BUITENLAND
STADSNIEUWS
Uit den Omtrek
WAT DE PERS ZEGT
INGEZONDEN
De gebeurtenissen van den dag.
Handel en Nijverheid
UITLOTINGEN
KORTE BUlTENLANOSCHE BERICHTEN
ye ramp wan teeïseai.
Voor den inhoud dezer rubriek stelt de
Redactie zich niet aansprakelijk,
„WAAR GAAN WIJ HEENf\
Bii de opvolgende premietrekkmff zun uitge
loot: van serie 3096 no. 45 met 15.000.^serie
4520 'no. 40 met 7 250, serie 1523 no. 17 met
100.
De volgende elk met 25:
Ser. No. Ser. No. Ser. No. Scr. No. Scr. No.
4788 7 1371 12 2830 31 3397 40 1403 29
4520 7 1523 44 929 38 4711 39 5179 24
2075 25 2830 11 H90 34 6733 45 2159 15
5179 1 2651 22 5179 40 6733 40 5179 8
6551 28 4520 35 1371 5 920 2 3397 22
4188 46 1371 37 1403 5 3354 41 2075 8
2159 36 2651 47 1371 24 4843 43 1403 27
4520 1 2159 30 3397 23 1190 4 6551 20
929 47 2830 27 3397 7 1100 10 929 40
1190 20 4843 25 f
Jaartdj ec-liter op de besluiten of werkzaamheid
van dén Bond in deïen te willen vooruitloopen.
Het bestuur zal echter zeer gaarne de wenken
van den W.Ew, Heer Keijzer in overweging
nemen en er zoo mogelijk rekening mee houden.
Om te voorkomen» dat. de beschouwingen van
den Eerw. schrijver vele pennen, vooralsnog
nutteloos in beweging zouden brengen, heeft
't bestuur gemeend deze feiten te moeten mee-
deelen. Geduld oefenen verdient in deze ^aftk
aanbeveling. Er wordt gewerkt in den B.-K.
Vrouwen Bond.
•Namens het bestuur,
F. A. M. PEETEKS. pres.
Keuter meldde gisteren uit Parijs:
De Kaad van Drie heeft een uitnoodiging
lan Italië gezonden, om zijn plaats in de con
ferentie weder in te nemen.
De uitnoodiging is van dien aard, dat men
gelooft, dat Italië haar zal aanvaarden.
Meer dan deze weinige woorden werd tot
op beden nog niet gemeld.
Zaterdag zag de stand van (bet conflict tus-
echen Italië en de Geallieerden blijkens een
interview van een „Teiups"-vertegenwoordi
ger met Orlando er nog lang zoo gunstig niet
uit.
'ie Parijs schijnt men nu de wijste te heb
ben willen zijn en heeft men het eerst de ver
zoenende band toegestoken.
Zoo nu en dan komt er uit Parijs een ber
richt, waarbij men denikt: ook dat nog! Hoe>-
veel hooi hebben de keeren daax al niet op
den vork genomen, dat zij gezamenlijk niet
kondeü torsen en telkens blijkt er al maar
weer werk aan den winkel. Feitelijk zijn de
grootste moeilijkheden hierin gelegen, dat de
stichters van den Volkerenbond alle bezit
van hun overwonnen vijand als oorlogsbuit
.beschouwen en Ihet er maar niet over eens
iunnen worden, hoe de huid van den geseho-
teu beer te-verdeel en.
Daar is nu de kwestie van de DuLtache tele
graafkabels, welke opnieuw aan de orde is
gestold.
De Raad van Drie hield hiervoor Zater
dag twee bijeenkomsten. De heeren slaagden
©r in tot een definitief besluit te komen; aan
de commissie van redactie is opgedragen er
den tekst van vast te stellen. De Duitsclie ka-
be.is vertegenwoordigen een waren schat, zoo
wol door bun intrinsieke waarde als uit eco
nomisch oogpunt. De gevonden oplossing van
deze netelige kwestie zal, denkt men in Pa-
rijsclh'3 kringen, voldoening geven aan Frank
rijk, dat bij de ver dee ling eenzelfde hoeveel
heid krijgt als Engeland. De stelling» van de
toeëigoning heeft het gewonnen v an dp even
eens onder de oogen geziene stelling der in
ternationalisatie en van hot «even der ka
bel, aan den volkerenbond.
Aan de beraadslaging over hot vraagstuk
der Duitsoho kabels hebbeu verscheiden ad-
mivaals deelgenomen, o.a. admiraal tie hou,
chef van den Franschen admiralen staf. De
stelling', waarbij de kabels als oorlogsbuit
worden beschouwd cn Ueugeuen, welke
z'ulu van hebben meester gemaakt, rechtens
toekomen, heelt ten slotte^gezegevierd.
De Duitschers hadden vóór den oorlog een
onderzeesch teic-^aaihet ingericht, dat op-
am er kei ijk S°ecl v'as georganiseerd voor den
diowst op hun koloniën en voor hun handel.
Er waren niet minder dan 15 kabels: Emden
Vigo; EmdenBrest; EmdenTenerii'; Em-
de i-Azoien (twee kabeih)* Aaoreu—Ntew-
York (.twee kabels); Tenerii—Monrovia; Mon
rovia I'ernambuco; DoneDuala; Konstan-
Inopel—Konstanza; Übiei'u—Kiautsgau—
Shanghai; Yap—Shanghai; Yap—Guam; lap
Menauo.
Do lionet van Drio heeft verder het begin-
aangenomen van een clausule, waarbij
Diiit.si'hland er van afziet zich te bemoeien
met Rusland én Oostenrijk. In het voorloo-
jiig vredesverdrag zal een clausule worden
opgenomen,) waarbij Duitschlaud verslaapt
allo b< silssmgen aan te nemen, die de gealli
eerden ten opzichte van Rusland en Oosten
rijk zullen nomen.
Oostenrijk zal, onder de bescherming van
don volkenbond, een neutrale republiek wor
den welke het is verboden met Dnitsdhiamd
oen' verbond te sluiten of zioh daarbij in te
Al menigmaal zal de vraag gerezen zijn,
hoe staan de landen, die vroeger tezamen
,OOSTENEIJK-HONGARIJE vormden, TE
GENOVER DE VREDESCONFERENTIE*
Er is thans eindelijk bericht gekomen uit
Parijs, dat de Raad van Drie besloot om de
Oosloniijk-Hongaarsche gedelegeerden uit te
noodigen om de volgende week, 12 Mei, des
avonds met volmachten te St. Germain en
Laye to zijn, om de vredesvoorwaarden met
de geassocieerden te onderzoeken.
Het üjkt eenigszins vreemd, dat gesproken
wordt van „Oostenrijk-Hongaarsche" gedele
geerden, waar «en dergelijk verband in het
geheel niet meer bestaat en verder, dat öen
plaats als St. Germain, 20 K. M. van Ver
sailles, gekozen is.
In de Weensche pers worden dan ook ver
wonderde commentaren op deze uitnoodiging
geleverd.
Do bladen vragen, of met Oostenrijksdlto
gedelegeerden ook vertegenwoordigers dier
fouler© staten'van do voormalige monarchie
zijn bedoeld. Voorts is het niet duidelijk, of
ide afgezanten de vredesvoorwaarden slechts
zullen toestaan, dan wel daarover ook kén
nen onderhandelen. Bizonder opmerkelijk is
<lo ke'us v an de plaats der samenkomst, op 20
K. M. van Versailles. Men denkt, dat op het
©Ogenblik, dat de Oostenrijkers te St. Ger
main aankomen, do vertegenwoordigers van
Dnilaehland te Versailles zullen zijn. Het is
©ehter aan twijfel onderhevig, of ze met el
kander voeling kunnen houden. In elk geval
schijnt de entente, gelijk de „Neue Tag" met
name uiteenzet, geen verband tussdhien het
tot stand komen van den vrede met Duilsch-
'Oostenrijk en dien met Dnitschland te willen
leggen.
DE TOESTAND IN BEIEREN.
Do legergroep onder leiding van Epp
jneldt. dat in heete gevechten die hardnekki
ge tegenstand der Spartaciërs In Munc-lien—
Giesing is gefnuikt en de opmarsch over de
spoorlijn van het zuidelijk station tot aan 't
Oostelijk station aan de Isar werd bewerk
stelligd.
Aan de overzijde van de Saar werd het Leo
pold-gymnasium bereikt. Men is begonnen
met Giesing, een bolwerk van het Spartacis-
me, stelselmatig te ontwapenen en te zuive
ren.
Aan eigen verliezen werd tot dusver van
drie dooden en twee gewonden melding ge
maakt, hij de Spartaciërs van 30 dooden. Ver
scheiden geweren en machinegeweren wer
den bemaclhitigd.
Het „Berl. Tageblatt" verneemt uit Bam
berg: Het Beiersche militaire departement
heeft gelast, het oude Beiersche leger op
staand en voelt te ontbinden.
UIT HONGARIJE.
Het Hongaarsche Korrespond en tie-bureau
rapporteert 2 Mei:
De Roemeniërs hebben 1 Mei het hrugge-
boofd van Szolnok veroverd en er de oevers
van de Theis bezet. Bij Tisza-Polgar hebben
ze kleine afdeelingen over de Theiss gezet.
De zwakke Hongaarsche strijdkrachten bij
Sajo-Szent Peter weken wegens het gevaar
op beide vleugels door de Tsjechen te worden
omvat. Miskolcz is ontruimd. De Hongaar
sche troepen betrekken ten Zuiden van Mis
kolcz de opnemingsstelling. Onze troepen
trekken voor do hij Banreve oprukkende
Tsjechische strijdkrachten in de richting van
Apatfalva terug. Op het overige front geen
wijzigingen van beteekenis.
De voornaamste oorzaak van dezen militai
ren tegenslag is de tuchteloosheid hij een
groot deel der Hongaarsche troepen.
En den 3en Mei: Volgens rapport van den
opperbevelhebber zijn de Hongaarsche troe
pen vanochtend vroeg van uit Hato en Nagy
Koeroes In drie colonnes in de richting van
Ujszas en Abony opgetrokken. De troepen
zijn Abony binnengerukt. Zo vonden in stee
van vijanden, bewapende oontra-revolutionai-
ren en verdreven hen. In de beste stemming
zetten ze den opmarsch tegen Szolnok voort.
Met deze stad stelden zij zich telefonisch in
verbinding. Te Szolnok zijn geen Roemeniërs,
wel op den anderen oever van de Theiss.
DE ONTEVREDENHEID IN BELGIE.
Do Fransohe „Temps" en de Brusselsehe
„Etoilcf" schrijven beide geruststellende arti
kelen, om te betoogen, dat het nog wel los
zal loopen met de Belgische eischen. Niette
genstaande dat worden er te Brussel, Ant
werpen, Gent en elders betoogingen gehouden
en adressen opgesteld om te protesteeren te
gen de hesluiten van den Raad van Drie.
Ook de Regeering zelf ziet blijkbaar'den
to er tand ernstig in. Tegen gisteravond acht
uur was een Kroonraad bijeengeroepen. Alle
hoofden van departementen zouden hieraan
deelnemen., benevens de staatsministers Ber-
trond, Coileaux, Francq.ui, Solvay, Woeste,
De Saedeleer, Helleputte, Licbaert, Carton de
Wiart, Segers, Van de Vijvere, Levie, De
Favsreau, Coremans, Ber rij er, Max Goblet
d'Alviela en Van Hoegaerdeu. De gevolmach
tigden Hymans, Van de Velde, en Van den
Heuvel lciwamen voor deze zeer gewichtige
vergadering uit Parijs.
Door vele vereenigingen uit verwoeste ge
bieden en geteisterde steden, alsook door per
soonlijkheden als do stafhouder van de orde
der Advocaten, Théodor, worden nog voort
durend telegrammen naar Parijs gezonden
om den Belgischen gevolmachtigden te ver
zoeken bij de o nd ar teek en In g van het vre
desverdrag er voor alles rekening mode te
houden of België's belangen ten volle ge
waarborgd worden.
De Oceaan-vlucht. De bestuurders van de
Amerikaanscha watervliegtuigen hebbeu ba-
sloten, tussehen den 12een 14en Mei op te
stijgen, om het eerste gedeelte van de Oce.ian-
vlr.cht naar de Azoren af te leggen.
De spoorwegen van den Elzas, De Raad
van Drie beeft ten slotte het hoofdstuk aan
genomen, betreffende den staatsvorm van El-
zas-Lotharingen, waarbij Frankrijk in het be
zit van alle spoorwegen wordt gesteld.
DuitSche Nationale vergadering. Fehren-
bacli, voorzitter van de Nationale Vergade
ring, heeft den leden geseind: ernstige om
standigheden eischen, dat_alle leden zich van
7 Mei af gereed houden met het oog op het
onmiddellijk bijeenroepen tot een heperkt
aantal zittingen te Berlijn.
De geloofsbrieven op de Duitsclie conferen
tie. Wolff meldt dat onder de geloofsbrie
ven, die de Duitscho vredesafvaardiging zijn
voorgelegd, die van Italië, Costarica en Mon
tenegro ontbreken. Daartegenover zijn vol
machten voorgelegd van Bolivië en Peru, die
Dnitschland niet den oorlog klebben ver
klaard, doch slechts de betrekkingen hebben
afgebroken; alsmede van den Arabisehen
staat Hedszjas, die Dnitschland geenszins
den oorlog heeft verklaard en evenmin door
Dnitschland als zelfstandigen staat is erkend.
De volmachten van Hedszjas zullen daarom
sloohts onder voorhelrond worden aanvaard,
totdat de betrekkingen tussehen dezen staat
en Turkije op een voor dit laatste rijk bevre
digende wijze geregeld zijn.
Uit Finland. Generaal Manneifiileim heeft
het ontslag van Enokell, den minister van
buitenladschö zaken, aangenomen. Enokell
wordt vervangen door dr. Holsti. Enckell zal
do Finselie oommissie hij do vredesonderhan
delingen vertegenwoordigen.
Luxemburg. -~ Volgens een telegram, dat
do „Manchester Guardian" uit Luxemburg
heeft ontvangen, hebben daar 50.000 Luxem-
burgsolie vrouwen en mannen een vergade
ring gehouden en een motie aangenomen,
waarin zij den geallieerden, met verwijzing
naar wat de. bevolking onder de Duitsche be
zetting geleden heeft en do 300 Luxembur
gers, die als vrijwilligers aan den kant der
Entente gesneuveld Zijn, vrageu hun liet zelf
beschikkingsrecht te vevloenen, protesleeren
tegen elke vreemde inmenging, die liun na
tionale vrijheid bedreigt en verzoeken hun
land ot het volkeren verbond toe te laten. Zij
maken aanspraak op het recht, om vrijelijk
over hun politieke en economische toekomst
door een volksstemming te beslissen.
Reutctr meldt, dat er bij de tweede groep
van Duitsclie gedelegeerden, die! Maandag te
Versailles aankwam, van de 87 leden 30 vrou
wen waren.
BUITEN DE POLITIEKE PARTIJ-
CONSTELLATIE.
Na het voorgevallene op het Congres der
8. D. A. P. bestaat er voor ons volk weinig
reden, om de toekomst mot gerustheid tege
moet te zien, schrijft de „Nieuwe Crt."
Dientengevolge, acht liet Haagsche orgaan
het voor de anti-socialistische partijen hoven
al pliclit, om door daden te toonen dat niet
meer te ontkomen valt aan het oordeel, dat
do Sociaal-Democratische Arbeiders-Partij
zich door deze haar definitief vastgestelde
houding tegenover het uitroepen van een ge
welddadige revolutie onder ons volk, voor
alsnog a priori buiten de politieke partij
constellatie gesteld heeft.
Het blad ontwikkelt zijn zienswijze dan na
der:
Wij beseffen zeer wel de draagwijdte
van dit oordeel tenaan zien van de prak
tische partij-politiek; wij geven er ons
volkomen rekenschap van, dat dit leiden
moet tot een onverbiddelijk afwijzen van
elk politiek samengaan met de sociaal
democraten, zoolang Je omstandigheden
van zoo dreigenden aard zijn als thans.
Doch de vraag: mogen de vrijzinnigen
want zij komen toch wel op de eerste
plaats voor een politiek accoord met de
socialisten in aanmerking thans hun
medewerking verleenen tot'het verkiezen
in de vertegenwoordigende en m de be
stuurslichamen van afgevaardigden, be-
hoorende tot een partij, welke de geweld
dadige revolutie als middel enn de staats"
macht te veroveren gaarne aangrijpt,
mits slechts de omstandigheden kans op
succes waarborgen* is een beginselvraag.
En het antwoord op deze vraag kan voor
alle vrijzinnigen, van boe uiteenloopende
scbakeering ook, niet anders dan beslist
ontkennend zijn. Revolutie immers is de
daadwerkelijke ontkenning van 't rechts-
gezag en, hoezeer de meest aristocratische
gezinde liberaal en de meest overtuigde
democraat ook in hun waardeering van
dit gezag mogen verschillen, vodr heiden
is het toch de conditio sine qua non voor
elke maatschappelijke cultuur. De partij
die haar bereidheid proclameert om, zoo-
dra de omstandigheden haar de gelegen
heid bieden, dit gezag met voeten te tre
den en mot haar macht het recht te ver
nietigen, kan en mag geen enkelen steun,
in welken vorm ook, vinden bij ben, voor
wie elk streven naar politieke machts
ontplooiing slechts denkbaar is op de
onaantastbare basis van bet geldende
recht.
Dit is bet eenig mogelijke antwoord,
hetwelk onder de dreigende omstandig
heden van onzen tijd door eiken niet-so-
cialist op deze principieele vraag gege
ven kan worden."
De „Nieuwe Crt." eindigt dan haar betoog
als volgt:
„Het Paasch-congres der S. D. A. P.
heeft bet den vrijzinnigen duidelijk ge
maakt, dat de keuze tussehen een lid der
rechterzijde en een sociaal-democraat,
ondcir de tegenwoordige omstandigheden
in het wezen der zaak wil zeggen: keuze
tussehen recht en zorgwekkend dreigen
de anarchie."
m> 1 1
Onder dezen titel had de Nieuwe Courant
dezer dagou een artikel, waarvan wij den
inhoud wel niet gehéél onderschrijven, maar
dat wij onzen lazers daarom niet onthouden
willen:
Over de ramp van Velzen zijn nu weer
nieuwe berichten bmneögek°m€I1 en de ca-
lamiteuze toestand is n0g verder gevor
derd. Op 29 ApriL moest de burgemeester
aan den gemeenteraad mededeeiea dat er
den volgenden dag weer een wissel zou
vervallen, die niet kon worden vernieuwd,
dat er binnenkort niet meer dan f 25,000
in kas zou zijn _(de gemeente telt 20,000
inwoners) cn dat er zelfs gevaar bestond
dat de salarissen van het £emeenU}per-
soneel niet zouden kunnen worden uitbe
taald. Welk een tafereel: wellicht de 1ste
Mei door het roode gemeentebestuur ge
vierd met piet-betaling van loon!
In diezelfde raadsvergadering is er, na
tuurlijk nog heel wat over de ieege kas
te doen geweest. De een zeide dat bijna
all© financieels besluiten met algemeene
stemmen waren genomen, een ander dat
hij altijd een liefhebber van de zuinigheid,
was geweest cn een derde beweerde dat
het beheer, dat der bedrijven incluis, „de
gelijk" was. Wij vermoeden dat met dit
laatste bedoeld werd di&t de zaken wette
lijk, administratief en comptabel in -orde
waren, evenals onlangs in een vergadering
werd betoogd .dat er uit dien hoofde op
liet beheer der. financiën geen aanmetkin-
gen te maken waren.
I Alsol' daarin liet zwaartepunt, lag.
i Wij twijfelen er geen oogenblik aan. dat
in de twee radicale ruines aan het Noord-
zeekanaal, 'Zaandam en Velseij, alle uit
gaven op volkomen regelmatige wijze ge-
yoteerd, gemandateerd, geboekt en vcrant-
woord zijn. tWjj willen zelfs aannemen dat
secretarie cn ontvangerskantoor al hun
papier&m cn registers met trots kunnen too
nen nan hen, die door Gedeputeerde Sta
ten met' .een onderzoek worden belast. Het
zal alles in de puntjes z'jn.
Maar dat is het „miereten' niet; dat is
ni -t de zaak waarom het gaat.
Noch te Velzen noch te Zaandam' is,
voor zoover ons bekend, gestolen, gefrau
deerd, of een foutiev.e of slordige adminis
tratie gevoerd. Daaraan is niet te wijten
dat deze twee overburen thans in nood
liet toezicht van liet gewestelijk bestuur
zijn, cn dat zou ook niet' zoo licht aan
ontgaan zijn. Maar wat wèl is geschied
i hen wat in tal Van gemeenten, met Inbe
grip der allergrootsten, zonder ophouden
geschiedt, dat is het roekeloos verhoogen
Van wedden en loonen, het lichtvaardig
voteeren van allerlei toeslagen, uitkeerin-
gen en gratuiteiten, het kostbaar bouwen
en te laag verhuren van gansche woon-
kwartieren, het al maar vergrooten van
het gemeentepersoneel, zonder nauwkeurig
op zijn arbeidsprestatie te letten, kortom
dat is het geheel dier maatregelen, welke
ons allen uit schier elk raadsverslag over
en over bekend zijn, welke genomen wor
den om gpnstbejag bij de kiezers en welke
gisteren Zaandam, heden Velson en morgen
en in de toekomst verscheiden groote ste
den wij voorspellen liet plechtig in
financieele ontreddering zullen brengen.
Het is gebleken dat het toezicht van
Gedeputeerde Staten tegen die radicalis-
tische en socialistische verspilling nrets
vermag. Te Haarlem op het provinciehuis
moest men lijdelijk blijven, of bleef men
althans lijdelijk, terwijl het te Zaandam
zoover kwam dat niemand meer geld wilde
voorschieten en de regeering moest hel
pen, en terwijl het te Velsen in die mate
spaak liep dat de loonbetaling er niet eens
meer verzekerd is. Er is dan ook voor de
Staatscommissie ter herziening der Ge
meentewet geen belangrijker vraag dan
deze of niet hoog noodig de waarborgen
moeten worden versterkt, welke de bur
gers beschermen tegen de daden hunner,
in groote gemeenten meer en meer in
hoofdzaak slechts één klasse vertegen
woordigende bestuurders. En eveneens zal
het noodig zijn die vraag onder de oogen
te zien bij het thans aanhangige wetsont
werp dat de macht der gemeentebesturen
om belastingen te heffen op de meest on
bekrompen wijze verruimt.
Inmiddels blijven wij benieuwd of de
regeering Zaandam en Velsen lielpt, en
zoo ja of cr clan ook voorwaarden zullen
worden gesteld ,die in de toekomst een
ander beleid verzekeren.
Voor Velsen is er ten slotte nog op een
bijzonderheid te wijzen. In die gemeente
toch zal het Nederlandsche lioogovenbe-
drijf worden gevestigd. Velsen getroost
zich daarvoor zelfs „offers". Natuurlijk zal
dat gepaard gaan met groote vermeerde
ring der arbeidersbevolking, met verster
king van het socialisme en met nïeüwe
verzwaring der gemeentelasten.
iWij zouden zoo zeggen: dat belooft wat.
SCHOTEN. Tooueeluitvoering der Maria-
Vereeniging. Gisteravond gaf de tooneel-
elub van die Maria-Vereeniging te Schoten,
in 't gebouw van den B.-K. Volksbond, afd-ee-
liug Schoten en O., een welvei-zorgde tooneel-
uitvoering. Opgevoerd werd: „De Vestaalsche
Maagden", drama in drie bedrijven uit die
eerste Christentijden onder Nero. Het moet
ons van het hart, dat we genoten hebben van
het prachtige 'en zielvolle spel der actrices,
die er goed „in" zaten. Wii doen niets te kort
aan do overige speelsters en spreken zeker
uit naam der talrijke aanwezigen, als we in
dit mooie stuk in het bizonder noemen, het
eeiht-kinderlijk-naïeve en toch zoo diep-tref-
fetule cn zichtbaar meelevende spel van de
13-jarige Marictje Borst, die als Fahiana, de
jeugdige Vestaalsche Maagd, liet publiek
zeer trof. Ons compliment! Zooals gezegd,
speelden allen voortreffelijk en de costumes
wajreu prachtig. Onder de pauze gaven de
dames J. Joon en E. Jore een zeer aardig
zangnummertje ten- gelioore.
Na de pauze werden de lachspieren in be
weging gebracht door een alleraardigst blij
spel: „De ontevreden Waschvrouw", dat in 3
bedrijven, met „Kee" (Mej, Jo Joon) aan liet
hoofd, de vroolijke lach niet uit de zaal deed
wegsterven. Het succes was volkomen en de
beer Borst, de bekwame leider van de too-
neelelub der Maria-Vereeniging, die voor den
aanvang der voorstelling een hartelijk wel
komstwoord bad gesproken, kan met genoe
gen op zijn werk terugzien!
Dat a.s. Zondag 14 Mei (da tweede opvoe
ring van bovengenoemde stukken) wederom
een suoces zal zijn en de zaal zich zal vullen,
is iels, wat we met een gerust hart durven
voorspellen.
Haarlem, 2 Mei 1919.
FEESTEN EN SCHOOLONDERWIJS.
Geachte Redactie,
Aangenaam zou bet mij zijn, als u onder
staande regelen in uw blad zoudt willen op
nemen.
In het artikel „Feesten en Schoolonderwijs"
(Nieuwe Haarl. Crt. van 30 April) komen
eenige zinsneden..voor, waarop de aandacht
dient gevestigd te worden, willen zij geen
verkeerde indrukken wekken. Onjuist is n.l.
de indruk (welke door uw artikel gewelkt
wordt), dat vele schoolkinderen gedurende
vi$r dagen een soort vacantie krijgen; de leer
lingen verzuimen hoogstens één dag de
school; velen zijn zelfs eventueel een halven
dag bezet, terwijl het nog mogelijk is, dat bij
een groot aantal van verzuim in het geheel
geen sprake zal zijn.
Voor een aanzienlijk gedeelte vervalt dus
ëfci noodzaak, de openluchtdagen in liet be
gin der groote vacantie te houden. Practised
is dit laatste trouwens zeer bezwaarlijk, daar
op eventueel in dien tijd te houden openlucht-
dagen bevoegdheid en macht tot controle en
l-oezicht op de leerlingen sterk ingeboet zijn,
o.a. daar in de vacantie vele onderwijzers en
onderwijzeressen en leerlingen de stad verla
ten.
Met dank voor de plaatsing, (hoogachtend,
B. J. WIELAND LOS.
Secr. Haarl. Gymn. Ond. Ver.
Naschrift. Dé bedoeling van ons stuk
je was alleen te wijzen op de uadeelen, die de
slinksc.be invoering van een'soort zomerva-
cantie op liet onderwijs der kinderen moet
hebbeu. Wanneer dit geheel ondervangen
wordt of tot een zeer klein minimum be-
perkt, zijn wij bevredigd. Met dit doel deden
wij dan ook het idee aan de band de®e fees
ten in het begin der groote vacantie te geven.
Dat hiertegen bezwaren bestaan van de soort
als de heer Wieland Los aanhaalt in het slot
van zijn betoog, hebben wij wel altijd ver
moed en geweten, doch daartegenover staat,
l'de zeker even groote onwenfrcEelijklieid
bij de reeds bestaande vacanties nög ee
soort zomervaeantie te voegen. Red NH.C
i' 1 A
TOONEEL
\Jubileum. Mark v. Eijsdtn—Vink,
N. V. Het Rotterdarnsch TooneeU
Stadsschouwburg
Tooneeljubilea zijn niet altijd van eenzelfde
gehalte: vele hebben een geforceerd karakter,
wanneer ze uitgevonden worden, om de reputatie
van een artist te maken of te herstellen, of wel
om een kwijnend tooneelgezelschap aan een
recette te helpen.
Maar een veertigjarig tooneeljubileum, zooals-
mevrouw van EijsdenVink onder de tooneeldi-
rectie van Van Eijsden en Tartoud viert,
heeft zelfs niet den schijn van een kunstmiddel}
hierbij werden geen sympathiebetuigingen ge
vraagd, maar op alle plaatsen van eenige betee
kenis drongen zij zich van zelf op.
Zoo heeft Marie van Eijsden—Vink ook Zater
dag voor een vrij goed bezette schouwburgzaal
gejibileerd. Na het derde bedrijf van
Mama Sans-Gêne, waarin zij de titelrol ver
vulde, stond het tooneel vol kransen, bloem
stukken en zwart-gerokte heeren van een feest
comité. De heer van Riemsdijk was de eerste
sptek:r; herinnerde aan het zilveren jubileum,
door mevr. v. Eijsden onder veel geestdrift in
Haarlem gevierd en toonde dan 'n kleine doos,
die 'n kostbaar geschenk bevatte, nl. een gouden
bracelette. Spreker verzocht het publiek op te
staan, om instemming te betuigen met zijn woor
den. wanneer hij zei, dat dit geschenk een bij
zondere beteekenis had, n.m.l. deze, dat men
met dezen keten de jubilarisse nog vaster aan 't
Hacrlemsche publiek wilde binden en haar nog
langen tijd wilde vasthouden.
Met geestdriftig applaus werd deze rede
onderstreept.
De heer J. B. Schuil hield daarop een geestig
speechje, om de kunstenares namens den Haar-
lemsclien Schouwburg te complimenteeren. Spr.
voorspelde de nog altijd jeugdige kunsteuaressc
een schitterend gouden jubilé. 'len slotte sprak
de heer van Gasteren, die op joviale wijze oude
tooneelherinneringen ophaalde en de jubilaresse
op zeer hartelijke wijze gelukwenschte.
Mevrouw van Eijsden bedankte de sprekers
eerst ieder afzonderlijk met een handdruk en
welgekozen woorden, om daarna het Haarlemsch
publiek in haar gulle dankwoorden te omvat
ten, en uit te spreken, dat zij altijd gaarne in
Haarlem was gekomen en den wensch te uiten,
hier nog dikwijls te mogen optreden.
Het publiek was enthousiast en bracht me
vrouw vau Eijsden een ovatie.
De uitvoering zelf gaf overigens het publiek
nn<r voldoende aanleiding tot applaus. De come-
die°„Mama Sans-Gêne", door Chrispijn ge
schreven» op het motief vau „Madame Sans-
Gêne", biedt met zijn gevoelige romantiek voor
een kuustenaresse als mevrouw van Eijsden rijke
gelegenheid voor geestige en ontroerende scènes.
Van zoo'n toch bij lange na niet eerste klasse
tooneel Werk maakt Marie van EijsdenVink, ge
steund door talenten als den jongen Jan C. de
Vos, Stine den Hartogh, Jules Verstraete en
de andere leden van het Rotterdarnsch Too
neel een zeer onderhoudende uitvoering, welke
het dan ook Zaterdagavond in alle opzichten is
■eaV0;de.n BEELDENDE KUNSTEN.
Schilderijen jierstellen
Onder bovenstaanden titel is een brochure
verschenen van de hand van den restaurateur
C B van Bohemen, te Den Haag. In dit werkje
laat de schrijver een waarschuwende stem hoo
ien tot de bezitters van schilderijen, zoowel oude
ais mouerue, cue uezc oimaaenkénu veion-
achtzamen, tot groot nadeel en niet zelden tot
geheelen ondergang der kunstwerken. Een gere
gelde deskundige controle acht v. B. noodzake
lijk, doch waarschuwt tegen een te sterk ingrij
pen inzake conserveeren en restaureeren. Scurij-
ver huldigt de methode van „von Pessenkoffer"
net z.g. „legendee^en mediode wordt nier
besproken, terwijl de afbeelding van een regene
reertoestel ter verduidelijking is opgenomen.
Van Bohemen, die in het Nederlandsche
kunsttijdschrift „de Cicerone" reeds een en andei
over het restaureeren van schilderijen vertelde
en daardoor brak met de geheimzinnigheid, wel
ke in deze zoo graag betracht wordt, heeft met
zijn brochure een lezenswaardig werkje het licht
doen zien, dat nuttige wenken bevat. We mogen
vaii dit beknopt boekje geen volledigheid verlan
gen doch hadden toch gaarne gezien dat de
schrijver zich ten opzichte van het bijschilderen
(overschilderen), dat we verkeerd achten en
slechts bij hooge uitzondering en dan nog ia
geringe mate toelaatbaar, krachtig had uitge-
s d roken
Wat de regeneratie-methode betreft, hiervan
zijn gunstige resultaten bekend. De duurzaam
heid van deze methode wordt echter lang met
algemeen erkend. Hierover wordt in de brochure
niet gerept. M. v. d. W,
DE NOORD-HOLL. VER. „HET WITTE
KRUIS."
Trekking van 1 Mei 1919. Uitgeloot zijn <ïe
volgende seriën:
4848 4788 2075 3690 1403 4<11 0/33 1371 929
1533 3159 3354 2830 1190 5179 4520 2651 4188
G551 3397
Alle overige aand. met 16. Betaalbaar
Maart 1920.
