BINNENLAND
KUNST EN KENnI¥
~KËRK en-school
VAN OVERAL
Ikmai&tèïr'&l ïöbvéni dTjiïvlilH&M
UIT boek en blaq*
Distributie-aangelegenheden
Voor invoering Van d© methode Vatn' den
beerr Kaizer bestaat derhalve voorshands geen
réden.
KORTE BERICHTEN j
bnacht.
Enkel® Duitecbër© rijtf in .V
J gétfolcken, op ito bergen Jin
mert Héz® nuignrirnen t® Delft:
Riika stapel*^
ftviati een laïning van r/ 30.000 -waist rij QMS ft!
De heer GERRITS dringt ook aan ok be*-
/aanbesteding. j
r. .Dó heer KLEIN motiveert zajml meenSnfer
"tegen het voorstel Wolzafc-Vam Liémt,
De heetr POPPE zegt, dat door een: prae-
advies van B. en W, de zaak weer opgehouden
""'wordt.
Do VOORZITTER vraagt, deze zaak in 'de
serstvolgen.de vergadering van B. eni tetr
sprake te hrenogen.
De motie Wolzak-Van Ltemt wordt echter
jtoch in stemming gebracht eni verworpen mét
9 togen 13 stemmen1. >r.
Niets meer aan dé orde zijnde, wordt jde
vergadering 4% uur gesloten,
OM EN BIJ HET ZU1DER-BLTTEN.-
SPAARNE.
>Wat hébben we de laatste 3 area véramdbriiin-
gen gezien aan. dit water 1 Dé zoutfabriek stop
gezet 1 Mei 1917 en verkocht kreeg anions bb-
Btemmims», dito de laais to Haiariemsch® bier
brouwerij. Do atad kocht cfelaer dagen het bui
tentje Buitenrust, een tboulwipla® Ivoor dié
gronden vond evenals een ander. voor. terrein
in de buuirt goedkeuring, terwijl het Zuidler-
houtpark zich langzaam maar zeker uitbreidt.
Laten we nu eens zien. hoe 't er l'anlga den
linkeroever een halve eeuw geleden uitzag.
Beginnen we aan de Lgngebrug, waar een
maal ale Eendjes- of Letidsch® Waterpoort
was. Er zullen nu zooVelen naet meer ziin, dlie
zich het ranke, spitse gebouw met leden ge
dékt berinneren. In 1866 yiel het ondier de
mokers der sloopers.
Met den vesrttoren aan die Overziidlé weridl
de invaart tot de stad bieheereeht. Beamen
(i.w.z. lange palen op. het water met ijzeren
punten bezet» sloten aan dezen kant het
Spaarne af-
Voor de Leidsohë Vaart bestond, Voleirén
hier de schuiten op Leiden af. Vandhar
dat men dit hoekje Spaarne vroeger ,,'t Le.vt-
ecke Sparen", noemde. Voorbü hot Veer kwam
men dan eerst aan een brouwerij, dlam aan de
Zoutkeet van Hoornbeek, verder langs een
pa.ar scheepstimmerwervenAan dienzelfdlen
kant zag men in dé eerste helft der 17ë eeuw
onderscheiden zijwegen en paden, die naar die
daarachter gelegen landerijen voerden. Zoo
had men daar o.a. de Dey manslaan, de Bo'ls-
laan, de Koningslaan, de Rooolepoort. welke
namen meestal herinneren aan vroegere pa
triciërs, die daar bezittingen hadden, A rent
Pieterz. Deyman o.a. was aln 1683 Raad der
stad Haarlem, later ook Burgemeester»
Een zijner nazaten liet de brug over den
Singel bij de tegenwoordige Pieter. Kiesstraat
slaan (toen nog een pad)) waarlangs hti een
tuin had. Vervolgde men ziin weg, dan kwtam
men aan de Rustenburg©:- en Tl© Dorper- of
Twiinderslaan, waar 't Twijnderhofja in lag.
verder nog de Camperlaan.niet ver van de Oort-
beek (Oort een verdienstelijk musiiicus. leer
ling van een onrter grootste componisten, n.l.
Sweelinck.) Dicht bij de Eendjespoort, waar
oudtijds de eerste vestingtoren aan dézien kamt
der stad stond, vond men vroeger een molen.
Ampzing zegt daarvan in ziin gedichten?
„In 't Suyden staat de Suyl Van d'oude
Hoogen Molen."
Toen men in 1856 en 1857 dé vestingwallen
sloopte, vond men er nog 'de fundamenten
van. Vroeger lagen dé landen in de richting
der Kleine Houtpoort geheel open. Ia dé 17e
eeuw kregen ze een andere bestemming. Men
vond daar ook hot Rozenprieel. De heel® serie
tuinen daar behoorde, aan een vereeniging van
tuiniers, dio door een hek aan den Singel toe
gang hadden.
Ala we zoö langs het Spaarne. dwalen, dan
dringen zich a'rie feiten aan onzen geest op
n.l. Haarlems recht van Zwanendrift, de
-Haarlemsche Binnenvaarten en Haarlems
Vischrecht.
Haarlem bezat in vroegeren tijd verschil
lende rechten en vrijheden. Daartoe behoorde
o.a. ook hot Teeht tot het houden van zwanen
Dat dateert al van overoude tijden en was
eigonlijk een voorrecht, dat door dien Graaf
aan sommige edelen en steden werd geschon
ken. Zoo bad dé heer van Heemstede het recht
van Zwanendrift reeds vóór Haarlem gehad'.
Voor Haarlems Zwanendrift moeten we echter
mot den oudien Graventijd teruggaan.
Do eerste Zwanendriften werden door
de rogeering van Haarlem in 1608 voor f 900
gekocht van juffrouw Josina van Groeneven
Vóór dien tijd was de Zwanendrift en Voge-
larü voor een bepaalden tijd verpacht aan bij
rondere personen, onder voorwaard©, dat na
verloop van den pachttijd, de stad' het recht
zou hebben alle broedend© zwanen voor een
bepaalde som over te nemen. Meermalen gaf
t die bepaling last en onaangenaamheid. Zoo
werd o.a- onze stad daardoor in. proces gewik
i keld met/Dirk Nuiszenburoh.
Om nu voortaan geen moeilijkliedten daar
over meer te hebben, kocht Haarlem 2 Juni
1608 de Zwanendrift en Vogelarij voor een
groot gedeelte van boven,genoemd© juffrouw
Groeneven. Sedert stelde d® Haarlemsche ma
gistraat een bepaald persoon aan. met dien.
titel van Pluimgraaf. Deze was belaat met het
opzicht over en de zorg voor de zwanen
'b Winters werden ze in het zwanenhok aan
den oostkant van de Groote Houtpoort ge
bracht. Hoe eu wanneer die zwanendriften
oigeudom van H a a r 1 em#werde n(volgens re
keningen uit midden 17e eeuw pachtte Haar
lem van de Rekenkamer van Holland o.a. voor
0 jaar de zwanendrift in 't Hof ambacht,
Spaarnwouda, Spaarndam en Spaarnoland voor
twintigh schellingen» van wéa groeten Vlaams
don schellingh, vrij geld) kunnen Wé niet
zeggen.
Niet lang nadat Haarlem d© zwanen in eigen
dom had bezeten, «loot de stad met den heer
van Heemstede een verdrag, waarbij bepaald
werd, dat de zwanen in d© wederriidsöh® ju
risdictie, onverhindérd en zonder gevaar zou
den mogen drijven."
Kwajongens en eierSiioven ziin ©f altiid ge
weest. In de 17e eeuw en later, word dé keur
op de zwanendriften en de nachtegalen telken
iare vernieuwd- Mijne heeren van dén Ge
tochte der stad Haarlem, onderwinden©©, dat
vele moedwillige lieden zich niet ontzien de
jBwanen, zoo oude als iongé, te beschadigen en
t® do oden; mi-tagaders dbrzeüve eiieren te ver
nielen. en dus de voortteeling der Zwanen te
verhinderen en te beletten, tot ruin® van dia
zwanendrift, maakten strafbepalingen' daar
tegen, gedateerd feu 24 April en igelPuMiceord
den SOaten Miert 1749.
Art. II zegt o.a. .«Dat ook niémand Van' wat
editie hij zjj, zich! zal onder wind én
len, Ia zwanemncstea 139 wtooiien, of ld© zwanen
te verjagen, door wat mldldél sraükB méaft® «jet-
sdhfédon op de boet© ivto drf© -«luMén, telken
reys® ma zulka 'gebéuren mogt>."
Eerst werd de Zwanendrift dolo» d© s6ad
verpacht, dtooh in 1669 yerd daairoVett e®n
pluimgraaf aangesteld! i Mr. Matheus Steyn
was de eerste. De zwanen wérden véotr etakib-
rekeniug gehouden. Volgen® Allan rijml z® om
streeks I860 opgeruimd. De tegenwoordig©
Haarlemmers kennén evenwel dénkt mij de
stacfezwamen in den Kloppensa ugel zooaveir hun
hengit. In 1829, dus 90 jaar .terug, werd in
den Gemeenteraad voorgesteld om $n hat
Spaarne, ibusschen 8© Lange Brug en den
Buxgwail een niéuw zwamenhuto te bouwen,
waafivan 'd© kosten 1400 zouden bedragen.
De Raad! vend dat te hoog en meende, dart het
wel mindér kon, hield Kil het voorstel in be
raad- Énkel© jaVeh later yerdwétnénl die. Zwa
nen,
Dat koopen Vainl hielt recht vatn Zwanendrift
stond woer in verhand met d© visadherij,.
Ln hetzelfde jaar dlat een pluimgraaf werd
aangesteld, benoemd© de regeering van Haar
lem ook eten Vroommoearter. Deaa waa belast
mat het toezicht op al d© stedieOojika vissche-
rijén, zoowel in de gepachte als in cé ©ligen
wateren. De eenste vroon meester Waa Pieter
Jacobz, Schout.
Alle netten moesü hii keuren' en ontviin»
voor elk door hem gemerkt net, zes stuivers.
Wie een niet gemerkt net gebruikte, betaald©
daarvoor drie gulden boete. Dé pachters
mochten geen He'dten gébruiken, dié bij aten
vroonmeeeter niet békend waren, op een boete
vadrié guMén. Het opteckonen vain dia per
sonen bracht den vroonmeeeter twee stuivers
in kas,
De vroonmeester had ook te zorgten', dat d©
gevangen vfiechi nergens andters dén te Haar
lem ter markt- werd gébracht, uitgezonderd
was de visch in het Nieuwe meer gevangen.
Minstens éénmaal 'a jaars moest elke pachter
dén vroommeeater een zoodie visch aanbieden.
D© verpachting van het Haarlemsche visch
recht had in, drie peroeelen plaats en bracht
op in 1668:
lo- Het Noorder Sparen met Lieddé en Wij-
breckermeer, 25 pond; 2o. Bet Zuidér Snaame
mét dé Lie'd© tot aan het Penningeveer 20
pond; 3o. Het Spiering, Nieuw® Lei'tikeméer
(declen van dé latere Haarlemmermeer) 60.
Ln 1832 wend! tussehen dé stad en dén staat
een contract gesloten, waarbij aan de stad
Haiarlem die rechten werden 'overgedragen,
diie de domeinen bezaten op de vissoherii in
hét Spiering- en in het Niouwcmeer. dé Mooie
NieJ» het Spaainne en dé aangrenzend© wate
ren.
Bij het droogmaken dier Haairfonunerimeer,
ontving de stad voor dé visscherii in de mee-
ren f 3630, vergooding. Na de droogmaking en
vooral sedert de grachten door de uitloozing
van faeoaliën zeer, bedorven werden, is die
vischorij dalarin zeer. orubeduidlenid «ewordent
W© vermeldden reedte, dat het recht van
zwanendrift .in nauw verband met Haariem's
vigelierij recht stond, maar eerst willen we nog
herinneren, dat in vroegere jaren nlaasit de
Groote Houtpoort een koepal stoma', toebehoo-
rende aan den vioormaligen burgemeester, Jhr,
D. Hoeufft. Onder dien koepel vond men. het
hok waarin de stads zwanen des winters wér
den bewaard- In den volksmond heette het
Zwanendrift.
Het vischrecht in het Sip a ar me behoordte
oorspronkelijk aan de g-rafelijikheid. Bteef in
1577 de viflscherüi in de Spaarnidlamsche s-TUa.-
zen onvorpacht. ook lukte het de'kamer vatn
Rekening niet, het Spaarne enz. te- verhuren.
Dat bleef alles onbeheerd tot 1603, toen na
sententie van den Hoogen Raaa' d© grafelijk
heid besloot tot het verpachten der visiadherii
in die wateren. De stad Haarlem verzette zidh
daartegen. Ten slotte werd bü accoord van 18
Oct-. 1607 de zaak met genoemde kamer uit
gemaakt.
Haarlem pachtte van d© grafelijkheid de
visscherii in het Spaarne, dé Nieuwe en de
Spierinfi'mees'ter én de aangrenzende waleren.
Dadelijk ging Haarlem tot verpachten over.
maar de uitdrukking ,,aanpalenda" wateren in
het accoord gaf aanleiding, dat men do Viif-
kuiizerpoél en dé latere Mooie Nel er ook bii
rekende. Deze wateren behoorden aan Josina
van Groeneven, zuster van Pietor van Dorp,
welk© pro'dest 'togen, dé verpachting aaintee-
kendé. De einduitslag was, dat Haarlem ge-
ïoemdie wateren met de Zwanendrift voor
f 900 kocht.
In een (vroeger artikel schreven we, 'dat
Haarlem do heerlijkheden in den omtrek aan
kocht ter wille oener goed© politie. Daar de
Haarlemsche rechtmackt zich alleen uitstrek
te voor zoover dé vrijheid reikte, was een mis
dadiger dadeJiik vrij, zoodra bü in een der na
burig® heerlijkheden was gekomen en aldaar
door da jurisdictie van dien hoer werd be
schermd. Met het aankoopen dér heerliikhedien
om de Meer. Deze werden aangekocht tot be
houd van. dé vaart door Haarlem en om het
graven of mazen van verboden binnenvaarten
te beletten, T® Spaarndlam -was al in dé -13e
eeuw ©en grafelijke tol. Elk schip van unit het
Noorden of Van de Zuiderzee komend, moest
daarh®en en langs helt Spaarne door Haar
lem. Van uit Amsterdam kon geen schip door
den dam aan den Overtoom over dé Moer naar
't Zuiden, men moest over Spaarndam.
Zulk® dammen en düken had Haarlem nu in
verscheidene zijner heerliikhiedten, dat alles om
het monopolie vain den doorvoer te hebben.
De Commissa nissen der Binnenvaarten haddten
hierover het toezicht.
Telken jare zagen de bewoners der Spaar-
ne-oev'era een kleurig tentjaahitjo naar het
Zuiden gaan, om alle damimen, bruggen, slui
zen te inspeoteeren. waardoor „verboden bin
nenvaarten" onbruikbaar waren gemaakt,
maar dia de tegenpartij vaak beproefd© „weg
to ruiimen.
eisbureaci in ©en «unetig iéeuWoat; ver
kregen. Nérvolgen* kwamen toll behSaudeiliina
diverse iechrijven van fabrikanten, pa door. la
vering van minderwaardig© iproauoteru, ver-
oarssaakÜ hebben dat een actie van da geza
menlijk® winkjeüerB tonen hen ia btegénnten,
waarin hert Oriefeibureau de leiidikiig héefft. Ta-
recht iwérd nog gememoreord bü nléuiw© con
sumptie artikelen alvorens bestoUlhgan tol doen
het: oordeel t® vragen Van dén gstmeemteliiken
keuringédieniak .v a® dé zijd© 'cfor mdlkihatojd©-
laren iwerd alsnog ernstig gieklaagd over de
op bomden rijmde iwaSzllgimg 'tel d© regeling dér
melkrantsoéaeering en weaiddeze wlfzdlging
onnoodig en hinderlijk in hun bedrijf geacht
(Vil eoaohlooze dlaigjen^ Hert WHjki.
nioodii'g te zijn er nogmiaals 'd© aandacht op te
vestigen, dat door den minliister van llamd!-
>ouwi rijn inig»»teld twie© vlieeséhlooz» 'dagen
pens weeik, t,w. Dinsdialg ®n .Vrijdag. Op ge
noemde dagen! is hlet dés verboden vfoetséh itn
©enigen vorm (waaronder begrepen yfeeach
van wild en gevogelte) in wimkéls ®n neatau-
rants en daarmede gelijk te stellen inridhbin.-
gen onlbeireid af te levéren of te dlotea aflev®-
ren,
ii*l mi 3 u v o r! w P ®a-
Teruw te bekomen -bijj: rA, Groeneiweigten.
Scliourwtjaslaan 40» horiogé; G. jVélu, Gr.
Houtstraat 6B, portemonnadé; H. V, Thiénem.
Fr^nkestraat 9, handschoen; (Ni Kar zon.
Ra.amsingei 24 Zwart, handbehoen'iA, Bonte.
Vocuruitgan.gsitraat 11, edhoen: Ji. H, Vrugt.
K. Hcerenstrhat 26. hiandlsohaenA. Chbelens,
Laidlscliestraalt l'Bl, foouis; H. A. Domiker,
Spaarne 39 (2 maal bellen), paralpluiéM.
Dortmund, Zomerstraat 23» staart van) eten
bont. B. Was mus, Jan. Steeusitraat 31. roten-
•krams in étui.
Kalenders. De N. V. Hanzebank ïu hert
Bisdom Haarlem zerudit ons Oen praldtiisch®
maaudkaïendler, wélk® aan de cliënten is ge-
ziondtenu Op aanvrage worden meerdere exem
plaren voor kantoren e.d. beschikbaar gieeiteld.
Eén zeetr aardig© kalender ontvingen waf ook
neig van die vereeniging „Nederlandsch fabri
kaat". Op elk blaadje bevindt zich een 'gieec'
bedachte reclaim® voor het streven dér ver
eeniging.
HEEMSTEDE. - De 'dra® bakkers dezer
gemeente rijn onderling overeen 'gekomen» dien
nachtarbeid af te schaffen. .Woensdag gaat d©
nieuwe regeling in.
BLOEMENDAAL. In' d® iMaria-Stioh-
tinig te Haariém is OVérle'den de heer E. P..
J. van Beek, comm. chef a©r a fleering finan
ciën ter gemeente-secretarile, alhier-
SQHOTËN. Géboren: ArnoMUa, z. viau E
Noack en L. Pino J annctjc en Helena,
tweel. 0van J. H. ïtabenberg en J- Groot -
Margaretha Johanna, <1. van S. Btiaim en Th.
Deén Willem Hendrik Pieter z. yan A.
Cats en A. M- Jansen 1 Adlriana JohaJnna,
q'. van H. Moolcnaar en B. M. d© Ligt.
OverledenJcaunetto Louis© Roosidorp,
echtg. van J. A. Serne, 30 jaar.
OndertrouwdG- Fortgen® en T- Kuijl.
HA.Ai;i,EMMERiLEEiR. Huiszoeking, Bü
-gelegenheid van een' huilszoelking bü; een ar
beider aan den Hillego mmerdiik ia gebleken,
d'ait d© mian zich had schuldig gemaakt aam
diefstal van een pak manufacturen ten nadee-le
van dien koopman P. K. uit het n'ahurigé.Hil-
legom; van een hek v'an een schoolplein ten
nadeefe der gemeente en'van een zak er.wtten
en boouen ten madtee-1® van '3 man® patroon,
dien landbouwer B.
De ontvreemde goederen .wérden Door de
politie inbeslag genomen en tegen den dader,
die initusschen dén diefstal bekend! heeft, werd
proces-verbaal opgemaakt.
tóinnen géven, zéoEtaiÉ idfflt gevaar in
elk geval veounieiden moét iwordiem.
Ten alotte rij nog aangestipt, dial biji 'deze
giistilnlgméthoid© het aardéppalpocdler eeni voor-
maan© placvta inneemt, zooodét ton gevolge, vian
den Üoogen prills van dit product da productie
kosten Van dte bakkerij zouden etii'gen.
-'-j-
Eellpeénl Inl "1919. Inl H, en D. von
den w© mieldinig gemaakt vlah twee zomneolipsen
«n éen maameclipa in het jaar 1919.
Eén totaie zonjaVérduiilstorkng heeft plaats op
28—120 Méii. Do central® liju dier verduistering
loopt dwoire door Znv.1-Amerika, over den 'At-
ianitfecihen Oceaan en Midden Afrika en oiniddgd
bü Madagascar. Op 7 Névembor to ©r ©en go-
aéelterijfco miaansvorduiietèrinig» hier te lande
zichtbaftT. D® dénd© eclips, ©en ringvormige
zonarorduirterimg, zal 22 November, hier ala
©en gedéeltelij'ke eclips nog precies voor tous-
otnidérgang kunnen waargenomen worden.
Het Jong-Studentenblad.
3ECet8 eor&te nummeir van den zevenden jaar-
gtaug valn hlet thans <loor Hoes en Verbiest te
Gouda uitgégévén Jong Studenteniblaidl is in
een gr.ooter en steviger pak gestoken dan
voorheen. Hert is altijd een goed toeken, als
©an jomig Kdhlalam ©en aoodknigo groeikracht
vertoont, dut da oud© plunjfl moert worden
vervangen door ©en coetuum, waariU hert zich
gemakkelijker kan. bewegen en mét notg meer
vrijmoetdliigheddl vertooniem. De Hilsrt der mede-
woriiora is woer miert een aantal narneni van
illiusitre pérsaonlijkheden vermeerderd. De vér-
schiienld© rub rieken zün ook thans weer uit
stekend verzorgd en vormjen het bllad tot een
degelijk, prottig onderhoudlend geheel»
Crisisbureau Middenstandsverecniging.
Op do Dinsdagavond gehouden vérgadteiring
opende de voorzitter deze. in verband met de
jaar wisseling, met eendge aangename wóórden
en werd een woord van dank gebracht aan de
verschillend© heeren voor hun medewerking
in hot vorig jaar. terwijl tevena gememoreerd
wond, d© gunstigs .working van hert Crisisbu
reau. D© nortulen werden ongewijzigd goedge
keurd en wemd tot behandeling der ingekomen
stukkon overgegaan.
Een. Bchrii.von wa© ingokomen onj bemidd©-
limg tozak® kolé^vtforzienijng in jRarticuliér
c«
Do üitwüzing van ©nee vliet.
Op die vragen van het Kamerlid Van Rave-i
stoiim betreffend® uitwijzing van den Neder-
landsohen staatsburger H. Sneevliet uit Ne-
dterlanidisicili-Indië luidt hot antwoord van dén
minister van Koloniën:
De gouvorneur-generaal van Niederlandsch-
Tndië heeft telegrafisch bericht, dart hor-
niicuwde pogingen van den heer H. Sneevliet,
do organen van het openbaar gezag te verlam
men, da Indiischo re/roering hebben gedwongen
hem krachten® art. 45 van het Rcgoerintnsre-
glement het vérbltüf in Nederlandisch-Indië te
ontzeggen.
Indien d® heer Sneevliet Nederlander is. zal.
ingcvoligo het laa.tsite lid van genoemd artikel,
het besluit tot verwiiderto.-'' zuodra liet uit
Imdlië ia ontvangen, aan de Staten-Generaal
worden madeigodéeld.
Do ondergeteekendo ia bereid om de
Indische rogeering op te dragen den maatre
gel weder omgedaan t® maken.
CRISIh GELEGEN HEDEN. M
broodbebeiding.
Eemigen tijd geleden word ia d® bladen mel
ding gemaakt van een methode van broodberei-
dimg van den heer Ph.' Kaizer te Ziw.olle. waar
door niet minder dan 4 maanden graan zou
kunnen worden bespaard. Dienaangaande ver
neemt het „Hbid." het yogenictc
De broodlbereidiiagsprocédé® dio ter kennis
dor Regeering worden gebracht» worden met
belangstelling gevolgd'.
Zoo ziin met de method® van 'den heer Eail-
aer op verzoek van d© Rogeering,, proeven
genomen aan hert Station voor Maalderij en
Bakkerij te Wa.geningen en vervolgen® in het
groot omlor leiding van professor, dr. B. Sjol-
lema bij d© broodfabriek >_>Be Dageraad" te
Amsterdam en de bakkerij ..Be Voorwaarts"
t® Utrecht.
De directeur van hert Startion. voor Maalderij
en Bakkerij te Wageningen berekent, dart die
methode van den heetr Katoor bij eoa verbrmk
van ^7,000 ton broodgron/dstoffen p©p maand
een® bezuiniging van pl.m. 100 ton graan per
maand opl'avert. Dit wil dho zeggen, dat. wan
neer op dez® basis g©diurend© 12 maanden de
methode van den heetr Katoor wordt toeigemast.
niet 4 maanden besparing, maar slecht® ©en
besparing van, óón dia,« verkragen, wordt-
Al zou elk© besparing, hoo gering di® ook
rii. op zichzelf a© aandacht waardig zijp., ©en
afdoend® reden ©m deze method® miert in te
voeren, ia gelegen irn do omstandigheden, dart
eenig® routine noodig wondt geacht, vóórdat
met dezelfde zekerheid éven gééd brood gebak
ken kam. worden al® op de gabruiikerijk® ,wiize.
Hét behoeft geen betoog, dart bü dl® heersctóen-
d!e broodlschaarecht® nnriuk'yin^on op rmecaj of
mindeo groot® schaal tot beÖentótjtl gévölgen
R-K. Kweekscholen. Op initiatief
van ©en voorloopiig® oommissti© werd Zaterdag
ijl. te '«-Hertogenbosch een vergadering ge
houden van Beeimren en leerotren aan R.-K.
Kweekscholen in ona land.
De vergadering werd geleid door den heer
Middendorp uit Beverwü'k. De heeir Hendrik®
br.acht verslag uit ovér d© audiëntie» dli® on
lang® had plaat® gehad1 bü den minister vian
Onderwüö, Kunsten en, Wetenschappen, om te
verkrijgen gelyfcsrteiliingl met Rijkskwecksidliio-
leri, of, zoo dat voorloopig niet mogelijk was.
een hoogere Riiksbüdrage» en van a© verdore
pogingen, die gedaan waren om dat doeil te
bereiken. Met voldtoeniing werd geconstateerd,
dat de minister op de suppletoir® begr,00 tanig
een poert voor verhoogd© subsidie uitgetrokken
van 100,000. maar teven® werd betreurd, dat
die som zoo laag was. Als men in aammerkiin
neemt, dat er ongeveer 60 bi.izonetere kweek
scholen rijm, dan weet men oolc. dat de ver
hoogde subsidie voor elke kweekschool veel te
laag is.
Aan d© heeren Middendorp, Weiiiten3 uit
Tilburg én Hendris uit Boxtel werd door de
vergadering opgedragen een nieuw request te
presenteer en aan de regeering en dé Tiweedle
Kalmer, om te verzoeken, dien post alsnog aan
merkelü-k te vorhoogen.
Immer», do billiilkkeid daarvan ligt voor dé
hland, waar het Rük op 't oogenfblik voor dé
Rijkslkweekschool.lteieriiugen vier maal zooveel
[uitkeert ala voor d'ie Van bijzondere kweek
scholen.
Neg werd besloten, oen Bond t® stichten van
Roomsielh-Biatholieke Kweekscholen,
D® genoemde drie heeren zullen statuten
ontwerpen en verdere maatregelen nemen.
Smokkelen van turf. In den Noor-
clar-ÏJ polder VIII gem. Oost zaan, dis ©en veen
derij, waar veel turf wordt gestoken- Deze turf
moot déor de verveneT® tegen maximumprijzen
aan de regeering werdén gelevérd. Soms komen
ook wel ©en® amdter© afnemer® in aanmerking.
Vcél turf word n.l. clandestien verkocht, niet
het minst aan personen nit Amsterdam, die
er een daggeld mee zoeken t® verdienen.
Vooral in den laatst en tiid verdwenen karren
vol in die richting.
Om hieraan een ei rude te maken heeft die
Oostzaansche politie Zaterdag van eenig® Am
sterdammer® 10,000 turven in beslag genomen,
wcilk® voor het vervoer naar de hoofdstad ge
reed stonden, aldu® bericht het „HM."
Dievenbende gearresteerd. De
politie te Arnhem beeft de hand gelegd op een
dievenbende bestaand® uirt 7 personen, onder
wie een 15-jari«e jongen, die d® laatste weken
de stad onveilig maakten. Taliooza malen wer
den op onverklaarbare wiiae diefstallen ge
pleegd, waarbij men zich veelal d'oor madldel
van valisohe sleutel® toegang tot dé ivoningen
verseliaft. In hoofdzaak werdén rii-wieden en
kleedingatukfcen van gangbapsltoHcen ont
vreemd. Bii één^anbraak werdén ook gouden
sieraden en een gedrag aan geld gestolen.
Ten slotte is het gelukt een dér daders in
handen te krijgen; daarna waren ook slpoediiig
d® ze® anderen gevat.
Oplichting. P. B., visBchier to Oudldiorp.
heeft aangifte gedaan, dart hii door de firma
N. V. N. aan denVissohersdiik to Itottcraam op-
gdlicht is voor een partir wijn» ter waarde van
ongeveer 3000, Hii bad 4 vaten portwijn en
1 vat levertraan, verzonden. Van Oudldiorp naar
Rotterdam. Bü d® boot wiachrtté hem iemand
van de firma op, mert.wdien hij zidh naar hert
kaniteor begaf om het geld t® halen. De wiiin
zou naar de Kalvcrstraat vervoord worden. Op
hot kantoor ,wei,ger,d© men t® betalen en toen
do kooipm'an in do Kalvorstraat kwiaim, bleek de
wijn naar elders vervoerd.
Een Duitsoher dood g és® h1 oton-
Hert liik van het lid van den Duiirtsdhiani ad-
datenraad, Heutman, dli® Nieuwjaarsdag oven
over enz® ®ren®, onder Gr-oinau, tüdlenla eeu
arresitartie door een N'edlerliander werd dteödge-
schorten, is op laat van de Duiteéb autoriteiten
ter bes'chikking gesteld van d® Nederlaudéch©
justitie en Per automobiel naar Almelo overge
bracht» teneinda gerechtelijk it® worden ge-
zaak' rée'c!® 'door "den lechiteï-Copimilssaria to Al*
melo gehoord.
Naohtoli.iko Stroop tooh ton. Zeve
naar werd da laatste weken onveilig gemaakt
déor eene dievenbende, die er haar werk vaA
maakt®, nachtelijke etrooiptoeht-en en iwbraked
te plegen. Bii ta,l van ingezetenen werden
kippen ontvreemd, 'terwijl bii d© weduwe Rl-
op Oudejaarsnacht werd ingebroken en een bef-,
dirag aan geld en sienadén ontvreemd. In d®
opslagplaats vain lsVensmidldteien voor passec-
rendé iiriigsgevang-enen waren d© heeren blijk
baar ook geweest. Men ontdekte, dat een paa'f,
kisten boter 'watren gereed gezet om te werdén
Weggesleept. De politie stelde zich eenig®
nachten verdekt op en met sucoe®. Wamt Zater
dagnacht werd plotseling een raam opgescho
ven en klom een zekére K. naar binnen- Dé,
marechaussee greep hem beert' en trok hem naar
binnen. Twee andere inbrekers vluchtten toen',
doch werden eveneens gevat. Het drietal zit
thans achter slot en grendél.
"Zondag to tijdens de afwezigheid der
bewoners ingebroken door 't uitsnijden van
een ruit in een woning aan den Noord weg
te Middelburg, Een bureau en een kast
werden opengebroken, doch niets wordt ver
mist, De be-woner had' al zijn geld medege
nomen mert het oog op de! vele inbraken)
der laatste weken.
Dinsdagmiddag ongeveer 4 uur geraak
te een met twee paarden bespannen militair
voertuig aan dé Javastraat, op den hoek
van "de Zeestraat te' 's Hag<e te water. Mei
behulp van den Gemeentelijken Reinigings
dienst werden voertuig en paarden weer op
het droge gebracht. Persoonlijke ongeluk
ken waren bij het ongeval niet 'te betreuren.
Dinsdagavond to tengevolge'van mis
stappen do 65-jarige ScheVenïnger A. V.
van een logger in de1 Visschershaven ta
Scheveningen gevallen en verdronken.
De aardappeldrogerij' der firma Vles-
sing waar 500 arbeiders w'orkzaam zijn,
wordt 20 Januari stepgeaet.
De tram Den HaagDeiden zal haar
dienst Den HaagVoorburg weldra aanmer
kelijk moeit'en inkrimpen, mdien niet spoe
dig in den koiennood wordt voorzien.
De reserve,-voorraad brandstoffen is geheel
verbruikt.
Het water van dten Rijn te Amerongen,
is thans zoo hoog gestegen, dat alles ia
overstroomd, ook dei Amvrongsche beneden-
polder, door het openzetten der sluizen. Do
pont is van de reiep genomen, zoodat de
overtocht per roei- of zeilboot plaats heeft.
De 18-jarige bakkérsgezel G. S. te De
venter ki'eeg de, vorige week een wondje
aan den arm. Hij' had die onvoorzichtigheid
het open t'e krabben, tengevolge waarvan
blomdvergiftigi g on s o. d, waaraan hij tha a
na hevig Lijden is bezweken.
De vrachtboot-en t® Harlingen durven dei
nachts niet meer uirt t® varen weren® d» aan
wezigheid van mijnen op d® kusrt. Een. paar
maal werden ontploffina'en gehoord.
In do laatste dagen zü'n een 10-tal münenf
van verschillende nationaliteiten, onder de ge
meenten Bergen, Egmond en Schoorl aange
spoeld. Een drietal daarvan liggen op het:
strand te Bergen-aan-Zee, vlak voor het hotel
Nassau-Bergen. Militairen ziin bezig de mijnen
te diemomteeren.
Ter drukkerij Geuze, waar de brood-, kof
fie- en theekaarten worden gedrukt, is Zater
dag een dér werklieden gearresteerd wegens
diefstal van broodkaarten. Men zegt. dart bii
ongeveer 600 door zijn diefstallen heelt ver
kregen.
Door de justitie t© Heerenveen is Maan
dagmiddag in preventieve hechtenis gesteld d®
46-jarig© P. B., te Oudenbcsch, verdacht in
den morgen van 5 Januari uit wraak brand
gestiiéht te hebben in een bergplaats van cn
ataanda naast da woning van A. Brinkman al
daar.
De arbeider Phaf kwam in
aanraking met liet stoomgemaal in de Dieps
meer bjj Koedijk en bleef op do plaat® dood.
1 Zondagavond lieeft de politie te Bussum.
een drietal rijwielriieven gearresteerd, waarbij
Van vuurwapens gebruik is gemaakt. Drie rij
wiel en, .welke juist na-.braak getolcn waren,
werden. in 'belag genomen. De vierdo man
werd in zijn hui® gearresteerd. Bü het verhoor
bleek, dat men hier t© doen had met een bendo
rUwiddieven, di® in den laatsten tiid Bussum
onveilig gemaakt had.
Te Den Haag werd ©en. geval van nek
kramp geconstateerd bii een koetsier van de
firma P, Zondagavond werd de man plotseling
aangetast en gisteravond was ritn toestand zóó
danig. dab zijn overlijden ieder oogenblik kan
werden verwacht. De man to gehuwd en 26
jaar oud.
Door de politie te Amersfoort to in voor
loopig® bewaring gesteld een in dio Infanterie-
kazerna gelegerd® militair» die alle goederen,
zoowel rijks- al® particulier®, van een naast
hem liglgendien soldaat, toen deze met verlof
wa®. gestolen en verkocht bad. De politie stelt
een onderzoek in.
D® politie heef tusschen een transport
Emgateche soldaten ontdekt de Engelscha
vrouw N. A., die zich. ala Engelsch soldaat badl
vermomd om haar man. di® een Duitscher ia
en in Engelscho krijgsgevangenschap lee-ft to
gaan bevrijden- Ze i« ter beschikking gesteld
van den vreemdelingendienst.
T® yriienban ia een electromotor, ter
waarde wain f 1000» ontvreemd uirt hert pomp
station van den tuinder A. R., op, den Rotter-
damschen weg.
In den afgeloopen nacht rijm te Delft dri®
personen betrapt, die hadden ingebroken irn
liet pakhuis vam da firma D.. aan de Phoenix-
atraart, waaruit rii een baal taibak ter waard©
v,am 600 hadden gestolen. Een der inbreker*
had een met zes scherpe patronen geladen
revolver in rijm bezit.
Nadat het wiaa to Barncveld reed© enkel©
dagen zoo erbarmelijk lecht was, dat het biina
geen warmt® of licht verspreidde to zoo even
bij bekkenslag bekend gemaakt, dart de gasfa»-
brieb, wegens gebrek aan kolen, gedurende 24
uur. gebéd zal worden stopgezet.
Men to than® béng de wapens en verdof©
e q ui pomentetukken van dé Dui techo soldaten
Bebouwd. Na afloop van dez® schouwing, to
het weder per auto naar DuitschJand terugge-1 dia onlang* door Limburg naar hun land ziin
nwMMaiKWtftiLV iBjmaoL sat w gütptjt -
