^kunWeWMums"'
STA DE N S T R EEK
Algemeene Bond van R.-K.
Kiesvereenigingen.
ORDE EN ARBEID
(Van een bijzonderen correspondent).
(Vervolg).
(Het Program van act);1.
In behandeling kwam daarna het ontwerp-
program in z'n geheel.
Dr. Hofman uit Gouda verzoekt, in ver
band met punt 28, invoering van de Ziekte-
•wrt, dat de parlementaire vertegenwoordi
gers rekening"^'en houden met de bo-
lang-n d r #^*u!iero ziekenfondsen. Na
dat rog enkele kleinere zaken waren toe
gelicht. werd het program ongewijzigd vast
gesteld.
De Financidsn.
Namens de commissie van verificatie
brengt de heer Bianchi van Amersfoort een
gunstig verslag uit.
(De Haagsélte nyotle.
In behandeling komt daarna de reeds ge
publiceerde motie Den—Haag waarvan vol
gens do toelichting door den afgevaardigde
van Den Haag, de strekking is, to doen
blijken dat de Katholieke partij een eenheid
vormt, omvattend allo lagen der- bevolking.
De voorzitter zegt, dat het Bondsbestuur
togen deze motie geen bezwaar heeft. Zon-
d r discussie werd deze motie aangenomen,
alsm d? het bestuursvoorstel, luidende: De
alg cm. bond draagt het bestuur op, zooda
nige maatregeton te nemen, dat zoo dra mo
gelijk na afloop der a.s. verkiezingen een
in verband met de veranderde 'tijdsomstan
digheden gewijzigd bondsreglement kunne
•wo-d'n vastgesteld.
[De motie van 'Arnhem.
Aan de orde komt daarna de eveneen»
reeds gepubliceerde motie-Arnhem, houden
de uitnoodiging zoo spoedig mogelijk eea
veelzijdig samengestelde commissie te be
noemen, ten einde mede in het licht [der
ontwapeningsgedachte het vraagstuk der
verdediging van Nederland en zijn koloniën,
zoowel uit een principieel als uit een oppor
tunistisch oogpunt, in zijn vollen omvang
te onderzoeken en daarover een rapport
uit te brengen.
De heer Sasse v. IJsselt uit Utrecht meent
dat deze motie .prematuur is. Beter acht
spr. het een commissie te benoemen, die
onderzoekt of de huidige mobilisatie in vol
len omvang moet gehandhaafd blijven.
De voorzitter meent, dat dit laatste hier
niet in behandeling kan komen. Tegen aan
neming der motie acht spr. geen bezwaar
aanwezig; Arnhem tooh vraagt niet anders
dan een commissie te benoemen'. De taak
van die commissie zal echter geen gemak
kelijke zijn. De motie werd aangenomen.
Mcdiede-eJingie®.
Nadat de verschillende moties Waren aan-
Senomen wenscht de voorzitter eenige me-
edeelingen te doen van algemeenen aard.
Naar aanleiding van het politiek advies
zegt spr. dat er van sommige zijden verzet
en zelfs bedenkelijk verzet gekomen is. Dit
verzet bewijst iuist dat het noodig was.
Door alle Weidenkenden in het land ia
het politiek advies toegejuicht. Zeker tegen
enkele onderdeelen van het advies zou cri-
tiek te voeren zijn en met name aan de
namen der plaatsnemingen kan Wat meer
zorg b steed worden.
Do houding van Dan Bosch,
wat echter de eigenlijk© candidaten be
treft is in 17 van de 18 kieskringen het
politiek advies gevolgd, een bewijs temeer
hos noodig dit advies was. Alleen den "Bosch
heeft dat advies niet gevolgd, daar is met
alle leiding geen rekening gehouden, die
houding van pen Bosch moet spr. zeer be
treuren. Vervolgens geeft spr. nog enkele
practische raadgevingen in zake de voor
bereidingen van de offic-ieele candidaatstel-
ling, die a.s. Dinsdag moet plaats hebben,
De voorzitter van den kieskring Den
Bosch verdedigt nog kort de houding van
Den Bosch en zegt hoewel jjij betreurt dal
het politiek advies niet in z'n geheel ge
volgd is toch vijf van de zes mannen van
het advies, al is 't'dan ook 5u een andere
volgorde op de officieele lijst voorkomen.
Besloten werd vervolgens op voorstel van
een voorzitter om de lijsten die daarvoor in
aanmerking komen te verbinden ook fworden
verbonden. Door den voorzitter, werd met
nadruk gewezen en de vergadering onder
st uiide deze bewering door een krachtig
'•applaus dat nu de lijsten zijn vastgesteld
zoowel pers als in vergadering de kiezers
op 't hart gedrukt moet worden om allen
steeds op nummer 1 te stemmen, dit is ©pnj
levenskwestie van de Katholieke Staatspar
tij. Steeds dus wijze men er op stemt op
nummer een van de lijst. De heer de Wolf
Amsterdam doet eenige mededeelingen over
de werking van het centraal propaganda-
bureau. De vergadering werd daarop ge
schorst.
Mgr. Dr. Nolens aan het woord.
In de middagzitting was het woord aan Mgr.
Dr. \V. H. Nolens, tot het houden eener politieke
ïede.
Inleiding.
De voorzitter verwelkomde allereerst den
HoogEerw. Heer Deken van Utrecht, alsmede
eemge leden van de afd. Utrecht van den Room-
schen Vrouwenbond. Op bijzondere wijze heette
spr. welkom Mgr. Nolens, daarbij dankbaar
mededeelend, dat het bestuur een belangrijk
advies had mogen ontvangen, bij de samenstelling
van het partijprogram van de Kamerclub, hek
welk echter o. m. het werk was van Mgr. Nolens.
Het program vtfor 1918 was dat van Dr. Schaep
man, doch aan dit program zal onafscheidelijk
dat van Mgr. Nolens verbonden zijn. (Applaus.)
Een herinnering.
Mgr. Nolens, het woord verkrijgend, zegt, dat
In hem op het oogenbiik herinneringen opkomen
aa" ,een soortgelijke vergadering als deze, met
doel in 1898 bijeen geroepen. Daar werd
ook het partijprogram behandeld.
Van degenen, die toen aan de samenstelling
daarvan medewerkten, zijn er op het oogenbiik
nog slechts 4 over, Vooral missen wij hier den
reeds in 1884 in „De Wachter" de
noodzakelijkheid vao een program aantoonde er
een proeve van gaf en wiens werk het ook eigen
lijk was, dat in 1898 tot stand kwam. Hét was
onze" groote Dr. Schaepman, die onvergetelijk
la ons midden dient te zijn. (Applaus.)
Vroeger en nu.
opr. wil eenige vergelijkingen treffen tusschen
®eLPr°STam van heden en het vorige.
Program is samengesteld en aanvaard
«ooi de kiezers zelve; het andere werd alleen
'door lien aanvaard. Ziedaar, aldus spr., een
ontwikkeling volgens alle regelen der democra
tische kunst, waarover we ons van harte kunnen
verheugen. Spr. gaat dan de huidige organisatie
der RoomsChe kiezers na. Zij vindt haar
bekroning in den Bond, die dikwijls veel critiek
moest ondervinden. Men kan van oordeel zijn,
dat er hier en daar is misgetast, doch over het
algemeen kunnen wij, wat aangaat de verkiezing
der candidaten en de samenstelling van het
program, tevreden zijn. De wijze waarop dit
geschiedde, behoeft niet onder te doen voor het
systeem, gevolgd door de partijen, welke het
praedicaat democratisch voor zich opeischen.
Spr. wenscht aan het Bondsbestuur daarvoor
dan ook hartelijk dank te zeggen,
Spr. wil nog een vergelijking maken tusschen
vroeger en nu. De Katholieke Staatspartij was
tot 1897 bijna steeds minderheid en onderling
verdeeld. Daarna werd onze partij reeds twee
maal geroepen aan de regeering cteel te nemen
en in de eenheid sterker dan ooit te voren.
Onze kracht
De kracht onzer partij wordt nog gedemon
streerd door de overdrijving waaraan onze
tegenstanders zich ten opzichte daarvan schuldig
maken. Vooral de Evangelische Maatschappij
tracht den invloed van de Roomschen te fnuiken.
Eerlijkheidshalve moet spr. echter getuigen, dat
lang niet allen ter linkerzijde met haar actie
instemmen* Wij, Katholieken, hebben recht op
den ons toekomenden invloed in het Staatsbe
stuur. Wij wenschen niet bevoorrecht, doch ook
niet achtergesteld te worden. Ter geruststelling
van de lieeren ter overzijde moge dienen, dat we
niet strijden om de aardigheid van het politieke
spel en dat we alleen 'n positieven strijd strijden
en niet om anderen den voet dwars te zetten.
Een regeering, waaraan we zeen deel hebben,
kunnen en zullen we loyalen steun niet onthou
den.
"Wij zijn er!
Men verwijt ons wel eens, dat wij te gouver
nementeel zijn, doch dit ligt in den' aard onzer
partij. Wij maken geen drukte en springen niet
tegen hooge muren, omdat wij er toch met over
heen komen. Spr. erkend gaarne, dat de heeren
van d« andere zijde, wanneer zij achter de groene
tafel zitten, dikwijls hun anti-clericalisme laten
varen, doch het streven van godsdienstige maat
schappijen, die ook een politiek doel nastreven,
moet ons waakzaam doen zijn. De katholieke
partij is er en niemand betwist haar bestaans
recht. Zij streeft naar de behartiging van alge
meene belangen en die zijn van alles omvattend
en heeft tot doel de verwezenlijking der christe
lijke beginselen in het staatsbestuur en kant zich
natuurlijk ook tegen verwaarloozing ervan.
Daardoor worat aangegeven, wat de Katho
lieke partij met andere partijen gemeen heeft en
wat haar daarvan onderscheidt. Zij is een volks
partij in den goeden zin van het woord Daar
mede hebben gekozenen rekening te houden,
maar ook de kiezers. De gekozenen hebben tot
taak op economisch terrein dikwijils slechts schijn
baar afwijkende meeningen tot elkaar te brengen
De kiezers moeten er rekening mede houden,
dat ieder R.-K. kiezer ih de Katholieke partij
behoort en daarop zijn plaats is. ZIJ hebben tot
taak het geheels Katholieke volk zoo goed moge
lijk in de Kamerpositie te vertegenwoordigen'.
Door overleg en vergelijk In eigen boezem dient
men over verschillende zaken tot overeenstem
ming te komen.
Ons Program en onze beginselen.
Een aan het Staatsleven practisch deelnemende
partij moet een program bezitten als richtsnoer.
t>« grondslag van ieder program van actie is een
program van beginselen; voor alle partijen geldt
dit, doch wel zeer scherp voor de onze. Onze
beginselen zijn blijvend en maken deel uit van
de leer onzer Kerk, zoodat het eigenlijk niet
noodzakelijk is, dat we altijd met zulk een
program komer..
Onze beginselen vinden we neergelegd lo
onzen catechismus, welke niet alleen tot zekeren
leeftijd geldt.
Reeds de eerste vraag daarvan: „Waartoe
zijn we op aaide" en liet antwoord daarop trekt
de grenslijn tusschen ons en anderen. Onze
grondwet, ook voor het openbare leven, vinden
wft in de Tien Geboden, terwijl het Onza Vader
ons heeft geleerd biddend te vragen wat we
noodig hébben en dat ook in de juiste volgorde.
Nadëra uitwerking van die beginselen van het
politiek en economisch teven vinden we in een
reeks van encyclieken.
Het vorig program was tegelijk een program
van beginselen en een van ac$e. Die beginselen
Wijven bestaan. De eischen van het oude zijn
ten <jeete verwezenlijkt, en dit wordt nü ver
vangen door hot program van het heden, Spr.
gaat hierop de verschillende hoofdstukken van
het program rfa.
Be vrefl© bleu en gindss
Spreker wenscht daarbij te wijzen op twee be
langrijke punten, die de geesten bezighouden,
m. de volkeren-vrede en de bedriffevrede, vrede
tiïsschen de naties en vredi tusschen werkgever
en werknemer. Men vreest terecht, dat hetgeen
nu nog" een oorlog Is tusschen' Tanden, er straks
een wordt tusschen werelddeel en. Zoolang de
menschen zijn zooals nu, zulten er altijd wei in
ternationale Verwikkelingen blijven bestaan en
zoolang ze niet In uiterste consequentie voeren
tot oorlog zullen ze beslecht móeten worden door
scheidsgerechten. In de omstandigheden van het
oogenbiik is het niét aan ons daartoe het initia
tief te nemen. Het is echter plicht voor een Ka
tholiek, medewericing te verleenen aan cte vreed
zame oplossing 'van geschillen. Even noodzake
lijk Is het streven naar den bedrljfsvrede.
Een- duurzame vrede tusschen staten kan al
teen door organisatie verkregen worden. Even-
zoo kan alteen een bedrijfsvrede worden verze
kerd door organisatie van personen in groepen,
doch ook van groepen onderling. De staat zal
die organisaties deel moeten doen nemen aan de
adviseerende en uitvoerende taak van den Staat.
Met dit program, aldus vervolgt de spreker,
gaan we thans de verkiezingen tegemoet. Eigen
lijk behoeven we geen strijd te voeren tegen an
dere partijen, we rekenen alleen en moeten daar
voor moeite doen, dat de Katholieken op de Ka
tholieke lijsten stemmen.
1 w,Op uw liooflle!
We dienen eohter te waken tegen de kapers op
onze kusten; de vrijzinnigen van alle schakee
ringen. Er is een tijd'geweest, dat wij, zelf geen
partij vormend met dé liberalen zijn meegegaan.
Daarvan zijn nog de liberaal-katholieken over
gebleven, doch het zijn slechts losse exemplaren.
Hier en daar vindt men er ook nog wel een nest
van, onder den naam van onafhankelijke». Een
tweede groep kapers zijn de socialisten in hun
verschillende schakeeringen, die vooral hun slag
trachten te slaan onder de katholieke arbeiders.
Bij de georganiseerden hebben zij evenwel wei
nig kans; dit zij een spoorslag voor leder om
de Katholieke organisaties te bevorderen. Het
besjq reajipdte ertegen te geep dwang, doch kalm
overleg en overtuiging, da{ .een katholiek, pp
grond van zijn beginselen geen socialist kan
zijn.
De Econ. Bond.
Een derde kaper is de Economische Bond, een
yan de vele jonge, nieuwe partijen tot welzijn
van het land uit den grond geschoten. De
Bond heeft 't aantrekkelijke van de jeugd. Hij
is ook nog hierom aantrekkelijk, wijl bij 't eco
nomische op den voorgrond plaatst. De heer
Treub is er de vader van; hij is ook nog, gelijk
bekend, Minister van Financiën, De heer Treub
houdt nog al van verrassingen op politiek ter
rein, en we zullen, aldus spr,, dit ook maar als
een verrassing beschouwen.
Bij de arbeiders zal de Bond uit den aard der
zaak weinig mede hebben, doch ook onder de
Roomsche werkgevers zal hij geen aanhangers
vinden. De heer Treub heeft geschreven, dat na
de verkiezingen Rechts wel aan het bewind zal
komen en er dan een opnieuw ontbranden van
den schoolstrijd te wachten stoncl Gebeurt zulks,
dan is het de schuld van Links, omdat Rechts
alleen streeft naar een eerlijke uitvoering van
art. 192, aan de tot standkoming waarvan de
feheele Kamer medewerkte. Treub vreest ook de
ariefwet weer. Spr. wenscht er op te wijzen, dat
wij daarvan geen dogma maken, doch naar om-
standigheden wenschen te handelen.
Vooruit!
We staan dus voor de verkiezingen, die ons
de Regeering kunnen brengen of we komen in
de pósitie van een sterke minderheid. Het Re-
geerings-kasted biedt geen al te vroolijke intre
de, doch de Katholieke partij erkent den plicht
als zij gedwongen wordt een combinatie met
andere groepen is altijd mogelijk de Regee
ring te aanvaarden. Het ligt voor de hand, dat
het bondgenootschap met de andere reclitsche
partijen voortduurt. In 't bijzonder bindt ons met
naar de eerlijke uitvoering van art. 192 en de
verzekeringswetten. Maar als daarmede geen
meerderheid valt te vormen; wat dan? Ons ant
woord hierop; komt tijd, komt raad. De Katho
lieke partij zal echter volkomen rekening houden
met Neêrland's moeilijke positie van het oogen
biik en vooral acht geven op den economischen
toestand. Zij zal daarbij beseffen, dat gevaar
dreigt voor dé orde en veiligheid van den Staat
van nieuwe alles omverwerpende ideeën. Wij
Katholieken kennen de leus „utrlque fidelis"aan
beiden trouw, aan Paus en Koningin. Spr. stelt
voor op dezen voor Rcomsch Nederland zoo ge-
denkwaardigen dag telegrammen van hulde te
zenden aan Z. H. den Paus en H. M. cte Ko
ningin. Onder luid applaus wordt hiertoe be-
slotej.
Voor alle© één.
Mgr. Notens vervolgt nog en zegt, dat er
eenheid is onder de Katholieke kringen. Eenheid
behoort er echter ook te zijn onder de gekozenen,.
Spr, citeert nog even een „Wachter"-artikel van
Dr. Schaepman, waar deze die eenheid ook als
eerste vereischte stelt. Met het program gewa
pend aldus spr., aanvaarden we samen de poli
tieke reis volgens christelijke beginselen Spr.
besluit met de laatste woorden van tiet Itinera-
rium. Laten we gezamenlijk voortgaan in vrede
ea liefde. (Luid applaus).
Slot
De voorzitter bracht namens de vergadering
nogmaals een woord van hartelijken dank aan
den spreker voor zijn doorwerkte rede. Spreker
hoopt dat ieder in zijn positie zal medewerken
om de verkiezingen voor ons te doen slagen. Dat
zal de beste hulde zlin welke men Mgr. Notens
kan brengen. Dr. Holman bracht een woord
van httldfe aan barqp. van Wijnbergen voor zijn
leiding, in welk woord van hukte hij ook den
oud-voorzitter, Mr. Dr. Kooien, betrok.
De vergadering werd daarop door den voor
zitter gesloten.
He „Godsdienstvriend" voor1 de
'b Hnd en. Als eene hulcle aan de nage
dachtenis van den grooten Graafschen blin
de Joachim George le Sage ten Broek, zal
op den 18en deaer, het eeuwfeest dór ka
tholieke pers in ons land, waarvan hij 'de
stichter ia, het eerste nummer verschijnen
van he# eerste katholieke Braille-maand-
schrift: „De Godsdienstvriend".
He vurige wensch der redactie is, dat
dit maandschrift in handen komt van alle
'katholieke blinden van beiderlei geslacht,
die het Braille-schrift kunnen lezen.
Om dit mogelijk te maken zal het maand
schrift, waarvan het abonnement per jaar
gang f 5 bedraagt, aan de minder bemid
delde blinden voor f 2,50 of nog minder en
aan de onbemiddelde zelf» gratis en franco
worden gezonden.
He redactie van het maandschrift ver
zoekt daarom dringend aan alle eerw. heeren
geestelijken en aan ieder, die een katholieke
Blinde kent, die het Braille-schrift kan le
zen, naam en adre# te willen melden aan
de redactie in het R.K. Blindeninstituut, St.
Henriciis-geaticbt te Grave.
Le Sage ten Broek-Biblioth'eek
Te Amsterdam heeft zich een subcomité,
bestaande uit een eere-comité en een be
stuur, gevormd voor de Le Sage ten 'Broek-
bibliotheek. Mej. J, M. Rooswinkel Is se-
cretaresse-penningmeesteresse van het be
stuur, Zocherstraat 69, Amsterdam.
Het nieuwe liefdewerk mag zich te Am
sterdam in de levendigste belangstelling ver
heugen. Het comité ontving reeds verschei
dene giften en vele toezeggingen voor jaar-
Iijksclie bijdragen terwijl er zich verschei
dene werkende leden meldden.
Het comité verzoekt aan hom die soms
ioen braille-machine of een braiite-lei on
gebruikt hebben liggen en genegen zijn deze
taan de Le Sage ten Broek-bibliotheek over
te doen, zich te melden bij de presidente
•van 't Amstordamsche comité, mej. B. Crie-
laers, van Breestraat 68.
UIT BOEK EN BLAO'
Mannenadel en Vrouweneer.
Mei-af leveling.
'Een' verblijdend bericht bracht ons dit
nummer van het bekende, welverzorgde tijd
en strijdschrift. De vereeniging Voor Eer
en Beugd, wier „heilzame controle" onlangs
in de Eerste Kamer openlijk geprezen werd,
heeft namelijk op deu 8en April LL 'de ko
ninklijke goedkeuring verworven. Haar or
gaan, dat voor het algemeen belang werkt?,
verdient zeker de algemeens belangstelling
voor de degelijke artikelen en wetenswaar
dige bfjzonderheden, waardoor het uitmunt,
wy zullen geen gedetailleerde besprekin
gen houden en wijzen er alleen op, hoe in de
Meinflevering e;a, voorkoaión een breede re
censie van liet beruchte „Pallieter", een ar
tikel over de bestrijdingvan het bordeel-
wezen en het bioscoopgevaar. Do rubriek
„Van Hier en Ginds" handelt over bios
coop, planeetkundigen, damescoupé'a, ge-
boo'rtevermindering, carneval, enz.
Een wel kleine, maar rijke aflevering.
iff- S„ R.K. Pr
Op en LU het ziekbed.
Onder de auspiciën der Liturgische Ver
eeniging is uitgegeven een zeer practisch
gebedenboek: »0p en bij het Ziekbed,samen
gesteld door den ZeerEerw. Heer C. Floor en
van een voorwoord voorzien door den Hoog
Eerw. Heer Th. J. A. Bosman, Deken van
Amsterdam.
Door dgii oordeelkundig gekozen inhoud,
waarbij nauwkeurig nek en in g is gehouden
niet de eisc-hen, aan een gebedenboek voor
het ziekbed te stellen, door zijn volledigheid
en eenvoud, niet minder door handig for
maat en duid él ijk en letter, zal dit hoekje on
getwijfeld niet enkel door de zieken zelf,
maar och door hen die aan het ziekbed hun
belangstelling komen toonen, met vrucht ter
baud genomen kunnen worden.
Het boekje verdient een plaats in ieder ge
zin, maar vooral in onze katholieke zieken
huizen, gestichten van ouden van dagen en
alle inrichtingen waar men veel met zieken
te doen heeft.
Ondanks zijn grooten omvang (162 bladzij
den) is in deze dure tijden de prijs van het
hoekje slechts 10 cents (in netten zwarten
band 60 cents); hij groote getallen wordt kor
ting verleend. (Uitgave; N. V, Drukkerij De
Spaarnestad, Haarlem.)
Een zilveren jubileum. De Katho
lieke arbeiders van Utrecht zijn bezig een
groot feest te vieren. En ze hebben er alle
aanleiding toe. Een kwart eeuw n.l. ia het
geleden dat de R.K. Wcrkliedenvereeniging
„St. Joseph" in het Sticht werd opgericht.
Nadat een Triduum de vorige week de fees
ten had ingeleid, is tot de eigenlijke open
bare viering Zaterdagavond overgegaan met
de uitvoering van het St, Joseph Oratorium
in de groote Tivoli-zaal, muziek van Mgr.
J. A. S. van Scliaik, gedicht van den Zeer
Eerw. Heer J. H. Vaas, levende- beelden
van ötto Mengelberg en een proloog van
Dr. Felix Rutten, gesprokén door Mej. Der
rie de Rijk1.
Zonclag was liet echter de groote feestdag.
Het begon met een grootsche straatdemon-
stra tie van honderden en nog eens honderden
deelnemers, die zich in optocht op liet voor
plein van het station Maliebaan hadden op
gesteld en vandaar in voortreffelijk' ge-
regelden stoet onder de muziek van twee
corpsen langs een grooten omweg, omstuwd
door een onafzienbare menigte, naar de groo
te Tivoli-zaal trokken ter feest vergadering.
Daar waren talrijke aanwezigen, ow. de
Vicaris-Generaal van het Aartsbisdom en
de meeste geestelijken van Utrecht, alsook
verscheidene burgerlijke autoriteiten. De
'feestrede werd gehouden door den Z.E. Pa
ter F. J. H. Jansen, pastoor der St. Augus-
tinuskerk aldaar. Des avonds had, wederom
In Tivoli, een Oratorium-uitvoering plaats.
Het: -w ;>8, in C0n woord gezegd, een schit
terende feestviering.
SCHURFT.
De Central© Gezondheidsraad verzoekt ons
de volgende ernstige waarschuwing te publi-
e eer-en:
Als bekend mag' worden aangenomen, 'dat
de schurft in den laatstea 'tijd hier te land©
veel meer dan gewoonlijk voorkomt.
Krachtige maatregelen tot bestrijding de
zer ziekte zijn daarom noodig geworden.
Dientengevolge brengt de Centrale Gezond
heidsraad, na verkregen machtiging van 'den
minister mn Binncnlandsche Zaken, het "vol
gend© tor algemeen© kennis.
Do schurft (scabies) ia ©en huidziekte, d'e
veroorzaakt' wordt door ©en zeer klein levend
wezen, da schurftmijt. DjZe mijt is geelach
tig van klieur én met het bloote oog nog juist
te zien- Het wijfje graaft 'gangetjes in de
huid van den patiënt ©n 'iegfc hierin haar
eieren. De gangetjes worden vooral 'gegraven
op plaatsen, waar de huid geplooid is, b.v.
tusschen dé vingers, in da 'ell'eboogpiooi enz.
Zo loopien dikwijls geslingerd en 'zijn soms 1
fi 2 c.M. lang. Opent Uien, b.v. met een speld,
een dergelijk© gang dan vindt 'men aan het
eind de mijt lggen In enk©.!;© dagen ontwik-
kolt ©en ©i zich tot ©en z.g. larvie, die uit de
gang kruipt en zich in 'ongeveer 14 dagen
tot een .volwassen mijt ontwikkelt. 'Aange
zien 'één jwij'fj© ongeveer 20 'eieren legt ©n
dezö in pngfyveer 3 weken 'tot .volwassen
mijten ontwikkéld zijn, gaat de 'vermeerde
ring! van dö diertjes snel.
Indien de mijten zich niet in de huid kun
nen ingraven, sterven ze waarschijnlijk bin
nen enkel© .weken,
D© mijten bewegen zich vooral 'a nachts
en bq .voldoend warm© temperatuur, bijv.
'a nachts in bed. Slaapt mén dus in één bgd
mot »:ren lijder .aan schurft, dan loopt men
groot gevaar besmet te worden.
Een lijder aan schurft besmet zijn lijf- en
beddegoed. Gebruikteen gezonde dergelijk
lijf- on beddegoed, dan kunnen de schurft-
mijten op den g;zonde overgaan en hem be
smetten. Schurft kan men dus zeer goed krij
gen door overnachten in een logement, waar
hét beddegoed niet voldoend© gereinigd Worlt.
In het algemeen kan gezegd worden dat de
besmetting met schurft op velerlei Wijze ge-
gebieden kan; schurft is dan öolc ©en ziekte
waarover mén zich alleen schamen moet als
men bewust verzuimt de moeite 'te doen van
zich te laten genezen.
I>a eerste ziekteverschijnselen treden en
kel© weken na, de besmetting' op en bestaan
in hof tig jeuken, dat 's avonds in liet warm©
bod hét ergst is. Door het jeuken is men ge
neigd om te krabben; hetgeen.kleine verwon
dingen van de huid veroorzaakt, die weer tot
allerlei ontstekingen aanleiding kunnen ge
ven. Het jeuken belemmert verd©r het slapen
■en werkt daardoor nadeelig. Hoewel in dan
regel niet gevaarlijk, is d© ziekt© to©h in
hoog© mate hinderlijk en vies.
Do behandeling der ziekt© is in het alge
meen eenvoudig en heeft vrijwel 'altijd gene
zing ten gevolg©. Soms is één kuur onvol
doende, zoodat »e na hog ©ens
herhaald mofet worden.
Aangezien in ©en gezin zelden slechts één
persoon besmet is, maar, door da aanraking,
dié d© gezinsleden met elkaar hebben, ge
woonlijk meerder© lieden besmet zijn, zal in
de meeste gevallen de behandeling van alle
leden van het gezin gewenscht zijn. In Ieder
geval zal1 een nauwkeurig onderzoek van a'.ls
leden van het gezin noodig 'zijn.
Ook het lijf- en beddegoed Van ly'ders aan
schurft zal besmet kunnen zijn cn zal dus
grondig gewasschen of ontsmet moeten wor
den. Kledingstukken, die niet gewasscnen
of op de gewon© wijze ontsmet kunnen wor
den ©n die toch met de huid in aanraking
komen (handschoenen, bont, enz.) zal men,
tenzij men z© op bijzondere, hier niet te be
spreken wijze kan laten behandelen, eenige
weken buiten gebruik moeten laten.
Slechts door behandeling van alle leden uit
het gezin van een lijder en door krachtige
reiniging of ontsmetting van lijf- en bedde
goed, dat besmet kan zijn, zal men vrijwel
altijd in staat zijn in korten tijd de ziekte uil
©en gezin t© doen verdwy'nen.
HET ONGELUK MET DE E. S. M.
Naar aanleiding van het Vrijdagavond plaat3
gehad hebbende ongeluk Op den Admiraal de
Ruyterweg schrijft het „N. v. d. D." o.m. bel
volgende:
De reohtstreeksche aanleiding was het slecht»
ten halve uitkijken van den bejaarden koetsiet
van het postrijtuig. Hij had alleen gelet op de
tram uit Sloterdijk op het tweede spoor en
meende, toen deze voorbij was, den weg te kun-
n©n oversteken. Plotseling zat, op het eersta
spoor, de sneltram uit Amsterdam een zooge
naamde schakeltrein op hem.
Met deze, door den dood gestrafte onoplet
tendheid houdt alle 9chula' van d©n ongelukkige
op.
De oorzaak van deze en velo vroegere ongo
vallen is de algemeene toestand. Het rijden met
sneltreinen door de stad. langs een weg zonder
afsluitboomen, wordt meer en meer gevaarlijk.
Vooral wanneer niet alles erop aangelegd! is,
om ongelukken zooveel mogelijk te verhinderen,
De roode waarschuwingsborden zijn vrijwel
nutteloos. Niemand ziet ze meer, de spoorweg
zelf moet trouwens krachtiger waarschuwing
zijn. Iets ware te verbeteren door da bopmen.
langs de lijn weg te nemen. Ze beletten het
uitzicht, zonder iets tot versiering bij' te dragen,
daar ze jaarlijks tot in het leven worden be
snoeid' en toch nooit mooier worden dan een rij
ragebollen. Verder is het dringend noodig, de
grijze kleur, die een paar jaren geleden juist bü
voorkeur aan de sneltreinen gegeven werd. 'zoo
spoedig mogelijk door witte verf te vervangen.
Een naderenfl'e tram is op 't oogenbiik niets dan
een massa rechtopstaande lijnen, evenwijdig
aan de boomen, welke massa zich schijnbaar
niet beweegt. Zelfs jonge oogen hebben daat
vaak moeite mee. Een heldere kleur der trams
zou ook voor wachtende reizigers gemak ople
veren.
VAN ONZE RECHTBANK.
Rijwieldiefstal.
'n Gevangenisstraf van niet minder dan 2 jaar
werd geëiseht tegen J. P. v. d. K. te Heem
stede, dre te Bennebroek, ten nadeele van W. J.
aldaar, eCn rijwiel had! weggenomen. De rijwiel-
dieven worden tegenwoordig tenminste, d«
weinigen die gepakt worden niet zachtzinnig
behandeld. VVat maar goed is ook, want 't 18
verregaand den laatsten tijcf.
In deze zaak kregen wü niet den indruk, hef
met een z.g. beroeps-rijwieldief te doen te heb
ben. Niet prettig voor 'm, dat ie als 't ware
voor de vele anderen, die wat slimmer zün e»
vry blijven rondloopen, moet mee-boeten.
Riek.
Willem O. uit Haarlemmermeer moet hierna
in 't bankje verschijnen. Hem wordt ten laste
gelegd, verduistering van 'n riek. 't Bleek
eohter zoo heek erg niet te ziin en m^er op 'h
mieverstand te berusten, 't Viei 'm niks mee, dat
de officier nog 29 boete vroeg. We gelooven,
dat er nog wel wat af zal gaan.
Mishandeling.
J. M. D. te Wijk aan Zee en Duin heeft op
4 Januari W. J. J. 'n paap klappen met 'n
metalen tabaksdoos op 't hoofd gegeven
Gevolg van 'n scheldwoordje over en weer. Be
klaagde zegt dat 't niet waar is. President
zegt, ./by jou is 't nooit waar." De getuigen
weten het eohter beter en vertellen hoe 't geval
gebeurd is. Beklaagde wil 'r telkens tussclien-
door praten en moet wel 'n keer of vier tot de
orde geroepen worden. Hij heeft reeds 2 maal
voor zoo'n dergelijk feit gezeten. Ook dat geeft
ie nog maar gedeeltelijk toe. De officier vraagt,
'n maand voor den lastigen klant.
UITSPRAKEN.
De Arrondiasements-Rechtbank te Haarlem
deed Maandag de volgende uitspraken:
J. G. D., betonwerker, zwervende, landloopc-
rij, diefstal, 2 d. hecht., 8 jaar opzending en 1
mnd. gov .straf; A. B. K., zonder beroep zwer
vende, heling, 9 mnd. gev.straf; K. H., meubel-1
maker te Krommenie, diefstal, teruggegeven'
aan C ouders; W. v. Z„ zonder beroep te Krom
menie, heling, vrijgesproken; G. II., schilder to.
Krommenie, heling, 1 mnd. voorw. gev.straf;
O. W., loopjongen te Haarlem, diefstal 8 dag.
gev.strafJ. W., werkman te Haarlem, mish.
ambt., 20 boete of 10 d. hecht,; J. v. B., werk
man to Haarlem, diesftal 14 d. gev. straf;
A. v. K., zonder beroep te Haarlem, diefstal,
1 mnd. gev.strafH. H. W., zonder beroep to
Lisse, diefstal, 5 boete of 5 d. hecht.; P. v.
B., arbeider te Zaandam, diefstal 5 boete oE
8 d. hecht.J. J. R., werkman te Zaandam, bel.,
ambt., 10 boete of 10 d. hecht.AVv. H., gla-
zenwassoher te Zaandam, diefstal, 10 boete o£
10 d. hecht.E. A. P., zonder beroep te Vclser-
oord, diefstal, 1 boete of 1 dag hecht.; B. G.,
visohhandelaar te Amsterdam, diefstal, 10
boete of 10 dagen hechtenis.
GARNIZOEN SBERICHTEN
De fourierL. van Tliiel van het 21e Reg.
Inf. is bevorderd tot sergeant-majoor admini
strateur bii dat korps.
Aan den fourier H, L. Hornkamp van 't
21e Reg. Inf. is, te rekenen op 15 Mei 1918 do
bronzen medaille voor 12-jarigen trouwen
dienst toegekend.
De sergëant Gotz van het 10e reg, inf. wordt
gedetacheerd hij het bewakingsdetachement de»
interneeringsgroep te Arnhem.
De res. serg. maj. adm. de Boer, van het 1 Of
reg. inf., wordt van 27 Mei tot 1 Juni an,
ingedeeld bij hot res. 8e bat. landw. inf., tet
einde gedurende de herhalingsoefeningen, va<
de landweer den dienst van administrateur waa
te nemen.
