II
DISTRÜUTIEBEiltiiF-ÜEEMSTEBE.
OISTRieOTIE-BEJIiF HEEMSTEDE.
JACQUES DE BRANCI0N
P. W. TWEEHUIJSEii
VERVOERVERBOD
ONGESCHILDJIKENHOÜT.
MM; per mm is cents; franco per post per kwartaal f 2,30
4 in en om Haarlem
FEUILLETON
WITTE SCHOEÜiCi
STERKE VETERS
VROOLIJK ALLERLEI
«IAAMDAG 2® AUGUSTUS 1918
42«**/ffAÏÜAltÖ«723
DE ABONNEMENTSPRIJSBEDRAAGT VOOR HAARLEM EAr AGENTSCHAPPEN: PER
BUREAUX: NASSAULAAN 49, HAARLEM TELEFOON 1426 EN 2741
Verkrijgbaar op Dinsdag 27 Augustus, des
namiddags van 24 uur, bijSCHORNAGEL,
Burgwal 68,
2 ons versch paardenvleesch
pp BON NO. 21, letters H en I.
Uitreiking Broodkaarten.
I K G. Aardappelen.
ADVERTENTIEN 20 CENTS PER REGEL 20 OORLOGSTOESLAG. BU CONTRACT BELANGRIJKE KORTING
BOMA' iscH VERHAAL IT DEN TUD
DEB FBANSCHE REVOLUTIE.
(INGEZONDEN MEDEDEELING.)
Barteljorisstraat 27. TEL. I7<9
iDe Gemeentebesturen van HAARLEM",
BENNEB R OEK. HEEMiSTED® en SCHO
TEN, brengen ter kennis» dat door den Mi
nister van L., N. en H. is bepaald:
1. Het vervoer van ongeschild eikenhout is
verboden.
JL Dit verbod is niet van toepassing voor zoo
ver tot bet vervoer toestemming is vetr-
leend door bet Rijktskantoor voor Huiden
en Leder, Beeuidenhoutsclie We|g 271, te
's-Gravenhage.
Voor ieder vervoer van ongeschild eiken
hout per spoor- of tramweg zal behalve
eene toestemming als sub 2 van de ondier
wcrpelijke beschikking» bedoeld, onthef
fing van de beschikking d.d. heden otndier
nummer 1177 (N), Afd. Orieiszaken, Bu
reau Vervoer moeten worden veraoöh t en
verkregen.
Een verzoek om ontheffing van laatst be
doelden aard, behoort te wor den gericht tot
de Afd. Crisiszaken van h'et Departement
van L. N. H.. Bureau Vervoer, onder
overlegging van dé van het Bjjkskantoor
voor Huiden en Leder verkregen toestem
ming. (8606)
De uitreiking deer broodkaarten en aanvul-
Üngsbroodkaarten voor de 17de pordod'a, alsi-
mede uitreiking van peulvruchten- en aardlap-
pelkaarten zal plaats hebiben op vertoon van
de legitimatiekaart voor de bewoners van het
Noordelijk deel der Gemeente, Waartoe he-
hooreh, de Zandvoortsoh'elaan, Loidschevaart-
Weg en Heerenweg ten Noorden van d© Zand-
voortsehelaan, Bosch en Vaart-kwartier,
Em auslaan met de Noordelijk daarvan gele
gen straten en Haart emxnerhontpark in het
dienstgebouw Boekenrodestraat 9 en voor de
bewoners van het overige deel der Gemeente
to het Raadhuis (Trouwzaal).
Op Dinsdag 27 Augustus e.k. voor houders
van 1 egitimatiekaarten van No» 1 tot en met
1400 aan het Raadhuis en Dienstgebouw.
Op Woensdpg 28 Augustus e.k. voor houders
van 1 egitimatiekaarten van No. 1400 tot en
met 2200. aan het Dienstgebouw voor bewo
ners Noordelijk deed.
Op Donderdag 29 Augustus euk. voor hou
ders van legitunatiekaarten van No. 14 oi tot
en met 2200 aan het Raadhuis voor bewoners
overig deel der gemeente.
De uitreiking zal plaats hebben van, des
voormiddagB 9 tot des namiddags 5 uur»
Men is verplicht de kaarten bij ontvangst
na te tellen, daar NA het verlaten van het lo
kaal op reclames geen acht zal wird-en ge
slagen.
Aan KINDEREN worden geen kaarten af
gegeven.
Do uitreiking van aanvnllingsbroodkaar-
ten voor kinderen beneden één jaar zal later
geschieden. (8590)
De Directeur van het Distributie
bedrijf te Heemstede.
J. A. GELDORP.
Beschikbaar vanaf Dinsdag 27 Augustus op
BON NÓ. 33
Bon No. 28 is met ingang van 27 Augus
tus ongeldig. 8595
-MlIf4 I -iu_^L- III, I y
HET CONFLICT HAAKLEM-VELSEN.
De heer Vermeulen, wethouder der gemeen
te Velsen, zendt ons, naar aanleiding van
ons Raadsoverzicht, het1 Volgende stuk, in
verband met de kwestie gasleverantie Haar
lemVelsen,, met verzoek het schrijven een
plaats in to ruimen, in de rubriek „In en
cm Haarlem."
Naar aanleiding van de nalezing van den
Gemeenteraad in uw nummer van Donderdag
22 Augustus, stel ik er prijs op enkele op
merkingen te maken over de hangende
kwesties.
Dat indertijd tussclieif de gemeenten Haar
lem en Velsen een overeenkomst is gesloten
betreffende de gaslevering, is te danken aan
het initiatief van den heer [Wj. Baron van
Tuyll van Serooskerken en ondergeteekende,
die als leden van den Raad van Velsen in
die richting hebben gewerkt1 en succes op
hun voorstellen hebben gehad.
Deze voorstellen zijn ingediend en aan
genomen, nadat reeds door den Raad van
Velsen tot stichting van een eigen gasfabriek
was besloten. Uit dien hoofde meen ik dus.
dat men gerust kan zijn, dat riiet door mij
zal getracht worden aan to sturen op een
breuk met Haarlem.
Den heer Bomanc heb ik persoonlijk nooit
ontmoet, maar waar ik gedurena® een zeer
groot aantal jaren in deze streek medege
werkt heb, om de coalitie tusschen cc reeht-
sche partijen sterk te maken, meen ik, dat
men ook niet angstig behoeft te zijn, dat
ik uit antipathie tegen den Haariemschea
wethouder zou handelen.
Gaarne zag ik in de eerste plaat® het per
soonlijk1 element uit deze kwestie uitgescha
keld. De Raad van. Velsen heeft' van rechts
en links in deze zaak één lijh getrokken
en ook nu, bij de jongste behandeling in
den gemeenteraad, is het allerminst een par
tijzaak geweest. Wanneer Raadsleden bij de
behandeling een persoonlijk element or in
gebracht hebben, dan wordt dit doot- ons
evenzeer misprezen als door den Ilaarlem-
schen Raad. De persoon vaE Mr. Bomans
kan geheel buiten beschouwing blijven. Het
is college tegen college. 1)
iWat mij nu steeds getroffen heeft in de
moeilijkheden tusschen Haarlem en Velsen
is, dat men in Haarlem naar mijn meening,
niet alleen nu, maar ook reeds bij vorige
gelegenheden, een te eng standpunt heeft
ingenomen. 2)
'Daar was voor Haarlem een groot belang
in gelegen om, toen Heemstede een eigen
gasfabriek ging bouwen, Schoten hetzelfde
deed en de Haarlemsehe electrioiteitsvoor-
ziening zich ontwikkelde, een goed de-
bouché te hebben voor het gas, dat Haarlem
wel kon produceeren, maar niet zelf gebrui
ken. Daar was geen beter oplossing, dan
.dat een ontwikkelend© gemeente als Velsen
afneemster werd.
Maar Haarlem heeft vergeten, dat het fa
brikant was en heeft niet kunnen velen,
dat zijn eigen afneemster als winkelierster
klanten had en kreeg. Daaruit is de onaan
gename geschiedenis ontstaan over de gas
leverantie aan „Meerenberg". Had Velsen
dit gas geleverd, dan had Haarlem de le
verantie evengoed gehad. Het was toch door
de Velsensche buizen uit Haarlem gehaald.
Velsen. kon, omdat het met zijn net reeds
dicht bij „Meerenberg" was, op veel goed-
koopére wijze een verbinding tot stand brem
gen dan Haarlem. Velsen was er vroeger al
over in onderhandeling geweest met „Mee
renberg". Het lag dus voor de hand, dat de
levering van Velsen uit geschieden zou en
en het getuigt niet van breed inzicht, dat
Haarlem op dergelijke wijze geconcurreerd
heeft tegen zijn eigen afneemster. Al had
Velsen nu eens y3 cent per M3 daaraan
verdiend, zou dat nu zoo erg geweest zijn?
Ik geloof, dat wanneer een goed particulier
koopman zulk een zaakje had moeten trac-
teeren, dat hij een groo-t afnemer niet om
zoo'n futiliteit voor het hoofd zou hebben
gestooten.
Daarop is gevolgd de kwestie over de
levering van de 560G0 M3 gas in 1918. Tus
schen Haarlem en Velsen bestaat een be
hoorlijk contract. Waarom heeft Haarlem
geweigerd arbitrage te aanvaarden? Toch
niet, omdatk et sterk stond 1 Waarom heeft
Haarlem van overmacht gebruik gemaakt?
Om langs dien weg Velsen te dwingen. En
dat is één van de vriendelijkheden, die Vel
sen gevraagd heeft? 3)
Vast staat toch, dat Haarlem aan Velsen
volgens art. 1 van het contract, gehouden is
om te leveren zooveel Velsen noolig heeft. 4)
Haarlem kon het leveren. Dat is gebleken
„Welnu, verhaal mij dan alles, zonder om
wegen, en als wij elkander de hand gegeven
hebben, zullen wij er niet meer aan denken.
Men moet niet kunnen zeggen dat twee
jongens van hetzelfde dorp elkander haten
en verachten."
„Gij zult alles weten en dat zal geen lange
geschiedenis zijn."
„Maar staat gij voor de waarheid in?"
„Ik zweer het u bij mijn eer."
„Ziedaar," zei ik en stak hem de hand toe.
Eranpois drukte mij met kracht de hand
alsof hij mjj oppieuw van zijn goede trouw
wilde verzekeren; vervolgens hernam hij:
7^ herinnert, u ongetwijfeld een hevigen
j V.1n.gii °P een av°nd met Brulard ge-
Tili T in dc ^erg van moeder Pie-
„J&," antwoordde ik na een oogenblik na-
denkens; „het was daags na den terugkeer
van den voormaligen graaf uit Parijs waar
hij op den lOen Augustus, bij gelegenheid
dat hij den koning verdedigde gewond werd."
„Juist; Brulard zei dat alle edelen roo-
vers waren, Waarvan men de republiek zui
veren moest, en dat men, volgens zijn mee
ning, niemand sparen moest.
„Zelfs niet deugen© bij wien gij als kamer
dienaar iu dienst zijt, mijnheer Champagne,"
vroeg gij hem.
„Zeifg hem niet," antwoordde hij, bleek
van woede.
„Welnu," Was uw antwoord* „zoo gij hem
een haar van zijn hoofd durft krenken, zaj
ik u doodslaan als een hondl"
Er waren een twintigtal boeren die even
eens spraken als gij, zoodat hij verplicht
was te zwijgen en eenige oogenblikken daar
na de herberg te veriaten.
„Twee maanden gingen voorbij," vervolg
de Pranpois, „Champagne, die -zich thans
burger Brulard liet noemen, werd tot maire
van Saint-Eéverien benoemd en nam mij als
secretaris in dienst. Daags daarna kwam
hij buiten adem op het raadhuis en zei mij
toen Velsen onder protest het hoold gebo
gen heeft, want toen heeft Haiflem ge
leverd. Jlaarlem heeft dus zelf het bewijs ge
leverd, dat het voldoen kon aan hét bepaalde
in art. 1 van de overeenkomst. Nu -kan er
verschil van opinie bestaan ten opzichte van
de vraag of Haarlem te goeder trouw ge
houden was te leveren onder deze ramtsoe-
neerlngsvoorwaarden. Maar waarom dan niet
deze vraag aan arbiters onderworpen? Zou
een goed particulier koopman zich op zulk
een wijze tegenover een eerste Mas afne
mer gedragen hebben en hem op die manier
f 8000 afgeperst hebben? 6)
En nu de jongste moeilijkheden.
Haarlem is niet in staat te voldoen aan
art. x van hét1 contract, om aan Velsen te
leveren zooveel gas als het' noodig heeft.
Daar wordt een gering kwantum brongas
aangeboord en Velsen wil daar onder e-
staande omstandigheden gebruik van ma
ken. Niet1 tot schade van Haarlem, want
Haarlem kan toch niet leveren. Als cr iets
in zit,, dan zou Hot kunnen zijn, dat wan
neer het eenige beteekenis kreeg, Het' tot
kolenbesparing kon helpen. Als het groeten-
omvang kreeg, dan zou zelfs de mogelijkheid
niet zijn uitgesloten, dat Haarlem cr nog
van profiteerde. Men mocht dus verwachten,
dat van Haarlems zijde daaraan geen moei
lijkheden in den veg zouden worden gelegd.
Én wat doet Haarlem? Het wil wel op
deze vraag een gunstig antwoord geven,
mits Velsen afstand doet van zijn rechten. (6
.Waar de Nederlandsche wet aan ieder bur
ger waarborgt, dat er een onpartijdig rechter
is, die over geschillen uitspraak' zal doen,
daar wil Haarlem dwingen, dat Velsen van
datrecht afstand doet.
Waarom, wanneer Velsen dan toch onge-
gelijk heeft?;
Mag de rechter dan Velsen niet veroor-
deelen? Of vreest men wellicht in een ver
borgen hoekje van het Haarlemsehe hart,
dat de rechter er toch nog wel eens anders
over kon denken? En dat, ai zou hij ook mis
schien op formeele gronden aan Velsen den
eisch moeten ontzeggen, toch een min gun-
stigen indruk zou krijgen van de Haarlem
sehe koopmanschap? Ik vraag no.g eens:
Zou een goed particulier koopman op der
gelijke wijze met een eerste klas klant om-
Springen? Ik geloof het niet En ik bejammer
buitengewoon, dat Haarlem dit doet.
Daar ligt voor Haarlem en Velsen een
schoon© toekomst open, wanneer zij met el-'
kander vriendschappelijk samenwerken.
De Voorstellen van God. Staten» om wat
tusschen beid© gemeenten in ligt» ondier de
beid© gam. te verdoelen zoodat to Haar
lem én Velsen over een groot grondgebied de
beschikking krijgen en a>s buren naast el
kander komen te wonen, openen de mogelijk
heid, dat door over-log tusschen beid© ge
meenten een belangrijike ontwikkeling van de
industrie in doze streken kan ontstaan» 'n ont
wikkeling» welke voocr die van de Zaanstreek
niet behoeft onder te doen. En moeten nu aan
zulk een toekomst al dergelijks moeilijkheden
in den weg worden gelegd?
Men wordt bang om eventueel© regelingen
tusschen beide gemeenten ter sprake te bren
gen en legt zich desnoods liever neer bij de
min gunstige oplossing, dan voor alle gehar
rewar te komen.
Ik durf de verzekering te. geven, dat wan
neer ik niet bevreesd was «ewoest vo-or nieu
we moeilijkheden met Haarlem, ik zeor zeker
aan Ged. Staten zou hebben verzocht of aan
den «Raad zou hebben voorgesteld dit te ver
zoeken, dat de grens tusschen Velsen en Haar
lem iet of wat anders zou loepen. Ik bedoel
de grenslijn bij Meerenberg en door 't Duin
lustpark. Zpoals thans de grens daar ligt. is
die irrationeel. „Moeren borg" en I>u in .lust
park zdjn geheel op station Santpport-Meer-
een-berg aangewezen. Mhans met de distribu-
tiemaatrctgelen en ook vroeger wel met an
der© regelingen heeft bet gemeentebestuur
van Velsen geveeld, dat bet beter was» wan
neer Duinlustpark en Meerenberg onder Vel
sen .behoorden.
Maar ik voor mij heb de vrbmoediglheid
gemist om, waar telkens zooveel kitteioorig-
j heden, blij/ken, die vraaa aan de orde te ïtol-
len, ofschoon het ar nu dl* tijd voor was.
Ware het niet veel beter, dat tusschen de
besturen van twee groote gemeenten over al
dergelijke zaken kon worden gesproken op
een zakelijke wijze, zonder bij voorbaat te
eisehen, dat de eene gemeente voor ie andere
van hare rechten afstand doet?
Ik schrijf deze dingen met om Haarlem of
het Haarlemseh gemeentebestuur nu eens te
kapittelen, maar ik meen. dat het goed is, dat
men daar ook ie Velsensche zijde van het
vraagstuk eens zt&sh er tracht zich eens op
het standpunt van ao andere partij te stellen
en wanneer dit schrijven tengevolge mocht
m«a«BjfT-Ma' >M| luim lil II in -mini-I». 1
dat ik uwe huwelijksaankondiging met Loui-
se niet mocht laten aanplakken, wijl bet hu
welijk was afgesprongen. Ik antwoordde dat
het te laat was, en wees hem op de aankon
diging, die achter de ijzeren traliën stond,
en voegde er bij, dat verscheidene inwoners
haar reeds gelezen hadden. Hij raasde als
een bezetene en liep woedend weg.
Den volgenden dag, den laatsten Zondag
waarop in ons dorp de Mis gelezen werd,
werd uw huwelijk niet van den preekstoel
afgekondigd en bij het uitgaan'der kerk liep
het gerucht, dat de zaak was afgesprongen
en uw verloofde dienzelfden morgen het
dorp verlaten had. Een tijd lang wist ik niet
wat er van .de zaak Was, toen kwam ik
tot de volgende ontdekking; Brulard en Thé-
venin hadden met alkander afgesproken om
den graaf tot emigreeren te noodzaken ten
einde zijn eigendommen te kunnen koopen.
Hiervoor echter moesten zij u op hun hand
hebben, want een enkele knaap zooals gij
in het dorp was voldoende om hen te belet
ten hun plan ten uitvoer te brengen. Zij
kwamen dus samen overeen, dat Thévenin
zijn gegeven woord sou terugnemen en dat
Brulard u behendig zou weten diets te ma-
hebben. dat door nieuwe samensprekingen d®
moeilijkheden uit den weg werden geruimd en
dat beide gemeentebesturen trachten» met el
kander samen te werken om deze streken to-t
bloei te brengen, dan geloof ik, dat tenslotte
uit dat verschil van meening nog Iets gloedis
te voorschijn kan komen.
Housc-h, bet peuterwerk en klein gedoe is
niet van Yelsön gekomen en wanneer men in
Haarlem bang Is, dat hek groepje, dat in, v ei
sen een eigeni gasfabriek wil stichten, aan
invloed zal winnen en ten slotte de zaak zal
kunnen éóoaizetten» d-an is daar maar één goe
de raad! te geven» dat Haarlem dit niet door
zijn eijgee gedragingen in Ge hand werkt,
maar veeleer kanfmanniscb uit den hoek
komt en zoo met Velsen. overlegt, dat het er
geen lust in krijgt en geen belang bij heeft,
om een anderen weg o-p te gaan.
U dankend vootr die plaatsruimte,
Hoogachtend,
VERMEULEN,
Wethouder der gem. Velsen.
Naschrift der redaoti e.Den hr.
Vermeulen uitvoerig op alle aanvechtbare
punten van zijn betoog te volgen, zou
te veel plaatsruimte vergen. Op een enkel
punt willen wij toch een kort antwoord geven.
Wij zullen èns bepalen tot de nu hangende
kwesties.
1). Wij gelee ven gaarne dat de hoep Ver
meulen het persoonlijk element bij deze
kwestie wil uitschakelen. Zoo behoort bét ook.
Maar wanneer de heer V het wil doen voor
komen als>f dat persoonlijk clement er ook
niet ingebracht wor dt door den Raad van Vel
sen, of althans door zeer velen zijner leden,
dan vragen- wij o-f O. m. vriendelijkheden
als: „krankzinnige", „onverlaat", die aan het
persoonlijk adres van den heer Bomans ge
richt waren, niet op het tegendeel wij®en.
Wij vertrouwen dat de persoon van den wet
houder voortaan hui ten het geding bl ij vs. Col
lege tegen college gaat het echter ook niet»
want de heer Landeweerd. in deze een niet
te versmaden deel van het college was het
in het laatste conflict geheel eens mjj de
zienswijze van Haarlem.
2). Dat Haarlem nu» evenals bij vorige ge
legenheden, een te eng standpunt zou in
nemen, betwisten wij. Het teg en doel is waar.
Wij willen den heer Vermeulen echter
ver tellen wat een hooggeplaatst ambtenaar in
d© Provincie Noord-Holland eens over Vel-
sen's gemeentebestuur als zijn oordeel .uit
sprak. Hij zeide: „Velsen ligt in een hoek dér
provincie getrapt en het meent altijd dat het
gebeten wordt Er is geen huis mee te hou
den!" Wij hebben altijd den indruk gehad, dat
dirt oordeel niet zoo heel ver bezijden de
waarheid ie. Is dit zoo, dan wordt veel duide
lijk.
3.) Die arbitrage werd eerst gevraagd» toen
Velsen reeds over zijn rantsoen heen was en
toen er voor Haarlem niets anders meer
©verbleef dan af te sluiten. Reeds lang te vo
ren was Velsen gewaarschuwd, dat het over
zijn rantsoen zou heengaan. Velsen scheen er
zich weinig van aan to trekken. Arbitrage
had geen. aim meer.
4.) De Rijksranteoeneering stolde dit con
tract buiten werking.
5.) Wij willen hier alléén opmerken dat
Haarlem gehandeld heeft in overleg met het
Rijkskolenburaau en dit geheel de zienswijze
van Haarlem deelt.
6J Haarlem heeft' or geen voorwaarde
van gemaakt, dat Velsen afstand doet van zijn
rechten. Bet heeft alleen door den directeur
der gasfabriek in overweging doen geven of
het» waar Velsen vriendelijkheden vraagt»
niet in de lijn van een goede verstandhouding
ligt» dat Velsen dan ook niet dreigt met pro
cessen. Bovendien heeft Haarlem geen réden
om den uitslag van het prooes te vreeaep»
<t- And-revolutionnair Anti-Papisme.
Reeds direct nadat het aftreden van Mgr.
Nolens als kabinetsformateur bekend was, kon de
anti-revolutionuaire „Stichtsciie Courant" nau
welijks haar voldoening verbergen over het niet-
slagen in de buitengewoon zware taak, die op
den katholieken staatsman rustte.
Tusschen de regels harer beschouwingen door,
gluurde de vreugde van het blad, konden we den
half ingehouden lach van leedvermaak beluiste
ren» waarmee het ook voor hare Redactie zeker
onverwachtsche bericht, was vernomen.
Thans komt het anti-revolutionnaire orgaan er
rond voor uit, dat het met dezen loop van zaken,
danig in zijn schik h.
Het blad schrijft:
,,We kunnen ons niet verhelen, Jat er bij zeer
veel orthodoxe Protestanten een gevoel van op
luchting is ontstaan, nu Dr. Nol ens niet sla
gen kon. In ons Protestantsch Nederland
een Roomseh priester als Minister-President,
reen» dat wil niet best!
8014
De Roomschen hebben 30 zetels in de Ka
mer en wij maar 13. terwijl de Christ.-Hist.
het ternauwernood tot 7 brengen. Daaruit
volgt dus, dat de kabinetsformatie rechtens
aan Dr. Nolens toekwam. "En inderdaad, als
we kiezen moeten tusschen Nolens of Troel-
stta, dan zeggen wij van ganscher harte:
Liever Paapsch dan RoodMaar toch, als
'r anders kan, ja dan dolgraag
In vorige rechrsche kabinetten was de lei
ding bij de auti-rev. partij. Dr. Kuyper en
Mr. Heemskerk waren minister-president. Dal
is voor dé rechterzijde de beste positie, veel
beter dan wanneer Roomseh a! te zeer domi
neert. £n als ook nu wederom de leiding te
recht komt bij een anti-revolutionair staais-
ftian, dan alleen is een regeering mogelijk,-
die de sympathie van het meerended der
orthodoxe Protestanten kan behouden. Dan
alleen kan dé rechtsehe regeering voldoende
sterk staan. Christelijk-Historisch gesproken is
Nederland nu eenmaal een Protestantsch land
en wij hopen van harte dat te blijven
Ons blad heeft de voldoening, dat wij van
meet af aan dezen loop van zaken voorspeld
hebben.
En nu 't uitkomt nu durven wij verder
voorspellen, dat de crisis thans zeer spoedig
opgelost zal zijn. De lucht is nu veel helder
der geworden en de kans op de vorming van
een sterke regeering (die op sympathie onder
de orthodoxe Protestanten bouwen kan) is
thans ook grooter geworden."
Het is hier niet de vraag of „Christelijk-His
torisch gesproken, Nederland een Protestantsch
land is," naar wèl of het dat in werkelijkheid
is.
En 'Jan ineenen wij die vraag ontkennend te
mogen beantwoorden.
Het Protestantisme in ons land is verbrokkeld
in tal van secten, d'ie hopeloos onder elkaar
verdeeld zijn.
De eene secte roept: lier 's Je Christus!, de
andereneen, daar is Hijeen Jerdede Chris
tus is er niet, Klij is nergens!
Bovendien, „orthodoxe" Protestanten, waarvan
het „meerendeel" hun sympathie slechte aan een
anti-revolutionnair staatsman als leider der Re
geering zou kunnen geven» zijn er vergeleken bil
ben die hun Protestantsch geloof over boord
hebben geworpen, en dus feitelijk geen Protes
tanten zijn, betrekkelijk slechts weinig.
De meesten hunner, die van huis uit Protes
tantsch waren, zijn onder den invloed der schro
melijke verdeeldheid en verwarring in eigen wo
ning en door de inwerking van liberale en mo
derne ideeën, óf onverschilligen óf vrijzinnigen
geworden.
De „Stiehtsche Courant" verkeert'dus in dwa
ling door het vooi te stellen, alsof Nederland
een Protestantsch land is.
Door den uitslag der verkiezingen van 3 Juli
jl. wordt hare voorsteHmg van zaken dan ook
te niet gedaan.
Het blad zie ear de cijfers, op de verschillende
partijen uitgebracht, maar eens op na.
Daarentegen is Nederland voor 1/3 deel katho.
liek; de christelijk-historische „Nederlander"
schreef zelfs enkele dagen geleden: voor 2/5 deel.
De Katholieken belijden allen op het stuk vaa
godsdienst één geloof en als politieke partij vor
men zij één vast aaneengesloten geheel.
Er zijn dan ook in ons Vaderland veel meer
Katholieken dan „orthodoxe" Protestanten,
En nu herinneren wij ons niet, dat de Katho
lieke Pers er tegen op kwam, toen Dr. Kuyper,
die vroeger doleerend predikant was, na de vor
ming van zijn Ministerie in 19'0l, als premier op
trad, noch dat er toen van Katholieke zijde stem,
men opgingen tegen „het te zeer domineeren"
van dé anti-revolutionnaire partij.
HARTELIJK.
Een vliegenier wordt door onverwacht alarm
gewekt. Zijn vrouw nog droomend© vraagt wat
is er aan de hand. man? „Mijn plicht roept
fne lieve, ik moet opstijgen tot afweer van een
luchtaanval,"
„O, lieve zal jij oppassen dat de poes niet
naar buiten gaat."
O. W.'ERS.
Ie O.W.or: „Zeg, George, waar ga je heen?'1
2e O.W.er: „Ik ga miin zoon aangeven bij den
Burgerlijken. Stand."
Ie O.W.er: „Kom, kerel, ia dat nu een Stand
voor jou."
ken, dat de voormalige graaf zijn dochter
geroofd had. Alles gebeurde zooals zij voor
zien hadden, gij» werdt de vijand van den
graaf in de fflaatsvan zijn kampvechter,
en van dien dag af gebruikte Brulard u juist,
zooals hij wilde. Ziedaar, hoe de zaak zich
heeft toegedragen, niets meer en niets min
der. Ik had u moeten waarschuwen," voegde
Francois er bij, terwijl hij het hoofd liet
zakken, „in plaats daarvan hielp ik u be
driegen, wijl ik het ben die het eerste..."
Francois zweeg, hij zag er zoo terneerge
slagen uit, dat ik den moed niet had hem
met verwijten te overladen; ik was buiten
mij zelveh van toorn over de lichtgeloovig-
heid, waarmede ik aan de kunstgrepen van
den ellendigén Brulard geloof geslagen had.
Frangois en ik werden vrienden en dik
wijls gedurende de lange marschën van het
regiment of des nachts bij het bivouacvuur
spraken wij nogmaals over deze droevige
zaak.
In de maand Maart van 1795 verliet mijn
regiment het leger van Pichegru, dat uit
Holland terugkeerde, om tot aanvulling te
dienen van de troepen, die aan den Rijn
lagen,. Daar putwaakte, mjjn .verdriet, dat
door het gewoel van den oorlog was ingeslui
merd, opnieuw levendiger dan ooit.
Tegen den avond van den dag waarop de
slag van Berstheim plaats had, kreeg ik een
kogel in den schouder; daar wij echter vele
officieren verloren hadden, wilde ik niet naai
de ambulance gaan. Den anderen dag steeg
ik te paard met mijn arm in een draagband;
een kwartier daarna werden wij handgemeen,
met een adellijk corps cavalerie, dat door
de drie voormalige prinsen van Oondé werd
aangevoerd.
De aanval was verschrikkelijk, het ge
woel ontzettend; in de tien veldtochten die
ik heb meegemaakt, heb ik niets dergelijke
gezien. De paarden vochten zoowel als de
menechenl De gewonden wilden den strijd
niet opgeven! Kruipend langs den grond,
grepen de stervenden nog naar hun wapen*
en trachten elkander te dooden. Een af*
deeling Oostenrijksche infanterie stond on
bewegelijk met de wapenen in de^ hand dit
schouwspel aan te zien. Verscheidene ma
len had van beide zijden de trompet dd
strijders tot een verzameling geroepen; Mé-
mand gai er. gehoor, aan.
i j- (Wordt v&rvolgd)_.
