ingëzondËn"'~
KUNST EN KENNIS
tea stellen WJ Ged. Staten om te vragen
welken Indruk dat zm maken.
De heer KLEIN schaart zich aan de zijde
ran den heer Nagtzaam, want ook' epr. drong
aan om de belasting den sluitpost der be
grooting te maken. Maar spr. wijst er op
dat hoéwei de belasting werd verlaagd de
arbeiders, zooals zij spr. vertelden, thans
metterdaad meer betalen dan indertijd. Hoe
zou dat nu zijn wanneer de belasting niet
zou verlaagd zijn. Verder meent spr. dat
Ged. Staten, waarvan verschillende in Haar
lem wonen, toch wel beter weten dat de
toestand in Haarlem zoo rooskleurig niet is.
De heer HEERKENS THLJSSEN wijst er
op dat wel do inkomstenbelastingen zijn ver
laagd, maar andere belastingen werden ver
hoogd. Wanneer Ged. Staten de overweging,
welke de heer N. aanhaalt, hebben laten
gelden, dan, meent spr., dat zij met deze
omstandigheid ook rekening hadden moeten
houden.
De heer NAGTZAAM dupliceert.
De heer BOMAXS gelooft niet dat voor
Haarlem zulk een enorm bedrag verloren is
gegaan. Men moet het niet doen voorkomen
alsof de gemeente een schade lijdt van
f 344.000, het bedrag dat op de begrooting
indertijd werd geplaatst. Wanneer spr. de
crisiscirculaire van den minister nagaat en
hij diept daaruit op de motieven, die Haar
lem op een uitkeering zou kunnen laten
gelden, dan komt spr. tot een klein bedrag,
totaal misschien f 60.000, f 70.000, van welk
bedrag dan de regeering een percentage zou
hebben Vergoed. Het bedrag dat Haarlem
zich ziet ontgaan is dus misschien f 30.000.
riaarl »m ligt niet voor zoo'n uitkeering aan
de beurt. Spr. heeft geprobeerd Haarlem
i og in aanmerking te doen komen. De mi
nister antwoordde dat geen nieuwe argu-
me ite'i v.arden aangevoerd. Dat is spr. on-
mogel'jk aan de hand der crisiscirculaire.
.1 ;:om leed schade door de crisis in de
bloembollenvakken. Haarlem heeft niets om
tot een eenigszins respectabel bedrag te ko
nen. Men moet het dus -niet voorstellen
alsof er iets verschrikkelijks is gebeurd.
De heei v> i 'Ww v.o g om be
Sf.iO i ..g Ier straten. De heer DE BREUK
wees op de moeilijkheid, want de sproeiwa
gens worden voor heetwatervoorziening ge
bruikt. uverleg zal worden gepleegd met
de tram om te doen sproeien b.v. in de
Vv ilhelminastraat.
De heer v. d. KAMP wees op het zwem
onderwijs.
De V OORZiT'i ER antwoordde dat voor-
9ti Ben spoedig kunnen venvacht worden-
De heer WOLZAK vroeg hoe het staat
met de verordening op het luidkeels venten
op Zondag. i
De v fZIïTEJi zeide dat zij bijna ge
reed i3 voor behandeling.
Om kwart voor 7 werd de vergadering
sreslo'en.
NAKLANK.
Met Pinkster-Zondag zijn we in ,de kerk ge
weest bij de Belgen in de Sociëteit „Sint Bavo".
Frans Vos, de oude kunstenaar met het- altijd
onge idealistenhart, heeft een paar engelen
geschilderd, die in rustige majesteit prijken ter
weerszijden van het kruisbeeld. Een vriendelijke
bloemist uit Overveen had mooie bloemen ge
stuurd. die in overvloed van bouquetten de
hoogtij-stemming niet weinig verhoogden Een
klein kereltje, dat zijns vaders tuin had leeg
geplukt, mocht nu hij den aalmoezenier komen,
die hem in blijde dankbaarheid een kruisje op
het voorhoofd' gaf. Het ventje was er beduusd
van, want in Holland krijgen kleine kindertjes
geen kruisjes op hun voorhoofd. Calvijn's invloed
heeft veel mooi Roomsch weggevaagd. En wij,
brave kruidenierszonen, die altijd tevreden zijn
met wat we hebben, voeren niet graag van die
ouwe dingen weer in, want, zoo spreekt het
orakel uit de winkella: Je weet wel, wat je hebt,
doch nimmer, wat je krijgt. En daar houden we
ons bij.
De ramen van het groote glazen dak waren
dicht-gegordijnd; één was er open en een golf
van gouden zonnegloed kleurde en sierde met
licht en leven en vreugde hei altaar èn de bloe
men èn het beeld van het Heilig Hart.
Daar klinkt de electrische klok en de processie
komt uit de lange gangen de zaal in. Vooraf
gaat kleine Antoine, die altijd prakkizeert of er
aa den oorlog in Mechelen nog wel een kerk zal
zijn, waar hij ook misdienaar wezen mag. Hij
draagt het schelpje met den wierook. En dan
komt Jozef, die maanden lang het schrikbeeld
was van eiken Duitschen soldaat, die het wagen
durfde te paard door Antwerpens straten te
rijden. Hij stuurt maar prentbriefkaarten van de
Belgische kerk naar het front, „door bemidde
ling van het Commiteit". Het is een brave jon
gens, die eiken dag ie Communie gaat, en mag
nu het wierookvat dragen. En dan komt Florent
uit Borgerhout, de eerste vicaris van het Bel
gische Bisdom te Haarlem, die op één dag meer
zorg heeft om te komen aan een lepeltje wierook
fn een eindje wasdraad en een doosje lucifers,
dan alle Haarlemsche koorknapen te samen in
heel hun misdienaarsloopbaan.
En dan komen er nog andere jongetjes uit
alle oorden van het Belgeniand, van alle talen
en dialecten, nu door de gulhartigheid van een
Franciscaner vaderhand gelijkelijk gekleed in
roode toogjes en witte rokefjes; met open jon-
gensoogenop wier wangen een wiekslag van
Gods Engel de onschuld heeft gemaald. Ze heb
ben zich voorgenomen heel de Mis vertrouwelijk
met God te babbelen en al de geheimenissen
van hun jongensziel alleen aan Hem toe te ver
trouwen. De Eerw. aalmoezenier heeft hun be
loofd, dat ze te Communie mogen gaan.
En ze hebben veel te vragen en te vertellen.
Weet u wel, dat deze week de lijst is afgekomen
en nog niet heelemaal gepubliceerd. De lijst, die
schrikkelijke lijst. Wie er sedert de vorige lijst
gesneuveld zijn. Of vermist. De verminkten
staan er, geloof ik niet op. Daar kan je vader
bij wezen. De aalmoezenier, de trooster der
Belgische familie, die al de zuchten opvangt van
de treurenden, zal strakjes wel aflezen dat het
gebed verzocht wordt voor die of die helden;
broer van madame die, zwager van meneer die
of zoon of vader van die en die.
„Spiritus Domini replevif orbem terrarum"
heffen de zusters aan in melodie van zuivere
klaarheid en ontroerende devotie. En de Mis
bggint. De Geest Gods vervult het aardrijk en
heeft kennis van elke taal. Hij verstaat ze de
klachten der moeders, de zielezuchten der vrou
wen, de teere tranen der kinderen, dwars door
him lachen heen. Hij verstaat ook al de gebeden
voor het vaderland en. zijn herrijzenis En hij zal
de biddende Belgen vervullen met zijn Wijsheid
«n zijn Weitdadigheid. Want, weet het wel, de
nalletorens en de kathedralen uit het Vlaagische
land, waar langs de wegen zulke wonderzoete
melodieën ruisdien, hebben geen eigen ziel, maar
zij zijn de getuigenissen van een volk. dat een
ziel had. En als nu door den waanzin van thans,
die getuigenissen worden vergruizeld en ver-
puind, dan is daarmee de ziel van dat volk
nog niet verdwenen.
De Heilige Geest, Die eertijds dat volk ver
vulde, blijft en werkt eiken Pinksterdag opnieuw.
Hetzelfde vuur uit den Hemel drupt in onze
zelfzuchtige harten, om er de cellen van ie lou
teren en te zuiveren en er in te storten die hel
denkracht, die hardnekkige zucht naar God,
welke ons weer nieuwe kathedralen en tempels
van schoonheid doet bouwen met wonderlijke
torens, hoog de blauwe lucht in, als biddende
reuzen.
En daarom moet de Belgische familie geen
tranen iaten zien op Pinksterdag. Ieder, die wer
kelijk leeft, bergt in de breede vouwen van zijn
hart een kostbare doos van louter goud. Daarin
bewaart hij zijn verdriet en zijn teleurstellingen
en het geheim van de mislukking van zoovele
perioden in zijn leven, met één woord, hij be
spaart daarin alle kostbaarheden, weike in dit
tranendal met zorg en strijd bijeen te garen zijn.
Gods lieve engelen hebben een deksel op die
reliekschrijn gemaakt. Eu elk gebed tot den
Heiligen Geest om sterkte is een schroefdraad
aan het deksel van die doos. Het Pinksterlicht
weerkaatst in het wonderlijk gouden omhulsel,
dat we in ons hart bewaren en waarin tege
lijkertijd de verscheurde brokstukken van dat
zelfde hart besloten 'zijn.
Wij weenen niet op 't Pinksterfeest. De doos
is stevig dichtgeschroefd. Wij vragen den Hei
ligen Geest om raad. Hoe wij in deze ontred
derde wereld zullen leven. Een eenvoudig kloos
terzustertje, weggedoken achter de plooien van
het groote zaal-gordijn, zingt de Sequentia.
Haar stem is die van iemand, die vele jaren
streefde naar oprechtheid. In de taal der Kerk
klinkt haar antwoord: In labore requies, in aestu
temperies, in fletu solatium. In den arbeid
schenkt Gij rust, Die den brand der driften
bluscht, en de tranen droogt in rouw.
Zoo smeekt ook ons gebed: Geef ÏJwen Hei
ligen Geest. En verlos ons van den helschen
geest met zijn gekristalliseerde leugens en zijn
vuile politiek. We zijn zoo beu van zijn wroe
tend bedrog.
En tusschen de roode koorman tel ties en de
feestvierende bloemen en het tintelend waslicht
sidderen de golven van ons gebed. Het mengt
zich in den bundel van gouden zonlicht, klimt
daarin omhoog, trilt door het raam in het dak,
regelrecht den hoogen Hemel in.
Pinksteren 1918 J. A. de L.
R.-K. BIJZONDERE ONDERWIJZERS IN
HET BISDOM HAARLEM.
(Vervolg.)
Tot bestuurslid werd herkozen de heer Th. v.
d. Krogt.
Bij punt 9, gelegenheid tot het doen van mede
deel ingen door de afdeeling, werd doo- de afdee-
ïing Den Haag de volgende motie voorgesteld:
„De Diocesaan Vereeniging van R.-K. Bijz.
Onderwijzers in het Bisdom v. Haarlem;
in algemeene vergadering bijeen, op den 21 en
Mei 1918 ie Haarlem;
overwegende, dat de bijzondere onderwijzer
zich jegens den Nederl. Staat zeker niet minder
verdienstelijk maakt dan en aan dezelfde
eischen voldoet als de openbare onderwijzer;
met verontwaardiging constateerende, dat de
geheele linkerzijde der Tweede Kamer, van vrij
liberaal tot en met sociaal-democraat, den treu-
rigen moed gehad heeft, ook nu nog, na de
grondwetswijziging, het schandelijk onrecht te
bestendigen, waaronder de bijzóndere onder
wijzer geheel onverdiend reeds zoo lang gebukt
gaat;
verwacht van Ghriste'ijk Nederland, dat het
doen zal, wat in zijn vermogen ligt, om zijn
onderwijzers ten spoedigste recht te verschaffen.
Luid applaus was het blijk van instemming
der vergadering met deze motie.
Van bestuurszijde werd ten aanzien van het
uittreden der D. V., uit het algemeen salaris
comité 1912, nog medegedee'-i, dat de bijzon
dere onderwijzers uit lie* genoemd comité, vóór
de behandeling der Lóhman-wet in de Kamer,
eenige linksche Kamerleden hadden bezocht, met
name de heeren Troelstra en Ketelaar. De eerste
verklaarde gebonden te zijn aan de Groninger
motie, terwijl overigens beiden de meening waren
toegedaan, dat de gegeven omstandigheden een
prikkel zijn voor de bijzondere onderwijzers om
het onderwijs goed te doen zijn, teneinde de
verhooging door financiëele gelijkstelling te ver.
krijgen. Na de verkiezingen zeiden beiden toe,
er op aan te zullen dringen, de betreffende wets
voorstellen in verband inel artikel 192 van de
Grondwet met spoec aan de orde te stellen.
Toen daarop bleek, dat de apenbare onderwij
zers in het salaris-voorstel hun medewerking
zouden onthouden, was voor de bijzondere col
lega's den weg gewezen en namen zij hun
ontslag.
Met verontwaardiging tam de vergadering
van deze mededeelingen keimis. Stemmen gingen
op om protestvergaderingen te beleggen, waarin
zou worden betoogd tegen de houding der lin
kerzijde in de Tweede Kamer en die der open
bare onderwijzers.
Aangedrongen werd er op, dat door alle af-
deelmgen, waar dit nog niet plaats had, bij de
gemeentebesturen zal worden gerequestreerd om
toelagen aan de bijzondere onderwijzers te
verstrekken, teneinde hun inkomsten in overeen
stemming te brengen met die hunner openbare
collega's ter plaafse, als vergoeding voor de
nuttige diensten den gemeenen bewezen.
Duurtetoeslag.
Inzake het plan tot eventueele inhouding van
den duurtetoeslag door minister Treub, werd
besloten contact te zoeken met de rechtsche
Kamerfracties en desnoods legen den Nedcr-
landschen staat een procedure te beginnen, ten
einde zulk een onrecht te voorkomen.
Daarna werden de verschillende agenda
punten behandeld, waarna het ontslag-Snijders
te Rotterdam, waarbij bleek dat het hoofdbestuur
in deze kwestie al het mogelijke heeft gedaan.
De verschillende afdeélingsvoorstellen werden
aangenomen. Voorts werden verschillende ver
slagen uitgebracht.
Beverwijk stelde voor den heer Middendorp
te benoemen tot lid van verdienste, als blijk van
dank der vereeniging voor al hetgeen door den
heer Middendorp voor de R.-K. onderwijzers en
de D. V. is gedaan. Onder applaus werd hiertoe
besloten.
De contributie werd met 50 cents per jaar en
per lid verhoogd, door de afd. Haarlem geamen
deerd met toevoeging aan het voorstel van de
voorwaarde, dat een gelijke contributie in alle
afdeelingen zal worden vastgesteld.
Tot slot werd besloten tot definitieve aanslui
ting der D. V. bij de ziekteverzekering, waarna
de voorzitter 'de vergadering met den Christe-
lijken groet sloot.
Te 4 uur, nadat een uur gepauseend was,
kwamen de afgevaardigden wederom in de feest
zaal bijeen, thans tot bijwoning der eigenlijke
feestvergadering, tot herdenking van het 25-jarig
bestaan der D. V., welke werd bijgewoond door
Mgr. M. P. J. Möllmann, Vic.-Gen. van het
Bisdom.
Voorafgegaan door den voorzitter en gevolgd
door een rij E.E. H.H. geestelijken, o. w. ook de
HoogEerw. Heer Stoffes deken van Haarlem,
en de overige bestuursleden, trad Mgr. in zijn
ornaat van Protonotarius aposfolicus onder het
zingen van het bondslied de zaal binnen.
Toen allen hadden plaats genomen, nam de
voorzitter het woord om den hoogen bezoeker te
verwelkomen.
Daarna deed de voorzitter voorlezing van hef
antwoord-telegram van Z. D. H. den Bisschop,
Mgr. Callier, luidende als volgt:
De Diocesane Vereeniging Van R.-K. Bijzon
dere onderwijzers in het Bisdom Haarlem mijne
oprechte gelukwenschën met haar zilveren
jubileum, mijne beste wenschen voor haar ver
deren bloei en mijnen bisschoppelijken zegen aan
alle jubileerende leden.
De Bisschop van Haarlem.
Alsnu werden op verdienstelijke wijze eenige
zangnummers uitgevoerd door mej. Anna Thier,
die begeleid werd door mej. Riek Kaiser als
pianiste.
Hierna was het woord aan den ZeerEerw.
Heer J. P. Huibers, pastoor te Amsterdam, tot
■het houden eener feestrede, die wees op de groot-
sche taak der R.-K. onderwijzers en onderwijze
ressen en op hun plichten.
De voorzitter bracht den gewijden spreker
hartelijk dank voor zijn schoone rede.
Spr. bracht voorts dank aan de Eerw. heeren
geestelijken en den heer v. Liemt, raadslid van
Haarlem, voor de belangstelling getoond door
hunne aanwezigheid in deze vergadering.
Vervolgens deed spr. voorlezing van tele
grammen en brieven, welke het bestuur van
daag, tor gelegenheid van het zilveren feest,
had ontvangen, waaronder een van den vroe-
geren adviseur, den HoogEerw. heer Bosman,
deken van Amsterdam, en verschillende Ka
merleden.
Namens de St. Lebuinus Vereeniging in het
Aartsbisdom Utrecht, werd door een der ver
tegenwoordigers dezer zustervereeniging een
woord van gelukwensch gesproken.
Toespraak van Mgr. Möllmann.
Mgr. Möllmann, d.iarop het woord nemende,
sprak a ls volgt
Dames cn heeren.
De uitnoodiging tot bijwoning van uw zil
veren feest en de waardeerende woorden van
uwen voorzitter zooeven tot mij gesproken,
waren mij daarom zoo aangenaam, omdat ik
daarin moest zien een nieuw bewijs van uw
eerbied voor het kerkelijk gezag, an uwe
vereering van uwen Bisschop, Die zelf tot
Zijn spijt door ambtsbezigheden verhinderd,
mij verzocht heeft Hem bij dit feest te ver
tegenwoordigen.
Zeer gaarne breng Ik dan ook op dit oogen-
blik mijne gelukVenschen aan uwe jubilee-
rende vereeniging, wier ontstaan, ontwikke
ling, lotgevallen, groei en bloei ik van zoo
nabij heb mogen gadeslaan: en spreek ik
mijn volle waardeering uit voor het goede
wat in die 25 jaar is uitgewerkt. Zij is
nu, na de zwakten en ziekten der eerste
jaren, soms gevaarlijke en critieke, na den
strijd tegen het heete bloed, gekomen tot
den rijperen, meer krachtigen mannelijken
Leeftijd van 25 jaren 1
Mijn innige wensch is, dat in de toekomst
de kracht zich mogen ontplooien in vol
Roomsch organisatieleven, dat uwe vereeni
ging blijve niet alleen een vereeniging van
Katholieken, maar ook een katholieke ver
eeniging, waarin blijde gevolgd' wordt het
door den H. Geest gesteld gezag, waarin
uwe tijdelijke belangen met ijver behartigd
worden, maar waarin ge toch tevens de
kracht zoekt en de middelen, om voorgelicht
door den raad der ouderen elkaar te vor
men en te vervolmaken tot geschikte en be
kwame leermeesters en tot echt Roomsche
opvoeders en opvoedsters der jeugd.
Daartoe helpe U voortaan het Licht en de
kracht van den H. Geest, VVien wij heden
ochtend in de Pinkstermis de geestelijke cn
tijdelijke Belangen van u allen hebben toever
trouwd.
Na een hartelijk dankbaar applaus der ver
gadering en een dankwoord van den voor
zitter, werd door deze de feestvergadering
met den Christel ij ken groet gesloten.
De Gasbezuiniging.
Mej. Houwing, kookleerares bij het gasbe
drijf,'schrijft ons:
Volgens cfo nieuwe bepaling' is t gasrantsoen
veel minder geworden. Voor de maand Juni
bedraagt het: 20 M3 -f- 2 -M3 per persoon en
2 M3 voor verlichting. Een gezin, bestaande uit
5 personen, mag voor koken dus niet meer ge
bruiken dan 30 M3, of 1 M3 per dag (1000
Liters). Ex is veel overleg noodig, om met deze
hoeveelheid toe te komen, vooral wanneer ge
heel op gas gekookt moet worden. Y\« zullen nu
eens nagaan, op welke wijze men hierbij te
werk moet gaan. Tot voorbeeld nemen we 't
volgende menu: Gekookte visch (2 sehelvis-
schcn), aardappelen ii1/' PorKG» botersaus' of
gesmolten boter, worteltjes^ (voor 5 personen),
havermout, pap (van !'-• Titer melk).
Er wordt verondersteld- dat men een zuinig
brandend comfoor heeft, b.v. een dubbele spaar
brander, die maximum per uur 360 Titers gas
verbrandt, en dat zooveel mogelijk gebruik ge
maakt wordt van liooikist en_ kranten, want
zonder deze kan men onmogelijk met dit gas
rantsoen volstaan.
Voor de bereiding van genoemd menu zal
men ongeveer aan gas verbruiken:
Voor 't koken van de visch.
Aan den kook brengen °P vo^e vlam 180
Liters, 10 minuten laten doorkoken op do'lialve
vlam, 80 Liters, tezamen 210 Liters.
Voor de aatdapPc'en'
Aan den kook brengen °P v°Lc vlam, 120
Liters, 5 minuten doorkoken op de halve vlam
15 Liters, tezamen 135 Liters.
W orteltjos.
Aan den kook brengen 90 Liters, 10 minuten
doorkokon op dé kleine vlam, 30 liters, tezamen
120 Liters.
Botersaus. 15 Liters,
Havermoutpap.
Aan den kook brengen, 60 Liters, 5 minuten
doorkoken op de kleinere vlam, 15 Liters
tezamen 75 Liters. Totaal 555 Liters.
De aardappelen, de worteltjes en de haver
moutpap worden, nadat ze hebben doorgekookt.
in 'do hooikist of in kraaien gezet. Voor de be
reiding van dit middagmaal ia dus 555 Liter»
gas gebruikt, zoodat er nog 446 Liters overblij
ven, 1 ketel, inhoudende 4 Liters, kookt ia 30
minuten en verbruikt dus 180 Liters ga». Met
deze hoeveelheid kan men wel voor 't vaten
wasschen volstaan, wanneer alleen voor 't vette
vaatwerk en de pannen warm water gebruikt
wordt. Er blijft dan nog over 265 Liters gas
voor 't warmen van koffiewater, voor een warm
schoteltje voor de koffietafel enz. Met deze
hoeveelheid zou men nog ongeveer 6 Liters
water aan den kook kunnen brengen.
V oor een arbeidersgezin diene 't volgende
voorbeeld, 't Gezin bestaat uit 5 personen en 't
middagmaal ig als volgt: Bruine boonen (4
Liters), zure saus, aardappelen. (7 pond.)
Hiervoor zal ongeveer aan gas verbruikt
worden:
Bruine boonen.
Aan den kook brengen op de volle vlam. 200
Liters, 30 minuten doorkoken op de halve vlam,
90 Liters, tezamen 290 Liters.
Saus. -
Dezo wordt gemaakt van 't warme boonennat,
20 Liters.
Aardappelen.
Aan den kook brengen op de volle vlam, 200
Liters,- 5 minuten doorkoken op de halve vlam,
15 Liters, tezamen 215 Liters. Totaal 525 Liters.
De boonen en de aardappelen worden, na 't
doorkoken in de hooikist of- kranten gezet.
Bij 't samenstellen van de middagmalen dient
er in de eerste plaats op gelet te worden, dat ze
weinig gas verbruiken. Zoo zijn o.a. sla. rhabar-
ber, zuring, hangop, compote van versche
vruchten zeer geschikte gerechten. Ook kan
men, door 't eten van de Centrale Keuken te
nemen, veel gas besparen en dit voor andere
doeleinden, b.v. voor wasschen, gebruiken.
Yoor de verlichting is in de maand Juni 2 M3
toegewezen. Een staande brander, die per uur
140 Liters gas verbruikt, kan dys per dag
slechts V? uur gebrand worden. Door 't kousje
in te korten en den gastoevoer op nieuw te rege
len, wordt 't gasverbruik veel minder. Een
hangliclit, Mundus I. dat per uur 90 Liters gas
verbruikt, kan per dag uur branden. Aan
gaande verdere inlichtingen over de gasbespa
ring wende men zich tot 't gasbureau, Kruis
straat 45, waar oo knog enkele brochures over
koken in hooikist en kranten gTatis verkrijg
baar worden gesteld.
KANTONGERECHT.
O.m. moest voor den Kantonrechter terecht
staan, Cen veehouder uit Spaarndam» terzake
het aan zijn koeien te drinken geven van on
deugdelijk water, z.g. brakwater. Een deskun
dige verklaarde, dat zulks schadelijk kon zijn
voor het vee. Beklaagde had echter eeu deskun
dige a decharge en den advocaat Mr. Tjeenk
Willink meegenomen, die beiden het tegendeel
beweerden. De koeien waren eenmaal aan dat
water gewend en als ze zuiver duinwater
kregen, zouden ze veel eerder kaus hebben,
ziek te worden. Het O. M. vorderde nochtans
1 boete of 1 dag. Verdediger pleitte vrij
spraak.
Gemeentezaken. Op de voordracht
ter benoeming van een directeur van bouw- en
woningtoezicht alhier, staan de heeren J.
Scliulto Nordholt te Amersfoort en G. J. Tak
te Amsterdam. De jaarwedde bedraagt 4000;
pensioengrondslag voorloopig vastgesteld op
hetzelfde bedrag.
'/oor den inhoud d»z»r rubriek stelt d« Radactie
zich niet aansprakelijk.
DE GROOTE STRIJD VAN 3 JUlFajV
Thans zijn over geheel Nederland de can-
didatenlijsten voor do as. Kamerverkiezing
ingeleverd. Veel, zeer veel arbeid is hieraan
reeds voorafgegaan; vete vergaderingen en
besprekingen zijn gehouden door verschillende
partijen en groepen kiezers en zij allen hebbèn
getracht om volgons haar oordeel de beste
en meest geschikste mannen naar voren te
brengen. Ook wij Katholieken, hebben onze
lijsten thans ingeleverd en zeer zeker rust
nu op ons de verplichting om te 20rgen, dat
onze mannen worden gekozen. In alle op
zichten kunnen wij met onze lijsten voor
den dag komen en er bestaat geen twijfel of
al onze goede Katholieke kiezers zullen zich
op onze lijsten vereenigen. Geheel Roomsch
Nederland maakt zich thans tot den strijd
gereed om onze eminente mannen naar de
Kamer af te vaardigen.
Thans is de tijd van critiek voorbij en de
duizenden Katholieke mannen scharen zich
allen eendrachtig onder dat zelfde Roomsche
vaan, waaronder reeds ruim 19 eeuwen onze
vaderen hebben gestreden.
Zonder onderscheid des persoon? zullen wij
allen doen wat wij kunnen om ons doel te
bereiken: „eene groote en versterkte Katho
lieke fractie in ons Parlement," en als het
mogelijk is, „het aantal rechtsche mannen
boven de vijftig."
Groote, ja zeer groote belangen staan er
op het spel; noemen wij er onder de velen
er slechts een enkele, en wel: de gelijkstel
ling van het openbaar en bijzonder onderwijs.
Vergeten wij toch vooral niet, dat wij voor
ons bijzonder onderwijs weinig en niets van
eene linksche regeering hebben te verwach
ten.
Door het wetje Lobman, de gelijkmaking
der salarissen van bijzondere en openbare on
derwijzers, te verwerpen, toonde links ons
dat zij van de onderwijsbevredig.ng vooi luopig
nog niets moet hebben. En hoe heeft links
gehandeld met de sociale wetten van Minis
ter Talma, zij heeft cr niet aan gedacht deze
uit te voeren en wil voor dat groote sociale
werk slechts een kleine staatsbedeeling in
de plaats stellen.
Om rechts te doen zegevieren moet er nog
veel en zwaar werk worden verricht. Baron
van Wijnbergen heeft in de vergadering van
den algemeenen bond van R. K. Kiesvereni
gingen in Nederland, op 13 Mei te Utrecht
gehouden, er reeds op gewezen, dat wij ter
voorlichting onzer kiezers alles moeten doen,
wat wij kunnen, want voor de partijen van
orde en rust zal de strijd zwaar zijn, daar er
vooral in deze tijden zich onder onze tegen
standers zich zullen bevinden, die spoculeeren
op de ontevredenheid des volks en zullen
trachten een deel van onze Roomsche kiezers
op een dwaalspoor te voeren, zoodat slechts
door tijdige, rustige cn zakelijke voorlichting
en propaganda die kans tot geringe afme
ting kan worden teruggebracht.
Wij zien het uit de woorden van den Bond's
voorzitter hoeveel arbeid er in de komende
dagen van ons gevraagd zal worden. Ook voor,
tfnze stad Haarlem b dus de tijd van werken
aangebroken en zal ook de plaats onzer in
woning zijn contingent Roomsche stemmen
moeten léveren. Hoeveel dat wel zal zijn,
hangt af van de kracht onzer propaganda.
Wij' hopen, dat alleen de stad Haarlem 5000
stemmen op de Katholieke lijst zal uitbrengen,
doch om dat doel te bereiken moet on3 leger
van propagandisten enorm worden versterkt.
Reeds zijn wij begonnen om uit de nieuwe
kiezerslijst, welke ruim 16000 namen van
kiezers bevat, onze Roomsche mannen aan te
teekenen. Doch hiermede zijn we er nog lang
niet, want al deze.namen moeten op kaarten-
worden geschreven met vermelding van plaats
en datum, van geboorte, het nummer van
het stemdistrict enz. enz., daarna moeten de
plm. 5000 kaarten eerst op stemdistrict en
daarna op straat worden gesorteerd en vervol
gens in 21 boekjes worden opgeschreven, uit
die boekjes worden dan de stratenlijstjes sa
mengesteld. Maar dan, na aldat administra
tief werk, dan komt eerst eigenlijk de groote
propaganda, het huisbezoek.
Dan hebben wij nog de verspreiding vati
strooibiljetten, het aanplakken van reclame-
biljetten enz.; en op den dag der verkiezing
de regeling van 21 controle bureaux.
Uit bovenstaand zal den lezer blijken, dat
het werk der propaganda enorm is. Wij dur
ven dan ook vrijmoedig een beroep te doen
op geheel Katholiek Haarlem. Helpt ons allen
zooveel gij kunt; meldt u aan voor een ge
deelte van ons werk, onze secr. de heer W.
Robbers, Leegwaterstraat, zal gaarne uwe aan
bieding ontvangen. Zijt gij door drukke bezig
heden verhinderd ons als boven omschreven
de behulpzame hand te bieden, steunt ons dan
financieel, de heer Janse, Hooijmarkt 12. zal
gaarne uw bijdrage in ontvangst nemen. Zoo
doende kunnen wij allen medewerken en zal
dan ook het resultaat niet uitblijven. In deu
avond van den 3 Juli kunnen wij dan bemer
ken hoe er in Haarlem is gewerkt. Op dan
voor de rechtsche overwinning. Op dan voor
5000 stemmen op de Katholieke lijst in Haar
lem, werken wij zooals Rechtsch Haa.lem de
laatste jaren heeft gewerkt, ontplooien wij al
onze krachtsinspanning en de overwinning
'is o as.
Gekozen zijn dan in de kieskringen Haar
lemHelder, 3 Katholieken.
BRINKMAN.
TENTOONSTELLING VAN KUNST
NIJVERHEID EN VOLKSKUNST TE
ROTTERDAM.
Waar ook in ons blad dezer dagen werd ge-
wezen op de belangrijke tentoonstelling van
kunstnijverheid en volkskunst, welke wordt ge
houden in de academie voor beeldende kunsten
en technische wetenschappen te Rotterdam, lijkt
liet mij niet ondienstig over deze tentoonstelling'
iets meer te vertellen.
Wel moet het ons verheugen, dat in een tijd
als de onze, waarin alles schijnt gericht te zijn
op vernietiging, waarin het mogelijk i3 dat do
schoonste monumenten die eeuwen den mensch.
in bewondering deden staan» tot puin worden
geschoten; een tentoonstelling als deze het be
wijs levert van den opbloei onzer kunstnijver
heid en wel in het hijzonder van onze binnen
huiskunst.
De binnenhuiskunst bekleedt een voorname»
plaats in onze samenleving, aan haar is voor een
groot deel de taak het huiselijk leven te ver-
mooien. Inuner3 een behaaglijke omgeving zal
den mensch behaaglijk stemmen, een rustig ver
trek zal den bewoner weldadig aandoen. Als een
meubel doelmatig is en tevens schoon van vor
men, dan zal het een voortdurend genot zijn
voor den gebruiker. Dit als vluchtige aandui
ding van het belang der intérieurkunst. Deze
tentoonstelling, georganiseerd door de Zuid-
Holl. Vereen, voor Kunstnijverheid en Volks
kunst, geeft vrijwel een overzicht van wat
Nederland op het gebied van kunstnijverheid
presteert. Voorbij i3 de tijd van slaafsche navol
ging der antieke stijlen, nieuwe wegen' werden
gebaand1 en den baanbrekers zal deze tentoon
stelling en de buitengewoon groote belangstel
ling die ze geniet, een loon zijn voor hun onver
moeid streven. Vreesden we Duitsche- en Oos-
tenrjjksche invloeden, die in verschillende
kunstuitingen al veel te erg merkbaar werden,
te zullen aantreffen, gelukkig is het tentoonge
stelde nagenoeg geheel van vreemde smetten
vrij en kan bijna van een nationaal karakter
der tentoonstelling gesproken worden. Het ls
niet mogelijk hier elke inzending te bespreken,
we zullen ons dus bepalen tot een meer alge
meene beschouwing. Eenige zalen der academie
zijn omgewerkt tot een aantal vertrekken, ellr
voor zich vormend een intérieur waarin men de
dingen ziet onder de meest wenschelijke om
standigheden, anderen» prettig ingedeeld, be
vatten aparte inzendingen als: beeldhouwwerk,
kunstsmeedwerk, kunstnaaldwerk, grafische
kunst, kunstaardewerk, eternietpaneelen enz.
Wanneer men bedenkt dat de binnen-architec-
tuur en meubelkunst vertegenwoordigd wordt
door Lekende kunstenaars als: de Bazel, Dr.
Berlage, Jac. van den Bosch, Penaat, Com.
van der Sluys en talentvolle jongeren, dan be
hoeft het geen betoog, dat de hoofdschotel der
tentoonstelling zeer goed verzorgd is. Ook van
een herleving der glasschilderkunst is op dezo
tentoonstelling duidelijk merkbaar, belangrijke
inzendingen levéren bier o.m. Bogtman uit
Haarlem. Jaap Gidding en Roland Holst.
Dat men weinig kerkelijke kunst aantreft,
vindt zijn oorzaak daarin, dat deze nog bijna
geheel staat in het tee-ken der Gothisolie en
Itomaansche stijl» terwijl deze tentoonstelling er
eene wil zijn van zuiver hedendaagsclie kunst
nijverheid. Mooie specimen van kerkelijke kunst
vindt men in liet edelsmeedwerk van Jan
Elov Brom; een verguld zilveren kerk, versierd
met drijfwerk, ivooranijwerk, diamanten,
safieren en paarlen, een tweede versierd met
drijfwerk, opalen en robijnen. Deze inzending
is een schoon bewijs van de mogelijkheid van
katholieke kunst in moderne opvatting.
We zullen 0U3 verder onthouden van het noe
men van namen, omdat deze vele ziin en wel
licht enkelen zouden worden overgeslagen, wier
inzending niet minder belangrijk is. Slechts zü
nog opgemerkt, dat elke tak van kunstnijver
heid door de beste beoefenaars in den lande is
vertegenwoordigd en dus in olk opzicht van eeu
keurcollectie gesproken kan worden.
Do afdeeling volkskunst omvat: mandjes,
doosjes» presenteerbladen, borduurwerken enz.,
voorwerpen die men ook op huisvliittentoonstel-
lingen aantreft, doch hier getuigend van goede
smaak en opvatting, zoodat de benaming volks-
kunst volkomen op baar plaats is.
M. v. d. W.
nu aan de kinderschoenen ontwassen: zij is
