BUITENLAND
STADSNIEUWS
Uit den Omtrek
WAT DE PERS ZEGT
.INGEZONDEN
Be gebeurtenissen van den dag.
Handel en Nijverheid
De legergroep ondeir leiding van Epp
raeldt, dat in hóete gevechten de hardnekfkb J
KOHTE BUITOSLAHDSCHE BEBICHTEfê
ramp
-
Voor den inhoud dezer rubriek stelt de
Redactie zich niet aansprakelijk.
WAAR GAAN WIJ HEEN?
UiTLOTINGEN
Ser. No. Ser. No. Ser. No. Ser. No. Ser. No.
4788 7 1371 12 2830 31 3397 40 1403 29
4520 7 1523 44 929 38 4711 39 5179 24
2075 25 2830 11 1190 34 6733 45 2159 15
5179 1 2651 22 5179 40 6733 40 5179 F
6551 28 4520 35 1871 5 929» 2 3397 22,
4188 46 1371 37. 1403 5 3354 41 2075 6
2159 36 2051 47 1371 24 4843 43 1403 27,
4520 1 2159 30 3397 23 1190 4 6551 29
029 47. 2830 27 3397 7 1190 10 929 40
1190 20 4843 25
Alle overiffe aand, utöt f 15 Bétaaibaar 31
Maart 1920 -s
Djj echter op de besluiten of werkzaamheid
den Bond in dezen te willen vooruitloopen.
i Het bestuur zal echter zeer gaarne de wenken
van den W.Ew. Heer Keijzer in overweging
i nemen en er zoo mogeliik rekening mee houden.
Om te voorkomen, dat de .beschouwingen van
I den Eerw. sohriiver vele pennen, vooralsnog
nutteloos in beweging zouden brengen, heeft
't bestuur gemeend deze feiten te moeten mee
deden. Geguld oefenen verdient in deze zaak
aanbeveling. Er wordt gewerkt in den B.-K.
Vrouwen Bond.
Namens het bestuur.
F. A. M. PEETEBS. pres.
Reuter meldde gisteren uit Parijs:
De Raad van Drie heeft een uitnoodiging
aan Italië gezonden, om zijn plaats in de con
ferentie weder in to nemen.
De uitnoodiging is van dien aard, dat men
gelooft, dat Italië haar aal aanvaarden.
Meer dan deze weinige woorden werd tot
op heden nog niet gameid.
Zaterdag zag de stand vanlliet conflict tus
ee hen Italië en de Geallieerden blijkens een
interview van een „Temps"-vertegenvvoordi-
ger met Orlando er nog lang zoo gunstig niet
uit.
'ie Parijs schijnt men nu de wijste te heb
ben willen zijn en heeft men het eerst de ver
zoenende hand toegestoken.
Zoo nu en dan komt er uit Parijs een be-
richt, waarbij men denkt: ook dat nogl Hoec
veel hooi hebben de heeren daar al niet op
den vork genomen, dat zij gezamenlijk niet
konden torsen en telkens blijkt er al inaar
weer werk aan den winkel. Feitelijk zijn de
grootste moeilijkheden hierin gelegen, dat de
stichters van den Volkerenbond alle bezit
van hun overwonnen vijand als oorlogsbuit
beschouwen en toet er maar niet over eens
kunnen worden, hoe de huid van den gescho
ten beer te verdoelen.
Daar is nu de kwestie van de Duitsche tele
graafkabels, welke opnieuw aan de orde is
gestold.
De Raad van Drie hield hiervoor Zater
dag twee bijeenkomsten. De heeren slaagden
er in tot een definitief besluit te komen; aan
de commissie van redactie is opgedragen er
den tekst van vast te stellen. De Duitsche ka
bels vertegenwoordigen een waren schat, zoo
wel door hun intrinsieke waarde als uit eco
nomisch oogpunt. De gevonden oplossing van
deze netelige kwestie zal, denkt men in Pa-
rijscino kringen, voldoening geven aan Frank
rijk, dat bij de verdeeling eenzelfde hoeveel
heid krijgt als Engeland. De stelling van de
toeëigening heeft het gewonnen van de even
eens onder de oogen geziene stelling der in
ternationalisatie en van het geven der ka-
beis aan den volkerenbond.
Aan de beraadslaging over het vraagstuk
der Duitsche kabels hebben verscheiden ad
miraals deelgenomen, o.a. admiraal de Bon,
ohet van den Franschen admiralen staf. De
stelling, waarbij de kabels als oorlogsbuit
worden beschouwd en dengenen, welke er
zicli» van hebben meesteT gemaakt, rechtens
toekomen, heeft ten slotte gezegevierd.
De Duitschers hadden vóór den oorlog een
miderzeeseh tojos^aafnet ingericht, dat op
merkelijk goed was georganiseerd voor den
dienst op hun koloniën en voor hun handel.
Er waren niet minder dan 15 kabels: Einden
—Vigo; Emden—Brest; Emden—Tenerif; Em
den—Azoren (twee kabefKA Aaoaxn—-Njsw-
"York (twee kabels); Tenerif—Monrovia; Mon
xoviaPernambuco; LoneDuala; Ronstam-
tinopel—Konstanza; Uhefu—Kiautsjau—
Shanghai; Yap—Shanghai; Yap—Guam; Yap
Meiiauo.
De Raad van Drie heeft verder het begin;
sel aangenomen van een clausule, waarbij
Duitschiand er van afziet zich te bemoeien
met Rusland en Oostenrijk. In het voorioo»-
pig vredesverdrag zal een clausule worden
opgenomen, waarbij Duitschiand ver^laïv-d
allo beslissingen aan te nemen, die de gealli
eerden tón opzichte van Rusland en Oosten
rijk zullen nomen.
Oostenrijk zal, onder de bescherming van
den volkenbond, ©en .neutrale republiek wor
den welke het is verboden met Duitsohland
een' verbond te sluiten of zich daarbij in te
lijven.
Al menigmaal zal de vraag gerezen zijn,
hoa staan de landen, die vroeger tezamen
OOSTENRIJK-HONGARIJE vormden, TE
GENOVER DE VREDESCONFERENTIE?
Er is thans eindelijk bericht gekomen uit
Parijs, dat de Raad van Dtio besloot om d©
Oostenrijk-Hongaarsche gedelegeerden uit te
noodigen om de volgende week, 12 Mei, des
avonds met volmachten te St. Germain en
Lay© to Zijn, om de vredesvoorwaarden met
de geassocieerden te onderzoeken.
Eet lijkt eenigszins vreemd, dat gesproken
wordt van „Oostenrijk-Hongaarsche" gedele
geerden, waar een dergelijk verband ln het
geheel niet meer bestaat en verder, dat een
plaats als St. Germain, 20 K. M. van Ver
sailles, gekozen is.
In de Weensclie pers worden dan ook ver
vorderde commentaren op deze uitnoodiging
geleverd.
Do bladen vragen, of met Oostenrijksdhlö
god: legeerden ook vertegenwoordiger» dier
aedero staten van de voormalige monarchie
'••"•h bedoeld. Voorts is het niet duidelijk, of
a r;.'( zanten de vredesvoorwaarden slechts
•/.aiJou toestaan, dan wel daarover ook kun-
n i> i i bandelen. Bizrvndant onmerkeliik is
ens
i handelen. Bizonder opmerkelijk ls
an de plaats der samenkomst, op 20
1y;m Yefs®Bles. Men. denkt, dat op het
nblik, dat de Oostenrijke» te St. Ger-
i/i aankomen, d'e vertegenwoordigers van
Lui' rilland te Versailles zullen zijn. Het ls
bi.er aan twijfel onderhevig, of ze met el-
i i d i' voeling kunnen houden. In elk geval
fcchifnt de. entente, gelijk de „Neue Tag" met
5 ic uiteenzet, geen verband tussdhlen het
tot stand komen van den vrede met Duitsch-
oA En rijk en dien met Duitschiand te willen
leggm i
DE TOESTAND IN BEIEREN.
ge tegenstand der Spartaeiêrs ïn MuncEen—
Giesing ls gefnuikt en de opmarsch over de
spoorlijn van het zuidelijk station tot aan 't
Oostelijk station aah de ïsar werd bewerk
stelligd.
Aan de overzijde van de Saar werd het Leo
pold-gymnasium bereikt. Men is begonnen
met Giesing, een bolwerk van het Spartacis-
me, stelselmatig te ontwapenen en te zuive
ren.
Aan eigen verliezen werd tot dusver van
drie do o d en en twee gewonden melding ge
maakt, bij de Spartaciërs van 30 dooden. Ver
scheiden geweren en machinegeweren wer
den bemachtigd.
Het „Berl. Tageblatt" verneemt uit Bam
berg: Het Beiersche militaire departement
heeft gelast, het oude Beiersche leger op
staanden voet te ontbinden.
UIT HONGARIJE.
Het Hongaarsche Korrespondentie-b'ureau
rapporteert 2 Mei:
De Roemenië» hebben 1 Mei het brugge-
hoofd van Szolnok veroverd en er de oevers
van de Theis bezet. Bij Tisza-Polgar hebben
ze kleine afdeelingen over de Theiss gezet.
De_zwakke 'Hongaarsche strijdkrachten bij
Sajo-Szent Peter weken wegens bet gevaar
op beide vleugels door de Tsjechen te worden
omvat. Miskolcz is ontruimd. De Hongaar
sche troepen betrekken ten Zuiden van Mis
kolcz de opnemingsstelling. Onze troepen
trekken voor de bij Banreve oprukkende
Tsjechische strijdkrachten in de richting van
Apatfalva terug. Op het overige front geen
wijzigingen van beteekenis.
De voornaamste oorzaak van dezen militai
ren tegenslag is de tuchteloosheid bij een
groot deel der Hongaarsche troepen.
En den 3en Mei: Volgens rapport van den
opperbevelhebber zijn de Hongaarsche troe
pen vanochtend vroeg van uit Hato en Nagy
Koeroes in drie colonnes in de richting van
Ujszas on Abony opgetrokken. De troepen
zijn Abony binnengerukt. Ze vonden in stee
van vijanden, bewapende contra-revolutionai
ren en verdreven hen. In de beste stemming
zetten ze den opmarsch tegen Szolnok voort.
Met deze stad stelden zij zich telefonisch in
verbinding. Te Szolnok zijn geen Roemenië»,
wel op den anderen oever van de Theiss.
DE ONTEVREDENHEID IN BELGIE.
De Fransc.be „Temps" en de Brnsselsche
„Etoile" schrijven beide geruststellende arti
kelen, om te betoogen, dat het nog wel los
zal loop en met de Belgische eischen. Niette
genstaande dat worden er te Brussel, Ant
werpen, Gent en elders betoogingen gehouden
en adressen opgesteld om te protesteeren te
gen de besluiten van den Raad van Drie.
Ook de Regeering zelf ziet blijkbaar den
toestand ernstig in. Tegen gisteravond acht
uur was een Kroonraad bijeengeroepen. Alle
hoofden van departementen zouden hieraan
deelnemen, benevens de staatsministers Ber-
trand, Collpaux, Francqui, Solvay, Woeste,
Do Saedeleer, Helleputte, Liebaert, Carton de
Wiart, Segers, Van de Vijvere, Levie, De
Favereau, Coromans, Berrijer, Max Goblet
d'Alviela en Van Hoegaertlen. De gevolmach
tigden Hymans, Van de Velde, en Van den
Heuvel kwamen voor deze zeer gewichtige
vergadering uit Parijs.
Door vele vereenigingen uit verwoeste ge
bieden en geteisterde steden, alsook door per
soonlijkheden als de stalhouder van de orde
der Advocaten, Théodor, worden nog voort
durend telegrammen naar Parijs gezonden
om den Belgischen gevolmachtigden te ver
zoeken bij de onderteiekening van het vre
desverdrag er voor alles rekening mode to
honden of België's belangen ten volle ge
waarborgd worden.
De Oceaan-vlucht. De bestuurders van die
AmarlkaojMwhe watervliegtuigen hebben be
sloten, tu suften den 12en en 14en Mei op te
aköxeii, om bet eerste gedeelte van de Goeaan-
v!t»ht naar de Azoren af te leggen.
De spoorwegen van den Elzas. Do Raad
van Dele beeft ten slotte het hoofdstuk aan-
geaomen betreffende den staatsvorm van El-
r,as-Lotharingen, waarbij Frankrijk in het be
zit van alle spoorwegen wordt gesteld.
Duitsche Nationale vergadering. Fehren-
back, voorzitter van de Nationale Vergade
ring, heeft den leden geseind: ernstige om
standigheden eisohen, dat alle leden zich van
7 Mei af gereed houden met het oog op het
onmiddellijk bijeenroepen tot een beperkt
aantal zittingen te Berlijn.
De geloofsbrieven op de Duitsche conferen
tie. Wolff meldt dat onder do geloofsbrie
ven, die de Duitsche vredesafvaardiging zijn
voorgelegd, die van Italië, Costarica en Mon
tenegro ontbreken. Daartegenover zijn vol
machten voorgelegd van Bolivië en Peru, die
Duitschiand niet den oorlog tóbbenver
klaard, doch slechts de betrekkingen hebben
afgebroken; alsmede van den Arabisohen
staat Hedszjas, dio Duitschiand geenszins
den oorlog heeft verklaard en evenmin door
Duitschiand als zelfstandigen staat is erkend
De volmachten van Hedszjas zullen daarom
sledht» onder voorbehoud worden aanvaard,
totdat de betrekkingen tusschen dezen staat
en Turkije op een voor dit laatste rijk bevre
digende wijze geregeld zijn.
Uit Finland. Generaal Manmerlhleim beeft
het ontslag van Enckell, den minister van
bnitenladisohe zaken, aangenomen. Enckell
wordt vervangen door dr. Holsti. Enckell zal
de Finsche oommissie bij de vredesonderhan
delingen vertegenwoordigen.
Luxemburg. Volgens een telegram, dat
de „Manchester Guardian" uit Luxemburg
heeft ontvangen, hebben daar 50.000 Dnxetm-
burgsohe vrouwen en mannen een vergade
ring gehouden en een motie aangenomen,
waarin zij den geallieerden, met-verwijzing
naar wat da bevolking onder de Duitsche be
zetting geleden heeft en de 300 Luxembur
gers, die als vrijwilligers aan den kant der
Entente gesneuveld' isi,in, vragen hun het zelf
beschikkingsrecht to verleenen, protesteearen
tegen elke vreemde inmenging, dia hun na
tionale vrijheid bedreigt en verzoeken hun
land ot het volkerenverbond toe te laten. Zij
maken aanspraak op het recht, om vrijelijk
over hun politieke en economische toekomst
door eert volksstemming te beslissen.
Reutiu; meldt, dat er bij de tweede groep
van Duitsche gedelegeerden, 'die Maandag te
Versailles aankwam, van de 87 leden 80 vrou
wen waren.
BUITEN DE POLITIEKE PARTIJ-
CONSTELLATIE.
Na het voorgevallene op het Congres der
S. D. A P. bestaat er voor ons volk weinig
reden, om de toekomst niet gerustheid tege
moet te zien, schrijft de „Nieuwe Crt."
Dientengevolge, acht het Haagsche orgaan
het voor de anti-socialistische partijen boven
al plicht, om door daden te toonen dat niet
meer te ontkomen valt aan het oordeel, dat
de Sociaal-Democratische Arbeiders-Partij
zich door deze haar definitief vastgestelde
houding tegenover het uitroepen van een ge
welddadige revolutie onder ons volk, voor
alsnog a priori biiiten de politieke partij-
constellatie gesteld beeft.
Het blad ontwikkelt zijn zienswijze dan na
der:
Wij beseffen zeer wel de draagwijdte
van dit oordeel tenaan zien van de prak
tische partij-politiek; wij geven er ons
volkomen rekenschap van, dat dit Jeiden
moet tot een onverbiddelijk afwijzen van
elk politiek samengaan met de sociaal
democraten, zoolang de omstandigheden
van zoo dreigenden aard zijn als thans.
Doch dé vraag: mogen de vrijzinnigen
want zij komen toch wel op de eerste
plaats voor een politiek accoord met de
socialisten -in aanmerking thans hun
medewerking verleenen (ot het verkiezen
in de vertegenwoordigende en m de be
stuurslichamen van afgevaardigden, be-
hoorende tot een partij, welke de geweld
dadige revolutie als middel om de staats
macht te veroveren gaarne aangrijpt,
mits slechts de omstandigheden kans op
succes waarborgen? is een beginselvraag.
En het antwoord op deze vraag kan voor
alle vrijzinnigen, van hoo uiteenloopende
schakeering ook, niet anders dan beslist
ontkennend zijn. Revolutie imraevs is de
daadwerkelijke ontkenning van 't rechts-
gezag en, hoezeer de meest aristocratische
gezinde liberaal en de meest overtuigde
democraat ook in hun waardeering van
dit gezag mogen verschillen, voor beiden
is het toch de conditio sine nua non voor
elke maatschappelijke cultuur. De partij
die haar bereidheid proclameert om, zoo
dra de omstandigheden haar de gelegen-,
heid bieden, dit gezag met voeten te tre
den en met haar macht liet recht te ver
nietigen, kan en mag geen enkelen steun,
in welken vorm ook, vinden bij hen, voor
wie elk streven naar poiitieke machts
ontplooiing slechts denkbaar is op de
onaantastbare basis van het geldende
recht.
Dit is het eenig mogelijke antwoord,
hetwelk onder de dreigende omstandig
heden van onzen tijd door eiken met-so
cialist op deze prineipicele vraag gege
ven kan worden."
De „Nieuwe Crt." eindigt dan liaar betoocr
als volgt:
„Het Paaseh-eongres der S. D. A. P.
heeft Liet den vrijzinnigen duidelijk ge
maakt, dat de keuze tusschen een lid der
rechterzijde en een sociaal-democraat,
onder de tegenwoordige omstandigheden
in het wezen der zaak wil zeggen: keuze
tusschen recht en zorgwekkend dreigen
de anarchie."
Onder dezen titel had de Nieuwe Courant
dezer dagen een artikel, waarvan wij den
inhoud wel niet gehéél onderschrijven, maar
dat wij onzen lezers daarom niet onthouden
willen:
UVer dö ramp van Velzen zijn nu weer
nieuwe berichten binnengekomen en de ca-
lamiteuze toestand is uog verder gevor
derd. Op 29 April moest de burgemeester
aan den gemeenteraad mededeelen dat er
den volgenden dag weer een wissel zou
vervallen, die niet kon worden vernieuwd,
dat er binnenkort niet meer dan f 25,000
in kas zon zijn (de gemeente telt 20,000
inwoners) - en dat er zelfs gevaar- bestond
dat de salarissen van het gemoenteper-
soneel niet zouden kunnen, worden uitbe
taald. Welk een tafereel: wellicht de lste
Mei door het roode gemeentebestuur ge
vierd met niet-betaling van loon!
In diezelfde raadsvergadering is er na
tuurlijk nog heel wat over de leege kas
te doen geweest. De een zcide dat bijna
alle financieel© besluiten met algemecno
stemmen waren genomen, een ander dat
hij altijd een liefhebber van de zuinigheid
was geweest en een derde beweerde dat
het beheer, dat der bedrij ven incluis, „de
gelijk" was. Wij vermoeden dat met dit
Laatste bedoeld werd. djat dé zaken, wette
lijk, administratief en comptabel in orde
waren, evenals onlangs in een vergadering
werd betoogd dat er rilt- dien hoofde op-
het beheer der. financiën geen aanmerkin
gen te maken .waren.
Alsof daarin het zwaartepunt lag.
i QFJj twijfelen er geen oogenblik aan dat
ln de twee radicale ruines aan het isuord-
zeekanaal, Zaandam en Velseij, «alle uit
gaven op volkomen regelmatige wijze ge-
.voteerd, gemandateerd, geboekt en verant
woord zijn. -Wij willen zelfs-aannemen dat
secretarie en ontvangerskantoor al hun
papieren en registers met trots kunnen too
nen aan hen, die door Gedeputeerde Sta
ten met ,een onderzoek worden belast. Het
2al alles in de puntjes zijn.
Maar dat is het „eieretcn" niet; dat is
niet de zaak waarom het gaat.
Noch' te lVelzen nocli te Zaandam is,
.voor zoover ons bekend, gestolen, gefrau
deerd, of een foutieve, of slordige adminis
tratie geyoerd. jpaaraan is niet te wijten
dat deze twee overburen thans in nood
het toezicht .van het gewestelijk bestuur
zijn, en dat zou ook niet zoo licht aan
.ontgaan zijn. Maar wat wèl is geschied.
■j ielf wat' ïn* tal van geineenten', met inbe
grip der allergrootsten, zonder ophouden
geschiedt, dat i3 liet roekeloos verhoogen
van wedden en loonen, het lichtvaardig
Voteeren van allerlei toeslagen, uitkeerin-
t gen en gratuiteiten, het kostbaar bouwen
en te laag verhuren van gansche woon-
kwartieren, het al maar vergrooten van
het gemeentepersoneel, zonder nauwkeurig
op zijn arbeidsprestatie te letten, kortom
dat is het geheel dier maatregelen, welke
oii3 allen uit schier elk raadsverslag over
en over bekend zijn, welke genomen wor
den om gunstbejag bij de kiezers en welke
gisteren Zaandam, heden Velsen en morgen
en in de toekomst verscheiden groote ste
den wij voorspellen het plechtig in
financieele ontreddering zullen brengen.
Het is gebleken dat het toezicht van
Gedeputeerde Staten tegen die ra-dicalis-
tische en socialistische verspilling nrets
vermag. Te Haarlem op het provinciehuis
moest men lijdelijk blijven, of bleef men
althans lijdelijk, terwijl het te Zaandam
zoover kwam dat niemand meer geld wilde
voorschieten en de retgeering moest hel
pen, en terwijl het te Velsen in die mate
spaak liep dat de loonbetaling er niet eens
meer verzekerd is. Er is dan ook -voor de
Staatscommissie ter herziening cler Ge
meentewet geen belangrijker vraag dan
deze of niet hoog noodig de waarborgen
moeten worden versterkt, welke de bur
gers beschermen tegen de daden hunner,
in groote gemeenten meer en meer in
hoofdzaak slechts één klasse vertegen
woordigende bestuurders. En eveneens zal
het noodig zijn die vraag onder de oogen
te zien bij het thans aanhangige wetsont
werp dat de macht der gemeentebesturen
om belastingen te heffen op de meest on
bekrompen wijze verruimt.
Inmiddels blijven wij benieuwd of de
regeering Zaandam en Velsen lieipt, en
zoo ja of er dan ook voorwaarden zuilen
worden gesteld ,die in de toekomst een
ander beleid verzekeren.
Voer Velsen is er ten slotte nog op een
bijzonderheid te wijzen. In die gemeente
toch zal het Nedenandscho hoogovenbe-
drijf worden gevestigd. Velsen getroost
zich daarvoor zelfs „offers". Natuurlijk zal
dat gepaard gaan met groote vermeerde
ring dor arbeidersbevolking, met verster
king van het -socialisme en met nieuwe
verzwaring der gemeentelasten.
"VVij zouden zoo zeggen: dat belooft wat.
SCHOTEN. Toonaeluitvoering der Maria-
Vcreeniging. Gisteravond gat'^de tooneel-
club van die Maria-Vereeniging "te Schoten,
in 't gebouw van den R.-K. Volksbond, af dee
ling Schoten en O., een welverzorgde tooneei-
uitvoering. Opgevoerd werd: „De Vestaalscho
Maagden", drama in drie bedrijven uit de
eerste Christentijden onder Nero. Het moet
ons van het hart, dat we genoten hebben van
het prachtige en zielvolle spel dor actrices,
die er goed „in" zaten. Wij doen niets te kort
aan de overige speelsters en spreken zeker
uit naam der talrijke aanwezigen, als we in
dit mocie stuk in het bizonder noemen, het
eóht-kinderiijk-naïeve en toch zoo di.ep-tref-
fende en zichtbaar meelevende spel van de.
13-jarige Marietje Horst» die als Hat)ian,a, de
jeugdige Vestaalsclie Maagd, het publiek
zeer trof. Ons compliment! Zooals gezegd,
speelden allen voortreffelijk en de costumes
waren prachtig. Onder de pauze gaven de
dames J. Joon en E. Jore een ze.er aardig
/-.angnummertjo ten gehoore.
Na de pauze werden ue lachspieren in be
weging gebracht door een alleraardigst blij
spel: „De ontevreden Wasehvrouw", dat in 3
bedrijven, met „Kee" (Mej. Jo Joon) aan het
hoofd, de vroolijke lach niet uit de zaal deed
wegsterven. Het succes was volkomen en de
heer Borst, de bekwhme leider van de too-
neelelub der Maria-Vereeniging, die voor den
aanvang der voorstelling een Ibarteiijk wel
komstwoord had gesproken, kan met genoe
gen op zijii werk terugzien!
Dat a.s. Zondag 14 Mei (do tweede opvoe
ring van bovengenoemde stukken) wederom
een succes zal zijn en! de zaal zich zal vullen,
is iets, wat we met een gerust hart durven
voorspellen.
'de zeker even groote onwensoheiljkheid om
bij de reeds bestaande vacanties nóg een
soort zomervacantle te voegen. Red. N.H.Grt,
Haarlem, 2 Mei 1919.
FEESTEN EN SCHOOLONDERWIJS.
Geachte Redactie,
Aangenaam zou het mij zijn, als u onder
staande regelen in uw blad zoudt willen op
nemen.
In het artikel „Feesten en Schoolonderwijs"
(Nieuwe Hadr!. Crt. van 30 April) komen
eenige zinsneden vooi-, waarop de aandacht
dient gevestigd te worden, willen zij geen
verkeerde indrukken wokken. Onjuist is n.l.
de indruk (welke door uw artikel gewelkt
wordt), dat veie 'schoolkinderen gedurende
vier dagen een soort vacantia krijgen; de leer
lingen verzuimen hoogstens één dag de
school; velen zijn zelfs eventueel een lialven
dag bezet, terwijl het nog mogelijk is, dat bij
een groot aantal van verzuim in het geheel
geen sprake zal zijn.
Voor een aanzienlijk gedeelte vervalt dus
de noodzaak, de openluchtdagen in het be
gin der groote vacantie te houden. Practiseh
is dit laatste trouwens zeer bezwaarlijk, daar
op eventueel in dien tijd te honden openlucht-
dagen bevoegdheid en macht tot controle en
toezicht op de leerlingen sterk ingeboet zijn,
o.a. daar in de vacantie vele onderwijzers en
onderwijzeressen en leerlingen de stad verla
ten.
Met dank voor de plaatsing, hoogachtend,
B. J. WIELAND LOS.
Secr. Haarl. Gymn. Ond. Ver.
Naschrift. De bedoeling van ons stuk
je was alleen te wijzen op de nadeelen, die de
slinksche invoering van een soort zomerva
cantle op het onderwijs der kinderen moet
hebben. Wanneer, dit geheel ondervangen
wordt of tot een zeer klein minimum be
perkt, zijn wij bevredigd. Met dit doel deden
wij dan ook het idee aan de hand deae lees
ten in het begin, der groote vacantie te geven.
Dat hiertegen bezwaren bestaan van de soort
als de heer. Wielandi Los aanhaalt in het slot
van zijn betoog, hebben wij wal altijd! ver
moed en geweten, doch, daartegenover slaat,
- TOONEEL
'Jubileum. Alatïe V. E ijsden—Vink.
N. V. Het Rotterdarnsch Tooneel.
Stadsschouwburg
Tooneeljubilea zijn niet altijd van eenzelfde
gehalte: vele hebben een geforceerd karakter,
wanneer ze uitgevonden worden, om de reputatie
van een artist te maken of te herstellen, of wel
om een kwijnend tooneelgezelschap aan een
recette te helpen.
Maar een veertigjarig tooneel jubileum, zooals
mevrouw van Eijsaen—Vink onder de tooneeldi-
rectie van Van Eijsden en Tartoud viert
heeft zelfs niet den schijn van een kunstmiddelj
hierbij werden geen sympathiebetuigingen ge
vraagd, maar op alle plaatsen van eenige beter
kenis drongen zij zich van zelf op.
Zoo heeft Marie'van EijsdenVink ook Zater
dag voor een vrij goed bezette schouwburgzaal
gejibileerd. Na het derde bedrijf van
Mama Sans-Gêne, waarin zij de titelrol ver
vulde, stond het tooneel vol kransen, bloem
stukken en zwart-gerokte heeren van een feest
comité. De heer van Riemsdijk was de eerste
spieirr; herinnerde aan het zilveren jubileum,
door mevr. v. Eijsden onder veel geestdrift in
Haarlem gevierd en toonde dan 'n kleine doos,
die 'n kostbaar geschenk bevatte, nl. een gouden
b-ac verzocht pu.-. op te
staan, om instemming te betuigen met zijn woor
den. wanneer hij zei, dat dit geschenk een bij-
zordere oeteekenis had, n.m.l. deze, dat men
met dezen keten de jubilarisse nog vaster aan 't
Haniemsche publiek wilde binden en haar nog
langen tijd wilde vasthouden.
Met geestdriftig applaus werd deze rede
onderstreept.
De heer J. B. Schuil hield daarop een geestig
speechje, om de kunstenares namens den Haar-
lemschen. Schouwburg te complimenteeren. Spr.
voorspelde de nog al tijd jeugdige kunstei. resse
een schitterend gouden jubilé. ten slotte sprak
de heer van Gasteren, die op joviale wijze oude
'tocneelherinneringen ophaalde en de jubilaresse
op zeer hartelijke wijze gelukwenschte.
M.VJ..aV. van Eijsden bedankte de sprekers
eerst ieder afzonderlijk met een handdruk en
welgekozen woorden, om daarna het Haarlemsch
publiek in haar gulle dankwoorden te omvat
ten,- en uit te spreken, dat zij ai tijd gaarne in
Haarlem was gekomen en den wtnsch te uiten,
hier nog dikwijls te mogen optreden.
Het puFT-k was etWuoiKiast en bracht me
vrouw van Ei's hu een ovatie.
De uitvoering zelf gaf overigens het publiek
nog voicoende aanleiding tot applaus. De come-
die°„Mama Sans-Gêue", door Cluïspijn ge
schreven op het motief van „Madame Sans-
Gêue'', biedt met zijn gevoelige romantiek voor
een kunstenaresse ais mevrouw van Eijsden rijke
•iciegeriheid voor geestige en ontroerende scènes.
Van zoo n toch bij lange na niet eerste klasse
tooueelwerk maakt Marie van.Eijsden—Vink, ge-
steund. door talenten als den jongen jan C. cle
Vos, Stine den iiartogh, Jules Verstraete en
de andere leaen van liet Rotterdamseh Too
neel, een zeer onderhoudende uitvoering, welke
net dan ook Zaterdagavond in alle opzichten is
q jV'c.Qj-1
BEELDENDE KUNSTEN.
Schilderijen „eerstellen".
Onder bovenstaanden titel is een brochure
verschenen van ere hand van uen restaurateur
G. B. van Bohemen, te Den traag, lu dit werkje
iaat de schrijver een waarschuwende stem hoo
ien tot de nezitters van schilderijen, zoowel oude
ais luoweiiic, u«e ucze ouiiauciiKeiiu veron
achtzamen, tot groot nadeel en niet zelden tot
geheelen ondergang der kunstwerken. Een gere
gelde deskundige controle acht v. B. noouzake
lijk, doch waarschuwt tegen, een te steik mgrij»
pen inzake conserveeren- en restaureercu. Scnrij.
ver huldigt de methode van „von Pessenkorier'
ii£t Z.^. „i^th'viuv..ui yjxj.s. IrgAiOüC vvüiUt ill&T
besproken, terwijl de afbeelding van een regene
reertoestel ter verduidelijking is opgenomen.
Van Bohemen, die in het iNederlahdsche
kunsttijdschrift „de Cicerone" reeds een en ander
over het restaureeren van schilderijen vertelde
en daardoor brak met de geheimzinnigheid, wel
ke iu deze zoo graag betracht wordt, heeft met
zijn brochure een lezenswaardig werkje het licht
doen zien, dat nuttige wenken bevat, We mogen
van dit beknopt boekje geen volledigheid verlan
gen doch hadden toch gaarne gezien dat de
Schrijver zich ten opzichte van het bijschilderen
(overschilderen), dat we verkeerd achten eft
slechts bij hooge uitzondering en dan nog in
geringe mate toelaatbaar, krachtig had uitge
sproken.
Wat de regeneratie-methode betreft, hiervan
zijn gunstige resultaten bekend. De duurzaam
heid van deze methode wordt echter lang niet
algemeen erkend. Hierover wordt in de brochure
niet gerept. M. v. d. W.
DE NOORD-HOLL. VER. .JIET WITTE
KRUIS."
Trekking van l'Mci 1919. Uitgeloot zijn do
volgende eeriën:
4848 4788 2075 3096 1403 4711 0733 lo71 929
1523 2159 3354 2830 1190 5179 4520 2651.4188
6551 3397
Eii de opvolgende premietrekkingi zij'n uitge
loot: van serie 3096 no. 45 met 15.000. serie
4520 no. 40 met 250, serie 1523 no. 17 met
100.
De volgende elk met 25;
