ÏIEIK lilIL GB1BAKT
Os ruit van den commissaris.
s
i{
Een Kerstmisvisioen.
kunst EN^kËNNIS
tNGÜONDËN
VAN OVERAL
ORDE EM ARBE1D
LANDBOUW EN VISSCHERIJ
FEUILLETON
w!
cp
Dinsdag 24 December - Tweede Blad
u èeze^*
r
i*
06«
•jep
Kerstnacht....! De wereld ^udmert. Een
sombere statte diaalt op de rumoerige. oiovu -
'•lagweldem Langs de hemel i-agen fraU^ ,T°
ken van kruitdamp zwaar. Alleen de wachtpos
ten .teekene rich af als zwarte sAkouotten, al
kleiner' in de vierte.
Daar schuren plots de woltoen vaneen Ver
blindend straalt over Jenden een «odoeluK
ldeht. En uit dien licht«If™ treden» op wolken
«©schaard, de engelen in het witte gewaad van
deS;SvxWen der wnden snellen z*ij langs
dien hemel en elk kiest zijn weg en verdwijnt.
2, ;j hebben een zending onvangen en woeden
rich voort naar de plaatsen waar de «rooien
der aarde, de beetrschera der volken', «luimeren
in den liefeliiken Kerstnacht. En zij raken hen
aan en wekken hen op met de woorden„Ont
waakt en olgt den gezant des hemels." Zii voe
ren hen naar den hoogsten berg» waar de eeuwi
ge eneew nog an.gerept liga van den voet er
■terveliingien. Dan stiisen zü op van de aarde en
hweven terug naar den hemel En weder
«oheuren de wolken, de nevelen drijven heen. En
allee is zichtbaar voor hed oog der getroonde
hp of dien. Dan daalt uit den hooge een engel,
schooner dan voorheen. Hij draagt in de geze-
gtende handen een kruis, met leliën prak ranst,
.waarop d'e woorden in v'lammenscthrit te lich
ten staan- „Vrede op aardel" Hii nadert den
hoogen berg en spreekt: >,lk ben de Engel der
blijde boodschap. Mii waa het hemelseh geluk
beeahoren in den heiligsten aller nachten ge-
ïona'en te worden naar d© woning der ster
velingen. Ik jubelde boren de velden van Bethle
hem de viedehymtne over de versmachtende
werelden heen: „Eere zii God in dien Hooge
en vre.de op aarde aan alle monschen!" Ziet!
Xii getroondien der aarde, wederom zend mii
den hemel. Want wederom versmacht do wereld
in de grootste ellende. Laat uw blikken rond
gaan over uw eertiida bloedende lauden, over
uw volk, dat ziin heil en welvaart veilig wist
in Uw Koninklijke handen. Ziet hoe daar thans
van. alle ziidien de eldlen ligen platetredien waar
do volte oogst, te rijpen stondziethoe de wel
vaart van uw handel, van uw nijverheid kwij
nend ter neder ligthoie uw oen® zoo arstelüke
•ted'eh, uw lachende, zonnige dorpen, daar
Leurend staan met hunmo gruwelijke wonden
van in puin geschoten woningen: hoort! hoe
in de heiligdommen, de plaateen, waar eertijds
slechts liefde en stille aandach woonden, thans
den vloek klinkt van dien vernieler en de zucht
van een stervend volk. Hoort! hoe de haat van
alie zijden opklinkt en boo de leugen de harten
vergiftigt. Aanschouw de legioenen, die daar
staan in do olaohtvelden in ontering en kojide.
ver van hun gade en kroost.. Ziet 1 hoe zii nacht
en dag op den loer liggen ala wilde dieren in
■dnneloaaen strijd om elkander te verdteHgen.
Daalt af mot uw «ee&teslik in d© diepte der
aard© en siddert bil hot gezicht dor duizend
tallen, die daar sluimeren in haar warmen
•choot. gevallen op bet eld van eer. de bloem
der ontluikend© jeugd, weggerukt uit hot leven
toen diat leven hun nauwelijks waa geschon-
I Ik kom U Tra teon vi-11 do n antcn dor
Dngelen. die sidderend meeiraien op zooveel
«elioiiwde. de grootste weldaad ontbloei©, de
vrede, die nimmer kan; worden, verstoord.
Ten derdie mal© scheuren de wolken va-meen. «n
alsof de homo] opening stroomt over de wereld
een wondervol licht. De Kerstengolen dalen «u
jubelen hun Hooglied1 van vrede. En die legioe
nen op de slagvelden ontwaiken en staren ver
rukt omhoog. Daar klinkt van den hoogsten dor
bergen een stem: ..Vrede brengt u dteoz' heilige
nacht. Koert- terug maar uw woonsteden cn
werpt u aan do harten van hen. olie uw komst
met smart verbieden!" D'an stijgt een danklied
op uit die hond©rdmalen duizenden kelen:, zooals
nog immer ©en lied ten hemel heeft geklonken.
Em daverend rolt langs de bergen de jubelende
kreet: „Vred1 et op aarde!"
Het resultaat der Hanze-
dagen. De Hanze dag, Woensdag 13 Dec.
jl. in een twaalftal centraal, geleffen plaatsen
van het Diocees uitgeschreven, heeft schit
terende resultaten opgeleverd voor de inner
lijke kracht en den uitwendigen groei der
Katholieke Middenstandsorganisatie in het
Bisdom Haarlem.
Overal werd de dag ingezet met een plech
tige H. Mis, waaronder algemeen© H. Com
munie der leden, aan-welke plechtigheid dom
hoven verwachting velen werd deelgenomen,
terwijl voorts zes a zevenduizend It. K. Mid
denstanders de centrale vergaderingen heb
ben bezocht. Op al deze bijeenkomsten
lieerschte groote geestdrift en d»e inleidingen
der sprekers, die de toekomstige taak der or
ganisatie ontvouwden, werden met groote
belangstelling gevolgd en herhaaldeijk dom
bewijzen van instemming onderbroken.
Het aantal nieuw toegetredenen tot de
stand-organisatie van De Hanze in het Bis
dom Haarlem, 'gevoegd hij de hier en daar
nog afzonderlijk ontwikkeldeplaatselijke
propaganda, bedraagt een duizendtal leden,
terwijl een zeer groot aantal, dat op dit
oog-enbiik nog niet to overzien is, zich heeft
aangemeld voor de Katholieke Middenstands
Vakvereenigjimgen. Sommige afdeelingen
gingen met 150 en 200 leden vooruit. Voorts
werd op eenige vergaderingen een collecte
gehouden voor het Santos-Fonds (steun aan
Kederlandschg t ubereulose onbemiddelde
standgenooten), waardoor de middelen van
dit fonds met bijna 800 zijn versterkt.
Alles bijeengenomen is 16 December een
triomfdag gebleken voor de Haarlemseihe
Hanze, die het organisatie-besef beeft ver
sterkt, richting heeft gewezen voor de toe
komstige actie, moed en vertrouwen hij de
georganiseerde Katholieke Middenstanders
heeft aangewakkerd en tot een geduchte ver
sterking der gelederen heeft geleid
Het gaat in versneld tempo voorwaarts,
heet het in deze dagen.
De Katholieke Middenstand heeft getoond
het tempo uitstekend te kunnen volgen.
Alg. R K. Ambten a arsvereen.
Het Hoofdbestuur van A. R. K. A. vergader
de Donderdag 19 December met afgevaardig
den van de afdeeling, in het gebouw Geloof
en Wetenschappen te Amsterdam. Aanwezig
waren, de afdeelingen Amsterdam, Den Haag,
Rotterdam, Maastricht, Venlo, Leiden, Roo
sendaal, Breda, Alkmaar, Haarlem en West-
F r i osl axwj.
Verschillende gezichtspunten werden nu
ten opariehte van de propaganda besproken en
zal men deze krachtig ter hand nemen. Voor
al werd voor sommige afdeelingen huisbe
zoek aanbevolen. Door het hoofdbestuur
werd dringend aanbevolen hierbij tactisch
handelen.
Op voorstel van Rotterdam werd het hoofd
bestuur uitgenoodigd retraite'© voor gemeen
te-ambtenaren te bevorderen.
Bij behandeling wijziging Program van
Actie, werd als ürgent bepleit actievoering
voor duurtetoeslag 1919. Ook het bevorderen
van de betaling van gezinsloori, werd na
breedvoerige aanbeveling van verschillende
stelsols al® een "er Punten van actie genoemd
waarvoor men moest ijveren.
Algemeen was de vergadering van oordeel,
dat het program van actie geregeld moest
worden gewijzigd. Het hoofdbestuur vei-
klaarde zich in dezen diligent met voorbeel
den, stavend de zaken, die reeds ter hand
waren genomen, o.a. het georganiseerd over
leg.
Een zeer geanimeerde rondvraag, waarbij
allerlei wensclien van huishoudelliken aard
nog eens de revue Passeerden, besloot deze
welgeslaagde vergadering.
Met dank aan de aanwezigen werd de ver-
wadering hm 6 uur door den voorzitter op ge
bruikelijke wnze gesloten.
bedrijf der rcvoiutionnaifen in de laatste
weken in een duidelijk licht.
Men bestelle dus intijds.
jBv.Kam'ens het bureau',
B.TH. DE WOLF.
Amsterdam, Spui 2*2.
Be vergadering werd te 9.30 uur geopend
mensohenleedZend over db lodende wereld uw I door den voorzitter, don lieer J. n. A. u. von
koninklijk woord, dat do blijde boodschap van J Frcytag Drabbe.
söhenkt voor uw volken in dozen Korst- —tel
B"oht. Ea'motm'dan legioenen eerven langen
^fhen dankend ter aarde storten en ww ™rstc-
do EiT^Ti1011! Zesron'erL voor all© tijden./En
hoor» i ntte hot kruis de® vrodes on den
«en terg en keerde terug naar den hemel,
oen vielen zij ter aarde, zii de hooge gebie-
*Tr8, en hunne harten werden week. En hij, die
7°. bootste onder hen was in macht en majes
teit, verhoef zich en sprak: „Broeders, eii allen
Pelieersohors der voken. aanhoort maim konin-
uk woord." Macht en aanzien, eieir en groot-
eid zijn bekoorliiik, voor ons vorstelijk hart.
maar grooter dan dit alles moot ons ziin Eet
heil, do welvaart van ons volk. De hemel heeft
de mensolien vereenigd tot. huisgezinnen en d©
huisgezinnen tot volken, en alle volkeren ziin
roeaor®. Ai wie dus scheidiiax« teweeg brengt
tussohen liuisjrezinnen en volken scheidt wat
de homel hooft, vereenigd. Steekt uw zwaarden
in de scheden en laten de vorsten broeders wor
den, opdat de volkeren in vrede met elkander
levenLaat ons terugkeeren totbnzo haardsteden
•n in eendracht en in onderlinge L'ofde een ver
bond sluiten voor alle tijdenopdat uit de
grootste ellende, die ooit 's menschen oog aan-
Het voorstel .om de bijdragen aan het
hoofdbestuur te brengen op 0.40 per lid en
per maand, ingaande 1 Januari 1919, werd
nader door den voorzitter toegelicht. Ge
wezen werd op de uitgaven van het orgaan
de „A. R. K. A.'', dat tevens dringend uitbrei
ding behoefde door omzetting in een 14-
daagsch- of weekblad.
Over de verhoogde bijdragen wordt zeer-
uitvoerig van gedachten gewisseld, met het
resultaat, dat de contributie dient te worden
herzien, wil men het voorstel handhaven.
Besloten wordt de bijdrage aan het hoofdbe
stuur te bepalen op 0.40 door progessievo
afdracht van de afdeelingen, terwijl een com
missie wordt benoemd, bestaande uit e
keeren Hendriks, Rotterdam en Heytveldt en
Brinkhorst, Ben Haag, om aan het hoofdbe
stuur rapport uit te brengen over een proges-
sieve eontributieheffimg en de daardoor
noodzakelijke wijziging in het huishoudelijk
reglement.
Het voorstel tot aanstelling van een be
zoldigd ambtenaar werd aangenomen in de
veTOachting, dat het hoofdbestuur naar om
standigheden zal handelen.
De groote Nationale vereeuigings-zangwed-
striiden welke Mei en Juni op het „Kurhaus"
te Scheven mgen gegeven worden ter gele
genheid van «et 10-jarig bestaan van het
Hacgsch Gemengd koor „Onder Ons'', belo
ven een groot succes te worden. Door H.M.
d© Koningin en tal van instellingen zijn me
dailles en geldprijzen toegezegd, o.a. gaven
ongeveer alle te s-Gravenhage verschijnende
dag- en weekbaden flinke schenkingen. Ook
van verschillend© particulieren kwamen
reeds groote prijzen int o.a. èen gouden eiken
tak bezet met diamanten, twee gouden me
dailles met oiamanten, 3 zilveren lauwer
kransen en verschillende groote giften, zelfs
'3en v?" dun hHr J- K. R. Holtz van 1000.
Het Rï.'k, ue Alg. yer Dev. van
Vreemdelingenverkeer, do Mjj. „Zeebad
Scheveningen enz. steunen deze groote wed
strijden, waaraan door duizeiiden zangers en
zangeressen jal worden deelgenomen.
De wedstrijden zullen door den Burge
meester van s-Gravenhage worden geopend,
terwijl de minster van Öndorwijs, Sehoone
Kunsten en M etenschappen> in het eere-
ooniité zitting zal nemeil
\toot dan inhoud dezer rubriek stelt de Redactir
zich niet aansprakelijk.
Waarde Gelcofsgenoo'ten,
Zooals onze courant deze -week vermeldde,
zal de Spijakokerij der St. Vineentius-Vereen.
toch hare werkzaamheden» zij het dan op
beperkte schaal, kunnen aanvangen. Dank
zij de nunisterieele beschikking, en ook en
vooral, de zeer welwillende médewerkiig van
ons Levensmiddelehbureau, heeft de spijs-
kokerij beschikking gekregen over grondstof
fen, zoodat zij op Dinsdag 31 December we
der haar gunstig bekend staande warme spijs
zal kunnen verstrekken.
Da verstrekking geschiedt geheel gratis,
en uitsluitend aan die onzer minstbedeelde
geloofsgenooten, welke door de St. Vincentiu©
yereeniging worden bezocht.
Terwijl volgens aloud gebruik, in het na
jaar door de commissie der spijskokerij, cir
culaires werden verspreid aan onze stadsr»-
nooten tot verkoop van spijsbonsen beko
ming van giften, is dit nn, daar de spijsver-
strelvking tot ouzo eigen behoeftigen beperkt
is, uitgesloten. Hetgeen dus zeggen wil, dat
bok de inkomsten der spijskokerij geheel
zullen afhangen van den welwillenden steun
en de liefdadigheid der Katholieken.
Als wij nu uog het licht laten vallen op
den buitengewoon hoogen prijs der levens
middelen en brandstoffen, op het feit, dat
het twee maal per week verschaffen van
een goed toebereide warme maaltijd aan on
geveer 150 gezinnen, zonder intrekking van
aardappelen- of vetbons, een hoogst welkomen
steun zal zijn, mogen wij ons dan veroorloven
n te vragen, zij het dan ditmaal zonder cir
culaire: „Wilt ons helpen om deze goede
zaak nit to voeren.''
Wjj vragen n vriendelijk bij gelegenheid
van het sehoone Kerstfeest, wilt ons steu
nen met nwe giften, opdat het ons mogelijk
zij, ook ditmaal het liefdewerk der spijs
kokerij tot vreugde^ en troost van zoowelen
uit te voeren.
Liefdegaven voor dit doel worden zeer
gaarne in ontvangst genomen door:
- veevoeder
6.708 koeken ezj
21.484
70.310
82.490
12.475
11.345
meel
45.00»
0
40.000
De com missie der
Spijskokerij:
A. T. J. Nieberg, prs.,
Leidschev. 140.
J. P. Stam, secr.-penn.
Zjjlweg 71.
De Bijz. RaAd der
St. Vincentins-Ver.
P. J. v. Kessel, pree.
Jansweg 38.
J. J. v. Scbeyud'd,
vicewpres. Nassau!. 64.
J. Gh. Vintges, secr.
Ged. Oude Gracht 122.
B. J. v. Dieren Bijvoet,
penn., Kouden horn 52.
BE SOHEUKWET.
Dcor het Kamerlid Otto waren vragen aan
den Minister van Landbouw gesteld, of deze
de tijd nog niet gekomen achtte, geen uitvoe
ring te geven aan de Scheurwet. De Minis
ter heeft deze vragen ontkennend beant
woord- Uitvoering van die wét zou achter
wege kunnen blijven, indien de toevoer van
R. K. Centraal Propagandabnreau. i
Aan de R. K. Propagandaclubs deel ik bij
dezen mede, dat ik bet in bet belang eener
goede centralisatie en na gepleegd overleg,
bet neodig heb geacht de oonstitueerende
vergadering onze centralisatie uit te stellen
tot do eerste helft van Januari. Do besturen
krijgen daarvan bijtijds bericht en ontvangen
tovens een afireriila.
Verder zü ,„er)e*rerioeW. dat -toor vi« hn- n,et hut prexa] cn nl mag worden aangenomen, in,ilcn helanrfioWjoriden moenen in een ber>a,i!<Wi
nn non In'finllIirA f« 11 l f (XAirn V r»71 CC't I tc I cl Rot n/n •-> -r» O.,„V, 7111. .1 I t-SCitl JU
Katoenzaad, -koek
en meel 10.410
Andere _kraehtvoe-
derkoek en meel 39.669
Boonen, Wikken,
erwten en linzen 106.434
Ohilisalpeter 74.406
Zwavelz. ammoniak 7.952
Guano 2.334
ruw fosfaat
Thomasfosfaat 185.485 240.269 25.000
pyriet
Uit dit staatje blijkt dus reeds, dot de
vooruitzichten verre van rooskleurig zijn.
Broodgraan krijgen wij slechts van den
normalen invoer rijst één derde doch bet al
lerernstigste zijn de vooruitzichten voor den
invoer van veevoedermiddelen. Normaal
werd ingevoerd ruim anderhalf milliocn tons
thans is slechts 300.000 tons toegezegd, dus nog
geen vijfde deel.
Ook de bemesting zal in het komend© jaat
te wewscben overlaten. De toegezcvde cbili-
ealpeter. is slechts ongeveer de helft van der
aanvoer van chilisalneter en zwavelzure am
moniak in 1912 en 1913, de fosforzunrhouden-
dé meststoffen komen in nog .veel geringer
mate beschikbaar. Op het staatje ü#njet ver
meld bet gebruik aan superfosfaat 'dat op
120 tons kan worden gesteld. De aanvoer van
voldoende kali bon der de meststoffen 's ook
nog onzeker. De liOeveelhe'd plsnfenvce
opgehoopt in onze weilanden, moet d»*s wor
den aangesproken. Vooral de productie van
aardappelen in de Veenkoloniën, het r-rd«n.
pelgebied bij uitnemendheid, zal door di* ve-
brek aan meststoffen voel te venschen o-
laten.
Do opmerking, dat de producten van te
scheuren grasland eerst in den winter 191S—
1920 beschikbaar komei terwijl het graadA
reeds in den zomer melk. boter, kaas en
vleeseh levert is juist, doeli eenige zekerheid
dat na den oogst 1919 de vooru/tziebten op ©en
betere voedselvoorziening aanmerkelijk *n-'-
len'z.ijn verhelderd, bestaat er niet. want:
1. zullen sommig-o landen, die voorbeen
een groot uitvoer-surplus aan voedingsmid
delen hadden, volgend jaar nog niet weer op
2. Is het aantal landen dat een tekort
heeft, grooter dan normaal, evenals de groot
te der tekorten.
3. Was do oogst 1918 iver bet algemeen
gunstig, doch bestaat geen zekerheid, dat dit
in 1919 weer het geval zal zijn.
Wij mogen aannemen dat de kans om groote,
aanvoeren uit het buit iland te knieren, aan
merkelijk zal vermeen-dorenintik im het land
zelf poen poging onbeproefd zal worden gelaten,
om do productie op eigen bodem te vermeer
deren-
De productie in eigen land moet daarom zoo
hoog mogelijk worden opgevoerd» de ScheiiT-
wet moet worden uitgevoerd.
Intuissdhen is de iets gunstiger politieke toe
stand oorzaak geweest, dat do oorspronkelijk
bedoelde oppervlakte van 100.000 H.A. is terug
«©bracht tot 58.000 H.A. Hiermee is bii de ver-
a'oeling over de gemeenten al rekening gehou
den.
Ook al geschiedt d© vordloeli'ng over de «e-
meenten en bedriivon op de beste wijze, toch
sal het kunnen, gebeuren, dat naar bet oordeel
van belanghebbenden, in eon bepaald gebied of
bedrijf teveel zou moeten worden gescheurd.
Welnu, overeenkomstig de Scheurwet zal
voldoende levensmiddel en uit het buitenland
in elk opzicht zeker was gestold. Dit is helaas/iedereen hij oen cteatnn/h'tro Commissie in bc-
voort to gaan met het vaststellen der loonen. I roep ku/niiien Jcqgren. ISovendien tslI d© ifinieier,
I ie.>ii
4 afn,v
reau een brochure is xiit&ogoveiu getiteld:
„Hoe d© Revolutie werd voorbereid". Deze
brochure in handig formaat en met populai-
ren, zakelijken inhoud, 32 pagina's groot, is
tegen den prijs van 5 cents verkrijgbaar.
Reductie op hestellingen van groote getal
len kan niet worden toegestaan.
Aan alle besturen der kiesvereonigingen
en propagannaviubs sullen proef-éxempiaren
wrrden toegezonden.
Deze brochure, bedoe-d als vorkiezingslec
tuur, moet onder het vo'k narden gebracht,
Wij stelden daarom den prijs van 5 cent. een
bedrag .wharmede tic ©^kosten niet kunnen
worden gedekt.
Alleen bestellingen waarvoor het bedrag
vooruit is opgezonden, worden uitgevoerd.
Propagandisten a"-n den arbeid. Nog
steeds gaat de strijd tegen de revolutie.
De sociaal-democraten pogen het oude mid
del. don papenbaat, te ttebruiken om stem
ming tegen ons, katholieken, 'jj, het land te
maken.
De toeleg is dnide'Vf fei|oeg.
Daartegenover steit bovengenoemde bro
chure op kalm zakelijke wijze het lugubcn
dat waarscBünlyk de voedselvoorziening iets }stnock to zwaar te riin belast, een onparte
beter zal zijn dan mie laatste oorlogsjaren, I onderzoek doen instellen en met bdangbebbon.
c m\oeien tullen ver beneden dat- rfen ovcrlej* doon ydeoren-
gene wat noodig is voor de dekking van de
normale behoefte.
Om dit duidelijk te maken, e'elt de Minister
tegenover elkaar wat in do jaren 1912 en 1913
meer werd ingevoerd dan uitgevoerd en wat
ons voor 1918—1919 is toegezegd.
Meer in- dan
uitgevoerd.
1912 1913
in tons in tons
Tarwe 390.375 429.225
Roggo 247.616 257.760
Toegezegd
voor
1918—1919
in tons
825.000
204.247 broodgraan
Meel van fa rw1©; rog-
go en boekweit 126.089
Rijst 131.150 182.839 50.000
Gerst 147.240 191.340 0
Haver 1444122 120.041 0
Mais 627.542 701.603 200.000
Lijnzaad 151.164 283.072
Lijnkoek en meel 216.734 231.167 20.000
Koolzaad en an-
dere oliezaden 52.740 80.172 vet
Grondnoten 39.669 48.265 100.000
Wat de uitvoering de werkzaamheden betreft
stelt hij zich voor in overleg met belangheb
benden en deskundigen maatregelen te beramen
om de gerezen moeilijkheden te overwinnen.
P. K. N. H.
Drie kettinghandelaars gear'
resteend- Men meldt aan do „N. Crt." uit
Deventer:
Do Riikecontroleur P., heeft alhier doen arree-
teeren drie kettinghandolaars. o'io zich tegen
over bom» terwijl hii zich als Duitseher had
vermomd, hadden verplicht tot levering van
groote partiien honing, boterolie. 'drops, koffie,
nootmuskaat, chocolade, peper. moei. bakpasta.
anijstabletten, kummololio. boter en bardo zeen.
De politie, den wethouder van Sociale aange
legenheden" en de directeur van hot Lcvenemad-
delenibedrii'f dedgn een inval in de verse!)i IIend©
I pakhuizen
(Humoreske)
(Slot.)
„Me dunkt broer," zeide mevrouw Brakol-
man, „ge moet het hem maar vergeven."
Ook mijnheer Brakelman 6cheen dit de
beste oplossing te achten.
„Ja, ja," zeide hij, dat zal het beste ^ijn.
Maar Schuurman schudde energiek het
hoofd.
„Wachten we eerst eens," zeide hij, „tot
de brigadier komt."
„Die kruier heeft het secuur gedaan" riep
Rekfeld.
De commissaris zag henj. met half toege
knepen oogen aan.
„Meent u," vroeg hij.
„Ja zeker, zeker," riepen allen door el
kaar.
„Welnu,v antwoordde de commissaris
grimmig, „maar dan ben ik toch van 'n ge
lee! tegenovergestelde meening. Ik doorzie
thans liet spel gelicel."
Rekfeld schrikte en toen de commissaris
verder ging en zeide: „Do brigadier is om-
jipkocht," toen meende hij niet anders of
h'i was geheel verloren.
>>L" moet zich vergissen," stamelde hij.
Doch de commissaris herhaalde: „De bri-
Kauier is omgekocht."
6 ?e,kfeld heramende echter, toen de be-
adrp'digine 8ericllt bleek "iet aan zijn
iWn f' 'i°cE aan het adres van Franssen.
zn„- do commissaris wendde zich tot de-
en vroeg:
U, at hebt u hem betaald?"
zaSi hoe hjj van nog meer kwaad
acht werd.
u stamelde hij, „ik zou den bri-
lcr' betaaid hebben?"
tuigen van. Maar uw rult kan hij niet heb
ben ingegooid." f
„Waarom niet?"
„Ten eerste omdat mijnheer Franssen het
gedaan heeft volgens eigen bekentenis."
„Dat is geen reden/ neP Rekfeld, „want
die ontkent alweer,
De brigadier zag ve aasd rond.
„Heeft bij het nu o°K et gedaan, dat is
kras."
„Ecg liever," sprak n*0 0Onunissaris onge
duldig, wat je tweed© reden fc.»
„Uw ruit is na twa^ven ingegooid, niet
waar?"
„Kwart voor éénen-'
„Goed en die k*liier. 18 ,orn half elf door
de marechaussee in a®,c 003 gestopt."
„Weet je dat ^eT'l.
„Ja, ik heb bet rapPorfc.gelezen."
„Dan is het besliaU schuurman.
«„De beschuldiging 'f3? °/nkoopery trek ik
in. De kruier was hot aus -met mijnhee#
Franssen, derhalve het."
Franssen was wann°P g, aan elk zijner
haren hing een zweetdroppel.
„Maar ik heb het ni gedaan," riep hij
uit, „ik bezweer lm'
„Ach wisten we maar wie bet gedaan
heeft," zuchtte Marie-
„De deur hier uit, rieP fechuurman.
„Had jij het maar gedaan fluisterde An
na tot Rekfeld, en zag hem oolijk aan.
„Meent u dat," vroeg hy
Zij knikte en opeens plaatste Rekfeld zich
tegenover den comn»ssaris en zeide kalm en
met klare stem:
„Welnu mijnheer de commissaris, Ik heb
het gedaan."
„Jij," riep Brakelmau.
„Jij, jij dan toch/' hygdi? de commissaris
„wel verbazend."
Marie was uitgelaten.
i I „O wat ben ik blij," riep ze, „dat \i het
heeft ook met steenen gegooid', daai-aijn ge-Igedaan hebt. Dat K br«at' Van u, dat is
„Ja, jij natuurlijk, wie had er anders eenig
belang bij."
„Maar ik begrijp u niet, ik weet nergens
van."
„Zoo," sprak Schuurman, „u schijnt er al
les en niet® van te weten, net naar ih uw
kraam te pas komt."
„Maai, zwager vroeg Brakelman nu,
„meent gij wezenlijk, dat hij den brigadier
zou hebben omgekocht, dat ware toch zeer
erg."
„Zeker is dat erg. Do zaak leek me al zeer
verdacht. Ik vermoed niets minder dan dat
de brigadier, die heele zaak van den kruier
verzonnen heeft om den feitelijken dader te
redden. En die meent nu zijn bekentenis te
kunnen herroepen. Nu zeg maar of het niet
zoo is."
Allen moesten toegeven, dat de houding
van den brigadier wel vreemd was. Rekfeld
alleen wist, hoe de vork aan de steel zat
en de vroolijke Anna had er ook wel ver
moeden van.
Juist kwam Antoon nu melden, dat' de
brigadier er was en natuurlijk moest deze
dadelijk binnenkomen.
„Kom jij eens hier," zeide Schüurman.
„Vertel jij eens dadelijk en zonder omwe
gen, wat is dat met diep kruier, die mijn
ruit zou hebben ingegooid."
„De heeie zaak is een misverstand com
missaris."
„Ja zeker," zei Marie haastig, „de kruier
deed het, niet waar?"
„Neen, juffrouw, hij deed het niet."
,)Wat," riep Brakelman, „deed hij het' nu
weer niet."
„Verklaar je nader," zei Schuurman, de
wenkbrauwen fronsend'.
„Ja ziet u commissaris do man was dien
avond wel dronken, daar zyn getuigen van
en dat is hij trouwens eiken avond. En hij
goed. Nu moet oom wel aan de onschuld
van Franssen gelooven."
„Ja," zeide Rekfeld, „Franssen weet er
zoo min iets van als die kruier.of wie an
ders ook, ik gooide de ruit in.""
„We moesten het hem maar vergeven, zei
de mevrouw; Brakelman.
„Ho, lio," riep de commissaris, die eerst
te verrast geweest was om te spreken, „ik
ben er ook nog, Brakelman wijs hem de
deur." i
Brakelman aarzelde.
„Maar zwager, hij heeft toch bekend.
„Ja juist, mij zoo voor den gek te hou
den. Hij eruit of ik.'
Brakelman dacht aan de erfenis hij moest
z'n zwager wel ter wille zijn.
„Antoon," riep hij.
„Och,, mijnheer,'' smeekte Franssen.
„Maar oom," zei Marie.
Doch Rekfeld maakte zich tot vertrek' ge
reed.
Mijuheer Schuurman heeft gefyk," z©f
hij, „ik heb zijn ruit ingegooid, - ik moet
dan maar de straf dragen die billijk is.
„Maar oom is onbillijk," riep Anna>
u heeft toch zelf gezegd oom dat u het^myn
heer Rekfeld niet zoo zwaar zoudt aanreke-
nen."
„Waarom zou ik nipt.
„Omdat, zei u zelf, het van hem eerder
verwacht kon worden.
„Ja, zwager," zei Brakelman, ,dat hebt
,En u heeft ook gezegd, dat het u vooral
hinderde, dat u bijna een dwaling had be
gaan. Welnu u beeft niet gedwaald.
„Neen oom," zei Marie, „u hoeft daaeigk
gezegd, dat Rekfeld de dader moest zijn."
„Dat heeft hij dadelijk gezegd,bevestigden
allen.
„Wat was u toch scherpzinnig oom," vlei
de Anna.
„Die scherpzinnigheid," sprak' Rekfeld1 nu,
„breng ik ook alle hulde, al ben ik er
zeLf het slachtoffer van."
Schuurman voelde zich zeer in z'n nopjes.
„Ja, ja, alles wel beschouwd was ik nog
zoo dom niet."
„En u had den dader dadelijk wel ont
dekt," zeide movrouw.
„Als Franssen met zijn bekentenis den
boel maar niet in het honderd had ge
schopt," meende Anna.
„Daar zeg je zoo wat. Eigenlijk hebben ze
allebei evenveel schuld."
„Zeker, zeker," zei Brakelman, en zouden
we zo "dan niet maar allebei ïn genade aam
nemen.
„Hm, j*a. Enfin 'dat van die ruft zou ik
dan misschien na. alles wat er gebeurd ia
kunnen vergeven, maar dat andere, flat ia
erger. U weet wel, die lijkverbranding.
Nu zag Brakelman ook opeena weer zeer
bedenkelijk.
„Ja," zeide hij, dat is erger. Menschen diQ
zulke dingen widen bevorderen
„Maar mijnheer, ik ben er tegen, om alfei
mogelijke redenon," riep Rekfeld.
„Om wel achttien," lachte Anna.
„En om nog één," zeide Rekfeld.
„Ja oom, hoor eens," zoo nam Anna ntc
het woord, dat waa nu een grap van mij,
dat van die lijkverbranding.
„In dat geval moet alles maar vergeven en
vergeten zijn," besloot Brakelman.
Verheugenis lag op aller gelaat, en Schuur-"
man scheen ook niet ontevreden.
„Met die ruit had ik het dan toch maar
goed. Ja, ja. Maar mijnheer Rekfeld u heeft
achttien redenen tegen de lijkverbranding,
hoor ik, en nog één. Zeg mij dan tenminste
die ééne.
Rekfeld nam Anna bij do hand en trok
haar iets naar voron.
„Dio eene reden, mijnheer da commissa
ris/' zeide hij, dat is.... nw nichtje.
EIND H.
