iuitëfliandecii ÜverzÉt.
RUBBER SCHOEN !0LEN
Het revolutie-congres der
S D. A. P.
Geen natte voeten meer
vanat f2.25 - gratis unuermaken
H. J. van d®r Kaleer
DE REVOLUTIE AFGELAST GEEN STA
KING „TROELSTRA VERGIST ZICH" EN
DE PARTIJ MET HAAR LEIDING INDE WAR
- ZONDEBOKKEN TROELSTRA WEER
BINNENGEHAALD RARE KRONKELINGEN
OM RECHT TE MAKEN WAT KROM WAS
Schageheistraaf 7-9 2555
Deze beschuldiging® war® er uit en de in
druk was niet meer weg te wisschen. Wel tracht
te men ze ongedaan te mak®, door het voor te
stellen alsof de „heele Kamerfractie bijna" het
met Troelstra eens was en alsof niet het partij
bestuur maar „het partijbureau" de telegram
men verzond. Het lukte niet en evenmin ver
mocht de nietszeggende speech van Vliegen dat.
Zcodat men den indruk krijgt dat niet Troel
stra en Heijkoop alleen het gevaarlijk experiment
van een revolutie wilden, maar dat de geheele
leiding der S. D. A. P. het relletje wel
lustte en dat alleen door de krachtige hou
ding der burgerlijke partijen ons land voor de
tyrannie van de S.D.A.P. gespaard bleef.. Toen
de misrekening der heeren duidelijk werd, moes
ten Troelstra en Heykcop „hangen".
Zoo wordt alles duidelijk: èn de „onhandige
zet" van Troelstra, èn de bekende draai in de
Kamers èn de verloochening, èn de apotheose van
Troelstra.
Heykoop speelde op het congres de rol van
„enfant terrible", zeer ten ongenoegen van de
partijleiders.
Ook van andere zijde werd ons bevestigd, dat
bijna de geheele leiding der S. D. A. P. vóór
de revolutie was. Ook de Kamerfractie, tot mej.
Suze Groeneweg incluis. Troelstra echter haalde
de kastanjes uit het vuur en de anderen keken
de kat uit den boom.
Het congres was comedie, niets dan comedie.
Met genoegen mogen enze leiders op het ver
richte werk terugzien.
Het land werd voor een revolutie gespaard en
voor de overheersching van en meerderheid door
een minderheid. Dat staat vast.
Maar bovendien hebben zij de kracht van de
Katholieken geconsolideerd en de socialisten een
genadeslag toegebracht, waarvan dezen zich in
geen iaren zullen herstellen.
Het congres, dat gisteren in Rotterdam werd
gehouden, was c-en der treurigste, die ooit door
de S.D.A.P. werd gehouden.
In enkele woorden samengevat was het: een
mislukte poging om de droevige figuur te red
den der S.D.A.P. is een zaak, waarmede de par
tijleiding bovenmate verlegen zit.
Sinds 1903 is wellicht door de S. D. A. P.
geen vergadering gehouden, die voor de niiet-
leden der Partij van zooveel belang was dan
dit „revolutie-congres". De socialisten had
den het in handen om ons land in een bloed
bad te storten. Het is gelukkig zoover niet ge
komen. God© zij dank, doch zonder kleer
scheuren is de partij er niet afgekomen. D©
rare kronkelingen, die het congres eekter
maakte om de zaak recht te praten, lijken
ons interessant genoeg om tegen onze ge
woonte in ~en meer dan gewoon verslag van
onzen eigen verslaggever van dit socialistisch
congres aan onze lezers voor te zetten.
het groote circusgebouw is dicht bezet met af
gevaardigden van de aangesloten organisaties.
Het congres wordt geopend door den heer
Fimmen. Deze herinnert er aan dat de Duit-
sche arbeiders het kapitalisme hebben afgewor
pen. Ook de Nederlandsche arbeiders moeten
paraat zijn, om de uoodige hervormingen op
sociaal en economisch gebied aan te brengen.
De bezittende klasse fluistert nu reeds over ver
deeldheid in onze rijen, doch spr. waarschuwt,
dat men over deze verdeeldheid niet te veel ver
wachting moet hebben (luid applaus, men zingt
de Internationale). Spr. zegt dat alles zal wor
den gedaan om de eischen doorgevoerd te krij
gen. De voorzitter deelt mede dat Troelstra het
congres niet zal bijwonen.
De heer Vliegen is de eerste inleider. Daar
van den koers der nieuwe Regeering niets bekend
werd, is een plan besproken, dat op politiek zoo
wel als op economisch gebied groote verande
ring® moet brengen. Door e® commissie werd
een program van eischen opgesteld. Van uit Rot
terdam was, daar de gisting onder de arbeiders
reeds van di® aard was, dat men niet langer
kon wacht®, het verzoek gekomen, om de bewe
ging leiding te geven.
Besloten werd het congres een week te ver
vroeg®. Maandag werd de bekende redevoering
gehoud®gevolgd door die in de Kamer. Op
het gerucht der revolutie heeft de Regeering het
gewap®d geweld ingeroepen. Wij hebben inge
zien, dat de revolutie geen kans van slagen
heeft.
Ónder de bevolking is e® stemming gebracht,
alsof de democratie teg®over de revolutie staat.
Anderzijds is er stemming gewekt door de toe
zegging van hervormingen door de Regeering.
Het is de eerste vrucht, door onze actie binnen
gebracht. Mochten de beloften niet vervuld wor-
d®, dan sta ik voor niets in.
Vervolgens besprak spr. de eischen. Verschil
lende amendemmten waren ingedi®d, o.a. af
schaffing van het koningschap vestiging van
de republiek. Wij zijn republikeinsch, zegt spr.,
doch van buitengewoon practische beteek®is voor
ons land zijn deze eischen niet. Spr» wees op de
gebiedende eischen van verwezenlijking van het
program wanneer de eisch® niet ingewilligd
word®, kan strijd met de bourgeoisie niet uit
blijven. (Applaus.)
De heer Wibaut besprak de economische
eisch® van het program.
De heer Oudegeest zeide dat alle kraclr
ten zuil® worden ingezet om de eischen ten
spoedigste te do® zegevieren, doch dat de mo-
derne vakbeweging niet van plan is d® wei te-
lijken weg te verlat®.
De moderne vakbeweging heeft zich in d®
loop der- tijden menigmaal teg® de anarchie
verzet, wij zijn niet van plan alles wat werd
bereikt, prijs te gev® voor de anarchie. Met alle
macht, vervolgt spr., zuil® wij de revolutie bui-
t® ons land houden als dat niet gaat, dan
zullen wij zoo goed mogelijk tracht® de revolutie
te leiden in de ban® van gezond verstand en
orde. Revolutie wordt niet gemaakt zeker niet
in 't openbaar. Wijnkoop predikt reeds jaren lang
revolutie en heeft tijdens dm oorlog reeds 30
maal de algemeene werkstaking geproclameerd.
Doch daarvan heeft de bourgeoisie geen notitie
genomen. De oorzaak dat men nu zoc'n relletje
tegen ons maakt, is, dat de Regeering weet, dat
bij ons de macht is om het t« doen. Het program
van eisch® is geen program van revolutie,
het zijn eisch® voor sociale hervorming®. De
stefcingswrit® moeten word® ingetrokken, om-
dat uitzonderingswett® uit d® booze zijn. Wan
neer het noodig is zuil® de spoorwegarbeiders
stak® zal het zich niet aan de stakingswett®
8 toren.
Spr. besprak daarna de eisch® van het pro
gram zegt dat wij onze eisch® zullen door-
zett® tot het einde.
De Regeering moet wet® dat wij op de inwil
liging van onze eisch® die de volg®de week
aan de Regeering zullen worden overhandigd
geen jaar en dag wachten. Wil de Regeering dit
niet, dan blijft or.s het economisch wapen, dat e®
wettig wap® is, ril. de staking. (Applaus.) De
vakbeweging zal kunn® beslissen. De arbeiders
zullen blijven wat zij geweest zijn, hun oog®
blijven gericht óp de S. D. A. P. de vakbe
weging.
De heer M o 11 m a k e r, van de organisatie
van Spoor- en Tramwegpersoneel, betreurt de
afwezigheid van den heer Troelstra. Na alles wat
in deze week is gebeurd, jaten wij Troelstra niet
los. Hij dringt, onder langdurig applaus, aan,
dat Troelstra zal worden uitgenoodigd morgen
aanwezig te zijn. Spr. zou willen dat over de
eischen e® spoedontwerp zou word® ingediend.
Het spoorwegpersoneel volgt het advies van de
leiding.
"De S. D. A. P. Leeuwarden vraagt aan
het Bestuur of Troelstra, na wat gezegd ge
sproken is, door de leiding is losgelat®. Het
congres heeft recht dit te weten.
De Bo'nd van Dienstplichti
gen zegt, dat de-Regeering door het naar huis
zend® van de oude landweerlichtingen, die aan
onze zijde stonden, ons een wapen uit de handen
heeft gehaald. Het 12e en 8e regiment is klasse-
bewust en spr. wekt op tot steun om ook het
23e er af te brengen steuntroepen te leveren voor
de Regeering.
De Tilburgsche Bestuurde r s-
b o n d zegt, dat indien Troelstra zich vergist
heeü, dat dan ook openlijk moet erkennen.
De Bond van Minder Mari
nepersoneel verklaart dat de overgroote
meerderheid van het marinèpersoneel sympathiek
gezind is voor' de eischen van de moderne vak
beweging. Het marinepersoneel is zooveel moge
lijk ontwapend. Dit personeel w®scht geen wan
ordelijkheden wil van Wijnkoop niets wet®.
De heer H e ij k o o p, van den Centralen
Bond van Transportarbeiders, zegt, dat de actie
werd ingezet, dank zij het initiatief van de Rot
terdammers. Troelstra moet morgen aanwezig
zijn, we laten hem niet los. De Transpo tarbei-
dersbond met zijn 20,000 leden staat achter de
eisch®, en indi® de Regeering ge® concessies
doet, gaan wij er voor in den strijd. (Applaus.)
Het congres wordt verdaagd tot Zondagmor
gen 9 uur.
De voorgestelde congres-resolutie luidt als
volgt
Nu de wereliJoorlrar» die over Europa's vol
keren de grootst denkbare ruïne en ellendé
heeft gébracht» ten einde is, valt die arbeidere
klasse die L'istorisehe taak ten deel om te zorgen
dat de wederopbouw van het economische 'en
sociale leven zóó geschiedt, dat zij daarin de
plaats krijgt, die baar krachtens getal en eco
nomische onmisbaarhedid toekomt. Zij mag, nocih
wil langer dulden, dat aii op de belangrijkste
terreinen, vtan het maatsehappoliik leven als
niyivd'er'w a a tkHik e en m ach.tel oo-aö eitaa/t en a-n die
ren <3'<x>r het karpitaal-heziit haan.* heele heebaan
beheoi-soiien.
Het congres begroet miet oprechte vreugd© het
feit, dat de sociaaldeonooratie in Duitechland
en Oostenrijk de taak van de democratiseer!n?
en socialisatie in het leve nel; clang der arbei
dersklasse heeft ter hand' genomen en spreekt
de hoop uit, dat dto Duitsoh© revolutie, die op
zoo schitterende wijze de overwinning heeft
behaald, er op even schitterende wijze in moge
slagen, haar sociaal-politieke doeleinden, te
bereiken. Het doet een beroep op d© georgani
seerd© arbeidersklasse van do landen der en
tente» om zoodanigen invloed te oefenen op de
vredesvoorwaarden, dat de grooteohe taak, di<
de Dudtsche revolutie niet alleen in het belang
van het" Duitsehe, maar in dat van alle volke
ren to vervullen heeft, niet verhinderd wordt
cfoor een lamgeslagen economisch leven en een
hongerende bevolking.
De economische ontreddering door den oor
log veroorzaakt ook in Nederland, waar wel
enkele groepen van oorlogswinstmaikcrs groote
kapitalen opeenhoopen, maar breed© massa's
der arbeidorsklaseemede door da© totaal onvol
doende reg'elin.g dor levensmiddelenvoorziening
leed en lijdt, heeft zoodanige ven-houdingen ge
schapen, dat terugkeer tot normal© en vreed
zame ontwikkeling slechts te bereiken is» wan
neer dat door ingrijpend© politieke en sociale
hervormigen mogelijk wordt gemaakt.
Het congres is van oordeel, dat de noodiige sta
biliteit in het sociale leven van het land alleen
dan zal worden bereikt, wanneer door de ar
beidersklasse door middel van har© politieke-
en vakorganisaties in elk opzicht liet baar toe
komende aandeel in de beheersehing van het
politieke- en sociale loven wordt verkregen om
daardoor allereerst in hare nooden en behoef
ten te voorzien. Waarbij ook gelet moet worden
op de beli oef ten van die li onderddoi zenden,
welke al® soldaten verplicht waren hun arbeias-
poeitie te verruilen voor dio van den leger
dienst.
Stelt het volgend© program vain eischen vaat,
welker inwilliging een onmisbare voorwaarde
vormt voor liet bedoeld© herstel.
1. Onmiddellijke demobilisatie met uitk&c-
ring van behoorlijke vergoedingen,.zoolang de
g-edonicbi! keerden werkloos zijn.
2. Onmiddellijke invoering van algemeen
vrouwenkiesrecht; kiesrecht voor alle meerder
jarigen.
3. Afschaffing der Eerste Kamer.
4. Dekking der kosten van alle eri^Buit-
gaven en sooiale maatregelen door heffingen
ten laste van het groot-kapitaal en van het
groot-grondbezdt.
5. ^Socialisatie van alle bedrijven, die hier
voor in aanmerking komen.
0. Snelle en afdoende voorziening in den
woningnood.
7. Verbetering van den toestand der kleine
boeren.
8. Inwilliging van alle ease-hen van bot pr-o-
^g-ram van den Bond van Dienstp]ichigen en
van den Bond van Minder Marinepersoneel.
9. Intrekking van de stakingewetten van
1908.
10. Levcusmiddeknvoorzienittg als. ge meen-
aehatwaorg met samenwerking van boeren-,
1-andarbeidters- en verbruikersorganisaties. Re
geling van productie en aanvoer.
11. Invoering van Slaatspeneïonneerïug op
00-jarigen leeftijd.
12. Aanvaarding en. tênuitvosrïcggmg van
de jntejuintiónak eteoheri der vakvereenigiingen
het gebied Óm «MMb wataevfewB ftwognwm
van Bern.)
13. Om verwoed© invoiering van den w ette
lijken 8-urendag «sa. van den 6-uxendatg voor
ondergrondsohen munarfoead.
14. Volledige werkloozenzouw onder beheer
der aibeiolereorgiMMsataieB.
16. Belangrijk» verhoogdng dear Balaiasaen
van werklieden es. Jager© ambtenaren in pu-
blieken diienej en van het spoorwegpersoneel
H©t congres besluit tot cte benoeming van
een Comité van Actie dat voor opdracht heeft
zich ter inwilliging van d® eischen van diat
program tot de rogeerng t© wenden en in liét
Iftrud een zoodanige agitatie te ontwikkelen dat
het program» gedragen door den eendrachtigien
en onverzettelijken wil van het Nederlandsche
proletariaat, onafwijsbaar wordt, en daartoe
eiken vorm van demonstratie, ook die der al
gemeen© werkstaking aan te grijpen.
De Sociaaldemocratische Arbeidersparttij, en
het Nederltarbd&oh Verbond van Vakvereeni gin
gen verklaren plechtig al hun krachten en al
hun volharding te zullen aanwenden om de in
dit program vervatte levemseiechen der arbei
dersklasse tep. spoedigst© te doen zegevieren.
Zü doen op het Nedea-landsche proletariaat
een krachig beroep om hen in den strijd voor
d© varwezenlijkinjg deeer eischen met a'l zün
energie te steunen.
Zondagmorgen.
Het Congres wordt Zondagmorgen heropend.
Voorgelezen wera een schrijven van d© Bel
gisch© Werkiic.d'CP Pürttijwaarin de best© wen-
schen voor het congres werden uitgesproken-
De afgevaardigd© der Belgische Werklieden
partij- brengt ©en broedergroet van de Belgi
sch© bestuurders over. p>e volgend© week, zoo
zegt spr., aal de Kamer weer in Brussel bijeen
komen.
De heor ci'o Bruin, Schiedam, zegt, dat we
de leiding zullen volgen en niet volg©n den
persoon Troelstra. Troelstra wil ons brengen,
daar waar we nog ni©t willen zijn. Zoover zijn
we nog nieit. Yvlijden wel eens meer aan
zelfoverschatting en we moeten niet denken,
dat onze eisöhen in alle deelen, zo-o zonder
méér, door ós rogearing worden aanvaard.
Mevr. CaderiusVan Veen van d© Soc
Vrouwenclub vraagt opname in het program
van de premievrii© Moed-erschapszcrp.
De volgend© ©pr. keurt, ondanks ziin groote
vereering voor Troolstra, diens leiding af. Spr.
gelooft niet in bet systeem Troela omdat
dit niet deugt. Wu moeten vertrov »p het
volk, en liet voor ons winnen.Wat wti o heb
ben opgebouwd, i® nu weer afgebroken, (ont
kenningen van d© bestuurstafel.)
Troelstra heeft door zijn redevoeringen de
reactie ontketend. Spr. vraagt opnam© in het
procram van het recht van het verklaren van
oorlog behoort aan do volksvertegenwoordigers
en plaatselijke keuze.
D© h-eer Tilpen, van de Rijk®werklieden, zegt
dat indien do regeering de eischen niet uit
voert vu de ellendige positie der Kijkswerklie-
d©n niet verbetert, ook deze werkliedten naar
liet wapen der staking zullen grijpen
Bussum tS.D.A.r'.) meent dat gebeurde
geen schade zal doen aan de beweging. Wan
neer ©r 'n zenawaok'tifije spanning is in ons laud,
is dat niet de &aiiuid van o© rejsoeriu#?» ia£Uir "van
de retlovo*3iriib»e\i. dio jitdioaden Z»ijn 'Aoo
vraagt epr.» de bekend© redevoeringen gehouden
in overleg met de leiding. („Neen," w-ordt ge
roepen van de bestuurstafel). Spr. vraagt
waarborgen dat zoo iets iet meetr kan gebeu
ren. Van ons wordt diespline gevraagd, maai
de leiding is het niet ©ene. i^aartegen moet
wordten opgetreden. (Vliegen: „maar dan togen
den leider, die spreekt van het paro-ol.)"
De heer Van den Tempel (2e Kamer
lid),'bespreekt de aanleiding oer' actie. Onze
actie is geen weerslag van d© actie der
Wijnkoopmannen. Onze actie wordt gevoerd om
do arbeiders op oen grooïer levensplan te
brengen.
Om 2 uur werd het congres heropend.
De heer Vliegen verkrijgt het woord ter
beantwoording van de verschillende sprekers.
In de allereerste plaats beantwoordt spr. de
vraag van vors ehiü end e sprekers of de be
kende redevoeringen de goedkeuring yan de
besturen bad. Spreker «Sgt, dat dit niet liet
geval was en zooals reeds gisteren is mede
gedeeld, komt dit geheel voor rekening van
den persoon di© sprak van de houding der ha.
sturen. Spr. besprak do redevoering van Hey-
k-oop. Heykccip neemt het air aan, oi hetgeen
geven.
Wij sardien er echter voor aewjgen, fiat de
nadoelen door krachtige actie worden omgeBet
in voordeelen. (Applaus).
De voorzitter deelt mede. dat 1538 organi
saties zijn vertegenwoordigd en de Bonden
van Marinepersoneel en Dienstplichtigen.
De heer Schaper betoogt, dat het teh-
nisch onmogelijk is, de punten van het pro
gram in wetsvoorstellen te belichamen. Spr.
deelt mede, dat een invloedrijk staatsman
van rechte Vrijdag vroeg of het niet beter
zou zijn indien de Re gearing met een wets
voorstel tot invoering- van den 8-nrendaig
Spr. antwoordde indien dit sneller zou gaan,
hij er voor was. Spr. heeft den indruk, dat 'ar
'n stemming is bij de andere partijen om veel
te doen. Het ligt aan ons of die stemming
•blijft. Wat er is gebeurd, er is niets verloren.
Spr. wijst op de angst, die er geweest is. Het
d« terecht, dat door een staking de ievensmid-
delenvioorziening in gevaar komt. Maar laat
de regeering er dan voor zorgen, dat wij niet
in d© noodzakelijkheid worden, gebracht de
voedselvoorziening in gevaar te brengen.
De heer Soewardi, namens het Hoofd
bestuur der Indis-eh-natiouale vereeniging
„Insulinde" sprekend, las de eischen van de
Indiërs voor.
De voorzitter zegde voor de eischen der In-
doneezen den steun der arbeiders toe.
Heykoop neemt van hetgeen hij heeft ge
zegd, niets terufr.
Het zijn er meer die te ver zijn gegaan dan
T reels tra en spr. Ook verschillende van hen,
die achter de bestuurstafel zitten. Het Bu-
stuur van de partij heeft zelf gelast de rede
van Troeletra te Rotterdam gehouden, te ver
spreiden op groote schaal. Wat gehouden is
geworden is door het optreden van spr. ge
houden. Spr. kan de loop der zaken, gezien
de toezegging der regeering, niet zoozeer be-
treuren!
De heer Vliegen zegt, dat spr. de verga-
el erin gen van d© partij en het N. V. V. zoo'n
eenstemmigheid was. dat niet eens gestemd
werd.
De voorzitter stelt voor. de resolutie bij
acclamatie aan te nemen en aan de regeering
kenbaar te maken. (Instemming).
Internationale gaat het congres uiteen.
Door en door valech is de voorstelling
dat wij revolutie wilden maken. Dat moet
hier cn steeds worden gezegd. Wij willen
de terreur niet van de minderheid, tdat heb
ben wij niet noodig. Er zijn misschien fouten
gebeurd door onzen voorganger, maar spr.
:s overtuigd dat ook Troelstra geen over
heersching wil van de minderheid. Men moet
de rede van Troelstra bezien in het licht
van de gew^.ddad ge dagen. De leiding heeft
dan ook stelling moeten nemen tegen de
uiting van Troeistra. Wij zullen echter ons
wettig wapen de staking gebruiken. Heb
ben de schoenfabrikanten en sigarenfabri
kanten niet gedreigd de fabrieken te sluiten,
indien de Regeering niet bukt voor hun
eischen?
De afgev. van Kerkrade wijst op het
donkere zuiden. Laten wij Brabant en Lim-
biïrg bewerken, opdat zij onze zijde kiezen I
Nadat neg ve.schillende afgevaardigden
het woord voerden, waarbij de heer Mans-
holt u.t Groningen opmerkt, dat de fact ore n
van een revolutie in ons land aanwezig zijn,
doch een ramp zou het zijn en de voedselvoor
zienint van ons land in gevaar brengen,
verschijnt TroeLstra op hot podium en wordt
langdurig en hartelijk toegejuicht. De aan
wezigen staan op en zingen tie Internatio
nale.
Troelstra aan het woord.
De heer Troelstra dankt vcor de ont
vangst, zij te voor hem het bewijs, dat mocht
hij verder zijn gegaan dan in den eisch
was neergelegd, hij toch de geest die in
ons volk leeft heeft vertolkt. Waarom hij
Ook dank ik de sociaal-democratische Ka
merfractie, die niet geweken is voor onzin
nige uitleggingen in. de Kamer van mijn
rede' gegeven. Ik dank vooraf .Schaper voor
de houding, door. hem aangenomen tegen de
schreeuwende bende in, een houding, die
voor mij onvergetelijk is.
ïroei&tra diukt Scliapor de hand.
het congres niet bijwoonde. Het was om
de oogst niet in gevaar te brengen dat
hij 'gemeend heeft het congres niet bij te
moeten wonen. J)e vlam van het socialistisch
voelen is bij spr. uitgelaaid, zij gloeit ech
gebeurd is, teek wel good js geweest. Dat het ter in uw aller borst.
goed is afgeloópeiï. te danken aan'
Heykoop, maar aan hot feit. dat «e Rotter
dammers 't parool van Heykoop niet hebben
gevolgd. Spreker k jurt het optreden van Hey.
koop af als onverantwoordelijk. De indruk
van spr. is geweest, dat men zijn politieke re
putatie wat wilde herstellen. Heeft men dit
noodig Iaat men dan daaraan niet de bewe
ging opofferen. Vast staat, dat het congres
van revolutie niets wd ^'-ten. fjr is-^n
enkele reden voor zwartgalligheid De bewe
ging is sterk geroet* om "alle uitbuiten* van
het gebeurde vin drae week, zonder schade te
weerstaan. De beweging Wymkoop ver
kreeg wat aanhang d©or de stemming van
wanhoop, veroorzaakt door de ellende van
den oorlog. Zo© gauw economische om
standigheden anders aolloa Z1J
weer tot de werkelijkheid terug. Het program
is niet uitgewerkt, maar stelt sober onze
eischen. De uitwerking.tlel 18l heu komt la
ter.
Spr. heeft geen bezwaar in 'K'tfTp™f arn,°P
te nemen de eisch: 1 oorlog
of vrede door liet pariem011
Al heeft dut, gelooft geen praetaohe
beteak'enis (ontkenning®11 1 Longree).
Ook zal d eteoh van plaatselijke Keune wor
den opgenomen. Spr. eindigde met te zeggen,
dat het congres goed w-m'k heeft gedaan, op.
hcldering heeft gebracht naar .um.ien en bui-
ten! Do bourgeoisie zal ons we 'onen, maar
laat men ziek niet vergteff'- ZW°» toen men
in an|gri zat plechtige bel©- en eedaan. Als
deze beloften, nu het gevaar is ^weken, wor
den stukgescheurd, dan de 1 ewmtwaard-i.
gimg in fel verzet oplaaien en onze beweging
ten goede komen.
De beer Oudteffcest keurt de houding
van Heykoop af. epr. mu over a et geen Hey
koop heeft gedaan, niets zeggen, indien hy
had gedaan, wat Troelstra zoo prachtig he
denmorgen hoeft gedaan. Het kan iedereen
overkomen, dat bat gevoel het verstand over-
heersckt, maar men mag daarop geen roem
dragen. Heykoop heeft verwarring gesticht.
En wat jaren heeft geduurd om op te bou
wen,' heeft Hertocp afgt-brokem. Heyflwap
heeft oen 003 wiste vaorstelling van zak an
preker erkent dat hij in zijn rede te ver
:s gegaan dan van een koei en tactisch
ieider verwacht mocht worden. Spr. erkent
dat hij de machtsverhoudingen in ons land
niet juist heeft gezien.
A'.s eerlijk man voel ik mij verplicht te
verklaren, dat ik die machtsverhouding niet
geheel juist heb gezien.
Mr. Troeistra vervolgt: Het moge in ze
keren zin voor iemand, die deze positie in
neemt, ongeoorloofd zijn, zich te vergissen,
het feit kan door mij niet worden geloo
chend. Gij zult begrijpen en gevoelen, hoe
zelfs op de plaats, die ik inneem, men tot
een dergelijke overschatting van krachten
komen kan. Het is algemeen bekend, dat
zelfs groote leiders en voorgangers in de
sociaal-democratie in de berekening van het
tempo van do beweging hun wil en verlan
gen soms wat al te veel doen medespreken.
Mén kan zien' daarvoor beroepen op Marx
en Engels, en Bebel, op groote en vurige
strijders der arbeidersklasse.
Roept mij niet, om mij tegenover u te ver
antwoorden.
Gij voelt do verlangens en de revolution-
naire «in, die leven in het hart van iederen
sociaal-democraat. Gij begrijpt dat, omdat gij
het zelf hebt gevoeld en medegemaakt wol
ken geweldigen indruk op ons maakt liet ge-
bouTcii in de naburige landen.
De revolutie in Du.tschland.
Ik heb in dit opzicht niet getoond het
weerstandsvermogen te bezitten tegen dat
machtig gebeuren, dat voor een tactisch lei
der der beweging gewenscht ware eweest.
Waar ik constateer, dat door wat ik ge
zegd heb, veel revolutionnair vuur onder u
opgfclaaid is en een groot deel der arbei
dersklasse, die het geloof in ons verloor,
inzag in ons te hebben, de ware dragers
van hete ocialisme in Nederland.
.Welk een week hebben we beleefd!
Alles is tegen ons georganiseerd. Alle re-
aetionnair'e krachten zijn opgetrommeld. Ne
derland is gebracht in staat van beleg, n e
moeten daaruit onze eoneiusiee trekken. Ei'
zijn in ons land menschen, dis meenen, dat
revolutie besteet iïi geweld en plundering.
bewijs te hében geleverd, dat met geweld
en plundering het begrip rev lutie nicls
heeft te maken, maar dat revolutie is het
ontnemen van de macht aan een klasse
die tot nog toe aan het roer is.
Deze week was een practische brochure
over de doeleinden der moderne ar s-
bewegi.ng.
Verder is daaruit gebleken, dat. om
revomtie te maken, ook noodig is wat wij
111 onze gewone actie heben en op ou-wei
das men kan rekenen op de ón
een groot deel van het volk.
Spr. zal geen groote beschouwing hou n
over de vraag van de democratie. Met "e ab-
solute meerderheidsthcorie had ik op het
oog het bloote feit> dat het in ren P
ment meerderheid of lerfaeid zijn. op
zichzelf niet voldoende i©. oni te
over de vrag of een klasje ot para: p
recht heeft av spraak te make p emaC t.
Daaruit hoeft niet te worden af
men tegen de gezindheid van het me
deel van het volk door geweld en. terro s
me, zijn wij aan het volk wil opleggen. Maa
dat kan op andere wijze gesebielen. Voo
in deze dagen, waarin men in weken, ja
leeft, meende men te mogen aannemen,
de vertegenwoordiging der ar'oeide;-s
ging in verre niet beantwoordde aan ws
in Nederland aan hoop werd gebouwd op
die moderne arbeidersbeweging.
Spr. wil niet nagaan waarom de overlu
ging levendig was, dat het in den tegen-
WfvJ-d'gei- tijd zolder groote gevaren
schokken gewenscht zou zijn op den soc'-
democraten invloed te geven op de regen
ring en de macht in ons ten'l. V/ie da;
meenden, hebben zich te veel voo r; s ell,
maar het principe dat wij steeds huidig i
was niet door terrorisme aan het volk onze
macht te willen opdringen, maar langs den
weg van overreding en organisatie ons <*oe!
te bereiken.
Dat principe is door mij oo': in mijne r-
de vooringen geen oogenbl.il? losgelaten.
Hoe dikwijls is er niet gesproken over
de revolutie. Hoevele daden zijn er nie;
gepleegd, die den revolutiegeest moesten a.an-
toonen.
Doch Nederland in zijn geheel :s geble
ven wat het was. Zoodra niet komt een
•-evolut'or.naire oon, als ik heb laten hoe
ren, of het geheele land wordt gemobiliseerd
en men voelt: A-te het van dien kant komt.
ja, dan wordt het ernst! Zij die meenen in
Nederland de revolutie in pacht te heben,
zien daaruit dat een revolutie in Nederlarfd
alleen kan gebeuren dror one en door rbe
mant anders.
M var dan gaat het anders dan t t dusver
niet door anarchie. Dié willen we bes ,,-ien
en als het moet staan wij met het geheele
NederlanUsche volk tegenover de anarchie.
Tot de regeering zegt spr. Deze Week hete
ben wij elkaar in de oogen gezien. Eikaars
macht liebon wij gemeten.
Wat zullen we nu doen?
Van onzen kant geven we toe.
We roepen de regeeriing toe: we erkennen
dat g-ij nog de machtigste zij t, wij zien, dat
gij sterker zijt dan menigeen onder ons
heeft gedacht en we geven t e, Jat ge uwi
plaats zult behouden door geweld. Wij ge
ven toe dat, als we u die macht \»V
ontnemen, we niet kunnen steune op het
geheele Nederlandsche volk, Zre is het! We
voegen er aan toe, dat we leven in een
tijd van groote en «nolle veranderingen en
dat wat vandaag is, morgen niet behoeft
te zij n.
Onze machtverhoudingen zijn neer
gelegd in liet program. We heben de
christelijke arbeiders niet achter ons, wan
neer het gaat om de mar' «in
voering van on e. eischen. L at de Regeerirg
er voor zorgen dat niet de s...,j.i 1 r
met geweld wordt gevoerd, .b ten wij s ij
den met d« wapener des geestes en niet mét
die der barbaren. Laat Nederland voorgaan
met de ontwapening. Laat onze soldaten die
ruim vier jaar gestaan hebben nu naar huis
gaan. Het zal voor Nederland een der hoog
ste eeretitels zijn uit dezen .og, de et., te
te zijn geweest in de ontwapening. 'L-mg;'.
en gcestdr. applaus).
Het Congres wordt verdaagd tot "Sm'.d-
dags half twee.
HET GEVAAR VOOR HET huLo^i,iSME
IN DUITSCHLANQ WORDT MINDER VOOR
BEREIDINGEN VOOR DE CONSTITUANTE
WAT ALS DE SOCIALISTEN HUN PLAATS
MOETEN INRUIMEN
In het buitenland trekt Duitschland nog altijd
de meeste aandacht.
Nu de toestand zich daar allengs begint te
consolideer® vasteren vorm aan te nemen»,
nu het verbijstër®de van de sueineid uer rev"
lutie begint te bekoelen en het zoozeer uezceee#
Bolsjewisme waarvoor icdceen vreesde
schijnt te kunnen bezworen woraeu, laat iedereen
zijn blikken wei eens eenige oogenoliKken terug
gaan naartle wereldhistorische gebeurteniss® in
Duitschland. We beseffm eigenlijk de grootheid
van deze tijd® maar half. Onze geest heeft de
vier afgeloopen jaren te veel te groote ge
beurteuissen moeten verduw® en verwerken orJ
nog voor nieuwe gebeurtenissen ontvankelijk te
zijn. Welk een indruk moet de geschiedenis dezer
tijden later op onze kinder® kleinkinderen
niet maken? Zal niet iedere® die deze geschie
denis leest, onwillekeurig uitroepen: „De men-
sclien uit die dag® moet® nog al wat meege
maakt hebb® 1"
Hetge® ons vooral bij het na-beschouwen dri
Duitsehe revolutie opvalt, is de gemakkelijkheid,
waarmee de revolutie gemaakt werd,
Vaa verzet was nauwelijks sprake. Integeö
deel, all®, ook zij die naar opvoeding op va'
ting de allerfelste tegenstanders zijn van
socialistische leerstellingen, bog® zich voor L
voldongen feit, met het oog op de gevaren,
van de zijde van d® buit®laudsch® vt!
rijde van aai iMnaimuuuuBi ,'oof'
nog dreigdm t® einde e® chaos te X-gg
D«® verdienste »ag ik mij toekennen: het kom®, die het geheele land t® gronde zou
