Verhooging van den Abonnementsprijs. lBvensiiddelinvoBrzien'niB. ïieeseiilistnmtie HaarisiB ■f l SPKKBOKK1NG. I GEZOUTEN VISCH. I AARDAPPELEN P. W. TWEEHUIJSEN, BUITENLAND lACQUES DE BRANCION Zeep voor Geneeskundige doeleinden. WAT DE PERS ZEGT 'EUILLETON BUREAUX: MASSAULAAN 49, HAARLEM TELEFOON 1426 EN 27.41 ADVERTENTIEN 20 CENTS PER REGEL 20 °/0 .OORLOGSTOESLAG. BIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING per 3 maandenf 2.25 Idem franco per post - 2.60 psr week 0,l73/2 Pr.ma kwaliteit gezouten scheSvisch tegen den prijs van 35 cent per pond. Verpak king mede brengén. 9733 i K.G'. kteiaardappefen 1 KrS. Zand- en .Veeimüriiappelen 3~tris rur.dv.eesch |2 or.$ Lsver- ot 2 ons Bloedworst of 4 ons hoofdkaas. Reparatiën aan Schoenen worden met Leder uitgevoerd. Baptel]oi*issiraai 27 TEL. «770 WERELDBt.Mi.U- u [|et Sr'1 v I DOtëJiSELÏSD&G 2$ SEPTEMBER 1918 42«te JAAR6MNG 8Ï50 NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT DE ABONNEMENTSPRIJS BEDRAAGT VOOR HAARLEM EM AGENTSCHAPPEN; PER KWARTAAL f 1,95; PER WEEK 15 CENTS; FRANCO PER POST PEB KmARTAAL f 2,30 Dc drie Haarlemsene dagbladen zien zich genoodzaakt, met ingang van 1 October (voor hen, die per week ziin geabonneerd met ingang van Maandag 30 September) den abonnements prijs van de couranten te verhoogen met 2% cent per week, 30 cent per 3 maanden, zoodat de nieuwe abonnementsprijzen zullen bedragen: Zeer belangrijke loonsverhoogingen aan de werklieden in de typografie, verhooging van bezorgloonen en de nog steeds voortgaande stijging van materiaieu-prijzen dwingen tot deze priisverhoeging ónzer abonnementen. STADSEDITIE NIEUWE MAARLEMSCHE HAARLEM'S O nx. COURANT. DAGBLAD. De Directeur van het Gemeentelijk Levensmid delenbureau te HAARLEM brengt ter kennis, dat verkrijgbaar wordt gesteld: Vrijdag ais. *Van' 10 uur v.m. tot 1 uur n.m. in de Gemeentelijke Vischhal 9733 PRIMA KWALITEIT SPEKBOKKING -tegen den prijs van 17 cent per stuk. (Zonder üon). Men wordt verzocht verpakking mede' te brengen. .cibt, hel) Vrijdag a-s. van 10 uur voormiddag» tot 1 uur n.m. in de Gemeentelijke Vischhal (zonr- der bon) Met ingang van 27 September a.s. op BON 10 der Aardappelkaart Bon No. 9 dezer kaart is na 26 Scpie.nber niet teeev rcl Verkrijgbaar op BON NO. 25, letters A, B, D, E en F Dit \ko.ch kan'worden, besteld op Vrijdag 27 September van S12 en van 1—5 uur, bij: STOELMAN, Schagchelstraat Van DGOREMAALÈN, Korte Begijnestraat. Z. VAN WAVEREN, Wagenweg. KRUIjER, Leidschestraat 29. A. BC 'J V, Spaarnwouderstraat. SCHOUTEN, Kleine Houtweg, t. DE GRAAF, Zijlstraat. v," 3. VEtN, Ruijsdaelstiaat. Dit vleesch kan worden gehaald, op Zaterdag September van 14 uur bij: •HEITJES, Zijlstraat. KEIJZER, Kruisweg. MUL, Japsweg. H. NvLUWjAAR, Oranjeboomstraat. "f U ECK, Warmoesstraat. J D. DAUDEY. Ged. Oude Gracht. Verkrijgbaar op BON NO. 24, letters T, U, en W: 1 :?e artikelen kunnen worden besteld op U 27 September van 8—12 en van 1—5 DUNKEN, Bol unarkt. 9 i 9 f1. Deze twee sous-chefs schijnen het niet het voedzame kippenproduct ook niet te kunnen bolwerken. Hun werd derhalve als „adviseur", en om de drie leiders te leiden, iemand toegevoegd met den titel van secretaris. Natuurlijk adviseert en leidt zoo'n secre taris niet voor het pleizier dat er in steekt, om z'n oogen tegen de gladde eierschalen blind te kijken. Dien ten gevolge ontvangt bij f 2400 's jaars. Een- ander staaltje. Het gebeurde te Haarlemmermeer. Daar deed zich het geval bij een land bouwer voor, dat dagelijks eenige kilo s koolzaad van zijn voorraad moesten wor den afgenomen, om ze naar de verschil lende afnemers te zenden. De Régeering is secuur en op orde ge steld en zij staat hier voor een kolosaal werk, het. verzenden van eenige kilo's kool zaad. Dus en bijgevolg kwamen drie heeren uit Amsterdam, om die ettelijke kilo s aan een microscopisch onderzoek te onderwerpen en op een greintje af te wegen. Twee van hen waren misschien in de Hoofdstad door den bacil der verveling aan gestoken. "Waarschijnlijke oorzaak': het zahg niets doen. Daarom gingen ze maar eens den boer op. Wij noemen dit ronduit geld vermorsen. Dergelijke smijterij met geld, komt in tal van gevallen in de verschillende afdeelingen der distributie voor. Een voorbeeld iq. grooten stijl, waaraan gelukkig nog geert begin van uitvoering ge geven is, zien we in de vleeschdistributie- plannen van den heer Posthuma. Dat zaakje zou het peulschilletje van maar 42 mifiioen kosten. Ze waren door de Kamer toegestaan. Thans echter spreekt de „Vee- en Vleesch- handel" "haar op goede gronden berustende overtuiging uit, dat de heer y. IJsselsteijn, door do heele regeling van zijn voorganger en streep gehaakL heeft. Van doze geschiedenis met baar dure aanleiding wan een .loos gerucht ever aantóevmg. komt, dus vermoeite hjk niets. D. VAN LEEUWEN, Kleine Hbutstraat. Deze artikelen kunnen w.orden gehaald op Zaterdag 28 September van 1—4 uur, bij: C. FRANKEMöLLEN, Kleine Houtstraat. P. BANNINK, Zijlstraat. P. SMITS, Kruisweg. 9739 Bij de bestelling moeten bons worden mede gebracht en' het bestelde betaald. Aangeraden wordt te bestellen in den winkel, zoo dicht mo gelijk bij de-woonplaats van den besteller, daar anders de bezorging 24 uur wordt vertraagd. Ter kennis van Geneesheeren, Tandartsen, Vroedvrouwen, Apothekers en Veeartsen wordt gebracht, dat de regeling, betreffende aanvragen en verkoop van harde zeep en zeeppoéder voor geneeskundige doeleinden, alsmede het aanvra gen van zeep voor. reiniging van apothekersbe- noodigdheden, ziekenkamers, operatiekamers enz., zoowel in -ziekenhuizen als in zoogenaamde practijkhuizen, op bet Lcvensmiddelenbureau (Kamer No. 7) ter inzage ligt. D733 De Directeur voornoemd, F. DE JONGE. l'.i'n gevoo langs', tóen r naai I ft Bezuiniging. van ergernis bekroop on- on oonaangove'tvT liberaal Wart hei voornemen- van tien nieuwen Minister van 1IN. en TI.. „n !e f uri- on dor 'ambtenaren vóór crisis/aken tot oen lager peil terug»te brengen, dit v&ornemen „zon derling" no un le. Het blad vond het uie! de moeite waard, om bij een bud.get van honderden millioe- neu, eenige tonnen gouds op - de salarissen te gaan bekorten.- Wij h'/bbcu toen protest 'aangóteekend' te gen de strekking van deze „zonderlinge". redehoBriOg, liet is een publiek geheim, .dat hij de toepassing dér disjribibiewet vanAugustus 191.6, riiillioenen guldens over den balk ge- Wij hop„n van harte, dat bovengenoemd vakb'aU het bij het rechts einde heeft. Naast de vereenvoudiging en decentra- tie van het distributie-wezen, is bezuini ging in zake de ambtenarij, hoog ncodig. Door een organisator eerste klasse, in wel ke kwaliteit de heer van IJsselsteijn, naar wij hopen, zich zal ontpoppen, kunnen in de kostbare, huishouding van onZe'n Staat, niet slechts eenige tonnen gouds, maar mil- lioe'nen bezuinigd worden. gooid zijn en mis-nhion nog worden. tiet kortelings, ook door ons vermelde geval van den vort1Kgen secretaris van den heer Posihuma, invert daar een klein 'pröefje van óp Tie groote som. Dgze waaidigheiclsbiklccdcr werd kort voor hef aftreden van. den ex-minister, door dezen met-een postje begiftigd op oen sala ris van f 5000 jaars. Ij ij werd tqt directeur van het Rijksbu reau van eieren benoemd; van eieren, die niemand ooit ziet. Bovendien, ais de eieren voor den dag 11 Haarlem, als groentenstadi bekroond! Wat niemand, ook niet het bestuurs- J lid van de Amrierdamsche tentoonstelling durfden uitspreken: de. verwachting dat Haarlem een p: ijs zou halen te Amster dam: het is toch gebeurd. De vóórtentoo stelling Zaterdag aan den Koudcnhorn was mcoi, maar wij wisten ook dat N.-Hoiland' boven het IJ, èn het Gooi on Amstelland, maar vooral het rijke West- land rake inzendingen zouden tentoonstel len. Daartegen kon. een jonge Haarlemsche wreenigi g, ongesub Tliierd, onvoorbereid en onevenredig kléin, niet cooicurreèren. Maar zied, ar, de zilveren medaille van komen, hetgeen, nu de maximum prijs Amsterdam's Gemeentebestuur valt haar ten is opgeheven, waarschijnlijk is (iaa zal die directeur aq. wet eten, en oen vuil ei van. een ei baar ei kunnen onderscheiden, maar teel meer ook niet. .Want vari ei eu beeft -hij' gèou verstand. deel. Een-, der hoogste ónderscheidingen. Daarnevens een „getu gschrift van cultuur der maatschappijl" Wanneer wij ons de vreeze nog inden ken bij 'de vó^tfentoonsfclling in Haarlem Daarom wordt hij in de eieren-affaire tor-J waarbij de Amsterdammer zijde gestaan door l .i, onder-directeuren, gjj bekroond wordt-.. die eik ook .weer f ;';ooo ia-ris opstrijken. s.jaars aan sa- gd niet te zeggen, zelfs zeide: „Of ja.... dat durven wij maar uw inzending rang 9014 ieder hieruit de conclusie trok: geen kans, Een ieder trok" hieruit de conclusie: geen dan verheugt ons het resultaat dubbel. Bravo Haarl. Gro mtenveiling, bravo Kuy- per, Donselaar en Peetoom! Aan uw initia tief is deze schoone uitslag te danken. Haar lem niet langer alléén bloemenstad, maar ook groentenstad. Met dit succes aan den arbeid. Steeds hoogerl Vooral voor Jan Kuyper, de ziel van de Haarl. Gróentenbeweging, zij dpze gang van zaken een spoorslag. Onze groenten-Jan staat zijn man. Wij verwachten dat na dezen schitteren den uitslag, ook het gemeentebestuur uit den hoek zal komen en spoed maken met de oprichting van een gemeentelijk vei lingsgebouw. Het'is nu gebleken dat de zorg -daarvoor gerust aan de'mannen, die in het bestuur, ziten, kan worden toevertrouwd. GEEN ADRES. „Twee fracties in de Tweede Kamer schrijft het „Huisgczzeggen een adres van antwoord op de Troonrede te wenschen: de sociaal-democratische fractie en de re- volutionnair-drmccratische Kamerciub. Juist deze tweel Merkwaardig ware het wel, dat deze twee republikeinschè groepen, al heeft de heer Troelstra reeds, een keer ten hove gede jeuneerd en al kon de heer Wijnkoop in de e om missie benoemd worden, die eventueel het adres van antwoord aan Hare Majesteit had te overhandigen, er behoefte aan voel den, de koningin een antwoord op de Troon rede te doen toekomen, een practijk, .waarmee de Tweede Kamer sedert 1903 ge broken heeft. „Maai" natuurlijk is het niet om een adres van antwoord te doen. •Dat adres i-3 het aanloopje, het middel om zonder verwijl mét het nieuwe minis terie in discussie te' kunnen trèden óver alles wat in de .Troonrede staat en wat er niet in staat. Ware het niet reveler en voor de beide socialistische fracties ook meer passend geweest, indien zij, het groote politiek gevecht niet kunnende uitstellen tot de algemeene beschouwingen over deStaats- b-grooting, een anderen vorm hadden ge zocht dan den voor hen onw.i -achtigen, waarop zij de keus hebben laten vallen? Intusschen, men moet er op rekenen, dat beide fracties er is hier ook eenige concurrentiezucht in het spel haar voor etel zu'Ien indienen en handhaven, en men heeft het derhalve onder oogen te zien. Bij een adres van antwoord is, Wat het motief of- vco.wendeel daartoe zij, het licofd van den Staat direct betrokken. En nu zou het meer dan onhoffelijk tegenover de koningin zijn, dezen keer, nu men aan 'ir vervroegd politiek debat behoefte blijkt te gevoe'en, wèl een adres van antwoord te zenden, en een volgen den keer, wanneer die behoefte niet of niet in die mate basfaat, niet. M. a. w., indien thans tot een adres van antwoord werd besloten, dan ware men fatsoenshalve gehouden, alle jaren zulk een adres vast te stellen. 'Vermits nu niet de behoefte om een adres te zenden, maar ovêrwegingen. daar aan geheel vree nil, hst motief zijn, vinden wij het geval tegenover de koningin nfet geheel beta-me'ijk, of liever, geheel niet b tamelijk. Ook in de verhoudingen tegenover de koningin dtent baarheid te zijn niet voor heeren soc'a'.i tun van tweeërlei scha- keenng en daarom geen adres van antwoord. Men vinde or dus iets op een Inter pellatie, e n motie om tot het beweer de politieke debat te kómen, maar -men hake het' n:ef. va t aart i ds wat, met name oneerbiedig tegenover de koningin, lot een vertooning worat." - NAUWERE INSLUITING VAN ST QUENTitf - VROUWEN ACHTER HET WtSTthi-flmM - fftAATnEGkLEN IN ELZAS LGTHAKInbEH - öPMARóCH iN MACEOOrtiË EN IN PALE ST.»* A HET AANTAL GiVA.'.GEt.EN "iÜT 40.ÜG0 GESTEGEN EEN üüiïSCR-üuS- TENRIJKSCH GFFENSIEF iN ITALiË. Op het Westerfront nog steeds plaatselijke gevechten. De Fransche en Britsche troepeu zetten de langzame maar stelseimauge omsingeling Vcfu Kt. Guendn voort en hehocu daar ten koste van zeer zware opo,telingen de Dmtschers ver dedigen zich met den ouden moed en net oude succes eenige voruti .ngm geinaakt. De soldaten van generaal Deueney zijn er ia geslaagd tot op minaer uun 2D> K.M. ae emsm voorstad van St. Quentin te naderen enue aoogce van Dalton te veimeeMeien, cue de ge- heete streek naar het Oosten beheersdn. Lr wer den 1ÜU0 gevangenen gemaakt. De Duitscheis schijnen op het Wesierircni alle beschikoare kraenten ingezet te hebben-, /.co weet ae oorlogscorrespondent van ue „i trues' in het Engelscne hooiuiwartier iet wel uat het uit Engelscne bron komt te meiden, uat oe Duitscners tegenwoordig vele mannen aan de verbindingslijnen, bij ae anti-vliegbaticrijen, den teleioonaienst enz. weghalen ui zoov^a mogelijk door vrouwen vei vangen. Enkele-van die vrouwen doen zelis dienst ais telefonisten in het hoofdkwartier van het leger, in het gcMoa vaa^het 4de leger worden alleen lödud vrouw ca op de Verbinaiugslijneu gebruikt. Ook school jongens, zegt de corresponaent, worden gemo biliseerd. In gedeelten van het Rijnlana zijn, naar hij zegt te weten, alle jongens van 15 jaar en ouder opgeroepen om tot naif Oct;oer Dij de hulpdiensten hun medewerking te ver- leenen. Een W olff-telegram deert intusscjien een en ander mede over door de Duitschers genomen maatregelen in Elzas-Lotharingen. In liet vaderland, aldus Woiii, loopen in de laatste dagen geruchten over ontruiming van gedeelten van Elzas-Lotnaringen. Daarover wordt medegedeeld, dat alleen de enkele dagen geleden in een officicele verkla ring vermelde beschieting op grooten afstand van Metz en andere punten aanleiding heelt gegeven om ter bescherming van de levens en de verplaatsbare have van de inwoners maat regelen te treüen, teneinde zulke plaatsen ten spoedigste ie kunnen ontruimen, die Pion >n het bereik van het verdragende vijandelijke geschut liggen. Deze voorbereidende maatregelen worden stelselinatig, met behartiging van de belangen aer bevoking, voor zoover dit maar een.gszins vereenigbaar is met de militaire noodzaak, be gonnen,.om later "voltooid te worden. Het offensief der geallieerden op het Macedo nische front blijft zich voorspoedig ontwikkelen. De Frausch-Servische troepen rukken thans op Weles (Kropulu) aan, welks vermeestering waar schijnlijk is en op de volledige verbreking der Bulgaarsche legers zal uitloopen. De verovering van Prilep, waar de Fransche cavallerie is b.a- nengetrökken, brengt de verdediging afdoende in gevaar van de beroemde passen van Baboena, welker prijsgeving de Serviërs in het bezit van Weles zou stellen. Wanneerwop goede strategische wijze gebruik wordt gemaakt van de overwinning, bestaat de mogelijkheid Oeskjoeb te veroveren en het Bul gaarsche grondgebied binnen te rukken. De Servische gezant te Parijs verklaarde in een interview, dat de overwinning nog des te schitterender is, omdat de geallieerden zoo wei nig yerliezen'leden. In Palestina is de 'opmarsch der Engelschen nog steeds in vollen gang. De veroverino- van Palestina is bijna voltooid en het zal niet lang meer duren voordat de ententelegers den Syrf- schen grond zulten betreden. De vermeestering van Haifa stelt hun in het bezit van een voornaam steunpunt voor de levens middelenvoorziening. Het heele aantal gevangenen is tot 40 gestegeii, terwijl niet minder dan 265 kanor zijn genomen. De bekende Manchester Guardian schrijft de overwinning de volgende wel wat geest< tige woorden: „Allenby schenkt ons geen plaatselijk sm 00 en «JAMTSCH VJOKHAAL L IT DEN TUD DER FRANSGHE REVOLUTIE. „Tic b Loofde mijn vader dat" ik: «Uèa? zou 0 'i wat hij mij vroeg en hij Ternam „Gisbaren heb Oe dezekeriieid gekregen "'teedde nt een ougulnk, dat Uc reed» lang v'er- onze bondgeuootan verraden ons. ri klein lcgor is een last voor hen, o-mdat aanhoudend wordt aangevallen, hetgeen :rplicht den schijn aan te'nemen alsof 1^' ous te luilp '"komen: daarom zijn riu U i ,n óm óns bij de eerste gelegenheid 'to ^rdeigenK' bo.-ten luiir, mijn kind, voor den - (i(^tep, dat wij de erfvijanden van ons va v0;,Mh(l te IiuLpgerocpen hebben," ging hij ..„waai'om moest ons geen ander lot ^-!'"tjjvcn, cjau (j0 jjciize tusschen eeu ver- f met; den 'beul? deel niét' gekozen W.U..I „V l;c nic"t dan vi'eemdeüng of Vvc'at WÜ bet baste -dei gezien worden, dat Is hooWza.ak,'K_en' een yriOT de vorstel'ors geen inhoud licofi en, maar een triomf, die, tot volle ord galop. Ik volgde li.ni met mijn bilk zoolang ik kon, cu toon hij in een stofwo k verdwo- „D.aai; Ik hem door mijn rede. neringen niét troosten kmi, zocht ik het door mijn lief- _H -- kooningen te doen; maar"'hei e> vig"e gr.vo\- n -a vwS^ilmkteIik' 4® klèmó llélene aan was, dat ik hem zag weenen, toen hij mij hniju be'drulct liai t, en zonder goed te we aan zijn hart druk; e; ris i eenige n: nu ten ta voren gow, nu hal, toén hij Hélene omhclade, ,',Tk zo Tc weer' oon schuilplaats voor u," zei hij, m 6 een «oor snikken onderbroken stem. „Wij zullen mqpten scheiden, mijn'ar me kinderen,.... mocht dit offer ten minste een waarborg zijn voor onze latere vereeni- gingl" „Hij kou niets meer zeggen, zijn hart sch< en verbUj/Ui en met eeu droevig ge-- baar beduidde hij mij,'mijn kleine zuster in een naburig vcrirek te gaan halen. „Hij brafcht nog eenige uren met ons door en koewél hij ons beloof Ie den anderen dag terug te zullen komen, I>1. ck hot toch dui- do'lijk, dat'd' :<e liOi te sclieMing Ir iu buiten gewone smart veroorzaakte. Eindelijk rukte hij zich jiit onze armen met deze woorden, de laatste die ik uit. zijn .mond vernomen heb; „Jacques, 11c beveel u uw zuster aan.... kin deren bemint alkanderI...." ®n hij verwijderde zich'met zijn paard in tan wat ik" deei, "w08r ik' d,at ik teaar altijd zou b minnen en kaar, zoo het noo.iig was, tot m mijn ciicippöL baO'Oci zou verdédigen. „Ik m onde een stem m mijn binnenste te hoorou die mij 'Aeij dat wii spoedig alleen °P de wereld zouden zijn," vervolgde Jacq.ues de Brancioa zijn, verhaal. Nteuwvlijks was er een uur .sedert het 'vertrek van mijn vader véylóopen, toen wij een ordonnance-officier, wiens -paard met schuim bedekt was, aan de. deur van den commandant -onzer kleine colonne z 'gen stil houden. .'Eenige minuten lg-ter wqs ons gewoonlijk zoo vraedz:.i k/. mp in rep en roer." i)c tromp, t en k.o k'n, de trommen rof fel: -n; men 'laa Ide^dc' bagage op de karren en logde do zieken en' gv ouo.én op met sl'roo bedekfe wagens; de oft'fcisren Fepón de tenten langs om te zien of niemand van den trein' achtérbiaef. De goede mevrouw; Ferry, kwam ons bleek' in een ka'ine kor ra, Waarvan zij zich ge- m een. hosch, dat op een kondertal scln e wooniijk bediende, oon .het leger op zijn den aan onzen linkerkant lag. Daar brachtenwij het overige van den marschen van verre te volgen Spoedig lieten zich èehige kanonschoten hooren. Daar dit echter achter ons wai, v. meerderde deze omstandigheid onze on rust niet. H t gedonder van het kanon kwam ech ter onmerkbaar liader, en spoedig.-mengde h"t Zi.ch op de verschrikkelijksté wijze met het geknetter van het geweervuur. Eindelijk kwam hét oógenbnk, waarop eenige manschappsn. van ons escorte zich naar de achterhoede moesten begeven, om den vijand, die ons achtervolgde, tegenweer te bieden. Diegenen onzer gewonden, welke een wa pen ko-.dén dragen, voegden zich bij hem; het was, helaas, een zwakke hulp,-die zich bij - de geringe verdediging voegde. Intusschen daalde de .acht en de ver schrikking der duister).is maakte onzen toe stand nog vreeselijker. Toch konden wij een oogenblik gelooven 'nacht iu eeu ontzertcuden toestand dcor. Men vocht rondom ons. Tij hoordep do vreugdekreten der overwinnara, de ver wen- schingen der overwonnen, de hartver.scheu- rende klachten der stervenden." Herhaalde malen waren de strijders in de onmiddellijke nabijheid van onze schuilplaats handgemeen en wij hoorden talrijke kogels langs onzu ooren fluiten. Een weinig voor hot aanbffken van Mén jdag scheen de strijd te verminderen en zirii te verwijderen. De geweer- en kanonschoten ^lonken bij 'ange tusschenpoozen en op een grooteren afstand van oris verwn derJ.' M - vrouw_Ferry die thans kalm r was, légde'. me op haar schoot en poogde liaar te He aoen slapen. F inede en- ik ene wachtte niet lang hier- Ia clYACkrl i I r 1v q .0 r V 00 tbodd. volgde spoedig b (Wc I ut vervol

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1918 | | pagina 1