Advertentién.
HJ.Lamp
Openbare Verknoping
wMMnm
HAARLEM'
MMt LIQUIDA
DE' SPiUmE-ElMH
Spaarboekjes met 4% Rentevergoeding.
I u BmniKMiir!
I
j
STEGERSCHOGL
HARDDRAVERIJ
01/»
distributie..
HET GILDEB0EK
CLIBOL
NATIONALE BANKVEREENIGING
N. VAN BREEMEN k CO
TALHOUT
HOUTSKOOL buiten Distributie.
iakenessergracht 78 Schouwtjesbn 23
Chemische Fabriek
„VRIESIA",
ALKMAAR.
Duvenvoordestraat 58, Haarlem.
mmmt
MmSsrwt
BERICHTEN EN VARIA.
VRAGENBUS;
N.V. Chem. Fabriek „Clean-AIl"
Prima droog gehakt
tegen Regeerings-prijs
UIT ONZE LECTUUR,
VEBliCHTIM/}
ARTIKELEN
op Woensdag 18 Saptember ISI8,
DEPOSITO.REHTEi
U Telet. 271 - 0VERVEEN=
AANLEG ELECTRISCHE
LICHT., KRACHT-,
SCHEL- en TELEPHOON-
INSTALLATIES
Materiaal hiervoor ruim
voldoende voorhanden
Grobte Internationale
Musea en Tentoonstellingen:
EWleljorisótr. lö.
■- r-
Bedden MeubIe
Anegang46 TeI 229
GEEST VAN SALM0NIAK
Bij kwantum zeer voor-
deelige aanbieding. 9048
Nieuwe Gracht 98, HAARLEM - Breestraai 148, BEVERWIJK
Kapitaal V §.ÖOÖ,Ö0O.
Gepüaatst en volgcsiopf f i.OGQ.OOO.—
9028
TECHNISCH-BUREAU
te HELLEQOM, op Donderdag 12 Septem
ber 1918, des namiddags I uur.
Tijdschrift voor kerkelijke kunst en oudheidkunde.
UITGAVE VAN HET ST.-BERNULPHUS-G!LDE==
De Codex en de Kerkelijke Kunst,
door Dr. DIRCKX.
W. H. JAHIES WËALE,
De Devotieprentjes van O. L. Vrouw „Sterre
der Zee" te Maastricht,
OM ZE KERKHOVEN
Augustijnen te Maastricht.'
door Dr. W. GOOSSENS.
I. Muurschilderingen in de Hervormde Kerk te Borne (0V.)
II. Monumenten-Ce emissie in de Provincie Noord-Brabant.
||i. „Hoe meer Kruisbeelden, hoe beter?"
iV. Een gedenkteeken voor THOMAS A. KEMPIS.
V. Een instituut voor Kerkelijke Kunst.
VI. Monumentenzorg.
VII. Goede verhoudingen tusschen opdrachtgever en uitvoerend
Kunstenaar
VU!. Rijksacademie voor Beeidende Kunsten, Amsterdam.
Siefc Aartsbisschoppelijk iasèum te Utrecht,
CLifêOL bevat alle goede hoedanigheden van Zeep,
het lost ook al wat vuil is, direct op (niet voor de wasch).
r
KAPITAAL EN RESEMS T.20O.Q00
Kantoor HAARLEM, Nassaupïeïn l
EFFECTEN COUPONS INCASSEERINÖEN
SAFE-DEPOSIT
HANDELSCREDIETEN REKENINÜ-COÜRANT
SPAARBANK 4 RENTE
CHEQUES OP BINNEN- EN BUITENLAND
DEPOSITO'S
BEWARING van FONDSEN REISCREDiETBRlEVEN
staan. Vraagt het uwen winkeliers.
n - a Hsii-
f 4.25 per H,L. franco bergplaats.
ÜO^ftSkatifoOB*: Filiaal s\
- - Telefoon 848
Telefoon 70
^EDEDEELINGEN VAN HET ST. BERNULPHUSG1LDE:
Gildereaa (Slot), door L. J. VAN GORKUM.
N. V. DRUKKERU DE SPAARNESTAD
:1! j>j n binnen de stad te laten, dat
was tegen de privileges; zij, de scehuttèrs,
'zouden wel de orde handhaven. De heeren
boden hun verontschuldigingen aan. Ze had
den van de heele militie niets geweten. Na
deze verklaring trokken trokken de schut
ters weer af, volt rots, op hun macht. Des
nachts vergaderden ze op den Doelen, stel
den een nieuw verzoekschrift en haalden
Enschedé uit zijn bed om dit te drukken.
3 Januari trok een commissie van acht man
uit dq schuttere naar den Haag. Spoedig
was het rijk cler schutters nu uit, want
n volgenden dag kwam een nieuwe troe-
macht uit den Haag voor de Houtpoort
n eischte formeel de stad op. Een geweer
schot was het antwoord, d'e soldaten dron-
g&ii binnen en schutters en burgers ont
zonk den moed. Binnen enkele minuten wa3
de infanterie op de Markt. Dë schuttere
en officieren werden met geweerkolven van
't stadhuis gejaagd. De zucht der schutterij
om den?ouden invloed opnieuw te krijgen
was gesmoord. Evenwel voor zoover na te
speuren, hebben noch de schutterijen, noch
d egilden ooit eenigen wettigen invloed
op de Haarlemsche regeering gehad.
De vrijheidsgeest begon in het laatst der
18e eeuw te leven. En zoo kwam het,» dat
de Groote Markt in de jaren 1786 en '84
meer dan eenmaal herinnerde aan de woe
ligste tijden van de 15e en 16e eeuw. Het
was' als de Haarlemsche schutters met het
exercitie-genootschap van den Doelen kwa-
xmen om door de Burgemeesteren als de
dappere broeders-verdedigers der dierbare
vrijheid, te worden aangesproken en dan
met strijdlust in het vurig oog oostwaarts
te rukken naar de liniën van Utrecht. De
Patriottentijd was gekomen en de Democra
ten hier in de meerderheid. Evenals 40 jaar
t evoren waren de heeren op het' stadhuis
weinig gezind hun macht af te staan. Schut
terij en de groote massa waren de Democra
ten toegedaan en nu koos de meerderheid
der regenten de wijste partij. Toen de schut
ters met de overlieden der gilden op het
stadhuis kwamen'met hun rekesten moesten
floeren regenten bijdraaien. Een nieuw regee-
ringsreglement, een "soort Haarlemsche
grondwet werd opgesteld, waarbij' werd be
paald, dat de schuttere voor eeuwig hun of
ficieren Mezen in de gewone burgerij, Ne-
derlandsch-Hervormd of niet kreeg aandeel
in het bestuur. De' schutterij-officieren rie
pen de kiezers tér stemming in zek kerken
bijeen. Een groot feest werd georganiseerd,
het reglement aangenomen, een tempel ge
plaatst op de markt. (Een model er van in
Frans Halsmuseum In 't kamertje naast de
apotheek). De schutters genoten dien dag,
zooals z.e nog nooit genoten hadden. Zij
waren de hoofdpersonen van *t feest. De
Prinses werd te Goejanverwellesluis bij Gou
da tegengehouden op haar reis naar den
Haag. Nu kwam haar broer met' 20.9000
Pruisen om de orde in den lande tre her
stellen. De Prins werd hërsteld en hét meer
genoemde exercitiegenootschapals zelfstan
dige vereeniging afgeschaft en bij de schut
terij ingelijfd. Haarlem kreeg een garnizoen
en de schutterij raakte achteraf. Op den
morgen na de omwenteling 1795 liet ze weer
van zich hooren. De heeren der revolution-
naire clubs waren met de schutters op het
stadhuis en de volksmassa Sr voor. Het
voorloopige regeeringsreglementy was reeds
klaar en de schutters juichten 't toe, ze
stonden in goedmoedige houding vóór h'eti
het' stadhuis met het geweer aan den voet
enj maakten met de naastbij zijnde schutters
een praatje. Om 2 uur zou er op 't' stad
huis wat gebeuren. Kiezen zou 't in allen
gevallen wezen, wisten de schutters te ver
tellen. Er was mee gegekscheerd. Een ser
geant der schutterij was dit té erg. Hou
jij je mond, ventje, zei hij tegen een" op
geschoten jongen en maak geen gékkepraat'
jes over zoo'n ernstige zaak. Hoort hem!
nou. die wil zeker ineens burgemeester wor
den 1zoo'n lange schutter, zie maar eerst
dat je een buikje krijgt." De sergeant had
last pm kwaad te Worden", maar hij hield
zich in: geen ruzie op zoo'n schoonen dag.
De vrijheidsboom werd geplant. Het' vrij
heid, gelijkheid en broederschap afgekon
digd. De schutterij paste ook niet meer in
den nieuwen goeden tijd. Ze werd plechtig
ontbonden. Maardenzelfden dag werd geloot
voor de splinternieuwe gewapende burger
macht, die op eèns in plaats van de oude
„burgertjes" nieuwe helden maakte. Den
voorrang kregen hierbij de afgedankte schut
ters van 1787 en de clubleden, die immers
altijd de beste vaderlanders waren geweest.
Toen het echter op wapendienst aankwam,
bleek het patriotisme wat af te koelen. Men
moest ook minden goede vaderlanders nemen
het laatst kwamen er nog zoo weinig vrij
willig, dat men boete moest stellen op 'de
onwilligen.
(Wordt vervolgd).
ZWEMMEN.
Haarl. Onderwijzers Zwemclub.
In de badinrielitiniff aan de Houtvaart hield
gisteren de Haarl. Onder wijze re-zwem,cl ub
haar zesde zwemfeest. De temperatuur van het
voormiddags te II uren, in het
„Algemeen Verkooplökaal" aan de
Nieuwe Gracht 74 te HAARLEM,
ten overstaan van Notaris A. BERT-
LING aldaar van:
I. De bouwmanswoning „Bovw-
lust" met stalling, dorschvloer,
wagenloods, erf en verdere getim
merten, benevens prima bouw- en
weiland, aan dert Hoofdweg, Haar
lemmermeer Sectie G nos. 2328,
en 1675 tot en met 1682 tezamen
groot 20.07.20 H.A.
Te veilen in verschillende perceelen
en combinatiën.
II. ten perceel uitmuntend Wei
land aan den Sloterweg, Haar
lemmermeer. Sectie O no. 1245,
groot 3.25.38 H,A. r
In huur bij den heer AR1E BRAAT,
het bouwland tot schoofbloot 1918,
het weiland tot Kerstmis 1918 ën de
woning tot 1 Mei 1919.
Bezichtiging Dinsdag en Woensdag
Betaling vóór of op 1 Nov. .1918.
De huurpenningen blijven geheel
ten voordeele van verkooper.
Lasten voor koopers van 1 Janu
ari 1919 af.
Desgewenscht kan, op nader over
een te komen voorwaarden, 60pCt.
van de koopsom als 1ste hyp. ge
vestigd worden.
Inlichtingen bij den Notaris, alwaar
veilingboekjes en kaartjes te bekomen
zijn. 8748
wafer waa 68 gir., wat voor September hoog
genoemd kan worden, hiet weder hielp echter
slecht mede-
Als juryleden 'fungeerden de heeren dr W.
E. Morene, Joh. Schmidt en J. H- de "Vriend.
Na" een korte openingsrede van den heer S-
de Groot, voorzitter der H. O. Z.. vin,ai men
aan met hot programma, dat een 9-tal num
mers vermeldde.
Het eerste nummer was 25 meter snelborst-
zwemmen voor meisjes. De le prijs werd ge
wonnen door mej. E. de Bruin, de 2e door mej.
H. Dekker, de 3e door mej. M- Havelaar en de
4de door Mej.' M. Blokker.
Bij het nummer 25 meter vrijzwemmen
(bonst- en rugziwemmien, zijslag, duiken, enz..)
was het weer miej. E. de Bruin, die den eer
sten prijs in de wacht sleepte, de 2e prijs werd
behaald door mej. H. Ilavelaar, de 3e doer mej.
H. Brandt, en de 4e door mej. M. Blokker.
Een interessant nummer was de demonstra
tie door leden der B. H. O. Z. D. (Bezitters
Haarl. Ondierw. Zwemdiploma). Wij werden
vergast op estafette-zwemmen, zwemmen met
een brandende sigaret in den mond door jon
gens, zwemmen met een chocoladereep in de
eene harnd dooj: meisjes-, duiken en onder water
zwemmen. Het tweede en derde nummer gaven
aanleiding tot vermakelijke tafereeltjes, terwijl
we bij het duiken mooie sprongen zagen ma
ken-
Bij het laatste nummer zagen we 20 M. on
der water zwemmen en door een ander werd
een pop van 70 K.G. opgedoken en naar den
kant gebracht, hetwelk aan de toeschouwers
een luid applaus ontlokte.
Bij het nummei>»25 M. snelborstzwemmen
voor jongens, werd door Ch. Vrugt den len
prijs behaald, door P. Meijer dien 2en, en door
O. Kolderio den 9«n prijs-
Voor jongens van 15 en 16 jaar was do eiscb'1
24 M. borst- en 25 M- rugz-wemmen. De 1®
prijs werd toegekend aan J. v. d. Bijl, de 2ö\
aan W. Fort gen», de 3e aan P. Krui ver, e»
de 4de aan H. Vrugt.
Daarna stelden zich de spelers op voor ©el'
polowedstrijd, welke slechts half uitgespeeld
werd.
Deze wedstrijd, welke geleid werd door do»
heer Boon, werd door het 7-tal B. met 4—1
gewonnen-
Hierna werd een half uur gewacht voor eet
stortbuitje, waarna we een nummer schoei"
zwemmen te zien kregen. Eeerste werd school
no. 5, hoofd de heer G- Marx, die het dr. Me-
rens-dijoloma ontvangt. Vertegenwoordigers
voor die se]iooi waren: A- Oassee, W. Pla.m
ting. J. B. Lijnzaad en A. Vrugt. Tweede ws3
de school voor U. L. O- letter A, met do leer
lingen H. Schmitz, L. Sajet. W- Vader en
van Duffelen.
Het laatste nummer was hindernis-zwem
men. Uitslag: 1- W. Fortgens, 2. J. v. d. Bii'l*
3. PI. Vrugt en 4..L. Bongérs.
De verschillende nummers werden door de
aanwezigen met belangst-.fcling gevolgd ea
niettegenstaande het minder mooie wee-r is dit
zwemfeest als altijd uitstekend geslaagd-
De prijzen werden uitgereikt door den heer
De Groot. Aan al de deelnemers van het num
mer 25 M. sne 1 fcoi'S't.7.wemmen (jongens) werd
een prijs uitgereikt; bovendien een extra-prijs
a-ari den 10-jarigen H. Schmitz.
Aan het slot werd aan den badknecht Hen
drik van Aken een medaille uitgereikt als dank
voor alles, .wat hij in het afgeloopen seizoen
voor de jeugd heeft gedaan. Een goed strijkje
zorgde voor afwisseling.
Voor de wasch «n huishouding,
voor wascherij'en en bleekers.
Met I dag opzegging
k.maand
3
6
n
f»
ff
ff
ff
jaar
ff
ff
ff
2
3 yi
f»
3s/j ff
4
7082
vO
O
LO
O
Cursus en privaatles in STENOGRAFIE, 4 talen, kort en gemakkelijk
stelsel, MACHINESCHRljVEN op verschillende systemen Schrijfmachines.
SocUhouiicn, Moderne Talen. Leertijd voor Kantoor-Stenograaf,
3 maanden. Examens in Stenografie worden afgenomen ie Amster
dam door het Instituut der Nederlandsche Vereeniging van Stenografen.
OFFICIEEL STELSEL SOMERHAUSEN-STEGER, erkend bij Koninklijk
Besluit van 28 Juli 1914, No. 78. COPIEERiNRICHTING» BILLIJK TARIEF.
Plaatsing-bureau voor kantoor-personeel.
Dagelijks opname van nieuwe leerlingen, 9035
S*m+MtmfC '3+4+
y jrjo 1
Groot? lïborr&A.ri
tSec'? xwfjièfrt
\5itttjk e prijzen
Het is noodzakelijk met «Zeep zoo zuinig mogelijk om
te gaan.
Wij adviseeren daarom voor Eiuashourfiny zoowel
als voor IntSusirie
VERSCHENEN de lie aflevering, waarvan de inhoud is als volgt;
(met portret).
De Kunsthistoricus van Middeleeuwsch Vlaanderen, door
J. F. M. STERCK.
Overwegingen wan een bouwmeester,
door JOS. KUIJPER-S.
met vignets en uitbeeldingen van oude prentjes,
door Fr. D. VAN ADRICHEM, O. F. M.
ALBERT k. S II A R D,
Muurschildering met beschrijving door HUIB. LUNS en
reproductie in koperdiepdruk.
met 10 afbeeldingen van grafsteenen en kruisen,
door JOSEPH TH. J. CUIJPERS-
De Kerk v. It. voormalig klooster der
met 4 afbeeldingen in koperdiepdruk, door A. E. RIENTJES.
te gebruiken.
CLINUL bevat een oplosbaar natuurlijk vet, waardoor
het zeer vette voorwerpen spoedig reinigt,
CLIISOL doet uwe pannen en potten als spiegels glansen.
CLSÏüOL reinigt linoleum, marbier, houtwerk, alle metalen,
spiegels, ramen enz. enz.
8044
Hl F 11 'II'i H"
Eepi-oef CUflOL ©ens op hei wuilsie «oer-
werp wat U ïn huis bebl, en U zult vepaaasd
Kantoor geopend O—|gi/2 en 2-
Zaterdag 3J2V-
9054
ANTWOORDEN.
NIEUWE VRAGEN.
door
A. E. R.
EU£ VEKOUiDELIJKIHG, door c. HAKTMAN.
met 12 verschillende afbeeldingen in koperdiepdruk.
HET GSLDEBOEK verschijnt in voorloopig driemaandeiijksche afle
veringen, op zwaar kunstdrukpapier en omvat 48 bladzijden platen en tekst.
De uitvoering geschiedt in fraaien koperdiepdruk.
Omtrent de uitgave van „Het ÜHdetooek" schr.jft het Bestuur van
het St.-Bernulphus-Oilde
Met groote voldoening kunr.wij U hiermede berichten, dat thans
de verschijning van Hf.t Gildehoek, Tijdschrift voor Kerkelijke
Kunst en Oudheidkunde, verzekerd is. Ter Algemeene Vergadering van
6 November 1917 werd eene Redactie-Commissie benoemd, bestaande uit
een zevental Gildeleden. De uitgave zal geschieden in dnemaandelijksche
riik geïllustreerde afleveringen, waaraan de besten onzer katholieke kun
stenaars en kunstkenners, naar wij vertrouwen, hunne medeweiking zullen
verleenen. Een katholiek tijdschrift voor kunst bestaat voor den Clerus
nog nief en liet Bestuur meent daarom te voldoen aan een herhaaldelijk
uitgesproken verlangen der Gildeleden om een eigen orgaan te bezitten,
da? voorlichting geeft op het gebied der kerkelijke kunst en oiidhe'dkunc c.
Vandaar dat van alle zijden de verschijning van liet Gildeboek met in
stemming wordt toegejuicht,
Omdat op eene vergadering-alle leden niet kunnen tegenwoordig zijn,
geeft het Bestuur er de voorkeur aan deze mededeelmg te doen per
dDelaabonr,ementsprijs bedraagt voor niet-Gildeleden zes gulden per jaar.
Het Bestuiu van het St.-Bernulphus-Gilde
LAF FOCK, Deken, Amersfoort. Mgr. J. J-GRAAF, Vice
deken Overveen'. A. j. M. VAN DIJK, Tilburg - Mr Drs. L
VAN'gORKOM, 2de Secretaris, 's-Hertogenbosch. 1rof. G
HARTMAN, Penningmees.cr, Rijsenburg. J. HML LAANL
Hoogerheidé -- W. MENGELBERG, WrecM - A. E. WENTJES
1ste Secretaris Utrecht. Prof. Dr. JOS. SCHRIJNEN, Utrecht
JAN STERCK, Haarlem.
De kosten van het lidmaatschap van het Gilde met inbegrip abonnemerit
Het Gildehoex" bedragen f 5.— (kapelaans f 3.—). De prijs van „met
Gildeboek" voor niet-ledcn zal bedragen f 6.- per jaargang, eventueel
^Inlichtingen omtrent het lidmaatschap verstrekt de 1ste Secretaris, Min-
dCOpgavervan^bonnement gelieve men in le zenden bij den boekhandel
