NIEUWE IMRL CDURAHT
BUITENLAND.
net KatronaatswerK.
Aan
Katholieken in
fteaeriand.
De Ondergang van een
W ereiumaCiit.
Yv oens&ag 2ti taaart - iweeoe tnad
De gebeurtenissen van den dag
FEUILLETON
flL DE MAA'iïsUiAPPEBbIKE LEIDING.
Bij het veriaten der schooi, komt voor de
oudera de vraaa: „waarheen nu met mun
joiiKtn." JJjö wegen «aan verseuiiieud uiteen,
in reer veje «©vallen besiut net patronaat aan
iiew nieuwe lid (n.i. aen jou «en in kwesuoj
nuip te «even. ne Brieater-<ureuteui noint uoor
zyu aniut noocuuivOiijK m veroJJiOUUC met veie
eu verier iet peieoneu en is daaiuoor uinwyi»
in staat ue ouuera tooi nun jonnen als .Jtrur-
vtaueu te neiuen en mem« ratronaa^im aanat
aan uien lu&acnennouist eene eoeue tveranrinn.
Op oe jaarvernaderiuit van bei, Juvenaat (de
i'atronatentiond voor net «eneele Bisdom) m
19H ie nemen «ououden, werd de ounuunng
van arbeidsbeurzen en van een bureau voor
oeroepsneure oeeproKen en aanbevolen voor
bei, i atrouaatswezen.
in do stau Jiaanem werden m de laatste
jaren meerdere besprekingen «©houden en wy
mogen bopen, dat de B. H. Jeugdorganmatie in
liauriein deze tot heden toe ie boon bannende
appel, moge bereiken.
Ueefi de sobooivrtie jonnen zijn arbeidsknnn
gevonden, dan heeft hij de hulp der Patronaten
noodin om zich verder te bekwamen voor zijn
vak.
Deze zorg ie voor de Patronaatscommissio
niet de gerinnste en non minder de goedkoop-
ste. Doch bet neheele Patronaatswerk zou be
halve do nodsdienstine leiding, iidel wezen, in
dien hierin niet de krachtigste steun werd
geschonken.
Daar komen dan de scholen voor het vak
teekenen. herhalinns- en handelsonderwijs. Zij
zijn niet' de stiefkinderen der Patronaatscom
missles.
Voor de stad Haarlem hebben de Patronaten
een buitenkansje, want voordat de Patronaten
tot hunne tegenwoordige ontwikkeling waren
gekomen, bezat de K. K. Volksbond reeds zijn
teekenschooi, welke later door de St. Jozcfs-
gezellenvereen. werd overgenomen.
'lot voor vier jaren geleden zorgde ieder
Parochiaal Patronaat in Haarlem naar beSt
vermouen voor t herhalingsonderwiis. Voor één
jaar herhalingsonderwiis kan dit ziÏD nut heb
ben. maar om voor een tweede en een derde
jaar dit onderwijs goed od peil te houden, leer
de de ondervinding, dat er meestal èn jongens,
èn gesnikte onderwijzers èn zilveren schijven
te kort kwamen.
Dit bleek een versnippering van krachten
ten schade van de jongens. Er werd naar sa
menwerking tussehen de verschillende com
missie geeireefd en gevonden, waaraan de
Bond van Haarlemsche R. K. iongenspatxona-
ten zijn ontstaan te danken heeft.
Den 27 Sept. 1916 werd de gemeenschappe
lijke school voor herhalingsonderwiis geopend
met vier onderwijzers en 86 leerlingen.
Voor deze school komen natuurlijk alléén die
jongens in aanmerking, die de teekenschooi
niet noodig hebben.
In den volgenden winter kreeg de gemeen
schappelijke school haar eerste uitbreiding;niet
alleen doordat het thans alle Patronaten om-
Q)»or door het opeuatellen van verschil-
lende cursuseen voor vreemd© talen en boek-
houdeu.
133 leerlingen kwamen voor rekening van
zes onderwiizers, en deze laatste voor rekening
van den Bond. (een geheel andere rekening.)
Aan bet eind van iedere cursus werden de
fouten en wenschen beschouwd en voor het
onderwijs verbeteringen ingebracht. Voor den
cursus '18'19 werd de grondslag gelegd voor
de handelsschool; er kwam eene splitsing voor
leerlingen, die een of meerdere talen en boek
houden volgden, en voor anderen, die slechts
bij het herhalingsonderwiis zich lieten inschrij
ven.
Met den cursus vcor liturgie, welke dit jaar
werd ingelascht telde do Patron a tensohool ©en
b af van acht onderwijzers voor 141 leerlingen,
van wie 69 bet herhalingsonderwiis volgden en
72 zich voor de handelsschool opgaven.
Een ijvervol bestuur is benijdenswaardig;
doch de Bond begon do allures aan te nemen
van een winkeljuffrouwtie di© zich kleedt en
pareert als een matrone.
Waar de Patronaten slechts hun inkomen
bobben van do stuiver-oontributie der jongens,
de scholen van een allergeringst schoolgeld,
werd de last te zwaar. De cursus 1917-'18 kostte
den Bond 677.20; het jaar 1918-'19 dat als
overgangsjaar naar den vijfjarigen handels-
cursus kan beschouwd worden vroeg van den
Bond 1269.80.
De Baedeker op dit gebied raadde ons in den
vorm eener gemeentelijke subsidieaanvrage een
bezoek aan Haarlem's Wethouder aan. Men
kon den Bond niet verwiüen indringerig#te
ziin. Eerst nu eigen krachten zouden gaan ont
breken om bet opgerichte werk verder te vol
tooien, werd naar ondersteuning (subsidie) van
gemeen lewcee uitgezien.
De Raad van Haarlem Bdhonk ons voor dit
jaar 1000 subsidie.
De resultaten van ocae subsidieaanvrage zijn
echter veel groeter.
Men begrijpt, voordat B. en W. in den ge
meenteraad hun advies uitbrachten, waa er een
onderzoek ingesteld. En toen Haarlem's wet
houder den ernst van den Patronatenhond leer
de kennen, om hun onderwijs geheel op peil te
krijgen en houden weee hit den Bond spontaan
den weg naar Dr. Pokkens, den hoofdinspec
teur van mmueluaar onuerwus en «r, &cneue-
ma. den inspecteur van M. O.
Door hunne voorlionüngi geholpen zal de
Patronatenhond in de stad Haarlem den ko
menden cursus in September openen ais een mo<
dciiiandetsschool.
Het deze voortuiigang heeft de Patronaten-
bond 6 ie cms een gedeelte der jongens geholpen
daarom zal er een apart© school voor het ge
wone hernaltugsonderwus voor de andere jon
gens. die de handelsschool niet behoeven, wor
den opgericht, tv ij krijgen dus twee scholen
model ingericht, waardoor een aanvrage van
een dubbele gemeentesubsidie naar het oordeel
van hoogst bevoegden als rechtmatig kan wor
den beschouwd.
indien de gevraagde sufoeidiën van Rijk en
Provincie en Gemeenten afkomen zal deze han
delsschool aan den Bond toch nog de som van
960 gld. kosten.
De plaUelanoapatronaten kunnen uit den
aard der zaak hun onderwijs niet zoo inrich
ten als die in de steden.
üok wat het leerplan betreft, gaat het her
halingsonderwiis niet mer in den wilde sinds
het centraal comité tot bevordering van R. K
Patronaatsbelangen in .Nederland het leerplan
in 1917 bekroonde en uitgaf door M. F. J
Wiitechut op do prijsvraag ingezonden.
De R. K. schoolvrije jongens zijn dus wel
door het Patronaatswezen in staat gesteld zich
ruimschoots voor hun vak te ontwikkelen en
tot lof der ouders dient vermeld, dat er over
het algemeen een groote medoworking wordt
endervonden.
Naast ue verzorging der godsdienstige be
langen en het vakonderwijs, hebben de Pa-
tronaten nog voor velerlei te zorgen.
Vooreerst de gymnastiek. Vele landen zijn
ons in turnen ver voor; in de laatste jaren
heeft de regeering eene niet te mi-kennen
hulp geboden voor de gymnastiek, waardoor
het mogelijk wordt aan de vereenigingen
deze anders zo dure sport te bevorderen.
De patronaten laten deze gelegenheid niet
voorbijgaan; het komt de lichaamsvorming
der jongens to goede en over het atopmeen
is het voor veie jongens hun lievelings
werk. De Rijksregeling brengt daarenboven
dit voordeel, dat de jongens een diploma
van voorgeoefendheid kunnen halen, waar
door hun dienstplichtigen tijd wordt gekort.
Hoeveel edeler ia het turnen niet boven
den voetbal. Behalve het wilde en woeste,
laat het voetbalspel slechts 22 medespelers
toe, terwijl bij het turnen allen in actie zijn.
Toch wordt ook door sommige Patronaten in
den lande gelegenheid voor het voetballen
gegeven.
De boog kan niet altijd gespannen blij ven.
Dit devies staat ook als Patonaatsleuze. De
patronaatszaal geelt er getuigenis van. Voor
eerst de spelen, welke later de huiselijkheid
moet bevorderen, zooals kaartspel, domino,
dam- en schaakspel enz. Verschillende pa
tronaten hebben kegelbanen en in de laatste
jaren worden er ter veredeling der jongens
muziekv«reenigi/jgüu oj>&ericht. Uizr tok ice
len zij op mandolines, daar blazen zij op de
lluit en spoedig zuilen de jongens van Scho
ten, naar wij hopen, zelfs een strijkorkest
van violen rijk zijn.
Door het patrdbaatswerk komen de jon
gens van dien leeftijd geregeld bij elkander
en zijn daardoor vanzelf in do gelegenheid
tot het sluiten van goede vriendschap, doch
tevens komen zij in aanraking met verschil
lende acties, welke anders voor velen onbe
kend of minstens onbeoelend zouden blijven.
Er is door het Patronaatswezen gelegen
heid te spreken over drankbestrijding, over
daadwerkelijke missie-actie, over het stre
ven der vereeniging „Voor Eer en Deugd"
waardoor de practische middelen worden ge
boden om alles wat strijdt met reine zeden
te vermijden en te beoefenen tot behoud
der. schoonste aller deugden.
De spaarbank is eveneens onafscheidelijk
aan het Patronaat verbonden.
Volgens den grondslag in 1918 door het
Episcopaat aan de jeugdvereenigingen voor
geschreven, zullen de Patronaten meer dan
voorheen, hun aandacht moeten schenken
aan de vakbelangen hunner beschermelin
gen en daarvoor met de verschillende vak-
vereenigingen in overleg treden.
Het is te hopen, dat de arbeid der jeugd
organisatie vooral op dit punt hare activi
teit moge toonen.
Na dit alles, mogen wij gerust erkennen,
dat de arbeid van een Patronaat veelzijdig
en heilzaam is en dat de invloed door Patro
naten zegenrijk moet werken.
J ui d«_n i atrouaatsarbeid vruchtbaarder te
doen wezen, zijn allo Patronaten in hun
Bisdom georgajiiseerd in een diocesancn-
boud, het Juvenaat geheeten.
De wapenspreuk van den Bond zou kun
nen wezen: „Leer aan en van elkander."
Iédere Jaarvefgaaertng bracht tot heden
toe belangrijke voorlichting en een stuwen
de kracht ging er van uit in goede richting.
De inspectie-commissie op de Teekenscho-
len houdt den onderiingen naijver werkend
en brengt op hare tentoonstellingen, door de
bekroningen der beste teekeningen eene
ware voldoening, zoowel aan de jeugdige
teekenaars als aan hunne onderwijzers.
Het jaarverslag van het Juvenaat van
het Bisdom Haarlem telt 113 aangesloten Pa
tronaten met 8238 leden en 694 heeren der
commissies.
Het jaar 1914 bracht het eerste Nationaal-
Congres van R. J£. Jongenspatronaten in
Utrecht, het centrum van ons land.
üpd ït congres gaf Neerland» DoorLuch
tig Episcopaat zoowel ais de Regeering door
hare vertegenwoordiging blijk van hunne
belangstelling in het werk der Patronaten,
dat eenigen tjjd te voren door de woorden
van den Minister-President openlijk werd
gewaardeerd.
Op dat Congres sprak Mr. Aalberse, de
tegenwoordige Minister van Arbeid:
„Het Patronaatswerk is in zich niets
nieuws, 't ie niet anders dan de voor onzen
tijd allernoodzakelijkste voortzetting en
uitbreiding van de taak der Kerk: de vol
keren te onderwijzen."
,„De godsdienst is het centrale punt, het
eenheidsbeginsel en de levenmakende kracht
in het opvoedings proces. Daarom, zooaLs de
godsdienst heel ons leven moet doordeese-
men, in al ons doen en denken moet door
dringen, zoo ook moeten opvoeding en on
derwijs steeds van .den godsdienst door
drongen zijn."
„Alleen dan zal ons Patronaats wezen zijn
wat het zijn moet: een krachtig hulpmiddel
om de jeugd van ons vaderland op te voe
den tot ware Katholieke Nederlanders, tot
degelijke zonen en dochters van het vader
land, tot nuttige leden van de Maatschappij,
tot gehoorzame kinderen der Kerk."
ANT. J. RATTé.
Patron aats-Direeteux.
Nu ls ér «eu kraohfg streven ontstaan, om
dien achterstand in te halen, om de positie der
arbeider» ta verbeteren» zooveel als maar
eenigszins kan. Een streven dat ongetwijfeld
zal in zeker opoicht een of meer volledhra
ontwerpen voor het vredesverdrag indient,
die alle territoriale en financieel© eiseben
zullen omvatten, welke er in dienen voor te
aller belang* teUia* verdient. l>e Begeering komen. In laatste instantie zal men dan be
gaat hierin zeiis voor, zu heel* diepgaande raadslagen over het geheel van elk dier olan
fint) Alen 4-i
Na co zeer uitdrukkelijke houding welke het
Nederlandsehe Volk teeenover de revolutio
naire dreiging in November aannam, is het aan
oe oppervlakte van ons openbaar leven betrek
kelijk kalm géworden.
Toeh vertoonen zich af en toe aan dio opper
vlakte eenige rimpels, wefke aantoonen. dat. de
innerlijke kalmte nog met is teruggekeerd.
Verwondering wekken behoeft dit niei. In de
eerste plaats, blijft de S. D. A. P. haar revo
lutionaire propaganda voortzetten. Dit is iets
dat van zelf spreekt. De erkening der vergis
sing van Troelstra betrof alleen het tijdstip
waarop in Nederland naar de macht zou wor
den gegrepen, niet dat het beginsel der revolu
tie verkeerd zou zijn.
Uit alles blijkt dan ook dat de S. D. A. P.
rusteloos, zij het minder brutaal, baar streven
voortzet om ten slotte tooll. ook in Nederland,
langs den wee van revolutionair geweld, de
leiding van het openbaar leven, politiek, sociaal
en economisch, te brengen in handen van het
proletariaat. Dit is en blijft het einddoel dat
do S. D. A. F. niet uit het ooar verliest.
Noch ue bolsjewistische gruwelen in Rus
land met als gevolg een algeheele vernietiging
van het economisch leven, noch de moordpar
tijen in Duitschland met al de gevolgen Jie
daar nog uit zullen voortvloeien, zijn in staat
geweest de S. D. A P. ook maar in het minst
van inzicht te doen veranderen.
Integendeel, de heer Iroelstra heeft te Bern
zelfs uitdrukkelijk geweigerd de bolsjewiki af
te wijzen en het openlijk uitgesproken deze
heeren als socialisten te erkennen en hunne
diensten voor de vestiging der socialistisch?
heerschappij op prijs te stellen. Het is duidelijk,
dat. nu deze geest de Nederlandsche S. D. A. P.
blijft beheerschen, er van afstellen van revolu
tionaire pogingen geen sprake is. Er is alleen
uitstel. Daarom dienen wij en dient vooral onze
katholieke arbeidersmassa, paraat te blijven.
De dagelijks te constateeren revolutionaire
opruiing, die zich uit in hatelijke artikelen in
de socialistische pers. die zün uitdrukking vindt
in vlugschriften welke onder de arbeiders wor
den verspreid, die aan het licht komt op ver
gaderingen en die niet het minst zich vertoont
in den «eest welke de socialistische vakbewe
ging blijkt te bezielen, aat streven in zijn ge
heel wijst er op. dat de S. D. A, P. rusteloos aan
het werk is.
Hier, op dit gebied, op het gebied van den
arbeid, dreigen onze samenleving nog steeds
de grootste gevaren. W ant het is voor geen ont
kenning vatbaar, dat er bestaat een zeer groote
en niet geheel ongomoti veeree ontstemming
onder de breede arbeidersklasse.
Ondank» alles wat de Regeering heeft ge
daan, om in de oorlogsjaren de grootste ellende
uit de woningen oer arbeider© weg te houden,
ondanks de millioeuen weliko geofferd zijn, is er
toch een zware druk op de bevolking blijven
rusten en valt er achteruitgang te constateeren
m alle opzichten.
sociale hervormingen aangekuuujLgd. Lervor,
nungen waaronder ue weuemso regeling van
ueu ö-uren werauag een voorname plaat» in
neemt. veste hervorming komt <iua, zu is toege
zegd en de wet werae ure nervorming- mengen
zal is Pinnen «enigen tyu te verwachten.
in «Ut vernauu ruat ons een op ue spiis ge
dreven aeue om ue o-ungen weradag m te voe
ren niet nuouzuneryg.
vm men luoneracnen stelt, om het aoiuerstai'
iige ru te naren en een hetere toeaomst te
waaruorgen, va, n, rem, waar wy n.atuoiieacn
aiierminst reis regen neonen, zooiang men oryn
nmneu rederyae grenzen, ve arneruers /tonnen
dauroy zeils s.aat maken op onze kracnugen
steun, hu mocni rnderuaad bryken, dat gereent-
vaardigde verraugeus nret anuers aan langs den
weg van de werkstaking te hereiken zynr zul
len wii ook art aanvaarden. Doen wat wij ons
verplicht achten te doen, dat is dit: onze aroer-
dora ernstig waarschuwen voor elk ondoordacht
medegaan met de sociaal-democraten.
Als het die heeren heter lijkt het tafellaken
tusscüen de Ghristelyke arbeiders en hen door
te snijden, de actie om lotsverbetering voor
het spoorwegpersoneel heeft het nog i as bewe
zen dan nen zy daar neuscn met tegen op.
Aan brutaliteit ontbreekt het die heeren nooit.
En wanneer zü veel prijs stellen op de samen
werking met de Christelijke arbeiders, dan heb
ben zij ook daar wel hun geheime bedoelingen
mee. Vertrouwen kunnen wij hen nooit.
Het doel nu wat in dezen tijd hij die heereu
voorzit is: de omwenteling. Niets meer en niets
minder. De omwenteling is niet te bereiken
zonder agitatie en opwiding in de arbeiders
wereld. Daarom moet er agitatie zjjn en is den
heeren niets meer welkom dan werkstakingen.
En daarom zijn werkstakingen in dezsn tijd
zoo'n uiterst gevaarlijk wapen. Mou weet wel
waar men begint doch niet waar men eindigt.
intussehen ziin het niet enkel de arbeiders
welke deze waarschuwing noodla hebben, ook
de patroons mogen in dezen till van spanning
wel bedenken wat zij doen. indien zij gerecht
vaardigde verlangens afwüzeu en daardoor de
arbeiders tot het uiterste drijveu. In dat geval
drukt een zware verantwoordelijkheid op hen
en bovendien zal het in dat geval uiterst moei
lijk zijn de orde te handhaven, voor hen di©
daarmede belast zyn, wijl alijan op medewer
king van den kant der arbeiders wel niet zal
zyn te rekenen. Daarom dringt ons G'omiié er
met klem op aan, dat beide i artüen alles doen
wat mogelijk is om uitersten te voorkomen.
Het Dagelyksch Bestuur van
■het Hoofdeomité van Actie
der K. S. A.
aien. Men schijnt te meeuen. dat deze methode
in etaat zal stellen de vraagstukken van bree
der standpunt tc bekijken en men schijnt te
hopen, dat het mogelijk zal zajii binnen en-
keie dagen een gemeenschappelijk plaa od tu
stellen.
Zooais wij gisteren reeds vermoedden, wa
ren ae berichten uit Boedapest, als zeu de re
volutie kaun en orüejyk venoopen, zeer to
1; aleer d. 6
Het nb remdenblatt(dat zyn naam sinds
Zcnaag heeft veranderd in „Neue Tag meldt
althans het volgende uit oen mond van een
ooggetuige der gebeurtenissen ie Boeua-
peet:
De verandering heeft zich niet zoo rustig
afgespeeld als geiüeld is. Het was een echte
revolutie en gedurende den heeien nacht va-a
Vrijdag op Zaterdag is er geschoten, waarbjj
ook vele dooden en gewonden gevallen zjju.
Alle treinen werden door de troepen van de
roode garde afgezet en by het hoofdstation
waren kanonnen opgesteld In de stad schoo de
de menigte herhaaldelük samen eif velen of
ficieren werden hun onderscheidingsteekenen
afgenomen.T)p eenige punten van de 6lad zijn
wankels geplunderd, vooral levensu.iddelen-
en juwelierswinkels. Veie personen probeer
den Boedapest te verlaten, maar het gelukte
slechts weinigen weg te komen. Deze werden
op het station door matrozen van a,le levens
middelen en kostbaarheden beroofd. Alle
vreemdelingen, ook de Duitsch-Oostenrijker»
moeeten zich aan het bevel onderwerpen, dat
hun in het Oostenrijksah voorgelezen werd
en dat bepaalde dat alle vreemdelingen on
middellijk geïnterneerd moesten worden. Ge-
interneerden kouden de hoofdstad nift verla
ten. In den nacht van Vrijdag op Zaterdag
werden allen geïnterneerd en daaronder ook
de Fransche kolonel Vix.
De Hongaarsche revolutie beeft den macht
hebbers te Parijs den schrik om het hart doen
slaan.
Wel noemt de Parijsche pers het optreden
van Karolyi chantage-politiek, maar voegt er
toch onmiddellijk aan toe, dat men nooit kan
weten, waartoe bewe^in^en van de soort als
than© in Hongarije zijn uitgebroken, kunnen
leiden. Dies raadt men aan krachtig op te tre
den.
Zooals wij gisteren onder de telegrammen
vermeldden, hebben de groote mogendheden
nu besloten cm binnen een week gereed te
ziin met een voorloopig vredesverdrag. „Het
besluit wordt toegeschreven aan den stijgen
den ernst van den toestand", voegde Havas
aan het berioht toel
Het kwaad heeft dus nog een goeden kant
gehad.
En volgens een bericht van de Parijeehe
„Temps'' zal ook de werkmethode der groot
mogende heeren onder den indi-uk van het
bolsjewisme veranderen.
Naar het blad meedeelt, zullen de beraad
slagingen der staatshoofden volgens een ge
heel nieuwe methode gevoerd worden. De eer
ste verandering betreft den vorm der debat
ten. De hoofden der regeeringen zullen el
kaar alleen «ntmoeten en niet slechts op den
qniai d'Orsay, maar nn eens bij den een, dan
weer bij den ander. Dit is reeds Donderdag
j.l. gebeurd 'bij de samenkomst bii Lloyd Ge
orge. Men meent, dat deze beraadslagingen
van een minder officieel karakter en waar
aan alleen de verantwoordelijke hoofden der
delegaties van de groote mogendheden zul
len deelnemen, in staat zullen stellen spoedi
ger tot een resultaat te komen
De tweede verandering betreft "het beginsel.
Tot d never meende men ieder vTaagstnk af
zonderlijk te kunnen behandelen en dan on
middellijk een beslissing te kunnen nemen
over elk dier vraagstukken. Tengevolge van
do opmerkingen J.l. Zaterdag gemaakt,
schijnt men besloten te hebben om hot onder
zoek der onderdeelen ondergeschikt te maken
aan het geheel. Elk der regeeriagdheofden
Wat ti* Lu rei, l'ar i* nu zullen doent
Zij zullen op de eerste plaats moeten toonen
gezag te hebben en dan de kracht om dat go-
zag te handhaven. Het is een invloedrijk b,a<j
als de „Times", dat op het gezag der Parijsche
conferentie scherpe iritiek uitoefent.
Het Londensohe grootblad noemt de confe
rentie een debatingclub en schrijft dan:
„De reden waarom de conferentie zooveel
gezag heeft verloren, is, dat zij slecht begre
pen "beeft, dat zij zoowel 'n nitvoerend als een
beraadslagend lichaam was. Zü zag in den
beginne in, dat het 'bolsjewistische Rusland
een ernstige mededinger naar haar gezag was
en de eenige ernstige hinderpaal voor hare
besluiten en kwam daarom aan met het voor
stel van de conferentie op het Prinseneiland.
Zij was echter blijkbaar volkomen tevreden,
toen er van dat voorstel niets kwam en ging
voort, alsof er niets gebeurd was, terwijl dit
toch een gevaarlijke waarschuwing was, om
van haar gezag In Oost-Europa geheel en al
nfstand te doen, oi hare politiek door een be
slissende actie door te zetten.
„De eonfeTentie heeft besloten tot een buf-
fer-Btaatspolitiek. Rusland zal de besluiten
van de conferentie eerbiedigen, als de geasso
cieerden toonen, dat zij in staat en bereid zijn,
om aan bon politiek kracht bij te zetten. Hon
garije heeft door een sovjet-regcering in te
stellen, den geassocieerden den dienst bewe
zen om hen voor een gevaar te waarschuwen
dat de conferentie tot dusver over bet hoofd
bad gezien. Nn de politiek van het Prinsen
eiland mislukt is. moet men daar iets anders
voor in de plaats beramen en er is geen an-
ier middel dan een oprechte steun aan o*.
nieuwe naties, die de geassocieerden besloten
hebben op te richten. Het bolsjewisme dreigt
zich te ontwikkelen tot een imperialisme, dat
voor de wereld even gevaarlyk is als dat van
den vroeger en keizer en zijn trawanten. Men
zal moeten inzien, dat. indien Pruisen ooit
weer het hoofd opsteekt, als een bedreiging
voor de vrijheid der wereld, dit een Duiteeh
hoofd zal zijn op de 6cbouJers van den Rus-
sischen boer.
Door een nienw Polen en Tsjecho-Slowa-
kije te stichten, heeft men een heel risico aan
vaard voor de beginselen van gerechtigheid
en vrijheid, en dat risico moet geleidelijk ge
deeld werden tosschen de geallieerden en
hun beneficianten. Dezen zonden echter geen
beneficianten, maar slachtoffer® van een zelf
zuchtige poging zijn, als de geallieerden hen
zelf al het risico lieten dragen en zeiven al
leen de lnsten wilden genieten."
Aldus de „Times", die blijkbaar zeggen wil:
wanneer gü nienwo staten opricht, moet gij
te voren weten, of gü krachtig genoeg zijt,
om die Instellingen op de been té bonden. An
ders verspeelt gij nw eigen gezag en dat uwer
gunstelingen.
Het eenige, wat de vertogenwoordiers dey
groote mogendheden op die critiek hebben ge
antwoord is een besluit om geen bijzonderhe
den meer te publiceeren over de beraadslagin
gen van d« commissies inzake de territoriale
74
^9*1^ 1/ uEj i-oUHsC'fl.
Uit zijn eigen vermogsn voedde en
kleedde hij armen, ja hij liet zijn huisiaad,
kostbaarheden en lamiLe-kieLioodiën verkocu
pen, oin de ledige schatkist ter huipe te
komen. Ofschoon voor zijn wil de vo/keren
van drie werdddeelen zich bogen, leidde hij
de „god" op aarde, wien alle genietingen
der üomeinsche beschaving ten dienste ston
den, het leven van een daglooner. Mij sliep
°p een hard bed, voedde zich met de eenvou
digste spijzen en kleedde zich als een wijs
geer, die allen uiterlijken glans versmaadt.
Dat was algemeen bekend en desniette
genstaande smaadde Rome zijn milden Im
perator, bedreigde het hem en verlangde
®et terug naar de spilzucht van Nero, Ca-
jlërula en Domitiaan, want deze monsters
n het keizerlijk purper hadden wel is waar
hun eigen genoegen gezocht, doch tegelijk
®°k het verwijfde en genotzuchtige gépeu-
gestreefd.
Mucia beschouwde medelijdend Marcus Au-
relius, die nog altijd daar stond tegenover
de razende menigte, met de armen als tot ge
bed opgeheven, omgeven door het ge
schreeuw van blinde woede en lagere harts-
tociiten. Thans kreeg zij een diep in'/h-lit
m het geheim der Christelijke waarheid.
Het volk was verva-len in een ruwe gemeen
heid, een domuien trots en een gevaarlijke
begeerlijkheid. Men moest het weder den
adeldom des gemoed* Leeren waardeeren, zijn
truts matigen, zijn begeerlijkheid verstikken.
Alaar zou dat mogelijk zijn bij het oude tot
zinnelijk genot opwekkende llomeinscae ge
loof en bij den tegenwoordigen stand der
filosofie met haar a .es uiiralelend twijfelen,
haar totale onvruchtbaarheid, haar bij na
openlijk en door haar zelve uitgesproken
hie ts waardig li e id
Majcus AureLus boog zich naar het ge
peupel over. Hij wilde spreken, maar reeds
zyn eerste woorden werden niet gehoord
door den steeds wederkeerenden kreet:
„Brood en s pelen 1"
Plotseling ontstond er een sterke bewe
ging in de dicht opeengedrongen massa, en
voor een oogenblik trad een bevreemdende
stilte in, terwijl Mucia den hoefslag van in
galop naderende ruiterij achter zich hoorde.
Zij wendde zich om. Op de Theaterstraat
kwam een afdeeling bereden praetorianen
aanrennen, aan de spits de tribuun Publius
Quinctilius in pantser, het blanke zwaard
in de vuist. Hij bleef voor de menigte staan
en riep: „Wijkt en verstrooit ui"
Een dreigend morren was het eerste ant
woord. Dadelijk daarop volgde de woe
dende kreet: „Dood aan dien hojjdl Sla hem
neer I"
Toen wendde zteb Publius om tot zijn
soldaten en beval: „Kettingvormingl
voorwaarts I" Met de vuist gaf hij .zijn paard
een slag in den nek en hij stortte zich met
zulk een onstunuigheii in de menschenmassa,
dat een tamelijk groote afstand hem weldra
van de praetorianen scheidde. Zijn zwaard
was daarbij niet werkeloos; het woedend
gehuil van het gepeupel werd sterker toen
het verscheid enen onder zjjn slagen vallen
zag.
Toen Mucia zag, dat Publius midden in
het gewoel was geraakt, klopte haar hart
zoo geweldig, dat zij vreesde te zullen neer
storten; zij moest tegen den tempeimuur
steunen, hare knieën knikten; de angst be
nam haar de stem.
Hij zal vermoord worden, fluisterde zij.
In dien tusschentijd sloeg Publius naar
links en rechts; zijn zwaard rees en daalde
met bliksemsnelheid. Waai- hij wat langer
bleef, ontston een opening in de menigte,
die echter dadelijk weer gesloten werd als
hij het paard een stap vooruit liet gaan.
Zij zullen hem vermoorden ,klojnk liet
van Mucia's bleeke lippen.
Waar een dreigende vuist door eon slag
van zijn zwaard verdween, verhieven zich
tien andere. Hier en daar zag men de roode
vederboseen der praetorianen boveja de vuil-
grauwe menigte wapperen, maar er waren
er zoo weinige, dat het Mucia onmogelijk
voorkwam dat ook maar een enkele van
do soldaten het er levend zou afbrengen.
Mars, beschermer der soldaten, red hem,
smeekte Mucia in stilte. Maar a'aof zij zich op
huichelarij had betrapt, voegde zij daar sael
aan toe:
Gij, God der Christenen, God des er-
barmens....! Verder kon zij het gebed niet
voortzetten, maar het was zoo innig, dat het
uitstooten dezer weinige woorden haar reeds
een groote verlichting verschafte.
Langzamerhand naderden van rechts en
links eenige roode vederbossen den tribuun
en vormden om hem een breeden ketting
in het midden van het gewoeL Weldra ont
stond er een bres, waardoor de menigte
werd opgedrongen naar andere zijden. Van
tegenstand was thans geen sprake meer.
allen, die ruimte vonden, vluchtten binde-
lings voort. De bres in het midden werd
langer en breeder en ook om de alleenstaan
de praetorianen ontstond eenige ruimte.
Nu hoorde Mucia soldaten in marsch-temp©
aanrukken. Avidius Cassius, do overwinnaar
der Parthen, voerde eenige kohorten voet
volk aan ter hulpe van den tribuun. Ontzet
stiet het gepeupel een woesten kreet uit
en zocht heü in wilde vlucht.
Spoedig waren de pleinen en straten, zoo
ver Mucia's blik reikte, gezuiverd; slechts
dooden lagen rondom en bet doffe krijten en
steunen van de gewonden en neergetrapt en
vei vukie de lucht.
Hoe ij se lijk ook het tooneel was, toch
begaf Mucia zich uit haar veilige schuil
plaats in dio richting, vreezende dat de tri
buun zich onder de lijken zou bevinden.
Doch vóór zij zoover was, zag zij hem we
der terugrijden aan de spits zijner praeto
rianen. Zij trad een weinig naar voren en
werd door Publius bemerkt; beider blik-
wken ontmoetten elkander. Publius steeg af,
liet zijn paard aan een der soldaten over,
en gaf het bevel dadelijk naar da leger
plaats terug te keeren.
Een onbekende God heeft u gered!
riep Mucia hem tegemoet, hem beide han
den tegensirekkende,
Haar woorden waren onwillekeurig da
uitdrukking van dankbaarheid aan den ook
haar nog zoo goed aLs onbekenden God der
Christenen; tegelijkertijd gaf zij, nu reeds
voor de tweede maal, uiting aan hare groote
sympathie voor Publius
(Wordt vervol Sfd.)
