nieuwe mum mun
-§ËCK wax WILS
ÏSWEÏÏ Wemat8" moa 2
Nederland en het luchtverkeer
de toekomst.
«tóï ^°rdeU -W... -He-
WAT DE PERS ZEGT
KERK EN SC
Zaterdag 27 Juli
Tweede blad
in
TREKJES xlvi
WÏÏtS6 beweegt iets.
De heer H. L. J Hofstee, le luitenant
Vliegeniers-adjudant bij de luchLraartafdee-
ling is de schrijver van een boekje met
bovenstaanden titel. Na een beknopt over
zicht van de geschiedenis" der luchtvaart,
waarin op korte maar duidelijke wijze de
verschillende systemen zwaariier en lichter
dan de lucht worden geëxpliceerd, en een
uitlegging van het tegenwoordige standpunt
der luchtvaart, waarin o m. gezegd wordt,,
dat, de vliegmachine en niet de bestuurbare
luchtballon het luchtschip der toekomst is,
komt de schrijver aan zijn eigenlijk onder-
Werp: het luchtverkeer in de toekomst.
(Wij ontleenen daaraan:
De vraag die wij ons in de eerste plaats
Stellen is: „Zal het luohtisehip, in verband
Riet de groote snelheid die het kan berei
ken, een praetisch verkeersmiddel worden?"
Dn ongetwijfeld moet deze bevestigend be-
■antwoox'd worden. Maar het zal in de naas-
toekomst ook alleen het vliegtuig zijn
dat zich op de groote wereldroutes een
plaats zal weten te veroveren; de ballons
hebben zeer zeker hun nut maar zijn te
duur om voor verkeersdoeleinden gebruikt
te worden en bovendien is hun snelheid te
gering. j!
Het succes dat het vliegtuig in het han
delsverkeer zal hebben, is geheel afhanke
lijk van den kijk dien de zakenman op het
gebruik ervan heeft, doch wie een ruimen
blik bezit zal inzien dat daaromtrent geen
twijfel kan bestaan, evenmin als ooit iemand
getwijfeld heeft aan het nut der vliegtui
gen voor militaire doeleinden; de oorlogs-
practijk der laatste jaren heeft dit boven
dien voldoende bewezen. Het vliegtuig is
BnAhet i3 niet gebonden aan vaste banen
en kan naar willekeur van de eene plaats
naar de andere komen en steeds met groote
snelheid: het kan trajecten ejyploiteeren die
voor andere verkeersmiddelen ontoegankelijk
zijn. Met het gebruik der vliegtuigen voor
verkeersdoeleinden is tevens een bijna on
begrensd terrein voor de vliegtuigindustrie
geopend, immers nieuwe typen van toestel
len zullen gebouwd moeten worden en nieu
we problemen moeten worden opgelost, en
het is dan ook te wenschen dat de verschil
lende regeeringon dat zullen inzien wij
®preken hier ook tot de onze en dat elke
Poging om in deze richting iets tot stand te
brengen door hen krachtig moreel, en door
het' verleenen van subsidies ook financieel
zal worden gesteund. De regeoringen kun
nen het moderne verkeer aitnmoedigen al
was het in den beginne alleen maar door het
verleenen van subsidies v oor het vervoeren
der post door het luchtruim. Helaas zijn
er nog velen die.aan het recht van bestaan
van het vliegtuig in het-toekomstige ver
keer twijfelen; regen, mist en wind worden
dan genoemd als faotoren die het luchtver
keer zullen beletten, maar het is niet uitge
ven dat men de volmaking der. luchtvaart
afzienbaren tijd zoover zal weten
Uitren^6fi) dat deze factoren grootendeels
"■geschakeld kunnen worden en dat men
'Sschien. nog alleen rekening heeft te hou-
£h met den wind die versnellend of ver
dagend op de snelheid der toestellen werkt.
°k voert men wel eens aan dat het lucht-
'®kMr "iet zal kunnen concurreeren met
flai°mleg9ri en ail<iere transportmiddelen, en
voeren Zware lasten» zal kunnen ver
ten leéran °°k difc zal de tookomsfc moe"
ioeh1 dp** n*et al pessimistisch is moet
v'ertrouw vari de vliegmachine vol
tra far, i a. tegemoet zien; immers een nieuw
bes middel moet zijn; sneller dan de
vee|dli-Uae Vei'voermiddelen; veilig en niet
i ie l; 03 tb aard er, en wanneer wij deze 8
scueit goed overwegen dan komen wij tot
drteC°voldU(^t dat d6 vliegmacllin0 öan alle
eanv'i?^ka kau reeds 37 vaste luchtlijnen
hagen worrf* ?°h®n Öhristiania en Kopeh-
rcgeld üprsi' sedert eenigen tijd een ge-
derhouJon »n en~VlLrkeer door de lucht on
hele luchtfro- Duitschland zijn al en-
i-ude Mei geëxploiteerd.
Waarop de liin p *erd aia tijdstip genoemd
Wo-den I DarijsLonden in dienst zou
xi uen gesteld, wvi„
fe lando1 ld' daarom begint men hier
Ove t?
Dofsfee ^^tpostvejpkeer schrift luitenant
J n r
lane- iq ^P0s}VGrkecr door de lucht al niet
verwonderen d gekt>men eigcrlliJk te
gerégeld aankomen van buiten-
•Drat- maüs 18 31 sedert langen tijd geen
flier ,0 rneer en ook de binnenlandscho post-
endervindt tegenwoordig groote ver-
benfi ig au overal te treinenloop belangrijk
Ver!- 's' De hoofdfactor dis bij een lueht-
W' en speciaal bij een luchtpostvcr-
h hp A .aanmerking genomen moet worden,
Bu d D'ist op tijd vertrekken en aankomen,
tromfactor is afhankelijk van de be
kten f 'aai'heid der motoren en van het weer.
•tellen? gerust zeggen dat dé aard der toe-
goedV?8®nw°ordig zoodanig ia, dat er zoo
doch er gevlogen kan worden,
Der i-'.r n a-'id Bog wel enkele dagen
een J-n dat de wind zoo hevig is dat
Li i u c/ Riet tegen op kan komen,
^^^^f^^fve^eer^z^dé^ee^te^schre-
de op den goeden weg zijn. Is dit eenmaal
tot stand gekomen dan volgt het personen
verkeer vanzelf.
Vervolgens wordt' Nederland en het lucht
verkeer in de toekomst besproken.
Beschouwen wij de kaart van Europa, dan
zal een ieder het eens zijn dat ons land voor
het toekomstige luchtverkeer eene zeer gun
stige ligging heeft; richten wij het oog nog
vercler, dan zien wij dat he* tevens gelegen
is op den grooten weg van Amerika naar het
Oosten, waarbij wij in de eerste plaats den
blik vestigen op de groote lijn New-York—
Ha'i'axNew Ces tieDublin—LendenAm
sterdamEerlijnFetrograd—Moseou. Am
sterdam be'ooft op dit traject een tusschen-
station te zullen worden en het is in ver
band hiermede dan ook te betreuren dat
het voorstel van den heer Manassen, lid
vand en gemeenteraad van A'dam, om reeds
in 1917 in de nabijheid van Amsterdam een
vliegershaven in te richten en daarvoor van
gemeentewege een terrein beschikbaar te
stellen, niet zonder eenige hilariteit werd
ontvangen. Men achtte den tijd hiervoor
toenmaals nog niet gekomen en besloot lie
ver eerst de kat eens uit den boom te kijken.
Van Amsterdam uit behoort men in de
naaste toekomst tweemaal per dag per vlieg
tuig naar Parijs te kunnen vertrekken en
even zoovele keeren terug te kunnen kee-
ren. Ook naar Berlijn en Londen moeten
dagelijksche diensten worden onderhouden.
De meerdere kosten van een dergelijke lucht
reis zullen voor den handelsman die zaken
met het buitenland doet, geen beletsel zijn
om van deze diensten gebruik te maken,
temeer waar zij voor hem een enorme tijd
winst beteekenen.
Het luchtpostverkeer in ons land bespre
kende betoogt de schrijver:
Het is momenteel eene gebiodende eisch
dat' men hier te lande dit vraagstuk ernstig
in studie gaat nemen. In dezen oorlogstijd
nu oen geregelde maildienst van ons land op
Engeland reeds lang tot het verleden be
hoort' en het ook nog niet' te voorzien is
wanneer deze weer zal kunnen worden in
gesteld zal het onderhouden van een lucht
postdienst op Londen zeker niet van belang
ontbloot zijn. ifVjj bevelen het' plan dan ook
krachtig aan de aandacht dor betrokken
autoriteiten aan. Ook schijnen er plannen
te bestaan binnenslands het traject Amster
dam—Groningen door een luchtpostdienst in
exploitatie té nemen, hetgeen een goedge
kozen proefneming lijkt voor den toekom-
stigen dienst op Engeland.
Bij de exploitatie van een luchtpostdienst
kunnen twee wegen gevolgd worden:
1. De Nederlandsche posterijen kunnen
de binnenlandsche tirajecten in eigen be
heer nemen, of
2. er kan een maatschappij opgericht wor
den die verschillende trajecten exploiteert
en aan wie het vervoer der luchtpost wordt
uitbesteed. r
Deze laatste oplossing lijkt ons de meest
wenschelijke en niet alleen voor die maat
schappij, maar ook voor de Nederlandsche
Posterijen de meest voordeelige. De maat
schappij toch is naderhand bij nieuwe vor
deringen die de luchtvaart ongetwijfeld zal
maken, beter in de gelegenheid aan haar
luchtpostdienst een personenvervoer vast te
knoopen, dan de posterijen dit zullen kun
nen doen, vooral als in de toekomst de
Nederlandsche luchthavens étappepiaatsen
in het internationale luchtverkeer zullen
worden. Ook thans wordt het postverkeer
uitbesteed aan de spoorwegmaatschappijen.
Komt naderhand een geregeld personenver
keer door de lucht tot' stand, dan zal altijd
nog het vervoeren der post eene belangrijke
bijverdienste voor de maatschappij zelf zijn.
iWordt op do lijn Amsterdam—Groningen
de dienst dagelijks in beide richtingen twee
maal onderhouden, dan zullen de uren van
vertrek uit beide eindstations b.v. 8 uur v.m.
en 3 uur n.m. moeten zijn. Dö vliegtuigen
met de postzakken komen dan te resp. 9
uur v.m. en 4 uur n.m. aan het andcro eind
station aan.. Rekent men nu in verband rnet
de windsnelheid, die versnellend of vertra
gend op de snelheid der toestellbn werkt,
oene speling, in het 'uur van aankomst Van
20 minuten (wat al heel veel is op deze
afstand), dan komen de brieven dus resp.
tüsschen 8.50 en. 9.10 en tusschon 8.50 en
4.10 op de eindstations aan, m. a. w. de
post zal den eenen dag iets vroeger aan
komen en den anderen dag iets later, maar
deze tijdsruimte is betrekkelijk zoo klein,
dat zij in het uur van bezorgen der brieven
geen belangrijke wijziging behoeft te bren
gen. Een brief, die 's avonds te Groningen
gepost wordt met bestemming voor Amster
dam, kan eerst den volgenden middag te
ongeveer 2.30 aan den geadresseerde wor
den ter hand gestold; met de luchtpost zal
hii zijne bestemming al om uiterlijk halr elï
•emorgene bereikt hebben, hetgeen dus een
tijdwinst van vier en een half uur beteekent
cn wat dit voor belangrijke handels- en
beurstransacties zeggen wil, zal ieder han
delsman voldoende duidelijk zijn.
Op grooter trajecten is de tijdwinst nog
veei belangrijker.
DE ONTKNOOPING.
l»tólderaPgong-6lagendho^üi4ikam6r
ïa^zooïÏM van 't veertwm-
*"n ledikant voorzichtig stapt ie uit
■*»ten het zdï'raken! hl*°t&
fc®eft ie de d«urdaarin
'Sluipt de crpniy0 kandaK-heid gekregen
-mor van F in' f°f do deur der slaap-
van vau^ en moedor.... hij houdt
HET CON VOO I.
Behalve over het oponthoud zelve, dat het con-
v'ooi naar onzë Oost ondervond, hebben verschil
lende bladen ook over het Witboek der regeering
bf'reffende deze aangelegenheid beschouwingen
geleverd, waaruit wij hier nog eenige aauliatin-
gen willen doen. HET VADERLAND o. a.
wenschte over de vernedering, waarop het con-
■■t«ra"8&iaawuaaiJugBanwiaiTrjnBgiwar3CB«iii|pi ii»i imn.wi «li—-rrma—
z'n oor vlak bij 't sleutelgaten luistert
gespannen
Alles is stil.... ze slapen dus..,.
Even behoedzaam als daar straks loopt ie
terug naar z'n kamertje.... bijna zonder ge
luid wordt de deur weer gesloten.
Uit z'n broek, die aan den knop van 't ledi
kant hangt, neemt ie 'n peukje kaars en, 'n
doosje lucifers. Even later huppelt 't ge Ie
vlammetje in do kamerdonker te.'t Eindje
kaars wordt op 't nachtkastje neergeplakt
Dauigzaam, voorzichtig wordt 't la'tje open
getrokken en 'n dun, slap hoekje met 'n hel-
kl'oni'Jge plaat op de voor-pagina, komt te
voorschijn. Met roode, vette letters is de titel
erop gourext: »De avonturen van den be-
roamden Anienkaanschen detective, Nick
Carter 14e aflevering Het geheim van
do bloedsporen op het plafond*.
vooiplan voor ons land is uitgeloopen, na wat
het reeds gezegd heeft, maar weinig te zeggen,
maar meende toch te moeten wijzen op het feit,
dat Engeland zoo vriendelijk is geweest haar
toestemming te geven, maar dat geen enkele
waarborg bestaat, dat Fransche, Amerikaansche
of Japansche oorlogsschepen het convooi onge
moeid zullen laten.
Wat zal er-nu gebeuren, wanneer Ameri
kaansche, Japan§£he of Fransche oorlogssche
pen het convooi willen opbrengen? Het Wit
boek zegt, dat indien Engelsclie oorlogssche
pen het convoori verhinderden door te varen,
daarvan „het onvermijdelijk gevolg" zou zijn,
„dat de convooi-eommandant gewapend verzet
zou moeten bieden." Dat gelat dus ook voor
het geval, dat andere vreemde oorlogsschepen
het convooi de doorvaart trachten te beletten.
De bezorgdheid van het „Vad." wordt zelfs
verhoogd door de herinnering van een' voorval
uit den tijd, toen Amerika nog neutraal was.
Een Amerikaansch koopvaardijschip zou naar
het neutrale Europa uitvaren en de heele wereld
was in spanning of Engeland het zou durven
opbrengen, aangezien Engeland, hoezeer het
tegen de uitvaart van dat schip bezwaar had
gemaakt, in het verleden op dit stuk een beleid
had gevolgd, dat het zou moeten nopen, liet
schip door te laten. En wat gebeurde? Frankrijk
bracht het schip op, en vcor Frankrijk gold dat
antecedent niet. Het was een kostelijke zet van
de Engelsche diplomatie geweest, en de heele
wereld had er schik in
Welnu, besluit het blad, de Engelsche re-
geering heeft in al de stukken, die openbaar
zijn gemaakt, alsook in de uitlatingen van
den Minister van Blokkade ter zake, alleen
van zichzelf gesproken. Engeland zou als
gunst het convooi doorlaten. Van de bond
genoot en werd niet gesproken. Is het dan
uitgesloten, dat iietzij°Amerika of Frankrijk,
die niets hebben geantwoord, hetzij Japan,
dat een antwoord gai, dat tot mets bindt,
zullen doen, wat Engeland zal nalaten wij
zien geen reden, hei aan te nemen. Laten we
er het beste van hopen, maar bu .en scnor
is het convooi niet. uwc M
Wij kunnen oris, zegt het NIEUWS VAN DEN
DAG, na al wat er reeds gebeurd is en ook na
de verschijning van het N«fèrlanesche Witboek,
waarin bijna niets nieuws meer staat, over de
convooi-kwestie niet bovenmatig meer ergeren,
en als bijv. de „Toekomst'' jammrrt en briescht
over den alloop, dan is 't ^-idat de „Toekomst
nu eenmaal de zaken bekijkt van het anti-tngel-
sche, gelijk de „Telegraaf" 't doet w3? ?ro."
Engelsche stanupunt. Uit een Nederlandsch
oogpunt dit gevai beschouwend, vindt liet blad
geen reden om er „ons dik over te maken."
Natuurlijk was de Nederlandsche Regeermg
bevoegd om te zeggen: Met herstel van de
betrekkingen met onze koloniën is, nu dit con
vooi geen. handelsdoel heen, een levenskwestie
voor ons volk, en als wij, deze schepen escor
teerend met onze oorlogstent tevens ver
klaren dat ze geen contrabande aan boord
hebben, tast gij onze eer aan indien gij daar
aan twijfelt. Zoodra nu „eer en levensbelang"
in 't spel zijn, en vertoon van maciitsmiddelen
bewijst dat men het ernstig meent, staat aan
de vreemde mogendheid ae keus, ons te res
pecteeren of het op een oonogsdaad tegen
over ons te laten aankomen. Met een recht
heeft dat eigenlijk niets te maken. Het is uiting
van zelfbewustheid van een onafhankelijker,
fieren zij 't kleinen staat, die zich niet
in anderer twisten mengt, die anderen ook
niet om den tuin le.dt, maar voor zich het
recht opeischf op eerlijke, loyale behandeling.
Onze Regeer'ing had zóó kunnen uaridefen,
zij had daarmee kunnen volstaan. Misschien
zou deze fiere houding geen kwade gevolgen
gehad hebben; misschien had het aanzien van
Nederland en van de andere neutrale volken
er aanmerkelijk bij gewonnen (vooral indien
deze houding wat vroeger ware aangenomen).
En velen achtten 't grievend voor den vader-
landschen trots dat de Nederlandsche Regee
ring, eenmaal den eersten stap z^tend op
dezen weg, niet dédrging,-manhaftig.wat
er van komen mocht.
Maar anderen gaven zich rekenschap van
het verschrikkelijke alternatief. Indien 't er
eens van kwam, inoien de ons tot dusver be-
spaarde beproeving ons land hof, met, waar-
sciijnhik, namelooze ellende, vernietiging van
ons volksbestaan mogelijkerwijze zou dan
niet, achteraf bezien, deze daad ontzettend
lichtvaardig geoordeeld zijn?
De meerderheid van ons 'Kabinet wilde die
zware verantwoordelijkheid niet op zich laden,
en zij deed daar o. i. wijs aan.
Want 't draait alles om een: misschien.
Het „Nws. v. d. D." wijst dan op ons goed
recht en hoe in 1909 Engeland nog onder toe
kende, de Londensche zeerecht-declaratie, die in j
art. 61 nadrukkelijk bepaalt: „Neutrale schepen
onder convooi hunner oorlogsmarine zijn vrij
gesteld van onderzoek," een bepaling, die En
geland op 7 Juli 1916 bij Britsche Order in
Council eenvoudig afschafte.
De Britsche regeering staat het vertrek van
meeste der niet overtalrljke Nederlanders, die
het Witboek onzer Regeering hebben doorwor
steld over het uitgezonden convooi, deze ver
zuchting geslaakt hebben
Dan was dat convooi met ap- en dependentiën
alweer zoo ongeveer uit onze gedachten verdwe
nen; we leven immers zoo snel tegenwoordig en
er is zóó veel aan de hand. Maar neen, onze
Regeering, die eigenlijk geen Regeering meer
U er zijn Nurksen die beweren dat ze sinds
jaar en dag eigenlijk geen Regeering meer was,
omdat zij Jan en Alleman liet regeeren onze
Regeering dan heeft gemeend haar nalaten
schap, die door haar opvolgster wel onder bene
fice van inventaris zal worden aanvaard, te moe
ten vermeerderen met een document, dat zoowel
een Offenbach als een Wagner zou kunnen in-
spireeren.
Doch Offenbach en Wagner waren geen Ne
derlanders, en de nakomelingen van De Ruvter
en De Witt zullen bij de lezing van dit Witboek
wel tot niets anders geïnspireerd worden dan
tot een blos der schaamte, of tot een uiting des
toorns, of misschien ook wel een stillen traan,
al dan niet „heimelijk weggepinkt", gelijk de
technische term luidt. Want er staat in dit docu
ment, dat een hoogst belangrijk stuk regerings
beleid behandelt, niets, maar dan ook letterlijk
niets, waarop wij Nederlanders trotsch zouden
kunnen zijn, dat ons nationaal gevoel zou kun
nen bevredigen, laat staan streel en. en helaas
heel veel, dat schaamte of toorn of desnoods
tranen al naar aard en temperament van
den lezer kan opwekken of te voorschijn
roepen.
Het blad zegt, dat nergens een schijn of scha
duw van rustig, wel overwogen1 beleid te zien
is, en eindigt:
We zulle'n er nu maar niets meer van zeggen.
De geschiedenis is uit. De millioenen, die d't
convooi ons kost, zijn naar de maan en ons
prestige is denzelfden weg opgegaan. Een der
emte dingen, die de nieuwe Regeering zal heb
ben te doen, zal de schade, die door deze tragi-
comedie is aangericht, te herstellen, zoo goed
dat gaat."
Naar de Missie. De woleerw. heer
S. R. M. Walters, kapelaan aan de O. I».
Vr. parochie te Tti ht, zal eerlang naar
de Missiën vertrekken. In varband daar
mee zal hij vermoed Dijk reeds In de aan
staande inaand naar Mill-Bill gaan.
Een blinde examinandus. Bj| het
onderwijzers examen te Botterdam is vo.gens
de „Graafsch." een blinde mannelijke can-
didaat geslaagd, de heer llobart. Hij is 39
jaar oud en werkzaam in de Blindeninrich-
ting aan de Van der Duynstraat te Rotter
dam. Hij legde een zeer goed examen af.
Lij ministerieeie beslissing was hein ont
heffing voor enkele vakken verleend. Op
zijn examen lijstje prijkten 6 zevens, 8 ach
ten en één tien.
Dit is de tweede maal, dat in Nederland
een blinde do aarte verwierf. De eerste was
de heer Jonker, te Amsterdam, die in 1911
slaagde.
Onze hooggeprezen ontwikke
ling. Eiber in de „VUasiagache C-rt." klaagt
over het onderwijs op onze Hoagsdhe H. B.
Se1 <>len. „De vaéarties op d» B. S. en de
gyjvnaeia duren t<rt 3 September, d. w. z. aont
woaie weken, biet Kerstmis en met Pascben Is
ook a] errs gomsl, zoodat per jaar 11 A 12
weken wordt ironist. Vooral do «rootero vaoa ri
tte hooft do tend enz ran steeds langer te wor
den. In mijn tijd duurde die 5 A 6 wefeon, se is
thans al over cte acht wefoen.
,,En zijn de resultaten van den arbeid zoo
schitterend-, is het onderwijs zoo voortreffelijk?
Op één der vijfjarige H. B. S.'en gaan 291
leerlingen, zonder de vijfde Iriaase mede te tel
len, die eindexamen doen. Van die 291 zijn er
vertedert week niet bevorderd tot een lioosere
klasse 84, zegge vier en tachtig. Dat is data 28
prooent. En vraag niet hoevelen er nog overge
gaan zijn met zeer slechte cijfers. Her-examen
tjtmaat niet ineer, dius valt de beslissing onmid
dellijk. Hot i® nu mogelijk dat cyn leerling om
voorwaardelijk overgaat terwijl bjj in twee be-
langrij ,e vakken onvoldoende heeft. Ik aaig
dezer dagen een rapport waarop een onvoldoen
de voor natuurkennis en voor één dier mooleme
talen voorkwam. De overige cijfers waren allen
zeer zwak en toch was deze leerling overgegaan
naar de volgende klaeee. Etu zoo rifn er vele
geweest."
Er staat niet bè" hoe hoog do oufore zun,
welke do leerlingen in het vale „sport behaal
den. -
Prof. Dr. R. Lichtenberg O.FJJ.
Naar de «Tijd* verneemt, val de ZeerEerw.
Hooggel. Pater dr R. Lichtenberg O.F.M,,
privaat-docent te Utrecht en onlangs benoemd
tot professor aan de Riiks-academie te Amster-
fsteixi-un, eerlang vanwege de Radiboud-etieh-
het convooi onder diverse beperkingen dan i worden benoemd tot boogleeraar ann dia
alléén toe als een gunst, zonder afstand Technische Hoogeechool te Delft, om onder-
TO /I A Am ITAm t, -1.1 «Mm -
te doen van haar recht van onderzoek. I
Een „recht", nota bene, dat enkele jaren ge
leden, voor gevallen als dit, nadrukkelijk af
geschaft was door alle beschaafde staten, om
dat 't klaarblijkelijk niets was dan willekeur.
Evengoed als de inbeslagneming van de helft
eener neutrale handelsvloot met een beroep op
dat andere „recht", van angarie.
Wij mogen t nog 'oven, besluit het „Nws.",
dat de Britsche regeering zich door het ge
schreeuw der jingo's van „Times" en „Daily
Mail" niet van haar stuk heft laten brengen
en aan de bevriende Nederlandsche natie, als
een gunst dezetoewerpt.
,Had toch liever gezwegen roept de HAAG
SÓHE POST uit. en zegt,, dat vennoedel ijk de pleegd zija.
De jongen kruipt in bedhet knssen go-
brnikt hy voor rugsteunGretig begint ie
te lezen den vinffel' met de regels meeschui
vend, om toch vooral geen enkel woordje te
missen.... 'n hoog?"r<3o(l0 blos kleurt nu en
dan z'n wangen* de eene bladzijde na de
andere wordt ^ingeslagen, en maar steeds
leest hij gej aagd door, zonder z n oogen van
de letters af te wenden.
't Is ook weer z°on fun boekie.... hanst 't
mooiste van t
Derde hoofdstuk n Ontzettende n®oht«
juist op 't oogenblik, dat de on
verschrokken detective do deur wilde ope
nen, boorde hij 'n eigenaardig geknars.
Waakzaam als altij'd, greep hij zijn re
volver, o>m elk oogenblik geroed te zijn,
zieh te verdedigen. Maar te laat! Opeens
was het, ala voelde h« den grond onder
gewep in dezelfde vakken, waarin hij te Am
sterdam o'ooeert.
Pater G. Louwerens S.J. t Te
Oud ei'Bosch (N.Br.) overleed in den ouder
dom van biina 79 jaar, do WelKerw. Pater Ct.
J. J. Louwerens. S. J., ZtfnEerw. ontving dtó
H. Priesterwijding in IS72 en was sedert l8tH)
vGi^boiTctenïi het college der "E.E. P.P. J0-
zuieten te Oudenbosoh.
ONRE ELM iTTGHEDEN BU HET EIND
EXAMEN H. B. S.
Uit M.ppel verneemt de Mb., dat bij het
schriftelijk gedeelte van het eindexamen R.
H. B. 8. ernstige onregelmatigheden ge-
Reeda zijn eenige leerlingen door den voor
zitter der commissie gehoord, met als gevolg,
dat een drietal hunner van het verder exa
men uitgesloten is.
HUISHOUDONDERWIJS.
(Ingezonden).
Onlangs werd mij van bevriende zijde 't
»Diploma van den Ned. R.-K. Sehoolrarid
voor Hnishoudonderwijs* toegezonden met 't
verzoek dit met een kort woord te hespreken.
Gaarne ben ik hiertoe bereid, want nn er ern
stige plannen bestaan om het vakonderwijs,
waarvan het Huishoudonderwijs een onder
deel uitmaakt, van overheidswege te regelen»
opent zich hier een nieuw arbeidsveld voor
jonge vrouwelijke krachten. Aan do aan»
staande HnishoudBoholen zal onderwijsperso-
neel noodig zijn, due zij, die zieh minder ge
neigd voelen tot diepere geestesontwikkeling
kunnen m dezen bjj uitstek nuttigen tak van
Onderwijs haar smaak voor 't practisohe breed
ontplooien, hare gaven, op dit gebied, tot rij
ke ontwikkeling brengen en zich voor de toe
komst een levensdoel verzekero"
„In zijno vergadering van 9 >v. 1917, (al-
„dus vangt de kleine brochure aan) gehouden
„te Vs-Hertogenboscb. heeft de Nederland«che
„Roomeoh-Kathnli'eke Schoolraad besloten
„voor belanghebbenden de gelegenheid te
„openen tot het verkrijgen van diploma's, als:
I. Onder*-ijzeres aan Yolkshuishoudecho-
len.
■II. Onderwijzeres aan Huishoudscholen.
III. Leer ar es aan Huishoudscholen.
„Voor deze examens zijn daarop onder dee-
„kundige voorlichting vastgesteld, zoowel 'tj
„examenreglement als da programma's voor
„de verschillende nit te reiken diploma'*
„Tot groote voldoening van den Ned. R.-K.
„Schoolraad heeft hot aangekondigde examen
„voor onderwijzeres in koken en voedings
leer aan Volksh uifhoud schol en in April 1918
„kunnen plants hebben."
Voor dit examen hadden zich opgegeven
42 geestelijke «rusfers nit verschillende con
gregaties van welk o 86 het diploma ontvi n
ger), n.I: 2 zusters Franciscanessen nit Ft'en
2 Zusters Franciscanessen uit Oudenbosoh; S
zusters van het Allerh. Hart van Jezus, uit
Moerdijk; 4 zusters Penitenten-Reoolloctinen
nit Roosendaal; 6 Liofdezustens nit Tilburg;
2 zuster®' Franciscanessen uit Dongen; 5 zus
ters van Liefde uit Schijndel; 2 zusters van
Liefde uit Veghel; 8 zusters van het gezel
schap vam J. M. J. nit Den Bosch; 2 zuster®
Ursnlinen nit Boxtel; 2 zusters Franciscanes
sen Penitenten-Recollectinen nit Oirschot; 4
zusters, dochters van Maria en Jozef nit Den
Bosch.
Deze zus tors ontvingen allen haar oplei
ding m de R.-K. Hu'shoudschool der Martha-
vereeniging te 's-Bosch, bestuurd door de
znsters van het H. Gezelschap J. M. J. Of
schoon ook dame® hadden verzocht dezen
cursus te mofcen volgen, kenden zij dit jaar
niet worden tooge'iten, wijl de noodige tijd
ontbrak om aan meer groepen onderwijs t»
geven. Voor t vorvolg echter is daarin ver*
arder'ng gekomen.
Wat het examen betreft, hierover schrijft
de WolFerw. Heer Nabnurs, Rector der
Bissch. Kweekschool en Inspecteur van het
R. K. Bijz. Onderwijs te 's-Bosch, in de
„Residentiebode" van 15 Mei: „Voor wio
zullen ze dan examen afleggen en van wie
het diploma ontvangen? Dewijl geen wette
lijk examen bestaot, is een diploma van
den staat met eenige wettelijke bevoegdheid
niet te verkrijgen en zijn de opieidingein-
richtingen op eigen diploma's of op diplo
ma's van particuliere vereenigingen aange
wezen. De eersten hebben onmiskenbare
waarde maar deze zal wel a'tijd eenigszins
bctre'-keHjk zijn en afhangen van de dege
lijkheid van opleiding en examen. En nu
in de naaste toekomst meerdere opleidings-
inriehtingen op kathoiieken grondslag g an
geopend worden, is het noodzakelijk van ken
beginne af eenvormigheid te bewerken. De
Ned. R. K. Schoolraad gaat daarvoor zor
gen door 't bieden van gelegenheid tot het
afleggen van een examen en het deelne
men daaraan afhankelijk te stellen van
eenige eischen, waaraan de opleiding moet
voldoen. Waarborg voor degelijkheid van "t
examen is hierin gelegen, dat het wordt
afgenomen naar de wijze, die is vastgesteld
voor de eindexamens aan openbare en bü-
zondere gymnasia volgens art H eD
van de l looger-Ouderwijswet.
„Door deze regeJine- van den Ned. R.-K.
Soïoolraad Wordt een/voririfpheid in de oplei-
dïnjj! tot loeraros verkregen, is de degelijkheid
wan hot examen gewaarborgd en vanzelf dan
ook de waarde van het diploma verhoogd. Zij.
die in het bezit daarvan komen, zullen door
haar onderwijs van die waarde getuigen!En al»
dan eenmaal het wetsontwerp op het vakonder
wijs wet is geworden, zal «der ook dit diploma
van den Ned. R.-K. Schoolraad dat slecht»
wordt uitgereikt na eene opleiding en na een
examen waaraan alle waarborgen van degelijk
heid rijn verbonden» wettelijke erkenning vin
den. Zoo wordt de uitvoeriger «ter wet voorbe
reid en genmkkol ijk geren akt."
Zooela boven veumeM is. worden er door den
Sdhoolraad voor het Huiehoudonderwiis
lirie verschillen die diploma's gegifeven en nog een
diploma voor huishoudster, die we erren met oen
kort -woord nader willen toelichten.
L Onderwijzeres in VSlksh u ish oudscholen.
>,Het is geweneciht, <Jat de leerling-en voor
cUx&en cursua in, liet bezit zijn der acte van be-
kwaamheid, vermeld in airt. 77 a der wet op het
L. O. Anderen worden alleen aangenomen na
het afleggen van een voldoend Toelatings
examen.
a. In koken en voedin/ssleer.
Duur van den ciutsus één jaar.
zén voeten wegzinken'n zacht ge
kraak weerklonk en Nioh Carter viel
door 't verraderlijke valluik
Hè. nou wordt 't echt..,, hoeveel bladzij
den nog?In de twintignon, kan ine
niks eelolen*t kaersie houdt 't nog we
'n half uurtje uit.... 't is *n dik stak...*
zon 'k maar
Hè, wat steken me oogen.
gaan siaponf Even *t hoofdstokkie uit dan.
Maar als 't hoofdrtiik nit ie» neemt ie t vol
gende er ook nog bij....
Elf uur slaat 't 'buiten op de torenklok
Even doopt ie z'n hand in 't water der lam
petkan en bet zlch de toeawoUen^arMerise
oogen. Verschillende malen verandert hij van
aalziï leut ie wear door, m ap dep
liggend, met een arm het hoofd ondersteu
nend
do ongelukkige detective is geheel
machteloos. Met ontelbare stokken touw
fs hü aan den paal.gebonden en vlak voor
bem staat de trommel met buskruit die.
zoo spoedig als het vreeselijke toestel af-
ontpl»«en en alles in den om-
wok verwoesten en vernielen. Nog enkele
Minuten en het onteettende werk aal vol-
aolit De detective blijft kalm. Zijn
Ec'aatteekent ware doodsverachting. Nog
één minuut.twintig seconden.M««r
wat is dat? De deur gaat open ea
