NIEUWE HMBL GOBRAHI BUITENLAND Van Overal Parlementaire Kroniek. F EU ILLETON De Ondergang van een Wereldmacht. baandag 26 Mei Tweede Blad De gebeurtenissen van den dag. KORYC buitenlandsche berichten 119 Den Haag, 25 Alei. [Wanneer het parlement een afspiegeling moet zijn van het volle, dan was het zeker Wvel de Tweede Kamer j.l. Dinsdag bij het debat over de burgerwachten. Het verzet tegen het wetsontwerp, dat financieelen steun van den Staat beoogt aan deze nuttige instellingen, kwam alleen van den kant der 6ociaai-democraten en der communisten. Het overige deel der Kamer deed uitko men, dat het in dezen tegenstand het siechte geweten bespeurde van hen, die de burger wachten in net leven heoben geroepen. Hen praatje van Trams tra en Wijnjcoop, dat de ïusteiung der burgerwachten maar een ver- kiezingsmanoeuvre der regeering was, moest als sterkste argument gelden om het wets ontwerp te bestrijden, waarmee de innerlijke zwakheid van de bestrijders wel scherp ge- teeaeud was. immers liet behoeft geen be toog oisciioon het in de Kamer nog eens uaar voren werd georacht dat de burger wachten spontaan uit net void zijn omge komen, toeii in ue bekende j\ovemDerdagen xroeistra en WTjlinoop eikander de primeur van het revoiUtiemaaen wilden aisiioepe - Do burgerwachten zijn aan de ^i>- ged.ro.ü.gve.n eu men flou n n locli verwuten wil ma^en eerder aan de Kegeeri^ en alle burgemeesters kunnen vra gen 01 Ue burgerwachten met eeruer en krachtiger handen moeten worden gesteund, dan nu geschied is. Maar deze vraag ts met meer aam de orde, nu wij deu eersten schok der revomiioiinaire beweging het koo-id heb ben geboden, nu de rooue oendie bevreesd is teruggetrokken voor de krachtige volks- oveiru-ging, welke bereid was zich met ge weld te verzetten tegen de aanranders van onze democratische instellingen en onze Vorstin. De vraag was nu ineer: dienen de burger wachten bestendigd te blijven en nog verder oliieieel gesteund en bevorderd te worden? Het zou voor de heeren Troeistra en Wijn koop een goede gelegenheid zijn geweest daarop Dinsdag je te antwoorden. Het was echter t e verwachten, dat zjj het niet zou den doen en zjj hebben ook inderdaad dat antwoord vermeden. Wijnkoop deed het op win of meer brutale maar in ieder geval rondborstige manier. Hij gaf ronduit toe, dat J, dfrev°hitie zou blijven prediken; die ache hjj noodig, die zal volgens zajn inzicht zehs zoker komen, wanneer wjj maar geduld hebben, doch zoo trachtte hj ons wijs te maken het zou een onbloeu.ge omwen teling zijn; een model revolutie, waarbij nie mand een haar zou worden gekrenkt. He- herland is echter t'e nuchter om dat te ge kloven- iedereen leest tegenwoordig een cou lant en weet daaruit hoe vlak aan onze grenzen, in ue Mijnstreek, de meest orde lievende burgers als honden worden neer geschoten, wanneer de geestverwanten van (Wijnkoop de steden en dorpen binnentrek ken om er hun zegeningen te brengen. Mr. Troelstra kleedde zijn verzet echter listiger in. Hij trachtte de zaak om te draaien en in plaats van schuldige als be schuldiger te fungeeren. Verklaren, dat hij nooit aan een omverwerping van ons regee- ri vsstelsel zou meewerken, kon en wilde hh niet Hu gihg zelfs zoo ver te erkennen, eraaÏJ AmiemBcUe eenSree eea Ue- ment van onzekerheid in zijn partij gebleven was. Maar die onzekerheid is in heel Europa te vinden, voerde hij als excuus aan. Waar borgen van ordelievende gezindheid mochten van hem en zijn partij niet worden geëisclit, maar de Regeering moest volgens den lei der onzer socialisten aantoon en, dat de Ne- A-rlandsche S.D.A.P. het op een omwenteling aanlegt. De Hegeering is niet zoo jjaïf geweest om in deze val te loopen. Minister Ituys verklaarde kort maar krach tig: „gij Troelstra zijt zelf liet levende bewijs Vpor de noodzakelijkheid d,er burgerwach ten; wanneer gij feiten vraagt, welke de Houding der Hegeering rechtvaardigen, gaat maar bij u zeiven te raden. In abnormale omstandigheden en tegen een abnormale par tij moet de regeering met krachtige middelen optreden. De toeleg, om eens precies te vernemen, wat de uitstekende inlichtingsdienst der He geering al voor materiaal over de herhaal delijk beproefde, maar nog steeds mislukte revolutie bijeen heeft verzameld, faalde dus volkomen. Ter illustratie, dat de Begeering niet aan don Quichotterie doet deelde Minister Buys wel even langs zijn neus weg mede, dat nu nog geregeld automobielen met wa pens en munitie uit Diuitschland binnen ko men, afkomstig van bolsjewikisehe elemen ten. Verder liet onze krachtige premier zich niet in de kaart kijken. Nogmaals teekend© hij ïn weinige sobere maar veel zeggende woorden de houding der Begeering aldus: de revolutie van elk land is steeds het gevolg geweest van een doelbe wust, krachtig optreden eener minderheid, welke een ongeorganiseerde meerderheid te genover zich vond. Wanneer de overheid die meerderheid krachtig weet te organiseeren, dan wordt de revolutie voorkomen en treedt evolutie, dat is geleidelijke hervorming, in de plaats. Geen regeering kan met zoowel recht de organisatie der ordelievende meerderheid te genover een revolutionnair gezinde minder heid opeisehen, dan ons huidig kabinet. Zij heeft een schitterend program met sociale hervormingen tijdig ontworpen en in wets ontwerpen omgezet. Zij werkt met een snel heid, dat de Kamer haar niet bij kan hou den. In haar poging om de evolutie moge lijk te maken door de revolutie tegen te hou den vtfnd zij dus de geheele Kamer met uit zondering van de socialisten en anarchisten, aan haar zijde. Tot mijn spiit kan ik niet uitvoerig op het onderSehi ingaan: dat zou de my toe gemeten plaatsruimte niet toestaan Tn aansluiting aan my tl vorigen brief mag ik misschien in bescheidenheid opmerken, dat Minister De Visser bijna aan a.l mijn daarin geuite wenschen heeft voldaan. Ik vroeg den Minister aan zijn devies: „Onder- wijs-Bijkszaak" vast te houden onder1 bedrei ging anders zijn ontwerp in te trekken. En zie, dr. Do Visser leverde een schitterend be toog, waarin hij wees op de eenstemmigheid van alle onderwijzershonden, tot zelfs onder de rood en, op de opvatting der liberale en vrijz.-democratische politici, al sinds 1911, om de onderwijzerssalarissen niet meer door de gemeenten te laten vaststellen. Tot in Januari 1918 er een zwenking kwam onder leiding van twee socialistische Kamerleden, oud-onderwijzers, die blijkbaar 't parlement, waarvan zij zelf lid zijn, niet meer -ver trouwden en weer de gemeentelijke bezoldi ging wilden invoeren. Nu deze Kegeering eindelijk kwam met een wet, waarin aan den lang geuiten wensch: „Onderwijs-Bijkszaak werd voldaan, nu mocht het niet meer! Maar de Minister hield vast en weigerde opnieuw de concurrentie tusschen de gemeenteraden te ontketenen. Hij noemde de Bijksregeling een peiler van zijn wet; trok men dien weg, dan trok hij zijn heel ontwerp in. De meerderheid der Kamer heeft toen den Minister zijn zin gegeven. Ons tweede verzoek was de classificatie wat te temperen en dr. De Visser heeft nu toegegeven ..in plaats van 5, 8 klassen van gemeenten te maken. Voor belangstellenden zij hierbij opgemerkt, dat Haarlem nu in de eerste klas komt. Tenslotte vroeg ik de eerste periodieke ver hoogingen wat vlngger te doen plaats heb ben, om den onderwijzer het trouwen wat ge makkelijker te maken. De Minister heeft daaraan in zooverre voldaan, dat hij het aan vangssalaris heeft verhoogd. Dat is zeker technisch de gemakkelijkste manier, of schoon ze mij niet de beste lijkt. Laat een jongmensch van 18 jaar, pas van de kweek school, gerust op 800 of ƒ900 beginnen, maar laat hem op huwbaren leeftijd eenige flinke sprongen maken en vul, wanneer hij ge trouwd is, zijn loon met kindertoeslagen aan. Dit lijkt toch de weg, dien wij in de toe komst met het moeilijke loonvraagstuk zul- len opgaan. In verband met do interessant© rede van mr. Bomans tegenover mevr. Groe- neweg, zou het de moeite loonen, daarop die per in te gaan. Doch de lezers van dit blad zijn op dit stuk naar ik heb bemerkt niet van lectuur misdeeld. Alle amendementen op het ontwerp-De Visser zijn ten slotte verworpen, dank zyde schitterende opkomst van de rechterzijde Men had Vrijdag zelfs den heer Groenendael gerecruteerd! De heer Buiten stemde^ met prijzenswaardige zelfopoffering g zijn eigen amendement voor verhoogden kin dertoeslag, toen de Minister het onaanneme- lijk had verklaard. Welk een prachtig figuur heeft onze rechterzijde bij de behandeling van dit wetsontwerp gemaakt. Moge men haar werk ten minste in onze kringen waardeer en l HAGENAAR. Glemenceau heeft geantwoord op de nota van Bantzou, waarin-verklaard werd. dat het voor Duitsohland onmogelijk zal zijn om na 15 jaren DE KOLENMIJNEN VAN HET SAARBEK- KF)N voor goud terug te koopen en waarin hii verscheidene andere vormen aan de hand deed om Frankrijks miinen te herstellen. In zijn antwoord zegt Clemenceau, dat deze bijzondere vorm gekozen was omdat men voel de, dat de vernieling der Fran&oiie mijnen op voorbeeldig© wijze moest worden goedgemaakt. De geallieerden zijn derhaUv® niet bereid, hun goedkeuring te hechten aan ©en ander plan betreffend© de betaling in goud. De geallieer den erkennen, dat Duitschland voor deze be talingen misschien bij voorbaat ziin activa otf inkomsten moet aanspreken, doch indien het geld niet betaald is een jaar nadat het ver schuldigd is, zal de oommissie voor herstel zoo noodig de middelen vinden door de betreffende mijnen te liquideeren. D© „Daily Herald" verneemt uit Parijs, dat d© pers daar moeite doet, om de berichten over het aftreden van Amerikaanscthe gedelegeer den als overdreven voor te stellen, en den indruk te wekken, alsof er geen ontslagaan vragen ziin ingediend uit ontevredenheid over het vredesverdrag. De oorrespondent van de „Daily Herald" meldt intussohen dat er al weer een belangrijk personage ontslag heeft genomen, namelijk Williams, de voornaamste Amerikaansohe deskundige voor de aangele genheden van het Verre Oosten, die jaren lang' ohef is geweest van de af deeling van het Verre Oosten van het ministerie van buiteniandsiohe zaken. Als reden wordt genoemd dat de rege ling over Sjangtoeng buiten hem om en tegen ziin inzichten tot stand is giekomen. De beweringen in de pers dat Young en Bowman gen ontslag hebben genomen, maar eenvoudig naar Amerika ziin gegaan, om ver- slag uit te brengen, zijn onwaar. ZÜ hebben ontslag gevraagd en dit is hun verleend op grond, dat hun advies over territoriale en economisch© voorwaarden genegeerd is en dat zii de tegenwoordige voorwaarden stellig af keuren. Verder heeft Bullitt over wiens ontslag ook allerlei dwaze verhalen de ronde deden, den correspondent gemachtigd, ziin brief aan Wil son met zijn ontslagaanvrage openbaar te maken. Hii luidt: „Waarde heer president, Ik heb vandaag aan den minister van buitenland- soke zaken mijn ontslag ingediend als assistent van het departement van staat, toegevoegd aan de Amerikaansehe commissie om orver den vrede te onderhandelen. Ik was een van de millioenen, die stellig vertrouwd hadden op uwe leiding en geloofd hadden dat u met niets minder genoegen zoudt nemen dan met een duurzamen vrede, gegrond op een belangelooz© en onbevooroordeelde gerechtigheid. Onze re- georing heeft er nu echter in toegestemd de liidende volken van de wereld aan nieuw© on derdrukkingen, onderwerpingen en ontwrich tingen een nieuwe eeuw van oorlog, over te leveren, en ik kan mijzelf niet langer overtui gen dat een krachtdadige werkzaamheid voor een nieuwe wereldorde mogelijk is, als dienaar- van deze regeering, welker goede bedoelingen zelfs niet begrepen ziin. De onrechtvaardige besluiten van de conferentie aangaande Sjan- toeng. Tyrol, Stracië, Hongarije, Oost-Prui sen, Dantzig en het Saargebied en het prijs geven van het beginsel van de vrijheid der zeeën maken nieuwe conflicten zeker. Het is mijn overtuiging dat het tegenwoordige vol- kerenverbond machteloos zal zijn om deze oorlogen te voorkomen en dat do Vereenigde Staten erin 'betrekken zullen worden, door de verplichtingen, die Hi in het volkerenverbond en de bijzondere afspraak met Frankrijk op zich genomen hebben. Het is daarom de plicht van de Vereenigde Stalen tegenover hun eigen volk en de menschhëid, om te weigeren dat onrechtvaardig© traetaat te teek enen of te ibelcraoli'tdfiren. to weigeren der te waarborgen door tot het volkerenv-er-bond too t© treden, te weigeren de Vereenigde Staten nog meer te verstrekken door de afspraak met Frankrijk. Dat u persoonlijk tegenstander bent van de meeste onrechtvaardige regelingen en dat n ze alleen onder grooten druk aanvaard hebt, is wel bekend. Niettemin is het mijn overtuiging dat, indien u uwen strijd in het openbaar liadt gevoerd, in stede van achter ge sloten deuren, u de openbare meening van de wereld die op uw hand was. met u mee had gekregen, u zoudt weerstand hebben kunnen bieden aan den druk en had die nieuwe orde kunnen vestigen, die gebasseerd is on de breede en algemeene beginseMn van recht- en recht vaardigheid, waarover gij placht te spreken. Het doet mij leed dat u onzen strijd niet tot het einde hebt gestieaen en. dat u boo weinigi geloof lielbt gehad millioenen mannen, ge- lijk ik onder alle na les. di© in u vertrouwen hadden. Het ontwerp vredesverdrag met Oostenrijk zal waarschijnlijk oer>sdag overhandigd wor- den. De militaire vooi waarden zijn streng. Ze brengen het leger,'eru.® tot vijftien duizend man en gelasten^ tie vering van feitelijk alle wapenvoorraoen. e voorwaarden omtrent de marine rifa ?£aeHden aard. Aldus meldde H ^Sisteren. Tegelijkertijd, dat Hlemenceau, door be middeling van het "^terbnreau, dit voor proefje aan het pn tien liet geven, zond de lieer Kenner, voo*41 er der Oostenrijiksche Vredesdelegatie, hem een Protestnota, waar in o.a. het volgende wordt gezegd; De delegatie k^ani op 14 Mei te St. Ger main aan. Op verzoek va» den president der vredesconferentie werden de volmachten op 19 Mei aan den pre61"ent van de commissie tot onderzoek der geloofsbrieven overhan digd. Op 22 Mei werden d© volmachten der arAere te Parijs vereenigde mogendheden aan öt militair© missie der Fransch© repu bliek te "gr. Germain teruggegeven met de opmerking, èzt zjj geldig waren bevonden. Sindsdien boeit de Duitseh-OoBtenrijksehe delegatie geen nWedeeling ontvangen aan gaande het begin der onderhandelingen. Dit lange wachten op den v,.^e verwekt in het gemoed van het Duitscn.Qogtenryksc'he volk des te grooter onrust, d-a^, deze ver traging aan de groote massa onb^ttrijipeiijjj. voorkomt en noodzakelijk allerlei gereten en bevreesdheid in het leven moet roepen. Een dusdanige stemming onder de bevol king verwekt ernstige bezorgdheid aangaan de de handhaving van rust en orde in ons vaderland. De Duitseh-Oostenrij'ksche delegatie meent hier overigens aan te moeten toevoegen, dat de door het langere verblijf van een groot aantal beambten in het buitenland veroor zaakt© onkosten niet in juiste verhouding staan tot onzen meer dan precairen economi sch en toestand, die den geallieerden wel he kend is. De Duitsch-0ostenrijksche delegatie doet dus een beroep op de hoffelijke tegemoetko ming van den president der vresdesconfe- rentie, om den aanvang der onderhandelin gen met Duitseh-Oostenrük in den korst mo- gelijiken tijd te erlangen. De Tsjecho-Slowaksohe, de Yoe«o-Slavis©he, de Poolsohe en de Roemeensche doleantie zou den hedenmorgen door de oom miss ie voor de vergoedingen gehoord worden over dt bepalin gen. die deze commissie voorstelt in zake het verdrag met Oostenrijk. Vanwege bet belang der politieke kwesties, die met dat probleem verhand houden, heeft de raad van vieren Vrij dagavond besloten, dat generaal Smuts en Keijnes voor Engeland en lardieu en Lau- ciheur voor Frankrijk bii deze gelegenheid aan den arbeid der oommissie zullen deelnemen. SOCIALISATIE IN DUITSCHLAND. Aan de „N. R. Ct." wordt uit Herinn ge meld: Het Duiteohe rijksministerie voor de economische Baken heelt bh de reaeerinK een plan voor socialisatie ingediend. KS-ocialisatic wordt in dit plan de ..mein-wirtschalt ge noemd. Bet ontwer p oet ent eer&t sener Po kritiek uit op de werklooaüeiQ van ne regee- rmg op dit gebied, lian komt eindelijk net eigenlijke voorstel. Er moet onmiudeilnk eeu raden-organisatie worden ingevoerd Pu oizon- dere rijkswet, nog vóór de grondwet tot sianü komt De kern er van zal zun eeu organisatie naar'de vakken. Dez© bizonaere vakorganisa ties die economische en reciutermse oevoegd- keden hebben, worden samengesteld uit ar beiders en werkgevers en vormen samen den economischen raad van het riik als opperste orgaan van de Duitsch© „gemein-wirtsoaaft." De organisatie van dezen raad is gedaent op. den grondslag van strenge gelukheid van werk gevers en werknemers. De werknemers zullen diua dezelfde rechten heoben en naaimode dezelfde verantwoordeliikheid als de onderne mer. In den economisenen raan voor hei rijk zullen ook vertegenwoordigers van den handel en van de verbruikers zitting hebben. Naast h©t kolen- en kaii-bedriif zuilen ook de voor ziening met electriciteit en de maalderijen onder algemeen beheer konten. Het aanneei van lie 1 rijg aan industrieel© ondernemingen zal door een doelmatige wiize van vermogens belasting vevöïderd worden. Men heeft n.i. Pet plan gemaakt dat het de bevoegdüeid krijgt mplaats van belastingen in geld de in de ver mogens a angiiten genoemde objecten over te nemen voor den priis waarvoor die zijn aange geven. De belastbare objecten, die de eigenaar verzwegen heeft, zal men zonder eenige vergoe ding kunnen overnemen. Het bestuur van alle bedrijven, die gedeeltelijk in handen van het rijk zijn. of in handen van het riik zullen komen, is aan een bizondere rijks-vermogens- bank opgedragen. Deze riiks-vermogensbank heeft ook het be heer over een fonds van verscheiden miljoenen, die ten doel heeft de Duitsche warenproduetie in het bizonder door het doen van bestellingen voor het riik te bevorderen. Van de winst zullen de ondernemingen, die dez© bestellingen krijgen. van het bedrag, dat ze meer bedragen dan een rente van 5 pet. voor kapitaal en resereve. weer aan het fonds moeten terugbetalen. Van dez© winstbedragen zullen 2^3 ten goede komen aan de bevordering van de productie van artikelen en H3 voor de bevordering van het sociale werk van het rijk. Om nieuwe loonsverhoogingen tengevolge van de priisverhooging voor buitenlandsche levens middelen te vermijden, zullen in den eerstko- menden tijd aan de arbeiders hun loon gedeel- ttliiik in levensmiddelen, kleeding enz. worohn uitbetaald. De kosten ten gevolge daarvan zul len door een fonds voor bepaalde^ onderno mingen en door het riik worden gedekt Het rijk zal zich de middelen voor deze onkosten verschaffen door verhooging van den brood prijs en door de prijzen in het binnenland aan die op de wereldmarkt gelijk te maken. In bet ontwerp, dat in hoofdzaak niet van socialistische zijde afkomstig is. heet het. dM ee° uitgebreide socialisatie noodig is. om dt sahuld van hot rijk t# kunnen betalen. Aar; het ontwerp is ook nog een wetsontwerp toe-: gevoegd voor den z.e. arbeidsvrede. Dit wets I ontwerp zal de mogelijkheid scheppen te ver f hinderen, dat in fabrieken, aio voor de hand, anng van het economische leven, in het bizonder voor de verzorging met brandstoffen electriciteit, hoeden. kleeding. verlicht! voor het verkeer van personen en goede re, conflicten te verhoeden. Bii de ondernemingen, waaraan op deze wijzen een gedwongen vrede is opgelegd, zullen ook fabrieken van anderen! aard worden opgenomen, als werkgevers en werknemers dit gemeenschappelijk vragen. 1 D1. DlU.ltj,r1te koloniën. De koloniale kwestie bil het „luiten van den vrede is be handeld in een verandering, die Vriioagmid" dag onder leiding van ^;uister dr Bell iü te. genwoordigheid van tal van vertegen woordi-i gers van het koloniale economische leien eBi' menschen die jaren in de koloniën hebben Cie-' woond. is gehouden. Dr. Bell ontwiBrp een beeld van de onderhandelingen te Spa. waara.a.p' dr. Seitz, gouverneur van Z. W. Afrika -beei* deelgenomen. De vaste wil der Duitsche dele gatie om het reohtsstandpuut op den onmis- kenbaren grondslag van W ilson's program toi het uiterste mei nadruk te beple-ten, - trad machtig en eenstemmig aan de« dag, zegt Wolff.Do koloniale eisohen maken onscheidbaav deel uit van do Duitsche teeenvoorsfellen aai, de entente. Verandering in de ltaliaanscèe coiegutie De Italiaansche delegatie heeft do volgende wijziging ondergaanErespi vervangt Salau- dra; markies Imperial! vervangt me; vago Raggi. (Iinperiali is Italiaansch gezant te Londen;. Tegenslagen der bolsjewiki. De „VoÜI sche Zeitung" verneemt uit Kopenuageu, aui het Russische ÏNoordelitke leger, gesteund door de Engeische vloot. Fetcraof heelt ge .otn u (Heterhof is een stad. vau 12-ÜUO ijrwoneis aan de ï'insche golf. Het was de zomerresicienDi van den tsaar.) Het Oekrainisch Hersbureau verneemt u.. Stanislavof d.d. '21 Mei: Een groote slag wordt op het oogeuhik- oi; der de muren van Kief geleverd tussel Oekrainisohe troepen onder heiman Er r en het bolsjewistische leger. De vijand he dt in allerijl belangrijke versterkingen u t Mos-l kou laten aanrukken. De üekrainiihs. dieT'r'- Polla genomen hebben, vechten thans' tusscimal de stad Kief en de voorsteden. D© Oceaanvlucht. Naaat men een week lang niets van Hawker had gehoord, kwam hedenmorgen het bericht, dat het Deenscht stoomschip Mary ten Noorden van Scotland do bemanning van de Sopwith heeft gered Een Engelsche mijnenveger heeft Hawker 'en Grieve van de „Maryovergenomen en heeft ■ben in Schotland aan wal gezet. Voedsel uit Engeland naar Duiisciitaud. Na de recept© temperingen in de reeling van de blokkade hteft de Engelsche overheid nu besloten tot de hervatting door firma's ;n Engeland van den uitvoer van levensni ddeleu naar Duitsobland door onzijdig© en geallieerd© landen binnen de grenzeu vau het maanue- liiksoh rantsoen, dat krachtens do oveieeii-ijj komst van Brussel aan Duitschland is toegc Staan. De vliegtocht «ver den Oceaan. Éen de admiraliteit uitgezonden flottil'e is "tef Queens town teruggekeerd. Zo beeft over etui afstand van 300 mijlen ten westen van del Iersche kust den oceaan afgezocht, maar ge "ut spoor van Hawker of Grieve gevonden. AHe^ hoop zal men nu wel dienen op te gever Ook gemeenteraadsleden. Het tas gekozen gemeenteraadslid K. Smit te Finsterwolde zag) zich ziin verkiezing beteekend in het huis van' bewaring te Winschoten, waar lui wegeiisj smokkelen in voorarrest zit. terwijl het even eens dezer dagen gekozen gemeenteraadslid G. Rösken te Beerta ééfl dag na ziin veriiie- zing gerechtelijk uit ziin woning werd ge.'.ct. •(Ibbid.) Dieven van zilverwerk. De bewoons or eener villa te Bilthoven (Utr.trof gis.er- middag tusschen 3 en 4 uur in hare 'eetkamer een heer en een dame aan. m-ar schatting d'r en 25 jaar oud. die haar beleoid zegeltjes vuor de „Ned. Ver. Volksbelang" to koop aanboden. De cFamo kocht er een en het paar ging je n. Toen men te 5 uur de tafel wilde gaan dekken-, f bleek echter uit het buffet in de eetkamer voor ongeveer 400 aan waardevol tafelzilver te zijn verdwenen. Onmiddellijk werd de poii- tie gewaarschuwd, die zich rnet de Utrechb sch© politie in verbinding stelde en op speur tocht ging. Evenwel tot heden zonder resul taat. Men v-ermoedt met een paar dieven te doen te hebben, die dezer dagen in eene na- ROMAN UIT HET HOOLSCH. „U, mijn allerbeste, wachten nog groot ter vérmoeienissen, en toon waakt gij nog, antwoordde Thusnelda, zich bij het vuur neder zettend. „Mijn plicht is het, voor ons beiden te denken." hrïTn mÜn pkcht is het, u in moeilijke oogen- bl*ken bij te staan." Wifte 11 toch hebt gij mij willen verlaten - ter „U£Van dien oosterschen God." waarhebjel ,rnÜn leven voor de geopenbaarde Verlangen vÜanden dier -waarheid het de uW(j bochten... en deze vijanden zijn ook „Ik 'm aiïW00rdde Thusnelda op vasten toon. begj-jj aaJc u daarvan geen vei wijt, want ik Plaatsen f *0 in de onderaardsche begraaf- Verlievm 1 r Christenen den lust tot 't leven kaken (|,,c ,?nd!'' Thans echter, nu ik u uit de doods ontrukt heb, verlang ik u met al uw gedachten en gevoelens voor mij alleen. „Ik kan niet ophouden Christin te blijven." „Het zij zoo; ik zal het u niet verbieden. Bidt dien oosterschen God aan, wanneer u dat voor uw geluk noodzakelijk toeschijnt. Doe het echter op een wijze, dat gij u niet blootstelt aan den toorn onzer priesters. Uw hart verlang ik voor mij alleen. „Gij verlangt te veel, wijl gij dwaalt. Ook mijn God heeft recht op rnijn hart. Laat mij een deel van mijn hart offeren aan zijn heiligen wilhet andere deel behoort- u alleen. En als gij eenmaal mijn God beter leert kennen, zult gij u ook voor zijn wijsheid en goedheid ver deemoedigen." „Het is mogelijk. Ik geloof reeds niet meer aan Wodan en Freya, doch aan een onbekenden Gód, in wien ik in rustige tijden uw God zal kunnen erkennen. Thans echter bemin ik slechts mijn vaderland en u." Servius greep Thusnelda's hand en sprak op liefdevoilen toon verder „Reeds heeft 't jnij toegeschenen, dat ik den glans van uw oogen niet jneer zien, enden klank uwer stem niet meer hooren zou. De dood had zich zoo hardnekkig aan u vastgeklampt, dat reeds mijn hoop begon te wankelen. Maar ik verwenscht liet lot niet, want zonder liet vreese- lijk onrechte dat men u heeft aangedaan, zou ik wellicht niet tot het bewustzijn gekomen zijn, dat ik Radboud's zoon ben... Hebt gij veel moe ten lijden „Ik herinner ï»1] aaarvan niets meer sedert ik bij u ben." Thusnelda keek met stralende oogen Serwus aan, en een lach van 8eluk verhelderde haar ^Voor den eersten keer nadat zij elkander hadden wedergevonden, zaten zij naast elkander poen vervolging meer duchtend en m het gevoel van volle veiligheid hun liefdesgeluk genietend. Doch zij omhelsden en kusten elkander niet dit ware instrijd ge^s^t met de zeden der kui- sche oud-Gennaaiische volkeren, bij welke de man zijn toekomstige vrouw vóór het huwelijk geen enkele vertrouwelijkheid mocht bewijzen. Van nu af aan zal ik u niet meer verlaten, sprak Servius. Gedurende de oogenblikken, waarop wij rust nemen, moet gij mij van uw God vertellen, die beter moet zijn dan de goden in Wahlalla en beter dan de Olympiërs wijl hii u en M'ucia Cornelia tot zich heelt getrokken... Nu echter is het te laat. Ga ter rusie met het eerste morgengrauwen trekken wij verder. Zij stonden op en hij geleide Thusnelda tus schen de rijen tenten door tot haar wagen. Daarop ging hij de wachtposten na, liet hout op de vuren werpen en Zocht ten slotte zijn eigen tent op, waar hij zich te ruste begaf- HOOFDSTUK XVIII. Zwart is in de jaarboeken van Rome het jaar 823 na de stichting der stad (170 na Chris tus' geboorte) aangeteekend. De pest was de uit het Oosten teruggekeerde ligioenen op den voet gevolgd en reikie de hand aaij den reeds langen tijd heerschenden hongersnood om zoo wel de hooldstad als de provinciën met een groote lijkwade te bedekken. De verraderlijke vijand overviel de mensclien zelfsopde publieke straatgroot en klein, arm en rijk viel den zwar ten moordenaar weerloos ten offer. De schijn baar krachtigste menschen werden plotseling overvallen door een hoestbuidaarop werd hun lichaam met zwart-blauwe builen bedekt en wie, op eigen kracht boogend, gisteren nog de goden smaadde, behoorde heden reeds tot het schimmenrijk. Van tijd tot tijd, als de dubbele geesel van pest en hongersnood de armere bevolking tot vertwijfeling bracht, stormde het gepeupel naar den Falaüjnschen heuvel en verlangde den Imperator xe zienhet vond echter de poorten stieng bewaakt door talrijke praetorianen. Zelfs Marcus Aurelius, de welwillende en popu laire keizer, verborg zich voor het volk, welks lijden hij niet kon verzachten. Juist kwam Gabnus, ue buuemde Grieksch© geneesheer, van hem terug. De imperator tn do geneesheer hadden tezamen hei wezen van de onbekende ziekte willen doorgronden door deze te vergelijken met andere v. ;kran welke de wetenschap reeds bekend waren. Maar he ver leden leverde hun te weinig aanknpopmgspuiv en De arts moest den keizer verlaten, zonder de oplossing nader te hebben gebracht, liet hoofd op de hand geleund, in diep nadenken vei zonken, zat Marcus Aurelius op een eiken zetel voor een groote vierkante tafel, met geschriften beladen. Eindelijk hief hij het hoofd op en.wendde zijn smart vollen blik naai' de gouden ïortuna. „O, goden," riep liij met bitteren lach. „Niet uit gouden vezels hebt gij mijn levensdraad gesponnen, olschoon millioenen mij uwen bi oe- der noemen. Zijt gij er werkelijk, wel 'lZijt gij niet een waan, als alles waaraan menschen ge- looveu bestaat gij inderdaad i Marcus Aurelius' reme ziel wendde zich met afschuw af van de goddeloosheid, en toch kende hij twijfelingen in eenzame uren. En deze twee- Strijd in den denker hielp de kominérvolle dagen van den keizer en een mensen niet verzoeten. {Wordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1919 | | pagina 5