iisSBÊStia sêbsaus
VRAGENBUS
MARKTNIEUWS
BERICHTEN
DE V0ORLOQPIGE UITSLAG.
LAATSTE NIEUWS
TELEGRAFISCH WEERBERICHT
De verkiezingen te Haarlem.
l Azfbdda* Part»
UIT ONZE VORIGE OPLAAG
VAN ONZE RECHTBANK
ffcrancsptiR, in niet meer dan 15 laar behoort te
Worden afgelost.
1 ZAANDIJK. De uitslag der stemming alhier
'is: Zaandijk 29 op Mr. Bomans, Koog a/a. Zaan
67 st. op Mr. Bomans.
Reusachtig, schrijft onze correspondent. Er
is geen enkele van ons thuisgebleven. Op Zaan
dijk hebben lui nog gestemd, die in jaren zelfs
niet aan hun plicht nebben voldaan.
Het was gisterenavond bijzonder kalm op
straat.
In tegenstelling met vorige Kamerverkiezingen
was bet onmogelijk op den avond zelf reeds
eenige berichten omtrent den uitslag der verkie
zingen te geven.
Wij hebben dat tevoren bekend gemaakt en het
bleek volkomen juist te zijn, want zelfs op den
uitslag der verkiezingen in Haarlem-zelf heeft
niemand kunnen wachten. Het werd half
twee voordat wij konden beginnen met de
publicatie van den uitslag der gemeente Haar
lem.
Merkwaardig. De eene uitslag, b.v. die van
het stembureau aan de Anthoniestraat was even
acht uur al bekend; de laatste uitslag kwam
over half één pas binnen. Dat was die van het
bureau aan de Nassaulaan.
De buitengemeenten kwamen zeer vlug
Spaarndam was, gebracht en al, om 6 uur lang
en breed in onze handen.
Het totaal der bijeengebrachte cijfers der
bureaux uit Haarlem en omstreken, moest wor
den overgemaakt naar het stembureau in Am
sterdam, dat zich daar belast had met het ver
zamelen van alle gegevens uit de verschillende
stemdistricten in het land en daaruit een officieu-
zen uitslag op te maken
Hoewel het veel later werd dan aanvankelijk
gedacht werd, is het toch te danken aan het
bureau der Ned. Dagbladpers, dat reeds heden
nacht en hedenmorgen verschillende uitslagen
bekend zijn geworden, waarop anders tot Zater
dag moest gewacht worden, indien m»n de be
slissing van het Centraal Bureau in Den Haag
had moeten afwachten.
Vele telegraafkantoren ook dat te Haarlem
waren voor deze gelegenheid den geheelen
nacht geopend en de Haarlemsche Dagbladpers
die voor deze gelegenheid samenwerkte
heeft haar best gedaan reeds vroeg in den mor
gen, door middel van bulletins, het publiek kond
te doen van de eerste berichten.
Lang lieten de telegrammen uit Amsterdam op
zich wachten.
Hoewel gehoopt was dat omtrent middernacht
de stand der partijen bekend zou zijn, kwam daar
niets van. Zooals wij hierboven reeds vertelden,
was de uitslag 'Haarlem eerst om één trnr be
kend.
Doch om 2.20 kwam het eerste telegram bin
nen. Het luidde als volgt:
De uitslag van merr'ere stembureaus was
hedennacht één uur nog niet bekend.
tierdajn en '«-Graweniinge ontbraken ge
heel.
De binnengekomen berichten toon6n aan
dat bij een kiesdeeler van 15.000 stemmen
(in werkelijkheid wordt dit laigor, daar niet
alle kieners hebben gestemd) door de ruim
«w.ooo kiezers, wier stem te één urn- bekend
was, gekozen zijn:
1 Vrij-Liberaal.
2 Unie-Liberalen.
2 Vnjadimig-DemoemtjMi
Z Ullrifit7Al ril' rM-X- -n
Dhri«terdk-H<M,torisoben.
11 n11 e.v^iukionairen.
lol ttfomsclKk ftthol i eik en
1 Economische Bond.
1 Sociaal-Democratische Partij.
Men seinde ons uit Amsterdam 8,80 uur:
De uitslag ui den Kie*&ring Amsterdam is:
Aantal kiezers 150526. Geldige stemmen
123666.
Hiervan behaalden de Socialistische Partij
8799, do Mididenstandspartij 352, de Politie-
partü 326. de Plattelandspaarty (2e Liist) 185
de S. D. AP. 93510. do S. D. P. 13982, de An
ti-Rev. 7884, de Bond van Ghmfc. Socialen
630, de ünie-TMerrleu (1ste Lijst) 5002, Stof
fel 238, de Vrij-Liberalen (2e Lijst) 816, de
Chris tel .-Hist. (1ste Lijst) 3615, de Ohrietcn-
Demoaraten 8035, de Neutrale Party 1639, de
Plattelandspartij (lste Lijst) 90, de Christelijik
Bociale Partij 337, do Economische Bond 8516
"H der Heulen 169. de Itoomsch-Kafcholie-
ken 19065, dc Yrijz.-Dcmocraten 9169, Alg
staatspartij 1767, Ohrist.-Bist. (2e Dikst) 246
stammen.
Om 4 uur ten slotte uog een telegram over
den uitslag in Rotterdam.
In den Kieskring Rotterdam behaalden:
Vrij-Lib. 4814, Christ. Social. 1805, de Christ.
Hist. (2de Lijst) 263, de Politie Partij 161, dé
S. D. A. P. 39397, de Christ.-Democraten 331,
de Booineoh-Katbolieken 33735, de Midden-'
standspartij 1509. de Plattelandspartij 178, de
Christ, Socialisten 191, de Anni-Rev. 10761,
de Neutrale Partij 538, de Ohrist-Hist, (1ste
Lijst) 3712, de Weerbaarheidspa rtij 334, de
Yrijiz-Democraten 1843, de Unie-Liberalen 2364
'de Economische Bond 3501, de Plattelands-
party links 98, do Clerk 2032, de S. P. 408, de
Baud van Prot. kiezers 191. do Alg. Staats
party 242, de S. D. P. 3396. Totaal werden uit
gebracht 81754. Het aantal kiezers bedroeg
108930.
Den Haag nog onbekend.
Wij hebben nog tot over vijf uur gewacht,.,
zonder nadere berichten te krijgen en hebben
gebulletineerd wat wij aan telegrammen
Hadden binnengekregen.
j aur kwam evenwel het volgende belang
wekkende telegram, dat velen rechtsche kiezers,
en bijzonder ieder katholiek kiezer, goed moet
hebben gedaan:
Stand der partijen in den vroegen morgen.
„Hedennacht half vijf waren 1,170,000 stem
men bekend. Vermoedelijke kiesdeeler is 12,500.
h dit juist, dan zouden zijn gekozen: 31
Roomsch-Kathoiieken; 6 Unie-liberalen; 12 Anti-
Rev.; 3 Vnj-hb.; 6 Christ.-Hdst: 5 Vrijz.Dem.;
22 S. D. A. P-i J Econ. Bond; 1 Middenstands-
part: 3 S. D. P."
•ren bekend de vermoedelijke bezetters
van -.merzetels. Daarvan zouden, volgens
die berekening, dus 49 door Rechtstihen en 43
'door Linksdien bezet zijn.
Waarlijk een stand om van te watertanden
voor een R.-K.
Een ander telegra m bracht den uitslag van
don Kieskring Den Haag.
Socialistische Party 409, Christ.-Hist Par
ty 105, (2e Lijst). Middenstand 328, Vrij-Libe-
*alen 2614 (eerste Lijst), Ohristen-Detoiocra-
ten 150, Vrijainnig-Deonoeraten 2674, De
Klerk 198, Staatspartij 410, Neutrale Party 775
Politie Partij 140, Katholieken 12611, Koloni
ale Party 227, Economische Bond 4346, Weer
baarheid 640, Christelijk-Hi storischen 8048
(eerste Lijst) Vrij-Liberalen 629, tweedie Lüet,
S. D. P. 2242, Christelijk Socialen 869, S. D. A.
P. 20224, Unie-liberalen 4980, Bond van Chr.
Socialisten 456, Anti-Revolutionairen 5913.
Hieronder laten wü nc(? eenige telegram
men volgen in volgorde van ontvangst:
Tot op dit oogenblik z«n ons nog geen na
dere telegrammen bekend, ook geen namen
van gekozen candidaten. zoodat wij onzen le
zers in dit opzicht moeten teleurstellen.
PROVINCIALE GRIFFIE VAN NOORD
HOLLAND.
Ged. Staten hebben benoemd met ingang van
1. September tot hoofd commies ter Provinciale
Griffie Kr. Dr. F. F. S. Witteman, secretaris
der gemeente Delft, en tot klerk de beer C!h. J.
van Switienburg, te Bennobroek.
JEUGDIGE OPLICHTER.
De heer B. S., Paviljoenslaan is door een
jongen, genaamd A. L., 16 jaar, Cornelis-
sr.eeg. opgelicht voor f 800 aan verlichtings
artikelen. De jongen gaf op, de goederen
voor rekening van zijn vader te halen.
Rijwielen zü'n ontvreemd aan het St.
Elisabeth's Gasthuis en uit een tuin aan
het Kenauphrk.
DTSTRTEÜTIE-POLITIE.
Door de distributie-politie zijn, in earaen
werking met een controleur van het levens
middelenbureau bij G. J. A. v. K., Anthonie
straat, inbeslag genomen 4 dubbele stukken
zeep; zulks wegens verkoop van zeep boven
den maximumprijs.
Proces-verbaal is opgemaakt tegen den Di
reeteur der Haarl. Brood- en Meelfabriek,
den heer v. B., wegens het doen Vervoeren
van eieren; 3000 eieren zijn inbeslag ge
nomen.
'AANGEHOUDEN.
In verband met den diefstal van een pak
zeemlappen ten nadeele van mej. de V.,
Korte Begijnestraat, is opgespoord de los
werkman J. de B. te Heemstede. In zijn
wonimf zijn 28 zeemlappen inbeslag geno
men. Tegen den dader is proces-verbaal op
gemaakt. j
STEEDS 'BRUTALER,
Hedennacht te kwart over 2 zijn twee
mannen gesprongen op een goederentrein,
komende va:i het station en rijdende nabij
den Zijlweg. De mannen maakten een goe
derenwagen open en gooiden twee kistjes
op de spoorbaan. I)e remmer zag zulks,
liet den trein stoppen en gingen de lieden
achterna. Deze wisten echter te .ontkomen
Langs den weg werden 2 kistjes boter ge
vonden.
Pakhuisdief s ta 1. Uit een pakhuis
aan de Raamsteeg is boter en margarine
ontvreemd ten nadeele van een koopman
uit Amsterdam. Het Blot van 't pakhuis
■was verbroken.
GEVELSTEENKN.
3>e inenech ia ten alloii tijde geneigd, ge
weest, zijn denkbeelden een aanschouwelij-
ken vorm te geven en zijn ideaal in beeld
te brengen. Aan die gelukkige geestesrich
ting dansen wij de voortreffelijke scheppin
gen der ouden als historische monumenten
van hun schoonheidsgevoel.
Eerst Iaat kunnen bij ons de sporen van
die uiting van den kunstzin aangewezen
worden, omdat hier pas beschaving kwam,
toen in zuidelijke landen de schoonc kunsten
reeds het toppunt van bloei bereikt hadden,
700 zegt de heer Gonnet in zijn Adressen.
Lew ij zen van dien kunstzin treffen we aan
in de beelden en versieringen, welke niet
alleen in de woningen, maar ook daarbuiten
aan de gevels waren te vinden. Ieder ging
daarbij met eigen smaak en fantasie to rade.
Aan den eenen kant leverden de ambachten
en bedrijven voldoende attributen, aan de
andere zijde vooral waren het de gewijde
geschriften, tal van overleveringen en ge
schiedenissen om liefde voor kunst te doen
blijken. Zoo leverde nog ruim een eeuw ge
leden elke stad voor het oog een levendig
en bont geteekenrl tafereel, geen huis was
er bijna zonder gevelsteen of uithangteekec.
In de eeuwen toen alle poorters heetten
naar hun vader en Hendrik Jansen en Jan
Hendriksen verwarring moesten stichten,
was het in den omgang een groot gemak,
dat de bewoners der huizen nader aaugedu'd
konden worden met den naam van het uit-
hangteeken, dat aan hunne gevels te vinden
was. Velen dier üithangteekens waren ont
leend aan 't soldatenleven of brachten ver
dedigingsmiddelen in beeld. Zoo Vond men
voor jaren in Haarlem o.a. het Vlammende
Sweert en de Key «er, maar met aoovelo
honderdtallen r.ijn ze verdwenen. Tijdens de
Franeche overheersching werd de Burgerlij
ke Stand ingevoerd en het Kadaster en
plaatsaanduiding was nu niet meer noodig
door het noemen van een uitüangteekea en
de bewoner heette niet meer naar zijn uit-
hangteeken. Daarbij kwam nog de modarni-
seering derBteden; oude gevelc verden af
gebroken en daarbij verdwenen tal van gs-
velsteenen en üithangteekens voor goed. Ge
lukkig bleven er nog eenigen over. Zoo vindt
ge nog aan de Hooimarkt naast het huis
„God bewaert het Scheepje", „In den Iser-
man". De gevelsteen stelt een geharnast
voetknecht voor. 't Is moeilijk na toegaan,
of hier indertijd een zoon van Mare woonde,
of dat dit huis als tuighuis diende. >_an het
einde van de Damstraat op de Kaasmarkt,
vroeger als Sleeperslioofd bekend, is de Her
tog van Brandenburg vereeuwigd. 'Tu3schen
de grondverdieping en de eerste is êenmooi
fries. In het midden staat de gevelsteen
met een heel aardig beeld van een ridder
staande by een tafel, waarop a(jn helm ligt.
Daaronder leest men. Dit is in den Hertog
van Brandenborch. Sy Deus pro nobus guvs
contra nos. Is Godt met ons wie mack tegen
ons. Ao. 1610.
De vraag rijst: „hoe komt do bouwer van
dit huis er toe juist dezen vreemdon vorot
als uithangteeken te kiezen?" V/el, de Her
tog van Brandenburg had aan Haarlem in
1602 een bezoek gebracht en daarvan wilde
de bouwer de herinnering levendig houden.
In het stadsarchief berust' de volgende
brief:
Mauritz Prince van Oraengic, Gravs van
Nassau, Moeurs, Marquis vah Vere enz.
i,' stai^sarcbief berust de vólgende brief:
Lereame wijze ende discrete Lieve besu~-
dere, Alsoo de Hooggeboren Furst Heer Joa
chim Ernst Marggrave tot BrarMenburgh,
Hertog ln Pommeren enz., onze zeer be
minde Cousin hem gedurende de belegeringe
der stadt Grave, ende tot noch toe alhier
bij ons gehouden hebbende, althans geresol-
veert is, hem wederomme naai' huys te be
geven, ende zijnen wech, eco hij ons ver-
ciaert heeft, deur der stade van Haarlem te
nemen, omme deselve te besigtigen, zoo heb
ben wij uluijden hiermede vrandtiijck willen
versoecken aengesien S. L„ zoo oock de
tegenwoordige Ohurforst van Brandenburgh
S. L. broeder dese landen ende de gemeene
zake met sondere affectu toegedaen zijn,
ordre te willen stellen, dat S. L. binnen
uluijder stede gecomen wesende, zoo in 't
logeren als anderszins, behoorlijcke eer ende
courtoisie verthoont mach worden, ende zal
ons seer aengenaem welgevallen daeraen ge
schieden. Ende hiermede Eersame wijse ende
discrete lieve besunders zijt Code bevolen.
In 's Gravcnhage den XXVIIJ Octobris 1602.
Uluijden goede Vrundt
Maurice de Nassau.
De brief was geadresseerd aan: „Den Eer-
samen. wqsen ende disoreten onze lieven
besunderen Burgemeester-s ende Regeerders
der stadt Haerlem."
Burgemeesters ea Raden van Haarlem
hebben aan de verlangens van Prins Mau-
rits voldaan en den doorluchtigen gast, voor
vader van den tegenwoordigen DuitBchen
Kjeizer met alle hoffelijkheid ontvangen blij
kens een rekening uit het jaar ve® afjn
bezoek.
Eigenaardig is een gevelsteen in de Nieu
we Spaarnwouderetraat. 't Is een z.g. Boo-
dendans waarop de Paus, de Keizer, een
Landman ea de Dood, et'l aiet^ zijn. attri
buten ea het volgende nnisrflehriftPaus
lek bidt voor '„Keizer lek vecht voor U."
Landman: Ik voede IJ. Re Dood: lek etrijeke
u algar «helfjcke. Wie kant maken dat nie
mand zal itóten?
In de Anthoniestraat riet men m het voor
malige veerhuis van Amersfoort de veel voor
komende afbeelding van Sint Joris1. Sinds
1570 kan men er zien hoe de Ridder met
den draak strijdt. ïn de poort van den (St.
Jorisdoelen aan de Groots Houtstraat is hij
al lang verdwenen.
Op den hoek van Aoogotra&c en Spaarne
by de Melkbrug hing tot voor eenige jaren
de Zwarte Hond uit. Op een gevelsteen #taat
het volgende inschrift:
MDCLII
Voor dit huis
oefende
Jan de Lapper
1 rijn eenvoudig handwerk,
verhief zich door beleid en moed
tot scheepsbevelhebber
en is
strijdende voor het Vaderland
den heldendood
gestorven. P. H. K.
De Haarlemsche dichter G. G. Klaaren-
beek heeft de heldendaden van Jan Barend-
se, want dit is de eigenlijke naam van Jan
de Lapper bezongen en heeft voor zijn reke
ning- genoemden steen, met inschrift ln den
muur doen plaatsen. Het pothuis bestaat al
sinds menseheabeugenis niet meer. Bekend
is co-k het verhaal van Jan Barendse, dat
hij oud-zeemsL. bij den tweeden Engelschen
oorlog alleen wilds dienen al« kapitein en
zijn buurman dc schoolmeester hem de aan
stelling moest voorlezen.
Een. heel mooie gevelsteen vinden we aan het
mooie geveltje Nasmnlaan 16. Het etaat tus-
»aheii de ramen, der eerste verdiepinjr op het
middenpenant en stelt een b'u r oh t voor. De
beide ramen der eerste verdieping rijn gedekt
met stukken met aanzet- en eluitsteenen van
baksteen, met verhoogde knssene, eveneens in
baksteen. Boven deze stukken is een cordonlijst,
waarop vier vlakke pilasters met Joniserie
k-apiteelen basementen. De beide midden
pilasters gaan booger op en riin gedekt door
een driehoekig fronton met fries. Een lü«t over
de geheele breedte doorgaande dekt de beide
zijpilasters. De vleugels daarvan 1 hebben
volutevormige aanzetetukken met acanthua-
ornament. terwijl tusschen de pilasters ziek on
diepe gebogen nissen met fraai metselwerk be
vinden.
Even willen we nog wijzen op een aardig
tegeltableau, waarop een schutter met gespan
nen boog naast de drukkerij van den heer Ruyg-
rok, Oude Gracht bij het Spaarne. In de ge
heel gerestaureerde gevel is een net gehouwen
•teen, waarop De Boog en 't stichtingsjaartal
1507. Hier was indertijd de azifmnakerü „de
Boog." Jammer is ook de moderne tegeltableau
pas verdwenen.
In de Damstraat is een huis. dat een antiek
voorkomen goed bewaard heeft, doch 't Sehildt
van Frankrijk, dat er in den nevel ston is
fiwt ae.il. Vroetror was het veaduhuiA Zoo ver
telt v. d. Willigen o.a. dat de stedelijke regee
ring van Haarlem in 1633 lrnre verkoopingen
hied ten huize van Hendrieih. "Willemss. der Abt,
waerdt in 't sehildt -van Vranekrüek in 't Witte
huys in de Damstraat.
Een geheel nieuwe gevelsteen is de ,Jvonnc-
merpoort" of Nieuwpoort, aan den Schotersin-
ge]dicht b(j het badhuis en-wekt de herinne
ring op aan den ouden tijd, toen Haarlem tus-
schen z(jn singels lag besloten.
Den 15 Maart 1822 had van stadswege de
aanbesteding plaats van het vermaken
en verbeteren der Nieuwpoort ten einde
de wandeling lange den buitenkant van het z.g.
Bolwerk daarover te brengen. Van Siemt, met
selaar, nam de karwei voor 2800 aan en
leverde ze 30 Juni reeds op. In 1834 onderging
de Nieuwpoort weer ©en. belangrijke verande
ring. Toen werd ze met hout overdekt en wel
zoo, dat in het midden over de poort een door
gans- gelaten werd, die aan beide rijden met
twee overdekte vartplaatsen of prieelen van
groeu hout was betimmerd. Dit werk werd in
Januari 1835 kant en klaar opgeleverd. Maar
nu wachtte nog slechte een kort leven.
1 Februari 1839 werd een begin gemaakt met
het sloopen der muren ter weerszijden van de
Nieuwpoort. Daarop volgde 18 Juli 1840 het af
breken van de steenen beeren met de ijzeren
hekken aan de Nieuwpoort en tegelijkertijd het
verplaatsen, van de kantoren der plaatselüke be
lasting binnen de poort. In 1860 zou de poort
verdwijnen en daarmee ook het octrooikantoor.
Het mooie beoldhouwwerk van den Haarlem-
sehen beeldhouwer Abram Snellaert bleef be
houden en prijkt nu in het frontespice va,n de
Jon-aesechool aan de Wilhelminastraat.
Iedere Haarlemmer kent natuurlijk de Kalve-
niers of oude Doelen aan de Gasthuisstraat.
Betrekkelijk weinigen w-eten, dat er behalve de
groota ingangspoort nog een ingang is aan de
Luïtensteag. Deze vertoond' het jaartal 1615 en
in hot hoogveld twee kruislings geplaatste
musketten.
Eigenaardig iB het uithangbord in het mid
den der dorpsstraat van Bloemendaal. Het
hangt uit het café „Het Huis van Brederode"
en draagt als opschrift:
Hier in het Huis van Brederode.
Reeds eeuwen oud en eriis,
Is snijs en drank en vreugd te vinden
Voor een civielen prijs.
An do andere zij-de zien we een stilleven van
jeneverkruik, glazen en bierflessohen. Wie de
ruïne wil bezoeken, heeft van daar nog een
klein half uur te wandalen. De trompetter, die
ge ziet uithangen bij de kruidnotenbakkerii hier
dicht bii is wel geen militair, maar waar hier de
echte Bloemendaalsehe kruidnoten worden ge
bakken, willen we even het rijmpje onder de af
beelding citeeren:
Trompetter meld de kunst,
Bekroond door ieders gunst:
De smaak hier uitgevonden,
Behaagt aan vele monden.
Aan den Zuideringang van het wandelboeoh
Groenendaal te Heemstede zien we op de stee
nen hekpilaren een burcht en relief. In Assen
delft hangt aan de -groote dorpsherberg „Het
huis Aesumburgi" uit. Assendelft behoorde in
dertyd tot de heeren van Assumburg, dat een
uur verderop naar 't Westen op den rand va
het zand ligt. Zoo de lezers weten, ie dit 16e
eeuwsdhe kasteel een laat type van een kasteel.
Kasteelen waren toen de verdedigingsmiddelen
niet meer. Assumburg heeft dan ook wel ziiu
gracht, maar een binnen- en buitenhof met
poorten ontbreken.
Het Riik heeft het eigenlijke huis in bezit en
is sinds jaren bezig aan de restauratie. Voor de
Beverwijkers is het nog ean echte Zondagswan
deling. Hiermee hebben we alle typen van
„Oorlog in beeld" te Haarlem en omstreken ge
noemd.
perce it na, hebben gestemd op no. 1 van
de lijst 1
Op het Katholieke kiezers-corps kunnen we
rekenen 1
Met het gereedmaken van den uitslag door de
heofdstembureaux dei" kieskringen en daarmede
ook door het Centraal Stembureau te Amster
dam, dat ingericht is door de groote meerder
heid der Nederlandsdie couranten, gaat het niet
zoo vlot als wel gewerischt werd.
Toch kunnen reeds enkele feiten hoewel
met een zekere reserve geconstateerd worden.
Op de eerste plaats heat Mijkbaar de stem
plicht, wettelijk vastgesteld, oog niet kunnen
voorkomen, dat vooral in de groote steden
maar wellicht toch ook op het platteland
breede rijen van kiezers niet aan de verkiezing
deel hebben genomen. Te Amsterdam bijvoor
beeld heeft slechts 82 pet., te Rotterdam slechts
75 pet. van de kaezere gestemd 1
Een andere opmerking van belang is de
wezenlijke vloed van sociaal-democratische stem
men in de groote steden. Men ©ordeele: te
Amsterdam bedraagt het gezamenlijk aantal
roode stemmen pl.m. 52,000, of ruim 42 pet.
van het geheel, tegenover bijv. slechts 8000
anti-revolutionnaire en bijna 20,000 katholieke
stemmen.
Maar in de kleinere eteden keert de stem
busuitslag al sterk ten gunste der geloovige
partijen. Terwijl in Den Haag het aantal
socialistische stemmen (ongeveer 25000) nog
het dubbele van dat der katholieken (12600)
bedraagt, staan reeds te Haarlem katho
lieken an socialisten ongeveer gelijk-
En hoewel ons op het oogenblik nog geen
detailoijfers ter beschikking etaan, wyst toch
de Btand van hedenmorgen al uit, dat het
platteland zooal3 ook te verwachten viel
den vloed van roode stemmen in de
groote steden een tegenwicht heeft gegeven,
dat de schaal van den einduitslag ten (gun
ste dei' rechterzijde gaat doen overslaan.
Wel moeten alle uitkomsten nog zeer voor
zichtig en met het noodige voorbehoud wor
den beoordeeld, maar toch was reeds in
den vroegen morgen van 1.170.000 stemmen
den uitslag bekend. Indien de raming van
een en een kwart millioen uitgebrachte stem
men, en daarmee de kiesdeeler van 12500
juist zijn, dan staat op het oogenblik reeds
vast dat onze katholieke partij uit den Btrijd
komt met minstens 31 zetels en waar
schijnlijk meer. Dan brengen de socialisten
het niet veel verder dan tot 22, de D. P,
tot 3, de anti-revolutionnairen komen tot
minstens 12, de christeiijk-historischen tot 6.
Terwijl dan verder de onvermoeide en tijdelijk
wel inslaande actie van den heer Treub den
Economischer: Bond minstens drie zrtels schijnt
schillende liberale partijen.
Zes Unie-liberalen, drie vrij-liberalen (U) vijf
vrijzinnig-democratente zamen veertien van
de 92 thans bezette zetels!
Het is nog te vroeg om vast te stellen wat de
oorzaken zijn van die politieke vernietiging van
het liberalisme, maar nu reeds moet worden ge
constateerd, dat met angstwekkende snelheid
naderbij getrokken gaat worden, en in de naaste
toekomst reeds gevoerd gaat worden de groote
worsteling in. ons land tusschen de geloovige
partijen (waarin de katholieken dan verreweg het
krachtigste gedeelte zullen uitmaken, alleen in
getalsterkte reeds bijna 2/31) en de sociaal-demo
cratie.
Blijkbaar heeft het liberalisme van de 400,000
nieuwe kiezers, die het algemeen kiesrecht ons
gebracht heeft, letterlijk niet den minsten steun
gekregen, en gaan de liberale partijen den weg
op der vroegere, thans geheel verdwenen conser
vatieven. v
Het is zeer de vraag of wij voor de overwin
ning der geloovige politiek ons hierover te ver
heugen hebben.
Mogelijk zullen velen, die zich door anti-
elericalisme hebben laten verblinden, maar
daarom nog niet godsdienstloos in de politiek
rijn, terugschrikken voor dien aanwas der so
ciaal-democratie, waarvoor ook zij mede-ver-
antwoordelük zün.
De politiek van het „Volk" in de laatste da
gen biykt goed gezien: de Katholieken aat
rijn de groote tegenstanders der socinal-demo.
oratie, en gelukkig heeft al het fli f looien
der Roomsche arbeiders door «ociahstische lei
ders en couranten en etrwdbiljetten niet kun
nen beletten, dat wii mt den stn.id komen-met
een macht, a'ie inderdaad een bolwerk tegen
den Tooden vloed 19.
Want een ander heuglijk verschijnsel valt nu
reeds te constfiteerende organisatie-trouw
der Katholieken. Er etaan ons nog geen an
dere détailgegevens ter beschikking dan van
Haarlem en directe omgeving, maar allen, let
terlijk allen, op misschien een of anderhalf
Jacht. De jacht op waterwild in do pro
vincie Noord-Holland ral worden geopend op
Maandag 15 Juli 1918 met zonsopgang.
Beëedigd. Door den heer H. J. L. D. van
Doesriurgh, benoemd notaris ter standplaats to
Haarlem, werd als zoodanig den «ed afgelegd.
Onteigening. In de, de vorige week uit
gesproken onteigeningszaken werden in buna
allen deskundigen benoemd, terwijl in enkelen
de vordering werd toegewezen.
De Arrondissements Rechtbank deed de vol
gende uitspraken
H. P., loopjongen te Haarlem, verduistering,
0 maanden tuchtschool. D. J. P.. koopman, zw.er-
vende, zes maanden gevangenisstraf: G van de
G., eieetricien, gedetineerd te Haarlem, dief
stal 6 maanden gev. straf. W. C. D„ metaalbe
werker te Haarlem, diefstal. 0 maand,,u «tv.
straf. K. v. L„ mandenmaker te Haarlemmer
meer. diefstal 1 maand gev. straf. S. Z.. bank
werker te Haarl lied»,- diefstal, 2 maanden
voorw. gev. straf. B. T., tuinder te Heemskerk,
bedreiging, vrijgesproken, Th. J. C. S., loswerk-
man le Zaandam, mish. ambtenaar, 2 maanden
gev. straf. J. K„ werkman te Ea'am, mishande
ling, 3 boete of 1 dag hechtenis. L. U. M.. M.
J. J., arbeiders te Beverwijk, diefstal, ieder 10
dagen gev. straf. W. v. d. V.. stoffeerder te
Haarlem, diefstal, 4 maanden gev. straf. M .1.
K„ E. J. v. d. P., le tuinderskneoht, 2e werkman
te Haarlem, diefstal, ieder 2 jaar gev. str3f met
aftrek prév. hechtenis. K. R„ voermanskneébt
te Haarlem, verduistering, 2 maanden gev.
straf. A. r. K., glazenwasseher te Haarlem, dief
stal, 3 maanden voorw. straf. A. K„ suikerbe
werker te Haarlem, diefstal, 2 maanden voorw.
gev. straf. J. J. te B„ slagersknecht te Haarlem,
verduistering, 3 maanden gev. straf. M. d. H.,
loswerkman te Haarlem, diefstal, 2 maant :n
gev. straf. G. S. B„ arbeiders te Haarlem
mermeer, diefetal, ieder 2 maanden yootw. gev.
straf. A. v. D., motorschipper te Zoeterwoude,
poging tot verboden uitvoer, 60 boet of 5
dagen hechtenis. H. B. en W. v. d. H.. verens-
gezeilen te Velsen, diefstal, ieder 4 maanden
gev. straf met aftrek prév. hechtenis. K. S.,
caféhouder te Velsen, heling, 8 maanden gev.
straf met aftrek als voren. H. S„ H. B., koop
lieden. te Zaandam, 2e te Overvoen, heiing,
ieder 5 maanden gev. straf. J. v. E.. 3. P. T.,
arbeiders te Beverwijk, diefstal de le. een week
voorw. gev. straf do 2e een week gev. straf.
HET KABLN EX-OORT v. d. LINDEN.
Het bericht, dat het Kabinet morgen zijn
ontslag aan H. M. de Koningin zal aanbieden
kan uit den aard volkomen bevestigd worden.
Het Kabinet is naar op goede gronden mag|
worden aangenomen van oordeel, dat de uit
slag der verkiezingen niet behoeft te wordenf
afgewacht om de portefeuilles ter beschikking
der Koningin te stellen, waar, door de alge
meens verkiezingen die heden plaats hebben
het tijdstip voor het optreden van een extra
parlementair Kabinet is afgesloten.
het
Vr. BÏunt u mij ook zeggen waar
Rijkskoienbureau is in Dpn Haag?
2. En welke dagen en uren hetgoopenlis?
Antw. Javastraat 44, Den Haag. Is elke
werkdag geopend op de gewone kantoo uren.
HET OONVOOL
DEN HAAG. Wij vernemen uit goede bron,
dat het bericht, dat de „Hertog Hendrik" en
de „Tabanan" zijn teruggeroepen, onjuist is.
Beide schepen liggen nog ter hoogte van hef
Sahul pen gat, terwijl zij nog niet zijn vertrok-
ken.
Intussüken is, naar ons ter oore kwam, het
vertrek voorJoopig opnieuw uitgesteld, op
grond van te elfder ure gerezen bezwaren en
moeilijkheden, waarover thans besprekingen
worden gevoerd.
BQVENKARSPEL (Station) -3 Juli. Aard-,
appelen Koks en Duo f 2.75; Schotsche mui-
zenf 2.75; Kleine muizen f 2.25. Aanvoer
39024 zakken van 25 K.G.
BEVERWIJK, 8 Juli. Veiling;bericht vaa
de R.K. Coop. Tuindersvereeniging „Kenne-
merland. Selderie 512 ct., M ortelen 14—
x24 ct. Uien 7—12 ct„ Rhabarbr A 18—28
et„ idem B. 8—13 ct. per bos; 61a f 0.60^
•1.70 per kist; Postelein f 1.40—1.80 per ben;
Doppers 11—15 ct., Peulen 1625 ct. per
pond; "Bloemkool A. 13—18 et., idem B. 6
10 ct. per stuk; Tuinboonen 1016 ct.
per K.G.; Aardbeien 8—18 ct. per kh mand;
per slof f 0.901.80.
MEDEMBLIK, 2 Juli. R.-K. Marktvereeni-
ging „St. Jozef." Aardappelen: Groote Mui
zen 2.76 per 60 K.G. Aangevoerd 13000
zakken.
ALKMAAR. Exportvedling f J"'1
pelen A kwaliteit 12 B kwal UM C kw.
1020, drielingen f 10 100 K.G. Knel
5.50—5.90 Aanvoer 57000
2-Juli Aardbei en f 87.3046.10 per 100 K.G,
Fabrieken f
Medegedeeld door het Kon. Ned. MeteoroL
Instituut te De Bildt.
Naar waarnemingen in den morgen van 4
Juli 1918.
Hoogste barometerstand: 771.4 m.M. Vlis-
singen.
Laagste barometerstand: nabü 760 m.M.
Zuid-Dnitschland.
Verwachting (van den avond van 4 tot deö
avond van 5 Juli 1918): Zwakke tot matige
wind, aanvankelijk uit Noordelüke dater uit
Weslelüke richtingen. Half tot zwaarbewolkt
Weinig of ge enregen. T perstuur zachter.
