NIEUWE HAARL. COURANT
««a
DE VERKEERDE KEUZE
VAN OVERAL
BINNENLAND
tier het Smokkelen.
WAT« DE PERS ZEGT
Vroolijk Allerlei
FEUILLETON
Dinsdag 14 Mei
Tweede blag
KORTE BERICHTEN.
Da eerste scheur in de E. B.
,t t Wat hoog noodig is.
Zeven weken scheiden ons nog van den stem
mingsdag, den eersten onder het stelsel dér
Evenredige Vertegenwoordiging.
De officieuse stemming, in de voor onze
partij verbonden kieskringen Haarlem en Den
Helder we wezen er reeds op! heeft een
goed resultaat gehad. Het advies, door het
Bestuur van den Bond van Katholieke Kies-
vereenigingen -gegeven, wordt hier ongewijzigd
gevolgd.
Tot zoover is alles in orde.
Maar iets anders is nog lang niet in orde.
Vooral in de grootere plaatsen, en met name te
Haarlem, zijn volstrekt 'niet alle katholieke
kiezers lid van de R.-K. Kiesvereeniging.
Toch is noodzakelijker dan ooit, dat ons
Rüo:?.sche kiezerscorps tot den laaisten man
georganiseerd zij..
Worde in dit opzicht het voorbeeld gevolgd
van kieskringenin Brabant, waar 50,000
georganiseerde Roomsche kiezers zijn, van kleine
plaatsen ais Lutjebroek, waar geen enkel
katholiek kiezer ongeorganiseerd is!
Onder het stelsel der E. V. komt ongeveer
iedere stem van ons, maar ook van de
tegenpartijen tot haar recht.
Het gaat er dus om, voor de katholieke lijst
in de kieskringen Haarlem en Den Helder
en dat liefst in dt volgorde waarin de candidaien
er op voorkomen alle stemmen der Roomsche
kiezers te krijgen.
Al de stemmen te krijgen van de leden der
Lesvereenigingen dat zal niet moeilijk zijn.
Maar de nog ongeorganiseerde katholieke
ki zers, die voor een belangrijk deel zich weinig
bewust zijn van de belangrijkheid der kies
campagne dat zijn de groepen, waarop
verleidende leuzen der tegenpartij, waarop de
in dezen tijd zoo dankbare propaganda der
apostelen van het evangelie der ontevredenheid
vat kan hebben.
Niet vergeten ook mag worden, dat nu de
stemplicht ingevoerd is, iedere stem die niét op
de katholieke lijst wordt uitgebracht behou
ders die van onwaarde en blanco stemmen
ter rechtstreeksche versterking van de linkerzijde
dreigt te worden.
Eindelijk is de techniek van het stemmen
d naai nieuw en eenigszins vreemd, In de
kiesvereeniging kan men daarmee veitrouwd
worden.
In deze zeven weken dus alle Roomsche kiezers
gemaakt tof lid der kiesvereeniging. De deuren
dezer organisatie zóó wijd open, dat ieder met
de meeste gemakkelijkheid er binnen kan treden;
vu tonden en kennis en gevraagd: zijl gij al lid
van onze kiesvereeniging? De lijsten van al
onze" Roomsche maxinenvereenigiogen vergeleken
met de ledenlijsten der kiesvereenigingen
Niet vergeten mag worden dat op den
stemmingsdag zelf het werk, veel meer nog dan
vroeger, gedflflti moet zijn
Over het smokkelen, zi|n« ^^r^ve^'de
middelen doet ie heer J. \v 'rbaar» merit-
Wij ontleenen er het volgende aan, t
weer eens doet zien, welke groote zedelijk
gevaren do smokkelarij met zich brengt.
De heer E. schrijft over dé aangewende mid
de'f1:Het omkoopen van ambtenaren en mili-
taaen. Dit gebeurt dikwijls onder het bedrfege-
lijke mom van iets aanbieden. Het begint met een
sigaar een potje bier en eindigt met gekfcom-
men. De ambtenaar behoeft alleen iets met na
ie zien. de soldaat behoeft eenvoudig een andere
lichting uit te kijken. De smokkelaar tracht op
goeden voet te komen met den ambtenaar en
zegt b.v.: dit vat of deze wagen heeft denzelfden
inhoud als de vorige, die u gezien hebt. U kunt
me gelooven, steek eens op of zullen wc een potje
bier"nemen of hier hebt u een kleinigheid voor
dc moeite en presenteert een briefje van 10, van
ICO, soms nog meer.
Alen ziet het omkoopen geschiedt met recht
streeks doch indirect. Met den op post staanden
schildwacht wordt een praatje gemaakt, era
sigaar wordt gepresenteerd, enkele guldens. De
handige smokkelaar zal hiermede nomt direct
berinnen Hij maakt eerst een praatje om te
'zira wat voor vleesch hij in de kuip heeft en
al spoedig merkt hij op of hij met een zwak
of sterk persoon te doen heeft en ol de betiok-
kene er zich toe 'leent. Is dit laatste het geval,
dan deinst hij er niet voor terug rechtstreeks op
de zaak in te gaan, zonder omwegen sommen
te bieden en deelt dan dikwijls precies mede
wat er gebeuren moet. Een eenigszins ervaren
kommies of militair gaat iets langzaam op het
aanbod in, zal schijnbaar zijn hulp verleenen en
brengt den smokkelaar als omkooper aan, dan
wel laat de zaak haar beloop tot t Jaatste
moment, en betrapt dan de gcheele bende met
smokkelwaar en al.
b. Het spionneeren en verken nes».
De smokkelaar tracht op goeden voet te komen
met vrienden en kennissen en huisgenooten van
den kommies of met de soldaten in 't algemeen;
In den beginne zonder iets van smokkelpiannen
ie laten blijken. Ook hierbij, is hij kwistig met
sigaren, potjes bier en ander onthaal.
Op deze wijze tracht hij de diensten, de rondes
de uren en plaatsen, waar zekere soldaten op
■post komen, uit te vorsehen.
Het komt maar al te dikwijls voor, dat grens-
wachtcommandanten, kommiezen enz. een zoo
genaamd huis vinden, waar men aardig ont
vangen wordt, terwijl later blijkt dat de baas,
de zoon of de knechts smokkelen of indirecte
diensten bewijzen als berger, leverancier, vooral
als spion.
Vrouwen en meisjes gaan er op uit, kennis
en vriendschap aan te knoopen en weten dikwijls
heel wat los te krijgen, waarmede smokkelaars
hun voordeel kunnen doen.
Hun eerbaarheid hebben zij er voor over om
een kommies, ten officier .of onderofficier, een
soldaat in hun macht te krijgen.
Dit spionneeren in algemeenen zin wordt voor
een specialen slag. welke moet plaats hebben,
meestal gevolgd door spionneeren in engeren
zin.
Om te weten te komen of een kommies 01
commandant zijn huis verlaat voor een rondo,
««telt de spion zich op in een tegenover liggend
huis en gluurt van achter het gordijntje soms
uren en halve dagen lang met een engelen
geduld naar de woning aan de overznde om
zoodra de kommies haar verlaat, aan de voor- of
achterzijde het huis te verlaten, op de fiets te
springen en langs een omweg in ren zijn mak
kers te waarschuwen. Hij fietst zelfs den betrok
kene brutaalweg voorbij. In den nacht waar
schuwt hij, door 'n zeker venster te verlichten:
een lamp er voor plaatsende, ofwel met de lamp
binnenshuis een zekere beweging te maken.
Een geliefkoosd middel om te waarschuwen
is. dat de spion quasi zijn pijp aansteekt, het-
geen door een verder opgesielden post wordt
overgenomen, ofwel hij zegt op luiden toon
goeden avond of snuit zijn neus. Op aeze wijze
wordt soms een geheele postenketen gevormd.
Op nog velerlei andere wijzen wordt gewaar
schuwd, als door het geven van een gil, «oor
een naam te schreeuwen, alsof men iemand roept,
of door te bellen op een fietsbel.
Een veelvuldig voorkomend middel om fe
spionneeren is het werken op het land nabij de
grens. De spion doet, alsof hij werkt, vaak op
een stuk land, wat hem in het geheel niet toe
behoort. Mem ziet dan meestal aan de andere
zijde van de grens ook iemand die quasi op het
land werkt en zoodoende maakt men afspraakjes
omtrent de waar, die gesmokkeld zal worden,
omtrent dien prijs en de plaats waar de slag
zal plaats hebben. Zeer gaarne gaat de spion
fras snijden, onkruid wieden of een sloot uit-
iepen, omdat daarmede geen goederen vernield
worden en er geen bijzondere kennis voor noodig
is. Immers, gaat hij koren maaien, of iets derge
lijks, dan moet hij dat wel degelijk kennen en
moet er werkelijk iets te maaien zijn, anders
bemerkt men alras zijn onkunde of dat hij daar
niet behoort te zijn.
A's reizend koopman met een kistje op den
rug, met een kruiwagen of handwagen, waren
verkoopende, die niet ten uitvoer verboden zijn,
als wegwerker de boomen snoeiende, doet de
spion zich heel onschuldig voor. Dikwijls voorzien
zij zich van passen en komen zoodoende vrij op
alle plaatsen, tot zelfs dicht bij de grens. In
vredestijd passeeren zij op die wijze de grenzen,
en brengen smolckelzaken in orde. Voor groote
zaken passeeren heeren de grens, voorzien van
passen en blijkbaar voor handelszaken reizende.
Ook werklieden, die geregeld de grens passeeren
of nabij de grens werken, verleenen handlan-
gersdiensten. Een prachtigen observatiepost be
trekt de metselaar, de loodgieter, die op het dak
van een lrnis nabij de grens werkt en dus het
geheele terrein kan overzien. Bij onraad -waar
schuwt hij door zijn pet af ie gaan zetten,
schrijlings op het dak te gaan zitten en derge
lijke bijna niet merkbare teekencn. Hier is een
veld open voor duizenderlei combinaties Naar
rato van de winst en van liet lukken van het
overbrengen, ontvangt de spion zijn aandeel.
DE RIJKSTELEGRAAF.
Het VADjEjEtLAND brengt een van bitteren
spot en klachten overvloeiend artikel over
onze Rijkstelegraaf, die o.a. door hst „voor
gaan van regeeringjstolegrammenmeer dan
ooit een afschrikkend voorbeeld van Staats
exploitatie schijnt.
Telegrammen van Dordrecht naar Rotter
dam gaan... over Amsterdam.
„Bijna alle teiegranSinen, die in Nederland
van do oene plaats naar de andere worden ge
zonden, gaan over Amsterdam of een enkele
maal (dit ter afwisseling, om het bedrijf van
onzen seindienst niet al te eentonig te maken
en het de bekoorlijkheid van het onverwachte
tö verleenen) over Rotterdam."
„Is het niet prachtig," vraagt het blad,
dat met dit artikel een volstrekt niet verbor
gen oratio pro domo (pMteefctè voor zichzelf)
komt, „dat een telegram, 's middags om 4 uur
uit Utreoht verzonden aan ©en ongelukkigcn
echtgenoot in Don Haag, hem meldend dat
hij dadelijk moet overkomen, daar zijn vrouw
ernstig ziek is, hem den volgenden morgen
bereikt, wanneer zijn vrouw al overleden
is? Zoo iets van spoed en prompte bediening,
zoo iets van vliegensvlugge berichtgeving ken
de men toch maar niet in hot steensn tijd
perk. Kwaadwilligen mogen beweren, dat do
trekschuit en de dill i!?enou ernstige mededin
gers kunnen worden "voor de NedeHmdscba
telegraaf, maar dezulken hebben geen ge
voel voor liet grootsche vernuft der uitvin
ding Het zijn de ontevredene», de mopperaars,
die altijd Smalen en spotten over hetgeen
waar ze meli (hun poover verstand niet bij
kunnen.
Telegrammen, die 's avonds om haf tien in
Amsterdam aangeboden worden, bereiken ons
reeds om halftw©e *s nachts. Wc moeten ©r
dadelijk aan toevoegen dat dit een record
is, dat uiteraard slechts zelden bereikt kau
worden, hetgeen ook niemand zou durven
verlangen, doch meestal zijn de telegrammen
6 tot 6 uur na afzending in ons bezit. Dat is
vlug en het is kinderachtig om daarbij verge
lijkingen te maken en uit te rekenen Iröe
lang het durenzou, indien bet afschrift van
zulk een telegram u per spoor, fietser, per
wandelaar, per trekschuit of per schildpad
werd toegezonden. Er zijn menschen, die een
boosaardig genoegen hebben i« zulke bere
keningen, doch tot dezulken behooren wij
niet."
Het verwijt van gebrek aan materiaal en
van de buitengewone
omstandigheden wijst
het Haagsche blad volstrekt af. De71 toestand
van thans had men kunnen voorzien, in het
begin van den oorlog stond do aanvoer van
materiaal uit het buitenland nog niet stil', en
in 81/2 jaar tijds had men in de behoefte kun
nen voorzien, zoowel door de» aanvoer uit
het buitenland als door clgen voortbrengt-'.
Niets van dit alles is geschied. Men he
de zaak gelaten zooals ze was vóór u..n
oorlog, me„ ©en volslagen gebrek aan voor
uitziendheid niet beseffend, dat dis oorlog aan
de telegraaf hooger eischen z»u gaan stel
len. De particuliere- en perstelegrammen zui
den op de magere 8 lijden, die hoofdstad-
centrale en residentie verbinden (fet wel:
drie lijnen, waar het er ten minste tien mees-
ten zijn!) nog niet eens normaal verzonden
kunnen worden, indien de reg^ringstéTegram-
men niet voorgingen.
Natuurlijk gaan de regeeriugsteleg;rammrn
voor, maar hebben andere, oorlogvoerende
landen geen Teg,wrings telegrammen, hebben
zij! hun telegrafisten niet gemobiliseerd e»
ligt bij' hun het particuliere draad verkeer
lamgeslagen zooals bij ons? Komt het ü&ór
voor, dat berichten 6 uur onderweg zijn en
ten slotte hot en haar door eikaar worde»
afgeleverd? Neen* Daar marcheert de
dienst uitstekend, bij onu in het land van
Jan Salio, is hij volkomen «ontwricht, dank
zij gebrek aan vooruitziendheid en in dwaas
heid ongeëvenaarde regelingen, waar ee;> nor
maal verstand bij stii 'staat. En wat zijn dat
allemaal voor regeeringstelegrammen, die
vooral 's avonds en 'a nachts, dag aan dag,
do telegraaflijnen tussoben den Haag en Am
sterdam blokkeer© n?"
Ofschoon wij uiteraard do aatigeuua do i->-
ten aan wier juistheid wij intus sohou n 1 e t
tw ijrolen voer rekening van het „Vader
land" moeten laten, ieder ander heelt erva
ring genoeg op dit s tuk om te, weten dat met
de belangen vaK 5i and©! en industrie door
onae Rijkstelegraaf en ka®1' lni enting zacht
gezegd raar omgesprongen yordtl
rm^irnmmtrnaeiameeeai^-'- «sggBBsr.-:
Een brutaal stukje. Te Onstweddo
ontdekte do landbouwer Ho vin* Donderdag
morgen, dat men 's nachts een zijner beste koeien
in de weide vlak achter zijn huis geslacht had.
Het vleeaoh was meegenomen en alleen het vel
en kop en pooten waren achtergelaten.
Behandeling van gevangenen.
De heer C'. J. van Borrendam, die zich thans,
11a zijn vonnis wegens principieole dienstweige
ring, weer in vrijheid bevindt, heeft aan den
minister van Justitie een adres gezonden waar
in verschillende grieven worden gesoma' tegen
de behandeling der gevangenen in het Huis
van Bewaring te Utrecht.
Door adressant wordt m hoofdzaak gewezen,
op de verregaande onzindolijkheiu' welke in ge
noemd Huis van Bewaring heersoht, terwijl hu
voorts klaagt over de onvoldoende behandeling
van zieken.
De etcnsWikken adressant war«n
sterk roestig. Het drinkwater werd in roestige
emmers verstrekt, zoodat het een paw uur na
de verversching geheel bruid en ondrinkbaar
WftS»
Het wasoligoed verkeerde in ergerlijk wneri-
gen toestand, verschooningen werden zeer on
regelmatig en met la«ge tusschenpoozen ver-
strekt. Er waren die een maand
straftijd in het Huis van Bewaring doorbrach
ten en gedurende al dien tijd gèen verschooning.
kregen.
Voor het schoonhouden \aa drinkbekers en
wasclibjikken werden 2 doeken verstrekt welko
in 4% maand sleelits 1 maal vervangen werden.
Met dcjse doeken mooeten Mk tafel de
Pi'ivaatbril .worden echoén&ebouaen.
Over de ziekenbehandeling zegt het ajlres
o.a., dat een patient met een zweer aan het been
twpo dag€n zonder verband bleef, daarna werd
verbinding enz. aan de zaalgenooten overgela
ten, terwijl geen middelen om de wond te reini
gen, wercien verstrekt. Een. andere patient met
een zweer aan de ke©l bleef eveneens eenige
dagen zonder verband, terwijl hij, hoewel 'de
dokter syphilis had geconstateerd, op de ge-
meenschapszaal bleef.
Ook over het toezicht van maandcommissaris-
sen en directeur worden in het adres eerige op
merkingen gemaakt.
Ontvluohte gevangene. Te 's-Her-
togenbosch werd aangehouden do Italiaan G. da
Grarda, die, aan de Duitsche gevangenkampen
ontvlucht, van 's-Sertogenbosch uit als schul
dig van eenige aanzienlijge dièfstlalen zwaar
geboeid naar Tilburg en vervolgens naar de
.Paraplu©" te Breda wötd vervoerd.
De slimmerd wist gedaan te krijgen dat hem
voor eenige minuten de boeien werden afge
daan, waarna hii door het privaatraampje van
den trein ontvluchtte en de bewakende mare
chaussees verbluft achterliet.
Levensmidd'olenwoeker. Een lezer
schrijft aan de „N. E. Ot.": Als illustratie van
de vrijmoedigheid, waarmee üe handel in aller
lei ook aan de distributie onttrokken levensmid
delen geschiedt en de prijzen, die men durft te
vragen, dieno de volgende aanbieding, die een
mijner bekenden een dag of wat geleden van
een winkelier in de provincie os tying:
De leverancier in quaestie bood hem aan:
macaroni a 2.35 per pond bij op zijn minst
20 pond tegelijk: maizena 1,25 per pond min.
80 pond), gemalen tarwe 1.50 per pond (min.
100 pond); groene erwten 1 per pond (min.
100 pond); bruine boonen 1-20 per pond
(min 100 pond)vermicelli 2.25 per pond
(min. 20 pond); cacao 3.50 per bus (min 10
bussen); gort 1.25 per pond (min 100 pond);
boter 2.25 per pond (min 100 pond) gerookte
ham 6 per pond (min. gewicht per ham 8
pond)rookvlersoh 3 per pond (min. gewicht
per stuk 7 pond); kwattareepen 17 per hon
derd; koffie 5 per pond; th.ee 8 per pond:
rijst 2 per pond. Commentaar overbodig.
Onze gouden munten. Men meldt
ons van de grens: Heden werden nabii een
grensplaats aan den overweg van het spoor,
nabij het station van Geleen, in ie richting
naar Munster Geleen, aangehouden drie smok
kelende dames van zeer deftige familie. Zij
warén, te Geleeu aangekomen met den sneltrein
uit Amsterdam. Zii behoorden in het dorpje
Munster «Geleen thuis. Even voorbii den over
weg gekomen, werden zij aangesproken door den
burgerambtenaar uit Geleen en werden verzoent
mede te gaan naar de visiteuse op den Rijks
weg. Aldaar werd op hen bevonden een. waarde
Van bijna f 18000 gulden aan goud geld, ver
borgen on,der de kleoderen, kousen enz. Dit Soua
geld hadden zij te Amsterdam ingekocht. Hot
geld werd door den ontboden inspecteur uit
Sittard in beslag genomen en de dame» per
rijtuig vervoerd naar de mareohaussée-kazerne
te Sittard, waar zij zullen worden voorgebracht
bij ö'en Officier van Justitie.
De bakkerij van M. in «e Dorpstraat te
Hoenshroek is door .onbekende oorzaak afge
brand. Verzekering dekt de schade.
Te Stoenwijk, werd het ö-jarig zoontje
va;i iN- van der Kuokke door oen zwatir met
hout beladen wagen overreden en op slag ge
dood'.
B. en W. van Delft stellen den gemeente
raad voor, de kermis dit jaar niet te laten
doorgaan.
Een rechercheur te Amsterdam heeft al
daar aangehouden een 17-jarigen jongen, ver
dacht van valsehkeid in geschrifte.
Op de Me.ikoopü'agen in Zeeuwsch-V laan-
deren werden zeer hoogc prijzen betaald voot
het vee. Paarden, werden tot 3000 en hooger
•betaald en koeien brengen tot 800 op.
Te Delft heersoht reeds verscheidene
dagen bijna volslagen gebrek aan drinkwater.
Naar wordt meegedeeld, moet het voor
nemen bestaan om dezen zomer den dienst op
de lijn KampenTlattr-m te staken.
Uit het kanaal Ter Neuzen is het lijk op
gehaald van een 19-jarigen jongen,, die sedért
©enigen, tijd werd vermist.
Door de aanhoudend© droogte heersoht te
Harlingen een nijpend gebrek aan drink- en
wasckwater.
Zondag herdachten de drio dienstboden
van de familie IngenHousz, to Arnhem, tege
lijkertijd hun koperen dienstverband bij dezelfde
familie.
EEN OPVATTING.
Student (peinzend): Wat drommel zifni
die menschen gek? Als ik die p.aar lui, die gel
ya» me moeten hebben, vergelijk mot die mil-
li oenen waaraan ik geen cent schuldig hen, :lan
kan ik me niet begrijpen, waarover die ellen
dig© sokul^eischers zoo'n misbaar kunne®
maken.
HET GESPREK MET WIEN ER NIET WAS.
Professor, uitermate verstrooid, hqort bij z
thuiskomst gestommel onder zijn ledikant.
Is daar iemand? roept hij.
Nee, professor, luidt 't antwoord van den
inbreker, ilo v«n professor© verstrooidheid
mearmalen gehoord heeft.
Gek, zegt dan de hooggeleerde, ik meen
de toch zoo duidelijk iets onder het bed ta
hooren.
HOE MEN EIEREN LEGGEN MOET.
f» ®en keukenboek stond vermeld, hoe men
eieren versch houden kan. ,.Men legge ze, zo®
stond er, met het spitse eind naar beneden.
Weten onze kippen dat al? vroeg kleine
Jet.
men uit ontevredenheid over de candidaat'-
stelüng door den Economischen Bond voor
de a s. Kamerverkiezing, ■waaraan dus nu
het ontstaan van weer een nieuwe partij;
te danken is.
Minister Treub beleeft dus als -gcestelijk'o
vader van de zoo grootsch opgezette bewe
ging 'waaruit de E. B. is voortgekomen, enl
waarover zulk een ophef werd gemaakt,
nog maar bijster 'weinig pleizier.
DE AK KAMERVERKIEZINGEN.
KifSjkring IUm Ihogch.
iWij vernemen, uit goede bron, dat do
heer Fleskens aan het bestuur van den kies
kring Dén Bosch heeft verzocht mr. J. Loeffi
als 110. 1 op de canciidatenlijst te plaatsen1.
CRISIS AANGELEGENHEDEN.
Naar do „N. C." verneemt, ligt het in
het voornemen van don minister van Land
bouw d?n hooioogst 1918 te 'distribu-
eèren.
Van het denkbeeld om het Malieveld in'
Den Haag met boonen te beplanten
is afgezien. Bij onderzoek Vas geblekèn,
dat de uitkomst niet aan de verwachtingen:
zou beantwoorden.
Ce Toewijzingscommissie voor veevoeder
is voornemens nog in deze maand een aan
vang te maken met de distributie van var.*
kensmeel, alleen te verstrekken voor het
mesten van reg e e r i ngs v a,r k e n s.
De commissie 'vorwackt, dat door de land:-
bouwers, fokkers en mesters van-de gel©-
I 'M II- 1
De onder de auspiciën van den politieke»
minister Treub opgerichte Economische Bond
toont nu reeds met bestand te zijn tegen
de stormen van het politieke leven.
Er zijn in de gelederen van deze nieuwe
partij reeds geschillen gerezen, die hebben
geleid tot scheuring, waaruit te Rotterdam
een nieuwe kiesvereeniging is ontstaan, on
der den naam van Algemeene Vrij zinnige
Kiesvereeniging.
Deze geschillen moeten zijn vooiugeko-
hot gemis varkens vleesch, spek en vet,'j
dat zoo er ig door de geheele bevolking)/
wordt gevoeld, altnaim ten deele zal wor-t
den verholpen.
JDoch wil de poging, om in het groote vet-«
gebrék te voorzien, met succes bekroond)
worden, dan js in de allereerste plaats hoo-
dig de absolute me déw erking van
dc geheele bevolking tot verzameling Tank
de grondstoffen. Het meel n.l, wordt bereidi
uit allerlei grqndstoltea als: aardappel
schillen, gr oen tenaf v-all en, enz.
Deze in te zamelen is een omvangrijk
werk, dat echter zeer vergemakkelijkt wordt
wanneer alle schillijn enz. afzonderlijk wor
den gehouden van huisvuil', asch, papier q.d.
De commissie roept daarom iedere medo*
werking in-
Men beware dus zijn schillen en andere
afvoUen afzonderlijk, en sta deze af aan
de ophalers of aan den reinigingsdienst, ten
behoeve van de commissie.
Daardoor alleen kan de commissie haar,
doel bereiken, namelijk do geheele be-j
volking weder van v a r k e n s vleesde-
te voorzien.
Het Kamerlid Van Rappard heeft tot den
minister van oorlog Ie schriftelijke vraag ge-
rioht, of deze bereid is, in verband met den toew
stand van dén veestapel, die inet ondergang; be
dreigd wordt, te bevorderen, dat aan da
militairen geen hooger vleesch-;
rantsoen wordt verstrekt dan aan de bur»
gers.
En in direct verband met deze vraan aan den
minister van oorioar richtte dc heer Van Rap
pard tot den minister van Landbouw de vraag,
of de minister bereid is het slachtverbod
op ruinen op te heffen.
NEDERLAND EN DE OORIX1G.
Zaterdag heeft de laatste verzen
ding van vol jarige paarden, van1
Tiet uit, naar Duitschland plaats gehad.
Vrijdag zijn verzonden 824, Zaterdag 313.
HM; »A. H.« verneemt, dat over een paan
weken het stoomschip vTabanan* van dea
Rotterdamsohen Lloyd, dat als hulpkruiser.
wordt omgewerkt, naar Nieuwerliep zal ver
trekken om aldaar stokken geschut in te nes-
men. Het stoomschip komt onder bevel van
don kapitein ter zee A, F. Gooszen. Het lgt
in d© bedoeling liet convooi half Juni naai
I n d i te doe» vertrekken-
52
„Neen," zeide zij, „ik geloof dat niet En
hij zelf is overtuigd, dat dit ziekbed; zijn
sterfbed worden zal- Daar heeft hij met u
«ver gesproken, ontken het maar niet. En
hij heeft u verzocht z'n zaken te regelen.
Karei wist niet wat hierop te antwoorden.
„Heusoh mevrouw," zeide hijl, JU wiet d©n
tovfcf-and nu tooh al ,te donker in. Uw vader
Js natuurlijk heet erg ziek, maar ik ver
trouw, dat hi] botes- worden zal"
Rosa schudde het hoofd.
„Neen," zeide zij, „vader gaat dood die
overtuiging brengt gij niet bij mij aan het
wankelen. En gij' zelf zijt er ©venz^r van
overtuigd. Maar luister nu eens. Hij' zal u
de trUgding van zijn zaken opdragen en gij
zult hem dit niet weigeren, dat weet ik, w-ant
gij rijt z'.n vriend. Hij zsü u ook r&ad vra
gen en daarem heb 'k deze gelegenheid ge
zocht met u te spreken. Zoudt gij' hem niet
wiTten (naden, dat voor hij' sterft, hij' zioh
verzoent met mijn man."
Karei Hartman zag Rosa ontsteld aan.
„Dat hij zich verzoent met Van Laec-ken?"
„Ja. Zie eens voor u hebben wij' geen ge
heimen. Eduard heeft zich schandelijk go-
dragen. Mijn. vader heeft allo reden boos op
hein te zijn. Maar ik ben Eduard's vrouw,
ik heb verplichtingen tegenover hem. En mijn
eerste plicht is het te trachten, dat mijn
man en mijn vader geen vijanden blijven. Ik
hüb ©r 6)6fis nioti mijia vader over ^leapTo-
ken, dooh hij bleek onverzoenlijk. Niemand
heeft grooter invloed op hem als gij en dus
te op mijn hoop gevestigd. Ik weet wel,
dat gij' misschien zult meenen, dat gij' toch
wel in de allerlaatste plaats in aanmerking
moest komen om voor Ecluard to pleiten, doch
ik vertrouw op uw edelmoedig karakt.r.
Eduard heeft het versohikkelijkste tegenover
u misdreven, omdat hij schuld beeft aan den
dood vaa uw vador. Maar* refcen kern uie
schuld niet te zwaar aan. Hoe ellendig zijn
gedrag ook geweest moge zijn, ik heb de
overtuiging, dat hij' uw vader niet heeft willen
dooden,"
Karei Hartman veelde hoe dc meest tegen
strijdige gedacht©11 'lü,n bestormde».
Hij' zou pleiten voor Eduard van Laeoke»,
hij Was dit inderdaad niet iets dat ging bo
ven zijn krachten. Moest hijl dat van zich
zelf eischen. Hij' ïwu helpen een Verzoening
te bewerken tusschen Eduard Van Laecfen
en zijn Bohoonvadoi' niet alleen, maar ook
tusschen Eduard e» zÜn vrouw, die hij' zoo
diep ongelukkig gemaakt had?
Karei voerde ec» hevige strijd met zich
zelf, doch Rosa fclidd haar blik op hem ge
richt. Rosa die wel besefte wat deze beslis
sing heim kosten moest, stelde zoo groot ver
trouwen in hem. E» mooht hij haar dan te
leurstellen, nu rij' zoo leed, zoo ongelukkig
was, nu ook haar vader haar dreigde te ont
vallen.
„Goed," zeide hij- „ik zal liet doen."
„Ik dank u," antwoordde zij eenvoudig, „ik
dank u, want ik weet, dat dit besluit u veel
moet kosten. Maar ik b©b mij in uw vriend
schap niet vergist."
Karei herhaalde:
„Ik. zal doen wat u mij vraagt." En hij
voogd© erbij „Ik wil' u ook nog dit zeggen
mevrouw. Ik ben evenzeer als u overtuigd,
dat Van Laeeken niet bedoeld he.:ft mijn va
der te dooden. Meer jtog ik voor mij weet
zeker, dat hij hem met gedood heef;. Mijn
vader is niet gestorven aan do wonde, die
hij' opdeed. Hij had een hartkwaal. Do dok
ter had Item een plotselinge» dood voorspeld.
En in zooverre is het zeer ongelukkig g»-
weeet voor Van Laeeken, dat hij' mijn va-
dei- de hevige gemoedsdojning opwekte, Waar
door deze het leven liet.
„Gij' verdedigt mijn man," Ros»-
„Ik zeg slechts wat do waarheid war
deze zaak betreft is hij althans mindei t'c.
'dig dan de wereld meent. Ik heb dir. ook be
toogd tegenover den officier van juM-ite, die
indertijd het onderzoek tehtde. En ars
Eduard Van Laeeken niet gevlucht was, ge
loof ik zeker dat hij! zoo men hem gestraft
had ©och met een betrekkelijk zaer lichte
straf zou zijn vrijigekomen." t
„Meent gij dit?"
„Zeker, t te mijn waarachtige meerling."
„Wol mijnheel' Hartman. En veronderstel
een oogeablik, dat mijh man uit het buiten
land .terugkeerde ©n zich zelf bi| de justitie
aanmolddei, dat zijn zaak dus vtoor het ge
recht kwam, zoudt gij dan ook voor hem
pleiten, zooals gij het nu tegenover mij' "ge
daan hebt?"
„Voor hem pleiten/mevrouw. U moet roe
goed begrijp^i. Ik zou al© getuig© opgero -
peu, "volkomen naar waarheid getuigen wat
ik weet. En ik gdbof wef, dat mijn ptuxgie-
nis zeer ten gunste van Eduard v an Laeckeh
zou zijn.
O" antv. rdde Boea, „zeg ook aan mun
vader,'dat h irdgeenmooi-denaar is. Wilt ge,
„Zekfci-, ik zal het doen."
„Hoe dank jk u," zeide zij, hem de bami
reikend, vloor alles wat gij; voor mij doen wilt.'
Karei ging heen ©n buiten gekomen begal
hij! zich niet naar de fabriek, ook niet naar
rijn woning. Hij! moest alleen zijn, hij moest
nadenken, hij mojest tot kalmte komen. Daarom
lièp hij' over den singel en verder buiten de
stjaid den .wandelweg op en dacht na. Wat
had hij beloofd? Dat htji trachten zou.Gnunp
met Eduard te verzoenen. En tegabj^
hij Oump beloofd hem te helpen om re w-
gen, dat Eduard Van Laeeken
van de Jabriek in handen krugen zou. Koa
"hij zijn beloften tegenover de vader ©n dq
dodhtér beide 'h:ouden?
(Wordt vervolgd.!
