tlEIK'lUUrCIIUIT BUITENLAND De praktische beteekenis van de gezinsloon-theorie. WAT DE PERS ZEGT FEUILLETON De Ondergang van een Wereldmacht. Donderdag 5 Juni Tweede Blad De gebeurtenissen van den dag. Onze opvatting van giBteren, dat ear nu -wel weer spoedig meeningsverechil ln den Raad van Vier zal blijken, schijnt bevestigd te worden. KORTE BUITENLANDSCHE BERICHTEN Hapto Mten hieiE waoht In plaats van een antwoord wees de Ger maan op. zijn wapen. Een speet en oen zwaard tellen wei nig tegen een. troep, wolven, hernam 0ec- vius op, afkeurenden toen en wondden «oh' toi Muoia. i ,r - Thu&neHa. ia wegens U bezorgd, Mucia; sprak hij. Zij stond op en keerde haar door tranen, bevochtigd gelaat tot Etervius. i Hoe onverdeeld aangenaam een openbare Jtedaclitenwisseling met Mr. Bomans blijkt te Jdm, ik schrik terug voor een voortzetting er van, omdat ik betwijfel, of de belangstelling Van het krantenlezend pnbliek er door kan "worden getrokken. Toch meen ik, dat het in *t belang is van onze organisatie-mensohen, vooral van de voormannen en meer intel- lectneelen onder hen, dat ze wel degelijk trachten door to dringen in de theoretische waarheden, die de basis vormen van beslui ten, waartoe ook zij geroepen zijn advise,e- ïend mede te werken. We mogen ons er niet afmaken met *n praatje over dat „geschutter van ruil en sociale rechtvaardigheid en der- f® v 'f poes.I?a® Want (behalve dat „gesehut- wnr-hte V tlid 3s Gn door „geburger- dient vervangen te worden) met wemigje moeite is inzicht in de algemeene lijnen der theorie wel te krijgen. Maar boven dien zullen zij anders nooit bet juiste ant woord weten te vinden voor socialisten, die fer slag van schijnen te hebben, onze theorie «1P hun wijze voor te stellen of liever te mis vormen om er dan klinkende moeilijkheden tegen te fabrieken. Dat het zooveel genoegen meebrengt met Mr. Bomans te „doba.ttee.ren", zit m, behalve In den aangonamen toon, voorzeker ooi; voor fcen groot dool hierin, dat hij er slag van beeft het hart der kwestie te raken en niet langs de objectie heen te praten. Terecht zoekt Mr. Bomans dien kern van Öe zaak in de vraag, welke de praktische be- tcekenis is van de gezinsloontheorie voor de 'feiteliike loonbepaling. Indien Mr. Bomans uit mijn woorden heeft opgemaakt, dat ik die waarde overdrijf, moet ik mij onjuist (waar schijnlijk uit beperkingsznebt te beknopt) hebben uitgedrukt. In de omgeving, waar ik het eerst niet de familieloontheorie kennis biS i Taar namelijk de studie der natuur luke zedeleer °°k dus van de sociale vmag- etnkken, 0p de eerste plaats steun bedoelde geven aan de studie der normaal-theolo ge),m die omgeving werd liet karakter van Uvu u3! theorie steeds scherp belicht,: ze geeft de grens aan, heneden welke len van zonde tegen de strikte rechtvaar- igneid mag spreken. Maar jnist dit karak ter dwingt, dat, minimum tot een echt mini- Uuim, dc uiterste grens naar beneden te ma- ^-u-eeD theorie weinig hulp kan bie den hij t ontwerpen van stelsels van salari- eering en hij loonbepaling, is te begrijpen, tnoar wordt ook als gemis gevoeld. In dit verhand behoef ik slechts te herinneren aan 'de klacht over de weinige positieve waarde van onze ethische loontheorïeën, die pater David de Kok O.F.M. nitte In „de Katholiek" hij zijn bespreking van loonstelsels naar aan leiding van het Ta'ylor-Systeem Katholiek 1917 en 1918). Toeh zou ik die praktische heteekeuïs graag ïets hooger stellen. Waarom? Laat ik beginnen met een vraag: Wordt let betreffende punt van het Concept R. K. Gem oen tep rog r a m door deze minimumfheorie geheel gedekt? Ik wensch hier heel voorzichtig te werk te gaan, slechts veronderstellenderwijs mijn ge dachten te uiten. In mijn eerste stukje toch heb ik, hij elk mijner beweringen, omgezien of ik soms daarbij alleen stond en heb ik •voortdurend getracht „gedekt" te zijn. He laas! Toch bleek die dekking tegenover Mr. Bomans' betoog noch gezichte- noch vuur- dekking te zijn.. Bij hetgeen volgt hen ïk me bewust vrijwel geheel ongedekt te staan. 't Is al meer opgevallen, dat Prof. Aenge nent en Minister Aalherse (die 't meest en 't sterkst tot dusverre op het minimum karak ter der gezinsloon-theorie hadden gewezen) _un bepaling van „gezinsloon" zeer sober 'ouden: „loon, toereikend om een huisgezin to onderhouden"; „loon, dat voldoende is om een familie met een gemiddeld aantal kinde ren te onderhouden"; „het absoluut minimum- het noodzakelijk levensonderhoud"- noodza kelto levensonderhoud voor een gemiddeld gezin „uiterste minimum." Maar bij de mee. nmg van Antoine en anderen, die een familie- loon krachtens sociale rechtvaardigheid vra gen, spreekt het handboek van prof. Aenge nent van den eisch „dat zij een gemiddeld ge- mn fatsoenlijk kunnen onderhonden". Hier mist men voor 't eerst die krachtsin- Spanning om *t minimum vooral te drukken. Toen ln 1917, tijdens den bekenden strijd on der onze B.-K. bijzondere onderwijzers over 'do salaris grondslagen, de studiecommissie van Sectie B verschillende denkers om hun lueenlng vroeg, bleek eenzelfde verschil. Prof. Aengenent definieerde gezinsloon weer als «datgene, wat strikt noodzakelijk is voor oei onderhoud van een gezin met drie of vier Mn der en", terwijl Pater Rijken 'P. daar entegen bet had over „het loon, dat voldoende ls om een middelgroot gezin goed te onder houden"; pastoor v. Schaick: bet loom „dat aan een gemiddeld gezin een flink be staan waarborgt"; Dr. Ariëns: „bet loon, waarvan een normaal gezin fatsoenlijk kan bestaan." Legt men bier nu naast de formuleerimg van het Concept-Gemeenteprogram: „om een familio met een gemiddeld aantal kinderen behoorlijk te onderhouden", dan voelt men dat deze bepaling meer met de „royale" dan met de „neerdrukkende" definities over eenkomt. Is mijn veronderstelling lichtvaardig, dat de theorie van gezinsloon-uit-ruil-nechtvaar- digheid en die yan gezinsloon-uit-eocial© rechtvaardigheid, welke theorieën volgens prof. Aengenent, dezelfde strekking hebben maar alleen in motiveering verschillen (welk gevoelen Mr. Bomans ook schijnt aan te han gen in zijii brochure pag. 7, 8 en 9 onderaan) dat die theorieën behalve in de motiveering óók in strekking verschillen? Of als dit de bedoeling niet geweest is, zijn er dau geen gronden voor om dit te honden? Hoe tooh is de algemeene opvatting? Dat de direkte maatstaf voor de beoordee ling of bet loon beantwoordt aan de eischen der ronrechtvaardigheid is: de praestatie zelve. Dat hulpmaatstaf voor de bepaling van het minimum der ruilwaarde is: het ab soluut gezinsloon. Dat sociale rechtvaardigheid en naasten liefde ook nog 'n woordje hebben mee te spreken bij de loonbepaling op indirecte grondslagen. En nu wordt gewoonlijk de maatschappelijke rechtvaardigheid pas opge roepen voor huwelijks- en kindertoeslagen. Eischt de sociale rechtvaardigheid niet op voering van het uiterste milminimum in het algemeen? Kan men niet zeggen (is het niet in 't concept zelf als grondslag genomen) dat het maatschappelijk belang eischt als grond- loon, als norma a* 11. oonvoor iedere volwaardige arbeids kracht: een loon, dat ln staat stelt een mid delgroot gezin behoorlijk te onder houden, dat zulk een gezin een flink be staan waarborgt? Past dit in ieder geval als ideaal niet beter bij onze opvatting over den arbeid, die tot het gezinsloon leidde? En voorzeker, hls we dan voor iederen volwassen arbeider, die zijn vak verstaat, op maatschappelijke gronden zulk een loon vra gen, dat voldoende is voor een behoor- 1 ij k gezinsonderhoud, dan moet men toch toestemmen, dat kinder toeslagen van af 't eerste kind en zeker h n w e 1 ij k s toe lagen overbodig zijn. De kindertoeslagen-clausule uit het ge meenteprogram blijkt daarom m.i. een com promiskarakter te hebben, dat ik na den eisch van een „behoorlijk" gezinsloon niet verwacht had (en dat het volgens de inlich tingen van Mr. Bomans oorspronkelijk niet had). Over het mill-minimum en de sociale eisch van kindertoeslagen voor groote gezinnen zijn we het allen eens. Maar daartusschen in: eischt het maat schappelijk belaag, opvoering vaa 't gezins loon voor elke volwaardige arbeidskracht, of zijn afzonderlijke steunmaatregelen voor gehuwden met één, twee, of drie kinderen te prefereeren? En nu lette men vooral hierop: als men zonder zeer sterke motiveering de gelijke ar- beidspraestatie van den volslagen vakman verschillend gaat beloonen, veroorzaakt men terecht spoedig ontevredenheid. Voor de groote gezinnen is die motiveering gegeven. Bestaan ze ook voor de kleinere en klein ste gezinnen? Daarover in een slotartikel. L. H. VAN EMMERIK. Wij maakten gisteren onder de telegram men melding van EEN ALGEMEENE STA KING IN FRANKRIJK. De Parijsehe cor respondent -van het „Hbld" seinde over de uitbreiding der staking gisterenavond het volgende: Het aantal en de belangrijkheid der sta kingen nemen steeds toe. Sedert het personeel der omnibussen en trams zich bij dat der Me tro heeft gevoegd, is Parijs feitelijk zonder verkeersverbinding. Men is bezorgd over de houding van het spoorwegpersoneel, dat voor Vrijdag een bijeenkomst heeft aangekondigd en zich wel eens bij de beweging zou kunnen aansluiten. Het meest kenmerkende is, dat de stakingen spontaan zijn uitgeroepen zonder een besluit der syndicaten, zelfs somtijds te gen den raad der leiders. Het is inderdaad, zooals Hervé in de „Vèc- toire" schrijft, een „windvlaag van dwaas- held Horvó laakt 'de arbiSdera, dot nfet wachten tot de vrede is geteokend, want door thans stakingen af te kondigen wordt Brook- dorff Ranteau in zijn verzet aangemoedigd. De „Temps" beklaegde zich gisteren, dat men in de. bijeenkomsten der stakers de be roepsaanspraken met politieke eischen -ver mengt, als de interventie in Rusland en de herziening van het vredesverdrag. Men krijgt echter niet den indruk, dat de bewe ging in haar geheel" een politieke is. De ar beiders willen met het oog op de gestadige toeneming van de levensduurte hun deel en zij achten het oogenblik gunstig om de meest vaordeelige voorwaarden te erlangen, wat betreft de werkuren en de Iconen. Het spreekt van zelf dat de socialisten van de beweging gebruik trachten te maken om hun doel te bereiken. In de „BSnmanité" trekt Ca- chin een parallel tuseohen 1782 en thans en kondigt de aanstaande revolutie aan. De be hoefte aan welbehagen en vrijheid is drin gender dan ooit, schrijft M. en om er zi®h van te verzekeren rekenen tientallen millloe- nen arbeiders heden nog slechts op de her vorming van het bezit Wij gaan voortaan met spoed op dit deel 'aan, door alle beroe ring en crisis heen welke om* bourgeois met afschuw vervulien. Dat ziet er fraai uit en men kan de ver zuchting van een der bladen hegrijpen, dat uitroept: Duitsohland kan nu nog wel een tijdje op een antwoord wachten, want Cle- menceau heeft zijn handen thans vol met an der werk. Tooh gaat de Vredesconferentie wel met haar werk door. D« van "Vier ging Dins dagmiddag voort met het onderzoek der Duit- sche tegenvoorstellen hetgeen Woensdag moest worden vervolgd. Men denkt algemeen, dat men aldus (heden) Donderdag tot een beslissing zal komen, wat betreft het antwoord, aan de Duit- sohe delegatie te geven. In afwachting van dé pnblica,tie der belang rijk© beslissing, welke de Raad van Vier staat te nemen, moeten wij ons getroosten met be richten. welke uit de sectievergaderingen uit lekken of wel met de phantasieën der oorres pondenten van de groote bladen. Zoo meldt hedenochtend ke,t Hollandsch Nieuwsbureau uit Parijs: Het Amerikaansohe economische comité voor de vredescommiasie heeft heden langdurig ver gaderd. Naar verluidt willen de leden niet tor nen aan de algemeen© voorwaarden van het vredesverdrag, maar zijn volkomen bereid om de inkleeding van sommige bepalingen te wijzigen, wat betreft de voorwaarden voor de schadeloosstelling. De conferentie, die werd voorgezeten door Baruoh. was voornemens Woensdag een volledig verslag betreffende de Duitsch© vredesvoorstellen over te leggen. Fransche officieele kringen verklaren, dat Clemenceau niet geneigd ia een enkele een- cessie te doen, maar zeiden, dat Frankru zi wellicht eens zal verklaren der Amerikanen om de mkleeding olansuies zoodanig te wijzigen, da. Mngen do toepafsteg der bepalingen rullen bevorderen, zoodat Duitschland Deter in staat zal wezen de voorwaarden uit te voeren. In dit geval is de toestemming van Clemenceau mogelijk. De „Daily Telegraph" heeft, naar uit Lon den wordt geseind, een bericht uit Parijs ont vangen, waarin nogmaals de bewering wordt tegengesproken als zouden zich meenings- verschillen voordoen onder de leden der vre desconferentie en in het bizonder bij de Britsche afvaardiging. Naar te verwachten was, stemmen de meeningen der leden niet op alle punten overeen, doch van groote on- eenigheid is geen sprake. Wie in den oorlog een beetje kijk op dit soort berichtgeverii gekregen heeft, vertaalt deze regels als volgt: de heeren zijn het niet eens, maar willen het niet weten! Over die meenings ver schillen weet nu na tuurlijk iedere Parijscho oorrespondent van de groote bladen het een en ander te vertel len. Den besten kijk op de zaak krijgt men vermoedelijk uit de volgende uiteenzetting in de „Daily News Er' is ongetwijfeld een gecat van verzoening in de lucht. Ik wenecii geenszins een overmatig gewicht te hechten aan __<lo vreemde dingen, die in de lucht van 1 ftrua worden verspreid, b.v. de ongerijmde nonsens, die een Ameri- kaanech blad te Pald,a beeft gepubliceerd, n.l. dat Lloyd George, 8ls groot aanhanger van een oompromis, er aandacht aan wijdt om Clemen ceau van zijn steun tegen Wilson te verzeke ren, daar de president pal rbaat en op het oogenblik in het Keen wijzigingen in het verdrag aangebracht wi] zien. In werke lijkheid eoher staat President Wilson, evenale de geheele Amerikaansohe afvaardiging, on voorwaardelijk oP 'lc!' 8landpunt van her ziening van bet verdrag. Lloyd George wordt niet geacht z-ich op eenigerlei wijze van de meening van zin Bntaehe collega's te wil len afscheiden, daarhu weet dat .iich krachtige invloeden in het Hoel doen gelden. dfe öp den verbetering van het verdrag aan sturen. In den minieerraad van Zondag was de in deze richting gaande stroom versterkt. Het verdrag heeft op de geallieerden, evenzeer als op den vijand, indruk gemaakt feedert er ge legenheid heeft bestaan het in zjjn geheel te bestudeer en. en het belang om den Duitsehers voor een uiteindelijke onderteekening een document voor te leggon, dat zoowel reolrt- vaardig als uitvoerbaar zal zijn, hetgeen met het verdrag in zijn huidigen vorm niet het ge val is, neemt gestadig toe. Er moet natuurlijk volkomen rekening wor den gehouden met de houding der Fransohen. Zü hebben, naar te begrijpen is. niet dezelfde gevoelens over het verdrag als Amerika en het is duidelijk dat de verwoesting van hun land hen in de ziel brandt, terwijl de verwezen lijking hunner financieele voorwaarden en hun beschadigd productievermogen tevens hun verminderde bevolking hen met werkelijke be zorgdheid over de toekomst vervult, doch ge voelens kunnen de feiten niet.uitwisschen. Het overheerschende feit voor Frankriik in verband met het verdrag is het gewicht om een vrede ma en. die berusten zal op den grondslag van overeenkomsten, welke feitelijk uitvoerbaar 18 geen sprake van dat, wat de be langrijke hoofdstukken in het verdrag betreft substantieel® wuzigingen thans in het belang van Frankrijk zelf zouden zijn. Dit zün overwegingen, welke, naar kan wor den verwaoht, een groote plaats in de bespre kingen van deze week zullen innemen. Het is voorbarig in eenig opzicht te voorspellen wat de besprekingen zullen opleveren. Ik zelf ge loof, voor zoover zulks van waarde ie. dat wii wijzigingen van meer dan formeel belang zul len zien in de bepalingen ten aanzien van het Saarbekken, de schadevergoeding en de havens en waterwegen, en mogelijk mede ten opzichte van de territoriale verordeningen in Oost- Europa. Aldus de correspondent van de Daily News. Men kan er uit opmaken, 1ste dat Olemenovau nog altijd de meest vasthoudende is en 2de dat er werkelijk veranderingen in de voorwaarden zullen komen, al wordt dit zoo veel mogelijk verdoezeld door te zoggen, dat het contract „substantiëel" ongewijzigd zal blijven. De Duitsche delegatie schijnt inmiddels pes simistisch. gestemd. Paul Block seint uit Versailles aan het ,,Berl. Tagebl.": Ik heb den indruk gekregen, dat in de kringen van de Duitsche delegatie met een afwijzend antwoord van de Entente en met ©en ultimatum rekening wordt gehou den. hetgeen het onderteekenen van het ver drag voor de delegatie onmogelijk zou maken. De delegatie zal dan. naar te voorzien is, ver trekken om met de regeering overleg te plegen en haar do beslissing over aannemen of ver werpen over te laten. Waarschijnlijk zal in dit geval het vertrek des Zaterdags voor Pink steren of op een der Pinksterdagen plaats n«lblben. Over den Engelschen ministerraad die gisteren te i arija is gehouden om over eventueels wij ziging van eenige vredesvoorwaarden te be raadslagen. wordt meegedeeld, dat weliswaar getracht isLloyd George tot grootei e toegevend heid te bewegen, dat echter tot dusver er geen aanwijzing is voor zijn bereidwilligheid om aan het aandringen van de „Manch, Guardian" c.s. toe te geven. De krachtigste tegenstand zon van Wilson komen, die van geen tegemoet koming zou willen weten. Het zal dus ver- stadig zün op eenige wijziging van boteekenis in de vredesvoorwaarden niet te rekenen en zich op alle mogelijkheden voor te bereiden. Indien tegen alle verwachting tooh nog een uitweg zou worden verkregen, waardoor mon delinge onaeraDdelingen mogelijk zouden wor den, zou dat een verrassing zün, Tor dood veroordeeld. Na oen zitting die twee clagou duurde, is door tijen krijgts- raad van München dr. Eugen Leviné, ge boren 1888 te Petersburg, van beroep re dacteur, onderdaan van Baden, yan Jood- echen godsdienst, wegens hoogverraad ,ter dood veroordeeld. Zijn medebeklaagde, de architect .Wilhelm Zimmer, werd wegens medeplichtigheid aan hoogverraad naar den gewonen strafrechter verwezen. De overige beklaagden, privaat docent dr. Adolf Arthur Salz van München en de kunstschilder JBftthe. Schmidt werden vrijgesproken. j Een reusachtig knachtwerk in [Beieren. Volgens de „Kölnische Volkezeitung" heeft de financieele oommiepie van den Beierschen Landdag als eerste termijn voor den bouw van het grootste waterkrachtwerk van Euro pa, (hiet „Bayern-SVerk", 6 millioen Mark gevoteerd. De kosten van drt werk beloo- pen 250 millioen Mark; het zal in 1921 ge reed zfjn. Deze krachtinstallatie zal door middel van een net van leidingen, totaal 1270 K.M. lang, de geheele Beiers,ohe nij verheid en landbouw van licht en kracht voorzien. Tengevolge van de geweldige stij ging der loonen en materialen is de raming der kosten (zooals gezegd 260 millioen M.) op het vijfvoudige van de vredesberekening- gestegen. De socialseering der levensvefzekeringen. Naar uit Dresden aan de .Deutsche Allg. Ztg." wordt gemeld, is daar ter stede de oprichting van een levensverzekerings-maat- schappij der spaarbanken in Baksen tot stand gekomen Dit is de eerste poging tot sooia* land!m^ levensverzekeringen in Duitsch' Dokters als schuitenvoerders of walsers. De „Golos RossÜ" meldt, dat de doktoron- stand in 1 essa geheel tot vertwijfeling is gebracht. Om zich voor honger te behoeden, melden au zich voor alle lichamelijker) arbeid aan Een zeer- bekende arts hoeft zich als schuitenvoerder verhuurd; een ander als wa ker of hij de vereeniging vo-ur Imndcl en scheepvaart De diktatunr van liet Proletariaat.In do „Wiener Mittagpost" is een interview gepu bliceerd, dat een reporter van dat blad had met den Oostenrijksehen „vrijen socialist" P. Ramus. Over de revolutie in Hongarije Oordeelt deze socialist niet bijzonder gunstig en over de dictatuur van het proletariaat keelemaal niet „Wat in Hongarije gebeurde," zegt hij, „komt slechts hierop neer, dat de macht ovei het volk uit de handen van den een in die van anderen is overgegaan, die daardoor, omdat zij machthebbers geworden zijn, pre cies gelijk worden als de bevoorrechten omlei de vroegere regeeringsstelseis. Socialisme en communisme botoekenen monopoli Roering der voortbrcngirisiniddelcn, <frond en bodem en niet de staatemonopolisocnug daarvan. Het is voor 't arbeidende valk volkomen ge lijk of hot door het privaat-kapitaal of ciooi den staat uitgebuit wordt en het ligt niet in het persoonlijk karakter van degenen, die to- macht en gezag gekomen zijn, of zij 'die uit buiting bestendigen willen of niet. Zij moe ten haar bestendigen, want in.< Hiding, van een staatssysteem,kan ia schap pij niet geschieden zonder uitbuniitg en on derdrukking." Bijzonder eenstemmig denkt men in den re volutionairen hoek nog niet. De portretten dor vreacsgedelt^o-erden. De Engelscke schilder Sir William Orpen ver tegenwoordigt de kunst in de vredesconfe rentie. Hij is officieel door de Brit6che regee ring aangewezen om de portretten te ver vaardigen van de verechidenue gedeiegcer- den en tevens de zittingen der confereut.e op het doek te vereeuwigen. Zijn oeuvre zal uit drie groote stukken bestaan: het eerste zal een voltallige zitting der vredes conferentie voorsteilen in het ministerie aan de Quai d'Orsay, liet tweede een groep van gedelegeerden iu de Salie d'Horloge ia dit ministerie, het derde de onderteekening van het vredesverdrag in de spiegelzaal te Ver- sailles Sir William heeft den Parijschen corres pondent van de „Daüy News" medegedeeld dat zijn inleidende werkzaamheden bestaan uit het maken van studies van de gedelegeer den afzonderlijk. In het geheel zuilen 35 ge delegeerden op de doeken een plaats vinden, waartoe elk van hen drie keeren, gedurende één uur, moet poseeren. Alle afgevaardig den schijnen zich met gelatenheid on hun lot te schikken, behalve president Wilson, die neiging, toont om ziclx aan deze taak te onttrekken. De heer Venizelos behoort tot de lastigste modellen; hij is te bewegelijk. Daarentegen is de schilder geestdriftig ge stemd over markies Sajonji, die veel belang- jtelling voor zijn beeltenis .toont. Het portret van Balfour, kolonel House, jeneraal Botha en generaal Smits is reeds gereed, doch de raad van Vier heeft nog 6teeds geen tijd gevonden pm te po-eeje i. De moeiLijkheid doet zich voor de Duitsv he gedelegeerden te schetsen. Op het oogenblik zijn de hoeren te druk bezig met het opstel len en doorlezen van nota's en waneer de vrede eenmaal is geteekend zullen ze Ver sailles stellig haastig verlaten. Evenals bij zoo vele kwesties ter vredes conferentie is dus in dit vraagstuk ook nog- geen definitief besluit genomen. („Hbld."l .mm,iff - KATHOLIEKE KERKEN IN PROTES- TANTSCH BEZIT. Wü leaen in „Katholiek Nederland": >,In de Chr.-Hiatorische) Nederlander kwam onlanKs een beechouwinc voor van dominó van Bommel, waarin de sreetelde vraas: werd onderzocht, of het niet noodig zou ziin. de vroeger aan de Katholieken ontnomen kerken terug te geven. De Eorw. heer van Bermnei was daar niet voor te vinden, omdat zoodoende zijns inzioni de Neder-landacihe Hervormde predikanten zou. den meewerken om in bepaalde gebouwen den katholieken eeredienst te verrichten, welko de protestanten Yoor afgoderij, dus voor misdadig houden." Hiertegen nu komt in hetzelfde blad ,.oen protestant" op, die ds. v&n Bemmel er attent ROMAN UIT HET POOLSCH. 125 Servius noodigde thans de gasten naar de eetzaal, die door een smalle gang met de ont vangzaal was verbonden, waaraan gelijk b de woningen der aanzienlijke Romeinen de studeerkamer vanden heer der huizes grensde. p Ï£UÜS(was Servjus. nadat Willibald en Kudheb hun plaats hadden ingenomen, naar Thusnelda teruggekeerd. Sedert den middag heb ik Mucia niet ®ezicnk..sPrak hij tot zijn jonge vrouw. ~~j 1S' zo°als gewoonlijk, naar het woud gereden, antwoordde Thusnelda. Servius fronste het voorhoofd. 77 Het is nog nooit gebeurd, dat zij zoo lang Wtbleef. Onze bosschen zyn thans voor buiten- tandeis, «o vooral voor Romeinsche vrouwen. geen geschikte verblijfplaats. Er is veel vreemd volk op de been en ook de wilde dieren ver- toonen zich talrijker dan te voren. De oude Wunibald begeleidt haar als ge woonlijk die zal haar weten te beschermen. Ook Wunibald kan voor een overmacht het onderspit moeten delven. Nu hief Thusnelda levendig het hoofd °P en zag haar echtgenoot onrustig aan. Ach, zend dan dadelijk boden uit ucia is zoo ongelukkig zij verlangt zoozeer Tuar vader*and. Na h Ze^ 3laar zoeken. h l moet dadelijk mijn paard zadelen, beval Servius waarop een der soldaten zich verwij dei de. Aan den anderen vroeg hij Hebt gij niet bemerkt, welke richting Wunibald met de Romeinsche jonkvrouw inge slagen is? Zij zijn naar het heilige bosch gereden, antwoordde de soldaat. In het hof ontstond een twist, Ilier le gerden om talrijke vuren groepen van Germanen die zich met het dobbelspel vermaakten. Het waren de vrije volgelingen der adellijke heeren, met wie z^j aaar de bijeenkomst in den zetel, van het opperhoofd van den stam gekomen waren. Geen hunner had do wapens afgelegd, en allen dronken st®edd°°r*. - c.„. aan de tucht in de legioenen Üemus, dreaan ,jWa ónoühoudelijk tot twisten leidde, liet geschreeuw vechtpartijen namen neen einde en de h°f daverde daarvan reeds dagen achtereen. Den vwrmaügen Romein- schen prefect ergerde zulke teugelloosheid maar als Gerxnaansche wrst moest Servius zich terughouding opleggen- Want hij wist dat zijn gasten liet hem zeer kwa ijk zouüen nemen, als hij hun bier of het dobbelspel zou verbieden of hen zou gelasten de wapens binnen zijn ge bied af te leggen. Nog was hij niet tot hertog uitgeroepen. Gaarne liad hij ten minste dei* tijd bepaald, waarop de beraadslagingen zouden aanvangen en deze dan zooveel inogeiijk bespoedigd. Doch de Markomansche heeren bekommerden zich weinig om den tijd zij kwanten de een na den andersommigen heten zich meer dan een week wachten. De een werd opgehouden door een jachtpartij een tweede gaf een feestmaal een derde had een bloedige twist uit te vechten tegen persoonlijke vijanden. Geen hunner kwam, vóór het hem beliefde. En wederom ontwaakte in gervius dezolf- da twjjlol, dia hen; a ]£0me reeds .ver,ont rustte. Hij had geloerd, dat in tijden vaa -ge vaar een uur hooge waarde had; zijne lands lieden verbeuzelden echter geheel© .weken 1 Zou het hem gelukken, die eigenzinnige hoof den van geslachten te dwingen tot militaire volgzaamheid? Zou hij ln staat zijn, de losse afdeelingen samen te voegen ,tot ee?i. ge sloten geheel, dat het leger van den Impe rator het hoofd kon bieden? In zulke gedachten verdiept besteeg Se- vius zijn ros, Toen hij. buiten de poort van den hof kwam, waar de kalme avondlucht hem tegemoet waaide, hief hij do pogen ten hemel en fluisterde; j f j i Onbekende God, die Rome'a geweld daden tegeu .Uwe belijders, zag!, help, mij mijn grootsohe onderneming; .te» jiitvoer te leggenl t i i Aan de grens van h©t woud gekomen, blies hij op zijn jachthoorn. De tonen klon ken diep het woud binnen nada* O» laatste echo was weggestorven, bukte faer- vius over don kop van het paard en luis terde. Maar niemand antwoordde hem, Thans droef' hij het paard verder het WPU,d in en zoo dikwijls hij een boschpad kruiste bleef hij staan om. het signaal te herhalen Een heele mijl had hij reeds, gereden, toen hij eindelijk een zwakken .weerklank ,Y6£- naai Nu waa hij. .gerustgesteld .j Hij vond Muoia in het witte, met breede purpere zoomen omboorde kleed, dat Ito- i?meinsiche patricische vrouwen steeds droe gen, op een tamelijk hooggelegen pLaaU waar het woud was, uitgerooid en een vrij uitzicht naar het zuiden was geboden. 24! zat op een tronk van een ge velden ik. den blik op het donkerte gebergte gericht aohter welks hoogten het Romeinanho ge- bied een aanvang nam. Pp. een bescheiden! afstand stond de oude JSermaansche krij ga man, die haar bewaakte. i Servius. sprong, van het paard, sohreed ffinnibald toe en bempe hem halfluid i Gii pübt reeds kleinzonen en toch hebt Mi nog niet geleerd; bevelen na te kometu. Een vrouw, is niet goed beeohut door henj! dio haar toestaat, op, dit uur nog 4n het woud te verwijlen. (Wordt vervol£dl ,j.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1919 | | pagina 11