staden streek
handÊTen nuverhêT
VAN OVERAL
4MATSTE NI lOwsT*
Nederland en België.
Uil ONZE OOST
AGENDA I Haart 19(9.
Het Orgel van het Paleis van Volksvlijt,
Tegen Maart zal de lichting 1917 naar huis
gezonden worden en 1918 zal dan spoedig vol
den. Een commissie tot bestudeering onzer le-
gerhervorming is in voorbereiding. Met den
wensch om bezuiniging door den heer BO-
MANS in diens motie gelegd, .is hij het eens.
Maar de motie zelf kan hij niet aanvaarden,
venmin als afschaffing der cavalerie. Op zijn
program staat tei overweging, uitbreiding der
marechaussee. Omtrent den militairen groet
waar zooveel om te doen is geweest, toonde de
Minister zich onwrikbaar. Die achtte hij noo-
dig als band Van saamhoorigheid tusschen
meerderen en minderen. En spr. wees op het
Amerikaansche leger, dat democratisch is, en
waar de groet in hooge eere gehouden wordt.
Van den voorgenomen kazernebouw kan niet
worden argezien. Evenwel zal, op een bedrag
van 73.U00 na, voorloopig niets meer wor
den verwerkt aan verdedigingswerken.
.Nog deelde de Minister mede,- dat maatre
gelen genomen zijn om de biunenlandscne or
de te verzekeren. Daarvoor zijn in hoofdzaak
bestemd de marechaussee, de militaire politie en
1500U iandstormers. üp tal van plaatsen zijn
ongeveer 500 burgerwachten met militairen
steun opgericht. Eerr scheipe grensbewaking is
ingevoerd. De ordelievenden in den landen zul
len tot hun gerustheid vernemen, dat de regee
ring ook maatregelen heejt genomen, om de
onontbeerlijke bedrijven bij een algemeene werk
staking in gang te doen houden en om het ge
bruik van onmisbare communicatiemiddelen te
verzekeren.
Nog deelde de Minister mede, dat vloeken
en ruwe taai met groote kracht zulien worden
tegengegaan.
Een steunregeling voor de nagelaten betrek
kingen van alle tijdens de mobilisatie overleden
militairen wordt voorbereid.
De lichting 1920 zal weer op de oude sterkte
(23.000 man) wordeir gebracht. Zoodat daar
voor dus de loting weer zal worden toegepast.
Tot wijziging van de instructie van den op
perbevelhebber is de Minister bereid, als de Ka
mer meent, dat zij niet beantwoordt aan de be
doeling, volgens welke de opperbevelhebber niet
zelfstandig krijgsbedrijven kan beginnen.
Op het stuk van sieunverleening aan ge-
demobiliseerden, wilde de Minister niet verder
gaan dan hij reeds ging. Zij, die verder hulp
noodig hebben, kunnen zich wenden tot de
Steuncomité's wat allerminst eeh schonde is te
achten. Z.Exc. ontraadde dan ook ernstig aan
neming der moties van Zadeihof 6 per
maand dienst, tot een maximum van 120.
en K. ter Laan .(inwilliging van de wenschen
van den Bond van Dienstplichtigen).
Ten slotte vernamen we, dat de militaire uit
gaven tijdens de oorlogsjaren het peulschilletje
van maar 982 millioen hebben bedragen.
De replieken leverden niet veel vermeldens
waardigs op.
De heer DUYMAER VAN TWIST (A.-R.),
diende nog een motie in, waarbij de Regeering
werd uigenoodigd om zoo spoedig mogelijk met
voorstellen te komen tot verbetering der sala
rissen om bedodpsofficieien, met meer dan 6-
/arigen dienst.
Geen afstand van grond ver
langd. De eorr. van de „Tel." te Brussel
verklaart met een bevoegd pereo-on gesproken
te hebben, die op de Loogt© is vaii de N eder-
landsehBelgische kwestie.
Deze persoon verklaarde, dat het van na af
beslist zeker is, dat de stem der annexionis»
ten niet den minsten weerklank zal vinden in
de Belgische verantwoordelijke kringen. De
annexionisten vormen slechts een minderheid
en ze worden niet in de parlementaire wereld
gevonden. „Gelooft mn", zei de hij, „er bestaat
niet de minste twijfel'txf de kwestie van de
vrije vaart op de Sdhelde zal het onderwerp
van een bespreking uitmaken op de conferen
tie te Parijs, maar in laatste instantie zal
het vraagstuk' in der minne geschikt worden
tusschen de Belgische en de Nederlandeciu,
regeeringen en dat met toestanpning van de
vredes-conferentie. Men kan van nu af zeg
gen, dat iedere gedachte aan afstand van
grondgebied is uitgesloten.
De Belgische regeering wensoht ihet vraag
stuk in der minne op te lossen in het belang
der beide landen.. Ik kan u verzekeren, dat in
het tegenwoordige kabinet geen enkel anmexio
nistiseh minister zitting heeft.
Wij laten dit geruststellend bericht natuur
lijk geheel voor rekening van dien corres
pondent. (Bed. N. H. Ct.)
De „Nation Beige" stil (rijft:
„Holl&nd dreigt ons."
Het heeft steeds bij de Belgische regiering,
voorgezeten het conflict op vriendschappe
lijke wijze op te lossen en met Holland vreed
zame besprekingen te ondèrhouden. In dezen
zin heeft de Belgische delegatie zich voor den
Baad van Tien uitgedrukt Men mag dua»
Mggen, dat België zijn eischen met maximum-
voorzorgsmaatregelen, met buitengewone om
zichtigheid voor den nabuurstaat, wiens ge
voeligheid er door kon worden getroffen,
höeft doen gelden. Men zal daarom de vreem
de woorden, die tot ons uit Den Haag komen
met te jneer verwondering hooren. Het is
duidelijk, dat de Nederlandsche regeerimg een
voorwendsel heeft gezocht om de onderhan
delingen te doen ophouden voor zij begonnen
zijn. Zij (biechtte er belang aan de open pro
cedure te Parijs terug te wijzen, welke te ha
ren ongunste zon kunnen uitvallen. Zij heeft
dus directe onderhandelingen gevraagd. Nu
har® pretentie is teruggewezen, gebruikt zij
■thans bedreiging. Denkt zij ons te intimideo-
renl De pretentie van Holland om ons te
verschrikken zal belachelijk schijnen aan Ihien,
die onze houding tegenover een andere mach
tige natie, en oen ander geducht leger hebben
bewonderd. Men kan de weerden van den
Nederlandschen Minister van Büitenlandsclkb
Zaken honderd maal oinkearen, het is stellig
een bedreiging die zij bevatten, maar laten wij
niet nalaten ons voor onze rust te herinneren
dat het nog een lange stap is van bedreiging
tot uitvoering. Zulkp diplomatieke middelen
tijn niet steeds tot catastrophes te leiden.
De „Soir" gaat als volgt te keer:
Aan de Hoiiandsohe nota ontbreekt de
maat., maar zij verwondert ons niet, gezien
den i-oon der artikelen in' de Nederlandsehe
pers ten onzen opzieblto verschenen. Holland
spreekt tot ons.aooals 'tin 1880 tot ons sprak.
Wat beteekenen do woorden van den Neder-'
landsehen Minister van Buitenlandsche Za
ken, honden zij een bedreiging jut Wij kun
nen het niet gelooven. Dit zon zeer betreu
renswaardig zijn, vooral voor Holland. De
vredesconferentie zal uitmaken of do eischen
van onze vertegenwoordigers te Parijs ge
grond zijn en of zij moeten worden aanvaard.
Wanneer zij zich zal hWbben uitgesproken,
zullen wij ons hierbij neerleggen en ook Hol
land zal zich bierbij neerleggen, ondanks bet
slechte humeur van zijn staatslieden en de
grofheid van zijne polemisten.
L ij kverb randing. Naar de Mi
nister in de Memorie van Antwoord op hoofd
stuk IV van de staatsbegrooting mededeelt, is
bij het Departement van Binnenlaudsche Zei
ken een wetsontwerp in bewerking ter regula-
risatie van den bestaanden toestand inzake de
lijkverbranding;
De Koningin naar Zeeuwsch
Vlaanderen en Limburg. H, M.
de Koningin is voornemens in den loop der vol
gende week een bezoek te brengen aan Zeeuwsch
Vlaanderen.
Bij het bezoek van H. M. de Koningin aan
Limourg, zal ook tegenwoordig zijn de Minis
ter van Binnenlandsche Zaken, Jhr. mr. Ruys
<re Beerenbrouck. (Corr. Bur.)
De gezant schapspost te
P a r ij s. Het bericht, dat de Nederland
sehe gezant te Parijn jhr. De Stuers, te :s-Gia-
venhage zou zijn aangekomen om besprekngen
te voeren over den gezantschapspost te Parijs,
wordt door het Haagsch Corr. Bur. tegenge
sproken. Jhr. De Stuers zou Parijs niet verla
ten hebben.
Dankbetuiging van België
en Portugal. De Minister van Oor
log heeft aan het leger bekend gemaakt, dat de
Belgische en Portugeesche regeering haar dank
heböen betuigd voor de hulp, door het leger
verleend aan de vluchtelingen, geinterneeraen
en krijgsgevangenen, die in ons land verblijf
hebben gehouden of via Nederland naar hun
land zijn teruggekeerd.
Begrooting van het leenings-
fonds. Bij de Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp tot vaststeling van de begrooting
van het Leeningsfonds 1914 voor het jaar 1919,
waarop o. a. aangevraagd worden: voor renten
krachtens de eerste leeningwet 1916 I 5,595,75(1
en voor aflossing krachtens die wet f 350,000;
voor renten krachtens dp Iweede Leeningwet
1916 f 4,987,000 en voor aflossing f 330,000;
voor renten krachtens de Leeningwet 1917
f 22,500,000 en voor aflossing 4,700,000;
voor renten krachtens de Leeningwet 1918
1918 f 14,385,000; voor uitgaven in 1918,
1919 1920 gedaan ten behoeve van de uitgifte
der krachtens de Leeningwet 1918 aangegane
leening /l,150,000; voor teruggave wegens het
aandeel der ten behoeve van het Leeningsfonds
1914 gelieven opcenten in de tweede posten op
de grondbelasting en op de personeele belasting
over de dienstjaren 1915 en 1916 en op de in
komsten- en vermogensbelastingen over de be
lastingjaren 1915/1916 en 1910/17 f 1,500,000.
CRISIS A AN GELEGEN H EDEN.
De vr ij lating van den fruit
handel. Het Kamerld Van Rappard heeft
heeft tot den minister van L., N. en H. de vraag
gericht, of deze bereid is, met opheffing van cte
gedwongen veilingen, den hanüel in iruit zoo
spoedig mogelijk weder vrij te laten, en, zoo ja,
of de minister het dan niet gewenscht aciit, <tat
zulks ten spoedigste ter kennis van belangheb
benden wordt geo^cht. 1
Een opzienbarende benoe
ming. Dit Batavia wordt geseind:
De gemeenteraad te Semarang benoemde den
heer Baars tot tijdelijk ingenieur.
Baars, de bekende medestrijder van Sneevliet,
was indertijd ontslagen ais leeraar van de
Technische school te Semarang. De regeering
weigerde toen hem in gouvernementsdienst te
rug te nemen.
De heer Baars is als Sneevliet, een Neder-
landsch-lndisch Boilsjewiek. (Red. N.H.Crt.)
II....IIM. i "■■■".««..Jraw.iiiii m ■mannin» i
.De Jaarbeurs. Door B. en W.
van Utrecht is bij den raad een voordracht in
gezonden, 'inhoudende dat de gemeente zich be
reid verklaart, om mede te werken tot uitvoe
ring inzake de stichting van drie vaste jaar
beursgebouwen op en langs het Vredenburg,
zulks op de grondslagen nader omschreven en
onder voorwaarde, dat aan de gemeente de be
voegdheid worde toegekend, om met het oog op
luue belangen bij die onderneming, door B. en
W. een gemeentelijken commissaris te doen aan
wijzen,
25 wagons aardappelen be-'
d o x v e n. In de gisteren gehouden zitting,
van den gemeenteraad van Enschedé, vroeg
de heer H. C. Sanders, of luet juist#was, dat
"van de door die gemeente ingekuilde aardap
pelen een partij van 25 wagons was bedorven.
De heer Franke, wethouder,-antwoordde dat
inderdaad 25 a 30 wagons aardappelen bedor
ven waren, echter niet tengevolge van onoor
deelkundige behandeling in de gemeente.
Toen de reserve-aardappelen van bet rijksbu
reau 'werden ontvangen, (aldus de heer F.)
werd direct geconstateerd, dat daarvan min
stens 20 pCt. waren bedorven. De slechte
kwaliteit der aardappelen werd ter kennis
•gebracht van het rijksbureau en dit bureau
moest, nadat een viertal keuringen had plaat®
gehad, zulks toestemmen. Nochtans werden de
aardappelen stiet teruggezonden,, omdat de
.tijd reeds te ve,r heen was en men bij terug
zending kans liep in het geheel geen andere
aardappelen te zullen ontvangen. De gevoer-
do bespreking-en hebben evenwel tot gevolg
gehad, dat de gemeente andere aardappelen
zal ontvangen en dat het bovendien te ver
wachten is dat de door de gemeente geleden
Schade door het rijksbureau zal worden ver
goed. Moebt dit laatste niet geschieden, don
zijn B. en W. voornemens deze kweetic aan de
crisisreohtbahk ter beslissing voor te leggen.
De bedorven aardappelen zijn inmiddels
aan de aardappelmeelfabrieken verkocht.
Bescherming van inbrekers
door het publiek. Toen een twee
tal redkierobeurs Woensdagmiddag in een ca
fé op de Hoogstraat te Botterdam twee be
ruchte inbrekers wilden arresteoren, verzet-
t-.n deze zidhl tegen de arrestatie, daarin bij
gestaan dooi' biet publiek. Op straat voegde
zich het straatpubliek hij de cafébezoekers
en zagen de rechercheurs zich' omsingeld,
zoodat zij gedwongen waren met folun arres
tanten 'n winkel binnen te vluchten. Daar wer
den zij met veel moeilte door collega's ont
zet.
Tijdens dit verzet werd geschoten. Een der
arrestanten kréég twee kogels in het been
Beide arrestanten zijn. ten slotte, ondanks do
bescherming, die het Rotterdam solie straat
publiek bun verleende, naar het politiebu
reau Lange Torenstraat gebradhit.
De smokkelhandel herleefd.
In deb nacht van 24 op 25 Februari werd de
smokkelaar G. uit Vaals (Limb.) in het ver
boden terrein door rijksambtenaren aange
honden en door een kogel, die zijn knieschijf
verbrijzelde, zoodanig verwond, dat hij in het
hospitaal moest worden opgenomen. Een ha.lf
uur tevoren hadden de ambtenaren reeds een
anderen smokkelaar gepakt. De smokkel
waar, die hoofdzakelijk uit vet, boter en kaas
bestond, had de grens al gepasseerd, doch
werd 'door de Franscken tegengehouden.
CLEMENT'EAU WEER AAN HET WERK.
PABIJS, 28 Febr. Clemenoeau heeft giste
renmiddag een bezoek gebracht aan Poincaré
daarop btzooht hij de vergadering van den
Raad van Tien, om ten slotte op het Ministe
rie van Oorlog te confereeren met de hoof
den der afdeelingen en met maarschalk Focfoi.
DE NOOD IN DUITSCHLAND.
De Dnitsche regeering heeft er hij de ge
allieerde en geassocieerde regeeringen op
aangedrongen om met de levering van de
30.090 ton varkensvleesch en vet en do 250.000
kisten gecondenseerde melk niet te wachten
tót de scheepvaart-overeenkomst gesloten is.
Er wordt daarbij op gewezen, dat hiervoor
geen noemenswaardig söheepstransport noo
dig is, daar de voorraden voor (het grootste
deel te Botterdam liggen. Gezien de ontzet
tende toeneming dier kindersterfte heeft de
Duitsche reigeering voorts aan de geallieerden
gevraagd, den aanvoer van 20 ton levertraan
toe te staan.
AGENDA. /I MAART.
o i- u n w „S t. Ba to" L-. „-aai.
Gewone Zittingen 8—9 uur.
Stadsschouwburg. 8 uur.
Afscheids-liederenavoud Anna Klaassen.
FEESTU1TVOERING r.-k. kring.
De voorzSter mocht het in zij9. pittig ope
ningswoord wel zeggen dat de Kring steeds
meer sympathie wint bij de katholieke burgerij.
Ook bij deze uitvoering, gisteravond in den
schouwburg aan den Jansweg gegeven, was de
zaal gevuld met een vriendelijk publiek, dat ge
noot van de goede gaven der reciteerafdeeling.
Het eerst ging het scherm op voor „Het lokken
de ongeluk", een dramatische schets in één be
drijf door Gerard Nielen. Deze een-acter stuit
mooi aan bij de vroegere werken van den be
kwamen schrijver. Nielen weet het leven te pak-
ken en op treffende wijze weer te geven. In dit
stukje, dat eigenlijk stof voor twee bedrijven be-
vat, zijn de karakters scherp geieekend en de
verschillende tooneelen met veel zorg geconstru
eerd. Vooral Beldens is een mooi figuur en de
echt-katholieke ideeën, die hij verkondigt, geven
aan het stuk opvoedende kracht.
Deze rol werd door den auteur zelf vertolkt en
op zoo sobere, artistieke wijze, dat ons voortdu
rend een levenswaar beeld voor oogen stond.
Ook de andere spelers waren voor hun taak be
rekend Nico, die in zijn rol trouwens wat
kort gel ouden werd, hadden wij soms wat pit
tiger gewenscht, zoodat het geheel een half
uur van werkelijk kunstgenot schonk.
Eén aanmerking moeten we maken, niet op de
acteurs, maar op een deel van het publiek. Er is
in het stuk niet één moment dat den lachlust
moet prikkelen. Maar hetzelfde publiek dat bij
't vertoonen van 'n „draak" zakdoekeft voor de
oogen tekort komtj zat bij dit fijne spel nu en
dan te lachen, waar er voor een beschaafd
mensch geen aanleiding was. Het moest toch be
grijpen dat het zich daardoor zeer onnoozel aan
stelt en zoowel de acteurs als de toeschouwers
hindert.
Behalve een koddige voordracht ging vóór de
pauze ook nog een geestige en uitstekend ge
speelde één-acter, waarin een gewone inbreker en
een gentleman-boef tegenover elkaar staan.
Het slot der uitvoering vormde een dolle
klucht: „Het Consultatiebureau", waarom on
bedaarlijk gelachen werd. Vooral (je directeur
van het ééndaagsche bureau, Moppie Koekman
en zijn bediende Tal waren een paar kostelijke
typen, terwijl ook de kleinere rollen zonder uit
zondering goed vertolkt werden.
De schouwburg-exploitant, de. heer H. Smits
had voor mooie decors gezorgd, waaruit bleek,
dat hieraan den laatsten tijd extra zorg wordt
besteed.
Een goed strijkje, onder leiding vatf den heer
Boeree, zorgde voor aangenai™: afwisseling.
De Kring en zijn reciteerafdeeling kunnen
met voldoening op dezen avond terugzien,
waarmede zij hun ouden roem nog bevestigd
hebben. v. d. S.
Een Haarlemsche Köpe k
Uit Haarlem schrijft men aan „HeiVolk"Naar
ons wordt meegedeeld kwam zich hier een paar
maanden geleden een onderofficier melden, on
der mededeeling en overlegging van de daar
voor benoodigde papieren, als sergeant-comman
dant van de militaire politie te Haarlem; hij
weird volgens zijn mededeeling door de hoofd
wacht gezonden.
Mijnheer liet liet terdege m zijn functie gel
den en was bijzonder streng voor zijn onder-
hoorigen. Op gezette tijden liep hij als een echte
dandie in burgerkleeding te Lanceren.
In het bijzonder,trachtte hij zich verdienste
lijk te maken ten opzichte van de smokkelarijen
in de Haarlemmermeer. Men spreekt hier zelfs
van verdienstelijk maken op tweeërlei wijze. In
ieder geval leerde hij op dat terrein uitstekend
den weg.
Hij had het ook klaar weten te spelen uitkee-
ring te verkrijgen van de demobilisatie-commis
sie. Dit schijnt evenwel zijn „val" geweest te
zijn. Bij die gelegenheid is n.l. gebleken, dat hij
in 't geheel niet tot de militaire politie behoorde
en evenmin gegradueerd militair was.
Door zijn toedoen zitten een paar militairen
.in de provoost. Het lot heeft evenwel gewild,
dat hij zelf thans in een cel zit opgesloten,
grenzende aan die, waarin twee zijner militaire
slachtoffers zitten, 't Behoeft zeker geen be
toog,. dat hij door zijn „buren" allesbehalve
Vriendelijk begroet wordt.
GESCHENKEN VOOR DEN STADS-
SCHOUWBURG.
Door den heer G. A. Brongers zijn aan den
Stadsschouwburg ten geschenke gegeven 4
schilderijen, voorstellende tooneelen uit den
stadsschouwburg te Amsterdam. De heer J. C.
Klok, Gierstraat, gaf een Friesche klok cadeau.
De geschenken zijn door den directeur in dank
aanvaard.
APARTE FABRIEKSTERREINEN.
Dinsdagmorgen te half 12 zal er doy den
Haarlemschen gemeenteraad een vergadering
worden gehouden, waarin zal Worden voorge
steld om, naar aanleiding'van art. 4 der kin
derwet, het gedeelte der stad ten Oosten van 't
Spaarne aan te.wijzen voor fabrieken, die val-»
len onder de hinderwet, met verbod van het
plaatsen van die bedrijven elders in de gemeen
te.
In dezelfde raadsvergadering zal worden
voorgesteld, de terreinen der voormalige Ka
toenmaatschappij,'gelegen aan den Kinderhuis
singel, ten behoeve der volkshuisvesting, té ont
eigenen.
O u r e u 8 B. K. Vrouwenbond. De
Cursus van den héér Mr. J. Bomans, voor de
R. K. Vrouwenbond zal Maandag a.e. te kwart
voor 8 aanvangen.
Personalia. Voor het examen nuttige
hand'wenk en, gehouden te 's-Gravenhage, zijn
geslaagd de dames, M. O. van Santen, W. P.
de Jong, J. G. Kappers en W. Rasmussens te
Haarlem.
Bureau van adviezen voor den
haftideldriivenden en indiustrieë-
len Middenstand. Op Vrijdag 7 Maart
des avonds 8 uur. in die groote zaal yan het
Gchounv ,,St. Bavo" Smedéstraat, zal de heer
F. BegemSn, Rijkenijverh-ei disco nsulenfj te 's~
Gravenhage eene lezing houden, getiteld: „De
toekomst van den Klein-indusirieël en dep
ambachtsman in verband met de veranderde
tijdsomstandigheden."
De heer Begeman stelt zich voor in zijne rede
te handelen welke maatregelen die Klein-in-
eustrieëlen en ambachtsman dienen te nemen
om moeilijkheden, welke door den achturigen
arbeidsdag de verhoogde loonstandaard en de
verhooging van de prijzen der grondstoffen
ontstaan, zooveel moge]ijk te voorkomen.
De toegang is voor leden van Middenetands-
en Patroonsvereenigingen vrij.
VOOR HET R.-K. PERSONEEL DER
POSTERIJEN,
Men schrijft ons:
A.s. Zondag, 2 Maart, zal er in de sociëteit
St. Bavo, 's middags te 5 uur een buitengewo
ne propagandavergadering gehouden worden
door de afdeeling Haarlem (St. Joseph) van
den Ned. R.-K. Bond van Post-, Telegraaf- en
Telefoonpersoneel „St. Petrust
Als spreker is uitgenoodig'd de heer P. C
Hendriks uit Rotterdam. Waar deze vergadering
belegd is op een uur, waarop wel zoo goed als
alle employe's vrij zijn, zal het wel niet meer
noodig zijn, tot een bezoek van deze bijeenkomst
aan ,te sporen- Ook het personeel van genoemd
staatsbedriji heelt zijn nooden en wenschen en
zal beseffen, dat vooral in deze tijden alleen
met een hechte, gezonde, organisatie, iets be
reikt kan wórden.
Vooral degenen, die nog niet R.-K. georga
niseerd zijn worden dringend verzocht, de ver
gadering te komen bijwonen.
^rwhoadlasrle m—N 0 0 r.d
Het Patronaatsgebouw te Schoten in de Tu-
geia.straat was gisterenavond geheel gevuild
met leden en belangstellenden van hot Kraie-
verbond, dat, ter elegenheid van de oprich
ting van het Kruisverbdnd— Noordi. deze pro-
pagandavergadeiring jhad belegd. Het voor
loopig bestuur had hiervoor een afwisselend
programma samengesteld, waarin. J3*foalv«
voor het (nuttige, ook voor het- aangename
ruimschoots was gezorgd.
Met een strijlkje went de avond begonnen,
zoodat al dadelijk de juiste stemming ar was!
De Lieer Heil gaf hierna de leiding aan het
voorloopig bestuur over, waarop, na opening
rniet den Obr. groet, de heer Speller, voorzit
ter van het Haarfamsche Kruisverbond, het
woord verkreeg om Ikiet „Kruisverbond Haar
lem—]N oord'' te installeeren. wat detae met en
kele j'uist gekozen woorden deed.
Vervolgens was de beurt aan den voor
loop igen voorzitter, den heer Th. Ldhlman. die
met een kernachtig speechje den heer Speller
be antwoordde^ Be heer Lobman deelde mede,
dat aanvankelijk een Eerw. Pater uit Velser.
oord het woord zou voeren, dodh dezie was tea
elfder ure verhinderd.
Heit bestuur was nu zoo gekdkkig den heer
Kamerbeek dadelijk bereid te vinden om als
plaatsvervanger op te treden. De heer Ka-
merbeek riep dan allereerst de clementie dei
aanwezigen in, om* zijn niet geprepareerd-zijn
voor deze propagianda-vergadeoriing, waq^ooi
men 'hem op het laatste moment kwam ult-
nx>oidigen.
Spr. hield vervolgens een-geestdriftige redei,
het nut en de noodzakelijkheid bepleitende
van alcolhlolbestrijding, in vereeniiging op Ka
tholieken grondslag. Hij schetste het drank-
bestrij dings werk als een werk van naaeten--
liefcle en barmhartigheid en spoorde de aan
wezigen aan het ijverig ter hand te nemen in
overeenstemming met ons Heilig geloof tot
verheffing van den gevallen evenmensoh.
Een luid applaus beloonde den spreker voor
zijn begeesterende woorden.
De voorzitter braoht den heer Kauiea'toeelr
namens allen hartelijk dank.
Na het zingen van het Sobriëtas-lied werd
het twééde gedeelte vaar het programma af
gewerkt, dat was gewijd aan de fhhxmor.
Hiervoor werd door de hee-ren Massinkoff
en Van. Dijk op uitstekende mam er gezorgd
en zij hadden een groot succes. Te vlug was
het einde daar.
In zijn slotwoord bracht de voorzitter aan
allen, die hadden medegewerkt aan hot succes
van den avond, dank, ook aan de hoeren P,
v. d. Spek, J. Niibhlering en N. Banzijn, dia
de verzorging van bet muzikaal gedeelte voor
foton rekening hadden genomen.
Met het „Aan U. o Koning der Eeuwen",
werd deze prapaganda-bijêenkomst op waai-
ddge wijze besloten.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Terug te hekomen bp: J. Schrander, Krom
18arood, paar manchetten; B. Fransen, Dn-
v en voordestraat <59, kinderhandschoeu; J. La?
ces, Breestraat 5 rood, dameshandsclioenCL
v. Dordfc, Ha-zepaterslaan 26. vloermat; J. B»
Kollerie, Leddschestraat 36 rood, broche; O,
v. d. Eykliof, Waldeck Pyrmontstraait 60, da»
niestaschj e; M. Marchant, A. L. -Dyeerinck-
straat 20, dameshandschoen; A. Kuipers, Ko-
mngsteynstraat 9, jougeusmuts; H. M.' de
Johg, Jansstraat 63, das.
(\rorvolfr.)
De eerste organist, -van het orgel was Joe.
Verbeyen, die. na ruim een jaar op hoogst
talentvolle .wijze orgelconcerten te hebben ge
geven, en wegens drukke werkzaamheden voor
zijn functie bed ank te. werd ongevolad door dn
Brussels-dien organist Maes, Terloops zij no&.
vermeld', dat Verlieiieu's leerling; Ph. Loots
reeds 00 12-jariigen Leeftijd rijn medewerking
als organist verleende, op een concert van ,,Am-
stels-Mannenkoor."
- Den heer Maes dan. werd opgevolgd door den
toonkunstenaar De Pauw, die. ale laatste or
ganist, zich door vele bespelingen zéér verdïeu-
teliik heeft gemaakt.
Daarna ziin er nog wel eens concerten gege
ven, doek waren te beschouwen als laatste stra
len van een ondergaande zon.
Moge een nieuwe dageraad spoedig aan
Haarlemsek kimme opgaan.
Dë dispositie van het orgel toont ons het
vofeende:
Pedaal-klavier: (30 toetsen van cf).: a
grondstemmen-lade: sous-basse, 32 voet lengte
eontre-oasse 16 voet; grossc-flüte 8 voet; vio-
loncelle 8 voet; octave 4 voetyix Gombinatic-
lade: bombarde 16 voet; trompette 8 voet;
clairon 4 voet.
Hoofdmanuaak (56 toetsen van cg): a,
grondstemmen-lade: montre 16 voet; bourdon
16 voet; montre 8 voet; flüte harmonique g
voet; bourdon' 8 voet; saljcional 8 voet; viole
de gambe 8 voet; prestant 4 voet. h. combi-
•natie-lade; ootav© 4 voet; plein-jeu 36 sterk
cornet 5 sterk; bombarde 16 voet; trompette
'8 voet; clairon 4 voet.
Positief-manuaal (56 toetsen van eg): a,
gro ndstemmen-ladeflute tra versier© haring
nique 8 voet; quintaton 8 voet; violo de gam-
be 8 voet; voix célsstë 8 voet; flüte octavian
te 4 voet; viole d'amour 4 voet. b.; combina
tie-lade: quinte 2 2/3 voet; octavin 2-voet; coi-
net harmonique 8 voet; oor anglais 16 vóet;
trompet 8 voet; clairon 4 voet.
Réciit-manuaal: a.: grondstammen-lad
bourdon 16 voet; principal 8 voet; noehthoorn
8 voet; unda maris (golf der zee) 8 voet; flute
douee 4 voet; voix humaine 8 voet. b. Combi-
ha tie-lade: doublette 2 voet; piccolo 1 voet,
plein-jeu harmonique 25 sterk; trompette 8
voet; basson-hautbois 8 voet; clarinette.8 vt
Hieraan zijn nog toegevoegd 17 z.g. hulp-
treden boven het pedaal geplaatst: 1. effect
der donder; 28. koppelingen der manualen
onderling of met h«t pedaal; 910. cresceadl
en diminuendi voor de twee boven-klavieren,
11. algemeene onder-octaaf koppeling op het
hoofd-manuaal; 1215. oombinatie-treden vooï
alle klavieren; 16. tremolo voor het tweede
klavier; 17. tremolo voor het récit-klavier.
Bijzondere vermelding1 verdient hier de
„cornet harmonique", die een rij van sep
tiem© inhoudt, voor !het eerst door Cavaille-
Col met den boeten uitslag-, in 't orgel .dei
Notre Dame te Parijs ingevoerd. De klank
er van is bijzonder treffend, alsook de „flut
traver^re harmonique"; de „cor anglais" ii
ongeëvenaard schoon.
Het orferel is rijkelijk met. de door Barkei
xdtgevonden, pneumatische hefboomen voor
zien, welke C. C. tót groote volmaaktheid
heeft gebracht en in Tms land het eerst zijn
toegepast door de firma Adema op het ox'gel
der Mozes en Aiironkerk te A'danx. Door mid
del van deze uitvinding wordFin 't orgelspel
een groote gemakkelijkheid en een lichte aan
slag verkregen. De orgels van Parijs, Londen.
Liverpool, Ulna, etc., met 5 klavieren en meei
dan honderd registers (stemmen) zijn, bij kop
pelingen, nog zeer gemakkelijk te bespelen.
Uit deze nuchtere tahellum, be'grijpt de di-
letant reeds, Welk een hoeveelheid van instru
menten, welk een orkest de kunstenaar tei
zijner beschikking heeft; welk een honderd-
voudigen klanksehakeeringën en -kleuren bi)
de uitvoering aangewend kunnen worden.
Tenslotte, wat den huidigen toestand vax?
het orgel betreft:
Ook hij de ontleding van het machtig li
chaam in de Paleis-zaal bleek de soliditeit
en de zeldzame bouworde van het orgel toi
in de kleinste onderdeden.
Ondanks het veelvuldig gebruik in de eer
ste tijden en het verwaarloozen in de laatste
'periode, zal het orgel in Haarlem weer ver-
jongd voor den dag komen.
„Het is, als voor de eeuwigheid geschapen'5,
'merkte de démonteur van het orgel, de heel
S. Adema, op.
Moge door deze aanwinst, het kunstmin
nend publiek een gelegenheid geboden wor
den, te kunnen genieten van onbelemmerde^
door geen hinderpaal gestuitte uitvoering de*
grootsehe scheppingen der toonkunst.
Dat deze descriptie een kleine bijdrage mo
ge zijn tot verheffing van den tolk der mu
ziek, welk, met den naam van „koning der in
strumenten", gekroond wordt.
MARINUS MONNIKENDAM.
Burgerlijke Stand- Qeb. 20 Febr.
z. vun M. GtoerioveId-doV'inter - z. van A. F.
Martena-Bijsted'. T T
Overleden 26 Fetó-cJ. Lindeman, 68 j.. Jan»-
straat; 27 Febr.H. J. Boterman. 32 j. Mae.r-
ten van Heemskerkstraat-; P. H., 2 5.. z- Tao
M. Kotten, Brouwersstraat; M. A. Cos lews,
38 j„ Santpooxterstraat0. G. v. Houten, 53 j,
Bloemhofstraat: 28 Febr.J. H. Mortens,_68 j.
Oranjestraat; L., 7 1-. van J. W. Dame, Kaxo«
persingen 0
PLAATS. COMMISSIE iVAN TOEZICHT
OP HET LAGER ONDERWIJS.
Gisterenavond had te imur in de Staten»
zaai aan biet Prinsenhof de eerste openbare
vergadering plaats van de PI. Commissie van
Toez. op het L. O. Er waren ongeveer 2ö
leden aanwezig; op de publieke tribune wa*
eentóe belangstelling. Onder de vergaderden
bemerkten wij o.m. Dr. J- h- M. S te rok en Mr.
A. Bruck.
Bij ontstentenis van den voorzitter, dr. Borgi
man, presideerde de secretaris, Mr F. G. v,
Schalkwijk, de vergadering. Deze heette d«
aanwezigen welkom, inzonderheid de nieuw»
gekozen leden mevr. v. Gilse en de fcecre*
j'V. Doosjes, Ploeg, Borst Pauwels en'Levert,
