Levensmiddelenvoorzieniny.
^gespyilro iarlem
GEZOUTEN VISCH.
L
BISTBieUTIEBEBBIIf HEEMSTEDE,
bon no,' 62
BUITENLAND
P. W. TWEEKUIJSEN,
Maximumprijs Eieren.
De eneeskunüige Commissie
voor de Distributie
Uitreiking Kindermeeibons
en Aanvulljngsbroodkaarten.
HET VREDESVRAAGSTUK.
DINSDA6 24 SEPTEMBER 1918
42»*« JAARGANG 9748
DE ABONNEMENTSPRIJS BEDRAAGT VOOR HAARLEM EN AGENTSCHAPPEN: PER KWARTAAL f 1,95; PER WEEK 15 CENTS; FRANCO PER POST PER KWARTAAL f2,30
BUREAUX: NASSAULAAN 49, HAARLEM TELEFOON 1426 EN 2741 ADVERTENTIEN 20 CENTS PER REGEL +20 OORLOGSTOESL/"G BIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING
EERSTE BLAD
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Pr ma kwaliteit gezouten schelvisch.
tt
2 ons rusidvieesch
extra levensmiddelen
WERELDBRAND*
SNELLE OPMARSCH DER GEALLIEERDEN IN
MACEDONIË - 'N °ALESTiNA MAKEN ZE
25.000 GEVANGENEN iN VEROVEREN ZE
260 KANONNEN /E JETEEKENiS DEZER
GEVECHTEN HET ZWAARTEPUNT BLIJFT
IN HET WESTEN DE HINDENBURG-LINIE
Reparatiën aan Schoenen worden
met Leder uitgevoerd.
(3apte!jorissfi»aat L7. TEL. ÊÏ7G
BURIAN OVER ZIJN VREDESNOTA,
i J
V&ti''
;n 25
•nni-
§S bij
vak
eerd
NIEUWE HAARLEMSCHE COURA
De Directeur van het Gemeentelijk Levensmid-
ielenbureau te HAARLEM brengt ter kennis,
lat verkrijgbaar wordt gesteld:
Woensdag a.s. van 10 uur voormiddag tot
l uur n.m. in de Gemeentelijke Vischhal (zon-
ier bon)
'egen den prijs van 35 cent per pond. Verpak
king mede brengen. 9664
De Directeur voornoemd,
F. DE JONGE.
De Gemeentebesturen van HAARLEM,
BENiNEBROEK, HEEMSTEDE en SCHOTEN
maken bekend, dat door den Minister van L.,
N. en H. is bepaald:
dat, te rekenen van 27 SEPTEMBER 1918,
het verbod, betreffende aflevering en vervoer,
alsmede de maximumprijs, voor VERSCHE
EENE>- en KIPEIEREN wordt ingetrokken.
-9674
Verkrijgbaar op Boa No. 23, letters L, M, N,
O, P, R en S
Dit vleesch kan worden besteld op Woensdag
15 September, van 8—12 en van 1—5 uur, bij
L. Montauban, Pieter Kisstraat 2b; v. d. Veen
Ruysdaelstraat; v. Dooremaalen, Korte Begijne
straat 7; F. Benraadt, Spaarnwouderstraat
Stoelman, Schagchelstraat; Nieuwjaar, Oranje-
ooomstraat; De Wolf, Doelstraat; Geukers.
Palmstraat 15.
Dit vleesch kan worden gehaald op Donder
dag 26 September van 14 uur, bij
Engelenberg, Zijlstraat 68; Koorn, Kruisweg
Kammeyer, Ged. O. Gracht 80; H. Heek, Kleine
Houtstraat.
Bij de bestelling moeten bons worden mede
gebracht en het bestelde betaald. Aangeraden
wordt te bestellen in den winkel, zoo dicht mo
gelijk bij de woonplaats van den besteller, daar
anders de bezorging 24. uur wordt vertraagd
Israëlitische bevolking te Haarlem.
Verkrijgbaar op Woensdag 25 September
2 ons runtlvieesch
bijLESSING, Frankenstraat, op Bon No. 22
afgestempeld met het woord „Ritueel" en wel
om 1 uur voor de letters der vleeschkaarten
1 A tot M;
om 3 uur voor dè letters der vleeschkaarten
M t/m. Z. 9678
Prijzen:
Biefstuk en haas f. 1.50 per pond
Roastbief 1.30 per pond
Lappen, gehakt en poulet f 1.10 per pont
aakt bekend, dat zij, die wegens ziekte oi zwakt
in aanmerking wenneten ie komen voor
een aanvraag-forfhulier kunnen bekomen aan het
Gemeentelijk Levensmiddelenbureau (kamer No
6, dagelijks van 92 uur). Dit formulier moe
HnIA VOLLEDIGE INVULLING worden inge
diend bij het Gemeentelijk Levensmiddelen-
bureau (BUS NO. 3).
Na onderzoek door de Commissie voornoemd,
ontvangt de verzoeker mededeeling van al- of
niet toewijzing.
Slechts op volledig en juist ingevulde formu
lieren kan worden beschikt. 9665
Het persoonlijk aanvragen des avonds vervalt.
Zij, van wie de Commissie nadere inlichtingen
^'erlangt, ontvangen daartoe eene uitnoodiging.
De Directeur van het Gemeentelijk Levens-
ttnddelenbureau te HAARLEM brengt ter ken-
eis, dat de uitreiking van Kindermeelbons en
Aanvullingsbroodkaarten, voor kinderen beneden
den leeftijd van ién jaar, zal plaats hebben voor
degenen wier namen aanvangen met een .der
letters: 9616
A, B, C, D, E en F op Maandag 23 September;
H, I, J en K Dinsdag 24
L, M, N, O P, Q, R Woensdag 25'
s,i,U,V,W,X,IJ,Z Donderdag 26
Telkens van 94 uur, aan het Gemeentelijk
Levensmiddelenbureau Jacobijnestraat 24. De
Afgifte heeft plaats op vertoon van geboorte
bewijs.
De Directeur voornoemd,
w F. DE JONGE.
- .beschikbaar vanaf Woensdag 25 September,
9669
2 K-fi. Kleiaarriannelen
Onze Volkskleeding.
Hot gaat met de reorganisatie en solieden
opbouw der crisismaatregelen, crescendo.
Minister van IJsselsteijn pakt aan.
Gisteren zijn de gemeentebesturen van
Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht
en Groningen met Zijne Excellentie in be
spreking geweest om te beraadslagen over
de wijze, waarop de volkskleeding gedistri
bueerd zal worden. I'
Al weer een voorbereidende maatregel ad
r e m.
A an een doeltreffende arerdeeiing der
volkskleeding zit veel- vast.
Vooreerst is de volkskleeding in den ko
menden winter, die ons felle koude kan
brengen, met al de daaraan onafscheidelijke
narigheden, een maatschappelijk belang van
de bovenste plank.
Maar ook is een in allen deele behoorlijke
regeling er van, verre van gemakkelijk.
Dat de Minister deze moeilijke aangele
genheid niet alleen met de ambtenaren van
zijn département bereddert, maar te rade
gaat met de gemeentebesturen der vijf volk
rijkste steden, (hij had- er Haarlem ook
wel bij kunnen nemen als de zesde in den
bond), met mannen van de practijk, die
vertrouwd kunnen geacht worden met de
volksbehoeften en ncoTen, getuigt ook weer
van zijn ruimen, onbevangen biik.
Ook hierbij valt geen sikkepit aan bureau
cratische verstardheid te onderkennen.
Die conferentie met de gemeentebesturen
zai, vertrouwen wij, or toe leiden, dat ons
votk, zoo mogelijk vóór dat dc koude begint
te nijpen, goedkoops, warme kleeren aan het
lichaam krijgt.
Want alles op het gebied van lijfbedek.-
king is zóó peperduur, dat zelfs de burger,
die warmpjes in zijn duiten zit, zich wel
tienmaal bedenkt, eer hij zijn beurs ont
knoopt, om in het bezit van een nieuwe over
jas of wintercostuum te geraken,
j Het dèel van ons volk en het maakt
de overgroote meerderheid uit, dat nau
welijks of maar even met zijn (week- ofi
maandloon kan rondkomen, behoeft niet eens
naar nieuwe bovenkleeding'te kijken.
Tegen de schrikbarende prijzen, moeten
duurtetoeslagen en loonsverhoogingen het
finaal afleggen.
En wat d e onder kléeding betreft, daarvan
zeggen we op het oogenbiik alleen maar dit:
het is gelukkig dat zij bij het dragen, door
onzichtbaarheid schittert.
Lazen we niet onlangs, dat bijv. werk
pakken, zooals ze door de typografen wor
den gedragen, die vóór den oorlog f 4j
kostten, thans mot f 10, f 12 en f 13 (moe
ten betaald worden?.
Moet een werkman, die in 1314 zich voor
f 14 a 16 in een fatsoenlijk confectiepak
köa steken, nu niet f 35 A f 40 voor zoo n
costuum dokken?
Ziet een knappe, zorgzame arbeidersvrouw
niet gaarne, dat haar jongens in het harre
seizoen door een winterjas tegen koude en
wind beschermd loopen?.
Vóór den oorlog kocht de goede ziel zoo'n
jasje Voor f 7 a f 8.
Nu zou zij f 20 A f 25 [bij zich moeten ste
ken, ais zij over den drempel van den con-
fectie-winkel stapte.
Ln wie meent, dat hij voor deze fancy-
prijzen prima kwaliteit stof .koopt, heeft
het glad mis.
In 't algemeen is de kwaliteit der klee-
di.ngstoffen zeer verslechterd.
Gevolg: (Spoediger slijtage.
Wij willen hier tóch ook enkele voor
beelden aanhalen van de ontzaglijke prijs
stijging der onderkleeren.
Aan de hand van het Augustusnummer
van het Maandschrift van het Centraal Bu-
Bureau voor de. Statistiek, komen we tot
de bevinding, dat prijsstijgingen van 500
percent lang niet tot de uitzonderingen be-
booren. j
500 percent? Neen, ongebleekt katoen is
met 706.39 .percent, ongebleekte keper met
713.16 percent en pilow met 610.64 percent
in de hoogte gegaan!
En nu vragen wij waar zou het!, met deze
onzinnige prijzen, iri den wintertijd, die haar,
jk-uBklee wiisvinaer al vaat kromt, om aan
onze deuren te kloppen, heen moeten met
de lijfbedekking van ons volk?
't Is waar, onder Minister Posthuma was
er al lang sprake van voorziening in de
volkskleeding.
Maar spreken is geen doen.
Daden kwamen maar niet los.
Zeker, een Rijksbureau voor Manufactu
ren was opgericht.
Hoe mal het daar toeging, daarvan
heeft de heer. Wisiselinck, de onlangs afge
treden directeur van dat bureau, een leelijk
boekje opengedaan.
Er heerschte daar zoo'n warboel, dat het
per se onmogelijk was om in dien chaos
een behoorlijk inzicht van zaken te krijgen.
Enfin, ook met de volkskleeding wordt nu
ben weg ingeslagen, die naar wij mogen
aannemen, lijnrecht en spoedig naar het be
oogde doel leidt. i
We vertrouwen, dat bij de gisteren in de
Residentie gehouden bespreking, spijkers
met koppen geslagen zijn.
Mogen we cr weldra meer van hooren.
t f Sprekende cijfers.
Op de begrooting der gemeente Haarlem*
is voor kosten van. het openbaar onderwijs
voor het jaar 1919 een bedrag uitgetrokken
van f 1.185.022, zegge één miliioen, hon
derd vijf en tachtig duizend gulden twee en
twintig cent.
Hiervan slokt het openbaar lager onder
wijs alléén f 699.400 op o fongeveer f 133.000
meer dan het in 1917 gekost heeft.
Als onderposte'n vinden wij t v,: voor kos
ten van het instand houden van (schoollo
kalen en onderwijzerswoningen f 11.735; voor
kosten van het aanschaffen en onderhouden
5der schoolmeubelen f.8512; voor kosten van
het aanschaffen en onderhouden der school
boeken, leermiddelen en schooibehoef-
ton f 16.000; voor verlichting f 3100;
voor verwarming f 20.01X3; voor kosten van
schoonhouden en duinwater f 5380; voor be
looningen en eerebfijken f 1200; voor sub
sidie tot verstrekking van kleeren aan
Van het Wester front, waar belde partijen
uitblazen en slechts nog plaatselijke succes
sen door die geallieerden worden bevochten,
is de belangstelling plotseling naar Mace
donië en Palestina overgeslagen.
Zoowel in eerstgenoemd land als in het
laatste schijnt bet offensief der geallieerden
verbazend snellen vooruitgang te maliën.
Zoo heeft in Macedonië de snelle voornit-
gawg der Franscih-Servische lagers in het
centrum in de richting van Wardar op heel
-het front van 150 K.M. tu&sehen Monastir
en het Doira mineer den overhaasten aftocht
der vijandelijke legers bewerkt, die door alle
geallieerde constingenten krachtig werden
vervolgd.
Ten N.O. van Monastir is de linie Mogi'la—
KanatlartsnKal jan i bereikt, terwijl de
Servische troepen verder Noordwaarts op
PriJep en den Baboena-pas aanrukken, van
Gradsko af tot Demir Kapoe lar.igs de War
dar staan en zelfs afdeelimgen op den linker
oever hebben overgezet.
In het dal van de Wardar heibben de ge
allieerden de linie Koynsko—Goerintsjet op
den rechtedoever achter zich glatem. Op den
linkeroever hebben z GevgheLi en geheel de
voorste stelling des vijands tot ana het Dod-
ranmeer genomen.
De Bulgaarsehe achterhoeden probeeren
dé vervolging te verlangzamen.
In Palestina krijgen de suoeessèn van Al-
lenby bet karakter van een groote overwin
ning.
Hij is er namelijk in geslaagd nog meer
Turksche troepen met hun heeJe tros in de
pan, te hakken en in bet geheel 25.000 gevan
genen te maken en 260 kanonnen te verove
ren. veel gevangenen en een massa mate
riaal zouden volgens een Reuterberieht ech
te i' nog geteld moeten worden.
De geallieerden zijn da/n ook In hun nopjes
en de bladen prijzen generaal Allenby's over
winning in Palestina als een meesterstuk
van opzet en uitvoering en noemen het de
schoolgaande kinderemf 2400; voor onder- volstrekte zege, door de geallieerden
wijizeissaiarjsscu sio.ooo. j <iSgTer op gevechtsterrein behaald.
/-u prijzen vooral het ruime gebruik dat Al
ien fty van dc c-avallarie heeft gemaakt.
1 Het vermoedelijk gevolg van de overwin
ning zal zijn de bevrijding van het heolige
land; want het zal vermoedelijk weinig
moeite kosten geheel Noord-Palestana te
zuiveren.
Allenhy zal zijn verbindingen kunnen ver
gemakkelijken door 'een zeebasis te Hg.i fa,
waar de sp oorweg naar Beiran en Da mask us
begint, zoicidat het geheele spoorwegnet in
Zuid-byrië in band enis van de Engelsche en
Fransehe troepen.
De nederlaag der Turken 'zal grooten in
druk maken te Komsten fcimopel en Sofia; den
toestand der Turksche troepen in Mesopota-
mi hachelijk doen worden en een eimd ma
liën aan de Turksche avonturen n Peraië en
Kaukasië.
De „Daily Telegraph" zegt, dat het be
staan van het Turksche rijk in gevaar is ge
bracht. door dezen meesterzet en wijst er op
dat Allenhy, die onverwacht hard heeft toe
geslagen, thans het gunstige jaargetijde voor
zich heeft.
Reeds in ons overzicht van gisteren wezen
we er op dat, hoe belangrijk deze overwin
ningen op zich zelf ook zijn, zij in geenen
dieele het einde van den oorlog verhaasten,
daar het zwaartepunt van den wereldoorlog
nog steeds in het Weeten ligt.
In verhand hiermede is het interessant te
vernomen, wat de bekende Enlgelsdbe gene
raal Maurice over deze kwestie in die „Dai
ly Chronicle" schrijft:
Maurice stilt echter daarin in het licht,
dat liet gevaar voor krijgstochten in zulke
verre s leken als Palestina en Macedonië ia,
dat een stap, die op zich zelf onverschillig
is, tot yen nieuwen leidt, die gevaarlijk is.
T ij behaalden indertijd een overwinning te
Koot en trachtten toen Bagdad te bereiken;
wij bereiken liet Zuidenstramd van de Kaspi-
scho Zee en gaan naar Bakoe; wij zenden
troepen Mar de Moerman-kust en vimdén 't
moedig om naar Archangel te gaan; wij be
reiken Archangel en hebben uitstekende re
denen om bet binnenland in te rukken langs
den spoorweg. Zoodoende nemen onze verbin
tenissen toe en de moeilijkheden om man
schappen voor liet "voornaamste (Westelijke)
front, voor de kolenmijnen en de scheepswer
ven te krijgen neemt daarmee toe. Wij moeten
aan do wtnoodagingen cu verlokkingen^om
onze verantwoordelijlriteden nit te breiden
'INGEZONDEN MEDEDEELING.',
Dat zijn cijfers, die schaliën nis klaroe
nen.
Al dat geld komt liit de zakken ook van
u en ons, al profiteeren uwe en onze kinde
deren niet van dat onderwijs; erger: al
moeten wij voor liet ouderwijs aan onze kin
deren nóg eenmaal diep in de beurs tasten
om ook 'lat te bekostigen.
Het is onze bedoeling niet hen, wier kin
deren geen openbaar onderwijs genieten,
daartegen in het harnas te jagen. Wij zijn
niet zoo enghartig dat wij ons niet kunnen
indenken in de belangensfeer van anderen.
Maar, waar wij tegenop wenschen te ko
men, dat is tegen het geschrijf van die scri
benten, die, naar aanleiding van de jongste
Troonrede, onze regeering een verwijt ma
ken de gelijkstelling van het openbaar en
bijzonder onderwijs vóórop te schuiven.
„De regeering schijnt geen voornamere
bezigheid te hebben dan doorvoering der ge
lijkstelling en der wetten-Talma," 'merken
zij lioonend, op.
De insinuatie is valscli. Een ieder, die
de troonrede leest en de nu reeds gestelde
daden der regeering ziet, is daarvan over
tuigd. Maar al ware ze juist, dan moesten
zij de eerste zijn, die, in naam der jarenlang
met voeten getreden rechtvaardigheid, de
regeering een eeresaluut brengen zulk een
grove onbillijkheid uit de wereld te helpen.
Want een. onbillijkheid is het, tegenover
allen, die met recht het onderwijs voor hun
kindéren eischen, dat zij zelf goed achten:
een onbillijkheid ook' tegenóver de bijzonde
re onderwijzers, die, niet dezelfde bekwaam
heid en na dezelfde studie 'als liun open
bare collega's, jarenlang het slachtoffer'zijn
geweest van hun beginseltromv en een ar
moede hebben geleden, die in deze laatste
jaren een hoogtepunt bereikte als nog nooit,
te voren.
In verband met dit laatste nog een cijfer
uit de begrooting.
Door tie salarisverlioogingen vorderden al
léén de uitgaven voor de jaarwedden der
onderwijzers aan de openbare lagere school
in 1918 f 107.0(30 meer dan in 1917. Ruim
geschat zullen de salarisverhoogingen der
bijzondere onderwijzers in het afgeloopen
bijjaar nog geen ettelijke duizenden heb
ben bedragen.
Sprekende cijfers, schreven wij hierboven
en' dat zijn ze.
Zij roepen tot de regeering om toch als
ha,ar eerste cn voornaamste taak bovenal
te blijven beschouwen: de gelijkstelling van
het openbaai' en bijzonder onderwijs.
En dat zeer spoedig.
Het is al meer dan vijftig jaar te laat!
met dezelfde angstvalligheid weerstand bie
den als 1* och dezen zomer getoond heeft ten
aanzien van zijn reserves. Laten wij geen
illusies koesteren. Wij kunnen Duitschland,
Turkije en Bulgarije niet tegelijkertijd ver
slaan en er is geen oan/wieyr dia tot de neder
laag van Duitschland leidt. Als wij er ons
toe laten verleiden dien te boproeven, ver
lengen wij den oorlog.
liet ziet 'er echter naiet naar uit, dat er ge
vaar voor desse door Maurieo mogelijk geach
te verzwakking der troepen op het Westelijk
front bestaat.
Zelfs de Duitsch'ora zijn daarvan overtuigt
cn de „Kölniscihö Zeiiung" schrijft daarover
dat aangezien do massa der entente-krachten
en v ooral hun aanval stroepen, tengevolge
van het in den winter en gedeeltelijk roeds
in den herfst "Wegvoeren dier gekleurde tnoe-
tegen dien tM aanmerkelijk gerin'ger
9014
zullen zijn, de krachtsinspanning der laatste
maanden thans nog wordt voortgezet en tot
haar grootste hoogde wor t opgevoerd. Alles
dringt tot een groote beslissing op het naas
te tijdstip. Duitschland zal zich den bijzon
der grooten ernst der eerstkomende dagen
niet ontveinzen, maar de 'groote beslissing
met vertrouwen tegemoet gaan.
De groote steun der Dnitsebors is natuur'.!.;
hun fameuse Hindenburg-linie.
En dat de geallieerden dcze linie niet zon
gemakkelijk zullen forceeren, kunnen we op
maken uit een beschrijving die de „Daily
Mail" van deze geweldig versterkte stelling
geeft.
„Da orig'meele Hindenburg-linie werd In
den winter van 1916 voltooid, op een tijd
stip toen <V Duitscfocrs ten ancendfcorl' r.g
bij de S-omme vreesden. De oorspronkel'jk-
ontworpen linie liep van een punt ten Oos
ten van Atreclit door Bulleconrt en Quésant
naar SL Quentin eu de Aisne. Daarachter
werd, teneinde ook bij een doorbraak dezer
linie gedekt te zijn, een tweede verdedigin-s-
stelsel, de zoogenaamde Wodan-linie aange
legd, welke achter het eerste van Lens tot
Quéant liep. Dit diende ter bescherming van
Kamerijk en Douai in geval van een En-
gelsch offensief met Atrecht als uitgangs
punt.
In Mei 1917 werd Bullecourt door de
Australiërs veroverd en viel een Belangrijk
deel der Hindenburg-linie in handen der en
tente, waarna zij door Engelsche deskundi
gen onderzocht kon worden.
Van de voorzijde gezien, bestaat zij daar
ter plaatse uit een glooiing met een daar
overheen loopende bruine lijn, gevormd
door den 'eersten Duitschen loopgraaf.
Op een 125 meter afstand» vóór dezen loop
graaf ligt een draadversperring van 8 meter
diepte gemaakt van bijzonder sterk prikkel
draad, met prikkels van 2X c.M. lengte, en op
sommige plaatsen zoo dik als een pink en
voorts zoo doorecngewoeld en verward, dat
het uiterst moeilijk is er doorheen te komen.
Vlak achter deze linie zijn op iedere 100
meter afstan'ds van beton gemaakte stellin
gen gelegen, welke de Unie böhesrschen. Elk
van deze stellingen is ingericht voor twee tot
♦riff machinegeweren, In de tussdhenniLmten
tusschen deze „pillendoozen" bevinden zich
ook nog andere maohme-geweer-stellingen.
Achter de eerste linie vindt mem kris-kras
door elkander, maar volgens een geometrisch
plan aangelegde draadversperringsHgiordeis
en daarachter, op een afstand al naar de ge-
eiteldhedd van den bodem wisselend van een
paar honderd meter tot drie kwart kilometer
ligt een tweede loopgraaf. Deze is bijzonder
breed gemaakt, teneinde te voorkomen dat
tanks er overheen kunnen gaan.
Achter den tweeden loopgraaf ligt opnieuw
een draadwersperrimgsgordei en dan komt de
hoofd- of steunlinie. Deze is door Russische
gevangenen gegraven en over de geheele
lengte loopt eronder op 40 voet diepte een
tunnel waarop onderaardsche kamers uitko
men, alles electrisch verlicht. Om de 50 me
ter vindt men een trap, die naar den bega-
nen gnond loopt. Boven den tunnel zijn een
aantal machinegeweren-posten en loopgraaf-
mortier-stellingen aangebracht. Liften voe
ren van den tunnel naar deze posten zoodat
de munitie gemakkelijk en vlug naar boven
kan worden gebracht."
Het Maandag-artikel van den hoofdredacteur
van het „Berl. Tageibl." bevat mededeeliagen,
welke graaf Burian hem over zijn nota heeft
verstrekt. Deze luiden, als volgt:
„De wijze, waarop de nota ia ontvangen, kon
mij niet verrassen, want ik héb eigenlijk niets
andera verwacht. Ik héb natuurlijk niet ge
meend, dut de Entente zich onmiddellijk bereid
zou verklaren in viredeeonderhandelingen te
treden.
„In een. toestand als de tegenwoordige is
het van tijd tot tijd noodzakelijk, met behulp
van reaetiemiddielen de dingen duidelijk te
doen uitkomen. De nota was zulk een middel
en ik meen, dat zij reeds zeer merkwaardige
verschijnselen aan het licht heeft gebracht,
hiuke verschijnselen zullen wij in de aller
naaste toekomst stellig nog dikwijls zien.
„Zeer merkwaardig was b.v. do buitenge
wone snelheid, waarmee Wilson antwoordde.
Het is deze de moeite waard over de aanleiding
tot deze haast na te denken. Blijkbaar heeft
Wilson den anderen Entente-regeeringen vóór
willen zijn. Hij heeft immers steels de eerzucht
gehad, als wereld-arbiter op te treden. Reeds
tijdens de neutraliteit der V. S. (een neutrali
teit, waarvan hij geen zeer gelukkig gebruik
maakte) streefde Wilson naar deze rol en ook
sedert hij zich daarna tengevolge van den duik-
bootoorloig bij de Entente aansloot, heeft hij
den wensch om wereldrechter te zijn niet opge-
geven. Zoo heeft hij zijn 14 punten opgesteld.
®n naaroy nog tweemaal vier, dtus in het gc-
22, Deze punten moeten beslissend zijn
voor de nieuwe organisatie der wereld. Ik zeg
met, dat liii daarbij onoprecht is. Hij is in zekc-
ren zin wél oprecht en on oprecht tegelijk. Men
zou hem stellig vele gevallen, kunnen voorhou
den, waarbij Amerika zelf tegen de beginselen,
d'ia bii in zij a 14 punten formuleert, heeft ge
zondigd. Zoo b.v. de behandeling van Colum
bia, die inbezitneming van. Texas, maar ton
slotte zijn daardoor ook groote .geb-in voor
