binnenland
STAD EN STREEK
TWEEDE KAMER.
HET VREDESVRAAGSTUK.
üaverschmidt Klaje
D bilt, cp. l. van de
Het Kiessysteem in de Kamerkieskringen
Haarlem en Ben Helder.
w
Waar gaan wij heen
.verdere toebereidselen; dat noodig maken,
maar niet langer. Achter het' tegenwoordige
front heeft de vijand geen in sterke tegen-
'fweer gebrachte stellingen, zooals vroeger.
fDie, op de wijze van vestingen ingerichte,
«tellingen moet hij nu vervangen door men-
«chen-massa's. Maar door de vernietiging
Van de reserves komen wij een heel emd
'dichter bij den definiticven slag tegen den
'^vijand. Dat de Franschen^ die de kern van
het verzet vormen, daarbij het meest lijden
'en biceden zullen, is in het belang van den
'eindstrijd enkel toe te juichen.
De militaire medewerker van de „Deut
sche Kriegszeitung" betoogt, dat het Duit-
'eche opperbevel thans in staat is, om on
der voortdurende bedreiging van den vijand,
rustig plaats en tijdstip voor den volgenden
fslag uit te kiezen en dien ook nu weer Izóó
(Voor te bereiden, dat met het geringste aan
tal offers aan eisen zijde, resultaten kun-
jben Wordeu verkregen terwijl men niet ge
dwongen is in een snel toeslaan, zonder be
hoorlijke concentratie van materiaal enz.
met zware offers de overwinning te koopen.
j Churchill, de Engelsche minister van mu-
jnitie maakt zich echter niet ongerust en
uzegt in een recle: „Wij hebben geen reden
om ontmoedigd te zijn over den loop van
het Duitscbe orfensief. Wij hebben zeer zwa
re verliezen geleden, maar ze ook toege
bracht. De terreinwinst des vijands is niet
van grooten invloed op onze kracht» of die
der Franscben. Met al zijn offers heeft hij
geen materieel overwicht verkregen. De mo-
reele uitwerking van zijn aanval is geheel
aan onze zijde. Onder den druk van dezen
geweldigen slag konden wij in Engeland hon
derdduizenden manschappen oproepen, wier
oproeping zonder dien druk moeilijk zou
zijn geweest. Ten gevolge van den slag zijn
veel meer mannen opgeroepen dan verlo
ren. Dit was ook het geval in Amerika en
in Frankrijk en dit was ook de uitwerking
van het offensief in Italië. Wat de moreele
uitwerking betreft, alles wat de Duitschers
met den slag bereikten is, dat de troepen
die tegen hen vechten, vermeerderden en
zich nauwer aaneensloten. Door liun aanval
zijn een miüioeu meer manschappen tegen
hen in het veld gebracht, dan anders het
geval zou zijn geweest."
Omtrent den dood van den Duitschen vlie
ger V on Richthofen meldt de oorlogscorres
pondent van de „Daily Chron." nader dat
Zondag v. Richthofen's eskader van dnge-
Veer 30 vechtmachines boven de Britsche
stellingen nabij het Sommedal verscheen.
Na een korte schermutseling vloog hij plot
seling in noordelijke richting; spoedig wa
ren ongeveer 50 Britsche en Duitsche ma
chines met elkaar in gevecht, van alle kan
ten kwamen nog machines aanvliegen om
zich in het mélée te mengen, zoodat het
onmogelijk werd de strijders nog te onder
scheiden. Von Richthofen echter zag men
150 voet boven den grond vliegen toen zijn
machine neerstortte in het volle gezicht van
den vijand. Toen men zijn lijk vond, bleek,
dat hij nabij het hart getroffen was.
Baron v. Richthofen werd met militaire
eer ter aarde besteld.De begrafenis was
een zeer indrukwekkend schouwspel. De
fevailen vlieger ligt begraven op een mooi
lein kerkhof', niet ver van de plaats waar
hij is neergeschoten. Een afdeeling Engel-
Bche aviateurs bracht de militaire eerbewij
zen. I
Engelsche zeestrijdkrachten hebben Dins-
üagmorgen een grooten aanval gedaan op
Oostende en Zeebrugge, welke plaatsen door
'de Duitschers als basis voor hun duikbooten
en torpedojagers wordt gebruikt.
De Engelsche strijdkrachten bestonden, be
halve uit schepen, die ter bescherming dien
den, uit hulpvaartuigen, en een zestal in
onbruik geraakte kruisers, waarvan er 5,
die met beton gevuld waren, volgens de
gegeven bevelen door de bemanningen wer-
,,uen verlaten ent ot zinken werden gebracht,
'om de passage te 'olokkeeren.
In het Lagerhuis deelde Erie Geddes mede,
Bat tengevolge van de operaties bij Zee-
brugge de ingang van het kanaal naar Brug
ge waarschijnlijk volkomen is afgesloten.
De „Vossische Ztg.", men houde er voor-
el rekening mede dat het van Duitsche zijde
komt, is van meening, dat er voor het ein
de van den oorlog siechts twee dingen mo-
felijk zijn, hetzij door. een vasteiandsver-
ond met inbegrip van Frankrijk, waardoor
Engeland lamgeslagen zou worden, hetzij
door een zoo ruim mogelijke midden-Euro-
peesche machtspositie te scheppen met aan
hechtingen in het oosten en het westen.
'Aangezien een overeenkomst met Frankrijk
onwaarschijnlijk is, zou slechts de tweede
mogelijkheid overbleven. Dit zou meebren
gen f rankrijk met alle middelen te ver
zwakken, België in blijvende afhankelijk
heid te brengen, het Oostzeeland en Litauen
in koloniaai bestuur te nemen, de grens
ivan Polen oostwaarts te verschuiven, het
overblijvende Polen en Oekrajina in een
tolverbond met het rijk te brengen en met
.Oostenrijk tot overeenstemming te komen
over een programma van de nauwste aan
eensluiting tegen Engeland. Vervolgens zou
na den afloop van den strijd op het vaste
land nog een langdurige oorlog noodig zijn,
.waarbij'de hoofdaanval op Egypte zou moe-
jlen gericht worden.
ROEMENIE,
NIEUWE KUIPERIJEN,
Onder den titel „Bedenkelijke bijkomstig-
inieden van de vredesonderhandelingen te Bot*
jkarest," bevat de „Kölnische Zeitung" pen
jfang artikel van eerf uitmuntend kenner van
'Roemenië, waarin wordt gezegd dat de koning
fzich lichamelijk en geestelijk in een dusda-
inigen toestand bevindt, dat bij geenszins in
jstant is zélf een besluit te nemen. Ten g:e-
Hvolge van een overmatig gebruik van alcohol
jjjjdt hij aan tijdelijke geestesverstoringen. Tij-
tdens een bespreking met graaf Czernin huilde
bij voortdurend. De den doorslag gevende in«
(Woed van de Koningin, die ook den kroonprins
'geheel beheerècht, opent voor de politieke
.toekomst van Bratianu en zijn aanhangers
{nieuwe vooruitzichten. De verslagen Bratianu
Jwist door invloed uit te oefenen op MarghiLo-
jinan, de geheel© houding der conservatieve
tij te verlammen. Marghiloman raakt bij
et laveereu tusschen de beide tegiéno ver ge
elde richtingen verward; met Carp Heeft
reeds lang oneenigheid. Tkrwijt 'de yredes
onderhandelingen in Boekarest wekenlang
voortsleepten, werden van Jassy uit nieuwe
kuiperijen tegen Duitschland op touw gezet.
Na de demobilisatie keerden weldra 450.000
manschappen en 1000 officieren in het be
zette gebied terug, die een opgewonden stem
ming in de verschillende volksklassen ver
spreiden en de opvatting huldigen dat met de
ongetwijfeld vaststaande eindoverwinning tbr
westelijke mogendheden de dingen spoedig
zulk een keer zouden nemen, dat cle Roeme-
niërs zich kunnen wreken op de Duitschers,
die er naar streven om Roemenië te her
stellen met aansluiting bij de middeh'ijken.
De korupte omgeving van het koninklijk paar
heeft zich tengevolge van de aan het heer-
schershuis ivederom geopende vooruitzichten,
boven water gehouden. Marghiloman poogt
de dynastie te redden, waarmede een vernieu
wing van het staatswezen onmogelijk is.
ZWEDEN
KLEURENKAARTEN.
In Zweden is het thans naar „Svenska
Diagbladat" meSfc onmogelijk om artikelen
te krijgen, die van katoen, linnen of tricot
vervaardigd zijn, zonder kaart. De rantsoe
neering is in de eerste plaats noodzakelijk
geworden door den verminderden katoenin-
voer, die in 1917 slechts 30 pCt. van dien
van voor den oorlog bedroeg. De ingevoerde
katoen is thans voor het grootste gedeelte
verbruikt en wat er nog van over is, moet
in «de eerste plaats gebruikt worden voor
het fabriceeren van benoodigdheden, die nog
noodzakelijker zijn, zooats vischnetten, ver
bandgaas, verbandwatten, isoleeringsmat©'
riaal, naaigaren, enz. ia verband met de nood'
zakelijkheid, de 'katoenvoorraden voor de ver
vaardiging van die artikelen te sparen, zul
len vele goederen, die tot nu tce van katoen
werden vervaardigd, van linnen moeten wor
den gemaakt. Daar echter de capaciteit van
de linnenindustrie slechts 1/3 van die der
katoenindustrie bedraagt, vreest men, dat ook
gebrek aan linnenstoffen zou kunnen ont
staan. De wolindustrie is, zij het ook in min
dere mate dan de katoenindustrie door den
verminderden invoer getroffen, in verband
waarmede de industrie zijn productie reeds
sedert lang had moeten beperken. Wollen
waren worden echter voorloopig nog niet ge
rantsoeneerd.
BELGIË
DE VLAAMSCHE QUAESTiE EK DE
LEUVENSCHE HOOGESCHOOL.
De Brusselsche correspondent van het „Iibl."
schrijft
Ongeveer een jaar geleden het was op
Mei 1917 mocht ik u, op grond van een zeer
betrouwbaar bericht, mededeelen. dat de Bel
gische bisschoppen, in wier handen de leiding
van de Leuvensche Hoogeschooi eigenlijk berust,
plannen hadden ontworpen om de Katholieke
Universiteit althans in deze voege te vervlaam-
schen, dat nevens de huidige Fransche colleges
er ook Vlaamsche zouden worden ingericht, ten
deele fe Leuven zelf, en verder te Mechelen en
ook te Antwerpen (faculteit der medicijnen). Dit
bericht werd toen ter tijd door de eenen bevss
tigd, met name op grond van uitlatingen, aan
den Bisschop van Luik toegeschreven; maar
later, wel niet uitdrukkelijk, maar dar toch
bedektelijk, als 't ware diplomatisch, in twijfe
getrokken. Met het gevolg, dat de goede ge
meente niet meer wist aan wie zii cor zou
leénen.
Thans verneem ik, dat kardinaal Mercier on
langs aan de geestelijken van-zijn bisdom een
schrijven heeft gericht, waarin hij verklaart, dat
de quaestie van de „ontdubbeling" der Leuven
sche Universiteit door de Belgische bisschoppen
zal worden onderzocht en beslecht in den
zin der Vlaamsche eischen. Met andere woorden
de beslissing is reeds gevallen zooals ik u
een jaar geleden heb medegedeeld.
BROOD IN DE GRENSDORPEN.
In den Datsten tijd werd uit het grensdorp je
Canne, waar de bewoners 600 gram brood
per dag krijgen, veel brood over den draad
op Nederlandsch grondgebied gebracht. Dit
nam zulke afmetingen aan, dat do Duitsche
overheid thans heeft laten aanplakken, dat
op dit misbruik een boete van 200 mark ge
steld. is.
van 80.000 tot 75.000 man wordt uitgebreid.
In Maart werden 689.000 br, T.t. handels-
vaartscheepruimto door Duitsche onderzeeërs
vernield. Sinds 't begin van den oorlog is de
handelsscheepsruimte met 16.469.000 br. r.t.
verminderd.
In Duitschland worden 10 nieuwe belastin
gen ingevoerd die drie milliard Mrk. moeten
opbrengen. Een voorproef van de taart, die
na den oorlog aangesneden zal worden!
De Duitschers hebben de twee laatste da
gen 30 vijandelijke vliegtuigen neergescho
ten. Luitenant Buckler heeft zijn 32e, luite
nant. Maukhoff zün 25e overwinning in de
lucht behaald.
De Duitsche en Oostenrijksche krijgsgevan
genen in Siberië zijn onder bewaking van de
Bolj'ewiki gebleven.
Aan het Westelijk front is de bekende
kunsthistoricus dr. Willebald Hermens (oud-
Dusseldorfsche schilderkunst) gesneuveld.
Het landgoed van den bekenden Russisehen
schrijver Iwan Turgenieff is door boereu ge
plunderd. Zijn belangrijke bibliotheek, cor
respondentie en handschriften zijn vernield.
richting en exploitatie van een Nederlandsch
hoogoven-, staal- en walswerk.
Een grootsch ondernemen en dat nu juist voor
enkele dagen pas een grootsch wetsontwerp, het
opvoeren tot f 77,500,000 van de jaarlijksche
afschrijvingen van de crisisschuld, door minister
Treub werd binnengehaald.
Over het algemeen toonde men veel sympathie
voor de plannen, doch de vraag: komt toch naar
voren of, gelijk wordt voorgesteld, de tSaat voor
zeven en een half millioen zal moeten deelnemen
om de uitvoering dier plannen mogelijk te maken.
Hoewel de aanneming van het ontwerp wel als
zeker kan worden aangenomen, kon men het
gisteren toch nog niet tot stemming brengen. De
verdere behandeling van het ontwerp werd be
paald op Donderdag. Vandaag zou worden
voortgegaan met de andere ontwerpen.
VERHOOGING OORLOGSWINSTBE
LASTING.
Naar wij vernemen, is het dezer dagen
door den minister van financiën in do Twee
de Kamer aangekondigde wetsontwerp tot
verhooging van de oorlogswinstbelasting van
30 op 50 pet. thans bij den Raad van State
ingekomen.
INGEZONDEN MEDEDEELING.
ONDERSCHEIDING VOOR GEWONDEN.
Koning Albert heeft een bestuit ondertee
kend, waarbij een onderscheiding, in den vorm
van een streep op de mouw, wordt toegekend
aan allo soldaten, die sedert den aanvang der
vijandelijkheden door toedoen van den vijand
zijn gewond. Brandwonden door brandende
vloeistoffen en vergiftigde gassen zijn e: bij
inbegrepen. De streep wordt op de rechter
mouw gedragen. Er wordt daarbij echter geen
schadeloosstelling uitgekeerd.
FRANSCH VLAANDEREN AAN
VLAANDEREN.
Het Vlaamsch Verbond van Antwerpen, doet
met betrekking tot Fransch-Vlaanderen in een
motie een dringend beroep op den Raad van
Vlaanderen, om onmiddellijk en op afdoende
wijze gevolg te geven aan zijne verklaringen'
van 4 Februari 1917 door de terugvordering
van Fransch-Vlaanderen bij de aanstaande
vredesonderhandelingen aanhangig E maken
en door te drijven.
RUSLAND
BESCHULDIGINGEN TEGEN DEN
EX-CZAAR,
Van Duitsche zijde wordt aan Russisch©
bladen ontleend, dat het onderzoeksmateriaal
tegen „Nikolaas Romanof," uoor Soiin, voor
zitter der revolutionnaire rechibank, aan den
raad der volkscommissarissen overgelegd, den
voormaligen Czaar beschuldigt, de grondwet
herhaaldelijk te hebben geschonden en een
reeks politieke vonnissen t© hebben bekrach
tigd. Dian krijgt hij nog de schuld van de be
kende voorvallen bij de staking in de goud
velden bij de Lena, enz. Ook wordt ,de aan
klacht tegen Nikolaas ingediend „wegens het
betrekken van Rusland in den wereldoorlog,
waardoor mil'lioenen menschen omkwamen."
BERICHTEN VAN TOT 5 REGELS.
Paardevleesch wordt te St. Petersburg
voor 4K roebel per pond verkocht, boter is
haast niet te krijgen voor 20 roebel~het pond.
Da IJzeren Hindenburg te Berlijn begint
zieh zijn naam volkomen waardig te maken.
De reusachtige figuur is bijna geheel volge-
spijkerd, een smalle zoom van de overjas Is
alleen nog vrij.
Het Amerikaansohe Hnis van Afgevaar
digden heeft een amendement op de vloot
wet aangenomen, waarbij het marinecorps
D e a.s. verkiezingen. In de
vergadering van afgevaardigden van R.-K.
Kiesvereenigingen in den Kieskring Drente
is een motie aangenomen, waarin zij de
wenschelijkheid uitspreken, den heer A. C. A.
van Vuuren te 's-Gravenhage, als no. 1 op
de groslijst te plaatsen van de drie Noorde
lijke provinciën.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Het Londensch Reuier-bureau zegt van hoogst-
bevoegde Britsche zijde te vernemen, dat het een
feit is, dat d p Duitschers op
nieuw ernstige pressie heb
ben geoefend op de Neder
landse he regeering, ten einde van
haar verschillende concessies te verkrijgen, waar
bij de hervatting van den zand- en grint-door-
voer van Duitschland naar België via Neder
land.
Voorts meldt Reuter, dat men aan het Dep.
van Buitenlandsche Zaken niet bekend is met
den aard van het tegenwoordige ultimatum,
maar zoo luidt het hngelsche bericht verder
er behoeft niet aan getwijfeld te worden, dat
de taal, gebezigd door een Duitschen gezant
in Den Haag in zijn mededeeling aan de
Nederlandsche regeering, Van den meest drei
genden aard was, ofschoon de juiste bewoordin
gen niet zijn gepubliceerd.
Gelijk elders in dit blad van officieuze zijde uit
den Haag werd medegedeeld is er geen ultima
tum gesteld.
CRISIS AAN GELEGENHEDEN.
In een circulaire aan de gemeentebesturen
beeft de Minister van Landbouw medegedeeld,
dat, hoezeer hij het zou betreuren, indien de
Centrale Keukens in haar nuttige werkzaam
heid zouden worden benadeeld, hij met het oog
op de beperkte voorraden levensmiddelen, hier
te lande aanwezig, geen extra hoeveel'
heid levensmiddelen kan beschik
baar stellen voor die keukens. Naar
het inzien van den minister zal eene op-
aan de inneming van bons bij de ver
strekking van maaitijden in het vervolg stipt
de hand wordt gehouden. Dta minister is ech
ter bereid, hoeveelheden levensmiddelen, die
eventueel in de gemeenten in beslag geno
men worden en die niet zoo groot zijn dat
zij voor distributie onder alle ingezetenen
in aanmerking komen, te bestemmen voor
de centrale keukens.
Teneinde zooveel mogelijk tegemoet te ko
men aan de door het po3t-, telegraaf en tele
foonpersoneel ondervonden moeilijkheden in
verband met de schaareoht© aan voe
dingsmiddelen is door den directeur-
generaal der posterijen en telegrafie, aan de
directeuren v.an de post- en van de telegraaf
kantoren, welke het meest belangrijk zijn,
opgedragen om de ambtenaren voor zoover
mogelijk, in de gelegenheid te stellen om
streeks liet middaguur thuis een maaltijd te
gebruiken. Wien' die gelegenheid niet aan
worden gegeven en die das ten kantore moe-
ent verblijven, kan desgewenseht, uit de plaat
selijke Central© Keuken een portie warm ©ten
worden beschikbaar gesteld tegen lagere ba-
taling dan den kostprijs.
Voorts zullen op atl© plaatsen d© bestellin
gen tot ten hoogste vier worden teruggebracht
en (de zwaarste nachtdiensten zooveel moge-
worden beperkt.
STATEN-GENERAAL
jjE bURüLftLlJKE UIEllbiVLICHT Uf"
CENTEN OP ÜE DiVIDtNU- EN TAfoïIcüfiE-
öELASTlNli HET hüOÜUVEN-BEDHIJr.
In de zitting van gisteren tweede Kamer
deelde de voorzitter bij de regeling der werk-
zaamueden mede. dat de oenirale Sectie had
overwogen ook het wetsontwerp mzaxe den bur
gerlijken dienstpiicm »n de afdelingen te onder
zoeken, doch daar dit eerst hort geleden inge
komen is, bestond daartegen nog al bezwaar.
Vermoedelijk zal dit wetsontwerp nu bij een vol
gend aldeehngsonderzoek behandeld worden.
Een voorstel van den heer Knobel, om het
wetsontwerp inzake het RijnTwente-kanaal ook
in de aideelingen te onderzoeken zou heden
(Woensdag) in stemming worden gebracht.
Daarna kwam aau de orde het wetsontwerp
tot vaststelling var. regelen voor de heffing van
opcenten ten behoeve der gemeenten op de divi
dend- en tantièmebelasiing. het Rijk za] ten be
hoeve van de gemeemen 30 opcenten beften en
de gemeenten krijgen bevoegdheid om een maxi
mum van 18 opcenten te heffen, hetgeen in de
practijk zal neerkomen op 48 opcenten, wijl
iedere gemeente tegerwooidig in tinanciëelen
nood verkeert en dus van haar bevoegdheid ge
bruik zal maken.
Nh een kort debat, waarbij minister Treub
erkende, dat ten aanzien van de filialen de re
geling wel moeilijk is en dit gedeelte van de wet
niet altijd gemakkelijk zal loopen, werd het wets
ontwerp z. h. s. aangenomen. De opcenten wor
den geheven op de plaats van hoofdvestiging
en dus kan van de filialen geen heffing plaats
vinden.
Vervolgens kwam aan de orde het wetsont
werp, houdende machtiging tot deelneming in
het maatschappelijk kapitaal eener naamlooze
vennootschap, welke zich ten doel stelt de op-
Qvergordijnen, Rolgordijnen,
Vitrages Tule Madras etc
Tafelkleeden Kleedjes.
worden keurig en vlug gestoomd
StoomververiJ, Chemische WasscheriJ
Groote Houlsïr. 77s Brouwersvaart 7478
KORTE BERICHTEN.
Zaterdag is te Rotterdam. ('s-Gravenweg)
aangehouden do melkveehouder G. P., die in
zijn melkkannen een geslacht varken vervoerde.
Gisternacht is in een weiland bij Delft
een varken geslacht en door de dieven meege
nomen; alleen de afval liet men liggen.
P. v. d. 8. en D. A. zijn te Groningen in
een café aangehouden en hebben bekend de
dezer dagen gepleegde kerkdiefstallen te Vries,
Bedum, Leens, Zuurdijk, Eznum en Adorp te
hebben gepleegd.
Door den nachtvorst hebben in de provin
cie Groningen de tuinvruchten veel geleden
ook het gras.
per brief médedeeïefl, benevens aan eten he«jj
Voorzitter der Commissie tot vaststelling
van den einduitslag HaarlemHelder: Mr.
Leesberg «o Alkmaar
Publioaties over de uitslagen, welke ook',
geschieden slechts door'-bovenbedoeld© com
missie in overleg met de Centrale Kies-
kringbesturbn.
Bij rdeze circulaire is een modelstembil
jet gevoegd, dubbel gevouwen, bevattend©
dus vier pagina's. Dit' bevat allereerst aan
de voorzijde de namen der groslijstcandida-
ten1 in alphabetische volgorde. Deze zijn:
J. IV. v. d. Berg, Haarlemmcrliede; C'h L
van de Bilt, Den Helder; Mr. J. B. iBomans,
Haarlem; Dr. A. O. A. Hoffman, Gouda;
Th. G. O. Hooij, Schoten; R. F Hulselman,
Wormerveer; G. van Lingen, Amsterdam;
A. B. Michielse, Ilaarlemmerliede; Mr. P.
Reymer,'Hilversum; Mr. P. van Sonsbeeck,
Egmond; J. O. Suring, Maarssen. (De ove
rige candidaten. die" vroeger op de lijst
voorkwamen hebben zich allen teruggetrok
ken). i
Aan de binnenzijde ziet lu i, stembiljet aan
de eene zijde (pag. 2) er als volgt uit:
STEMMING
velgen» het advies van de kieskringen
HAARLEMHELDER, in overleg met de
algemeene vergaderingen, mede overgeno
men door het landelijk Politiek Advies.
Q BONIANS, Mr. i. B.
Haarlem.
Den Helder.
Q REIJMER, Mr. P. J.
Hilversum.
O MICHIELSE, A. B.
Haarlemmerliede en Spaarnwoude.
O SONSBEECK, Nir. P. VAN
Egmond Binnen.
O SURING, J. G.
Maarssen-
Hij die het advies volgt, make alléén het
bovenste hokje zwart! Meerdere hokjes
zwart maken, maakt het stembiljet ongeldig.
Op pag. 3 vindt men het volgende model:
STEMMING
tegen genoemde adviezen. Hij die één of
meer geadviseerde heeren niet wil stemmen
óf een andere volgorde wenscht, schrijve
zes verschillend© namen (woonplaats en
voorletters niet verplichtend) hieronder:
In de gecombineerde vergadering der Cen--
trale Besturen „Haarlem en Helder" d.d.
20 April in „Sint Bavo", alhier, gehouden,
is besloten de volgende circulaire te verzen
den aan de Besturen der locale kiesver
eenigingen in de KamerkEskringen Haar
lem en Helder.
Ingevolge het besluit van de Algemeene
Vergadering van de Kamercentrale „Haar
lem", waardoor het Centraal Bestuur ge
machtigd werd in overleg met Den Helder,
een stelsel van stemming te ontwerpen en
"aan de locale kiesvereenigingen als verplich
tende stemmingswijze toe te zenden, heelt
aat Centraal Bestuur de eer u hierbij een
model-stenbiljet toe te zenden waaruit het
besloten systeem van schriftelijke en ge
heime stemming in één oogopslag u duide
lijk wordt.
Genoemd Bestuur ontveinst zich geens
zins dat deze stemmingswijze in zich een
zachten drang bevat, door het stelsel zelf
namelijk, om zich aan het herhaald advies
der Besturen te houden.
Het Bestuur meent daardoor geheel in den
geest van de Algemeene „Vergadering en de
overwegende meerderheid der It.K. kiezers
in den Rijkskic.hring Haarlem te handelen.
Buitendien zij opgemerkt dat deze wijze
van stemming niet zou aangenomen zijn
(doch veeleer het. in de bladen gepubliceer
de systeem Braakhuis zoude zijn aanvaard),
indien er ook maar van eenige ernstige op
positie tegen de namen en volgorde in de
kieskringenMIaarlem en Helder iets geble
ken ware.
Daar dit niet het geval is, besloot het
Bestuur de techniek der vóórstemming aan
to passen aau de wettelijke eindstemming
deer reeds nu het R.K. kiezersvolk te lee-
ren slechts één hokje en wel dat van No.
i van tl© lijst zwart te maken.
Deze reden rechtvaardigt geheel de zachte
pressie die het zij erkend door het
stelsel op den R.K. georganiseerde!! kie
zer wordt uitgeoefend, zonder evenwel zijn
vrijheid te breidelen.
Wat aangaat de verdere handelwijze:
De biliecten moeten door U, besturen der
locale kiesvereenigingen worden aange
vraagd aan de druknerij van het St. Jaoons-
Gocshuis, Antoüiestrnati 11, Haarlem, in zoo
veel exemplaren als uw Bestuur noodig of
nuttig acht.
Buitenuien verzoeken wij U de billetten
,ook door uwe hand te waarmerken, op wel
ke wijze u goeddunkt, eü de naam uwer
locale in te vullen.
De stemming hebbe overal zoo spoedig mo
gelijk (liefst binnen de volgende week) en
ivóór 7 Mei a.s. plaats.
De gelegenheid tot stemmen moet ruim ge
steld zijn, doch wordt aan uw inzicht
iwegens de plaatselijke toestanden over-
felaten. verboden is eene stemming aan
uis, aanbevolen wordt een stemming op
vooraf bepaalde plaatsen en uren.
De Controle zal geschieden door de H.H.
Ie en der Provinciate kieskringbesturen. Het
Centraal Bestuur behoudt de eindcontrole.
jpan genoemde heeren moet dus alie toe
gang en inlichting gegeven worden.
De billetten moeten bewaard blijven tot
het Centraal Bestuur de vernietiging gelast.
De uitslag wordt bij brief onmiddellijk
na de stemming en onderteekend door voor
zitter en secretaris van de locale aan
H.H. Secretarissen van'de Provinciale Kies-
kringvereenigingen toegezonden, welke se
cretarissen zijn: voor Haarlem: W. Robbers,
Leeghwaterstraat 19, te Haarlem; voor Vel-
6en: P. Keilker, Hoofddorp, Haarlemmer
meer; voor Weesp: H. Brouwer, Kerklaan
10, Hilversum.
Deze zullen ten spoedigste alle stemmingen
verzamelen en den voorzitter en secretaris
van het Centraal Bestuur den einduitslag
N.B. Gekozen, du3 gestemd kunnen slechts
worden zes der namen aan de voorzijde (ul-
phabetisch) vermeld.
Ten slotte wordt een modei gegeven van
een stembiljet, ingevuld door een kiezer
die het politiek ad nes volgde.
DE COMMISSARIS VAN POLITIE.
Bij Koninklijk besluit van 22 April is aan
H. J. F. A. A. M. van Goor, op zijn verzoek
met ingang van I Mei 1918, eervol ontslag
verleend uit zijn betrekking van commissa
ris van jmlitie te Haarlem,
Fiat Justitia. Tooneelspel in
vier bedrijven, door Carl Schuier.
Schouwburg Jansweg. Kon. Let-
terk. Vereeniging „J. J. Cremer".
De Kon. Letterk. Vereeniging „J. J. Cremer"
heeft met haar stuk „Fiat Justitia" gisterenavond
een welverdiend succes behaald.
Het stuk speelt in de rechtskundige wereld en
is tamelijk eenvoudig van inhoud.
Mr. H. Brandenburg, officier van justitie, is
een aanhanger van de oude school, een toepasser
van het strenge recht, qualitate qua, iemand die
zweert op zijn wetboek van strafrecht. Hij kan
niet verdragen dat iemand vrijgesproken wordt,
die den schijn en talrijke bewijzen tenen zich
heeft. Daarom tracht hij de aangeklaagden
steeds tot bekentenis fe brengen. Er is een zaak
aanhangig van Kaspar Wild, die een moord
begaan heeft. Door bemiddeling van de moeder
van den aangeklaagde weet de officier van jus
titie hem tot bekentenis te brengen. Tegenover
den officier van justitie staat mr. Wehner, presi
dent der rechtbank, de vertegenwoordiger der
nieuwe richting, de theoloog-jurist, weliswaar dfe
strenge rechter, maar ook de mensch. de christen.
Hij wil den officier van justitie tot meer mild
heid aanzetten, doch deze blijft bij zijn oude
theorie. De zoon van den officier van justitie is
echter een boemelaar, valt van het eene uiterste
in het andere, maakt schulden, neemt geld aan
van een, meisje en vermoordt haar. Hij wordt
ontdekt en de vader is zoozeer onder den indruk
dat hij zijn zoon den raad geeft zich voor den
kop te schieten. Wehner verschijnt echter bijtijds
op het tooneel en wijst den vader op het verkeer
de van zijn raad. Deze geeft zich gewonnen en
stemt toe dat zijn zoon aan de politie wordt
overgeleverd.
Er werd over het algemeen zeer goed geac
teerd. Wanneer we hier eenige kleine foutjes aan-
duiden, dan is dit niet bedoeld als afbrekende
kritiek. Integendeel.
Brandenburg, de officier van justitie, die over
't algemeen zeer goed speelde, zag er naar onze
meening, te goedaardig, te kalm, niet streng ge
noeg uit. Otto Brandenburg was goed. We zien
dezen acteur echter liever in een bliispel. Wehner
had de mooiste rol en vervulde die ook uitste
kend. We hadden zijn haren gaarne wat minder
grijs gezien. De kracht van zijn stem en zijn
jeugdig gezicht waren niet in harmonie met zijn
zilvergrijze lokken. Behling was wat nonchalant
en joirg in zijn rol van substituut. Een beetje
grime had dit allicht kunnen voorkomen. Vrouw
Wild was als oudje zeer goed. Kaspar Wild uit
stekend. Deze acteur heeft een zeer goede mimiek
en is naar onze meening best in slaat groote en
voorname rollen te spelen. Mirzel Schmidt was
als geknipt. Weinigen zullen haar dat verbete
ren. Liesbet Hesse, Wenderot en een commis
saris van politie, die de bijrolletjes hadden, vol
deden zeer goed.
Nog een woord van lof aan den souffleur dm
zich vooral in 't begin van de derde acte deed
■gelden.
Den dames werden ruikers aangeboden en
loosing Hiwlu g*&vond©n mOClélt "\YOrCl0II, UcTv
6
