nun luiL muit
DE SAMENZWERING.
T BUITENLAND
BINNENLAND
FEUILLETON
BERICHTEN VAN I TOT 5 REBELS.
KERK EN-SCHOOL
hIi Staltïï!-
Donderdag 4 Juli
Tweede blad
WERELDBRAND
EEK ITALIAANSCH OFFENSIEF - DE TOR
PEDEERING VAN DE LLANDOVERY CASTLE
- DE ENSELSCHE INFANTERJEKOGEL.
Uit het Oostenrijksehe offensief tegen de
Italianen is thans een Italiaafisch offensief
tegen de Oostenrijkers gegroeid. Dit offen
sief heeft nog wel geen groote afmetingen
Aangenomen, maar 't is er en dit getuigt
nog eens van de totale mislukking der Oos-
ttenrijksche aanvallen.
Aan den beneden-Piave hebben de Ita-
ilianen eenige krachtige stooten gedaan, waar
bij zij terrein wonnen, ondanks den hard-
.nekkigen tegenstand van de Oostenrijkers,
die trachtten om gebruik te maken van alle
steunpunten in dit ten deele overstroomd
gebied. De Italianen namen ongeveer 1900
man, waaronder 45 officieren gevangen en
piaakten talrijke machinegeweren en oor
logsmateriaal buit.
In de streek ten noordwesten van den
Grappa hebben de troepen van liet 9e Ita-
ïiaansche legercorps, na de Oostenrijksehe
tegenaanvallen in het San Lorenzo-dal krach
tig te hebben weerstaan, zich in de door
hen bereikte stellingen versterkt. Het totale
aantal gevangenen bedraagt 25 officieren en
696 man. Bovendien vermeesterden de Ita
lianen 22 machinegeweren.
De verontwaardiging over het torpedeeren
Van de Llandovery Castle groeit nog steeds
Aan- Ei" worden tegenmaatregelen genomen.
De „Daily Telegraph" verneemt uit New-
ork, dat de brooddronken vernietiging van
de Llandovery Castle overal in de Ver. Sta
len de hevigste verontwaardiging heeft ge-
wekt. In de artikelen der dagbladen wordt
ifcetoogd, dat de eenige manier om aan de
jDuitschers de misdadigheid van zulke daden
'Itón het verstand te brengen, is, vergeldings
maatregelen te nemen. De vergeldingsmaat
regelen behooren naar wordt aangeraden
- het karakter te dragen van. bom-expedi-
es tegen Duitsche steden. -In dit verband
ordt hier groote instemming betoond met
en bericht uit Londen, dat er een onafhan
kelijke vliegdienst is in het leven geroepen,
irelks hoofdtaak naar gehoopt wordt
*al zijn eenige vergoeding af te dwingen
goor iedere in het oogspringende uiting van
puitsche wreedheid ter zee of te land.
Wanneer er geen snorkende berichten over
•chitterende overwinningen gepubliceerd worden
Ëer op de fronten stilstand heerscht, komt
t duiveltje der vitterij uit zijn hoek gekropen,
i Zoo heeft generaal Wrisberg in den Duitschen
Rijksdag een verklaring afgelegd over den
jfengelschen infanterie-kogel. De cylinder bestaat
Éit lood, met een dunne omhulling van nikkel.
>e spits' is van gedraaid looddraad, waar papier-
uheen zit. Deze constructie, die duur is, ver-
leerdert geenszins de ballistische werking, in-
Tendeel. Als deze kogel een hard voorwerp
i bet tóod uit het lichaam van den
el, dat grooter soortelijk gewicht heeft dan
t. ?a?ier *°btaene spits, te ramen, ver-
At het dunne nikkelen omhulsel en heeft dan
iak een dum-dum-aehtige uitwerking, net
irgste is echter nog het gebruik van papier. Dit
Ëpier is, naaf het bacteriologisch onderzoek
rit uitgemaakt, dikwijls de zetel van ziektekie-
De kogels geven dikwerf aanleiding tot
tanus.
Het protest tegen deze kogels, bij de Engelsehe
fegeering ingediend, is volkomen gegrond. Heeft
.«et geen gevolg, dan moeten er maatregelen
*an weerwraak worden genomen, als hoedanig
aog niet moet wsrden beschouwd, dat men met
dergelijke munitie,, als zij wordt buitgemaakt,
een vijand bestookt.
DUITSCHLAND
DE SPAANSCHE GRIEP.
Do bermhiten O V-V de griepopiid omic iai
Xmitacbiand. en ander© landen_ beginnen ver
ontrustend en belangwekikend te worden. In
teressanter aou het zijn, als men verno-
Eien kotn, in. hoever de ziekte ook d® legers
eeft aangetast. Zi] is aanv ank el ijk van hei
ïront naar Parijs gekomen, zoo heet het. Is
het ook van het front, dat zij naar Berlijn
|5elkomen Is? Vermoedelijk, wol. Immers nog
Voor dat er Var Lekten ingekomen waren over
het uitbreken van de zletkte In Neurenberg1,
lazen we in een beeckrijiving die een Engalseh
oorlogscorrespondent van een plaatselijk ge-
Vocht in Vlaanderen gaf, dat de daar aange
vallen Duitsche troepen influenza hadden.
Van alle kanten kernen er intusschen be
lichten dat de ziekte rich snel uitbreidt en
'ook ons land nadert.
Voltyens officieel© medodeeling is de Spaau-
■dhe griep nu ook in Heulen opgetreden. De
kiekte begint zeer plotseling. Ook uit andere
atwlen in West-Duitschland worden vele ge-
Ivalleu van de nieuwe Mekte gemeld.
De officieuse »Belersche Staa-tszeituiHg«
fcegt, dat de Spaanscke griep thans in Beleren
epidemisch mag worden genoemd» In hat bi-
zonder zijn menéchen aangetast, die ih groote
troepen bijeen plegen te komen, met name
fabrieksarbeiders, Poet-, telefoon- en politie
dienst ondervonden door het groot getal ab
senten belemmering.
Ook in Stettin heeft de nieuwe riekte haar
intrede gedaan.
Te Iserlohn is ook onder de kinderen een
riekte uitgebroken, waarvan de oorzaak nog
niet is vastgesteld. De ziekte, welke besmet
telijk blijkt te zijn, is niet gevaarlijk, daar
ze in 4 d 5 diagen is overwonnen. Ze open
baart rich in misselijkheid en lichaamszwak
te.
Ook in Engeland heerebht veel influenza.
De «Manchester Guardian* spreekt van een
epideitfie. Te Manchester rijm reeds tal van
scholen gesloten en een groot deel van het
personeel van kantoren en fabrieken is door
de ziekte aangetast. Bij de tram verzuimen
280 conducteurs en wagenvoerders, waard'.x>r
de dienst beperkt moest worden.
De ziekte heeft rich nu over heel Dnitsch-
lnnd uitgebreid en wint onder andeire te
Berlijn. Maagdenburg en Stuttgart onrust
barend veld. Te Munchen woedt de ziekte in
hevige mate. In Dantzig zijn gevallen gecon
stateerd in de garnizoenshospitalen.
De Charité te Berlijn heeft 50 zieken afge
wezen en een tiental patiënten opgenomen.
Een zaal met 50 bedden werd, wegenis gevaar
voor besmetting, gesloten. Doktoren en pleeg
zusters kunnen zieh niet tegen het gevaar
van besmetting,,vrijwaren en moeten dat op
den koop toenemen.
Het Rudolf-Virchow-riekenhuis nam Maan
dag 85 griep-patiënten op. Ook in bet Urban-
ziekec.huis en he» ziekenhuis Moaibit werden
talrijke zieken opgenomen.
In een heele reeks van openbare bedrijven,
zoo meldt het «Berliner Ta.geblatte beeft do
nteuwe ziekte in de laatste dagen een groot
aantel absenties ten gevolge gehad. In een af-
deeling van een groote bank zijn alle vrouwe
lijike patiënten ziek.
De autoriteiten verzekeren, dat tot dusver
geen grond bestaat om zich ongerust te ma
ken. Tot nu moet de riekt© een onschuldig
karakter hebben.
Duitsche medische autoriteiten hebben
verklaard, dat men met influenza te doen
heeft, zooals dié zich tusschen 18931898
over heel Europa heeft verspreid. Koorts,
ontsteking van de sliimhuid, algemeene
vermoeidheid schijnen de voornaamste ver
schijnselen van de riekte te zijn. Gevallen
met doodelijken afloop zijn nog niet gemeld.
OOSTENRIJK-HONGARIJE
DE TOESTAND ZEER ORITIEK.
Een Fxatsoh draadloos bericht mela't uit
Zurich over den politieken toestand in Oosten
rijk
Het bestuur van de Oostenrijksehe socialis
tische partij heeft weer een vergadering gehou
den, om te beraadslagen over den politieken
toestand en den toestand van de levensmiddel-
voorziening. [Enkele aanwezigen oefenden
levendige kritiek orp de houding van do partii
en do vaJcvereonigiirjeea hij do atukiujreu dor
laatst© w©ken, waarbij zij verklaarden a'at het
voel beter geweest zou zijn de volksbeweging te
steunen dan, gelijk men deed, een matigenden
invloed te oefenen.
Het antwoord dat rij op deze bedenkingen
ontvingen, verdient onthouden te worden, daar
het bewijst dat bet onweer in Oostenrijk nog
geenezins bedaard is.
„De arbeidersraad", zoo verklaarde men,
„heeft uit strategisch- en taahtisoh-politi«ke
overwegingen gehandeld. De beroering, die
door dien honger ontstaan is, kan niet anders
dan toenemen. Zij zal weldra een ongaboorden
omvang bereiken. Op dat oogenblik moeten wij
in staat rijn, ons Haar de gebeurtenissen te
richten.
„Dan moeten wü onze ongerepte kracht,,n in
den strijd werpen. Als wü de algemeene sta
king ontketend hadden, zouden wij gevaar geloo-
pen hebben haar te verliezen ten 'gevolgo van
de tegenmaatregelen'van de regeering. De bes:
t0_ van ouzo strijders verliezen dit kardinale
feit niet uit het oog, namelijk dat de kalmte
noch in de gemoederen noch in dé magen
teruggekeerd Is."
De vergadering hield zich vervolgens met do
ministerieele crisis bezig. Men beschouwde met
de grootste twijfelmoedigheid de verschillende
oplossingen waartoe de kroon hare toevlucht
wil nemen. De weifeling van keizer Karei be
wees, zoo meende men, hoe hii met den toestand
verlegen zit. Uit parlementair oogpunt zou al
leen een oplossing naar <fen zin der Slaven een
meerderheid kunnen verzekeren, maar de
Slaven zijn do eersten, die zulk een oplossing
niet wensohen. welke een vreeselüke woede en
toorn bij de Duitscbers gaande zou maken. Men
zag ten slotte in, dat op dit terrein, zoo goed
als Op het economische, chaos en onzekerheid
heerschen.
RUSLAND
KERENSKY.
De vroegere St.-Petersburgsche correspon
dent van oe „Times'' vertelt in dit blad, dat
Kerensky, nadat hii St. Petersburg verlaten
had, vele maanden onder de boeren, niet ver
van die stad, geleefd heeft. Hij liet een baard
en snor staan, waardoor zijn gezicht zoo ver
anderde, a'at hii onherkenbaar werd. Zoodoende
kon hij later de hoofdstad bezoeken en ten
80
Toen ineens wist zij het: dat was hij, op den vloer
'daar, in dien zak?
Het was een groote zak, die aan het boveneind
jwas toegebonden.
I lk ben hetl fluisterde zij, terwijl zij zich bukte
,tn den zak losbomb wij kunnen ontsnappen.
Thans stond Golde voor haar, verwilderd en ont
hutst.
Kom mee!
Zij nam hem btj de hand en wendde zich naar
de deur.
Daar hoorden zij voetstappen en stemmen naderen
iret waren de mannen, die van hun godsdienstoefe
ning terug kwamen. Perilla was de terugtocht thans
«gesneden. Op dat oogenblik werd rij bijkans
krankzinnig. Golde keek haar met hijgende borst aan.
Het geluid der voetstappen kwam nader en nader,
yermengd met lachen. De mannen hadden het er
«ver of Golde het einde van de plank zou bereiken
oor hij in zee stortte of niet
i Perilla keek in de kast. Zóu zij een mensch kun-
,*en bevatten? Mogelijk, doch slechts één. Zij wé'es
Golde op de kast en duwde hem er heen..
Ik.... ik.... stamelde hij, gaat gij er in!
Gij moet gered worden, fluisterde zijwan
neer zij weg zijnaan de overzijde de laatste
deureen geschutpoort,... spring in zee. Gij
kent het geheim...-, ik.,., geef er niet om.
Hij wist nauwelijks wat hij hoorde, zijn geest was
verward, hij had een flauw vermoeden, dat zich voor
zijn oogen een heidendrama ging afspelen. Plotseling
bevond hij zich in de duisternis, de kastdeur sloot
zich achter hem.
Spoedig daarop traden de mannen naar binnen.
Verdier voorop. Perilla was in den zak gekropen.
Nu jongens, spoedig, aan het werk, sprak Verdier.
Zet den zak rechtop, zei Dupin.
Een hunner merkte op, dat het touw waarmee de
zak was dicht gebonden, losser zat dan toen zij de
kamer verheten; hij trok het wat steviger aan en
wikkelde het eind van het touw nog eens flink vast.
De zak was daardoor heel wat korter geworden
maar toch nog aanzienlijk langer dan het lichaam!
dat er in zat.
Laat hem over het dek wandelen, sprak er een.
Til hem op, zei Verdier, en een beetje vlug.
Ja, haast je een beetje, klonk de stem van
Danoa, verdrink de rat.
Op het dek toonde het schemerachtig licht, dat de
u-uwi aanbreken was. De voorwerpen in de
naDijneid waren zichtbaar, op een afstand was alles
in duisternis gehuld. Het fregat doorkliefde met
slotte «en baren in bet Noorden bereiken *n
bot land verlaten. Te Londen, houdt bij verblijf
bij een ouden vriend. Voor hii riin rode on bet
arbeidacongres hield, «prak hij met een aantal
invloedrijke Russen over hetgeen bü daar zeg
gen sou. Hij betreurd© het, dat hij wegens zijn
korte verblijf te Londen niet een openbaar
debat met de bolzjewiki op touw kon zetten,
maar hij achtte rijn missie bü de Britsche demo-
oratie van veel grooter gewicht fl'an een verga
dering om te debatteeren.
Het blad „Oeuvre" heeft van bet Russische
gezanteohap te Parüa vernomen, dat de Rus
sische regeering een boogen prijs op bet hoofd
van Kerensky bad gesteld.
De „Eoho de Paris" zegt, dat ICerenaky niets
anders is dan een üdele praatjesmaker. De
andere redhteoh© bladen riin eveneens gereser
veerd.
ANAROHIE ONDER DE BOEREN.
De Stookholmsche correspondent der ,Köl-
niache Zeitungi" seint: Volgens direct© berich
ten uit St. Petersburg wordt de honger^ als de
eenige vijand beschouwd, die de boljewiki ten
val zou kunnen brengen. De boeren riin zicli bü
hun passleven tegenstand om den honger te
verminderen volkomen van ïmn kracht bewust.
De bolsjewieksche expedities tot opvordering
van bet graan worden met geweld uiteengedre
ven. In verscheiden gevallen zouden bolsje
wieksche afgezanten levend ziin begraven. De
roovende en moordende boerenstand verkeert
in volledigs anarchie. c
ZWITSERLAND
DAT HIELP.
Men schrijft uit Eürich d.d. 26 Juni: In de
laatste dagen zijn uit Amerika ln Oette aan
gekomen, en voor een deel reeds naar Zwit
serland onderweg: 4,750.000 K.G. varkens
vet en 860.000 K.G. katoenolie. Daarover
heerscht natuurlijk groote vreugde, doch nog
grooter vreugde heerscht over lret begelei
dende verschijnsel, dat plotseling na het
bekend worden van dit bericht verschillen
de grossiers hals over kop voorradige par
tijen tegen heel schappelijken prijs hebben
aan te biedend
Als Amerika eens zi\lk een royaiiteite-
politiek ook jegens Nederland beoefende, wie
weet'....
VERSPREIDE^BERICHTEN
DE GEHEIMZINNIGE ZIEKTE.
De geheimzinnige ziekte, die uit Spanje
vja Zweden naar Duitschland is gekomen
word# door de Berljjnsche medici ongevaar
lijk genoemd. Het schijnt een influenza-
epidemïo te. zijn, zooals in de jaren 1889
on ''93. Een voorbehoedmiddel is er niet
legen. Iemand van het Koch-instituut heeft
in één geval zonder twijfel influenza-bacillen
aangetoond. Volgens zjjn observaties worden
eerder jonge dan oude menschen aangetast'
door de ziekte, die na hevige koorts ïnet
ontsteking van de slijmhuid binnen twee of-
drie dag-én kalm verloopt, tn Duitschland
is er töt dusver niemand aan gestorren.
HET AANGEKONDIGDE VATICAAN-
SOTTU witboek:.
In plaats van het aangekondigde Vaticaan-
so|e T/ithook zal het Itali&ansoke tijdschrift
„Oiyjlta (.attouca" een bïbehure publicee-
fëïcf'waarin da diplomatieke acties das Pau
sen in den figeÖWoordigeh oorlóg uitvoerig
züileh word'&n besproken.
EEN NIEUW SOORT TANKS.
Eeuter'e bijzondere correspondent bij' het
Briisöhe leger in Frankrijk meldt dat een
aanzienlijk aandeel in den slag van Vrijdag
tusschen de Aisne en het bosch van Villers
Cotteret's toekwam aan een nieuw klein
so.ort van tanks die thans voor het eerst
gébruikt werden. De vijand had ze wel eens
eerder gezien en er één of twee verovterd
bij de gevechten in het begin van Juni, doch
dat Waren slechts proefondernemingen. Vrij
dag kregen ze te opereeren op een terrein
waarover een gewone zware tank zich in
het geheel niet zou hebben kunnen voort
bewegen. *-
Ik heb een heele compagnie van deze
nieuwe tanks gezien, vervolgt de correspon
dent, die door het bosch naar hun hoofd
kwartier terugkeerden en vol putjes zateii
van de kogels der Duitschers. Ze zijn onge
veer een vierde deel in grootte en gewihht
van de gewone gevechtstanks en worden ge
dreven door een petroieum-motor van een
beroemde Fransche automobiel-firma. Het
personeel bestaat uit twee man waarvan
er 'één stuurt, terwijl de ander de machine
geweren bedient.
(Het groote voordeel der kleine tanka ligt
in hun vlugheid. Zy kunnen
EEN EURO PEESCH GEVAAR.
„Rusland is ihans reeds een ernstig ge
vaar voor geheel Europa: zonder de min
ste overdrijving kan ik dit verklaren," zei-
de Signore di Frasso, het bekende Itatliaan-
sche Parlementolld, zooeven uh de „Eol-
sehewiker-Dammerung" naar de Landen des
lichts teruggekeerd, waarin da# gevaar dan
wel bestond? werd hem gevraagd. Vreesde
de Itftliaansche staatsman werkelijk voor
een overslaan der dementia epidemica ook
op de betrekkelijk redelijke volksmassa's
van het Westen? Neen, luidde het antwoord,
doch eene andere epidemie bedreigt ons wel
degelijk en dat ln zeer ernstige mate. Met
eigen oogen heb ik de verwoestingen der
epidemie gezien. In schier alle Noord-Rus
sische steden sleept men tegen het vallen
der duisternis honderden lijken weg van
degenen, die bezweken aan pest, typhus en
cholera: de oogst van den dag!
En wat erger is, honderden -lijken blijven
in schuilhoeken liggen, de atmosfeer beder-
yende en een haard vormende voor verdere
besmetting. Deze besmetting vrees ik, zeide
Signore di Frasso. En, aldus wordt uit Lau
sanne aan het Ilbl. geschreven, hij voegde
er tón tóe, dat men over het uitbreken en
om zich grijpen dezer pestilentie niet ver
baasd moet zijn, daar zij het natuurlijk ge
volg is van den hongersnood voortgekomen
uit den oorlog'en uit de verwarring en on
zekerheid des Oo3terschen schijnvredes, die
eiken dag hernieuwde geruchten van oorlog
loopen doet. Vreeselijk is het gebrek. De
signore zelf betaalde voor een pond graan
800 roebel, voor een pond suiker 280 roe
bel, voor een pond aardappelen 270 roebel.
DE VOLKERENBOND.
De brochure viscount Grey over den vol
kerenbond heeft blijkbaar *ok in Duitsch
land zeer de* aandacht getrokken.
In het „Berl. Tagebl. wijdt graaf Max
Montgelas Belersch generaal der infante
rie daaraan een hoofdartikel. Hoewel de
fraaf zich de moeilijkheden waarop de vol-
erenbond in de practijk zal stuiten niet
ontveinst, toont hij zich een beslist voor
stander van Órèy s denkbeeld.
Hij meent dat het wellicht dienstig zou
zijn de bepalingen voor den volkerenbond
aanvankelijk niet al te scherp te doen zijn.
Hoe minder artikelen het eerste reglement
van den bond bevat, des te gemakkelijker
zal men het er over eens worden. Indien op
den aangegeven weg eerst bereikt wordt
dat de vrede verzekerd is, dan zal wel
vanzelf overal hét bewustzijn doorbreken,
dat' de middelen, die na bestrijding van tie
schuldenlast, van den wereldoorlog r.og over
blijven, nuttiger gebruikt kunnen worden
voor andere doeleinden dan voor het aan
schaffen van nieuwb moordwerktuigen en
vernielingsmachines.
Be nieuwe staatsorde zal in de eerste
plaats offers eischen van de grooten en
sterken. Deze zullen moeten afzien van een
middel, dat rij alleen ln hun voordeel tot'
hun beschikking hadden. Doch de recht
vaardigheid voor de volkeren verlangt dat
het vuistrecht voor goed zal verdwijnen,
dat het recht en het aanzien der naties
hetzij groot of klein, even hoog worden
geschat. Èvenals het in het particuliere le
ven niet meer geoorloofd is, dat een enke
ling met ruw geweld fijn wil tracht door
ta zetten, zoo moet dit ook in het leven
der volkeren niet meer geoorloofd zijn.
Er kan en. mag geen tweeërlei moraal zijn
een voor het persoonlijke en een andere
voor het politieke gebruik.
Gjèy vreest, dat de Duitsche militaire
partij een tegenstander van den volkeren
bond moet zijn. Daarmee kan Grey, aldus
traaf Montgelas onmogelijk allen bedoolen,
ie tot het leger behooren, doch alleen
slechts hen, cfie aanhangers van een'poli
tiek van geweid zijn. Dergelijke lieden vindt
men echter in alle landen én tegen hen
moet een geestelijke strijd worden gevoerd.
Lord Rhondda, de Engelsche levensmiddelen
controleur, ls overleden.
Een Wolff telegram meldt, dat keizerin Zita,
die blijkbaar ziek is geweest, aan de beterhand
en vrij van koorts is
De Sultan van Turkije fe ziek Volgens de
bladen te Konstantinopel gaat hij vooruit
Van het personeel van den Moermanspoorweg
fs .60 pet. bulten dienst wegens ondervoeding,
typhus en scheurbuik.
De schrijver Pierre Loti, lid van 'de Fransche
Academie zijn eigen naam is Julien 'Viaud
die in de rransche marine kapitein is met
luitenant-kolonelsrang, is bij legerorder eervol
vermeld.
I HET PRjOCESSIE-VERBOD.
Na )(,Het Volk," „Het Vaderland „De Op
bouw" en andore met-katholieke organeh ver.
klaart, naar de „Tijd" opmerkt, thans ook het
„Handelsblad" zich vóór opheffing Van h<A
Processie-verbod. In een artikel, waarin de
redactie betoogt, dat zij ook in liet geestelijke
zooveel mogelijk vriiheid van evolutie der
denkbeelden wil toelatc-n, teekent zij in ©en
noot aan: „Daartoe behoort echtor bijv. ook
het schrappen van de verouderde belemmering
der processie-vrijheid van de Boomschen, een
anachronisme haast do feitelijke processie
vrijheid voor. anderen, o a. voor socialisten."
In „De Telegraaf" schrijft mr. Louis Israels
onder rubriek „Recht en Wet" over het Pit»-
oessio-verbod, dat ook hij afkeurt, o.a.:
„In welke kringen zij (de bedoelde wok-
bepaling), nog verdediging vindt, heb ik niet
kunnen ontdekken, wel het motief der ïegee-
ring nl. ,,dat geen andersdenkenden getuigen
behoeven te zijn van godsdienstocL niageu,
die -zij afkeuren." Een zoo enghartige, bene
pen "beweeggrond, zoo weinig erkennend het
recht van een ieder vrijelijk zijn Go3 to
dienen, zooals hij meent te doen én de pLchlj
de meest volstrekte plicht van elk ander en
in de eerste plaats van het staatsgezag, d en
geloovigen daarin niet te beperken, wanneer
zijn ©eredienst niets bevat in strijd met goede
maatschappelijke zeden, noch openbare orde,
zulk een motief verdient, dat de wetsbepa
ling, die er op steunt, door onbruik teniet
gaat en niet eens de moeite waa^d wordt ge
acht uitdrukkelijk te worden afgeschaft.
Waarom mag eene processie te Beug: 1 niet
plaats hebben, maar eene 1-Mei-ortocht te
Amsterdam wel, of eene betoog'ng voor alge
meen kiesrecht, ja, zelfs een demonstratie vaS
dreigende werkloosheid
Waarom zijn al deze niet-god dienstige oe.
toogingen op de algemeene straat geoorloofd,
als het hoofd der politie er geen bezwaar
in vindt, met het oog op de o; enfcare orde en
de eischen van het gewone verkeer, terwijl
aan de processie in de door de rechtsbepa
ling bedoelde gevallen" nooit verlof verleend
kan worden?
Waar de rechtsstriid op het oogenblik han
gende is, lijkt het ons van belang cr op te
wijzen, hoezeer reeds de openbare meening,
nü weer bet „Hbl." en de „Tel.", de opheffing
van het Processie-verbod eisch
Voorbereid Lng 8e vredesconfe
rentie. Het Ministerie van Buuenlandsche
Zaken deelt mede, dat ter voorziening in de
vacature, ontstaan in da 'commissie ter voor
bereiding der IHe Vredesconferentie ten ge
volge vUn het overlijden van haar lid en voor
zitter mr. W. H. da Beaufort, tot voo zitter
is aangewezen mr. J. A. Loeff, oud-minisler
van Justitie, lid der commissie en tot lid:
H. G. Surie, kapitein ter. zee, thans technisch
adviseur der Commissie.
.Pastoor Raijm akers, t Men schrijft
uit Berkel aan de „Tijd":
Onder groote belangstelling had de plech
tig? uitvaart en begrafenis plaats van den
weleerw. heer pastoor Raijmakors.
Berkel's parochianen verliezen in hem een
waren vriend, die een ieder met raad ter
wille was, een herder, met grooten ijver
werkend voor de hem toevertrouwde kudde.
Pastoor RaijmakeVa is 15 jaar als zoodanig,
te Berkel werkzaam geweest; hij was be
mind en geacht, niet alleen door zijn pa
rochianen, maar ook buiten dien kring had
hij zich- talrijke vrienden verworven.
EEN VERDIENDE TERECHTWIJZING.
Onder het opschrift „Het gymnasium te
Boxmeer en Donders", schrijft de Heer A.
F. van Beurden te Roermond aan de „Nwe
Rot#, ört":
Prof. Dr. ÖL A. Pekelharing heeft ter ge
legenheid van den lOOsten verjaardag vaa
den grooten Donders eene zeer belangrijke
herdenkingsrede gehouden, (waarvan versla*
is gegeven in Avondblad A 27 Mei 1918 N.
R. Ct.")
Daarin komen echter eenige misvattingen
over het Boxmeersehe Gymnasium
voor, die ik als oud-leerling besoheidenlijk
wensch te herstellen of toa te hokten.
Prof. F. zegt: Donders ging naar de La-
tij nsche school bjj de Eerwaarde P.a-
tters te Boxmeer „waar men," zoo ver
klaarde hij later, „gebrekkig Hollandsch ia
gebrekkig Latijn vertaalde, maar geen en
kelen schrijver naar den eisch behandelde."
Donders kwam omstreeks 1883 ter s5hole te
Boxmeer. Maar in 1832 hadden de Pater*
Carmelieten door besluit van Koning "Willem
II het ondorwijsmoeten stake.n. D©
„bekrompen opleiding" werd hem door 1 e e -
kertdocenten gegeven en deze leeken-
docenten hebben, behalve Donders, tri van
knappe mediei, juristen en docenten voor
hun latere levenstaak opgeleid. Men denke
aan de Hoetln's, de Verheijens v. Estvelt,
de Hengstten, de Saase van IJssclt's en
anderen. De uog bestaande naamlijsten wfj-
zen op een druk bezoek uit de eerste fami
lies van den lande niet alleen, maar do
Siaataan, die de studenten later in onze
ederlandsche Maatschappij en geleerde wa«
reld innamen, toonen, dat dat eerste
onderwijs allesbehalve bekro: .n
was. De mededeeling van Prof. Pekelharing
klopt in 't geheel niet met studiën 1902 blz.
21, waar de alleszins vertrouwbare P. Al
bers, Donders uitspraak aanhaalt „ik heb
te Boxmeer den grondslag mijner wcten-
tenschap gelegd." Ook bij mijn eigen onder
zoekingen, waarvan de resultaten neerge
legd zijn in verschillende werkjes over de
oUde Baronie van Boxmeer, de parochie
en inrichtingen van onderwijs Jieb ik over
de' minderwaardigheid van het Latijnsche
onderricht in Boxmeer nooit iets gevonden.
Voor de eer van het oude gymnasium ware
een billijke voorstelling in de overigens be
langwekkende rede zeer gewenscht geweest.
vasten gang het zilte nat en verwijderde zich van de
kust. Op korten afsland was een lange plank aan de
boorden van het vaartuig vastgehecht, die een eind
bovei) het water uitstak.
Dit was een vinüng van de oude boekaniers en
zeeschuimers om zich van hun verraders te ontdoen.
De zak werd nu naar het eene einde der plank
gebracht, zoodat de in'mutl er van recht overeind
stond. Perilla had geen denkbee.d ervan waar zij zich
bevond of wat er fioest gebeurenalleen wist zij,
dat het de dood vas. De geheele bemanning was
bijeen, gekscherend tn lachend. Twee hunner stónden
bij de plank en spraten:
Nu dezen kant op, loop
Zij geleiden haar ten paar stappen de plankopen
lieten haar toen gatn. Zij vervolgde ft aar wÈg met
aarzelenden onzekertn stap, zich op het dek wanende.
Ér heerschte een doodsche stilte. In het midden
stapte zij mis en viel in de zee met een gesmoordén
kreet.
Een gejuich ging op bij de omstanders.
En nu een lalt uurtje er bij praten met de
kleine meid, sprak Verdier tot zich zelf en haastte
zich weg.
Golde, in het tusschendek, was intusschen uit zijn
schuilplaats gekropen, de gang ingegaan en lag Op
den grond geknield, voor de geschutpoort, waarvan
Perilla hem had ve'teki.
Kon hij zwemmen? Zeker niet in dé zee, dacht I
hij. Neen, het was beter te sterven in dèrt zak
hij durfde den noodlottigen sprong niet wagen. Plot
seling hoorde hij den plomp reent voor hem, den
plomp en den gesmoorden kreet.
HOOFDSTUK XI.
Op derot-sen.
Thans aarzelde Oolde geen oogenblik langer. De
gesmoorde kreet was nauwelijks in zijn ooren weg
gestorven of zijn schoenen en bovenkleeding waren
uit en ln zee geworpen ea sprong hij zelf in het
water.
Een ieder die pas heeft leeren zwemmen of schaat
senrijden of Iets anders, zal zich herinneren, dat er
een gröot verschil Is tusschen den eersten keer dat
de pogingen slagen en den tweeden keer. Bij de
eerste succesvolle poging is het overheerechendtge-
voel vreugde over dén goeden uitslag,-"
geyal verwondering over de «iDle vordc 'W-
Dit was ook het geval *"et O0™*- e'
scheen thans zijn element
De zak met zijn DyendM fnhoud was bij den
val van de plank gezonken. Het setup vervolgde zijn
weg door de morgenschemering, Qolde zwom In de
richting van aen plomp, met een wild gevoel als
van iemand, die een zwaar verlies heeft geleden,
van angst.
IVas zij nu voor goed de diepte weggezonken?
Hij wist niet, .wat wij rèeds eèrder hebben uiteenge-
zet, dat het menschelijk lichaam, gevuld met lucht,
lichter is dan zeewater en niet terstond kan zinken.
Terwijl hij zoo voortzwom, scherp uitkijkend, zag
hij den zak op eenigen afstand boven komen. T»
stond zwom hij er heen.
Hij kon zien, hoe Perilla wanhopige pogingen aan
wendde om uit haar benauwde gevangenis te komen.
De zak zonk weg, kwam weer boven en werd heen
en weer geslingerd in duizenderlei
Golde was hem thans eaaderd'rJ^f
Het men vim den schipper had men hem alge-
nomen. Wanhopig knaagde hij met de tanden aan
bet touw. dat om den zak was gebonden.
Maar het touw was hard en sterk en zijn pogin
gen faalden. En de doodstrijd in het binnenste van
den zak hield aan. Hij zonk met zijn last weg naar
de diepte, doch met allé pacht gelukte het hem
boven te blijven.
Doch nu of nimmer. Thans met den moed der
wanhoop, begon hij weer aan het touw te knagen
met zijn sterke tanden en thans merkte hij, dat hij
won. Tegelijkertijd voelde hij ook, dat de bewegin
gen tn den zak waren opgehouden. Met koortsach
tiger! haast rafelde hij het eene stuk na het andere
los en eindelijk was het touw stuk. Hij rmak.e, naar
lucht, de Inhoud van den zak was onbeweeglijk. Hij
maakte den zak los en trok hem van haar lrc .aanu
(Wordt vervolgd^
BE?5i^,^=22SEt*aSS539a^,
- i
klimmen, wat zij Vrijdag ook ge daan hebben,
waaraan een gewone tank niet zou kunnen
denken. Ook kunnen ze heelemaal omdraaien,
in enkele seconden, terwijl hun groote snel
heid en geringe grootte hen tot moeilijke
mikpunten maken voor de vijandelijke artil
lerie.
i i
