NIEUWE HAARL COÜRANT
li
BINNENLAND
in en om Haarlem
WAT DE PERS ZEGT
ORDE EN ARBEID
LEGER EN VLOOT
INGEZONDEN
VAN OVERAL
FEUILLETON
JACQUES DE BRANCION
Woensdag 2 October Tweede blad
WAAR HET NIEUWE POSTKANTOOR
KOMT.
.p® hebben al reeds vermeld dat met de
aah der Nutsgebouwen en aangrenzen
de perceelen hoek Zijlstraat en Gedempte
uao Gracht, zoo zachtjes aan begonnen
wordt en dat daar het nieuwe Postkantoor
iomt-
Wc!nu daar stond nog ruim een eeuw ge-
^dea her; voormalige Zijlklcoster, waarover
- d «Bpn en ander wenschen te vertellen,
Want een brokje geschiedenis gaat met dezen
hoek oud-Haarlem verdwijnen.
Het in de wandeling „Zijlklooster" ge
noemde convent werd bewoond door de „Zus
ters van boetvaardigheid der Sint Francis-
cus-orde", zooals zij betiteld worden in een
acte anno 1408 van den pastoor der St.
Bavo-kerk. Zij noemden zich later, volgens
Hofdijk^nonnen regularessen van Zijl."
ti waren het kanonikessen die den
kloosterregel van den H.Augustinus volgden.
I)e rector van het klooster, Jan Veldeit',
komt in die betrekking voor onder hen, die
ten ja,re 1444 het kapittel vormden. Als-
bewoonsters en als begunstigers worden
sommige adellijke jongedames genoemd, o a.
e«n zuster-jonkvrouw Beatrix van Assen
delft, die het klooster met een prachtwerk
van Middeleeuwsche pennekunst verrijkte.
De randen van. dit boekwerk vertoonen
bloemen, vruchten, dieren, monsters, enge
len, menschen, karikaturen, de aanvangs
letters gedeeltelijk bijbelsche en andere
voorstellingen in miniatuur.
Het geheel is op perkament vervaardigd
en behelst behalve het familiewapen op het
eerste blad, in pLa.no, de profeten, uitge
zonderd Obadja, Jona, Nahum en Habahoek,
de geboorte van Christus, het bezoek van
de wijzen uit het oosten enz. enz. Men vondt
er ook, wat het werk doet bewonderen (zegt
Romer Dl. II, blz 60—52), de zorg en nauw
keurigheid, waarmede zelfs de kleinste fi-
furen zijn bewerkt, de levendige en schat
erende kleuren, die overal aangebracht zijn;
de uitdrukking der gelaatstrekken; de ver
scheidenheid bij de groepen. Naar ons oor
deel is het geheel een gewrocht dat onder
de schoonste voortbrengselen van het kloos-
terpenseel moet gerangschikt worden.
Jammer genoeg berust het nu in een En-
gelsche Bibliotheek.
Wanneer het klooster is opgericht' weet
men niet juist. Wel weet men blijkens een
vergunning van Gerardus van IJsselsteijn,
Pastoor en Oureit der Hoofdkerk te Haar
lem, betreffende het begrafenisrecht en de
bediening der H. Sacramenten verleend, dat
het in 1408 reedB door geestelijke jonge-
dochters werd bewoond.
Het klooster strekte zich uit tot aan. de
Raaks. Op het binnenplein van het Nute-
rebo<uw vindt men nog muurgedeelten van
et oude klooster.
Om te doen zien op welken voet
Je stadsregeering in die dagen tot de kloos-
stgnd, schrijven wij hier een gedeelte
den charter van 1493 over, waarin de
'tadsregeering aan het Zijlklooster toestond
«et convent uit te breiden tot aan de Raaks,
•hits tij „over de gracht" een brug lietea
Shaken voor de boeren, over de Raaks wo-
h'.nde, en een steeg, waardoor deze in de
Zijlstraat kunnen komen. Dat stuk luidt O.&.
„Wij Schout, Burgezneesteren, Schepenen
en Raden der stede van Haarlem doen kont
•Ilea luden, dat die Eerwaardige, voorsie-
higo ende wijze, onze lieve en welgeminde
Broeder Jan Olaeszoon, Priester, Rector en
Uonceasor van den Clooster en Convent»
besloote Nonnen Regularessen geheten
Zjjl, staende binnen der voorsegde stede,
®7er ende in den name van denselven Con-
ehte ende Nonnen voorn, ons te kennen
®°€even heeft, hoe dat het voorsegde Con-
eQt zoo kleijne ende zoo naeuwe van erven
11 plaetsen is, 'dattet veel te kleijne en
hfteuwe plaetse is voir dieselve Nonnen, die
hltijd besloten blijven moeten; die geen ver
wek daer lnne en hebben, en dat meer is,
d*t zij in gebreckelijke tijden, van pestilentie
ende andere ziekten, zoo veel ruimte noch
PLaetsc niet en hebben, dat ala dat wel
behoirlijck is." Wij zullen onze lezers verder
niet met dat oud-Nederlandsch plagen, maar
volstaan met de mededeeling, dat de zusters
tot gevaar van eigen gezondheid bij de zie
ken moesten slapen en dat daarom de stads
regeering uitbreiding toestond en het ter
rein tot aan de huizen en erven mocht
worden bebouwd. Evenwel moest het kloos
ter zorgen voor een nieuwe brug over de
Raaksgracht en een nieuwe steeg, opdat
„die Boeren over die Raax (Raaks) wo
nende,, die geWOOnliche zijn, die voora steglie
te gebfuijekén, daerbij niet verhindert noch
verachtert en souden wezen." De stadsre
geering voegt er dan bij: „Voors(egde) be-
slote Nonnen (d.w.z. die in een klooster
wonen) die van goede leve en regiment©
zijn, en die wij hopen, dat daghelix voor
d- ii stede van'Hairlem, ende voor alle die
gemeens Poortecen en Inwoonderen dersel
ven zeer trouwelic biddende zijn, zoo hebben
wij «taerop raet en sprake gehad" enz.
Den® laatst© p&ssage vooral ia teekenenxl
voor den eerbied, die in dien tijd de wereldlijke
autoriteiten bezielde, voor de kloosters en voor
de geestelijke personen in het algemeen.
Kort en goed, de ateaa mocht worden
betimmerd, de bruitr afgebroken en het terrein
uitgezet en bebouwd tot de belendie rulle hnataeu.
mits de boeren aan de Raaks een uitgang n»ar
de Zijlstraat kregen.
Zou dit de korte Zijlstraat kunnen zijn? In
't genieeen tear chief zijn platen, waarop men
die brug kan zien en ook eienige van 't
Zijlklooster, o.a. van J. E. van Vezelen en een
aquarel van Pannenbacker.
Gp het archief is verder niet veel moer te
vinden dat op het klooster betrekking heeft.
Het feit, dat er vele aanzienlijke begun-
tigers warten doet sterik venmoeden. d'at niet
uitsluitend handen arbeid, n.l. apinnen!, weven
en borduren in het onderhoud dier zusters
voorzag.
Na d!e opheffing dier kloosters ten tijde der
hervorming werden de verschillende Haarlem-
sehe Broeders en Zusters van stadswege onder
steund en staat daarvoor o.a. op de rekeningen
der Geestelijke goederen over 1581 voor 't Zijl-
klooster 1257 E geboekt, o.a. voor Joost \'or-
king, Pater van het »oors. oonivent 100 L,
Aegt Jaoobe, Priorin, 100 L. enz. W ij kunnen
hier trouwens wel eens vermelden, dat d!e re
geering met het oonfiskeeren van de klooster
goederen in dien regel nu juist geen garen
heeft gesponnen, want ,.die totale somma van
de ontfauck" over alle kloosters in Holland' en
West Friesland bedroeg 16042 L 15 «cihellingien
's jaar» en de „totale somma van uitgaaf"
17911 L. 6 söli. 6 grooten.
Een tekort dus
Het Zijlklooster is n,a de hervorming niet
verkocht, maar bleef stads eigendom.
Paltsgravin Amelia, Hertogin van Beieren,
Vrouwe en Douairière van Brederode, vertelt
Ampzing,beeft er eenigen tijd hof gehouden.Na
haar vertrek heeft. Lancelot van Brede rode het
in 1572 geplunderd. Daarna deed het dienst als
pakhuis van brandstoffen ten behoeve der
armen. Op die even genoemde 17e eeuweche
plaat van PannembaCker staat een toren afge
beeld. Deze werd in de 17e eeuw nog vernieuwd
en tot gemak van hen die met de Leidsche
trekschuit moeteu reizen (deze vertrok van de
plaats, waar nu de R.-K. school bij do Brouwere
vaart ie) van een uurwerk voorzien.
Tot aan die afbraak van kerk en toren in 1817
regelde zidh het vertrek der Leidsche schudt
daarnaar. IlV
In het begin der 18e eeuw diende de oude
loosterkcrfc Dog als cavaleriestal, daarna
ala turfbergplaat». Nu staan er op het
oude kloosterterrein nog burgerwoningen aan
wier achterzijden menmenig overblijfsel
van het voormalige Zijlklooster kan hespeu
ren.
Een gedeelte van het klooster werd gebruikt
voor dien bouw van het Nutegeiblouw. waarvan
de eerste steen 22 Juni' 1872 werd gelegd door
Dar. Jan Nieuwenhuy&en Kruseman, terwijl-aan
de Raaks in 1870 reedis d© Kweekschool tot op
leiding van onderwijzeressen bij het Lager en
Middelbaar onderwijs was gebouwd.
Nog twee, drie. zeg vier maanden! en bet
bede complex gebouwen tus&chen Zijlstraat,
Oud© Gracht en Raaks tot bü de Korte Zijl
straat ligt voor den grond en daarmee zajm dan
cfe zichtbare resten van het Ziilklocmter ver-
dhvenen.
NEDERLAND EN AMERIKA.
X© I,Nieuiw® Cl" is van oordeel, dat de
mededie ding van. het ministerie van huiten-
landsche naken der Vereenigde Staten Van
Amerika aan do Amerikaan echo blad9u ©enige
wenken bevat, „waarnaar het goed zal zijn dat
ons land nu eens luistert." Onze houding is er
te veel een vtan boudeenen geweest, terwijl het
,,een. feit is, dat het grootste dteel v'an ons© nog
overgebleven koopvaardbVloot werkloos in
one© havens ligt en om uit te vagen.otp een
permissie van onze Oostelijke buren wacht."
Het blad vervolgt:
Zou het nu niet, daar deze permissie niet
afkomt en wij in het bezat zijn van de steüiae
belofte van de geassocieerde regeeringen dat
schepen, welke na 22 Maart de iNederlaincfeche
havens verlaten, niet meer in beslag zuilen
worden genomen, zaak worden onze boudeeren-
dle houding eraan te gewen en ons niet langer
bloot te stellen aan het verwijt, dat onze ton
nen maat da eenige verzameling neutrale ton-
nenmaat ter wereld ife, die niet op nuttige wijze
wordt gebruikt
De .Nieutw© Ot." waagt dan, hoe het eigen
lijk met die volgens dezelfde kennisgeving op
normal© .wijze hervatte handelsbetrekkingen
tusedhen de "Vcroendgde Staten en Neder-
lauidpoh-Indië staat.
Het wil ons voorkomen juist iets voor onzen
nieuwen minister van Buitenlaaiidisichè Zaken
te zijn, die verhouding tot Amerika krachtig
aan to grijpen als een aangelegenheid die geen
uitstel lijden kan en dat hij een aanknoopings-
punit, boter dan welk hij er zich geen wenechen
kan, vindt in de thans aangeboden nota. Het
voorbeeld van.Spanje dat, hoezeer wij ook nog in
t onzeker© mogen verhoeren over de uitkomsten
van ziiin daad, toch in elk geval flink van zich
heeft afgebeten, moge hem daarbij voor den
geest «taan. E» is een nieuwe «taatesecreta.rW
voor de Marine in Duitseihlamd; er is een
nieuwe regeerimgi in Kedertaad. Fzteeh «op los
en weer var èn l
Mond- en kUuwteer. Door het Kar
merlid, de heer De Wyckerslooth üe [Weerde-
steyn zijn in verband met 't thans weder
in verschillende deelea van ons land voor
komen van mond- en klauwzeer, eenige Vra
gen gericht, met name of de minister voor
nemens te voort te gaan met toepassing
van het afmaaksysteem.
Ook door het Kamerlid de heer van Rap-
pard is een vraag dienaangaande tot den
Minister gericht.
J am fa brio a tl e en appeloog-st.
Door het lid der Tweede Kamer, den heer
van Rappard, is tot den Minister van L.
N. en H. een vraag gericht over de nood
zakelijkheid om 40 pet. van den appeloogst
voor de jamfabricatie af te staan, hoewel
in gewone tijden tien a vijftien procent vol
doende schijnt. Indien die noodzakelijkheid
bestaat zou de heer van Rappard het aan
bevelenswaardig achten den prijs van deze
veertig percent van den fruitoogst hoo-
ger dan een dubbeltje per kilogram te doen
zijn.
CRISIS AANG ELEGENHEDEN.
Eamerverbuurd era die zich o.p
woekeren toeleggen. Een lezer
schrijft aan de „Tel."„Reeds gedurende
vele maanden heerschte er woningnood. De
Huurcommissiewet heeft aan het daardoor
ontstane ongelimiteerde opdrijven der hu
ren een einde gemaakt. Helaas is tot he
den aan de woekerhuurprijzen van „gemeu
bileerde" en ongemeubileerde kamers niets
van overheidswege gedaan, en talloos velen
zijn dupe van die soort sport geworden. Te
Amsterdam durft men voor schamel gemeu
bileerde kamers de fabelachtige prijzen van
f 70 tot f 100 per maand vragen, terwijl
men voor drie kamers of kamertjes f 125 a,
f 200 durft te eischen.
Zou de overheid ook tegen dezen-soort
„woeker" niet in kunnen grijpen? Het is
hoog tijd, dat aan dat sinistere bedrijf zoo
spoedig mogelijk paal en perk worde ge
steld."
Tot zoover de lezer van de „Tel."
Het tegengaan van de opdrijving der huur
prijzen voor gemeubileerde en ongemeubi
leerde kamera behoort wel degelijk tot Ide
competentie van de Huurcommissies. Het
is dus niet geheel juist, dat van.overheids
wege hiertegen niets geijaan wordt-, Të be--
voegder plaatse informeerend, vernamen wij
echter, dat de Huurcommissies nog niet vele
van dergelijke gevallen behandeld hebben,
doordat zij slechts tot onderzoek kunnen
overgaan, wanneer een huurder, die zich
verongelijkt acht, zich met een bepaald ge
val tot haar wendt; dit nu schijnt niet
vaak voor to komen.
Huisslacht in-gon. Naar men mee
deelt is besloten, dat do huisslachtingen van
varkens op de gewone wijze zullen mogen
plaats hebben, behoudens controle op het
te verkrijgen vet. Daarmee zal aan een ver
zoek van de landbouwers worden voldaan.
V er vo e r be w ij ze n aardappelen.
De regeeringscommissaris in Noord-Brabant
heeft de 1 andbouwcommiasies verboden in
het vervolg vervoerbewijzen. voor .aardappe
len af te geven. De afgegeven vervoerbe
wijzen moeten onmiddellijk worden inge
trokken.
Een protest. Het Bestuur van den
Aartsdiocesanen R-K. Boeren- en Tuinders-
bond te Arnhem hoeft zich gewend tot de
Ministers van L. N. en H. en' van Justitie
met verzoek die maatregelen te treffen, dat
de marechaussée te Ootmarsmn milder zal
zijn in hun optreden en dat de genomon
bepalingen milder zullen worden toegepast.
Genoemd bestuur heeft er op gewezen dat
de marechaussée aldaar hakselvoeder voor
paarden onderzoeken en wanneer zij een
korrel rogge daarin vinden proces-v; r'oaal
opmaken en de strengste maatregelen nemen.
Waar haver in die streken niet groeien
wil, was het reeds jaren gebruikelijk de
paarden te voeren me^ rogge. Ook hierte
gen werd niet altijd tactisch opgetreden.
Het gevolg daarvan is dat verschillende per-
ceelen braak zijn blijven liggen daar de
boeren liever niet telen dan met wel te
produceeren veel te®t en onaangenaamheid
ondervinden.
Gommissari s-ge ner aa 1 vo.o.r de
productie. In verband met Üe aanstelling
van den heer dr. Lovink tot commissaris-
generaal voor de productie, verluidt, dat
binnenkort een minteterieele beschikking te
verwachten is, waarbij de afdeeling Land
bouw, van Crisiszaken wordt losgemaakt en
overgebracht naar do directie van den Land
bouw, zoodat deze komt te staan onder.de
verantwoordelijkheid van den directeur-ge
neraal van den Landbouw, den heer van
Hoek. De heer Lovink zal dan in zekeren
.in optreden als super-adviseur van den heer
/an Hoek.
De overbrenging van dit onderdeel van
Crieiszaken naar de directie van den Land
bouw zal ten gevolge hebben, dat de afdee-
bling Crisiszaken zich meer uitsluitend met
de aangelegenheden der distributie zal be
zighouden, terwijl de productie zal komen
te ressorteeren onder de directie van den
Landbouw, met «1 haar organen en ver
takkingen in den lande, waarvan tot dus
ver niet dat profijt getrokken werd, dat
hiervan voor de productie te trekken is.
Decentralisatie der distributie
In verband met de voorgenomen decentra
lisatie der distributie stelt de Federatieve
Middenstandscrisiscommissie te 's Ilage po
gingen in het werk om door middel van de
te Amsterdam beslainde Commissie tot over
leg te komen tusschen de verschillende in
ons Land gevestigde crisiscommissies, opdat
in plaatselijk en provinciaal verband door
de distributie de noodige inlichtingen kun
nen worden verschaft die tot een juiste
verdeeling der voorhanden levensmiddelen
leiden.
O of t b oom b 1 ad er e n. D'e Minister v.
L. heeft ingetrokken zijn beschikking van
20 Juni 1918, betreffende het vervoer van
en de verwerking van ooftboombiaderen.
UIT ONZE OOST
Blijkens een van den gouverneur-geno-
raal van Nederlandsch-rndië ontvangen te
legram is de resident Van der. Sluys be
noemd tot gouverneur «aAtjeh.
De R.-K. Handelsreizi g ers. Zater
dagavond werd t© Utrecht de buitengewone al
gemeen© vergadering geopend van de Neder-
iandsche R.-K. Vereeniging van handelsreizi
gers St. Christoffel. Van'die 36 aangesloten af-
deelingen. waren. 33 vertogenwoorddgd
Meegedeeld weid, dat. in de plaats van den
heer v. Oostarom uit Breda, die als zoodanig
heeft tedsankit, tot Md der commissie voor
sociale aangelegenheden ie benoemd de heer
J. van Lier te Amersfoort, en dat de vacature
in de propaganda-commissie, ontstaan door
het bedanken van den heer Swagemafcers te
's-Hertogenibosoh is aangevuld door de benoe
ming van den heer Jansen uit 's-liertogen-
hosch.
Hierna kwam het ontwerp-sta tuten in be-
liandeHnig. Een voorstel van het hoofdbestuur
om na 1 Januari 1919 pa tr o ons- re i zi ge ra of hen
die zulks worden niet meer als gewoon lid doch
als buitengewoon lid toe te laten, werd ver
worpen met 171 tegen 148 stemmen, zoodat pa
troons-reizigers ook in de toekomst geiwoon lid
kunnen zijn.
Verder werd besloten, dat alle werknemers-
leden bü vair- of branchegroepen worden inge
deeld.
Het bestuur der vereeniging zal bestaan uit
15 persoaien.> te weten 5 dageliiksch bestuurs
leden en 10 commissarissen.
De contributie zal per jaar bedragen 8,
waarvan de afdeel,ingen per jaar zullen ontvan
gen 2, terwijl ook .de kosten voor de vak
groepen door de viereeniiging worden bekos
tigd.
De vereeniging zal benoemen een vrijgestel
de, die de belangen der vereeniging zal beharti
gen. Deze wordt aan het dageliiksch bestuur
toegevoegd, maar heeft hierin geen stem.
Dames-reizigsters zullen ook in de vereeni
ging worden toegelaten.
Het program van actie werd verwezen naai
de commissie voor sociale, adviezen ter bestu
deering.
Het voorstel van Columlbu®, Den Bosch, in
zake de oprichting van 'een eanatoriuimfonds,
zal door een commissie verder worden voor
bereid om in een volgende vergadering te wor
den behandeld.
Besloten werd, dat in het vervolg 't verslag
der vergadering in het orgaan als notulen zal
worden beschouwd.
Met algemeen© stemmen werd besloten, de
koni.nklüke bewilliging op de gewijzigd© statu
ten aan te vragen.
Militaire n-K atholiekendag.
Voor den in den loop der volgende maand te
's-Graven,hage te houden Katholiekendag voor
militairen, heeft zich bereids een eere-comité
gevormd, waarvan mgr. prof. dr. W. H. Nolens
en mgr. P. O. Wij ten,burg. Deken van 's-Gra-
venhage. het eere-vooraittereohap hebben aan
vaard.
Leden van het comité zijngravin E. Dumon-
ceau, J. H. E. graaf Dumonoeau, gep. luiit.-
kolonéh ceremoniemeester van H. M. de Konin
gin, luit.-kolonel F. J. W. Evers, hoofd-aalmoc-
zenier hij het leger te velde, mr. M. J. C. M.
Kolkman, oud-minister van Financiën, mr. R.
B. Ledeboer, advocaat-generaal bij d'en Hoogen
Raad, mr. J. A. Loeff, oud-minister van Justi
tie, mevr. A. M. G. Simonie-Jongmaus, mevr.
jkvx. G. L. v. Suchtelen. geh. baronesse Taete
van Amerongen en kapitein O. 0. W. baron
van Vooret tot Voorst, kapitein dter grena
diers.
De Militairen-Katholiekendag zal worden in
gezet met, een algemeen© H. Communie van
alle deelnemers in hunne reap, garnizoenen.
Te half twee- !s namiddags zal te 'e-Graven-
hage de groot© propaganda-vergadering worde»
gehouden, waar als sprekers zullen optreden:
d© kapitein der infanterie Th. F. M. Schoep-
man en do wcleerw. pater Jonekibloet uit
•-Her togienib oseh.
Dee avonds te kwart over zeven zal oen
plechtig lof worden gehouden voor de deelne
mers, tot sluiting van den dug.
De juiste datum schijnt nog niet- definitief
vastgesteld.
Kleuren van geweren. Het is geble
ken, dat een groot aantal geweer- en karab'-.in-
loopen, bajonetten, sabels en klewangs aanmer*
fcelijk ontkleurd zijn. Aangezien het gewenscht
is deze wapenen opnieuw te doen kleuren zij u
er aanwijzingen aan de troepen verstrekt,
waardoor dit bij de afdeelingen kan geschie
den.
Dit kleuren der wapens door den troop- zelf,
mo§t als een tijdelijke mobilisatiemaatregel
worden beschouwd. In gewone omstandigheden
moet het door den mr. geweermaker geschie
den.
De herkeuring. Als een bc'angwek
kend verschijnsel van onzen tij 'f mag ver
meld worden, dat vele thans herkeurden,
jongens van 2122 jaar, die overigens ge
zond zijn, in li/a jaar in lichaamslengte ver
minderd zijn, van 14 en 5 c-M. Een zelfs
met 10 c.M.
FEESTGAVE VOOR DEKKERS WA LD.
Den 16 October zal het vijf jaren gele
den zijn, dat het R.K. Sanatorium Jek-
kerswald officieel geopend werd.
Niemand zal naar waarde kunnen schat
ten ,al het goede aan deze slachtoffers der
g«evreesde kwaal bewezen.
Daarom meenen ondergeteekenden terecht
een beroep te mogen doen op de dank
baarheid cn de waardeering van Katholiek
Nederland, en speciaal van hen, die "óf wel
voor zich zeiven óf wel voor hun gezin,
aan Dekkerswald zooveel verplicht zijn.
Zoo spoedig de tijdsomstandigheden dit
zullen veroorloven moe t Dekkerswald wor
den uitgebreid. Doorgaans staan er 70 -
100 namen op de lijst van hen die maan
den en maanden moeten wachten, alvorens
opgenomen te kunnen worden. Voor velen
is juist dat wachten de reden, dat zij ofwel
naar neutrale inrichtingen omzien, ofwel bij
aankomst in Dekkerswald moeten hcoreri:
„te laat!"
De Vereeniging R.K. Herstellingsoorden
zucht echter onder een zoo enormen schul
denlast, dat er zonder milddadige hulp niet
aan te denken valt eenige uitbreiding te
doen, te mepr niet, nu ook Dekkerswald'
zoo moeilijke en dure tijden heeft door te
maken.
Daar komt bij, dat de Vereeniging bin
nenkort noodgedwongen eeno nieuwe geld-
leening zal moeten sluiten voor den l ouw
eener kapel, Waarmede, met vol vertrouwen
op de Voorzienigheid en de milddadigheid
van Neerlands Katholieken reeds begonnen
is. De houten noodkapel kan het aantal
Zusters, patiënten en personeel niet meer
bevatten, en beantwoordt onder geen enkel-
opzicht meer aan de redelijke eischen van
den Katholieken eeredienst en de liygiène.
Daarenboven kan nimmer worden besloten
tot uitbreiding der bestaande paviljoens/zoo
niet eerst gezorgd wordt voor een® kapel,
welke voldoende ruimte biedt.
Wat zou het heerlijk zijn, a's Dekkers
wald'thans bij het eerste lustrum eene nieu
we kapel ten geschenke ontving van oud-
patiëijten en van allen die bese.fen. welke
een oumisLsre factor de godsdienst is voor
Katholieke lijders aan tuberculose, en lioe
een godsdienstig leven van grooten invloed
is voor een goede kuur.
Katholieken van Nederland, het geldt hier
een nationale Roomsche stichting. Helpt
daarom ook allen' mede aan de uitbreiding
daarvan.
Zendt aan den secretaris-penningmeester
van onderstaande Commissie vóór den 16
October eene feestgave in geld, hetzij als
gift ineens, hetzij als renteloos voorschot,
hetzij als jaarlijksche bijdrage. Iedere gift,
hoe klein ook, zal ons welkom zijn, en zal
Gods zegen over U en de uwen doen ne
derdalen.
De Oommissie:
,L. 8TOLK, pastoor Amsterdam,
Voorzitter.
D. A. SMiTS, pastoor Breda.
J. WEVE, Nijmegen.
J. VAN MULUKOM, Rector v. h'.
R.K. Sanatorium „Dekkerswald"
te Groesbeek, Secr.-Penningin.
Van een ohef. De chef van het Lever
midtdielenibureau H. te Delft, die eenieen tijd
geleden tot directeur van eenzelfde bedrijf te
Assen werd benoemd, doch op verzoek in zijn
Romantisch ver haai, uit den tijd
DER FRANSCHE REVOLUTIE.
43
■VjiHhu verhaal zou tot morgen duren, mijn
de^êuj indien ik u alles meedeelde wat
gedn twee uitstekende menschen voor ons
tiere**11 hebben. Aanhoudende zorgen, tee-
heicl ^ettendheden, liefdevolle hartelijk-
ken go alles daar onafgebro-
,nj ,oten zonder-ooit een enkelen dag een
er pandeling ondervonden te hebben,
•n I ui voor- mijn geboortegrond moet
l''idèic^^.jia hart geweest zijn, da» de
vin ivimTiVrüheid van den burgemeester
1 -'i oftnT nlefc heeft kunnen uitdooven
Toen ik eenige pogln«ea wilde aanwen-
om naar Wrük t te kecren,
ide de heer Hecker mij aau om mij tot
n overheidspersoon van hot dorp te wen-
vj'.' Gij hebt mii de reden verklaard, Vi-
|y waarom mijn' brieven Onbeantwoord
Later' tor-n ik een jjebledende be
hoefte voelde om eén einde aan mijne bal
lingschap te maken, heeft de heer Hecker
dit plan niet als dwaas beschouwd, maar
mjj eerder geholpen om het ten uitvoer te
brengen, dan ons er van af te doen zien.
Op het oogenblik van ons vertrek1 heeft hij
mij de som, welke mijn vader; hem ter hand
gesteld had, in zijn geheel teruggegeven
en wat ik hem ook zeidè, bij wilde er
volstrekt niet van afzien om ons gedurende
de twee eerste dagen van onze reis te ver
gezellen."'
„Dat .te eerst een man!" riep Vivant met
geestdrift uit. „En dan te moeten zeggen
dat een Duitsche burgemeester, die in geene
betrekking tot u staat, zoo goed voor u ge
weest tei terwijl de ellendelingen die uw
vader.
„Onze reis>" viel Jacques hem in de rede,
terwijl hij den draad van zijn verhaal weder
opvatte, „werd door geen enkel ongeval ge
kenmerkt. Overal vonden wij, terstond hulp
en bescherming en wanneer men onze ge
schiedenis vernam, had iedereen goede wen-
sohen of geschenken voor ons. Meestal wil
den de herbergiers geen geld ontvangen
voor de verteringen, die wij bij hen gemaakt
hadden; en somtijds dwongen, zij ons om
eenige dagen onder hun dak te vertoeven.
Maar ik was op weg naar Frankrijk en bij
elke schrede die ik vorderde gevoelde ik
het onverzadelijke verhangen aangroeien en
vermeerderen, dat sedert jaren mijn hart
verteerde.
Eindelijk werd deze geliefkoosdé droom
verwezenlijkt l
Nu ongeveer acht dagen geleden bevonden
wij ons, toen wij door een bergkloof het
Schwarzwald verlieten, aan den oever van
een groote rivier- De bergen aan den an
deren oever, door de laatste stralen der on
dergaande zon verlicht, kwamen mij 'dui
zendmaal schooner voor dan de streek, die
achter ons lag. Het land, dat zulk een lie
felijk aanzien had, kon niet meer het land
der ballingschap «ijh. Onze weg liep naar
een groote schipbrug, en il£ haastte mij om
haar te bereiken.
Aan de andere zijde gekomen, bemerkte
ik, op eenigen afstand een zwaren in den
grond geslagen paal, die met verscheidene
kleuren beschilderd was: ik kwam nader
bij, en op een ronde plank, die naar den
kant van den weg gekeerd 'was, las ik dit'
woord... dit enkele woord: Frankrijk!...
Het schemerde mij voor de oogen, mijn
hart sprong op in mijn borst, ik nam mijn
zuster in mijn armen en viel aan den rand
van den weg op de knieën.
Na ongeveer een uur gaans, bereikten
wij een groot dorp, waar zich een wachtpost
bevond en een schildwacht ons aanhield.
Men bracht ons naar de wacht, waar een
officier mij beleefd en vriendelijk vroeg, Wie
ik was.
„Franschman, en zoon van een geëmigreer
de," antwoordde ik.
„En wat ia er van uwe oudera gewor
den," vroeg de officier op nog minzamer
toon.
„Zij zjjn in ballingschap gestorven."
„Waar zijn uw papieren?"
„Ik heb er geen."
„Hoe? Heeft de Fransche gezant van het
land, waar gij u bevondt, u geen papieren
gegeven," vroeg de officier op - een toon,
waaruit groote bezorgdheid sprak.
„Neen," antwoordde ik, een weinig onge
rust over deze onvoorziene moeilijkheden.
„Ik heb Biets gewaagd, eu. men heeft mij
niets gegeven."
„Maar mijn arme jongen, dan zal ik ver--j
plicht zijn, u naai' de grenzen te laten bren
gen," antwoordde de officier.
Op het hooren dier verschrikkelijke woor
den meende ik van smart te sterven, terwijl
ik een uur geleden gedacht had, mijne vreug
de niet te zullen overloven.
„Gij zult den moed niet hebben voor zulk.
eeu wreede daad," antwoordde ik den offi
cier op wanhopenden toon.
„Geloof mij," hernam deze, „ik doe het te
gen mijn wil; maai' mjjne bevelen zijn be
slissend eh gij zult mij niet dwingen u met
geweld te laten terugbrengen."
„Geweld 1 Mij terug laten brengen," riep.
ik bevend vau toorn, en met deze woorden
nam ik een geweer van het wapenrek. Bpan-
de den liaan, zette het aan mijn schouder
en voegde er op kalmen maar vastberaden
toon bij
„Den eerste die mij nadert schiet ik neer,
men zal dan ook mij dooden, maai' ik zal
ten minste in Frankrijk sterven."
(Wordt vervolgd).
i/cor den Inhoud dezer rubriek stelt de Redactie
zich niet aansprakelijk.
