y Levensmiddelenvoorziening. ÉtÉütiebeifijf Heemstede Steuncomité-Haarlem. KINDERKLEEDING OPRUIM IM6 f HARDE KALI-ZEEP. AARDAPPELEN. Steun Êedemobiliseerdeh. Geneeskundige Commissie voor de distributie Haarlem. RUIL ZAAIHAVER. De Katholieken en het Tooneel HEËREN P. W. TWEEHUIJSEN, BUITENLAND Geldigheidsduur Melkbons. Vijfde verstrekking van toeslagbons voor klompen. Distributie van Onderkleeding. mo van Veters en Schoencrêame. Sjt MTESDA& 1 FEBRUARI 1919 42.t« JAARGANG 9856 DE XbONNEMENTSPRUP BEDRAAGT VOOR HAARLEM EN AGENTSCHAPPEN: PER KWARTAAL f 2,25; PERI WEEK lm CENT; FRANCO PER POST PER KWARTAAL 2,60 BIJ VOORUITBETALING BUREAUX: NASSAULAAN 49, HAARLEM TELEFOON'1426 EN 2741 Dit nummer bestaat uit vijf bladen, waar-1 yerstrekkinU VaH GOGdkOODe j onder het Geïllustreerd Zondagsblad in achtj Br&ndstoffBïl ADVERTENTIEN 20 CENTS PER REGEL -j-20 CORLCGSl OtSLAG. BIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING bladzijden. EERSTE BLAD y\ De Directeur van het Gemeentelijk Levensmid delenbureau te HAARLEM brengt ter kennis: dat verkrijgbaar Wordt gesteld: gedurende het tijdvak van 1 tot en met 7 Februari 1919: op BON B. No. 92: een half pond Rijst a 14 cent per pond. op BON B. No. 93: een half pond Groene Erwten 11 cent per pond. °P BON B. No. 94: een half pond Jam. a 55 cent per pond. »P BON B. No. 96: 1 een half pond Suiker a 30. cent per pond. op BON B. No. 97: twee Regeerings-Chocoladereepen a 121/2 cent verpakt, 12 cent onverpakt. 26ste tijdvak der Kindersuikerkaart: een half pond suiker a 30 cent per pond- UITBETALING van de te veel betaalde gelden over de 3e HUIS- BRANDRANTSOENEERINö (1/2 H L. Anthr.' 1/2 H.L. Steenkolen, 1 H.L. Cokes, 100 Korte Turven, 25 KG. Briketten) aan het kanton Jacobstraat 3 rood Voor hen wier namen aanvangen met de let ter M en alle achtergeblevenen van A—O, op Maandag 3 Februari 1919, voorm. van 9—11V2 ure en nam. van 2—41/2 ure. 6126 Medegebracht moeten worden de kwitantiën van betaalde brandstoffen (3e winterrantsoen) en het bewijs van inschrijving (groen kaartje). Men wordt verzocht '0.15 ter afpassing mede te brengen, en zij die Korte Turven gehad hebben inpladts van Briketten, f Ó.20. op BON B. No. 95: een stux harde Kali-zeep*van 2 ons h 3 cent per ons; dat deze zev.p verstrekt wordt ter vervanging yan zachte zeep en uitsluitend verkrijgbaar is bi] den winkelier, bij wien men. voor kruideniers- en grutterswaren 'als klant staat ingeschreven. 'gedurende het tijdvak van 3 tot en met 9 Fe bruari 1919: op BON No. 14 der gele aardappelkaart: 2 KG. Zand of Vesnaardappelen op BON Nol 15 der gele Aardappelkaart: 2 K G. Kieiaardappelen dat gedurende het tijdvak van 2 tot en met Februari geldig zullen zijn: 6121 Voor meln (gewoon rantsoen): 53 54 55 56 57 °P Maandag 3 Februari 1919, bon Dinsdag 4 1919, Woensdag 5 1919, Donderdag 6 1919, Vrijdag 7 1919, Zaterdag 8 1919, ALLE GEGADIGDEN, welke in aanmerking wenschen te komen voor bovengenoemde ver strekking, kuiïnen zich aanmelden aan het bureau GROOTE HOUTSTRAAT 191, onder overlegging van hun rantsoeneeringskaart en bewijs van aanslag of vrijstelling in de PI. In komstenbelasting 1918. Verklaringen zijn voor deze verstrekking over bodig, terwijl geen toeslagbons per post worden toegezonden. Voor de letters A tot en met E van Maandag 3 Februari tot en met Zaterdag 8 Februari 1919, telkens van 9—12 en 24 uur. 6119 Namens het Steuncomité, Ir. A. C. H. CALKOEN, Secretaris. KORPORAALS en MANSCHAPPEN, die na 1 Augustus 1918 naar hunne haardsteden terugkeerden, en die reeds eenige tegemoetko ming voor kleeding, gereedschappen en verhuis kosten tot een bedrag van minder dan f 40.— ontvingen, kunnen zich, onder overlegging van zakboekje, persoonlijk wenden tot de Kon. Nat. Vereeniging tot Steun aan Miliciens, Afdeel ing Haarlem, ten einde het surplus in ontvangst te nemen. De zittingen zullen worden gehouden van. 10—12 uut in DE DOELEN, Gasthuisstraat No. 32 en wel voor de letters: A, B, C en D E, F. G en H I, J, K L en M N, O, P, Q en R S, T, U en V W, X, IJ en Z op Maandag 3 Februari Dinsdag 4 5 Voor melk (extra rantsoen): op Zondag 2 Februari 1919, Bon No. Maandag Dinsdag Woensdag 3 4 5 Donderdag 6 Vrijdag Zaterdag 7 8 1919, 1919, 1919, 1919, 1919, "Ï919> 35 36 37 38 39 40 41 dat de afgifte van boni voor goedkoope onder- Heeding met ingang van Maandag 10 Februari e- k. zal worden GESTAAKT. De Directeur voornoemd, F. DE JONGE, De Geneeskundige Commissie voor de Distri- e maakt bekend, dat de controleerende Ge- aeesheeren alle werkdagen van 2—3 uur, behalve aterdags, alsdan van 11—12 uur en bovendien ',a'ulags- en Donderdagsavonds om 7y2 uur, •fitting 2uUen houden in den DOELEN, Gast- "uisstraat. ^'/vyenoemd gebouw zijn dagelijks van •Crt°on"4r rr AANVRAAGFORMULIEREN op Fr kan vo^ koeneeringskaart verkrijgbaar, ziekte slechts patiënt gedurende dezelfde geven. Blijkt een formulier worden afge dekte wederom een^'86'1 voor een nieuwe kan voor de tweede Tnaalrage noCK^2aLeUjk, dan den verzocht, waarop Cla„ °.m 'n formulier wor- «ield worden, dat reeds ^"kkdijk moet ver- aan het Geneeskundig Bureau een aaavra2e De aandaclit wordt er op gevest' "lgezoac^.- vragen voor gas en electrkiteit VOof ,tiat aan" >enide Commissie moeten warden 612L Namens de Geneeskundige Commissi ^t genoemde dclit. J. VAN KONIJNENBURG.; Woensdag Donderdag 6 Vrijdag 7 Zaterdag 8 Haarlem, 1 Febr. 1919. De Afdeeling Haarlem van de Kon. Nat. Ver. tot Steun aan Miliciens, T. L. VAN WAGTENDONK, Voorzitter. P. E. BARBAS, Secretaris. De Directeur vaa het Gemeentelijk Levens middelenbureau,te HAARLEM brengt ter ken nis van belanghebbenden, dat hij van den Regeeringscommissaris, belast met de Rijks- graanverzameling in Noord-Holland, een schrij ven heeft ontvangen, waarin o. m. wordt mede gedeeld: 6121 dat het voornemen bestaat, dat tusschen onze en de Fransche Regeering een belangrijke partij zaaihaver tegen veevoeder zal worden geruild; dat deze ruiling echter niet mag gaan ten koste van den regeeringsvoorraad, doch moet geschieden van de aan de landbouwers gelaten, eigen verbouwde -granen, welke zij voor den zaai geschikt achten; y aa'! ^en Iandbouwer anderhalf maal het ingeleverde kwantum zaaihaver, in mais zal wor den teruggegeven; dat derhalve voor elke 1000 K.G. zaaihaver, door de landbouwers van de hun gelaten hoe veelheid, ingeleverd vóór 1 Maart a.s., hun vóór 1 April eerstkomende 1500 K.G. mais zullen worden verstrekt tot ongeveer denzelfden prijs, vrij aan boord te Rotterdam; dat de aflevering bovenbedoeld zal geschieden tegen rc$u, De Directeur voornoemd, F. DE JONGE. Gedurende de week van 3 t/M. 8 Februari 1919 zal verkrijgbaar worden gesteld op het Levensmiddelenboekje op bon: No. 33b: H/2 ONS JAM. 34b: 1 ÓNS RIJST. 35b: 3 ONS GECONDENSEERDE TAPTEMELK. 36b: 1 ONGEVULDE CHOCOLADE REEP (onverpakt h 12y2 cent per stuk). 37b:. y4 K.O. SUIKER. Op de Peulvruchtenkaart, Bon: No- 40: 1 ONS GROENE ERWTEN. 411 ONS CAPUCIJNERS. Op de Aardappelkaart, Bon: No. 36: 3 K.G. VEENAARDAPPELEN. 37: 1 K.G. KLEIAARDAPP ELEN, Op de Kindersuikerkaart Bon: No- 5: U K.G. SUIKER. De Directeur van het Distributiebedrijf te Heemstede, J- A. GELPORP. Het misbaar, dat ia de groote liberale pers gemaakt is bij de verwerping in de Tweede Kamer door bijna de geheele Rech terzijde, waaronder allé Katholieken, dfer door Minister De Visser voorgestelde subsidie van f 10.000 voor de Nederlandsche Opera, brengt ons weer levendig herinnering de prin- cipieele klove die gaap't tusschen Katho lieken en Liberalen op meer dan 'één punt van levensbeschouwing. Zulks heeft ontegenzeggelijk zijn goede zijde, gewend als we in de laatste jaren, waren, de Laatste maanden vooral, om onze aanvallende en afwerende slagen meer in 't bijzonder te richten op Socialisme en Anar chie, die beide Loten uit één $tain. Op kunstgebied in 't algemeen heerscht tusschen oij^ en hen, die wij met den naam vrijzinnigen in zeer ruimen zin genomen aan duiden, diepgaand verschil van inzicht. Daarbij doet zich het verschijnsel bij an dersdenkenden voor, dat zij veelal in de meening verkeeren, dat de Katholieke Kerk in beginsel het Tooneel, als in strijd met de zedenleer veroordeelt. Intusschen, het zjj a[ aanstonds vast gesteld deze ineening berust op een dwa- ling. Dbt in onze dagen de Kerk en liet Too neel zoo ver mteenloópen, is even waar, als dat zij in de Middeleeuwen nauw met elkaar verbondijn waren. Het drama was zelfs in zijn oorsprong ge heel kerkeljjk on vau historisclien aard. Wel een bewijs, dat de Kerk in beginsel, niet tegen liet Tooneel gekant is. Dat heden ten dage de Kerk zoo uitdruk kelijk tegen het moderne Tooneel waar schuwt en haar verbiedende stem er togen verheft, geschiedt waarlijk niet zonder reden. Het hedendaagsciie Tooneel toch is helaas geen uitgebeelde openbaring meer van het menschelijk leven en streven, van 's men- schen lijden en strijden, zooals de edelste karakters ons doen aanschouwen. Het Tooneel vertoont ons niet tncer liet opwaai ts streven naar deugd, de strenge strijd tegen de verlaging van eigen zwak heid. Het stelt ons in. tal zijner producten de schaamtelooze uitstalling ten toon van alles wat laag, gemeen en verachtelijk is. Het strekt veelal tot openbaring van wat ex aan liederlijkheid en zedelijke verdorven heid huist in do maatschappij. Het moderne Tooneel vertoont ons vooral de vergoeilij- king, niet zelden de verheerlijking van den echtbreuk. En dat de Kerk bij monde van hare priesters, dat tooneel veroordeelt, welk oprecht Katholiek zal dit in hatu: wraken? Echter, wij herhalen: in de Middeleeuwen bestond tusschen Kerk en Tooneel een nauw verband. Op de kooge feestdagen werden er in de kerk zelve en dooi' geestelijken, althans aan den kerkelyken dfe'w.L verbonden personen, geschiedenissen uit het Oude en Nieuwe Tes tament'en wel bijzonder uit het leven des Zaligmakers of dat der Heiligen voorgesteld in overeenstemming '"et do gevierde plech tigheid en als om de vrome herinnering van den dag aan h® volk aanschouwelijk te maken en diep ,in éfeheugeh en hart te prenten. In den aanvang V0M'gedragen in de taal der Kerk, gingen dm v°rtooningen, Mysterie of Mirakelspelen ffcna&md, weklra in de volkstaal over. Op deze wijze werden in ons land in het begki der 14de eeuw> de hooge feesten voor den ongeletterden leek, begrijpelijk en aan trekkelijk gemaakt- Het behoeft dus geen verwondering te baren, dat onze gr<>dt6 tooneejdichter Von del in een aparte pleitrede opkwam voor de rechten van een gee cl tooneel. En we mo gen het standpunt van den even innig' vromen als genialen bekeerling, gerust tot het onze maken. -Wij behoeven ons ter wilie van het mis bruik door velen gemaakt, het goede gebruik wat ongetwijfeld van liet Tooneel te maken valt, niet te outz<;ggen- We hebben bijzondere scholen, katholieke kranten, tijdschriften en romans, witte bios copen, waarom zouden we niet streven naar tooneel voorste llinge'j zonder ergernissen. Hem die niet volslagen vreemdeling is ge bleven omtrent hetgeen in de laatste jaren in Kath. kringen voorvalt, kan het bekend zijn dat de tooneelACtie, welke in die kringen werd gevoerd, stilzwijgend of uitdrukkelijk door onze leiders met gezag bekleed, «wérd goedgekeurd. Ten opzichte van het looneel als kunst uiting meenen wij dan ook Me volgende con clusies te mogen vaststellen. lo. Het Tooneel in zich moet aangenomen worden. 2o. Als sociale factor kan het opvoedend en veredelend werken. 3.0. Van Katholieke zijde dient er op po sitieve wijze geageerd te worden. 4a CriUseho 'voorlichting in onze Katho- gebied UW adres lieke pers is gebiedend noodzakelijk. 5b. Het neutrale Tooneel kan geen vol doende waarborgen schenken voor aan onze eischen beantwoordende voorstellingen en al léén in een speciaal Katholiek Tooneel is de oplossing te vinden voor een nuttig, ge heel uitleven van eigen Dramatiek. Ten aanzien van punt 1, kan, in verband met de beschouwingen in den aanvang van ons artikel, worden vastgesteld, dat alle eeu wen door het tooneel bedoeld was als een school van opvoeding, deugd en plicht. Door de uitzonderingen werd de regel be vestigd. Slechts door de diepe zedeloosheid en gods- dienstlooshcid der Menschheid is het Tooneel van zijn roeping ontaard en verbasterd. Van Katholiek standpunt pleit alles vóór het Tooneel, mits het overeenkome 'met -de elsclien, die de Katholieke geloofs- en zeden leer aan het Tooneel stellen kan en moet. Dat 2e, het Tooneel als sociale factor on- voedend en veredelend kan werken, vloeit voort uit liet recht begrepen doel dezer kunstuiting. «Goede, aan de eischen van ware kunst beantwoordende tooneelwerken, waardig op gevoerd en aangepast aan het bevattings vermogen der toeschouwers, zijn ongetwijfeld in staat machtig in te grijpen in de over tuiging der gretig toekijkende en luisteren de menigte. Door een opvoering in ^„optima fonna" wordt liet oog bekooicl, het por ge streeld, het verstand voorgelicht, de wil ge sterkt. Beschaving van vorige eeuwen of die van- vreemde volken komen ter onzer kennis. Do maatschappelijke toestanden en nooden van onzen tijd leeren we kennen en begrij pen, de ondeugd leeren wij verachten, de deugd bewonderend. \v anneer wij ons ten 3e de vraag stellen, of cr van Katholieke zijde op positieve wij ze, niet. het oog-op de tegenwoordige richting van het Tooneel dient, geageerd te worden, dan beantwoorden w\j deze vraag beslist bevestigend. Immers, het behoort tot de onmogelijkhe den, het Tooneel uit de maatschappij te weren. Evenmin zal men er Jn slagen, de Katholieken van het Tooneel af te ïiouden. Daarom mogen wij Katholieken, ten aan zien van do huidige richting waarin het Tooneel zich veelal nog beweegt, een rich ting waarbij maar al te dikwijls der Katho lieke levensbeschouwing geweld wordt aan gedaan, niet werkeloos blijven toezien. Slechts waarschuwen tegen het gevaar lijke en verderfelijke, is niet voldoende. Pbsilieven, aanvallenden strijd aanbindefl tegen liet slechte en aóór het goede Too neel, deze taak rust -o.m. op ons Katholieken. En wanneer deze taak op ons rust, dan spreekt het van zelf, dat ten 4de, critische voorlichting op tooneelgebied in onze Katho lieke pers noodig is. Die jpers heeft dan ook bekwame, vertrouwbare tooneelbeoordelaars in haren dienst, die te voren de lezers met volkomen eerlijkheid omtrent de te geven stukken iuliclTfen, aanbevelen wat liet 4ioo- ren en zien waardig is, afkeuren, waai»Ka- tholieken thuis behooron te blijven. Oprechte Katholieken zijn dan ook gewoon, zich te voegen naar de vóórlichting op too neelgebied die door humje organen wordt gegeven. Nu valt niet te ontkennen, dat door het opnemen eener vaste tooneelrubriek de too- neellust aangewakkerd wordt. Echter, even als alle goede dingen, moet. ook goede -tco- 'neelkunst met mate worden genoten. We achten overigens het streven om het Too neel in göede banen te leiden, een verdien stelijk werk. Ten opzichte van punt 5, diéne aanstonds gezegd, dat een neutraal of onzijdig Tooneel evenmin bestaanbaar is als een onzijdige zedenleer. Of zijn de personen die in tooneelstukken optreden, geen menschen wier daden-onder de zedelijke wetten vallen? Of luidt Jiet oor deel over die wetten van een Kathc^iek,soms eensluidend, met dat van een vrijdenker? Vrije liefde, recht op ongebreideld zingenot, miskenning van het wettig gezag, is dit alles soms hetzelfde als gehoorzaamheid aan de bestaande wotteip plichtsbetrachting, on verbreekbaarheid van den huwelijksband? Met het voorop gestelde voor oogeö, kan men eenigszins nagaan hoe zedelijk jjoetfe tooneelstukken •langzamerhand burgerrecht in de maatschappij kunnen verkrijgen. Wij vertrouwen dan ook in bovenstaan de beschouwingen, onzen lezers een richt snoer in de goede richting aan de hand to hebben gedaan. BarfeljorïsstraSft 27. TEL. 7071 3512 3 uVERZICHT. DE VREDESONDERHANDELINGEN. Do - Duitsche koioniën-kwestio heeft in de laatste dagen al heel wat pinnen in be roering gebracht. Er zijn meer antevredenea dan tevredenen en het laat zich nog niet aanzien, dat de zaak spoedig geheel beklon ken zal zijn. Als men het tenminste voor het vertrek van Wilson Lloyd George die datums van vertrek veranderen zoo ongeveer met het uur wil klaarspelen, moet er har der voortgemaakt worden. De strijd tusschea de verschillende richtingea ea niet alleeo over de koloniën is niet zonder hevigheid. Hughes en de Japanners vechten verbitterd om de Zuidzee-eilanden en ook andere be langhebbenden bij do Duitsche koloniën ko men krachtdadig op voor hun eischen tegen over de richting van Wilson, Alie do Duit sche koloniën niet aan een groep als buit uit wil leveren, maar ze onder het volken- verbond wil plaatsen. Veel zwaarder is natuurlijk de strjjd om de Europeesche gebiedskwes.ies, Wilson ver dedigt met de grootste standvastigheid het standpunt, dat Duitscliland eerst in de ge legenheid gesteld moet worden' tot het vol- kerenverbond toe te treden en dat daarna de territoriale kwesties aan de beslissing van het verbond onderworpen moeten wor den, terwijl Clemen* 1 a j voor d.eu -a yd, komt, dat dc territoriale kwenies voor de toetreding van Duitschland tol het verbond afgedaan moeten zijn. Havas zegt, dat het denkbeeld van presi dent Wilson om het beheer der Duitsche koloniën op te dragen aan de daartoe door' den volkenbond gemachtigde mogendheden aanvankelijk in de vredesconferentie bij nie mand ingang vond. De vertegenwoordigers van Japan en de dominions wilden er niet van weten en de Fransche minister van ko loniën toonde niet de minste geestdrift.- Doch Wilson bleef aandringen en Lloyd George nam de taak op zich de partijen tot elkaar te brengen. Men vond een formule, welke de mogend heden, die hetzij de Duitsche koloniën, het zij Turksche gebieden bezet houden, in staat stelt volkomen heerscheres over deze ge bieden te zijn, zonde rze te bezitten. Op dezen grondslag werd de beraadslaging op gang gebracht, totdat zij eindigde met ecu „bevredigende, voorloopige" regeling. Twee woorden, die als elastiek ui.gerekt kunnen worden. Het besluit, is; begrijpelijk door de Parij- sclio pers met verontwaardiging ontvangen. De Echo de Paris legt er nadruk op dat de aangenomen regeling uit den aard der zaak ook niet anders dan voorloopig kan zijn. Hoe machtig de ministers ook mogen wezen, zij hebben niet het recht om hun staten te binden aan bepalingen die nood zakelijkerwijs een vermindering van de sou- vereiniteit van de parlementen meebrengen. De parlementen te Londen en Parijs en°het Congres te Washington zullen een woord mee te spreken hebben in deze zaak, en de ratificaties, die gewoonlijk niet meer dan een zuivere formaliteit zijn, zullen stellig niet zoo gemakkelijk van stapel loepen. Ein delijk zijn de regeeringen van de dominions, die de schikking verworpen'hebben welke Lloyd George voorstelde, besloten 0111 het debat te heropenen, als het t y.dL- stip van de eind regeling d a.a.r i.s. Dan begint liet spelletje dus opnieuw. De Gauieis stelt in het licht, dat, als men aan de Britsehe dominions de rechtmatige vergoeding weigert', die zij door hun offer vaardigheid en toewijding verdiend hebben, men riskeert dat men nooit meer liun mede werking zullen verleenen en de bewijzen van trouw, die zij aan Duitschland hebben gege. ven, miskent. De houding van den Engel- seheui eerste-minister lijkt onbegrijpelijk, als men haar niet verklaart uit overwegingen van binnenlaadsehe en persoonlijke politiek. Wat ons betreft, zegt Gauloia, wij zien in deze nieuwe oavattir.t: van het Volkenverbond een verminking van een beginsel dat oor spronkelijk niet zonder grootheid en hoogheid was. Ook andere Fransche bladen laten zich in. dion geest uit. Uit betrouwbare bron wordt na weer ver nemen, dat Wilson zijn vertrek voorloópig' beeft uitgesteld. Zo a hij zich gevoelen als de kapitein, die in tijd van nood het sehip niet mag: verlatent Do conferentie op de Prinseneilanden blijf: nog steeds een groot-vraaorteeken, dat mis schien wel In 'n „krats" zal veranderen? De in Parijs aanwezige Russische verte- genwoordfgers hebben zich er zonder uit zondering tegen verklaard. Ev enzoo deden der Fransche en Deense he gezanten Noulens «u NIEUWE HMRLEMSCHE COURANT n N 99 99 99

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1919 | | pagina 3