HIEIMK Haakl. COMMIT
1 "binnenland
I
VAN OVERAL™"
STAD EN STREEK
WAT DE PERS ZEGT
INGEZONDEN
'TdASSTS" 6 heeft to.
33* V» -
Vrijdag 5 Decsmber - Tweede Blad
vaïerkar^ntru^ehracht8^^:
WAAR GAAN WIJ HEEN?
DE MARINE ZWIJGT.
Tn het Vauer'and' schrijft de luitenant
terzee der 2e klasse, J. L. Okaillet, daarover
0'm' 'M-
rijk zijn de adressen van steun en trouw
aan de regeering geweest, die van de
landmacht in hare onderdeden afkom-
etiir waren. Niet ten onrechte i© de groo
te pers ook zoo voorzichtig geweest met
te getuigen, dat Troelstra zich in den
geest en de houding van het leger en de
politie heeft vergist, dick gezwegen werd
over de vloot. Is dd vloot dan zoo rood!
We daehten dat ruim een kwart van het
personeel Katholiek was, we meenden
dat vlootpredikanten en vloo'taalmoeza-
niers de handen vol hadden met de
telijke verzorging van het Per^°feI^6er
laat! Al deze erao^n^derhdd van
haten bij de W in den grond bedor-
ïeo^rSand is het gevolg van jaren
her de bakens zijn niet of te laat verzet,
de 'leiding heeft blijk gegeven zelden de
teekenen des tijds te verstaan.
Nu helpen geen kleine middelen meer
evenmin een voor ons onverklaarbaar
ontslag van een vlagofficier, die m deze
dagen kon steunen op al zijn officiearen
en in zijn geheel© loopbaan getoond heeft
met personeel te kunnen omgaan en er
voor te voelen, evenmin helpt nu de ver
wijdering van enkele hoofdleiders van
ongewensckte elementen. Neen, de marine
heeft in hare tegenwoordige samenstel
ling haarzelve overleefd. Heit vertrou
wen in de leiding is bij herhaling te diep
geschokt. Er dient gehandeld te worden
en dit wel zoo spoedig mogelijk. Laat niet
de wenseh om schuldigen te zoeken over-
he ersohen, doch beschouwt als doel de
zaak in haar geheel.
Kritiek alben is gemakkelijk, doch die
gunnen wij aan ieder, die niet voldoende
voelt voor het welzijn van de marine zei-
I
ve.
Wel is waar omvatten de voornoemde
bonden geenszins het lagere marine-per
soneel, doch zeer zeker de overgroeit©
meerderheid. Het gaat dan ook zeer zeker
niet op dat men de gekeele vloot een S.
D. Ai P.-karakter toekent. Zeer te be
treuren is echtetr dat de uitingen van
loyalen geest in de critieke dagen en ook
thans nog uiterst schaarsch zijn geweest.
Er zal natuurlijk een ©ogenblik komen
dat velen, onder de niet S. D. A. bbge-
zinde marineschepelingen de onvermijde
lijke blaam op het personeel in zijn ge
heel gaarne van zich zullen afwentelen.
Om grondig de stemming en den geest te
weten te komen van de dagen der roode
week zal een onderzoek nu niet meer vol
komen zuiver kunnen uitwijzen. Velen
zuilen zich èn nit eigen belang èn uit rij-
per ticra-ad. ondtïr do reg"©en'in^'S^€rfcrOll-
u-pn gerekend willen zien.
laatste tientalien van jaren gefaaW om
oe* vloot een betrouwbaar en bruikbaar
re-et ingeiuatrument te deen blijven
thans is ze een regeexingsgevaar en een
tt Tje samenstelling van het personeel
def vloot is, in plaats van te xijn een
beeld ran het politiek heterogeen Neder-
landsche volk, vrijwel homogeen roou
De deskundige schrijver .dringt ien slotte
aan op een spoedig-, o-npartijdlg-, openbaar o-n-
deraoek van staatswege, in te stellen door een
commissie, die behalve dcfor een spoedig
onenbaar verslag aan de Kegeenug omtrent
oorzaken en gebeurtenissen, die wegen tot
Spbouw van de marine m al haxe ge
leding en aangeeft.
K. K. WERKGEVERS VEREEN.
uo de buitengewone algeineene vergadeiing,
L Donderutg 12 Dec. a.s. te 's-nage ge-
al woiüt, zal de eeie-voorzitter der vereem-
vol. L. van Aken, een reue houden over
a"miaawei'p: Tegemoetkoming aan groote
'■>eid-êrï,gez'.nnen.
e bespreking over dit belangrijke onderwerp
ze. gaiouaen worden aan de hand van de voi-
ffiS, "ook in arbeiderskring steeds
i.
voorname plaats
.0_ reperking van het
gorten wordt in de hand gewerkt door onge-
nliile loontoestanden en bijgevolg mag ver-
ineriiê v n üie loontoestanden beschouwd wor-
m ltsder middelen, om liet dalen van het
kLoJOiriecijler tegen te gaan.
3. Het is in liet zedelijk belang van den ni-
beiuer op de eerste plaats, maar ook in het eco
nomisch uelang van nijverheid en natie en in het
algemeen belang noodzakelijk, dat alles, wat de
gdboouen onoer de arbeidersklasse doet afne-
niin, zooveel mogelijk worde verwijderd.
4. baar om is het eene bij uitstek heerlijke
roeping en bevoorrechte taak van den katholie
ken Wcikgever, zooveel in zijne macht is, voor
dat doel aan de verbetering' der lcontoesiauden
hiede te weiken.
5. Hij kan dat met goed gevolg doen, o.m.
door tegemoetkoming in dr grootere kosten van
levensonderhoud van grootere arbeidersgezin-
Ten, en speciaal door een toeslag op het loon
v°or ieder kind, dat het normale aantal niet-
Verdienende kinderen in een gezin te boven gaat.
6. Ofschoon-uit strikte rechtvaardigheid ver-
P'icht, aan een normaal arbeider een absoluut
gezinsloon uit te keeren, is hij uit dien hoofde
Qch niet gehouden, om boven dat gezinsloon
°°k nog een kindertoeslag te betalen.
De werkgever heeft echter, evenals ieder
ander, de SOCiale rechtvaardigheid en de naas-
.en heide tot plicht en verricht een werk, dat met
deugden volkomen overeenstemt, wanneer hij
vaders van groote gezinnen, behalve hetj
'kt verplichte gezinsloon, ook nog een toeslag
voor de kinderen geen.
8. Het particulier initiatief zal echter, hoe
zeer het ook in 't algemeen wenschelijk is, dat
dit voorgaat, niet voldoende blijken, om een ge
noegzaam algemeene regeling van kindertoeslag
tot stand te brengen.
9. Daarom zal, zoolang bedrijfsorganisatie
niet algemeen is, een afdoende regeling alleen te
verwachten zijn van een verplichte verzekering,
en ligt het op den weg der A. R. K. W. V. daar"
op zoo noódig ter bevoegder plaatse aan te drin
gen en. pogingen in die richting te steunen.
10. Intusschen is het wenschelijk, dat, voor
al met het oog op de tijdsomstandigheden spoe
dig geholpen worde, en dat daarom, in afwach
ting eener wettelijke voorziening, de particuliere
werkgevers uit eigen beweging voor hunne wei K-
lieden maatregelen nemen; zoo echter, dat die
maatregelen zoo algemeen mogelijk zijn en voor
den eenling onder de werkgevers geene aanlei
ding worden, om liever geen vaders van groote
gezinnen in zijn dienst te nemen, en dat voor
de overige werklieden geen reden bestaat, om
den kindertoeslag voor henzelf als een tegenslag
te beschouwen.
CRISIS-AANGELEGENHEDEN.
ONZE KOLEN VOORZIENING.
Nu de aanvoer van kolen uit Duitschland
sedert 11 Nov. geheel heeft opgehouden en de
op 25 Nov. verwachte hervatting daarvan niet
heeft plaats gehad, is de brandstoffenvoorziening
van Nederland zeer zorgwekkend geworden.
Tegenover het uitvallen van 120,-000 ton Duit-
sche kolen, waarop was gerekend, staat welis
waar de gunstige omstandigheid, dat de toezeg
ging is ontvangen voor levering van 60,000 ton
Engelsche kolen in het tijdvak van 18 Nov. tot
18 Dec., maar behalve met het achterwege blij
ven der Duitsche aanvoeren, moet ook rekening
worden gehouden met de omstandigheid, dat de
productie van de Limburgsche mijnen zeer aan
zienlijk is teruggeloopen door het vertrek van
de Belgische geïnterneerden, die als mijnwerkers
dienst deden en waarvan slechts een klein ge
deelte bereid is hier té lande in de mijnen te
blijven werken. Het zal ook met de uiterste
krachtsinspanning niet mogelijk zijn, in Decem
ber de productie wederom tot op het oude peil
op te voeren.
Door de Rijks-Kolendistributie is aan de
Brandstoffencommissies dan ook met den mees
ten aandrang verzocht, op de verstrekking van
brandstoffen, inzonderheid aan de groepen B
(groote magazijnen, winkels en particuliere
kantoren)C. (openbare gebouwen, ziekenhuizen,
kerken, gevangenissen, kazernes, scholen, hotels
en restaurants) en D (gebouwen voor publieke
vermakelijkheden) zooveel mogelijk te bezuini
gen. De verstrekking van de minimum-rantsoe
nen voor groep A en van de volle rantsoenen
aan de verbruikers van groep C, waarvoor be
zuiniging feitelijk onmogelijk is, gelijk met zie
kenhuizen en met sanatoria veelal het geval zal
zijn, blijft inmiddels verzekerd.
Aan de electrische centrales is door de Rijks-
Kolendistributie beperking van het kol en verbruik
voorgeschreven. De minimum-gasrantsoenen, in
de Rijksrantsoeneering vastgelegd, blijven ook
thans nog verzekerd.
Indien in den aanvoer van kolen uit het bui
tenland geen wending ten goede mocht komen,
zal het slechts mogelijk zijn de industrie in zeer
beperkte mate gaande te houden, terwijl stopzet
ting van bedrijven, waarvan het voortwerken in
het algemeen belang niet strikt noodzakelijk is
te achten, onvermijdelijk zal zijn.
Onze brandstoffenvoorzie
ning. Bij de Tweede Kamer is een wetsont
werp ingekomen, dat de strekking heeft, de in-
landsche voortbrenging van brandstoffen zoo
hoog mogelijk op te voeren.
In de Memorie van Toelichting wijst de regee
ring er op, dat de turfproduciie, die in het
afgeloopen seizoen reeds een aanmerkelijke uit
breiding heeft ondergaan, nog meer kan worden
vergroot; voor de uitvoering dier plannen is het
noodzakelijk te kunnen beschikken over terrei
nen, geschikt voor vervening, indien de eigena
ren de ontginning niet zelf ter hand nemen.
Reeds werden voorbereidende maatregelen ge
troffen, om zoodra dit ontwerp tot wet zal wor
den verheven, de vergrooting dezer productie
met groote kracht ter hand te nemen.
Ook aan een spoedige en meer intensieve
bruinkool-ontginning bestaat dringend behoefte,
een behoefte, waaraan intusschen niet altijd kan
women voldaan, in verband met het bepaalde in
artikel 11 van de Mijnwet 1810, hetwelk ont
ginning binnen den kring van 100 M. van be
bouwde eigendommen ai zonder toestemming
van den eigenaar onmogelijk maakt en mitsdien
een enkelen huiseigenaar de macht geeft, de ont
ginning van vele tienduizenden tonnen bruinkool
te beletten.
In het wetsontwerp wordt nu voorgesteld, te
bepalen, dat krachtens een koninklijk besluit in
het belang der brandstoffenvoorziening onteige
ning kan plaats vinden van onroerende goede
ren ten name van het Rijk. De regeling sluit zich
jn hoofdzaak aan bij den derden titel.
Tot onteigening zal slechts worden overge
gaan, nadat getracht is den eigendom in' der
minne te verkrijgen.
Tot de voorgenomen onteigening zal niet wor
den besloten, indien de daarbij betrokkenen ten
genoegen van den Minister van Landbouw aan-
voonen, dat het belang der brandstoffenvoorzie-
niIif p„ °nt5igenjnfi' "iet vereischt.
De Regeertng deelt mede, dat zij prijs stelt op
een zeer spoedige behandeling van het ontwerp
Laf werk. Toen Zondagavond de tram
van 9 uur van Stramprov terugkeerde, be
merkte de machinist te Weert op de St. Hie-
ronymuswal, dat onverlaten een gekapte
boom over de rails hadden gelegd. Hij rem
de uit alle macht, doch de afstand was zoo
gering, dat een hevige botsing niet kon uit
blijven. Met zoo'n hevigen schok vloog de
machine tegen den boom, dat de buffel af
knapte, waarna de personenwagens tegen
elkaar botsten, zonder gelukkig te ontspo
ren. 't Mag een wonder heeten, dat dit ge-
vail zonaver persoonlijke ongelukken is afge
loopen. De politie is druk bezig een streng
onderzoek in te stellen en het is te hopen,
dat zij de laffe daders zal weten te achter
halen.
Een oplichters truc. Een der dapeu
van do voriee week werd een winkelier hier
ter stede opgebeld met verzoek verschillende
bontmantels op zicht to zenden bii mevrouw K.,
een bekende troede klant der firma.
Do eisen aar cier zaak, om wien persoonlijk
gevraagd was hij den telefonischen oproep,
beloofde er voor te zullen, zorgen.
Doch de winkeljuffrouw, die met de afdee-
ling bont was belast, gaf haar verwondering te
kennen dat mevrouw K. wéér een bontmantel
moest hebben, daar ze er pas een had g-ehad en
het vorige jaar ook.
Toen werd mevrouw K. opgebeld, die bleek
van niets te weten.
Afgesproken werd lyi, dat er tegen den
avond bii haar twee ledige doozen zouden wor
den gebracht en dat zii die in ontvangst zou
nemen.
Intusschen werd de politie met het geval in
kennis gestekt'.
La een paar uren werd de eigenaar aan de
telefoon geroepen en op hoogen toon gevraagd
„Hoe zit het nu. meneer L., komt er nog wat
van die zichtzendin» van bontmantels bii mij, o
niets
En z-eer beleefd en onderdanig verzocht toen
meneer E. hem wel te willen excuseeren, dat he
zoo H"®' "urde, maar er was zoo groote drukte
en Pe e °naer het personeel. Men was echter
bezig mantels jn te pakken en Btellig kon
meneer er op rekenen, dat vóór 5 uur de zending
aan huis zou zijn.
Genadig nam de opbeller met deze mededee-
ling genoegen.
Een loopknecht van bet magazijn ging op
het algesproken uurnaar het adres van me
vrouw K en gaf twee leege doozen af. die ge
accepteerd werden
I)e^/rTC^®ïjclle- bie <]en knecht op een afstand
Za®s twee als heecr gekleede perso-
was gevolgd.
Levenskraelu, laat uw actie van dit jaar niet
achterwege blijven.
De -tuberculose-fcocil rust nooit; 150 tuber
culoselijders wachten op steun van H. L.
De tijd is wederom aangebroken, om te
werken voor dit schoon© doM.
De Kerstgave van H. L. is op komst; de
actie/met de» scheurkalenders en Kerstplaat
jes moet een succes zijn voor het comité H.L.
en dit kan, wanneer alle Katholieken van de
„Spaarne^tad'' en Propagandisten hua sym
pathie, hun geestdrift/ hun krachten niet
minder zullen uiten dan bij den stijd tegen de
revolutie.
Het coma té van H. L. smeekt om hulp, op
dat spoedig liet verlangen van vele lijders
verhoord kan worden.
Helpt dus waar gij kunt in dien strijd tegen
c\i tuberculose, die vele slachtoffers verslindt
Toont nw steun, door het koopen van een
Kerstplaatje of scheurkalender en g©ef ate
medewerking tot het welslagen van de a,s.
Kerstgave ten bate van „Herwonnen Levens
kracht",
Geachte redactie, dankend voor de kostbare
plaatsruimte teeken ik met de beste wensehen
voor „Herwonnen Levenskracht"
J. TH. ELLIGENS, eeer.
Geweerstraat14.
HET LAATSTE SEIZOEN DER NEDER-
LANDSCHEOPERA!
Geachte Redactie.
Ik zie mij verplicht het Nederlandsche
nen heen en weer lo0pen en hooide de een tot ™?de deele"> dat aan het einde
den ander zeggenbfee nu nog niet, 't is te thans loopende seizoen de Neder-
vroeg. nog even wachten!"
En na een kwartiertje werd weer aangebeld
aan de woning van mevrouw K. en presenteerde
zich een van het tweetal met de boodschap dat
hu aefboekhouder was van de firma L., dat de
knecht een zending abusievelijk had afgegeven
aar' d.1.* doch dat bet op een ander num
mer znn moest, en of hii nu de mantels meê kon
nemen. v
MV.Wel zeker" was het antwoord. ..hier lieb u
En verheugd gingI y. met dc doozen de deur
terwiil T CUr.?et b*> z'" kraag te worden gepakt,
Ook pL I j t gelijktijdig werd ine?rekend-
betrokken bleek lbVe
''aak te "oravenhage. Zater-
agochtend ongeveer viif uur werd door twee
KeTr gepo°gd in te breken in de per-
ceeien Koningstraat 54 en Slicherstraat 2,
■waarin een eiectrotechnisch bureau en werk
plaats van den heer G. W. Hijstek is ge
vestigd. Het weixi opgemerkt door militai
ren, die de politie waarschuwden en inmid
dels ook zelf optraden tot aanhouding dier
personen. Politie en militairen losten revol
verschoten op de verdachten toen dezen
trachtten te ontsnappen. Een hunner werd
verwond aan een zijner handen.
Beiden zijn gearresteerd.
In hun bezit werden inbrekerswerktuigen
gevonden. Zij hadden reeds sloten verbro
ken en een glasruit vernield en getracht
een ijzeren hefboom voor het perceel aan
de Slicherstraat (de werkplaats) te verwij
deren.
Voor don Inhoud dezer rubriek stalt de Redactie
zich niet aansprakelijk.
was insfv NOODiay
i.tcwoonlijk. kont ik 0p mijn dagolijk&cllG
wandelingen naar de 10. S. M. één ,of twee
maal per dag door den Hout. Zoo de tijd
en het jaargetijde het maar e enigs zins toe
laten, sla ik niet éénmaal over. Welk een
schoon boseh bezit Haarlem toch in zijn
prachtigen Hout. Prachtige groepen of rijen
van linden, eiken, beuken, die alle hun mach
tige lichamen hoog m de ijle lucht verhef
fen en ik kan er nooit mannen, gewapend
met houweelen m z'en, of ik houd mijn hart
vast, dat er al weer een omgeslagen of
vernield zal werden.
Het mooist van alles vind ik evenwel de
entree, dje je vindt als je deQ aeemt
tusschen de Sociëteit en Hotel Roozen, den
weg, die van daar ïeictt aaar Endenhout.
Wat een prachtige groep majestueuze beu
ken met enkele krachtige eiken daar tus
schen is daar. Ireorai s morgens en zoo in
het voorjaai' of ,s z°lders 's avonds om een
uur of zes, als w aL^ etad alles aan tafel'
is, vind ik het er een indrukwekkende
schoonheid. Het D er zo© stil en rustig dan
en het lijkt me dan a'Djd als een prachtige
kerk Gods, waarin machtige beukenstam
men de pilaren z'J"- -k" zoowaar, daar zag
Ik me de voorgaa,IK.e vv"eek in dien groep
zonder weerga ook weer dat akelige hou
weel zwaaien. Ik lang die nare witte
ringen om de boom® 8ezien, maar gehoopt,
dat 't maar fantast® zou blijven, tot ik de
vorige week mocht aanschouwen, dat de
bijl zijn verwoeste" ^c''k. aanving. Als .drei
gende stompen 8pJfV, over blij fselen der
voor altijd verniet muken hun vuisten
nog omhoog. En da an krijgen we zeker
weer van die hoopj van struiken; een
soort uit Klein'Afie' c" uit de Kaukasus,
één uit Caiiforn'e struiken, waarvan
er honderd niet z° ,i- Waard zijn, als een
prachtige boom; v struiken, die exem
plaren tellen, die non als de paupers
onder de menschen. pljv. maai' eens naar
de treurige Taxus ie je er in aantreft.
Lieve hemel, moet ut da" heelemaal
verknoeid worden &ioote zoeker zag in
zijn genialen een „0r de, hoornen èn het
boseh, maai' toch j atk hot bosch, waar
van hij geen mu VaQ zeldzaamheden
wilde maken, ma b°Bch met groote,
prachtige boomen. leer zal er toch eens
een eind aan ko .."•""dat vandalisme,
aan die vernieling Dreef is al geen
dreef meer, nu °P plaa.ts van de oude
Iepen er jonge nee £ozct zijn, allemaal van
een model gesneden, gelijk aan de boompjes
uit een Neurenberg0' speelgoed doos, die
er hun akelige knoestige, zesmaal gesnoeide
armpjes nu als stumpers uits;teken. Zal onze
prachtige Hout ook dien weg opmoeten?
Was het inderdaad noodig, dat die prach
tige beuken verdwenen?
H- E-
DE STRIJD.
Nu do strijd tegen dis dreigende revolutie
geëindigd ie, er nóg een zware strijd, name
lijk dw bestrijding der „witte pest", een strijd
die nimmer eindigen kan!
\\elnu mannen van d© Katholieke organi
saties, leden van het comité van Herwonnen
landsc-ho Opera zal ophouden te bestaan.
De reden daarvan is, dat, ofschoon ik den
autoriteiten van stad en land reeds tal-
looze malen, met redenen en argumenten
omkleed, heb aangetoond, dat een Opera-
instelling zonder subsidie onmogelijk kan
bestaan, en mij door staat en gemeente bij
herhaling is toegezegd, dat zij de Neder
landsche Opera, die zich na twee jaren van
hard werken eene positie had veroverd, zou
den helpen in stand te houden,.ik tot op
den huidigen dag nog geen enkel bewijs
heb gezien, dat de bestuurscolleges het in
derdaad met de Nederlandsche Opera mee
ne n.
De stad Amsterdam heeft 10.000 gulden
gevoteerd. Doch in plaats van in deze tij
den, nu griep, revolutie-vrees en andere om
standigheden het bezoek aan de kunst-in
stellingen dermate drukken, dat zelfs een
klein tooneelgezelschap moeite heeft om te
Mijven bestaan, aan het „dorp" van men
schen, waaruit de Nederl. Opera is samen
gesteld, de behulpzame hand te bieden,
wordt elke waarschuwing aan de autoriteiten
in den wind geslagen.
De exploitatie-kosten zijn, tengevolge van
de door het personeel voor het begin van
het seizoen geëischte salaris verhoogingen,
zeer hoog gestegen. Immers: de tijdsomstan
digheden drongen daartoe en van alle kan
ten werden subsidies toegezegd. Iedereen
rekende er trouwens op dat zij zouden ko
men...
En wilde ik tegenover de in het uitzicht
gestelde subsidies weder met een personeel
komen, dat het toestaan van Üeze subsidies
zou rechtvaardigen, dan was ik wel ver-
plicht aan die eischen toe te geven
hetgeen dan ook in het belang der geën-
gag.'crden is geschied.
Ik verklaar evenwel dat een Nederland
sche Opera op de artistieke basis waarop
zij thans is gegrondvest, onmog e 1 ij k kan
bestaan zonder groote financleele offers
van het
en daarom zo! ik aan het einde
seizoen het gezelschap ontbinden.
Ik geef reeds thans aan mijn voornemen
openbaarheid, omdat in Januari en Februari
de contracten behooren te worden vernieuwd
met de schouwburgdirecties, de kapelmees
ters, regisseurs, solisten enz., en ik de be
langhebbenden in de gelegenheid wil stél
len, zich tijdig van 'een andere positie te
voorzien. Ik moet tot mijn leedwezen te
kennen geven, dat de Nederlandsche Opera
aldus zal eindigen, doch ik herhaal; ik hteb
lang en dringend genoeg gewaarschuwd.
Met alle hoogachting,
O. H. KOOPMAN,
dir. N. V. Nederlandsche Opera.
Geachte redactie!
Hakken maar! Men plaatse zich thans 'eens
op het Wilsonplein met den rug naar het
Sehouwburgfront en ongeveer in het midden.
In het kleine grasperk aan het.eind© staat
een schitterende, prachtig gevormd©, men zou
zeggen: kerngezond© kastanjeboom, met ««ld-
zaam schoon uitgroeiende kroon ©n wijd-ver
tak te armen, di e 's zo mers ©en v erruk kei ijken
aanblik opleveren. Dat de hak mani akken^
die In onze plantsoenen met noodlottige, on
artistieke ijir rondwaren, onmeedoogenloos
een dergelijke prachtboom vernielen, daérte-
gen roepen w© al W genoeg om t© weten,
dat dit mets baat. Maar hier ds de maat vol!
We hebben toch een z.g.n. plantsoencommis-
sie. Leeft er in deze oomuiissie zoo weinig
schoonheidsgevoel, dat ze een dergelijk van
dalisme zonder protest aanziet? Is er voor ddt
groots die natuurproduct nergens hooger be
roep tegen dit schandelijk over hem uitge
sproken doodvonnis?
Geachte redactie, ik hoop dat onze burge
meester deze regelen eens onder de ocgent
krijgt. Hjj kan niet weten, wat dtiér te ge
beuren staat, anders zou hij krachtdadig in
grijpen. Is hier nu de weg niet open eens een
andore uit botanici en acsthetici bestaand©
commissie een oordeel ia vragen? Laat men
toch niet aankomen met botanische redenen.
Wanneer één deskundige aan een oommitssie
van leoken tracht aan te toonen, dat deze
boom organische gebreken toont, zou recht
geaarde twijfel rijzon, els men dezen stevi-
gon reus ziet met fier, rechtopstaanden tronk.
Men zon zeggen: laat ook anderen eens oor-
deelen. Daar heeft d&t gedeelte onzer burg©,
rij, diat zich nog iets gelegen laat liggen aam
het behoud van zfin schoone stadsplekje®, het
volste recht op. Men ga zien en oorjleiele,
maar dan spoedig, want de bijl klooft al aan
do andere plantsoenzijde verscheidene moede
exemplaren van boomen wefe, dus weldra aal
ook deze prachtboom door een schamel spriet
je vervangen zijn. En zoo voort enzoovoarts.
Hameren maar op hetzelfde aanheeldl De
eeuwig© kwestie, die steeds nieuw blijft, zoo-
lang de overheid niet in alle opzichten d©
?<org voor stadsschoen op zich neemt.
U dankend voor de plaatsing
A. M. J. SEVENIIUIJiSEN,
Architect M. B. ,V. A
Tweede Bachconcert. Een avond
met eenige stoornissen, die voldoende zijn om
een dirigent dol te maken. Men heeft evenwel
niet kunnen merken dat Peter van Anrooy zijn
arbeid minder beheerschte dan anders en wij
hebben zelfs met buitengewone spanning zijn
programma gevolgd. Alléén bij de symphonic
Espagnole van LaJs verloor onze spanning alle
hevigheid. De furieus-juichende Euryanthe-
ouverture van Weher stormde uit 't orkest (en
wij vergaten onmiddellijk dat we drie kwartier
op de instrumenten hadden gewacht). Het waf
vurig en geestdriftig; het was ook oorspronkelijk
gerythmeerd en had de gelukkige inspiratie vat
het oogenblik. Van Anrooy dirigeert uit het hart,
zijn dirigeeren is dus hartstochtelijk en heeft al
tijd de mooie kenmerken van bewonderenswaar
dige overgave aan de muziek. De 7de van Beet
hoven, die grandioze hymna aan aardsche heer.
lijkheden, heeft mij nóóit zoo levend en dansend
toegeklonken als gisteravond. En toch had Van
Anrooy te kampen met hindernissen in de bezet
ting, die niet te onderschatten waren. Maar men
wordt niet gauw gestoord, wanneer de ri v rij
de muziek de werkelijkheid beheerscht. Dit is im
mers het voornaamst», men eischt toch ook van
't orkest de ziel van de kunst op de eerste plaat;
en niet de virtuositeit. Nu was de zevende sym
phonic heel wat meer dan een correcte orkest
voordracht. En al kan ik vermoeden dat Van
Anrooy niet te spreken is over de situatie van
gisteravond, ik breng hem hier mijn warme be
wondering; want hij riep Beethovens's liartse
tochten op uit 't orkest, hij heeft de betooveren-
de, bedwelmende dansen van deze ontzaglijke
rythmen gesuggereerd als reëele, muzikale actie;
hij begreep de stormende climax in het eersti
deel en heeft in het beroemde allegretto de lie- I
vige passie breed en dramatisch laten zingen.
Ik zag hier voor 't eerst een dirigent die bij di'
tweede deel niet stond uit te rusten van 't eerste,
maar de handeling voortzette! Het was prach
tig en vereerendswaardig. De kracht werd on
ophoudelijk grooter. en was intens-gepassionèerö
bij het Presto. Zoo werd de spanning van deze
vlammende muziek heviger en het finale was
nóg verrassend. Door het schitterend vliegende
tempo beklemde het stuk als een vervoering en
vond zijn zinrijke hoogte in het moment dat hei
koper overheerschte.
De kleine virtuoos Steplian-l artes speelde ine*"
't orkest de symphonie van Lalo. Men kon met
reden verbaasd zijn over de wonderlijke ontwik
keling van dit violistje en er kan slechts een
diepe wenseh zijn, dat hij tot een artist zal groe
ien, dat hij de concertzaal zal verachten en de
natuur zal liefhebben. Wat moet hij eigenlijk
leeren van zoo'n werk als deze symphonie? Er
zijn pogingen in van melodieuze uitdrukking;
maar men wacht vergeefs op eenige zeggings-
kracht
Ten slotte de dans van Salome van Ricaard
Strauss. Geniale muziek en door de waarachtige
genialiteit ook hooger dan de dichterlijkheid van
Wilde. De aspiratie van Wilde is slechts wal
gelijk en decadent. Strauss is er te krachtig voor
en brengt geweldige betooveringen met zijn
merkwaardig-solistische, muziek. Maar de geest
van dit alles is wreed en liefdeloos.
n. r. A.
Anna Stronck-Kappel.
Een zoer interessant e* bijzonder mooi pro
gramma zal door mevr- Anna Stronck-Kari; 1
op haar Liederenmatinée in den Schouwburg
Jansweg, op Zondag a.s. uitgevoerd worden.
Het. bevat liederen van Mozart. Schubert»
Brahms, W. de Haan, Leander Schlegel en Hugo
Wolf. Haar echtgenoot, d© heer Rich ar
Stronok zal haar begeleiden.
OPLICHTING VAN SIGAREN.
J. W. 11., sigarenfabrikant; wonende Brou
wersvaart, doet aangifte, dat bij aan twee hem
onbekende personen -10,000*sigaren heelt ver
kocht voor f 1050.De helft der sigaren moes
hij brengen bij v. K., Meester Joostenlaan, waa
het geheele bedrag reeds zou betaald worden. De
sigaren liet hij door N., Oranjestraat, naar ge
noemden v. K. brengen.
Een der koopers iieeft N. medegenomen naar
een tapperij op de Baan om af te rekenen, doch
gaf voor, geen geld genoeg bij zich te hebben,
waarop N. de sigaren uit de Meester Joosten
laan wilde terug halen. De vrouw van v. K-
deeVlc hem mede, dat de sigaren verdwenen
waren. Door deze truc is de sigarenfabrikau
er dus leelijk ingeloopen.
DE DISTRIBUTIE-POLITIE.
Proces-verbaal is opgemaakt tegen C. L. S
vrachtrijder, wonende te Zandvoort, terzake he
frauduleus vervoeren van 4 vaten boter, afkom
stig van H. A. O», tapper, wonende te Zand
voort. De 4 vaten boter, elk a 50 K.G., zijn
in beslag genomen.
Tevens is bij genoemden H. A. G. een va'
boter in beslag genomen, eveneens 50 K.Gl we
gende.
In den afgeloopen nacht is door een age
van politie geconstateerd, dat van een der ramen
van de raadzaal aan het Prinsenhof gedeeltelijk
de stopverf is verwijderd.
VAN HET POL1TIE-RAPPORT,
Door uitsnijding van een ruitje der rust
kamer van de 3e compagnie infanterie, gelegerc
op het cavalerie-terrein, zijn ontvreemd eenigi
sokken, borstrokken, onderbroeken en hand
schoenen.
Naar aanleiding van den diefstal van
gouden ring ten nadeele van K. B., Zijlweg,
opgespoord H. J. W., 17 jaar, los-werkman, w
nende de Keijstraat.
S. A. C., handelsreiziger, Kleverparkwe
vermist uit een winkel aan de Anegang zij
rijwiel.
L. M .de Ik, magazijnbediende, wone
Bilderdijkstraat, vermist uit de gang zijner wo
ning een rijwiel.
De firma H. en K., Brouwersvaart, vermis
uit een wagen een kinderpakje.
J. A. K., melkbezorger, vermist uit zijj
woning aan de Berkheijdestraat een naaimachin
en een zilveren dameshorloge met ketting.
De firma A. H. v. d. S., Barteljon^traa-
Ujn^voor
Amsterdam, vermist uit eej' s
baren weg zijn rijwiel.
