ssrasif*
BINNENLAND
BUITENLAND
WnsTen "Kennis"
flfLSS saSg
KERK EN'SCHOOL
Tier worden afgemaakt door een schijn van
BELGIË
ENGELAND
FRANKRIJK
RUSLAND
ZUID-SLAVIE
SCANDINAVIË
Men zal dus verstandig Handelen, 'door de
mededeelingen onzer Regeering over de Neder-
landsch-Chineesche en Siameesche kwesties af te
wachten.
EEN NIEUW R.-K. VOLKSDAGBLAD TE
AMSTERDAM.
UIT BOEK EN BLAOn
"Sw"*Snto»P wordt vastg
StiS SiiS dat itt
gfSSffl'teWt tegelijkertijd de OT*
de der verschenen brochure
gerecht, maar integendeel door onze zorgen
weer op de been ©eholpenj, opdat toet zoo
haast mogelijk weer tot heil van de heele
mensehheid zou kunnen aan het werk gaan.
Eenige dagen geleden hebben we reeds me
degedeeld dat de reis van president Wilson
naar Europa geen onverdeelde instemming
vindt.
De „Westminster Gazette" stelt nu de heide
stroomingen der openbare meening tegen
over elkaar, die zich in de Ver. Staten doen
gevoelen. Het blad schrijft, dat de president
opkomt voor een nieuwe internationale re
geling', waarbij de Ver. Staten een leidende
rol zullen spelen, hetzij in oorlog hetzij in
vrede,
Roosevelt daarentegen komt op voor een
Amerikaansche politiek, waarbij dp Ver. Sta
ten, na hun aandeel in den oorlog te hebben
volbracht, en hun geallieerden trouw te heb
ben geh-oipen, bij den vrede, om het zoo uit te
drukken, naar bet Westelijk Halfrond d)ie--
n euterug te keeren en zich te onthouden van
inmenging in Europeesche, Aziatische of
Afnkaanscbe aangelegenheden, waarmee zij
redelijkerwijze niets te maken hebben.
Ook in Engeland en Frankrijk tracht men
Wilson meer op den achtergrond te houden,
blijkbaar uit vrees dat hij de Duitschers te
goedgunstig zou behandelen.
Het is niet alleen de Fransche pers dei
rechterzijde, die thans gaarne president Wil
son weer op den achtergrond zon willen
schuiven en er op wijst, dat hij de zaken,
waar het om gaat, toch alleen maar uit de
verte kent en er trouwens een wisselend oor
deel over heeft Zoo vinden wij in een linke-
Tadicahl Franseh blad de volgende opmer
king over Wiisom: „Deze jurist in de verte is
al heel wat van meening veranderd."
Churchill heeft in een rede te Dundee me
degedeeld, dat de Engelsehe vertegenwoordi
gers op de vredesconferentie de algemeene
en volkomen opheffing van da conscriptie
in Europa zullen eiscken.
brengen, dat in1 hun kleeren is verborgen. Het
feit dat zeven a acht nieuwe bolsjevistisohe
bladen in Zweden verschijnen. moge> zegt de
„Morning Post," de autoriteiten aanleiding
geven wat nauwkeuriger te letten op het doen
en laten van die ongewenschte Russen.
h
EEN ONTPLOFFING.
De asch van een locomotief, welke zich in
het station van Wetteren bevond, heeft een
brand veroorzaakt, welke ten gevolge had a'at
een bom ontplofte, die de Duiteohers onder de
rails hadden gelegd. Er werden tien personen
gedood en talrijke gewond. De materieele seha-c'3
is belangrijk.
DE UNIVERSITEIT TE GEiNT.
De gemeenteraad heeft met 23 tegen 2 stem
men en 8 onthoudingen een motie aangenom
ten gunste van onmiddellijk en volkomen op
heffing der Duitsch-activistische universiteit
het onverwijld plechtig herstel der Fransche
universiteit te Gent en hert. voorleggen der
quaetie omtrent de Vlaameehe hoogieschool aan
de wetgevende macht-
DE 8-URIGE WERKDAG.-
De president van den „Boflrd of Trade" deelt
in een verklaring aan de pers mede: Een schik
king met de spoorwegarbeiders is aanstaande.
In de eerste plaate wordt 1 Febr. voor al het
personeel de 8-uri.ge werkdag ingevoerd. Ten
tweede blijven alle bestaande dienstbepalingen
onveranderd, totdat'door een zoo spoedig moge
lijk te benoemen commissie een besluit zal ziin
genomen omtrent de herziening der loonen e.a-
dienstvoorwaarden van de spoorwegarbeiders in
het Ver. Koninkrijk.
DE UITLEVERING VAN DEN EX-KEIZER.
Er is reden te gelooven, dat de adviseurs
van president Wilson van meening ziin, dat de
opvattingen van o'e conferentie betreffende de
positie van den ex-keizer zullen overeenstem
men met die van Wilson zelf. In verantwoor
delijke kringen heerscht de meening, dat d>e
ex-keizer en andere personen, die schuldig zijn
geweest aan schendingen van het volkenrecht
gedurende den oorlog, terecht moeten staan
voor een rechtbank van de geassocieerde re-
gceringen, waarin zullen zitting hebben ver
tegenwoordigers van de landen, die het meeat
rel eden hebben.
KONING ALBERT TE PARIJS.
De Belgische koning, de koningin en prins
Leopold zijn gisterenmiddag om 2 uur te Parijs
aangekomen, waar hun een groote ontvangst
werd bereid- Saluutschoten werden gelost en de
straten waren met de Belgische kleuren ver
sierd.
WANHOPIGE TOESTAND TE
ST. PETERSBURG.
De correspondent van de „Koaln. Ztg." te
Stockholm seint: Vluchtelingen uit St- Pe
tersburg kenschetsen den toestand daar als
voortdurend wanhopiger. St. Petersburg sterft
letterlijk uit. In de gevangenissen worden men-
sqhen in het geheim terecht gesteld. De (nog
overgebleven) neutrale diplomaten treffen
maatregelen van veiligheid.
MONTENEGRO SLUIT ZICH AAN BIJ
SERVIE.
De groote nationale vergadering van het
Montenegriinsche volk werd volgens het alge
meen kiesrecht gekozen'.
Met algemeene stemmen werd de vereenigdng
met Servië en derhalve met Zuid-Slavië ge
proclameerd.
DE BOLSJEVÏKI IN ZWEDEN.
Raar de Londensche berichtgever van het
"ïr 8eMt. v<*telt de correspondent van de
.Horning Post" te Stockholm, dat een der
grootste banken, naar beweerd wordt, de bols-
jevistische samenzwering steunt. De bank zou
m den zending onlangs 15 millionn roebels i:n
papier hebben ontvangen, die in zakken van een
I insche stoomboot naar de bank werden ge
bracht. De bolsjev'istischo vertegenwoordiger,
een vroegere arbeider, heeft in die bank een
bedrag van acht ft tien millioen roebels te zijner
beschikking. Hij bewoont een reeks kamers in
het voornaamste hotel en ontvangt hier diage-
Jflk# boodschapper*, die naar men zegt gèld
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Vrijdag 6 Dec. n.m. 1 uur.
Voorzitter: Mr. D. Foclr.
Staatsbegrooüng 1919. Ver
volg algemeene beschouwingen
De heer SCHAPER (S. D. A. P.) voort
gaande zegt, dat de socialisten &een princi
pieels verklaringen., zooals de heer Nolens
vraagt, geven. Wat er te doen valt zullen
wij in de S. D. A. P, doen, wat eir gebeurd is
zijn onze zaken. Ondanks alles gaan wij voor
uit.
Spr. is niet trigen de Oranjes. a,l is bij in be
ginsel republikeinsch. Al is de koningschap
niet zijn ideaal, toch wil hij Seen hand uit
steken om de koningin te verjagen.
Dri beer TREUB (Eoonom. Bond) zegt, dat
van deze reigeering te weintig leiding uitgaat.
En in deze moeilijke tijden is gebrek aan lei
ding een onvoorzichtigheid, waardoor men
het land groote schade kan berokkenen.
De Eeononi. Bond is van -oordeel, dat de
politieke partijen zijn ontleend aan een ver
deeling berustende op bet verleden en niet
rekening houdend met de toekomst.
De Econom. Bond vertegenwoordigt ook
niet een bepaalde groep; zij wil reorganisatie
op demoeratischen grondslag. De autocratie
in fabriek en werkplaats moet plaats ma
ken voor democratische organisatie in het
bedrijfsleven. Gelukkig zijn er dan ook wet
gevers in den Economischen Bond.
Vervolgens spreekt de beer Treub over 't
doorlaten der Duitschè troepen. Ook hij ziet
geen bezwaren, maar daarmede is het niet
afgedaan. Het is niet de vraag of wij geen
bezwaren zien. Men moet rekening houden
met den geestertoestand van den overwin
naar.
Ook ten aanzien van de kwestie van den
ex-keizer, gaat de regeeiring ubt vrijuit. Zij
hal hem yoorloopig moeten toelaten, een na
dere regeling zich voorbehoudend. Zoodra zij
onderzocht had in welke kwaliteit hij hier
was. Maai de regeering beschouwde hem da
delijk ais burger en eerst daarna kwam zijn
troonsafstand. Daardoor werd de positie van
Nederland onklaar.
Wanneer er sprake is van annex ion isme,
dan zal een krachtig1 protest uit heel Neder
land klinken. Men weet er echter niets van
en spr. is er van overtuigd, dat de Entente
een dergelijk schreeuwend onrecht niet zal
begaan. Regeering en pers moeten niet tel
kens uiting geven aan wantrouwen dn dit op
zicht. Daarmede doet men Nederland geen
dienst. Wat de sociale hervormingen betreft,
spoed is noodig om geen wantrouwen te
wekken.
De S. D. A. P. en N. V. V. zijn in wazen
revolutionair.
Spr, was naar het antwoord op die g#>
telde vragen aam de Boe.-dem. dam ook niet
benieuwd. Zoolang zij staan op het stand
punt van den klassenstrijd zullen zij revolu
tionair blijven.
,Ook voor de middenstand zijn ingrijpende
hervormingen noodzakelijk.
Voer de arbeiders vraagt spr. medezeg
genschap m het bedrijf, door middel van de
vakorganisaties. De regeering kan hier zon
der wetswijziging veel doen. Bij publieke
diensten kan men door invoering van het be
perkte m.dezeggensth ap veel verbittering
wegnemen. Daarmede zal men tevens een
voorbeeld geven aan de particuliere werkge
vers. Ook bier vraagt spr. de regeering lei
ding te geven anders zal zij telkens te laat
komen.
Zwakheid van de regeering, de kat uit den
boom kijken is thans uit den booze en wak
kert onrust aan. Het is ook niet de tijd voor
kleine maatregelen.
De heer v. d. WAERDEN (S.D.A.P.) be
strijdt hetgeen de heer Dresselhuys gezegd
heeft over de afslachting van het nationaal
vermogen, en wijst op de vrees voor over
heidsbemoeiing bij den Economischen Bond.
Op landbouwgebied werd overheidsbemoeiing
pertinent afgeraden, ook door de vrije libe
ralen, terwijl de heer Marchant dit stand
punt grootendëels onderschrijft.
SSpr. houdt verder een pleidooi voor staats-'
exploitatie van verschillende bedrijven en
dringt aan op concentratie van bedrijven..
De heer LOEFF (R.K.) bespreekt eerst de
verkiezing van belangenvertegenwoordigers.
In het Voorloopig Verslag is dit voorgesteld
als een nieuw verschijnsel hetgeen spr. ech
ter ontkent.
Men kan niet zeggen, dat dit verschijnsel
op zich zelf iets goeds is, evenmin echter
dat het afkeurenswaardig is.
Het kiezen van belangenvertegenwoordi
gers in op zichzelf niet minderwaardig, in
dien die gekozenen zich maar niet stellen
op het standpunt, dat zij alleen de belangen
te behartigen hebben van een bepaalde groep
Tusschen dè S. D. A. P. en de Katholieke
Staatspartij gaapt een klove welke biet kan
worden overbrugd.
De heeren sociaal-democraten zijn van na
ture revolutionnair, al is dit beginsel de
laatste jaren wat afgesleten.
Er zijn bovendien onder hen, die niet' tot
een daadwerkelijke revolutie zouden willen
overgaan en als zoodanig beschouwt hij den
heer Schaper. Ilij wil den heer Schaper niet
het pistocd op de borst zetten, maar in 't
belang der goede politieke zeden, moet hij
dien afgevaardigde nogmaals de reeds her
haaldelijk gestelde vraag doen.
Velen onder ons, herinneren zich nog den
dag v,an 4 Augustus 1914, toen de leider
der S. D. A. P. hier in de Kamer zonden
eenigen aandrang zulke sympathieke woor
den sprak en volledigen steun toezegde aan
de militaire en economische maatregelen wel
ke de regeering toen moest nemen. Hij mo>-
tiveerde deze hou,ding met een beroep op do
Uiterst moeilijke omstandigheden waarin ojns
land toen verkeerde.
Do omstandigheden van thans zijn nu niet
minder ernstig dan toen en daarom herhaalt
spr. zijnerzijds de woonden van de® heer
Troelstra. 'i k
De heer Troelstra zeide toen', het Neder
iandsche volk heeft het recht te weten hoe
de volksvertegenwoordiging tegenover de re
geering staat. I
Het Nederiandsche volk heeft thans het
zelfde recht, het moet weten hoe de hou
ding der socialisten is.
Maar niet alleen het volk, maar ook de
regeering moet klaarheid in deze hebben.
De regeering moet socialisten benoemen
voor verschillende bestuursfuncties, maar hoe
kan zij dit doen, - wanneer zij niet weet,
of de sociaal-democraten de wetten des lands
willen handhaven.
De heer VISSER VAN IJZENDOORN
(V. L.) verwacht niet, dat er in zijn partij be
zwaren zijn tig en onmiddellijke invoering
van het vrouwenkiesrecht. Maar hij acht ver
laging van de leeftijdsgrens niet noodig.
Het bestaan van de Eerste Kamer kan al
leen vercediigd worden op dezen grond, dat
men de mogelijkheid verlangt om onberaden
besluiten der Tweede Kamer te kunnen oor-
rigeeren. Voor een Kamer, welke bepaalde
klassebelangen zon moeten verdedigen is in
ons staatsgerecht geen plaats. De Eerste
Kamer heeft sedert 1914 vijf wetsontwerpen
verworpen. aDaarvoor kwam verwerping mug
zeldzamer voor, sedert 1893 13 wetsontwerpen.
Va.n onberaden wetsontwerpen was daarbij
echter geen sprake. Bovendien bleek de Eer
ste Kamer de macht te missen, een maatre
gel te keeren, welke den tijd eisebt. Daarom
zal men bezwaarlijk behoud der Eerste Ka
mer kunnen bepleiten. Bij afschaffing der
Eerste Kamer zou invoering vAn een refe
rendum overwogen kunnen worden.
Ten aanzien van de verschillende punten
van grondwetsherziening meent spr., dat
men zich niet moet overhaasten; het volk
moet gelegenheid bobben zich uit te spreken.
De lieer J. TER LAAN (S. D. A. P.) be
toogt, dat de salariaering in bet algemeen
nog veel te wensehen overlaat en dat het
noodig is alsnog verruiming van duurtetoe-
slaigen toe te staan, vooral voot de lagere
salarissen.
Vervolgens plrit hij voor grooteren steun
aan de noodlijdende gemeenten wier aantal
zeer toegenomen is. Hij dringt aan op hociger
uitkeeiiiig uit de oorlcigswinstbelasting.
Het financieele plan der regeering keurt
hij' af; alle erisislasten moeten geheel en al
komenvoor rekening van d-j bezittende
klasse en zij moeten op korten termijn wor
den afgedaan.
Hij betoogt, dat een diepe kloof gaapt tus
schen sprekers partij en de regeering ten
aanzien van de financieele politiek. Spr.
wenscht bezuiniging op de oorlogs- en mari-
nehegrooting.
De 'reTgadering wordt vervolgens verdaagd
tot Dinsdag 1 uur.
NEDERLAND EN CHINA.
Over de verwikkelingen die tusschen ons land
en China zijn ontstaan, wordt uit Peking door
Reuter het volgende geseind;
Door de vriendelijkheid, welke de Nederlan
ders in Siam aan de Duitschers bewijzen, is
groote ontevredenheid onder de gealliëerden in
het Verre Oosten gewekt, en dat is nog verergerd
door wat-in Peking is gebeurd.
Domela Nieuwenhuis, Nederlandsch gezant te
Bangkok, wordt beschuldigd daad-werkelijke po
gingen in het werk te hebben gesteld om on-
eenigheid te zaaien tusschen de gealliëerden en
neutrale mogendheden
Dergelijke daden zijn in Peking opgemerkt,
waar de Nederiandsche gezant sedert het begin
van den oorlog de aandacht heeft getrokken door
zijn vijandige gezindheid ten opzichte van de
zaak der geallieerden. Hem was toevertrouwd de
behartiging der Duitschè belangen op 14 Maart
1917, toen China de betrekking met Duitsch-
land afbrak. En hij is bijzonder werkzaam ge
weest, ten eerste om de Chineezen van de onover
winnelijkheid van Duitschland te overtuigen, en
ten tweede om Pruisische methoden aan te wen
den door de Chineezen met brutaal optreden en
schrik-aanjaging te bewegen de Duitschers niet
te interneeren, die Duitschè bank alhier niet te
'liquideeren en in het algemeen de verplichtingen
van oorlogvoerende mogendheden niet na te
komen.
De* Chineezen denken, dat Nederland een aan
zienlijke mogendheid is, en wetende, dat in Ne-
dterlandsch-Indië 700,000 Chineezen wonen in
omstandigheden, die zeer onbevredigend zijn,
zwichtte het voor de dreigementen vjn den Ne-
derlandschen gezant, uit vrees voor vergeldings
maatregelen tegen de landgenooten op Java.
Zelfs nu de wapenstilstand geteekend is, en
China zich van zijn verplichtingen bewust be
gint te worden, zendt de Nederiandsche gezant
dreigende berichten, waarin hij de Chineezen er
tegen waarschuwt in te grijpen in het geval van
7 Duitschers (wier intemeering als noodzakelijk
wordt beschouwd) op grond dat dezen onvol
doenden tijd hebben gehad om zich voor te be
reiden.
Het Chineesche ministerie van buitenlandsche
zaken heeft juist een witboek gepubliceerd, waar
in de Engelsehe vertaling wordt gegeven van
officieele documenten met betrekking den oorlog,
speciaal die, welke door den Nederlandschen ge
zant zijn geschreven.
Deze documenten zijn van een merkwaardig
karakter, en er duidelijk op berekend de Chinee
zen te overbluffen, „die strikt verantwoordelijk
werdtert gesteld voor alle verliezen, welke de
Deutsch-Asiatische Bank en andere ondememin-
'gen van Duitschè onderdanen in China zouden
lijden", daar de liquidatie van de Bank volgens
hem (de Nederiandsche gezant) in strijd met
het internationale recht was.
In een schrijven van 26 November 1916 dreig
de hij China „met doeltreffende actie van Duit
schè zijde bij wijze van vergelding in de toe-
komst".
Bij de verspreiding van berichten over de z.g.
wreede behandeling van de Duitschers in Aus
tralië, dreigde de gezant de Chineezen om niet
tot deportatie van Duitschers naar Australië
over te gaan. Zijn gedrag gedurende de Sjang-
Soen-opstand in Juli 1917, die door Duitschland
was aangestookt en zijn relaties niet Sjang-Soen
en Liang Toen-Yen gedurende dezen opstand,
zijn voortdurende pogingen om de zaak der ge
allieerden afbreuk te doen in de oogen der Chi
neezen, en zijn on-neutrale hooghouding van de
Duitschè positie in China, satijnen de goedkeu
ring te hebben gevonden van dte Nederiandsche
regeering en zullen door de geallieerde mogend
heden niet gemakkelijk kunnen worden vergeten.
Tot zoover het bericht van het bekende tele-
graaf-agentschap.
Bij het beoordeelen van bovenstaande bijzon
derheden-, moet men er zich wel degelijk reken
schap van geven, diat wij hier te doen hebben
met een zeer eenzijdige opvattfhg en weergeving
'van zakeff,
NEDERLAND EN BELGIë.
In den kring van maritieme inrichtingen
te Brussel zijn dezer dagen de volgende ver
anderingen der Nederiandsch-Belgische grens
voorgesteld
Ia. De Schelde-arm, genaamd de Hont,
wordt geheel BeLgisch gebied.
2o. Zeeu wsch-Vlaand eren, gelegen tusschen
dezen arm en Vlaanderen, wordt bij België
gevoegd.
3o. Het Nederiandsche gebied tusschen de
bocht van de Maas en het gebied van Maas
tricht wordt Belgisch gebied.
4o. Ais compensatie zal in het belang van
Nederland de kanalisatie van de Maas tus
schen VLsé' en Venlo- worden doorgevoerd
overeenkomstig de conclusie van de officiee
le Nederlandsch-Belgisehe commissie.
5o. De toekomstige grenslijn zal worden
teruggebracht tot do toekomstige bocht van
het Maaskanaal, zooais het is geprojecteerd
door de genoemde commissie.
6o. De noodigo voorwaarden zullen wor
den opgesteld, om in het gebied van dit
deel der Maas toekomstige afwijkingen, even
als kleine eilanden tusschen deze afwijkingen
en den stroom te neutraliseeren.
Besloten werd deze motie en de bijge
voegde r apporten ter kennis te brengen van
hett ministerie van Buitenlandsche Zaken
met verzoek een en ander op de Vredescon
ferentie ter tafel te brengen.
In „Het Laatste Nieuws" het dagblad van j
den Belg J. Hoste, schreef deze nog op 2
en 3 Dec. j.i. dat men „van geen land-
honger weten wil. Het Vlaamsche volk zal
in geen geval dulden, dat er onder welk
voorwendsel ook, tusschen Nederland en
België een afgrond gegraven wordt."
Het „Vaderland" laat zich terecht als
volgt uit, over de klaarblijkelijk van En-
tentezijdet egen ons gevoerde, doelbewuste
actie
„Waar dient nu al dat kabaal toe, dat
er tegen ons land gaande is? Het dient
het middel is niet alleen in dezen oor
log probaat gebleken om de volken in
de Entente-landen en over het algemeen itn
de wereld in de rechte stemming te bren
gen. Zij zullen het straks moeten goedkeu
ren a.ls de Entente-regëeringen straf tegen
ons land optreden. Wij hebben het er dan
naar gemaakt! Wij verdienen niet beter!
Onzo gezanten te Peking en te Bangkok
zullenv misschien terug moeten worden ge
roepen. Mogelijk hebben zij in het een of
ander wel aan de diplomatieke et-ikette te
kort gedaan, maar zelfs dat is niet noodig.
Men heeft dan, de handen vrij om met de
Duitschers en Oostenrijkers en hun eigen
dommen te handelen naar believen. De Ame
rikaansche toevoer van levensmiddelen zou,
werd hij ons onthouden, omdat ons volk
nota benei er geen behoefte aan heeft,
het plan van de Daily Chronicle kunnen
steunen om ons Land door uithongering te
dwingen, den Duitschen keizer uit te leve
ren. Bn de kinderachtige manier, waarop de
tocht van de Duitschè troepen door Lim
burg en de interneering van Duitschè duik
en torpedobooten wordt te baat genomen,
dient om Belgische annexatieplannen te steu
nen.
Dit laatste is vooral het gevaar dat er in
het heele kabaal tegen ons land ligt,
ais straks niet ook aam ons koloniaal bezit
zal worden getornd.
Bij het protest van J. Hoste zal het wel
niet blijven. De Vlamingen zullen zich wel
weren, niet alleen omdat zij vooral het on
recht zullen voelen, dat men het stamver
wante vodk wil aandoen, maar ook begrij
pen dat de Vlaamsche zaak er nog slechter
voor zal komen te staan, bijaldien een der
gelijke inlijving Nederland em België voor
langen tijd van elkaar zal vervreemden, (w at
men. dan in België Üe Vlamingen in hun
zaak aandoet, zal het aan die Hollanders
verwante volk zijn .aangedaan!
Maar ook al roeren zich de Vlamingen,
de partij van Groot-België drijft voorshands
boven. En uit dien hoek zal men wel spoe
dig nog andere uitingen hooren dan van
den Brusselschen kring. De Belgische bla
den geven er al een voorproefje van, en
met verbazing zien wij - hoe landgenoo
ten van ons reeds in België worden be-
leedigd.
Dat wij een dergelijke houding, nu reeas,
van Belgen moet ondervinden, slaat ons met
stomme verbazing. Ja waarlijk wij riin ver
bijsterd over de houding van een deel der
Entente-pers ten opzichte van ons land. Maar
wil men aan ons gebied tornen, zou hot
oneerlijke kabaal dat men el' aan Mat voor
afgaan, tenminste niet achterwege kunnen
blijven?"
CRISIS A AN GELEGENHEDEN.
'Bunkeren van Nederiandsche
schepen in Engelsehe havens.
Bii de N'O.T. is bericht ingekomen, dat het
onderzoek van neutrale, in ballast varende sche
pen. op hun uitreis> die in een Emgelsche haven
willen bunkeren, zal kunnen geschieden, in de
bunkefhaven. welke zii aanloopen. zonder dat
zij daartoe naar Kirkwalt of Falmouth behoe
ven te gaan, zulks onder voorwaarde, dat zij
geen pa^aeiers of post aan. boord hebben,
I
m "Jlï"
Pater F. V e t h a a r O. F.M.
De Weleerwaarde pater fr. Verhaar O-r .Al.,
kapelaan van de bijkerk in het Wester kwar
tier te Delft, is wegens ernstige ongesteld
heid de vorige weck in het St. Hippolytu&ge-
stieht opgenomen en thans van de H. H. ka-
era inenten der stervenden voorzien.
Reede sinds geruimen tijtL werden door
eenige ZeerEerw. pastoors van Amsterdam
met den HoogEerw. deken Th. J. A. Bosman
besprekingen gevoerd over de stichting van
een R.-K. Volksdagblad met ochtend- en
avondeditie. Nu de gebeurtenissen van den
laatsten tijd een verhoogde actie ook voor de
katholieke pers urgent hebben gemaakt, is
besloten onverwijld de maatregelen te ne-
men die de oprichting van zulk een dagblad!
noodiig gemaakt.
Naar de „Maasbode'' verneemt zou ge*
tracht worden een bestaand R.-K. Volksdag
blad waarschijnlijk zal de „AmstelbodP'
bedoeld zijn aan te koopen om dit geheel
zelfstandig onder nieuw beheer en zeer waar
schijnlijk zelfs onder anieren naam het
ideaal van ?en R.-K. Volksdagblad met och-,
tend- er avonduitgav e, zooals men zich dat
voorstelde, nabij te brengen.
Troelstra's Avontuur en de
Katholieken, door Mr. B.
Bomans, lid der Tweede
Kamer. N. V. Drukkerij de
1 Spaarnestad, Haarlem.
De S. D. A. P. in Nederland zou er een lief
ding voor ovpr hebben, als zij de afgeloopen
laatste maand harer geschiedenis in absolute
vergetelheid kon doen verzinken. Grooter fiasco
heeft zelden een politieke partij beleefd en ook
de S. D. A. P. zal nog moeten afwachten wat de
gevolgen voor haar zullen zijn van het gevaar
lijk experiment, dat zij, in een oogenblik van be
dwelmende machtswellust, wilde onoernemen,
maar dat zoo deerlijk mislukte, omdat nu een
maal Nederland niet in Duitschland of Oosten
rijk ligt.
Alle krachten worden ingespannen door de
S. D. A. P. om de gedane zaken een zoo on
schuldig mogelijk karakter te geven. Mag men
de hoogere en de mindere goden der partij ge
looven, dan is feitelijk, van tien tot zeven li en
November, heel Nederland zoowat stapelgek ge
weest, om aan een revolutie te gelooven en heeft
alleen de S. D. A. P. haar hersens bij elkaar
gehad. Nu argumenteert zij nog. Straks lacht
zij de goêgemeente uit om haar onnoozeliirid.
Zoo gaat het immer. In draaien en kronkelen
hebben de leiders der soci's hun evenknieën nog
niet gevonden. Hun leugens en draaierijen zijn
dikwijls van dien aard, dat men, verwonderd
over zijn vroeger inzicht, de leugens voor waar
heid zou gaan aanvaarden.
De heer Mr. J. B. Bomans heeft een buiten
gemeen vruchtbaar werk verricht met dit even
te verhinderen. De heele strijd heeft zich in ver
gaderingen en pers afgespeeld. Die woorden der
sprekers en dat krantengeschrijf vervluchtigen
gauw; men is geneigd alleen de laaute in
drukken mede te nemen en het zou ons niet
verwonderen, wanneer over eenigen tijd de een of
andere sociaal-democraat de heele voorgeno t i
revolutie een duivelsch handig in elkaar gezette
hetze der bourgeoisie tegen de S. D. A. 1J. zou
durven noemen.
Mr. Bomans heeft echter de feiten even in een
handige, gemakkelijk te bewaren brochure vast-
Zelf'kunnen wij de gebeurtenissen aan de
hand van dit kleinood, nog eens rustig herleven
en bestudeeren, (wat de moeite waard is), terwijl
het boekje voor ons nageslacht van groot nut
kaWant' dat het duiveltje nu, in een
onbewaakt oogenblik, uit het kistje is gesprongen
en de S. D. A.P. zich geheel in haar gevaainjse
gedaante vertoond heeft, mag nooit 'meer ver
geten worden. Het gebeurt met licht dat een
persoon, laat staan een partij, zoon blunder
mapH DclcLfOIIl oflthoudiöDL
Mr.'Bomans stelt in zijn vlot geschreven bro
chure Mr. Troelstra en de S. D. A. P. in staar
van beschuldiging. De geheele revolutie week van
in17 November herleven wij in a-at VlJxtj&
bladzijden groot boekje, terwijl duidelijk wordt
aangetoond, dat inderdaad de revolutie is ge
wild— en dat niet alleen door Troelstra terwijl
degrooteche actie der Katholieken, gesteund
door de andere partijen, ons land voor een ramp
beE?dritten in de brochure verscheidene waar
devolle gegevens voor onze Roomsche manncfl
en vrouwen in 't algemeen en voor onze prop?
r—disten in 't bijzonder. Zoo b.v. de ofticieJ1-
femlarn? waaruit Troelstra's revolutieplann«d
blijkeiu het «>*f ven Wwtórrt R»®*»
sche rede, gegrepen uit „Het Volk lrorist
rede en interrupties in de Kamer, volgens
authentieke verslag; het verslag der
comedie in Rotterdam volgens J iet Volk J
daartegenover de bewijzen, dat wij, Katholiek J
geen oogenblik van vrees hebben gekend -egen
geen ougti a. p., maar rustig W
over het g afgewacht. Alleen om dit m?
avontuur hebben a^ewac ^^t br e
teriaal rce vO0r iedereen, die met
van grootgewicit heelt. Men kor»'
geiicnie senr j even .weergeven
ge© dTze^eX de vrijheid onder uwe aa»
nacht te brengen het navolgende.
Het is mij bekend, dat op Donderdag 14 -
vemSrll door den heer D. Wijnkoop n
tore van de Rotterd. Bankveieeniging
ontvangst is genomen een bedrag van zes
^eefwTnkoop was in
Rus of Duitscher, althans van een Duitse^ P
kend persoon, aaa j1«is k is u,;Je-
overhtmehgde deze h g Sie nur
woorden„Heir wqnroop,
Deze1 inliehdngen'weiden door beambten d^
Rotterd- Bankverg- verstrekt. OIit-
Het geval lijkt mij in verband met de oï
kenniim van den heer v. d. Tempel, dat ni
national1 overleg zou zijn
revolutionnaire beweging hiei te lan
vee? belang, dat ik mij verplicht acht, u hier® g
in kennis te moeten stellen.
Het aandeel der Katholieken mWJ QÜS
lukken der revolutie, alsook de taak,
nog wacht, wordt breed uitgemeten.
Wij achten de brochure vp^^Aoud^
voor verspreiding op groote schaal w j eeii
dat zelfs van harte willen aanbevelen. t ^-ei-
goed stukje propaganda en geeft ee^le wekeJ
zicht en inzicht in hetgeen de dat goc
gebeurde. Onze arbeiders nioG't he- .-L
weten. Iederéén moet dat dient Ji
beurde is geen kleinighei propagrB"'.,
boekje in ieders handen te komen. de
clubs en kiesvereemgmgen^^ kosial moD,
clubs en kiesveremis>"6" De kosten
spreiding zorg te dragon- ^cni"n -
gerust op die der a.s. v i saluenvab
worden, want daarvoor levert ac
