gedaan," antwoordde Hartman kalm. (Wordt verv olgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1918 | | pagina 5