^ÏNNlNÏSNEr
«jKUNSTéEN KENNI&
KERK EN,SCHOOL
VAN OVERAL
Distributie-Aangelegenheden
rer-
behandeling
I, düb dóe* Ie-
neten, Var-
lUIT BOEK EN BLA&T
KORTE BERICHTEN
V^apeen raming van 80.000 wist zij oiefoliï.
7e toer GERRITS dringt ook &aü op, n©r-
janbesteding.
.Do heer KLEIN" motiveert zijn ïnèeninfe;
liegen hat voorstel-Wolzak-Van Liomlt.
De heer POPPE zegt, dat door een prae-
ödvies van B. en W. do zaak weer opgehouden
wordt.
Do VOORZITTER vraagt, 'deze zaak in cle
eerstvolgend© vergadering van B. en W. ter
sprake te br en-o-gen.
De motie Wolzak-Van Liemt wordt echter
tóch in stemming gebracht en verworpen met
9 tegen 13 stemmen.
Niets meer aan de orde zijnde, wordit do
vergadering 4% uur gesloten.
OM en BIJ HET ZUIDER-BUITEN-
SPAARNE.
Wat hebben, .we d-e laatste jaren véruridterön»-
iren gezien aan dffit water 1 De zoutfabriek stop
gezet 1 Mei 1917 en verkocht kreeg andere Wet-
a temming, diito vdte i aas te Haarlemsch© bier
brouwerij. De atad kocht dezer dagen het bui
tentje Buitenrust, een tboulwipjam tvo-or dlia
gronden vend evenals een ander voor terrein
in de buurt goedkeuring, terwijl het Zuiidter-
houtpark zich langzaam maar zeker uitlbreidlt.
Laten we nu eens zien, hoe 't er lang© d!en
linkeroever een halve eeuw geliedlen uitzag.
Beginnen we aan d© Langebrug, waar een
maal de Eendjes- of Leidsche Waterpoort
was. Er zullen nu zoo-vielen niet meer zijn, die
zich het ranke, spits9 gebouw met leien ge
dekt herinneren. In 1866 viel het ondier, de
mokers dier aloopers.
Met den vesttoren aan 3e overzijde werd'
de invaart tot de stad beheorackt. Boomen
tf.w.z. lange palen op het water met ijzeren
punten bezet, sloten aan dezen kant het
Spaarne af.
Voor de Leidsohe Vaart bestond, voteren
hier de schuiten op Leiden af. Van-daar
aat men dit hoekje Spaarne vroeger ,,'t Leyt-
sclia Sparen" noemde. Voorbij het Veer kwam
men dan eerst aan een brouwerij. d!an aan de
Zoutkeet van Hoornbeek, verder langs een
paar scheepstimmërwerven. Aan dienzelfden
kant zag- men in de eerste helft der 17© aeuw
onderscheiden zijwegen en paden, die naar die
daarachter gelegen landerijen voerden. Zoo
had men daar o.a. de Deymamslaan, die Bole-
saan, de Koning-slaan, de Rooctepoort, welke
narfen meestal herinneren aan vroegere pa
triciërs, die dlaar bezittingen hadden-. Arent
Pieterz. Deymau o.a. was in 1583 Raadt der
stad Haarlem, iater ook Burgemeester.
Een zijner nazaten liet de brug over dien
Singel bij de tegenwoordige Pieter. Kdesat-raat
slaan (toen nog een pad) waarlangs hü een
tuin had. Vervolgde men zün weg, dan kwam
men aan de Rustenburger- ea de Dorper- of
Iwijnderelaan, waar 't Twiinderhofja iu lag,
verder nog de Camperlaan.niet ver van de Oort-
b-eek (Oort een verdiensttelüfc musicus. leer
ling van een onzer grootste componisten, n.l.
Sweelinck.) Dicht bij de Eendj-espoort, waar
oudtijds de eerste vestingtoren aan dezen kant
der stad stond, vond men vroeger een molen
Ampzing zegt daarvan in ziin gedichten:
„In 't Suydèn staat de Suyl van d'oude
Ho ogen Molen."
Toen men in 1856 en 1857 de vestingwallen
Bloopte, vond men er nog die fundamenten
van. Vroeger lagen de landen in de richting
der Kleine Houtpoort geheel open. In de 17e
eeuw kregen ze een andere bestemming. Men
vond daar ook het Rozen-prieel. De heel© serie
tuinen daar behoorde aan een vereenigimg van
tuiniers, die door een hek aan den Singel toe
gang hadden.
Als we zoo lange het Spaarne dwalen, dlan
dringen zich a'rie feiten aan onzen geest od.
n.l. Haarlems recht van Zwanendrift, de
Haarlemsohe Binnenvaarten en Haarlems
Vischrecht.
Haarlem bezat in vroegeren tijd verschil
lende rechten en vrijheden. Daartoe behoorde
o.a. ook het recht tot het houden van zwanen.
Dat dateert al van overoude tüdien en was
eigenlijk een voorrecht, dat door dien Graaf
aan sommige edelen en steden werd geschon
ken. Zoo had de lioer van Heemstede li-e-t recht
van Zwanendrift reeds vpór Haarlem gehad.
Voor Haarlems Zwanendrift moaten we echter
met den ouden Graventijd teruggaan.
Do eerste Zwanendriften werden door
de rogeering van Haarlehi in 1608 vootr f 900
gekocht van juffrouw Jos-ina van Groeneven.
Vóór dien tijd was de Zwanendrift en Voge-
larij voor een bepaalden tijd verpacht aan bij
zondere personen, onder voorwaarde, dat na
verloop van den pachttijd, d© stad het recht
zou hebben alle broedende zwanen voor een
bepaalde som over te nemen. Meermalen gaf
die bepaling last en onaangenaamheid. Zoo
werd o.a- onze stiiul daardoor in proe©3 gewik
keld met Dirk Nuiszenburoh.
Om nu voortaan geen moeilijkheden daar
over meer te hebben, kocht Haarlem 2 .Timi
1698 de Zwanendrift en Vogela-rii voor ©en
groot gedeelte van bovengenoemd© juffrouw
Groeneven. Sedert stelde de Haairlemsch© ma
gistraat een bepaald persoon aan. met den
titel van Pluimgraaf. Dec© was belast met het
opzicht over en de zorg voor die ziwanen.
's Winters werden zo in het awanenhiok aan
den oostkant van de Grooto Houtpoort ge
bracht. Hoe eti wanneer die zwanendriften
eigendom vain Haarlem werden, (volgens re-
keringen uit midden 17e eeuw pachtte Haar
lem van de Rekenkamer van Holl-aud o.a. voor
6 jaar de zwanendrift in 't Hofambacht,
Spanrnwoud©, Spuarndam en Spaamelanid voor
twintigh schellingen, van wee groeten Vlaams
den schellingth, vrij geld') kunnen we niet
zeggen.
Niet lang nadat Haarlem die zwanen in eigen
dom had bezeten, sloot de stad met den heer
van Heemstede een verdrag, waarbij bepaald
werd, dat do zwanen in de wederziideoho ju
risdictie, onverhinderd en Zonder gevaaT zou
den mogen drijven."
Kwajongens en. eierdicvon zijn er altijd ge
weest. In do 17e eeuw en later, werd de keur
op do zwanendriften en. de nachtegalen telleen
j*ro vernieuwd- Mijne heeren van den Ge
hechte dier stad Haarlem, ondervindende, dat
vele moedwillige lied'en zich niet ontzien de
zwanen, zoo ouè» als jonge, te' beschadigen' en
te doodlen; mitsgaders derzeüv© eiieren to ver-
oielen. en dus de voortteeldug dier zwanen te
verhinderen en te beletten, tot ruin© v'an da
Zwanendrift, maakten strafbopalin-gicni d'-aar-
I tegen, gedateerd a'en 24 April en gepubliceerd
flien 30atea Mei 1749.
II zegt o.a. ,,Dat" ook memanil van Wat
fltaat of conditio hij zij, ziich zal cm-dlerwinijen
iia roeren
teï tei vernle- b'ecbül a
teemiige ?waneneioïen
lën, dte sJwan'enlniesften te etooaen, b£ id© tswauen
te verjagen, door wait mhdkïledi zulk© mogte 'gei-
schiedeu op de boet© van dtriia grilden. telken
reyse al© zulk© gebeuren mogfc.--
Eerst weid d© Zwanendrift clio'og 'd© stad
verpacht, doch In 1659 w-endl daatroveg een
pluimgraaf aangeateldiMr, -^faitheuö èteyn.
wa» dte eerste. Da zwanen werden Voor sibaidki-
rekening gehouden. Volgen© AUan; zii'ni ze öm-
streeks 1850 opgeriiimd. De tegenwoordige
Haarlemmer© kennen e.venwel 'dunkt mijl die
shaidtawatnen lin, dien Klóppcröinigeï zoteover hrin
heugt. In 1829, diua 90 jaar teruig, wend! lln
den Gemeenteraad voorgesteld ooa in het
Spaarne. rtuseeihe® 3© Lang© Brug en 'den
Burgwal een nlduW ziwanenlhu!!© te bauwen,
waarvan dte kostten 1400 zouden btedlrageni
De Raadi vond- dWt t© hoog en Melend!©, dat b©t
wel minder kon, hield hü het voorstel ih be
raad. Enkel© jaren! later .verdwenen 3e zwa
nen.
Dat kdopeni vlainl Set recht van Zwanendrift
stond weer in verband met 'd!e visscherij,
In hetzelfde jaar dlajt een pluimgraaf wetrldi
aangesteld, benoemd© de regeering van Haalr-
lem ook eten Vxoanmeeater. Dez» wiaa blelaat
met het toezicht op al de stedelijke viseeh©-
rijen, zoowel in dl© gepadhte als iin d© ©ligien
wateren. De oers-t© vroonmeester Was Pieter
J acobz, Schout, i
Alle netten moest' hü keuren en 'ontving
voor elk door hem gemerkt net, ze© striktere.
Wie een niet gemerkt net gebruikte, betaald©
daarvoor dlrie gulden boete. De pachters
mochten igeen lie'dlen gehruiken, di© bij den
vroonmeester niet bekend waren, op een boete
van drie gu-Mlen. Hot opteekenen vain di© per
sonen bracht den vroomnee&ter twee stuivers
in ka©.
De vroonmeester h!a!d Ook t© zorgen, 'dat <3)e
gevangen vdsch nergens andere dan ta Haar
lem ter markt werd gebracht, uitgeaondterd
was de.visch in hert Nieuw© meer gevangen.
Minstens éénmaal 'a jaara moest elke pachter
den vroommeeatoi een zoodtja visdh aanbieden.
De verpachting van het Haarlem ache visch-
reefht ha'di in drie perceel en plaats en br acht
op dn 1608:
lo- Het Noorder Sparen met LleSde en Wü-
breckermeer, 25 pond: 2o. Het ZuidJer Spaarne
met dte Lied© tot aan het PenningBveer 20
pond; 3o. Hot Spiering. Nieuw© Leitkemleier
(deden van dte latere Haarlemmermeer), 60.
In 1832 werd tuesdhen de atad en dien staat
een contract gesloten, waarbij aan de stad
Haarlem d© rechten werden overgedragen,
die ae domeinen bezaten op d© vóss-oherii dm
het Spiering- en in bet Nieuwemoer, d© Mooie
Nel. het Spa'airn© en dte aangrenzende wate
ren.
Bij het droogmaken dier Haarlemmermeer,
ontvinig de stad voor de visscherii in dte mee-
ren f 3530, vergoedlmg. Na de droogmaking en
vooral sedert die grachten door d'e uitloozing
van faeoaliën zeer bedorven .werden, is die
vischerjj jd'alanin zeer, onbeduidend geworden.
Wie vermeldden reed©, dlat het redht van
zwanendrift in nauw verband met Haairie-m's
viacherijreeht stond, maar. eerst willeu we nog
herinneren, dat in vroegere jaren naast de
G-roote JSeutpoort een koepel stond, toebehoo-
rendie aan den voormaligen burgemeester. Jhr.
D. Hoeut'ft.. Onder dien koepel vond men het
hok waarin d© staStezwanen des winters wer
den bewaard;. ïn den .volksmond1 heette het
Zwanendrift.
Het vischrecht in het Spaarne behoorde
oorspronkelijk aan die grafelijkheid. Bleef in
1577 do vissoherii in d© Spaarndlamsohe slui
zen onverpaeht. ook luik to het die kamer va®.
Rekening mi-et, het Spaarne enz. te verhuren.
Dat bleef, al'le^ onbeheerd tot 1603, toen na
sententie van den Hoogen Raad de grafelijk
heid-besloot tot het verpachten der visscherii
in da© Wateren. De stad Haarlem verzette zi©h
daartegen. Ten slotte werd bii accooird v'an 18
Oct. 1607 da zaak met genoemde kapier uit
gemaakt.
Haarlem pachtte Van d!a grafelijkheid de
visscherjj in het Spaarne, dte Nieuw© en de
Spieringme-ester en d© aangrenzende wajberen.
Dadelijk ging Haarlem tot verpachten over,
maar d© uitdrukking aanpalende" wateren in
het aocoord gaf aanleiding, dat men do Viif-
huizexpoel en de latere Mooie Nel er ook bii
rekende. Deze wateren behoordien aan Josina
van Groeneven, zuster v-an Pieter van Dorp,
welk© protlest Stegen d© verpachting aantee-
kende. De einduitslag was, dat Haarlem ge
toomde wateren met dte Zwanendrift voor
f 900 kocht.
In een vroeger artikel schreven we. 'dat
Haarlem do heerlijkheden in den omtrek aan
koekt ter wille eener goed© politie. Daar de
Ilaarlemsche rechtmacht zich alleen uitstrek
te voor zoover d© vrijheid reikte, waa eenj mis
dadiger dadelijk vrij, zoodra hü in een der na
burige heerlijkheden waa gekomen en aldaar
door de jurisdictie van dien heer -werd be
schermd. Met het aarikoopen dte-r heerlijkheden
om de Meèr. Deze werden aangekocht tot be
houd van da Vaart door Haarlem en om het
graven of mazen, van verboden binnenvaarten
t© beletten. Te Spaairndlam was al in db 13e
eeuw een grafelijk© tol. Elk schip van uit het
Noorden of Van de Zuiderzee komend, moest
daarheen en langs het Spaarna door Haar
lem. Van uit A mater dam kon geen schip door
den dam aten den Overtoom over do Meer naar
't Zuiden, men moest over Spaairndam»
Zulke dammen en dijken had Haarlem nu in
verscheidene zijner heerlijkheden, dat alles om
liet monopolie vain dten doorvoer te hebben.
De Commissarissen der Binnenvaarten hadden
hierover het toezicht.
Telken jare zagen die bewoners der Spaax-
ne-oev'ere een keurig tentj aehtje naar het
Zuiden gaan, om all© dammen, bruggen, slui
zen to inspecteer en» waardoor „verboden bin
nenvaarten" onbruikbaar waren gemaakt,
maar da© db tegenpartij vaak beproefde w©g
te ruimen,
Crisisbureau Middenstandsvereeniging.
Op 3e Dinsdagavond gehouden vergadering
opende ^d© voorzitter deze. in verband met de
jaarwisseling, mot eenige aangename woorden
en werd een woord van diank gebracht aan 4b
verschillend© heeren voor hun medewerking
in het vorig jaar, terwijl tevenB gememoreerd
werd, db gunstige werking van het Crisisbu
reau. De notulen werden ongewijzigd goedge
keurd en word tot behandeling der ingekomen
stukken overgegaan.
Een ^schrijven wa© ingekomen"' omi bbmAdidb-
inzak© kolenvoorzieming in particulier
eisbureaui ia 'd'«z© feeh -guw
kneigen, Vervolgenl kwatatea
divers© schrijven van ïabriki
vering y;alö mïlindteïtwaalr'diga
oorzaakt" hbbben dat ©en aetob yiaW 'dei 'geao-
menlijk© .witokeliere tegen ihlenl Is bbhonnen',
waarin Kat Orieisbureau 3b liehSfelg hieteft. T&.
redbjt wteril hojg gememoreerd bü nd'teuw© Con
sumptie artikelten alvorens bestellingen 5© doen
het oordteel t© vragen van ;dbn gettneenteiüben,
feeuringsdiienst. i^aM db rijidla der tnellkihalndb-
lareu wenl affi&nog ©mStólg geklaagd ©vter- d©
op L andten zijnd© wiigi.glng hu 'dte regeling dfeor
ntolkrantsoteiaeeringl :«n werd ïitez© \vifeligirö»
onnoodig en hinderlijk 'Jn hhiw bedriff geacht.
iVlteesöhiloöai© Btwsiteinlj Effiefl blijkt',
noodi'g 'tb zijn ©r nogmaals 'db' aandlaokt op 1b
vestigen, dart 'door den mAnilster van land
bouw, zijn ingeateldl bwieb yl(eeecih-looze dagen
per. weeik, 't.w. Dinsdaig en 'Vrildiag. Op, ge
noemde dagen is hbt du© verboden vleeéch' iin,
©enigen vorm (waaronder begrepen vlbesch
vtan wild en gevogelrt©) in :wink©la en' reetau-
ran-tS en d'aartmed© gelijk t© sbellepi inrichtin
gen onbereid af t© lbvbren te doen ailev©-
ren, i
'G o v o n d n V o 'o r w r p ©n.
Terug t© btekomen bü? A. Groenewogten
Sohouwtjeslaan 46, horloge; G. jVeiu, Qr.
-Houtstraat 65, portemonnaild; H. ,v. iThiienen.
Franlcestraat 9, handschoen: (NW Karzcn.
Raamsiugel 24 zlwart, hhudbchbteni: 'A. Bonte.
Vooruitgamgstraat 11, schoen; 'Jl H-, Vruigt,
K. Heerenstraat 26. handSchioeni4- Gobelons,
Leidlscheertraajt 151, koim; H. A. Doooker.
Spaarn© 89 (2 maal bellen), paraplu!©; iMi
Dortmund, Zomerstraat 23, eta-art viani ©en
bont. B. ,Wasmus, Jian Stcen'atraat 31, roaen-
kran© in 'étui,
R a 1 e n d e r g. D© N. .V, Hanzebank jóji heit
Bisdom Haarlem zendt ons ©en prakltascha
maandkaiemdler. welke aan, die cliënten is ge
zonden. Op aanvraga worden meerdere exem
plaren voor kantoren e.d. bteaehikbaar geaifceld.
Eten zeer aardige kalender ontvingen wii ook
nog van de vereeni-ging Nederlandsch fabri
kaat". Op elk blaadje betviindt zich een 'goed
bedachte reclame Voor het streven der ver-
eeniging.
HEEMSTEDE. De drab bakkers dezer
gemeente ziin onderling overeen gekomen, den
nachtarbeid af te schaffen, .Woensdag gaat de
nieuiwe regeling in.
BLOEMENDA'AL. - In' de Maria-iStidh-
ting te Haarlem is overleden, die heer E. P,
J. van Beek, comm. chef der af deeling finan
ciën tter gem'eente-secrötariie, alhier.
SCHOTEN. G-ehorenA rnoldua, a vlaa I.
Noadh eu L. Pino Jannetie en Helena,
tweel. di. van. J. H. Ralbteruherg en J- Groort
Mar gare tha Johanna, d. van S. Stam en Th.
Deen - Willem Hendrik Pieter z. yian A.
Oat© en A. M- Jansen Adiriana Johanna,
d. van H. Moolcnaar en B. M. db Ldigt.
Overled'enJeannetto Louis© Roosdorp,
edhtg. van J. A. Serne, 30 jaar.
Ondertrouwd: O- Fortgens en T. Kuiil.
HAARLEMMERMEER. Huiszoeking. Bij:
gelegenhteid v-an een huiszodking bij een ar
beider aan. den Hdllegommerdnjik ia gebleken,
dht de man zich had schuldig gemaakt aam
diefstal van een pak manufacturen ten nadeel©
van den koopman P, fe. uit het n'aburiga Hil-
lëgom: van een hek v'an een schoolplein ten
nadeel© der gemeente en van een zak erwten
en boonen ten nadeel© van 'a mans patroon.
den lia.n,dil>on,w-er B.
De ontvreemd© goederen .Werden dooii He
politie inbeslag genomen en tegen den dader,
dio initussohen den diefstal bekend! heeft, .werd
prcce3-verba al opgemaakt.
0H II .1 n— .11.» I II .1.,,,.,
De uitwijzing van Sneevliet.
Op do vragen van liet Kamerlid Van Rave-
steiin betreffende uitwijzing van dten Neder-
lamdsohen staatsburger H. Sneevliet uit Ne-
derlandscdi-Indië luidt het antwoord van den
minister van Koloniën:
Do gouverneur-gencraa! van Nealer,]:aQ(jSlC!]1.
Indië heeft telegrafisch bericht, dat her
nieuwd© pogingen van dien heer H. Sneevliet,
de organen van het open-baa-r gezag te verlam
men, d© Indische re-goering hebben gedwongen
hem krachtens art. 45 van het Regeeringsre-
glement het verblijf in Nederlamdsoh-Indië te
ontzeggen.
Indien dte heer Sneevliet Nederlander is. zal.
ingevolge het laatste lid van genoemd artikel,
iet besluit tot verwijdering' z'°odr.a het uit
Indië is ontvangen, aan d;e Statcn-Generaal
worden medegedeeld-.
De onderget,eekend©, is niet bereid om d©
Inda'sche regeering op te dragen den maatre
gel wedeir ongedaan te maken.
CRISES/ ONGELEGENHEDEN.
BRÖODBEREIDING.
Eienigen tijd geleden word in da bladlen mel
ding gemaakt van een methode v-an broodfoc-rei-
ding van den heer Ph. Ka-izer te Z-woil©, waar
door niet minder diam 4 maanden -graan zou
kunnen woTdeu bespaard. Dienaangaand© veir-
neemt het „Hlbld-." het vogendte:
De broodbereiidiingsprocédés die ter kennis
der Regeering wordien gebracht, worden met
•belangstelling gevolgd.
Zoo ziin met de methode va® 'den heer Kaïi-
zcr op verzoek van d© R-c-gecring, proeven
genomen aan het Station voor Maalderij en
Bakkerij te Wageningen en vervolgens in het
groot onder leiding van professor <Jr. B. Sjol-
lema bij do broodfabriek „Do Dageraad" te
Amsterdam en de bakkerii „De .Voorwaarts"
t© Utrecht.
Do directeur vUn lxet Station Voor Maalderij
en Bakkerij te W-ageningen berekent, dut dte
method© van dien heeir Kaizer bij een verbruik
van 37,000 ton broodgrondstoffen per maand
eene bezuiniging van pl.m. 100 ton graan per
maand oplevert. Dit wil dus zeggen, diat, wan
neer op deze basis gedUrend© 12 maandien de
methode van dien lieer Ka-izer wordt toeig&Eaat.
niot 4 maanden -besparing, maar slecht© ©en
besparing van één dug Verkregen wordt-
_A1 zen elk© besparing, hoe gering dia ook
zij, op zichzelf da aandacht waardig zijn, ©en
afdoend© reden d'eize method© niet i'u' te
voeren, is gelegen in de omstamdighcdlen. dat
eemigo routine noodig wondt geaclit, vóórdat
met dezelfde zekerheid ©ven goed brood gebak
ken kan worden als op de gebruikelijk© iwifce.
Hert behoeft geen betoog, dlat bii de hcerschen-
do b r oo-cfecli a a rack to mislukKmgei^ op meetj of
jninder .gropte schaal tot bcdonk©iu% '-^volgeih.
kuhhen geVcp, zoodat Silt" gev'aftir in
©Ik -gevwl vefrmtedlan maat worden.
Ten el'otte rij nog aangestipt, dlat bü diezie
«fetüngmetkode htet aardappelpoeder, een voor
nam^ plaats inneemt, aooodat tengevolge, vtan
dien hoogen prijs van dit product do productie
kosten Van de bakkerij zónden etügen.
A oor invoering vata die methode vtaln! den
h-eer Kaizer bestaat derhdlv© voorsliande geen
EalIpsSnl In' 11919, In H, en D. von
den wa melding gemaakt van twee zonneclipsen
en ©en maaneclipa in het j aar 1919,
Een totale zorusvOrduL-atering heeft plaats op
28<29 Me!. De central© lüu der verduistering
loopt dwalns door, Zuld-Am-erika. over den At-
lantisch-en -Oceaan en Middlen Afrika, en ©mdi-gd
bü iMiaicllajgaBcar, Op 7 November, dig ©r een ge
deeltelijk© maansverduistering!, hier ta lande
zichtbaar. D© derde eclips, een ringvormig©
zonsverduistering, zal 22 November, hier als
©ten gedeeltelijke ©clips nog pneaica voor zons
ondergang kunnen waargenomen warden.
k-r
Het Jon^-Studentenblad.
iEEeit teereitl© ÖUmmeir van den zievenden jaar-
gaug Vah het than© door Hoes en Yeibieat te
Gouda udtgtegieven Jong iStudlenrtenlblad is in
een grootor ©n steviger pak gestoken dlan
voorheen. Het is altijd eten godd teekten. als
e»n jong lidhjaam ©en goo-dlanige groeikracht
vertoont, da-t d© oud© plunje moeit worden
vervangen Ötootr een costuum, waarin het zich
gemakkelijker kaïn bewegen en mtet noig meer
■yrij-mnediglhedd vertoonien. D© liilsib dier mede
werkers li© weer rnert een aantal namen van
illustre porsoonjlijikhiedien. vermeerderd. D© vter-
sdh-illende rubrieken zijn ook thana weieir uit-
©ttefeend verzor.gd ©n vormen "het blad tot ©en
degelijk, prettig onderhoudend geheel.
R-K, K woekaoholon. Op initiatief
vain ©en voorioopige commissi© werd Zaterdag
ï.l. t© 'e-Herto-genb osch een Vergadering gei-
hou/den van Besturen en leerairen aan R.-K.
Kweelksidhoilen in ons land.
De Vergadering werd geleid door den heer
Middendorp uit Beverwijk. De heer Hendriks
bracht verslag uit over de audiëntie, die on
langs hkd plaats gehad bü dten minister van
Onderwüö. Kunsten eu Wetenschappen, om te
verkrijgen gelijks tolling met Rjjkskweeks,dho-
len, of. zoo dart voorfoopdg niet mogeHik was.
een hoogere Rii'lribiidlrag©, en van de verdere
polgingen, die gedaan waren om dat doel te
bereiken. Met voldoening werd geconstateerd,
dat d© minister op de suppletodina beg,rooting
een -post voor verhoogde subsidie uitgetrokken
vain 190,000, maar tevens .werd betreurd, dat
die som zoo laag was. Als mien in aammerkiar
neemt, dlat ©r ongeveer 60 bijzondere kweek
scholen zün. dan weet men ook, dat do ver
hoogde subsidie voor elke kweekschool veel te
laag is.
Aan a'o heeren Middendorp. Weijitens uit
Tilburg en Hendris uit Boxtel werd door de
vergadering opgedragen een nieruw request te
preaenteeren aan de regeering en de Tweede
Kamer, om te verzoeken-, diep. post alsnog aan
merkelijk t© vertooogen.
Immers, de billijkheid 'daarvan ligt Vootr dte
hand, waan- het^Riik op 't oogeriblik voor dte
Rijfeskiwee'ksehioolleierliinffen vier maal zooveel
uitkeert als voor d'ie ivaU bijzondere kweek
scholen.
Nag werd besloten een Bend té stichten van
Roomsch-Katholieke Kweekscholen.
De gteinoe-md-e drie heeiren zullen statuiten
ontwerpen- en verdere maatregelen nemen.
Smokkelen van turf. In a'en Noor-
dier-IJp-older, VIII gem. Oost zaan. is oen veen
derij, waar veel turf wordt gestoken- Dez© turf
moet door d© verveners tegeu maximumprijzen
aan do regeering worden geleverd. Soma komen
ook wel eens andere afnemers in aanmerking.
Veel turf word n.l. clandestien verkocht, niet
het minst aan personen uit Amsterdam, die
er een daggeld mee zoeken te verdienen.
Vooral in dien laatsten- tiid verdwenen karren
vol in die richting.
Om hieraan een einde te maken heeft de
Oosteaaascho politie Zaterdag va-n ©enig© Am
sterdammers 10,000 turven in beslag genomen,
welke voor het vervoer naar dte hoofdstad ge
reed stonden, aldus bericht het „Hbl."
Dievenbende gearresteerd. D©
politie te Arnhem heeft d© hand gelegd op eien
dievenbende bestaande uit 7 personen, onder
wie een 15-jarig© iongen, die de laatste weken
die atad onveilig maakten. Tallooze malen wier
den op onverklaarbare wii zo diefstallen ge
pleegd, waarbij men zdoh veelal d'oor middel
van valische sleutels toegang tot de woningen
versahaft. In hoofdzaak wordeu rijwieilten en
kleedingstukk-en van gangkapsitokken ont
vreemd. Bij één inbraak werden ook gouden
aioraden, en ecu bedrag aan gela' gestolen-
Ten slotte is het gelukt een der daders in
handen te krijgendaarna' waren oo-k spoedig
do zes anderen gevat.
Oplichting. P. B., vissdher te Ouddorp.
heeft aangifte gedaan, dlat hij door die firma
N. v. N. aan denVissohorsdij-k t© Rotterdam op-
gteli-cht is foor een partii wijn. ter waard1© van
ongeveer 3000. Hij had 4 vaten portwijn en
1 v-at levertraan verzonden van Ouddorp naar
Rotterdam. Bii de boot wachtte hem iemand
van d© firma op, met wii.©n hij zich naar het
kantoor begaf om het geld te halen. De wiiin
zou naar d© Kalvers-tra at vervoerd worden. Op
het' kamtocxr weigerde -men te betalen en toen
d© koopman in de Kalveratr:aat kwam-, bleek de
wijn naar.jriders vervoerd'.
Een Duitsoher doodgtesch' otea
Bet lijk van het lid van den Duitschnn aol-
datenraad, Heutm-an, die Nieuwjaaredag even
over onze igrcns, ondier Gronau, tiiden© ©en
arrestatie door een Ncdorlander word doodge
schoten, is op last van de Duitsch! autoriteiten
ter beschikking gesteld van dte Nederiandsche
justitie en por automobiel naar Almelo overge
bracht, teneinde gerechtelijk ite wordten ge-
soliouwd. Na afloop van dlez© achouwing. ifl
hort wcidier per auto. naar Duitschland tea-ugge-
bracht. i
EukeU© IDuitsic^ièril gun ir( vteirhiftnt^ «Q©k 3©z©
1 zlaak reeda 'door dten ïteohlter-cómmiissarie te Ai-
mlelo geOroeird. t
N a' o h t o 1 ij k' e s t r o p 't c h t o n. Zove-
naar word dte laatste weken onveilig gemaakt
d'oor een© die-venlbenate. die er haar werk van
maakt©, niachteliik© strooptochten en inbraken
te plegen, Bii tal van ingezetenen werden
kippen ontvreemd, terwijl -bii de weduwe R.,
op Oudiejiaiarisniacht-werd ingebroken en eeu be
drag aan geld en sieraden ontvreemd. In dte'
opslagplaats vain levensmiddelen voor pass ee
rend© krijgsgevangenen waren dte heeren blijk
baar ook .geweest. Men o-ntdekte, dlat een paar
kisten boter waren gereed gezet om te worden
weggesleept. De politie stelae zich eenigte
nachten verdekt op en met succes. Want Zaten
dagnacht werd plotseling ©en; raam opgeechte
ven en klom een zekeire K. naar binnen. Dte
marechaussee greep hem beet en trok hem na-ar
binnen. Twee andere inbrtekars vluchtten toen,
doch werden eveneens gevat. Het drietal zit
thans achiter slot en grendel.
i 'Zondag 'is tijdens do afwezigheid act
bewoners ingebroken." door 't uitsnijden van
een ruit in een woning aan dten Noord weg
te Middelburg, Een bureau en een kast
werden opengebroken, doch niets wordt ver
mist, De bewoner had' al zijn geld medege
nomen meü het oog op del vel© inbraken/
der laatst© weken,
Dinsdagmiddag ongeveer'4 uur geraak
te een met twee paarden bespannen militair
voertuig aan de- Javastraat, op den boek
van de Zeestraat te' 's Hag© te wter. Met
behulp van den Gemeentelijken Reinigings-
dienst werden voertuig on paarden weer op
het droge gebracht. Persoonlijk© ongeluk
ken waren bij' het ongeval niet te betreuren.
Dinsdagavond is tengevolge van mis
stappen de 65-jarige Scheveninger A. V.
van een logger in dei VisschrJrshaven te
Schevendngen gevallen en verdronken.
De aa rdappeldrog er ij' der firma Vles-
sing waar 500 arbeiders wterkzaam zijn,
wordt 20 Januari, stopgezet.
De -tram Dein HaagDeiden zal haar
dienst Den HaagVoorburg weldra aanmer
kelijk moeien inkrimpen, indien niet spoe
dig in den kolennood wordt voorzien.
De resêrv-e-voorraad brandstoffen is geheel
verbruikt.
Het' water van dfen Rijn te Ameronge^
is thans zoo hoog gestegen, dat alles ia
overstroomd, ook d© AmGrongsche beneden-
polder, door het opfenzetten der sluizen. D©
boht is van de reiep genomen, zoodat do
overtocht per roei- of zeilboot plaats heeft,
Do 18-jarige bakkersgezel G. S. t© De
venter kot'eeg do vorigo week een wondj©
aan den arm. Hij' had de onvoorzichtigheid
het open te krabben, tengevolge waarvan
b!,0| id vergif tigi g onis o:.d, waalraan hij tha f
na hevig lijden is bezweken.
De vrachtbootcu t© Harlingten durven de©
nachts rnert meer uit t© varen wegens d© aan
wezigheid van mijnen op dte kust. Een paa»,
maal -wordien ontploffingen -gehoordi.
In a1e laatste dagen zijn een 10-tal mijnen
van vierieohillende nationaliteiten oudter d© ge
meenten Bergen, Egmouct en S-cihoorl aange
spoeld. Een dirieital daarvan liggen op het
Strand te Bergen-aan-Zee, vlak voor het hotel
Nass-au-Borgen. Militairen «iin bezig dte miinea
te demOnteeren.
Ter drukkerü Geuze, waar de hrooa'-, kof
fie- en theekaarten wordten gedrukt, is Zater
dag een dle-r werklieden gearresteerd wiegena
diefstal v-an broodkaarten. Men zegt, dat hü
ongeveer 600 door zijn aÜefstallenf hcoft ver
kregen.
Door die justitie te Hcerenveeu is Maan
dagmiddag i-n preventieve hechtenis gestéld de
46-jarig© P. B., te Oudenhosoh, verdacht in
den morgen van 5 Januari uit wraak brand
gesticht t© hebben in een bergplaats van en
staande naast del woning van A. Brinkman al
daar.
De arbeider Phaf kwam in
aanraking met bet stoomgemaal in de Dieps
meer bij Koedijk eu bleef op dte plaats dood.
Z-oindagavoud heeft dte politie te Buissum,
een -drietal rijwi-eddieven gearresteerd, waarbij
Van vuurwapens gebruik i-s gemaakt. Drie rij
wielen, welke juist na braak getolen waren,
werden in belag genomen. De vierde man
werd in zün huis gearresteerd. Bii het verboot
bleek, dat men hier tedte-en had met een bende
rijwieildieven, die in. den laatsten tiid Bussum
"onveilig gemaakt had.
To Den Haag werd een geval van nek
kramp geconstateerd bii een koeteier van de
firma P. Zondagavond werd de man plotseling
aangetast en gisteravond was ziin toestand zóó
danig. dat ziin overlijden ieder oogenblik kan
worden verwacht. De man is gehuwd eu 26
jaar oud.
Door de politie te Amersfoort is in voor
ioopige bewaring gesteld een i-n de Infanterie-
kazerne gelegerde militair, die alle goederen,
zoowel rijks- als particuliere, van ©en naast
hem ligigeiid'en soidteat, toen deze met verlof
was, gestolen en verkocht bad. Do politie stelt
een onderzoek in.
De politie heef tuasehen een transport
Eingehohe soldaten ontdekt die Eugelscka
vrouw N. A., die zich ala Engelscli soldaat had
vermomd om baar man. die een Duitsoher is
en in E-ngokjcha k rij gisgev a n ge ms-oli a p leeft te
gaan bevriiden. Za is ter beschikking gesteld
van den Vreomdol ingendii enst.
Tte Vrijenban is oen electromotor, ter
waard© valn f 1000, ontvreemd uit het pomp
station van dien tuinder A. R„ op den Rotter-
damechen weg.
In den afgeloopen nacht zün te Delft drie
peraoneif betrapt, die hadden ingebroken in
het pakhuis van dte firma D., aan dia Phoenix-
straat. waaruit zij een baal tabak ter waards
van 600 had'den gestolen. Een der inbrekers
had oen met.zes scherpe patronen geladen
revolver in zijn bezit.
i Nadat het gas te Barneveld roods enkel»
dagen zoo erbarmelijk lecht was, dat het bii®»
geen warmte of licht verspreidde ia zoo even
bü bekkenslag bekend gemaakt» dart do gasfa
briek, wegens got rok aan kolen, gedurende 24
uur. geheiel zal wordien stop.gezet.
Men is thans bezig die wapen» «n verdere
equipementetukken van d© Duitsch© soMatenl
dd» onlangs door Limburg naar hum larad ziitnl
getrokken-, op it© bergen ün Riikisi stapel-,
maga rijnen te Delft,
