NIEUWE HAARL. COURANT
BUITENLAND.
STADSNIEUWS.
De Ondergang van een
Wereiumacnl
Vrijdag 28 Maart - Tweede Blad
De gebeurtenissen van den dag.
FEUILLETON
KORTE BUITENLANDSCHE BERICHTEN
Twee -vragen blijven de publiek en opinie
belieerscthenboe vorderen de beeren te
Parijs "met bet opstellen der vredesverdragen
en: boe snel griipt bet bolsjewisme in
■Europa om zicih heen?
Na bet besluit der premiers om zoo weinig
mogelijk uit de vergaderingen der conferen
tie van vertegenwoordigers der groove mo
gendheden te pvubliceeren, is het nieuws om
trent de vordering van den vrede natuurlijk
ecbaarscb.
'X ooit is de laatste mededeeling daarom-
- trent in haar soberheid met ongunstig. Het
laatste communiqué luidt:
He der Lien de vergadering van -de commissie
van den volkerenbond is gisteren onder
Voorzitterschap van president Wilson in bet
ho.el, Crillon gehouden. De voorzitter wees
de beeren Orlando, Makmo. Smuts en kolonel
House aan ais leden eener commissie die
'het vraagstuk van tien zetel van den vol
kerenbond zal hebben te overwegen.
De commissie beémdigde net onderzoek
der op de omwerp-overeenkomst voorge
stelde amendementen. Lord itobent Cecil.
Laracade, Yemzelos en House werden be
noemd in een commissie, die de quaest'ie van
de redactie zal nagaan. Zoodra deze com
missie gereed is zai de volgende vergadering
der volledige commissie plaats hebben.
Hieruit volgt, dat de laatste hand aan bet
ontwerp wordt gelegd.
Vast- staat nu ook gelijk wij gisteren
'onder de telegrammen meedeelden dat de
•volkerenbond in bet vredesverdrag zal wor
den opgenomen en dat ook de JDuit'sehe gede
legeerden bij bet teekenen van het tractaat
•met den volkerenbond officieel in kennia
•zullen worden gesteld. i)e mededeeling
■kwam in den vorm. waarin zij was ge
steld wel niet van harte; maar de Entente
kcbijnt het er toch niet op te wagen Duitsch-
lana geheel uit ie sifuiteD.
Overigens zij men omtrent de voortvarend
heid der Volkerenbondscommissie niet al te
•optimistisch. Keuter seinde gisteren uit
Parijs de meening van een ..hooggeplaatste
'Britsehe autoriteit."' die in verband met de
•kritiek op de vertraging van den vrede met
Duitsehland, zou gezegd hebben, dat Mi zich
'afvroeg of de wereld wel begreep hoe inge
wikkeld en reusachtig deze taak was.
De bladen hadden erop gewezen dat de
•raad van tien zijn Lid had gegeven aan wat
Mi blijkbaar als een ondergeschikte quaestie
besehouwe. n.l. de aangelegenheid der tele
graafkabels, en toch was dit iets van hel
hoogste belang, dat geregeld diende te wor
den. alvorens het vredesverdrag kon worden
opgesteld, en dat in belangrijkheid onmid
dellijk volgde op de quaestie aan wie de
Buitsehe koloniën zouden behooren.
Ook de grenzen tusaiehen de nieuiw ont-
fetaue staten en Duitschland moesten wor
den vastgesteld. Hongarije was om een
tcorigelhke quaestie tot het bolsjewïeme
I 'er^B:aan; en vertraging in de behandeling
Vah zulke aangelegenheden zou gelijkstaan
toek een uitnoodiging voor meer dergelijke
ïjebeurtenissen.
Volgens deze autoriteit ziin het nu weer
de telegraafkabels, die den yrede tegenhou
den? Welke netelige kwestie krijgen wij
Gorgon nu weer te hooren
Toch is het zaak, dat men te Parijs op
schiet en een soort vredestoestand schept.
'Is die er eenmaal en hebben de vijandelijk
heden officieel opgehouden te bestaan, dan
is er een kleine kans. dat de goed willenden
in alle landen zich vereenigen om het gei-
meenschappelijk gevaar van het bolsjewisme
te bestrijden.
Met den dag toch komen er nieuwe berich
ten over de uitbreiding van die volkspest.
Wij deden gisteren een uitvoerige mede
deeling omtrent het overslaan der beweging
naar Spanje. Over Italië spraken wij reeds.
Gisteren kwamen nieuwe berichten. Zoo liet
"het .,Hhl." zich uit Berlijn seinen; Uit Keuthen
in ïfilezië wordt beriohi. dat het bolsjewisme
in Polen sterk toeneemt. De hoofdzetel is de
•industrieplaats Lodz, waar de werkloosheid zeer
'Kroot is. Binnen enkele weken wordt daar een
groote opstand verwacht. De Dui,tsehe Sparta-
cisten houden aan de Paolseh-Silezische grens
bolsjewisme door de Ohineezen, die uit Rusland
in China trachten terug! te koeren» tegen te
'gaan.
De heele weTeld is dus aangetast.
Wat de beweging in Hongarije betreft, daar
omtrent komen bijna uitslijtend mededeelin-
gen van den rooden regeeringsraad te Boeda
pest, die zich van het Hongaarsoh eorrespon-
'dentiebureau heeft meester gemaakt.
Volgens deze berichten is in den nieuwen
•bolsjewistisohen staat alles couleur de roses;
er heerscht volmaakte orde, rust en veiligheid
'en er wordt een soort aardsoh paradijs voorbe
reid. Wij zullen intusschen onze beperkte
plaatsruimte niet afstaan voor de communi-
qué'e van Bela Kun, want. wanneer de nieuwe
heeren daar aan 't bewid blijven, en hun
verordeningen gaan uitvoeren» dan moeten
noodzakelijker wijze binnen korten tijd dezelfde
'toestaden als in Rusland intreden.
Interessanter blijkt het ons te wijzen op een
publicatie van Edgar von Schmidt-Paul in de
„Vossiscihe Zeitung," die het ontstaan en de
voorgeschiedenis der Hogaarscihe revolutie be
schrijft. Daaruit blijkt, dat Karolyi een zwak
keling en een politiek avonturier i» die door
zijn voortdurende concessies aan de revolutio
naire elementen zich zelf trachtte staande te
houden, toen dit niet meer ging de schuld aan
de Entente gaf en zijn land! aan het verderf
overleverde.
Von Schmidt-Paul wiist op dwaze wetten en
verordeningen, die Karolyi liet uitvaardigen en
die noodzakelijk het bolsjewisme in de hand
móesten weiken en besluit dan:
Zoo stonden de zaken in het begin van Maart.
En thans is de catastrophe gekomen. Zii valt
'niet meer eenvoudig te verklaren uit het feit,
'dat de kneveling van het land door de Entente
de wanhoop heeft doen losbarsten. Vroeger of
later had de wankele regeering van Karolyi toch
moeten wijken voor het proletariaat, zonder
wélks hulp Mi niet regeeren kon.
Het waren niet de slechte patriotten, die
reeds op het einde.van het vorige jaar de tijde
lijke bezitting van Hongarije door de Entente
als de eenige redding uit de klauwen der
'anarchie door de zoo goed als bolsjewistische
De te Boedapest vertoevende Entente-com
missie zag zeer goed het gevaar voor de 'besmet-
<ting in, waarmede de hoofdstad het platteland
'bedreigde. En menig vaderlandslievend man
zou niets liever hebben gezien dan een buiten-
'landsehe bezetting van Boedapest, daar de
maatregelen, die de regecring daar nam. niets
met vaderlandsliefde te maken hadden,
maar slechts de bevrediging van egoïstische
machtsbegeerten op het oog had, waarbij men
zich zelfs niet ontzag het land aan het bolsje
wisme over te leveren. En Karolyi had nog den
treurigen moed dit bedrijf met een heroïek
manteltje te omhangen! Neen, de politieke
avonturier wilde zijn terugtocht slechts op voor
hem niet gevaarlijke wijze dekken.
-Hoe weinig de naïeve hoop op de redding
door het proletariaat gerechtvaardigd is, blijkt
reeds uit de mededeelingen over de plannen der
nieuwe radenregeering. In plaats van zich bezig
te houden met de ellende van het. land. met de
levensmiddelenvoorziening en den vrede» zijn
als erste maatregel de afschaffing van den adel
en de communiseering van de particuliere
kunstschatten in uitzicht genomen.
,'Practïsch behoeft men de eene overwinning
van het bolsjewisme te Boedepest niet al te
tragisch op te nemen.'' zoo eindigt v: Sehmidt-
Paul. „De gelegenheid ontbreekt voorioopig
nog om het denkbeeld van een bondgenootschap
met de sovjet-regeering tot uitvoerig te bren
gen. Doch het is tijd. dat de Enente den
nieuwen brand bluscht. Wanneer Mi duideiük
verklaart, dat de bezetting van Hongarije
slechts ter handhaving van de orde geschiedt
'en wanneer Mi de quaestie van vastelling der
'grens op welwillende wiize op grond van volks
stemming zou willen regelen, aan zou de rust
in het land spoedig terugkeeren. De orde te
Boedapest zou gemakkelijk door het binnenruk
ken van een bezetting hersteld kunnen wor
den."
Of de schrijver in zijn laatste conclusie gelijk
heeft?
Merkwaardig is wel» dat een andere kenner
van den toestand, Prins Windi&chgraetz, die
thas te Bern vertoeft, gelijktijdig in een inter
view met een dagbladcorrespondent geheel de
zelfde meening bleek te ziin toegedaan. Ook hii
weet de revolutie aan de lafhartige politiek van
Karolyi en besloot:
Wat de niéuwe regeering betreft, men kan
zeker zeggen, dat zii nie.8 buiten Boedapest
vertegenwoordigt en dat 2000 Fransche of En-
'gelsche soldaten voldoende zouden ziin om dè
orde in hét geheele land te herstellen, doch in
dien deze regeering aan het roer blijft, zal het
voortdurend besprekingen met de bolsjewisten, zo;der minim anders Min
ter voorbereiding van een gezamenlijk militair
optreden.
Van het uitroepen der republiek in Besarabië
door de bolsriewilki» maakten wii gisteren reeds
melding. En nu weer meldt de »,Dail Mail":
'De staat van beleg is weer afgekondigd in
•Noord-Mantsjoeriie om de verspreiding van bet
Men zie in dit verband onder do rubriek
Telegrammen een latere, hedenochtend ontvan-
Ken verklaring van Wilson.
en wel ten gevolge van den intensieve propa
ganda. die men thans voorbereidt.
Of de Entente deze wenken ter harte zal
nemen
Lr wordt gemeld, dat de regeeringen
te Praag en te Agram en de Entente overeen
zijn gekomen krachtig op te treden tegen de
beweging in Boedapest. Er zouden reeds 80,000
man I'ransehe troepen tusschen Fiume en
•Boedapest oprukken, terwijl Amerikaansebe en
Engelsehe heeten te volgen.
Verder meldden gisteren de "bladen te Agram
•uit BelgTado. dat de Donauflotille in de rich
ting Boedapest ia opgeetoomd, terwijl Reuter
hedenochtend uit Londen seint; Tenzij Mch on
voorziene omstandigheden voordoen, zullen de
'geallieerden in staat ziin af te rekenen met het
'leger der nieuwe regeering. dat einde Febr. nog
'geen 60,000 man telde.
De bolsjewistische troepen in de Oekrajine,
die in Z. W. richting oprukken zullen bij het
•overtrekken der Karpathen en den Dniester
'met aanzienlijke moeilijkheden te kampen heb
ben.
Een activist veroordeeld. De krijgsraad
te Brussel van het groote hoofdkwartier,
hééft gisteren Floris TSjoen, oud-beambte
van het gemeentebestuur van Brussel, ver
oordeeld tot 10 jaar dwangarbeid. Hij was
activistisch propagandist en lid van den
Gouwraad.
Een nieuwe socialistische party. De „Ti
mes" meldt, dat in Italië een nieuwe socia
listische partij is gevormd, op initiatief van
hen, die nit de officieele socialistische partij
traden om de interventie van Italië in den
oorlog te steunen.
De nieuwe partij, die de Trincerista zal
heeten, zal zich bij de a.s. verkiezingen doen
gelden.
De missie te Danzis geïnterneerd? Vol
gens een nog niet bevestigd bericht, zouden de
Duitsdhers de geallieerde missie te Danzig
hebben geïnterneerd.
Karolyi. Het Hong. Korr. Bureau meldt:
Eenige buitenlandsehe bladen hebben het ge
rucht verspreid, dat Michael Karolyi, de ge
wezen president, zelfmoord heeft gepleegd.
Dat gerueht mist allen grond en is een boos
aardige leugen.
De vlucht «ver den Oceaan. De „Mor
ning Post" meldt dat de luohtseheepafdee-
ling van de koninklijke luchtmacht aan geen
enkele wedvlucht over den Atlantischen Oce
aan zal deelnemen, maar dat twee onlangs
van stapel geloopen lndhtschepen van die ftf-
deeling een reis zullen doen bij wijze van
oefentocht, nadat eenige gebreken die bij hun
proeftochten aan den dag zijn gekomen, ver
holpen zijn. Waarschijnlijk zal een van beide
probeeren om tusschen Schotland en New
foundland over te steken en zoo bet weer
gunstig is, zal bet met een een valscherm een
man op Newfoundland zetten, om hetzij da
delijk zonder stil te houden naar Engeland
terug te keeren of de reis naar het Ameri-
kaansche vasteland voort te zetten.
Het ander luchtschip zal vermoedelijk den
overtocht doen langs de zuidelijke route van
Znid-Afrika naar Horida.
De officieren van de admiraliteit denken
niet dat een van beide pogingen voor Mei on
dernomen zal worden.
Een incident. De „Morning Post" ver
neemt nit Shanghai. Op 17 Maart heeft er te
Tientsin een betreurenswaardige botsing
plaats gehad tusschen Amerikaansohe en Ja-
pansche soldaten. De Amerikanen drongen in
het Japansche consulaat, en gingen een be-
beambté te lijf. Toegegeven wordt dat de Ja
panners de aanvallers waren. Verscheidene
Amerikanen zijn in het hospitaal opgenomen.
Er wordt een oi'i'ieioo.J onJerzoeJc in/^eateld.
Hoedde Raad van V/er vergadert Uit ons
buitenlandsch overzicht heeft men kunnen le
zen, dat de Vredesconferentie te Parijs haar
werkmethode beperkt heeft en zich zelf
thans heeft gereorganiseerd tot een „Raad
van "Vier." Hoe deze Raad werkt vertelt de
„Temps"
De besprekingen der vier Staatshoofden
heeft met gesloten deuren pjaats. De eenige
die toegelaten wordt is professor Mantoux, of-
ficieel-tolk, die voor Orlando de besprekingen
der drie andere leden in het Fransch vertaalt.
Deze laatsten spreken Engelsch met elkaar.
De vertaling geschiedt met zachte stem om
den loop der beraadslagingen niet te storen.
Deze eenvoudige wijziging maakt bet moge
lijk alle vertraging te vermijden, die aan de
beraadslagingen van den raad van tien ver
bonden was. Er is niets formeels hij deze bij
eenkomsten. De vier regeeringshoofden gaan
ieder in een fauteuil zitten en de bijeenkomst
heeft een vlot en gemeenzaam karakter.
De secretarissen der „vier" vertoeven in
een aangrenzend vertrek en worden telkens
binnengeroepen als er aanleiding is hen te
raadplegen.
wanneer de regeering bij de nieuwe Kamer
zal komen met een rijipelSjk bestudeerde her
vorming.
De minister-president verklaarde, dat bet
nur voor het algemeen kiesrecht sloeg op de
klok der gerechtigheid. Wij willen den vrou
wen het kiesrecht toekennen, doch niet thans.
Ten aanzien van het algemeen mannenkies-
reeht zeide de minister, dat er gevaar in zou
schuilen aan het volk niet toe te staan wat
het sedert lang opeisehte.
Arbeidsrecht en arbeidsplicht in Hongarije.
In een verordening zegt de roode Regeering
te Boedapest:
Nu de staat de afschaffing van het parti
culier bezit is begonnen door alle bedrijven,
die niet meer als klein-industrie kunnen wor
den beschouwd en alle woonhuizen in open
haar eigendom over te nemen, heeft in den
proletariërsstaat slledb.ts diegene het redht
om te ldven, die liehamelijken of geestelijken
arbeid verricht ter instandhouding der ge
meenschap. De radenrepubliek kondigt den
algemeenen arbeidsdwang af en daartegen
over bet recht op arbeid. De Staat is ver
plicht, allen te onderhouden, die tot arbei
den in staat zijn, alsook hen, die arbeiden
willen, wanneer de staat hun geen arbeid
verschaffen kan.
Arbeiderseontrole op de bedrijven. De re
volutionaire regeeringsraad te Boedapest
vaardigde een verordening uit, volgens welke
alle industrieën, de mijnbouw en de verkeers
middelen, waarvan het aantal arbeiders op
22 Maart 1919 meer dan 20 bedroeg, onder
controle der arbeiders worden gesteld. Zij
zullen staan onder leiding van een commis
saris, benoemd doet het volkscommissariaat
voor de soeiale productie. Dit laatste heslist
ook in gevrl van meeniagsversobil tusschen
den arbeidersraad en -den commissaris.
Een roode vOlksweer. De revolutionaire
regeeringsraad heeft een verordening afge
kondigd over de instelling van een roode
volksweer, welke een aanvullend bestanddeel
van het roode leger zal vormen en welker le
den te allen tijde voor den militairen dienst
kunnen worden opgeroepen. Met de opstelling
van de roode volksweer houdt de geheele po
litiemacht op te bestaan.
De ItaDaansche eischen. Volgens die
„Mandh. Guardian'' zouden de Italianen be
reid zijn aan Zuid-Slavië het vrije gebruik
van de haven van Fiume toe te staan en het
te steunen hij den aanleg van een nieuwe ha
ven elders.
Het arbeidsconflict in Engeland. Aan 't
slot der conferentie deelde Thomas gister
middag mede, dat de spoorwegmannen het
voorstel der regeering aanvaardden.
De stemming der mijnwerkers-federatie in
zake de aanneming der voorwaarden van de
regeering, waarop door het bestuur krachtig
werd aangedrongen, is bepaald op 9 en 10
April. De uitslagen zullen den 14en April in
handen van den secretaris der federatie zijn
en den 16en April op een nieuwe conferentie
van gedelegeerden worden besproken.
Uit de Belgische Kanier. De Kamer be
sloet tot het in overweging nemen van een
wetsontwerp om den arbeidsdag op aeht nur
te palen.
Vervolgens werd de beraadslaging over de
wijiziging der kieswet voortgezet.
Woeste (Kahtoliek) eisohte het kiesrecht
voor de vrouw.
Minister van der Volde antwoordde, dat
men geleidelijk moest te werk gaan.'Hij zal
stemmen voor bet algemeen kiesrecht voor de
mannen, doch tegen dat voor de vrouwen.
Wii zijn bereid, zeide hii, te stemmen voor een
wetsontwerp inzake het vrouwkiesreoht,
DIOCESAAN COMITÉ VOOR DE K. S. A.
IN HET niSDOM HAAJRIiEM.
Donderdagmiddag had in het gebouw St.
Bavo te Haarlem een vergadering plaats
van bovengenoemd comité. Aan de bestuurs
tafel hadden plaat® genomen Dr. O. A. L.
Kademaiker» voorMtter, de heer v. Diik, Kamer
lid. Mr. Teape, de heer Slruyoken, de heer
Visser en de heer Grobben. secretaris.
De voorzitter opende met een hartelijk woord
van welkom en den Chr. groet de vergadering,
die, behalve door een tiental Eerw. Heeren
Geestelijken, door ongeveer 30 personen was
bezocht.
Na lezing der notulen bracht de secretaris
een keurig gestyleerd jaarverslag uit, waarin
het werk van het comité breedvoerig werd ge
memoreerd, welke arbeid grooter liad kunnen
ziin, als alle afdeelingen hadden medegewerkt
aan den bloei der K. S. A. en als van buitenaf
meer steun was verleend. Herinnerd werd ook
bet vexjios van Mr. Aalberse, die belaas ziin
leidende rol in de K. S. A. uit hauden moest
geven. Met voldoening werd geconstateerd, dat
de K. S. A. in de oprichting van Kath. leer
zalen, woningibouwvereenigingen. ambtenaars-
vereenigingen, vereen iging voor Groote Ge
zinnen enz. wederom een werkzaam aandeel
heeft gehad. Het verslag sloot met een geest
driftig woord van opwekking tot alle afdee
lingen om voortdurend hun krachtige mede
werking te verleenen.
Door den heer Visser werd een financieel
verslag uitgebracht, waaruit bleek, dat de in
komsten en uitgaven pl.m. f' 2000 beliepen en
er een voordeelig saldo was van 173.76. Den
secretaris en penningmeester werden woorden
van dank gebracht voor hun correcte verslagen;
de penningmeester werd in ziin functie ge
dechargeerd.
Medegedeeld werd. dat de geest, adviseur,
Rector Stroomer. verhinderd was, de verga
dering bij te wonen; bericht van verhindering
was ook ingekomen van do heeren Wolff en
Beijnes.
De secretaris deed voorlezing van een in
den loop des jaars verzonden circulaire, waarin
'propaganda voor uitbreiding der K. A.
werd gemaakt. Het gevolg was, dat plm. 16
afdeelingen werden opgericht, terwiii in ver
schillende plaatsen afoeelingen in voorberei
ding zijn; deze mededeeling lekte een applaus
der vergadering uit. Verder deelde' de voor
Mtter mede, dat in de Centrale Raadsverga
dering van 7 April reorganisatieplannen dor
K. S._ A. besproken zouden worden. In beJcnop-
ten zin deed de voorzitter over de reorganisa
tie-voorstellen eenige mededeelingen, er aan
toevoegend, dat er thans nog niet gediscus
sieerd zou worden, voornamelijk ook. omdat
van verschillende besturen nog andere voor-
stellen waren binnengekomen. Uit dit alles
zal een definitief voorstel gocoren worden,
dat den Centralen Raad zal worden voorgelegd.
Vooral na de beruchte Novemberdagen zei
de voorzitter is er een algemeeno strooming
merkbaar' geworden om de K. S. A.-organisa-
tie grondig te hervormen. Hiertoe behoort ook
het houden van landdagen, waarop de conclu-
•siën van den Haariemschen Kat hol-ekendag
•worden behandeld en uiteengezet, hoofdzakelijk
tot het vormen van verschillende kringen.
Er werd over de reorganisatieplannen eeni-
gen tijd van gedachten gewisseld. Kapelaan
'Niekerk uit Hoorn merkte op. dat die land
dagen misschien nadeelig zouden werken op
'liet bezoek der Katholiekendagen, bovendien
moet het doel dier landdagen niet in hoofd
zaak zijn het bespreken der genoemde conclu
sion. De voorzitter antwoordde hierop, dat de
'afdeelingen de vrijheid behouden, aan die
landdagen een meerledig doel te geven.
Vervolgens had de verkiezing plaats van een
bestuurslid, wegens aftreden van den heer
Visser, die bü acclamatie werd herkozen.
Na korte rondvraag verkreeg de Weleerw.
'Heer Th. v. Galen uit Amsterdam het woord
Voor het houden zijner rede over het onder-
Werp: Nieuwe tijden." Na een inleiding over
'de tijden welke achter ons liggen, betoogde
hpr., dat de moderne tiid nieuwe menscben,
'nieuwen arbeid en nieuwe wegen geschapen
'had. Thans geldt het parool: Volhouden, rechts
Siouden en paraat ziin. Na den vreeseliiken
wereldkriig wordt het zwaard des geestes ge
wet en alles wiist er op, dat de maatschappe
lijke striid een zeer fanatieke zal worden. Nu
rijst de vraag: welke is de algemeene plicht
'in onzen nieuwen tiid tegenover de maatschap
pelijke verhouding en hoe kan de K. S. A.
medewerken tot het volbrengen van dien
'plicht? Allereerst moet aan dien plicht ten
grondslag leggen de rechtvaardigheid en Ghr.
naastenliefde. In dezen tiid is het niet meer
voldoende, dat de arbeiders zich organiseeren,
ook de hoogere standen moeten meeleven in
en daadwerkelijk deelnemen aan de sociale
'actie. En het is de taak der K. S. A. zulks te
bevorderen, naast de bevordering der volksont
wikkeling en de goede samenwerking- tusschen
de Kath. organisaties. Spr. wijst dan op ver
schillende leemten welke nog in de werkwijze
•der K. S. A. bestaan, die een reorganisatie
•noodzakelijk makende gebeurtenissen van
'November gaven hiervan een bewiis, toen kwam
de K. S.^ A. achteraan, waar Mi in hei eerste
'gelid had moeten staan. Het oprichten van een
■Centraal bureau, waarvan alle leiding en stuw
kracht uitgaan is een eerste vereischte. Dan
Is het de plicht van alle Katholieke organisa
ties, Moh bij de K. S. A. aan te sluiten.
Het bRiven werken in eigen kleinen kring,
'al is de bedoeling neg zoo goed, is in onzen
Mid niet meer voldoende. Alle standen moeten
in onze instelling vertegenwoordigd zijn om
gezamenlijk een van zin. een van strev. n te
werken aan den wederopbouw eener geordende
•christelijke maatschappij. Met een enthousiaste
peroratie besloot de gewijde redenaar ziin mooie
■lezing.
•Na een woord van dank werd de vergadering
'met den Ghr. groet gesloten.
CHRISTELIJKE ORGANISATIES.
De Chr. Mlddenstandsvereeniging „Boaz",
de Ghr. Vereeniging „Kantoor- en Handels
bedienden", „Patrimonium" en de Chr. Werk
mansbond te Haarlem, hadden Donderdag
avond een gecombineerde vergadering uit
geschreven in het Wijklokaal aan de Ged.
Oude Gracht, waar de Eerw. Heer Ds. V :n-
derink een rede hield over de inrichting eener
soeialistisdhe maatschappij.
Nadat eenige huishoudelijke agenda-punten
waren behandeld werd Ds. Vunderink door
den w.n. voorzitter, den heer Wolzak, welkom
geheeten. De voorzitter leidde dit gedeelte
van den avond in met een gebed en gaf hier
na het woord aan den spreker. De redenaar
deed allereerst Ihet verschil uitkomen tus
schen de maatschappij van voorheen en thans.
Hierbij verklaarde "spreker hoe de socialis
ten zich de centralisatie der bedrijven voor
stellen en bracht de voor- en nadeelen hier
van duidelijk naar voren. De socialist gaat
van de gedachte uit: hoe meer er gecentra
liseerd wordt, hoe meer winst kan er ge
maakt worden; hij wil, dat de staat aile be
drijven tot zich trekt en als algemeen werk
gever optreedt. De gevaarlijke kant hiervan
77
BOM AN Lli uhi ruObatE
Gü zijt een Romein, Publius, en ik
ben een Romeinsche vrouw, antwoordde zij
met een blik vol liefde.
Dadelijk nadat ik het praetorhat heb
overgenomen, zend ik u den ijzeren ring.
Met een lichte buiging gaf zij zwijgend
hare toestemming te kennen. Hjj drukte*
hartelijk hare handen en bracht ze aan zijn
lippen.
Noch uit zijn mond, noch uit den haren
Jtwam een liefdesbetuiging, een vlammend
woord. Zij spraken rustig, zonder zuchten,
zonder beioiten, eenvoudig als twee be
vriende zielen, die elkander zeggen dat zij
een en dezelfde gedachte koesteren en nu
gelegenheid vinden zich hiervan te verge
wissen. Niettemin waren beiden de betee-
kenia van hun daad, waarmede zij zich voor
het leven verbonden, zich ten volle bewust-
Hund aan hand naderden zij in plechtig
hijgen het huis der Corneliërs.
Hier nam Publius het woord,
En nu, Lieve Mucia, uw verzoek.
Ik vrees uw L'omeinsclie gevoelens te
beleedigeu, zeide zij verlegen.
Gegeven beloften beu ik niet gewoon
te herroepen en wei allerminst kan ik u
iets weigeren, wat het ook ware.
Mijn verzoek is een beroep op uw hart.
Meent gij, dat een man, die pas een
uur gc.edcn zijn zwaard met het bloed van
oprocrangeu geverfd heeft steens hardvoch
tig moet zijiiDe oor„og is een wreed be
roep, maar s,ecuts op het gebied van zijn
krijgsmanspacnten meet het hart van den
sso.daat tot zwijgen gebracht worden; nadat
wij onzou plicht volbracht hebben z,jii wij,
soldaten, misschien nog gevoeliger daai an
deren. Spreek dus onbevreesd, ik wil u aau-
hooren met die Liefde, waarop gij voortaan
aanspraak hebt.
Mucia weifelde een oogenblik; daarop
braent zij haar aangelegenheid betreffende
hare slavin Mimut in haastig geuite woor
den te oerue, a.s wilde zij een lastige vracht
zoo spoedig mogelijk alschudden
Een mijner liefste siavinnen, zeide zij,
zeer snel sprekende, is door de dienaars van
den S'tauspiofect gevangen genomen; de prae
tor za. haar voor da hongerige leeuwen
ijtten brengen. Jüij was mij een zeer getrou
we slavin...,
En gij wilt haar bevrijd hebben? vroeg
Publius haai- helpende, wijl hare stem stokte.
De oude moeder van mijn Lieve Mimut
zou den gruwel ij ken dood harer dochter niet
overleven. Heb medelijden met die arme
•desk-u. I
Als bij de misdaad van uwe slavin
mildheid en toegevendheid mogelijk is, zal
ik niets onbeproefd laten, om haar naai' u
te doen terugkeeren, verzekerde Publius.
De ongelukkige aanbidt den God tier
Christenen.
Xeo, riep de tribuun en staarde spra
keloos, alsof hij iets ontzettends gehoord
had, Mucia mot wijdgeopende oogen aan.
Eindelijk zeide hij: „Gij spreekt a us eene
Christin voor? L p eene aistammeange der
Üorneiiërs?"
Christenen zijn toch ooi. mensclien!
Mensclienantwoordde Puüüus toor
nig. Strafwaardige eecLarissen zijn liet, die
de openuare orde,, ja den geheolen Romein-
scnen staat bedreigen, liet geloof onzer voor
vaderen is hun een gruwm; onze staatsm-
rachthtgen verachten zd wi.leii de grond
vesten verwoesten, waarop het heilige en
eeuwige Rome gebouwd is. Een troepje ellen»
dige scnepscA bestrijdt met dwaze hardnek
heid a.les wat wijze en veriickte mannen
gedurende veie eeuwen als goed en doelma
tig erkend hebben. Een gespuis, dat de be-
zittenden om bun gcimakKeijjke levensvoor
waarden benijdt, heeft een god uitgevonden,
die het zou beloven hun lompen in een an
dere wereld te vergulden.... Zij zijn de ge
zworen vijanden van den Staat, de orde en
de grootheid van Rome! Hun bijgeloof is
aan gemeene siavenkoppen en aan haat ver
vulde overwonnenen ontsproten. Zij moes
ten worden Uitgeroeid en uitgebrand ais een
pestbuil opdat hun gift het geheele staats
lichaam niet aantaste.
Nog nooit had Mucia in Publius' gezicht
zooveel onverbiddelijkheid gelezen; zelfs
toen een uur ge,eden zijn zwaard onder het
gepeupel woeude, g.ansaen zijne oogen niet
van zuik een haat. Zij voelde zich bedroefd,
door den onverwachten tporn van den tri
buun, ofschoon zijn woorden voor haar niets
nieuws waren. Zij werden immers door alle
tegenstanders van het christendom, ciuor aJe
aanhangers van de bestaande orde hernaaid.
wok zij zed was tot voor korten tijd nog van
dezelfde overtuiging geweest.
Ver.ang van mij een ander bewijs vaat
liefde, Mucia, sprak Publius, met een van
diepe ohtioering lieesche stem.
Mucia zweeg echter.
Lk begrijp uw zwijgen, het herinnert
mij aan mijn belofte, voer de tribuun na
een poos voort. Een Quinotiiiër npyi zijn
gegeven woord niet terugnemen... Uwe slavin
za. onverlet in uw huis terugkeeren.
Nu werd Mucia's tong los. Het dankbare
gebed van het arme wezen zai p in zware
oogenbLikken op het slagveld behoeden, zei
de zij verheugd. Ik dank u....
O, dank niet, onderbrak haar JtMbiius.
Terwijl ik uw verzoek inwillig, bega ik een
misdaad jegens Rome. Ik weet dat, maar
ik heb zooveel jaren aan den staatsdienst
geofferd, dat ik eens iets misdoen mag oin
de wille van een lieve vrouw, die mij voor
het geheele leven toebehooren wil. Maar
vraag mij nooit meer om een gunst voor de
vijanden des vaderlands, lieve Mucia!
Zjj waren voor het huis der Corneliërs
aangekomen, en Publius nam hier afscheid.
Juist klopte hij aan zijn eigen deur, toen
hij achter zich de snelle schreden van een
sohlaat hoorde. Dadelijk daarop stond voor
hera een centurio der keizerlijke lijfwacht
die met de hand op de borst, wachtte tot
Publius tot hem spreken zou.
Komt gij voor mij? vroeg Publius.
Van den goddelijken Imperator Mar
cus Aurelius voor den hoogberoemden tri
buun Publius Quinctiliua Varus, antwoord
de de officier en reikte hem een kleine rol
met een purperkleurig zqgel over.
Publius opende de rol en Las het ge
schrift. Het was een uitnoodiging, dadelijk
op den Palat ij n in de ontvangstzaal van
Marcus Aurelius te verschijnen.
Meld terug, beval hij den briefdrager,
dat het bevel zal worden opgevolgd.
(Wordt vet'volad.I
