BUITENLAND.
net ratronaaiswer*.
Aan de katholieken in
iteoenana.
De Ondergang van een
Wereuimaclit.
Woensuap 2ti maar.. tweeoe tfiad
De gebeurtenissen van den dag
FEUILLETON
UOêf
fat ItadaA
-
van Mucia's bleeke lippen.
HEIDE HEIL comm
ÜL m MAATSCHAPPELIJKE LLUJlNG.
Bij het verlaten der «Looi- komt voor de
ouders de 'raag: ..waarheen nu met «mm
jongen." Uie wegen «aan veiacüiiiend uiteen,
in zeer veie «evalien begwt net 1 atronaat aan
'bet nieuwe Ld tu.l. oen jongen in aweeuej
hulp te neven. De iTieater-Uireoteux hoiut uooi
aiin arnut nooUzaaelMh. in veiniuain» met veie
en verieriei pereonen en üaaiuoor üikwuis
iü staat, ue ouuera vooi liun jonuen als
wanen te nelpen en meina ratr©uua.«Ld üanat
aan uien tusacnenhomat eene aoeoe werkkring.
Op de jaarvergadering van he. Juvenaat (de
Patronatenbond voor het «eiieele Bisdom) in
1917 te neiden geuouden, werd de opiniüaua
Van arbeidsbeurzen en van «en bureau voor
beroepskeuze besproken en aanbevolen voor
het Patronaatsweaen.
in de atan Haarlem werden in de laatste
jaren meerdere besprekingen gehouden en w«
mogen hopen, dat de K. Jeugdorganisatie in
Haarlem deze tot heden toe te hoog bannende
'appel, mono bereiken.
Heeft de sohooivrüe .tongen xun arbeidsknng
Bevonden, dan heeft hii de hulp der Patronaten
noodig om zich verder te bekwamen voor urn
Vak.
Deze zorg ie voor de Patronaaucomnussic
niet de geringste en no« minder d« «°®d oop-
«t«. Doch het geheele Patronaatewefh zou be
halve de godsdienstige leknng. udel wezen, in
dien hierin- diefde krachtigste steun werd
eeOaa7Kkomen danIwholen voor het vak-
teekenen. herbal inns- en handelsonderwijs. Au
zijn niet de stiefkinderen der Patronaatscom
missies.
Voor de stad Haarlem hebben de Patronaien
een buitenkansje, want voordat de Patronaten
'tot hunne tegenwoordige ontwikkeling waren
gekomen, bezat de li. K. Volksbond reed» zijn
teekenschool. welke later door de St. Jozefs-
'gezellenvereen. werd overgenomen.
Tot voor vier jaren «-©leden zorgde ieder
Parochiaal Patronaat in Haarlem naar best
vermomt voor 't herhalingsonderwiis. Voor één
jaar herhalingsonderwiis kan dit xun nut heb
ben. maar om voor een tweede en ©en derde
jaar dit onderwijs Roed op peil te houden» leer-
de do ondervinding. dat er meestal én jongens,
èn gestikte onderwijzers én zilveren schijven
t« kort kwamen.
Dit bleek een versnippering van krachten
ten schade van de ionm». Er werd naar sa
menwerking tusschen de verschillende com
missie gestreefd en gevonden, waaraan de
Hond van Haarlemscbe R. K. jongen&patrona-
ten ziin ontstaan te danken heeft.
Den 27 Sept. 1915 werd de gemeenschappe
lijke school voor berhalingsonderwüe geopend
met vier onderwijzers en 85 leerlingen.
Voor deze school komen natuur luk alléén die
'jongens in aanmerking, die de toeken school
niet noodig hebben.
In den volgenden winter kreeg de gemeen-
schappeliike sohool haar eerste uitbreiding:met
alleen doordat het thans alle Patronaten om*
Woo,. maai- door het openstellen van vereohil-
Jen<le «nrsuswea voor vreemde talen en boefc-
houden.
J33 leerlingen kwamen voor rekening van
zes onderwijzers, en deze laatste voor rekening
van den Bond. (een geheel andere rekening.)
Ann he! eind van iedere cursus werden de
fouten en wenschen beschouwd en voor iet
onderwijs verbeteringen ingebracht. Voor den
cursus 'IS—'19 werd de grondslag gelegd voor
de handelsschool: er kwam eene splitsing voor
leerlingen, die een of meerdere talen en boek
houden volgden, en voor anderen, die sleelus
hii het herhalingsonderwiis zich lieten insehrii-
Ten.
Met den cursus vtor liturgie, welke dit ïaar
■werd ingelascht telde de Patronatensehool een
staf van acht onderwijzers voor 141 leerlingen,
van wie 69 het herhalingsonderwus volgden en
*72 zich voor de handelsschool opgaven.
Een ijvervol bestuur is benijdenswaardig:
VJoeb de Bond begon de allures aan te nemen
van een winkeljuffrouwtie die zich kleedt en
'pareert als een matrone.
Waar de Patronaten slechts hun inkomen
hebben van de stuiver-contributie der jongens,
de scholen van een allergeringst schoolgeld,
werd de last te zwaar. De cursus 191 «-18 kostte
den Bond 677.20; het jaar 1918-19 dat als
overgangsjaar naar den vijfjarigen bandels-
eursus kan beschouwd worejen vroeg van den
Bond 1269.80.
De Baedeker oc dit gebied raadde ons in den
vorm eener gemeentelijke subsidieaanvrage een
"bezoek aan Haarlem's Wethouder aan. Men
"kon den Bond niet verwijlen indringerig te
zijn. Eerst nu eigen krachten zouden gaan ont
breken om bet opgerichte werk verder te vol
tooien. werd naar ondersteuning (subsidie) van
gemeentewege uitgezien.
De Raad van Haarlem acihoDk ons voor dit
'jaar 1000 subsidie.
Do resultaten va» deze •uheidWaanvraga so»
echter veel grooter.
Men begrijpt, voordat B. en W. ia den ge
meenteraad hun advies uitbrachten, was er een
onderzoek ingesteld. En toen Haarlem's wet
houder den ernst van den Patronatenbond leer
de kennen, om hun onderwijs geheel op peil te
krijgen en houden wees bil den Hond spontaan
den weg naar Dr. iokkeue. den hoofdinspec
teur van nuuiifeiuaar ouum wue en zur. ceneiie-
ma, den inspecteur van M. O.
Door hunne vooritouungi geholpen aal de
Patronatenoond in de stad Haarlem den ko
menden cursus in öeptemoer openen ais een mo-
deinanüeigscbooi.
Met deze vooriuiigsng heeft de Patronaten-
bouti steenta een «euee»t« der jongens geholpen:
daarom zai er een aparte schoof voor het ge
wone hernaiingsonuerwns voor de andere jon
gens, uie de handelsschool niet behoeven, wor
den opgericht. V* u krijgen dus twee scholen,
model ingericht, waardoor een aanvrage van
een dubbele gemeenlesubgidie naar het oordeel
van hoogst bevoegden als rechtmatig kan wor
den beschouwd.
indien de gevraagde subsidiën van Rijk en
Provincie en Gemeenten afkomen zal deze han
delsschool aan den Bond toc*li nog de som van
900 gld. kosten.
De plat.elanöspatronaten kunnen uit den
aard der zaak hun onderwiis niet zoo inrich
ten als die in de steden.
Ook wat het leerplan betreft, gaat hei ber-
halingeonderwijs niet mer in den wilde sinds
het centraal comité lot bevordering van R. K.
Patronaatebelangen in Nederland het leerplan
in 1917 bekroonde en uitgaf door M. F. J.
Wiltachut op de prijsvraag ingeeonden.
De R. K. schoiilvrüe jongens ziin dus wel
door hei Patronaatswezen in staat gesteld zich
ruimschoots voor hun vak te ontwikkelen en
tot lof der ouders dient vermeld, dat er over
het algemeen een groote medewerking word.
ondervonden.
Naast ue verzorging der godsdienstige be
langen en het vakonderwijs, hebben de Pa
tronaten nog voor velerlei te zorgen.
Vooreerst de gymnastiek. Vele landen zijn
ons in turnen ver voor; in de laatste jaren
heeft de regeering eene niet te mi kennen
hulp geboden voor de g.vinnastiek, waardoor
het mogelijk wordt aan de vereenïgingen
deze anders z lure sport te bevorderen.
De patronaten laten deze gelegenheid niet
voorbijgaan; het komt de lichaamsvorming
der jongens te goede en over het algemeen
is het voor vele jongens hun lievelings
werk. De Rijksregeling brengt daarenboven
dit voordeel, dat de jongens een diploma
van voorgeoefendheid kunnen halen, waar
door hun dienstplichtigen tijd wordt gekort.
Hoeveel edeler is het turnen niet boven
den voetbal. Behalve het wilde en woeste,
laat het voetbalspel slechts 22 medespelers
toe, terwijl bij het turnen allen in actie zijn.
Toch wordt ook door sommige Patronaten in
den lande gelegenheid voor het voetballen
gegeven.
De boog kan niet altijd gespannen blijven.
Dit devies staat ook als Patonaatsieuze. De
patronaatszaal geeft cr getuigenis van. Voor
eerst de spelen, welke later de huiselijkheid
moet bevorderen, zooals kaartspel, domino,
dam- en schaakspel enz. Verschillende pa
tronaten hebben kegelbanen en in de laatste
jaren worden er ter veredeling der jongens
muziek vereeniaingeu opuericlit. IJier^ toicke-
len zij op mandolines, daar blazen zij op de
fluit en spoedig zu.len de jongens van Scho
ten, naar wij hopen, zelfs een strijkorkest
van violen rijk zijn.
Door het patrouaatswerk komen de jon
gens van dien leeftijd geregeld bij elkander
en zijn daardoor vanzelf in de gelegenheid
tot het sluiten van goede vriendschap, doch
tevens komen zij in aanraking met verschil
lende acties, welke anders vcor velen onbe
kend of minstens onbeoefend zouden blijven.
Er is door het Patronaatswezen gelegen
heid te spreken over drankbestrijding, over
daadwerkelijke missie-actie, over het stre
ven der vereeniging „Voor Eer en Deugd"
waardoor de praetische middelen worden ge
boden om alles wat strijdt met reine zeden
te vermijden en te beoefenen tot behoud
der schoonste aller deugden.
De spaarbank is eveneens onafscheidelijk
aan het Patronaat verbonden.
Volgens den grondslag in 1918 door het
Episcopaat aan de jeugdvereenigingen voor
geschreven, zullen de Patronaten meer dan
voorheen, hun aandacht moeten schenken
aan de vakbelangen hunner beschermelin
gen en daarvoor met de versmallende vak-
vereenigingen in overleg treden.
Het is te hopen, dat de arbeid der jeugd
organisatie vooral op dit punt hare activi
teit moge toonen.
Na dit alles, mogen wij gerust erkennen,
dat de arbeid van een Patronaat veelzijdig
en heilzaam is en dat de invloed door Patro
naten zegenrijk moet werken.
om den Pati onaatsaroeiu vruchtbaarder te
doen wezen, zijn alle Patronaten in hun
Bisdom georganiseerd in een diocesan.;n-
bond, het Juvenaat geheeten.
De wapenspreuk van den Bond zou kun
nen wezen: „Leer aan en van elkander."
toe belangrijke voorikhtinp en eea stuwen
de kracht ging er van uit in goede richting.
De inspectie-commissie op de Teekenscha
len houdt den ouderlingen naijver werkend
en brengt op hare tentoonstellingen, door de
bekroningen der beste teekeningen eene
ware voldoening, zoowel aan de jeugdige
teekenaars ais aan hunne onderwijzers.
Het jaarverslag van het Juvenaat van
het Bisdom Haarlem tert 118 aangesloten Pa
tronaten met oüo8 leden en 694 neerea der
commissies.
Het jaar 1914 bracht het eerste Nationaal
Congres van R. K. Jongenspatronaten üi
Utrecht, het centrum van ons land.
upd it congres gaf Neerlanü's Doorluch
tig Episcopaat zoowel als de Regeering door
hare vertegenwoordiging blijk van hunne
belangstelling in het werk der Patronaten,
dat eenigeu tijd te voren door de woorden
van den Minister-President openlijk weid
gewaardeerd.
Op dat Congres sprak Mr. Aalberee, de
tegenwoordige Minister van Arbeid:
„Het Patronaatswerk is in zich niets
nieuws, 't is niet anders dan de voor onzen
tijd allernoodzakelijkste voortzetting en
uitbreiding van de taak der Kerk: de vol
keren te onderwijzen."
„J)e godsdienst is fxet centrale punt, het
eenheidsbeginsel en de Levenmakende kracht
in het opvoedingsproces. Daarom, zooals de
godsdienst heel ons leven moet doordeese-
men, in al ons doen en denken moet door
dringen, zoo ook moeten opvoeding en on
derwijs steeds van den godsdienst door
drongen zijn."
„Alleen dan zal ons Patronaatswezen zijn
wat het zijn moet: een krachtig hulpmiddel
om de jeugd van ons vaderland op te voe
den tot ware Katholieke Nederlanders, tot
degelijke zonen en dochters van het vader
land, tot nuttige leden van de Maatschappij,
tot gehoorzame kinderen der Kerk."
ANT. J. RATTé.
Patronaats-Directeiur.
Na de zeei uitdrukkelijke houding welke bet
Nederlandsche Volk tegenover de revolutio
naire dreiging in November aannam, is het aan
oo opi-ervjakte van ons openbaar leven betrek
kelijk kalm geworden.
Toch vertoonen zich af en toe aan die opper
vlakte eenige rimpels, welke aantoonen. dat de
innerlijke kalmte nog met is teruggekeerd.
Verwondering wekken behoeft dit niet. In de
eerste plaats, blijft de S. D. A. P. haar revo
lutionaire propaganda voortzeiten. Dit is iet*
dat van zelf spreekt. De erkening der vergis
sing van Troelstra betrof alleen het tijdstip
waarop in Nederland naar de macht zou wor
den gegrepen, niet. dat het beginsel der revolu
tie verkeerd zou zijn.
Uit alles blijkt dan ook dat de S. D. A. P.
rusteloos, zii het minder brutaal, baar streven
voortzet om ten slotte toch. ook in Nederland,
langs den weg van revolutionair geweld, de
leiding van het openbaar leven, politiek, sociaal
en economisch, t© brengen in handen van liet
proletariaat. Dit ia en blijft het einddoel dat
de S. D. A. P. niei uit het ooa verliest.
Noch de bolsjewistische irrinvelen in Kua-
land met als gevolg een algeheels vernietiging
van hei economisch leven, noch do moordpai-
füen in Duitschland met al de gevolgen Jie
daar nog uit zullen voortvloeien, zün in staat
geweest de S. D. A. P. ook maar in het minai
van inzicht te doen veranderen.
Integendeel, de heer Troelstra heeft te Bern
zelfs uitdrukkelijk geweigerd do bolsjewiki af
te wijzen en het openlijk uitgesproken deze
heeren als socialisten te erkennen en hunne
diensten voor de vestiging der socialistische
heerschappij op priia te stellen. Het is duidelijk,
dat. nu deze geest de Nederlandsche S. D. A. P.
blijft beheer8ohen> er van afstellen van revolu
tionaire pogiDgen geen spTake ie. Er is alleen
uitstel. Daarom dienen wij en dient vooral onzt-
katholieke arbeidersmassa, paraai te blijven.
De dagelijks to oonstatoeren revolutionaire
opruiing, die zich uit in hatelijke artikelen in
de socialistische pers. die ziin uitdrukking vdnd't
'in vlugschriften welke onder de arbeiders wor
den verspreid, die aan het licht komt op ver
gaderingen en die niet het minsi zich vertoont
in den geest welke do socialistische vakbewe
ging blijkt te bezielen, dat streven in ziin ge
heel wijs: er op. dat de S. 1). A. P. rusteloos aan
bet werk is.
Hier, op dit gebied, op het gebied van den
arbeid, dreigen onze samenleving nog steeds
de grootste gevareD. want het is voor geen ont
kenning vatbaar, dat er bestaat een zeef groote
en niet geheel ongemotiveerde ontstemming
onder de breede arbeidersklasse.
Ondanks alles wat de Regeering heeft ge
daan, om in de oorlogsjaren de gTootsto ellende
uit de woningen der arbeiders weg te houden,
ondanks de millioeneu welke geofferd zijn, is er
toch een zware druk op do bevolking blijven
rusten en valt er achteruitgang te constatearen
m alle opzichten.
1 2fa «g «U kritaOi* ttr«r«a ontstaan, om
'dien aahteiatand in M balen, om da poeitia der
arbeider© te verbeteren, aooveel ais maar
•enigezins kan. Een aireven dat ongetwijfeld
alter belang*i«lliu« verdient. De itegeering
gaat hierin zeiis voor. au beeft diepgaande
auciale iiervoruupgeu aangekonUigil, Hervor
mingen waaronder ue welveluke regeling van
uen O-uren warauug een voorname piaat» in
neemt. Deae nervorming iuiui uu». nu ut toege
zegd en de wet werae um Hervorming nreugen
aai ia vinnen «enigen t«o te veraaontun.
In mi vervauu mat on* een op ue *vu* ge
dreven aotie om de o-unuen werauag in te voe
ren niet nuuuzaneiu*.
Dat men loonemcuen stelt, om net aaniereiai-
iige in te naren en een oeiere tovaumat te
aatuuorgen, uav n> iet», waar wu nswuiivzw
aiieriuinak iet* togen neoowu, zoolang men uimt
rnnnen reoeiiiae. grenzen. De afnemers nonnen
daaruu z-eiis iiaai maken op onze kracntigen
steun. Du moent ïnderuand bjuaen, da: gereent-
vauroigue verlangens met anuers aan langs den
weg van de werkstaking te bereiken zjjui «ui-
Jen wu ook dit aanvaarden. Doen wat wij ons
verplicht achten te doen. dat is dit: onze aroe>-
der» ernstig waarscnuwen voor ebt ondoordacht
medegaan met de sociaal-democraten.
Als het die heeren Peter lijkt bet tafellaken
tuftscnen de Gnnsteluke arbeiders en .hen door
te snijden. de actie om lotsvcroetering voor
het spoorwegpersoneel beeft bet nog im bewe
zen dan zien zp oaar neuten ami icgen op.
Aan brutaliteit ontbreekt bet die heeren nooit.
En wanneer zü veel prus stellen op ae san ei-
werking met de Christelijke arbeider*, dan heb
ben zij ook daar wel bun geheim* bedoelingen
mee. Vertrouwen kunnen wü beu nooit.
Het doel nu wat in dezen tüd bij die heeren
voorzit is: de omwenteling. Niet* meer en niets
minder. He omwenteling is niet te bereiken
zonder agitatie en opwiding in de arbeiders-
wereld. Daarom moet er agitatie zün en i» den
heeren nieta meer welkom Cau werkstakingen.
En daarom zijn werkstakingen in dezin tüd
zoo'n uiterst gevaarlük wapen. Men weet wei
waar men begint doch niet waar men eindigt,
Intusschen zün hei niet enkel de arbeiders
welke deze waarschuwing nooJ'n hebben, ook
de patroons mogen in dezen tot vau «panning
wel bedenken wat zü doen. indien zii gerecht
vaardigde verlangens atwiizeu en daardoor de
arbeiders tot bet uiterste drijven. In dat geval
drukt een zware verantwoordelükiteii op hen
en bovendien zal bet in dat geval uiterst moei
lijk zün de orde te handhaven, voor ben die
daarmede belast zün, wül al,Jan op medewer
king van den kant der arbeiders wel niet zal
zijn te rekenen. Daarom dtjnzt ons Comité er
mot klem op aan, dat beide tartiien alles doen
wat mogelijk ia om uitersten te voorkomen
Het Dagelijksch Bestuur van
het Hoofdcomito van Actie
der K. S. A.
Do Hongaarscbe revolutie heeft den macht
hebbers te Parijs den schrik om het hart doen
slaan.
Wel noemt de Parijsclie perB het optreden
■van Karolyi chantage-politiek, maar voegt er
toch onmiddellijk aan toe, dat men nooit kan
weten, waartoe bewegingen van de soort als
thane in Hongarije zijn uitgebroken, kunnen
leiden. Dies raadt men aan krachtig op te tre
den.
Zooals wij gisteren onder de telegrammen
vermeldden, hebben de groote mogendheden
nn besloten om binnen eeD week gereed te
zijn met een voorloopig vredesverdrag. „Het
besluit wordt toegeschreven aan den stijgen
den ernst van den toestand", voegde Havas
aan het bericht toel
Het kwaad heeft dus nog een goeden kant
gehad.
En volgens een bericht van de Parijsclie
„Temps'' zal ook de werkmethode der groot
mogende heeren onder den indruk van het
bolsjewisme veranderen.
Naar het blad meedeelt, zullen de beraad
slagingen der staatshoofden volgens een ge
heel nieuwe methode gevoerd worden. De eer
ste verandering betreft den vorm der debat
ten. De hoofden der regeeringen zullen el
kaar alleen ontmoeten en niet slechts op den
quiai d'Orsay, maar nn eens bij den een, dan
weer bij den ander. Dit is reeds Donderdag
j.l. gebeurd bij de samenkomst bij Lloyd Ge
orge. Men meent, dat deze beraadslagingen
van een minder officieel karakter en waar
aan alleen do verantwoordelijke hoofden der
delegaties van d« groote mogendheden zul
len deelnemen, in staat zullen stellen spoedi
ger tot een resultaat te komen
De tweede verandering betreft het beginsel.
Tot dusver meende men ieder vraagstuk af
zonderlijk te kunnen behandelen en dan on
middellijk een beslissing te kunnen nemen
over elk dier vraagstukken. Tengevolge van
de opmerkingen j.l. Zaterdag gemaakt,
schijnt men besloten te bobben om het onder
zoek der onderdeelen ondergeschikt te maken
aan bet geheel. Elk der regeeringöbcofden
aal ia aekar opaichi eea af meer volledigs
ontwerpen voor het vredesverdrag indienen,
die alle territoriale ea financieel© eisoben
zullen omvatten, welke er in dienen voor te
komen. In laatste instantie zal men dan be
raadslagen over bet geheel van elk dier plan
nen. Men schijnt te meenen, dat deze methode
in etaat zal stellen de vraagstukken van bree
der staBupunt te bekijken en uien schijnt te
hopen, Jat het mogelijk zal zijn binnen en>
keie dagen een geniceusohappelgk plan op te
stellen.
Zooals wij gisteren reeds vermoedden, wa*
ren de berichten uit Boedapest, aJe zon de re
volutie kauu en orueiuk verioopeu, zeer ge-
fjateerd.
Het „t1 reiudenblatt" (dat zijn. naam sinds
Zondag neeft veranderd in „Neue Tag") meldt
althans het volgende uit den mond van een
ooggetuige der gebeurtenissen te Boeda
pest:
De verandering heeft zich niet zoo rustig
afgespeeld als gemeld ia. Het was een echte
revolutie en gedurende den hooien nacht van
Vrijdag op Zaterdag is er geschoten, waarbij
oo>k vele dooden en gewonden gevallen zijn.
Alle treinen werden door de troepen van de
roodo garde afgezet en bij het hoofdstation
waren kanonnen opgesteld In de stad schooide
de menigte herhaaldelük samen en velen of
ficieren werden hun onderscheidingsteekenen
afgenomen. Op eenige punten van de stad zijn
winkels geplunderd, vooral levensmiddelen-
en juwelierswinkels. Veie personen probeer
den Boedapest te verlaten, maar het gelukte
sledbts weinigeu weg te komen. Deze werden
op het station door matrozen van alle levens
middelen en kostbaarheden beroofd. Alle
vreemdelingen, ook de Daitsch-Oostenriikers
moesten zich aan het bevel onderwerpen, dat
hun in het Oostenrijksch voorgelezen werd
eu dat bepaalde dat alle vreemdelingen on
middellijk geïnterneerd moesten worden. Ge-
interneerden konden de hoofdstad niet verla
ten. In den nacht van Vrijdag op Zaterdag
werden allen geïnterneerd eu daaronder ook
de Fransche kolonel Vix.
Wat d» ttiiei. l'ar.i» nu zullen doenT
Zij zullen op de eerste plaats moeten toonen
gezag te hebben en dan de kracht om dat ge
zag te handhaven. Het is een invloedrijk b.ad
als de „Times", dat op het gezag der Parijsche
conferentie scherpe iritiek uitoefent.
Het Londensobe grootblad noemt de confe
rentie een debatingclub en schrijft dan:
„De reden waarom de conferentie zooveel
gezag heeft verloren, is, dat zij slecht begre
pen heeft, dat zii zoowel 'n uitvoerend als een
beraadslagend lichaam was. Zü zag in den
beginne in, dat het bolsjewistische Rusland
een ernstige mededinger naar haar gezag was
en de eenige ernstige hinderpaal voor hare
besluiten en kwam daarom aan met het voor
stel van de conferentie op het Prinseneiland.
Zij was echter blijkbaar volkomen tevreden,
toen er van dat voorstel niets kwam en ging
voort, alsof er niets gebeurd was, terwijl dit
toch een gevaarlijke waarschuwing was, om
van haar gezag In Oost-Europa geheel en al
afstand te doen, oi hare politiek door een be
slissende actie door te zetten.
„De conferentie heeft besloten tot een buf-
fer-staatspolitiek. Rusland zal de besluiten
van de oouferentle eerbiedigen, als de geasso
cieerden toonen, dat zii in staat en bereid zün,
om aan hun politiek kracht bij te zetten. Hon
garije heeft door een sovjet-regeering in te
stellen, den geassocieerden den dienst bewe
zen om hen \oor een gevaar te waarschuwen
dat de conferentie tot dusver over het hoofd
had gezien. Nu de jmlitiek van het Prinsen
eiland mislukt is, moet men daar iets anders
voor in de plaats beramen en er is geen an-
ler middel dan een oprechte steun aan Ot,
nieuwe naties, die de geassocieerden besloten
hebben op te richten. Het bolsjewisme dreigt
zich te ontwikkelen tot een imperialisme, dat
voor do wereld even gevaarlük is als dat van
den vroegeren keizer en ziin trawanten. Men
zal moeten inzien, dat. indien Pruisen ooit
weer het hoofd .opsteekt, als een bedreiging
voor de vrijheid der wereld, dit een Duitech
hoofd zal zijn op de schouders van den Rns-
sischen boer.
Door een nieuw Polen en Tsjecho-Slown-
kije te stichten, heeft men een heel risico aan
vaard voor de beginselen van gerechtigheid
eu vrijheid, eu dat risico moet geleidelijk ge
deeld worden tnssehen de geallieerden en
hun beneficianten. Dezen zonden echter geen
beneficianten, maar slachtoffers van ©en zelf
zuchtige poging zijn, als de geallieerden hen
xelf al het risico Heten dragen en zeiven al
leen de lusten wilden genieten."
Aldus de „Times", die blijkbaar zeggen wil:
wanneer gij nieuwe staten opricht, moet gij
te voren weten, of gij krachtig genoeg zijt,
om die instellingen op do been te honden. An
ders verspeelt gij nw eigen gezag en «lat uwer
gunstelingen.
Het eenige, wat de vertegen woordiers der
groote mogendheden op die critiek hebben ge
antwoord is een beslnit om geen bijzonderhe
den meer te pnblieeeren over de beraadslagin
gen van de oommissies inzake de territoriale
74
RUJUa-N iR i.Ei i'uUHsUH
Hit ziju eigen vermogen voedde en
kleedde hij armen, ja hij liet zijn huisraad,
kostbaarhedeu en familie-kleinoodiën verkoo-
pen, om de ledige schatkist ter huipe te
komen. Ofschoon voor zijn wil de volkeren
van drie werelddeelen zich bogen, leidde hij
de „god" op aarde, wien allo genietingen
der Romeinsche beschaving ten dienste ston
den, het leven van een dagiooner. Hij sliep
op een hard bed, voedde zich met de eenvou
digste spijzen en kleedde zich als een wijs-
Igeer, die allen uiterlijken glans versmaadt.
Dat was algemeen bekend en desniette
genstaande smaadde Rome zijn milden Im
perator, bedreigde het hem en verlangde
het terug naar de spilzucht van Nero, Ca
ligula en Domitiaan, want deze monsters
in het keizerlijk purper hadden wel is waar
hun eigen genoegen gezocht, doch tegelijk
«ok het verwijfde en genotzuchtige gepeu
pel gestreefd.
Mucia beschouwde medelijdend Marcus Au-
relius, die nog altijd daar stond tegenover
de razende menigte, met de armen als tot ge
bed opgeheven, omgeven door het ge
schreeuw van blinde woede en lagere harts
tochten. Thans kreeg zij een diep inzicht
in het geheim der Christelijke waarheid.
Het volk was vervaden in een ruwe gemeen
heid, een doinmen trots en een gevaarlijke
begeerlijkheid. Men moest het weder den
adeldom des gemoeds ieeren waarueeren, zijn
trots matigen, zijn begeerlijkheid verstikken.
Maai- zou dat mogelijk zijn bij het oude tot
zinnelijk genot opwekkende liomemsciie ge
loof en bij den tagenwoord.gen stand uer
i sofie met haar a.lcs ui.ra.e.end twijfelen,
haar totale onvruchtoaarheid, haai- bijna
openlijk en door haar zelve uitgesproken
nietswaardigheid?
Marcus Aurelius boog zich naar het ge
peupel over. llij wilde spreken, maar reeds
zijn eerste woorden werden niet gehooid
door den steeds wederkeerenden kreet:
„Brood en s pelen 1"
Plotseling ontstond er een sterke bewe
ging in de dicht opeengedrongen massa, en
voor een oogenblik trad een bevreemdende
stilte in, terwijl Mucia den hoefslag van in
galop naderende ruiterij achter zich hoorde.
Zij wendde zich om. Op de Theaterstraat
kwam een afdeeling bereden praetorianen
aanrennen, aan de spits de tribuun Publius
Quinctiliu8 in pantser, het blanke zwaard
in de vuist. Hij bleef voor de menigte staan
en riep: „Wijkt en verstrooit ui"
Een dreigend morren was het eerste ant
woord. Dadelijk daarop volgde de woe
dende kreet: „Dood aan dien liondl Sla hem
neer 1"
Toen wendde zioh Publius om tot zijn
soldaten en beval: „KettUigvorming
voorwaartsl" Met de vuist gaf hij zijn paard
een slag in den »ek en liij stortte zich met
zulk een oustu.m.gkrii in de menscheumasrfa.
dat een tamelijk groove a.stand hem wenira
van de praetorianen scheidde. Zijn zwaard
was daarbij «iet werkeloos; het woedend
gehuil van het gepeupel werd sterker toen
net verscheideneu onder zijn slagen vallen
dat Publius midden In
zag.
Toen Mucia zag,
het gewoel was geraakt, klopte haar hart
zoo geweldig, dat zij vreesde te zuilen neer
stort.*n; zij moest tegen den tempelmuur
sttunen, hare knieën knikten; de angst be
nam haar de stem.
Hij zal vermoord worden, fluisterde zij.
In dien tusschentijd sloeg Publius naar
links en reclits; zijn zwaard rees en daalde
met bliksemsnelheid. Waar hij wat langer
Llc-ef ontstoi een opening in de menigte,
die echter dadelijk weer gesloten werd als
lin het paard een stap vooruit liet gaan.
Eij zullen hem vermoorden klonk bet
Waax een dreigende vuist door een slag
van zijn zwaard verdween, verhieven zich
tien andere. Hier en daar zag men de roode
vederbossen der praetorianen boven de vuil-
grauwe menigte wapperen, maar er waren
er zoo weinige, dat het Mucia onmogelijk
voorkwam dat ook maar een enkele van
de soldaten het er levend zou afbrengen.
Mars, beschermer der soldaten, red hem,
smeektMucia in stilte. Maar aaaf *ij zich op
huichelarij had betrapt, voegde zij daar snel
aan toe:
Gij, God der Christenen, God des er
barmen- ...1 Verder kon zij het gebed niet
voortzetten, maar het was zoo innig, dat het
uitstooten uezer weinige woorden haar reeds
een groote verlichting verschafte.
Langzamerhand naderden van rechts en
links eenige roode vederbossen den tribuun
en vormden om hem een breeden ketting
in het midden van het gewoeL Weldra ont
stond er een bres, waardoor de menigte
werd opgedrongen naar andere «ilfen. an
tegenstand wa a thana geen »Pr»ke
allen, die ruimte vonden, vluchtten binde-
lings voort. De bres in het midden weid
langer en breeder en ook om de alleenstaan
de praetorianen ontstond eenige ruimte.
Nu hoorde Mucia soldaten in marsch-tempo
aanrukken. Avidius Cassius, de overwinnaar
der Parthen, voerde eenige kohorten voet
volk aan ter hulpe van den tribuun. Ontzet
stiet het gepeupel een woestcn kreet uit
en zocht heil In wilde vlucht.
Bpoedig waren de pleinen en straten, zoo
ver Mucia's blik reikte, gezuiverd; slechts
dooden lagen rondom en het doffe krijten en
steunen van de gewonden en neergetrapt en
vervulde de lucht.
Hoe tjaelijk ook het tooneel was, toch
begar Mucia zich uit haar veilige schuil
plaats in die richting, vreezende dat de tri
buun zich onder de^ lijken zou bevinden.
Doch vóór zij zoover' was, zag zij hem we
der terugrijden aan de spit© zijner praeto
rianen. Zij trad een weinig naar voren wi
werd door Publius bemerkt; beider bak-
wken ontmoetten elkander. Publius steeg af,
liet zün paard aan eea der soldaten over,
en gaf het bevel dadelijk naar de leger
plaats terug te keeren.
Een onbekende God heeft u gered!
riep Mucia hem tegemoet, hem beide han
den tegenstrekkende.
Haar woorden waren onwillekeurig co
uitdrukking van dankbaarheid aan den ook
haar nog zoo goed als onbekenden God der
Christenen; tegelijkertijd gaf zij, nu reed*
voor de tweede maal, uiting aan hare groote
sympathie voor Publiua.
(Wordt vervolgd.)
