MOTE lUtl Will!
BINNENLAND
v,erö(umachi.
BUITENLAND
KUNST In «KENNIS
De Ondergang van een
WAT DE PERS ZEGT
Saterdas 1 Blaart Tweede Biad
Aan ds Katholieken in Nederland.
ËUILLeïON
Nederland en België.
(Ingezonden.)
H'Oli soldatenpak is voor U nooit een ge-
wenisolite dracht geweest en wanneer de bur-
eersohapsplieht werd vervuld, begreep de Ka
tholiek. dat hij een offer bracht, geluk alleen
iemand kan. 'die gezag eerbiedigt krachtens
jvertoigiüg. dio vrijheid door beginsel sfce
boven wots-dwang.
In de vervlogen jaren hebben ae roomsoh®
jongens in de militaire tehuizen bescherming
gevonden tegen gevaren, steun in den stayd
tegen lafaards, die met ruwe en onkuisehe taal.
dcmr slecht voorbeeld het leven in de kazerne
onaangenamer maakten.
De lange oorlogsjaren hebben ïngrypenae
veranderingen gebracht. .Moesten niet tallooze
protos ten opgaan tegen de soorten van-ontepan-
ning, die goed genoeg werden geacht voor den
soldaat, mocht het instituut der. Aalmoezeniers
hoogst noodig wezen om den Katholiek in den
dienst 1 i'u' bij te staan in de geestelijke nooden,
de lange diensttijd heeft menig stoffelijk nadeel
gebracht voor ben. 'li mw de lasten der
mobilisatie hebben god
Meenden do sociaai-ac11.ooratische mobilisa-
tieelubs gedurende de oorlogsjaren ernstig te
arbeiden aan de verbreiding -van liet proletai
risohe inzicht door verbreiding van de ontevre
denheids-gedachte en het steunen van het „san-
keren". maakten zii gebruik van de misstanden,
die zeer zeker in het leger bestonden; zii kon-
tien aan de moreele verheffing van den soldaat
op geen andere wijze werken dan door het uiten
van klachten, het bespottelijk maken van be-
jtaanae toestanden en het bederven van den
goeden geest onder de soldaten.
(dok in die dagen, dat een lands regeer in g er
mede was door den wil en den arbeid van de
lociaal-democratie. wisten zij geen materieele
toordeelen voor de georganiseer den te behalen.
Uitsluitend was het streven er op gericht om
Troelstra de noodig© macht te verschaffen,
waarmede hii in naam van het' proletariaat het
■recht zou kunnen trappen.
Nu staat als vervanging van de mobilisatie-
dub de bond van dienstplichtigen naast de so
cialistische partij om de actie van het socialis
tisch proletariaat te kunnen steunen tegen ruil
van steun der partij voor de materieele belan
gen der soldaten en oud-soldaten.
Doch op dit terrein ontmoeten zü eveneens de
Kathol ie' n. d met beter inzicht, met hooger
d-oei. .„i.cu mm de belangen der roomsohe
mannen, die onder bescherming van den pa
troonheilige de materieele belangen verzekeren,
door het dooden van den draak, die het geeste
lijk leven bedreigt.
Daarom gaan de oud-soldaten en soldaten
overal in den lande naar de nationale roomsche
organisatie, naar ..St. Joris".
De Ned. R. K. Bond van Dienstplichtigen
rijst in .Nederland op.
Onze Roomsche militairen -en verlofgangers
komen' met duizenden in onzen Bond bijeen.
Reeds hebben wij honderd afdeelingen.
Ons ledental stijgt 'ooven de z e v e n duizend.
"V ier weken na den -dag van oprichting is
d© Bond tot een zoo machtige organisatie uit
gegroeid. Toch het kan sneller gaan. Nog meer
gfdeelingen moeten worden opgericht.
Onze organisatie moet worden een kracht
van groote betcekenis in Nederland.
Wii varen onder Roomsche vlag.
Als Katholieke mannen organiseeren wij ons
Katholiek.
V\ ij weigeren de bloedvlag te volgen, dien de
rooüe ;.ond van Dienstplichtigen in top veert;
de roodo Bond. die in de week der demobilisatie
bleek to moeten zijn het werktuig der revolutie.
Terwijl daarvoor de roode organisatie diende,
trad ous Vakbureau hii d© Regeering op, om een
steunregeling te krijgen voor de gedemobili-
seerden van 12 tot 22 gulden per week, zoolang
zii werkloos zouden ziin.
Wij volgen ook nu het Roomsche vaandel.
En wii stappen niet in het bootje onder vlag
van het „Neutraal Comité van Actie," dat in
overleg met den rooden Bond van Dienstplich
tigen is gesticht en werkt, dat rood is achter
het masker van neutraliteit.
Wel heeft dat neutraal Comité in Brabant en
Limburg honderden verschalkt met leugens,
(men beweerde o.a. met de Katholieke Kamer
leden Bomans en Haazevoet in verbinding te
staan), de waarheid zal hen vrijmaken, de waar
heid zal ons winnen ziin.
Zoo staat en groeit onze Bond, die werkt
ónder hooge goedkeuring van het Doorluchtig
Episcopaat, onder vollen steun van de Eerwaar
de Aalmoezeniers, met medewerking van onze
arbeiders- eii middenstandsbeweging en Mili-
tai ren- V oreeni gingen.
En hii komt met het volgende program:
De Bond vraagt ten aanzien van hen, die
reeds met onbepaald klein verlof ziin gezonden
hetQ volgende
1 Voor degenen, die vóór Augustus 1918
met onbepaald klein verlof ziin gezonden worde
een steunregeling ingevoerd, welk© categorie
niot bij gedemobiliseerden ten achter stelt.
Dezie regeling kenne ©en tegemoetkoming toe
aan bedoelde verlofgangers, voor zoover zij ten
gevolge van hun diensttijd in een noodtoestand
zijn gekomen. Wordt geen bevredigende regeling
getroffen, dan stelle de minister een Commissie
in, die hem voorlicht aangaande den noodtoe
stand.
Deze Commissie stelle, teneinde tot het spoe
dig geven v-an advies in staat te ziin, een on
derzoek in door middel van steekproeven. Daar
na stelle zii normen vast, volgens welke haars
inziens een tegemoetkoming moet worden ver
leend.
Nadat de Minister ingevolge heti advies dei-
Commissie een regeling heeft getroffen, wordt
deze toegepast door Plaatselijke Commissies-
Deze commissies Vangen, hun onderzoek da
delijk -aan. In de Commissie van Advies en in
do Plaatselijke Commissies hebben vertegen
woordigers der orgafusaties van dienstplichti
gen zitting.
2°. Vrijstelling van herhalingsoefening ge
durende ten minste drie jaren voor allen, die
meer dan twee jaren in werkclijken dienst ge
weest zijn.
3°. Voor de.na 1 Augustus 1918 gedemobi-
liseerden vraagt de Bond spoedige uitbetaling
van den toegezonden steun, en opzichte van ds
belangen der dienstplichtigen gedurende hun
diensttijd vraagt de Bond:
1°. Een goede geestelijke verzorging van de
dienst p li oh tigen.
2°. Steun - van de Militaire Tehuizen, cok
door -ruime subsi.dieering.
3°. Gelegenheid tot ontwikkeling van
dienstplichtigen door cursussen.
4°. Legering zooveel mogelijk in de nabij
heid der woonplaats.
5 Behoorlijke huisvesting, doelmatige
kleeding en goede voeding van dienstplichtigen.
6°. Maatregelen tot bevordering der rein
heid in -de kwartieren.
7 Spoedige grondige reorganisatie van den
Geneeskundigen dienst.
8°. Herziening van het militair tucht- en
strafrecht. Invoering van voorwaardelijke, ver
oordeeling.
9°. Erkenning van de organisaties der
dienstplichtigen door de troepencommandan
ten.
10 Bespoediging van het met onbepaald
klein verlof zenden der lichting 1917.
Nu vraagt „St. Joris" den steun van heel
Roomsch Nederland, de toetreding van alle Ka
tholieke dienstplichtigen.
Als 9 Maart in Utrecht onze eerste vergade
ring van Afgevaardigden gehouden wordt, zij
ons heele land vertegenwoordigd.
Wii vertrouwen dau, dat de P 1 a a t s e 1 ii k e
Comité'» van Actie overal het initia
tief zullen nemen tot oprichting van een af-dee
lng van den R. K. Bond van Dienstplichtigen
en do bestaande afdeelingen zullen steunen.
Door samenwerking, door centralisatie betee-
kenen wii ook op militair gebied de macht,
di© onder de leuze „Beperking v-an bewapening"
te zorgen voor de geestelijke en stoffelijke be
langen der Roomsche mannen en jongens, zoo
lang de weermacht noodzakelijk blijft ter ver
dediging van vrijheid en onafhankelijkheid van
het Vaderland, ter 'beveiliging tegen de mo
derne geweldenaars, die in misdadigen qpzet
het gezag willen ondermijnen, de maatschappe
lijke welvaart willen vernietigen.
Roomsoh NeaWIand zal ziin taak begrijpen
om, strijdend voor verbetering der stoffelijke
belangen, te waken over het geestelijk goed
van den Roomsohen soldaat.
Voor het Hoofdcomité van Actie der K. S. A.,
HET DAGELIJKSCH BESTUUR.
54
ROMUN Lil' ..Er jtCOJUsLÜ.
Men heeft ons dikwijls gezegd, dat de
f»od.de,j'ko Marcus Aurelius de armen niet
"oou wdlen liom, onzen lieer, onzen
zt*' „Klag-su; en vertellen van de tranen ou
de Wam^Wliu ©o kindqron. Beveel' dat one
Wij de stad iaat...
binnen, schr*ü uaar binnen' wjj wiüen naar
Weder trad Uwde da men3ckenjtnassa.
hand ophbt -» «Ml» de
In de borst van den goddelijken Im
perator Marcus Aureüus klopt een groet
een waarachtig vaderlijk hart, begon Pu
blius. Hoek niet alleen gij verlangt geboord
to worden, omdat gij in nood verkeert. Heel
«alië roept om brood en d,e staatsschuren
^ji} ledig. Blijft rustig buiten d,e stadsmi
fen en meldt u morgen aan bij mijn
meester Cajus, wien ik nog heden. noo-
aanwijzingen zal geven» u spreekt
la tribuun Publiua .Qüinctiiius varus.
VASTBERADEN VAN ONS AE SPREIEN.
Do Belgische regeering heeft op de vraag
der onze: wat voert gij tegen, ons in het
schild? een antwoord gegeven, dat geen ant
woord is.
Dit bevestigt den slechten indruk, dien
heel het Belgische bedrijf van den aanvang
af gemaakt heeft: een indruk van onoprecht
heid en kwaden wi-L
Onze minister van Buitenlandsche Zaken
gisteren in jje Tweede Kamer een
eiijk maar beslist woord van verweer ge
sproken dat ieder Nederlander van harte
zal onderschrijven.
"f:'n.,zao bevreemdt het te meer, schrijft
n,^ '/1t^e.Z'"'J-dafc een "tijdschrift, hetwelk
h'pf f aïldl3heid" tot lieren titel voert,
het Belgische gfevaar als fantastisch en ons
verzet ais niet noodzakelijke opwindin°- ken
schetst.
„Onze buurman, het heldhaftige marte-
iaarsvolk, zegt het blad, voelt zich een
beetje over het paard getild, maar hij is
zoo kwaad niet.
En dan zijn er Frankrijk, Engeland, en
de Vereenigde Staten nog, die niet kun
nen toelaten wat met hun „idualen', in
strijd is.
Yv ij moe-ten een welwillende politiek voe
ren en da groots mogendheden-, met name
jFrankrijk, niet ontstemmen»
Alles mooi en wel, maar zoo langzamer
hand is wel aan diet licht gekomen, dat
het Belgische aunexionisme den krachtig-
sten steun vindt bij de Eransche .pers, cue
wel niet geheel beiangeloos België deelen
van Nederlands gebied voorhoudt.
Noch tegen België, noch tegen Frank
rijk hebben we op het oogenblik lief te
doen, vastberaden van ons af te spreken en
doen: we moeten, zooals onze regeering
verder onze hoop stellen op SV-iLson's recht
schapenheid en invloed."
Hij wilde zich met Servius verwijderen,
toen hij nevens zich Mucin .bemerkte, die
den draagstoel verlaten had en door de woe
lende massa was heengedrongen.
Verwonderd zeide Pujplius haliiuidj
De sch0one Mucia Behoort hier niet;
het gepeupel is arglistig en onberekenbaar.
En ik geloofde ,dat ik u in een of
ander opzicht van dienst zou kunnen zijn,
gaf Mucia ten antwoord, want juist op het
gepeupel zou, meende ik de harde stem
van den krijgsman niet kaimeerehd werken.
Publius zag haar diep in de oo-gen; de
scherpe trekken van zijn ernstig gelaat kre
gen een merkwaardig zachte uitdruk t-1'11?.
Mucia werd verlegen en .sloeg hjb*= oogen
neer.
Ondertusschen werd hef Weer rumoerig
onder de menigte, d;o ^bör de belofte van
den tribuun voor '©h oogenblik tot rust
gekomen was. D' spreker, die straks het
woord gevo. rd had, overlegde een korten
pooi me' jS tochtgenoot en en wendde zich
weder -jjXublius, z ggende:
morgen v erdragen wij den hon-
n de koude 'net. Verschaf ons toe-
Tig, wij willen nog heden naar deji god
delijken Imperator.
Publius had reeds een dichtbijstaand sol
daat hiet zwaard uit de hand genomen, toen
Mucia tusschen hem en den spreker trad.
DE KLOOSTERLINGEN IN FRANKRIJK.
Z. E. kardinaal Maurin, aartsbisschop van
Lyon, heeft een vastenbrief tcji zijn geloovigen
gericht, waarin hij zich Vooral met de Fransche
Kloosterlingen bezig houdt.
Wij hebben het moeten aanzien, zegt de kar
dinaal, daf door het brute geweld der meerder
heid mannen en vrouwen werden beroofd en aan
ellende prijsgegeven, die slechts wenschien voor
God hun vaaerland en het zielenheil te aroeiden,
Zij, die gisteien werden miskend, hebben niet
geaarzeld, op liet eerste gebulder der kanonnen,
het-bedreigde vaderland te hulp te snellen. Zul
len nu de overwinnaars en roemrijke verminkten
van heden verplicht woicen weer naar een
vreemd land ie trekken, als zij trouw willen
blijven aan hun geweten en aan hun heiligen
plicht? Is het vermetel te hopen, dat het schoone
Frankrijk, na buiten zijn grenzen de kampioen
van het recht te zijn geworden, daarbinnen een
der giooiste verkrachtingen van het recht niet
zal willen vereeuwigen?0'
DE DUI'RSCHE INDUSTRIE.
Naar de „Msb." verneemt, worden er op bet
oogenblik onuerhandeiingen gevoerd tusschen
vertegenwoordigers van°Duitsche en Ameri.-
kaansche groot-industrie met het doel de
Duitsche industrie met Amcrikaansch kapi
taal vooruit te heipen. De National Assoca-
tion of Manufacturers, die 40G0 fabrieken met
een gezamenlijk kapitaal van meer dan 19
milliard dollars vertegenwoordigt, neemt van
Amerikaanstfhe zijde hieraan doel.
VOOR DE ITALIAANSCHE KERKEN.
Naar uit ene-tië genie.d wordt, beloopt bet
aantal in de ItallaanSebe krijgszone gelegen,
deels zwaar, deels lichtelijk beschadigde ker
ken rurm '200. Een hulpwerk voor deze kei
ken ender den zegen van den H. Vader en
onder bosefci ruling van den patriarch-kardi
naal Lafoutaine van Venetië is ree cis bcigon
nen en heeft veel succes, getad. He H. Vadej
zelf heeft een kroot aantal cibories en kelken
gegeven en ook rijkelijk voor kerkbanen go
zergd- Vrouwen van alle standen zijn bezig
linnen en anciere goederen en paramenten te
vervaardigen.
DANSVKRBOD in DÜiTSOHLAND.
In navolging van Wurfemburg wordt dooi
de Duitsche regeering .overneigen voor 'het
hcele rijk een dans verbod uit te vaamigen.
Welk een Ivo cc to de-zucht tot do uitgelat en ste
genoegens heeft bereikt, kenschetst o.a. een
inwoner van EorLmund in een ingezonden ai
tik el, waarin liij* do p-oli-'ie aaiisixiort- iuy- te
grijpen „om aan deze vei-eehrikkelyke betoo-
vering, deze waanzinniare naefc tolijke uitspat
tingen een einde te maken." Hij wijst er op,
hoezeer do kwetsende en dwaze vastenavond®,
oigiën, die zich im steeds broider kringen
voorplanken, degenereerend werken. Ziet bet
er uit, alsof er armoede, ellende en hongert»
nood heerscben, wanneer dagelijks groote
sommen verkwist en aan gewcienlooze onder
nemers en exporteurs van het 'volk in den
zak gespeeld worden? liet is niet no-cdjg, dat
men Mch allo genffegens en verstrooiingen
ontzegt, maar ze befi.ooren binnen zekere
greuzemte blijven, die met do tegenwoordige
maatsclmppelijke en politieke toestanden in
overeenstemming ZiJn ©n die elk denkend
meuscb voor zichzelf bepalen kan. Het gedrag
van onnoemlijk velen op straat en in de kro-e-
gen van de lonkende deernen en drinkende
knapen, is beneden alle critiek en zorgwek
kend voor do toekomst, en.de erslaiggevers
van de vijanden, die het land bezoeken om
het volksleven te hestudeeren. zullen een treu
rio- rapport hebben uit te brengen. Men houdt
tezelfder tijd te Fredenbaum een protestmee-
ting tegen de hon®ei'bI°kkade, maar dan
zórge de overheid ook, dat de wufte carna
vals en maskeradefeesten beletten de open»
lijk beerschende ontucht bestreden worde.
'Men beweert zelfs, dat men m een der groots,
industriesteden de dwaasheid zoo ver wil
drijven een igeeostumeeruen optocht naar bet
huis van den commissaris van politie te or
gan iseeren om dezen te dwingen met een nar
renkap op en een tamboermajooi-stuf in de
hand, vóór den -stoet te marcheer en!
Waar is tocb de tuclh, het zelfbewuste, en
het vroeger zoo geroemde gevoel van eigen-
waarde van bet Dmtsehe volk gebleven? zoo
besluit de verontwaardigde schrijver.
Koopt een avondmaal en een nacht
verblijf in de herborg voor de stadspoort
met dit geschenk va-u Mucia Goriieiia, zei-
de zij een met cd cisternen bezetten arm
band aanreikend- En doet wat de hoogbe
roemde tribupn beveelt.
De uitwerking dezer zachte, met een mil
de daad gvpaa-rd'gaande woorden, was he
ter dan Eu blius met zijn op den toon yan
een bevel uitgesproken belofte had kunnen
bereiken. De liongerigen omringden Mucia
en kussen eerbiedig bare hand.
Zij bief haar rechterhand onmoog over de
dankbare schaar en sprak:
Da schimmen van uwe ouders en groot
ouders mogen u een rustijgen nacht schenken.
Met bewondereuden baic nam Fubl.us haar
bij do hand en voerde haar buiten liet ge
drang de poort binnen. Toen zij een oogen
blik alleen zonder getuigen waren, nam hij
haai- beide handen ib de zijne en zeide:
Ik dank u, Mucia.
Ik heb niets gedaan, waarvefbr gij mij
dank verschuldigd £ijt, antwoordde Mucia
mot licht bevende stem.
Als ik u aanzie, dan begin ik te ge-
looven, dat er in Rome nog patricische vrou
wen zij», waardig om door een krijgsman
hooggeacht te worden...
Reeds naderde Tuilia'a draagstoel en daar
achter de «laven en kliönten van den tribuun.
De Londensohe correspondent van 't „H-bld."
seint:
De „Daily Teleyraph" verneemt uit Parijs:
Aan de territoriale en economische commissie»,
welke door da vredesconferentie ziin ins?e®tela',
is verzocht om alle rappo'rten vóór 8 Maart bij
de vredesprelimiaairen zoo spoedig mogelijk te
kunnen opstellen. Hierop heeft de commissie
voor de Belgische territoriale eischen aan den
raad van tien om een nieuwe bepaling van haar
mandaat verzocht, zooals reeds werd medege
deeld, wensebt de regeering te Brussel gedeelten
van Limburg te ann-exeea-en,- en een paar kleine
districten in bet Rijnland. Behalve dat wi-1 zij
een soort van mede-souvereiniteit met Neder
land over de Soh-elde-monding. Naar verluidt
zou België als compensatie voor Nederland
voorstellen om een deel vak Oost-Friesland met
Emden bij Nederland in te lijven. Men gelooft,
dat Engeland zulk een plan zou steunen, daar
de verdwiining van Emden als Duitsche haven
van belang zou ziin uit marine-oogpunt. De
verwezenlijking van zulk een plan zou de be
voegdheid van een gewone commissie te bo-ven
gaan. e
Onoprecht. De Belgische Kamer besloot,
dat het borstbeeld van onzen tiideliiken gezant
to Brussel, den beer Van -Vollenb-oven, in bet
parlementsgebouw zal worden geplaatst.
Tegelijkertijd ongeveer is e©n geheime circu
laire bekend geworden aan de Belgische pers,
houdende: „dat de dagbladen vrij zijn stemming
te maken tegen Holland en dat er in dit op
zicht geen beperkingen of'inachtneming dient
in het oog gehouden."
Emiei iiubcoroeck schrijft in de N. R. Ct.
uitvoerig over „de Erauskiljonsche furie"
in België. \v ij ontleenen er hei voegende aan:
„Ba„ duurt, nu reeds meer dan drie maan
den en het wordt eerder slechter dan beterl
De geest van 1830 heelt zicii van onze
Fraofcchgezinde patr»otten meester gemaakt.
Het is de meest onverbiddelijke oorlog .aan
alles wat Vïaumsch. en Nederlandsen is. Alle
Vlamingen zonder onderscneid worden ver-
uaciit gemaakt of aangevallen. Up één een
voudige aank.acht van eenige FranoCh-dobe
heertjes worden de beste V laarnscligezinde
ambt--naren a,gezet en voorloopig geschorst
en zij hebben geen gsLegeniieid- zien te ver
dedigen. Ook Holland moet het verduren en
neei het annexionistisch gedoe is m-ets an
ders dau een uiting van Erausch-dolheid. Er
moet een kloof worden gegeven tusschen
Vlaanderen, dat met de meeste hardnekkig
heid alle laudinpalniing verwerpt, en Neder
land. Bat i;aat zóóver zelfs, datViaamsolie
maatschappijen het punt op hun dagorde
plaats-en. Het Vlaamsen veroond te Gent
nieid onlangs een zéér druk bezochte verga-
dering. Er word besloten tot „de grootst mo
gelijke openbaarmaking van de ontzaglijke
uiensten door Nederland tijdens den oo-riog
aan België bewezen en de valschheid der
kuiperijen van dwi'ranskiljons aan de kaak
te stellen, daar zij alleen maar op (ons buur
land smalen en schelden uit onberedeneer
de haat tegen alles wat Nederiandsch
spreekt en Nederi-andsciie beschaving heelt."
Die haat is indeiUaad groot. De Franskil
jons danken dat zij de meesters zijn en zij
deinzen voor niets terug, hun persorganen
staan vol van dt:n gemeensten laster tegen
de VI am is gen, tegen het beste gedeelte van
ons Belgische voik want aan den Yser ston
den 80 pet. Vlamingen»
Emiei Huliebroeck eindigt zijn betoog al
dus:
„Nederlanders, .voor u schreef ik dit over-
zient, nu de annexatie-lust onzer Frauschge-
zinde patriotten een vasten vorm aanneemt.
Wij, Vlamingen, wij wenschen geen Neder-
la.idsche onderdanen bij België te zien in
lijven, omdat wij te goed weten wat er by
betrokken is. Ik zou de geannexeerde Lim
burgers eu Zeeuwen uit den grond mijns
harten beklagen, want het zou -niet lang du
ren, of zij zouden ondervinden hoe heerlijk
en vrij wy in België leven. Hun mooie taai,
waar zij zoozeer aan gehecht zijn, zou aldra
verdrongen worden en zij zouden, evenals
wij, slachtoffers worden van de reinste ver-
muiiezeling. Hun mooie land zou overstroomd
worden door Fransküjonsche kapitalisten,
die er op hun rug zouden uithalen, „wat er
uit te halen is» nat'uurljjk met de grootst-
mogeiijke miskenning hunner Nederlandsche
taalrechten....
„Nederlanders, indien dit beeld u hiet toe
lacht, betuigt meer en meer uw vasten wil
om Nederlaudsch te bljjven en laat de an-
nexatieiustigen zien dat het ernst ia. Dat
is mijn welgemeenden raad."
Het nut onzer overblijvende
insecteneters. In het algemeen is
voor ons 't nut der insectenetea's een indirect
nut. Immers, door 't in groeten -getale ver
slinden van voor onzen tuin-, akker- en bosch-
■ae
Het gepeupel wordt steeds overmoedi
ger, zeide de proconsuls weduwe van uit
haar zetel. De stadsprefect moest dat tuig
aan het circusbestuur als ieeuwenvoeder
zenden.
Bubiius antwoordde niet; hij nam met
een Buiging afscheid van Tullia en besteeg
met Servius zijn draagstoel.
Wy bevelen ons zeer aan in de vrien
delijke herinnering van onzen buurman,
zeide Tullia bij het afscheid^ den .tribuun
vriendelijk toelachende.
Publius' draagstoel bewoog zicb snel Voor
waarts; hij werd door acht sterke slaven ge
dragen, die behendig voor de vele wagons on
karren uitweken.
Een moeilijk jaar staat voor de deur,
zeide Publius tot zijn metgezel, den prefect.
Van alle kanten komen berichten omtrent
misoogsten, zelfs Egypte'e vruchtbare bo
dem heeft alle hoop teleurgesteld. Als on
verhoopt ergens een oorlog zou uitbreken,
dan bevonden wij ons in een zeer moeilijken
Joestand.
Men mompelt, dat de stammen der
vrije 'Germanen beraadslagingen houden in
hunne wouden, om een Inval te doen.
Dat kinderachtige oproer herhaalt zich
ieder jaar in de lente; niet vandaar dreigt
ons gevaar.
Servius «weeg.
hou7»* scfiaaeiyke insecten, beletten zij dezef
laatsten een gewis onherstelbare schade voor
ons aan te richten. Natuurlijk staan zij daar
in niet alleen. Naast den menscb, staan er
vele soorten van strijders ia. de rij gereed, zij
't dan ook evenzoo uit eigenbelang (voedsel)
deze voor hem ongewenschte vernielers té
verdelgen. Wat een geweldig© verwoesting
soms reeds een enkele kolonie van dit kna
gend gespuis kon aanrichten, zoo men haar
ongestoord haar gang laat gaan, zal 't hier
volgende voorbeeld een ieder duidelijk maken
't Kan een heel enkele maal gebeuren, dal
zich tegen den stam van een eik een ultwa©
bevindt, dat den onopletteuden toesehouwei
niet anders voorkomt dan een -gewon© knoest
te zijn, doch hetwelk inderdaad een dicht
spinsel met allerlei a/- en uitwerpselen van
rupsen bedekt blijkt te zijn. Zoo gauw dt
avond valt, komt er plotseling leven in de
brouwerij. Dan komt uit dien knoest van al'?
kanten een groojg massa rupseu aanzetten,
welke zieh gezamenlijk op weg gaat begeven.
De veruielingstoeh.t is begonnen. Voorop éèi'.
of soms twee achter elkaar, vervolgens twee,
dan driev enz., tot ten hoogste vijf naast ei-
kaaiyin dicht aansluitende gelederen, <)e vol
genden dringend tegen de voorgaan tien. Eer
optocht van soms enkele meters lang, gaat
op 't verdelgiingspad. Wat zoo'n respectabel
aantal,' ais het zich tenslotte over een boom
verspreidt, daar aan voedsel (bladeren) con
sumeert-, laat zich li/it begrijpen; de vcwoes-
ting geschiedt volkomen.
Wij hadden bier te doen met liet optreden
van de beruchte, gelukkig bij ous niet -fee1
voorkomende, proocssierups.
Op weer geheel andere wijze, maar daarom
in geenen deele minder ernstig, treden dt»
rupsen en larven van tailooze andere Soorten,
bij weer andere planteu (yruchtboomen groen
ten, granen, enz.) verwoestend op. Maar hoe
komt 't dan, zal de Shingewijde mensch ge
neigd aijn te zeggen, dat er eigenlijk nog één
grassprietje overeind vermag te s.aan
Het is toeftu vanzelfsprekend, dat al deze
veelvraten, dde soms bij geweldige massa's
tegelijkertijd optreden, ook zeer vele vijan
den moeten hebben. Anders ware immers,
binnen korten tijd, 't gisheela plantenleven:
voorgoed genekt, om niet te spreken van de
even funeste gevolgen voor mensch en dier
waaronder dus ook de eigeii verdelgers
welken zooiets na zich zou sieepen. Inderdaad
zijn di-e vijanden dan ook talrijk. Niet alleen
ia de gedaante van volwassen insect (viindpr,
kever, enz.) maar ook in den toestand van ei,
larve (rap, made) en pop, staan de geleed-
pootigen aan de onophoudelijke vervolging
van verschillende of soms dezelfde belager»
blcot. Want 't zijn niet alleen de kléiner»-
inseoteneters, als roodborst, meezen, enz-, tót
de grooteren, als koekkoek (vooral harige
rupsen), roeken (ritaaaklen, engerlingen), enz.
toe, ja zelfs enkele insectensoorten zelf, ais
poppenroovers (een soort kever), sluip- en
graaf weep, enz., welke hen overdag ten allen
tijde bedreigen, maar ook 's avonds en des
nachts rusten hun vijanden, als vleermuis (pr<;
eessierups, enz.) en nachtzwaluw (nachtvlin
ders, ikevers) tniet» Hoe groot evenwel dit
aantal vijanden moge zijn, Hoe geducht hun,
vooral in de zomermaanden, iu de tijden van
overvloed dus, enorm opruimingswork, de
natuur heeft natuurlijk ook dezen vervolgden
die, tot instandhouding der soort benOodigiU?
verweermiddelen, geenszins onthouden.
Naast het spel der bedekkeben (cut tr-»le
kende), spms juist in 't oog vallende (waar
schuwende) kleuren, is wel eer van de nu -st
ioelitreffend© verdedigingen gelegen iu de gt
vveMiige vruchtbaarheid, 't greet© voörtph n
tiugisvermogen, welke zij met o.a. veie via
scLien gemeen hebiben. Juist door 't bijzondci
groot aantal nakomelingen, is de kans groot
dat nog zeer velen den dans ontspringen en.
't zij in ei-, larf- of pop-toestand 't koud re
jaargetij vermogen te balen. Als dan 't vc
gelebkair wegtrekt de overige vervolgers ïj
vasten winterslaap aanst-o-nds wcj-Ioezen, .znl
ook 't geen, wat nog gered word, de v-...me
winterrust weldra deelachtig worden» D: e
overblijvende eieren, larven en poppen zijn
al'dus de dragers van 't nieuwe leven, uit hea
zal, homend voorjaar en zomer, somis iu mee»-
derc generales, de nieuwe stortvloed gehore»
worden, wdlke zijn ontzettend vernieling»
werk telikenjare opnieuw poogt voort te zen
ten. De schade, welke dan aangericht wordt
kcxmt dus feitelijk, gl.heel ook voor ü.nm reke
ning, zij zijn er indirect geheel mede voor
aansprakelijk te stellen en waar hun aaniai
geringer is, zijn zij naar verhouding dus scha
delijker. Wie hen dus nu treft, doodt, vei-
nietigt.verricht dus ook meestal zeer nut.
tigen arbeid, dan. wie, in he-t mildere jaarge
tijde, in zooveel grooter overvloed zwelgt.
Welnu, naast de onafscheidelijke trawanten
van 't gure jaargetij zelf (storm,..vorst, hagel)
zijn 't vrijwel alleen juist de kleine insecten-
eters, welke dit allernuttigst opruiuiing-swerk
verrichten. Het is dus niet minder dan een
staaltje van welbegrepen eigenbelang, indien
wij om die reden reeds, deze hoogst nuttige
diertjes door do ook voor hen wel eens te barre
winterdagen pogen heen te helpen.
(JN. Cvt.
Voor het huis van den tribuun aangeko
men, vernamen zij vanden deurwachter,
dat de praetor der buitenlanders sinds cei!
uur op hen wachtte. v
In de ontvangstzaal troffen zij Marius
Pomponius, den praetor, aan die, op een
sofa gezeten, toV tijdverdrijf in een boek las.
Vergeef mij, tribuun, zeide de praetor,
dat ik het mij in uw huis zoo gemakkelijk
gemaakt heb; ik wilde u beiden echter va'
strekt afwachten.
Ik vermoed, dat gij zoo vriendelijk
zijt geweest, in eigen persoon te kome«
om eenige meded.eehngen te doen over de
aangelegenheid, waarvoor de prefect naar
Romo is gekomen, sprak Publius den.be
zoeker begroetend.
Inderdaad ben ik daarvoor gekomen.
De zaak heeft mijn belangstelling gewekt
als praetor zoowel als mensch. 'Ik zou gaar,
ne willen, dat de prefect zonder wrok tegen;
de overheden der stad naar zijn 'land terug
keerde doch. zie in dat, zonder zijn huift
al onze moeite ver geel'sch zal 2ijn» Er i*
een tusechenpersoon, die al mijn nasporin
gen op niets doet uitloopen.
(Wordt vervolgd.),
