TT
STADSNIEUWS
HetLimburgsch
Dagblad
rijke mijnstreek
VOORZIET U VAN KLEEDING
VOOR DE a. s. FEESTDAGEN
HEEREN- en
KINDERKLEEDING
SUPRA COSTUUMS
Tugelastraat No. 32
0
ASBESTPLATEN
H. C. VAN MEEUWEN
N. V. Brandstoffenhandel
ï.h. N. v. BREEMEN A Co.
Beukenhoutskool
1
I. J.1JH - UMUIGEN
„GE MESTAD"
mam
m
NORTONPUTTEN
Haarlem
Gr. Houtsfr. 36
VRIJDAG a.s.
De Landbouwbank
WÈÊÊÊmz,
J. BAKKER.
Iftfeder gspSstsa
'ap maakt, maar liovoi "órVèr 01# zsn.
iflgodörij <tp zwiicfen eg te kifkeg nftar
do H. H. predikanten, die de verloochening,va.Ü,
Ohrtatus onverholen van don kaneel doen
bapren.
„Weet ds. van B. niet vraagt 'de Ia-
dender koe die kerken lee-g-gapr-eélot wor
den door de tegenstrijdige leeringen van
predikanten, die nodh letterlijke nQoh
ifignurlijko befeekenis aan vele woorden
dor H. Schrift toekennen, ia dat rol fa een
Ibékend- Boeddihiot daar kon optredenEn
dan volgt deze voor een protestant tooh
wel merkwaardige ibesohouwing.
Ds. v. B. acht de wettigfii-eid van Eet be
idt der gebouwen overtuigend to wezen door
de wetgeving der Staten. Maar waren die
onpartijdig? En zoo ze werkelijk boven de
partijen stonden, zou die wetgeving dan
Dok geschied zijn. ala ze alles voorzien had
den? Als ze voorzien hadden, dat hetgeen
door de vroegere bezitters waa tot stand
gebracht, door de nieuwe bezitters zelf
niet kon onderhonden worden? En zoo ze
♦ens niet onpartijdig waren?..
Gesteld eens, dat wat God verhoede
wij een bolsjewistische meerderheid in
de Staten kregen, die langs dien we® van
wetgeving al onze Ohr. sdhoien in bezit
nam. Ik zou er in zoo'n geval voor zijn,
toch oens te informeeren met welk recht
dit geschiedde. Maar mochten dan ook de
(katholieken niet vragen met wolk redht het
Burgerlijk Gezag aan hen als wettige be
zitters dia kerken ont-nam? En hebben
zich bovendien ook geen gevallen voor
gedaan van- plotselinge inbc-zitname waar
bij van een goedvinden van het Burg.
Gezag niets 'blijkt (b.v. te Roermond,
'e-Hertogenbesch. Breda, Haarlem en Am
sterdam?!"
Tot zoover de inzender in >,De Nederlander."
„Heel deze polemiek, enz. is schrijft de
,,Resb.", ongetwijfeld zeer teekenend voor den
geest onder de Protestanten: eenerziids het ge
voel, dat de voormalige Roomse he bedelhuizen
meer en meer te groot en te lastig worden
voor hun tegenwoordige bestemming, ander
zijds het groeiend besef, dat. er onrecht is be
gaan met indertijd die kerken aan de recht
matige eigenaars te ontnemen.
Een en ander wijst op oen niet te misken
nen kentering, welke slechts ons ten goede
kan komen.
Wij wachten intusschen alles behalve op het
volgroeien dier kentering. Integendeel: we
bouwen steeds nieuwe Godshuizenvaak groo-
ter dan ze ons ooit werden ontnomen. Zeo
openbaart zich ook in deze de niet te verwoes
ten groeikracht van het Katholicisme."
BENEPEN OPZET.
Onder bovenstaanclen titel lezen,' we ln
DE MAASB.": j
Wanneer zullen wij tjg eindelijk eens,
parmantig, werden allen bonepeh,club-
en kliekgees.tj die als een tuberculose ftan
Dezer dagen werd to Amsterdam ge
houden iets wat zeer weidsch werd be
titeld als een R.K. 'Kunstenaarscongres en.
later weer werd gequalificeerd als een Ka
tholieke landdag der kunst.
Toch bleek wat hier werd opgezet niets
(meer te" zijn dan een feestelijk onder-
onsje van den Amsterdamsehen 'Kunstkring;
vanouds „de Violier".
De R.K. Kunstenaars van Nederland
hadden aan dit congres part noch deel,
cn verscheidene deden ons hun beklag dat
zij van het voornemen tot het houden
van een dergelijk congres titel noch jota
-ernomen hadden. i j
Ook „de Nieuwe Eeuw" klaagde in haar
(Moet in d,ezen tijd1, nu alter krachten
voor het openbaar. Roctóspné leven 110.0-
4lg zal zijn," nu nog! altijd geofferd wor
den aan den engen clubgeest, waardoor
dp Violier zich altijd onderscheiden heeft.
Moet Nederland nu nog altijd gesugge
reerd worden dat er geé.n andere katho
lieke kunstenaars in ons goede Holland
leven dan Brom on Dun so lm ah^ namen
die men vijf- en twintig jaar geleden al1
las. ais er van „de Violier,1' sprake .was.
W
zoo
ons openbare katholiek leven vreet, voor
eens en voor goed op, zij te zetten.1!
't Wordt toch' inderdaad hoog tijd, .want
wat nu, weer in Amsterdam is geschied, doet
foch h'euscK wél wat erg. muf aan." -,
„WITTE FILMS".
Ongetwijfeld zal iedereen nog wol bekend
zijn de oprichting indertijd van de N. V. Mij.
tot Exploitatie van Witte films. Beae ven
nootschap heeft ten doel het doen vervaardi
gen, hoo-pen, verknopen, huren en verhuren
van films, teneinde de bioscopen met moreel
en artistiek goede, boeiende en eerste klas
films te kunnen gerieven en tevens lxaar
eigeu fabrikaat over de geheele wereld te
verspreiden. De vraag of de films moreel
goede zijn, wordt onderworpen aan het oor
deel der Ned. Vereen, tot veredeling d'er ci
nematografie.
Mede door het streven nu. van deze maat
schappij die te Haarlem is gevestigd
zal, daardoor in staat gesteld door de„Bens
films Comp." te den Haag v an week tot Week
een wit bisoseoop-programma worden uitge
bracht» welke programma's' vooraf door een
commissie worden gekeurd en bij welke keu
ring bepaalde eisohen zeer streng worden ge
handhaafd,
Ook te Haarlem zal voortaan geregeld een
wit programma worden vertoond» (Vanaf 2e
Pinksterdag in St. Bavo, daarna in den
Schouwburg Jansweg.)
Een der eerste films, die vertoond zullen
werden, is getiteld „1914" en Is vervaardigd
in de „Hollandla"-fabriek, alhier. Inbond is
mooi en boeiend en bewijst, dat er ook nog
wel andere films te fabriceeren zijn, die min
stens zooveel te genieten geven, dan da vele
vuige en onfrissche vertooningen, die men de
huidige bioscoopbezoekers te zien geeft.
De film „1914" tracht in grove, doch niette
min juiste trekken een beeld van het leven
vóór den oorlog weer te geven. Daartoe
v oert zü, uitgaande van de meenlng, dat elk
gezin een wereld! op zich zelve is, drie fami
lies voor oogen, van wie twee, hoewel in to
taal verschillende levensomstandigheden ver
•koerende, toch veel overeenkomst vertoonen.
Beiden bewonen de groote stad terwijl het 8e
gezin op het land woont,
- Het eerste gezin gaat in overmaat van
weelde en genot ten onder, terwijl het tweede
gezin, in de diepste armoede verkeerende,
door dein drank in cle afgrond der ellende
wordt gestort. Beide gezinnen, waarvan het
eene een kasteel, het andere een schamel zol
derkamertje bewoont, worden ten val gcU
bracht door de verleiding der groote stad,
'U ff
pojh bn^bcetacre nprt^t&ehfeA, waar.Yan Üe
hgelukkige kmdereü die kiftehtofferij zijn.
Ban verschijnt oök het derde gezin ten too-
neele, dat óp het land een rustig en tevreden
leven leidt. Hier lokt cis groote stad de jon-
gedochter nit haai'1 eenvoudig bestaan en
doet haar haar geboortedorpje vaarwel zeg
gen, Eenmaal in het grootsteedscbe leven ge
komen, ziet zij zich echter in al haar illu
sies bedrogen en na, haar verloofde als een
zwakkeling ten prooi aam bqoxQ hartstochten
te hebben zien vallen keert zjj naar buiten
ter'ug, waar zij weer de adem der gezondheid
voeR. te midden vön God's vrije natuur.
Dan komt de oorlog. Het landvolk zoowel
als de stedelingen offeren hun jongelingen
voor den grooten strijd. 'Bé roepstem van het
vaderland maakt allen gelijk. Het landmeisje
denkt nu aan het verleden. Zij ziet ze vallen
de goeden en slechten, allen met dezelfde of-
f er vaardigheid en zij gelooft aan en nieuseh-
dom, hetwelk gelouterd uit dien wereldstrijd
zal te voorschijn komen.
Een zeer mooie slot-scène vormt het einde
van deze boeiende witte film. Wij achten een
bezoek dan ook overwaard. Als de. komende
films ook van dit soort zullen zijn, en daar
twijfelen wij niet aan, voorspellen we de wit
te bioscoop volle zalen".
NA AFLOOP DER RAADSVER
KIEZINGEN.
Een avond van vreugde en jolijt, een feest
avond, vervuld van de echte Roomsche blijd
schap, was het gisteren' in het gebouw van de
St. jozefsgezellen aan de Jansstraat, waar,
daartoe door een vriendelijke circulaire uitge-
noodigd, de leden van de R.K. Pol. Prop.club
met hunne dames in feestvergadering bijeen
waren.
Niettegenstaande de totaal-uitslag der Raads
verkiezing een resultaat aangaf, dat ons niet ge
heel kon bevredigen» hebben de propagandisten
toch reden over hun werk tevreden te zijn; en om
nu daarop nog eens 'n terugblik te werpen, te
vens om de werkkracht, door de propagandisten
aan den dag gelegd, te beloonen, had' het be
stuur dezen avond georganiseerd.
•Hoewel het niet een vergadering was, zooals
wij die kennen van vroeger, met enthou
siaste redevoeringen en stormachtige toejuichin
gen, toch hebben dé muren van het gezellenge-
bouw gedreund door het applaus en luid weer
kaatst de golvende hoeras op onze leiders.
Toen het aanvangsuur had geslagen, was de
zaal geheel gevuld met genoodigden, w.o. de
gekozen raadsleden en het bestuur van dé R.I<.
Kiesvereeniging.
Met een geestig speeohje opende de heer Mr.
J. B. Bomans de vergadering en heette alle aan
wezigen welkom. Spr. herdacht het propaganda
werk dat is verricht en zeide, dat dit meer is
geweest, dan ooit bij eenige verkiezing het ge
val was. Bovendien is thans disciplinair en
systematisch gewerkt. De gehoorzaamheid aan
de leiding is nog nooit zoo uitgekomen, als bij
de afgeloopen verkiezingen en daarvan zal het
gevolg zijn, dat we ons Roomsche stemmend]-
Ier zullen zien stijgen 1
Nadat spr. dank gebracht had aan degenen,
die het propagandawerk financieel hadden ge
steund, wees hij. er op, dat de resultaten der ver
kiezingen in Haarlem niet onbevredigend zijn,
daar het stemmencijfer der Katholieken sinds de
Kamerverkiezingen aanmerkelijk is opgehaald.
Nu een nieuwe burgemeester van Haarlem is
benoemd, wilde spr. ook deze het welkom in de
stad Haarlem toeroepen. Als gij met oprecht
heid werkt, aldus spr., zal naast u staan de
Roomsch-Katholieke partij, die u zal steunen
g van de stad Haar-
èr tegen dat telkens
wordt geweerd en
ith>
Watervoorziening voer Huizen, Fa
brieken, Boerderijen en Inrichtingen.
Electrische Stoom- en Handpompen.
Electromotoren voor verschillende
toeleinden, van Va tot 70 P.K.
LAAGSTE NöTEERING. 3134
ORUKKERIJ
Nassaulaan 49, Haarlem.
Levert netjes, ving en
billijk 3051
Correspondentiekaarten
Ondertrouwcirculaires
Reclamekaarten
Geboortekaarten
Gelegenheids-Couverts
Rouwkaarten
Rouwcirculaires
Bidprentjes.
Briefhoofden
Labels
Handelsenveloppen
enz.
SPECIALITEIT IN
is voor publiciteit 91 de
het aangewezen biaü.Vraagi
gratis proefnummers aan bij
de administratie te Heerlen
vf"- 1
V'1
ia uw hroeid voor het bclan
lem! Toch protest-eerde spr.
een katholiek burgemeester -.-„w-u. w
noemde het onduldbaar, dat een katholiek nim
mer benoembaar schijnt voor dit ambt.
Tenslotte richtte spr. enkele woorden van hul
de aan het niet herkozen lid, Mr. Hagemeijer,
waarna spr. zijn rede sloot met de opmerking,
dat wij bereid zullen zijn met de socialisten te
regeeren alleen dan, wanneer zij erkennen het
zelf niet te kunnen en met toepassing van 100
pCt. van ons eigen program.
Een daverend applaus volgde op de woorden
van den voorzitter, waarna men geestdriftig ge
volg gaf aan diens uitnoodiging om het Wilhel
mus te zingen.
Het verdere gedeelte van den avond was ge
wijd aan muziek en humor, afgewisseld door de
goocheltoeren van professor Antonini. Het lui
mige gedeelte' had de heer Nieten op zich geno
men en heeft daarvoor op voortreffelijke wijze
gezorgd. Beide heeren hadden dan ook een groot
succes.
Tusschen de programmanummers werd nog
het woord gevoerd door den heer Mr. J. N. J. E.
Heerkens Thijssen, die geen oogenblik twijfelde
aan het raadslidmaatschap van den heer Mr.
Hagemeijer. Spr. vergeleek de raadsleden met
arhsten. Wij, Roomschen, hebben thans 9 artis-
ten in den raad. die verschillende instrumenten
bespelen. Doche zij zullen zorgen, dat de harmo
nie in 't corps behouden blijft, dan geven wij 'n
voorbeeld aan de gemeente, hoe het wezen moet.
De toekomst zal bewijzen welk muziekcorps in
den raad het sterkst is, maar spr. verklaarde, dat
de rechtsche fractie stemmen zal laten hooren,
waar Roomsch Haarlem trotsch op zal kunnen
zijn.
Ook hier bewees een luid applaus de instem
ming der vergadering met de gesproken woor
den'.
De chef der propaganda, de heer Brink
mann, bad thans voor een verrassing gezorgd.
Door hem werden eenige coupletten gezongen
mot betrekking tot de verkiezingen, met het ge
volg, dat de heer Brinkmann een dankbaar ap
plaus en den heer Mr. Bomans een donderende
ovatie ten deel viel.
Nadat de heer Brinkmann een opsomming
had gegegeven van den arbeid1, die door de R.K.
Piiopagandaclub is verricht, dankte de heer Vis
ser, namens de R.-K. Kiesvereeniging, het be
stuur en de leden van de propagandaclub voor
het ontzaglijke nut, dat door hen is verricht.
Hierna amuseerden de heer Nielen en Profes
sor Antonini de aanwezigen nog geruimen tijd
op kostelijke wijze.
Doch aan zulk een bijzonderen avond hoort
ook een bijzonder slot. Daarvoor had professor
Antonini zorg gedragen. Aan het einde van zijn
verrassende toeren, goochelde hij onder dave
rend applaus en luide toejuichingen de volgende
woorden op een papier: „Lang leve de .Propa-
ganda-club! Lai;g leve Mr. Bomans!" Voor
waar een schitterend slot.
Met den groet „Geloofd zij Jezus Christus"
sloot de heer Mr. Bomans de prachtig geslaagde
bijeenkomst, die na het zingen van „Aan U 0
Koning der Eeuwen" uiteen ging.
Tijdens de vergadering werden ververschin-
gen aangeboden.
Waai» gaan wij iieen?
Beeldende Kunst. Tentoon
stelling van etsen van Frank
Brang wijn.
In Smit's kunsthandel is tentoongesteld een
kleine doch interessante collectie etsen van
Frank Brangwijn.
Frank Brangwijn, zoon van een kunstzinnig
op achtjarigen leeftijd
dat hij zijn geboorteland verliet. Reeds als kind
had hij oog voor 't mooie dat hij zag op het
atelier van zijn vader en vooral kleurige weef
sels en borduurwerken konden hem in verruk
king brengen. Kleur was voor hem wat muziek
was voor den jongen Mozart. Thans is Brang
wijn een schilder met een vermaardheid, welke
verder rijkt dan de grenzen van Europa. Om
zijn muurschilderingen heeft men hem genoemd
een Michel Angelo van onzen tijd, terwijl hij-
ook een grafisch kunstenaar is van buitenge
wone beteekenis, zoo zelfs, dat hij vaak om zijn
etskunst het hoogst geschat wordt.
Het is dan ook zeker iets niet alledaagsch,
wat deze tentoonstelling ons biedt, hoewel de
vier en twintig werken, waardoor ze gevormd
wordt, slechts een gering deel uitmaken van het
grafische werk van den meester.
Brangwijn is een grafiker, voor wien de moge
lijkheden der techniek schier onbegrensd zijn. Hij
is een kunstenaar van het groote gebaar, een die
in krachtige taal vertelt van de dingen van het
leven, van den arbeid in de industrie en op het
land, van de volksgeneugten, kermissen en
markten. Grootsche ar.chitectuur-monumenten
zijn de hoofdmotieven voor vele zijner composi
ties. Hij groepeert de menschen voor en in de
ronding van een bruggenboog of aan den voet
van een hoog oprijzende kathedraal, waarheen
ze nu eens optrekken in processie, een ander
•maal er deel uitmaken van het levendige markt-
gedoe. De scheepswerven hebbeff voor hem hun
bekoring. Hij gaf het bouwen van een schip,
talrijke arbeiders werkend als nijvere bijen aan
den bouw van het zeekasteel, of een wrak dat
daar ligt als een machteloozen en toch ontzag-
wekkenden reus. We zien een groep trekkende
arbeiders van ongekend levendige actie, de rug
gen gekromd, de voeten vast op den grond ge
plant, zoo heeft Brangwijn's meesterhand ze iu
krachtige lijnen in de etsplaat.
In de etsen van Brangwijn treft de wonder
lijke speling van het licht Rembrandt werd ge
noemd een dichter van het licht, Brangwijn too-
vert er mede en weet fantastiscshe effecten te
voorschijn te roepen. Het licht heerscht voor hem
oppermachtig, het lijkt vaak louter fantasie, doch
van zooveel bekoring, dat men vergeet te vragen
waar het vandaan komt. Wat een groot kunste
naar vermag met de etsnaald te bereiken, toont
ons deze tentoonstelling, waarvan men oprecht
kan zeggen: „daar is iets schoons te zien."
M. v. d. W.
VAN ONZE RECHTBANK
Do Arrondissement-s Rechtbank te Haarlem
deod de volgende uitspraken:
M. R.. loopknecht to Zaandam, diefstal,
vrijgesprokenH. S., te Haarlem, dief
stal, 1 maand tuchtschool; G. L., metaalbewer
ker te Wormerveer, diefstal 7 boete of 1
week tuchtschoolP. M. II. v. d. K.> elecro-
monteur, 's-Gravenhage. diefstal. 9 maanden
gov. straf: G. J. en J. V.. viachventers te
Haarlem, diefstal, ieder 1 maand gev. straf;
J. A. J., fabrieksarbeider te Haarlem, diefstal,
15 boete of 2 weken tuchtschoolJ. P. v. E-,
winkelier te Haarlem, heling» 6 maanden gev»
strafJ. P., bloemist te Schoten, diefstal^ 4
maanden gev. straf: E. v. V.. O. T., Ie tuin-
derskneeht. 2e schipper, beiden te Alkmaar,
diefstal, ieder 6 maanden gev. straf: J. de L.,
fabrieksarbeider te Westzaan, diefstal, 2 maan
den gev. straf» G. K., wagenmaker te Nieuwea-
dam, diefstal» 4 maanden gev. straf: J. A. w
R., fabrieksarbeider te Krommenie, diefsjj0
1 jaar voorw. gev. straf.
Wij beschikken over eene groote, opnieuw aangevulde collectie
tot prijzen die voor elkeen te bereiken zijn.
DRAAGT
(CONFECTIE doch VOLMAAKTE PASVORM).
Zijn niet van aangemeten Kleeding te onderscheiden
Ondergeteekende heeft hiermede de eer het
geachte publiek te berichten dat hij
in het perceel
een geheel naar de eïschen des tijds ingerichte
zal openen en noodigt U beleefd tot een bezoek uit
AANBEVELEND, 3169
EERSTE ST. CERABDUS-KERK v. NEDERLAND.
"O, Oerardus! die vaak hebt getoond
Uwe macht en rijk'lijk hen beloont,
Die U eeren, zie, U vragen wij
Sta uw vrienden en vereerders bij!
Bijdragen voor de zeer noodige vergrooting der eerste St. Gerar-
DUS-Kerk van Nederland, worden dankbaar ontvangen doorH.
LURV1NK, Past. BARGER-OOSTERVELD, (post Nieuw-Dordrecht,
Drente). Wijze: Hemelhuis. 3038
BEIDE PINKSTERDAGEN DESLOTEü.
I ie UTRECHT
verstrekt op gemakkelijke voor
waarden gelden ter leen aan
landbouwers, neringdoenden en
anderen. 3028
Vertegenwoordigd door den Heer
L. J. VALLEIflTQOED
Gemeente-ontvanger te Halfweg.
Bij wien schriftelijk of mon
deling nadere Inlichtingen ziin
te verkrijgen. 1
Nijmeegsch cn Provinciaal Dagblad
heeft in STAD en PRO
VINCIE cle grootste opla
ge (ruin) 23000), wordt in
hoofdzaak gelezen door
koopkrachtigen Midden-
en Boerenstand en heeft
daardoor ongeëvenaarde
pubiiciteitswaarde.
Handelsannonces laag ta
rief. Vraagt proefnummers
efi prijsopgave. 30Ö2
PRIMA KWALITEIT TEOEN BILLIJKE PRIJZEN
WORDEN VOOR DIRECT 6ELEVERD DOOR
IN BOUWMATERIALEN
NARMENJANSWEO 11
TELEFOON 1653
Buiten Distributie k f 4.25 per H.L.
HOOFDKANTOOR FILIAAL
Bakenessergracht 78 Schouwtjeslaan 23.
TEL. 70 3072 TEL. 848.
en ut.
Paardenvleeschhouwerq
Go--
I.
