Van Overal
STADSNIEUWS
Kerk en School
Het Gezinsloon
groote Gezinnen
Vragenbus
ORDE EN ARBEID
Rechtszaken
a.8.
KORTE BERICHTEN
VERSCHENEN.
en de 7995
N.V. Drukkerij De Spaarnestad
HAAÜLEIK.
Se ailiankelijk is van den loonstunflaard In
120, die thane nog niet bti benadering ie vast
ie stellen.
Zoowel de verslagen als het beleid van het
hoofdbestuur werden na uitvoerige bespre
kingen goedgekeurd. j
Tot voorzitter werd gekozen do heer O. J.
v. d. Dries, te Utrecht
Spaansche griep en krankzinnigheid^ 1
Zn het „Ned. Tijdschr. voor Gen." beschrijft
Ar. E. J. M. Schade te 's-Hertogenbosch zes
gevallen van krankzinnigheid bij mimnm,
tengevolge van Spaansche griep. Eü ver
klaart die gevallen uit intoxicatie. In ver
band daarmee liet hij de patiënten sterk pur-
geeren en veel melk drinken. Zij werden al
len in afzondering verpleegd, ten deele bij ge
dempt licht. Allen zijn ln betrekkelijk kor
ten tijd als hersteld ontslagon. Ook bij vrou
wen deden zich eenige gevallen voor, die
gunstig afliepen.
Een pseudo-inspccteur. Toen "Woensdag
morgen een 15-jarig meisje een aangeteeken-
den brief had gehaald aan het hoofdpostkan
toor te Amsterdam, werd zij op straat aan
gesproken door een heer, die zelde inspec
teur van politie te zün en deze gelastte haar
den brief af te geven. Daar het meisje wei
gerde hieraan gevolg te geven, verzocht hij
haar hein te volgeu naar het hoofdbureau
van politie aan den Achterburgwal. Na een
paar gangen van hot hoofdbureau te hebben
ooorgeloopen, vroeg hij nogmaals om den
brief.
Toen het meisje zag, dat hij met den brief
het gebouw wilde verlaten, waarschuwde «ij
den agent-portier, die den man nazette. On
derweg wierp hij den brief weg. Spoedig
werd hij gegrepen en het bleek te zijn een
zekere IJ, een goede bekende bjj de politie.
Hot kastekort te GenAringen. Inzake 't
ontdekte kastekort in d® administratie van
den gemeenteontvanger te Gendringen, ver
nemen wij het volgende:
Beeds gerulmen tijd liepen in de gemeente
feruchten omtrent een aanzienlijk tekort bij
et 1 evensmiddelenbedrijf. Men sprak zelfs
van 8000. Teneinde die geruchten den kop
in te drnkken, heeft de burgemeester een ac-
ecuntants-ondea-zoek gelast, waajrbij inder
daad is gebleken, dat in 1916 de gemeenteont
vanger op de gemeenterekening een uitgave
van het levensmiddelenbedrijf heeft geboekt
van 75.314.62, terwijl dit bedrijf in werke
lijkheid heeft ontvangen 66,442.85; een be
drag van 8.872.27 ls dus niet verantwoord.
In een conferentie, die de ontvanger met B.
en W. over deze zaak had, heeft de heer S.
dit bedrag aangezuiverd en het geld alsnog
gestort ln de kas van het levensmiddelenbe
drijf. Financieel heeft de gemeente dus geen
nadeel. In de gemeente houdt deze mak de
gemoederen nogal bezig, hetgeen begrijpelijk
ls als men weet dat de heer 8. zijn ambt se
dert 1881 waarneemt en niet onbemiddeld is.
Als voorloopige maatregel heeft, zooals ge
meld, de raad den ontvanger thans voor een
maand geschorst.
Dot nat der draadlooze telegrafie. Men
Schrijft aan de „Msb.":
Eenige uren nadat gisteren de sleepboot
„Willem Barendsz", toebehoorende aan Bu
reau Wijsm.uller's Zeesleepvaart Maatschap
pij te 's-Gravenliage, van Botterdam naar
Marseille vertrokken was, werd door de ree-
derij een telegram ontvangen, meldende dat
er een Fransch zeilschip, groot 3500 tons, te
Las Palmas ln averij lag, welk zeilschip ver
zocht te worden gesleept naar Marseille.
Na dit bericht in behandeling genomen te
hebben besloot de. directeur des avonds 9 uur
eenige uren nadat de sleepboot vertrokken
was en zich op ruim 100 mijl van Hoek van
Holland bevond de „Willem Barendsz" per
draadlooze teegrafie terug te roepen, tenein
de nog eenige voorzieningen te treffen voor
deze zware sleep.
Na het bericht aan boord ontvangen te heb
ben keerde de sleepboot naar Rotterdam te
rug en arriveerde aldaar hedenmorgen te 8
urn
gehandeld met' art>1595 05. QRL en met Se
verplichting het .gehuurde in alle opzichten
goed te bewonen en het volgens, do be
stemming te gebruiken.
De rechtbank overwoog1 dat art. 159& niet
omvat het verhuren van gemeubileerde ka
mers, terwijl het beroep op de bepaling in
het huurcontract daarom niet opging, om
dat „overdoen van huur" slechts is op te
vatten als het door den huurder ln i$n
plaats tegenover den verhuurder stellen van
een derde, hetgeen niet geschiedt bij den
verhuur van eenige gemeubelde vertrekken
aan een derde, die daardoor in geenerlei
rechtsbetrekking tot den oorapronkelijken
verhuurder komt te staan.
Een dergelijk beding, dat men in bijna
alle gedrukte huurformulieren terugvindt,
wordt dan ook niet in dien zin opgevat, dat
het verhuren van gemeubileerde kamers zou
verboden zijn, al tracht men er den laatsten
tijd misbruik van te maken, ten einde de
door de ontbinding vrij gekomen woning voor
hooger prijs te verhuren.
Ten slotte besliste de rechtbank, dat het
verhuren van gemeubileerde kamers in een
buurt als de onderhavige niet in het alge
meen strydt met de bestemming van het
gehuurde, zoodat ,nu niet was betwist, dat
set huis behoorlijk en netjes werd bewoond,
de vordering tot ontbinding werd ontzegd.
Diefstal in het kamp te Millingen. De
schuldigen aan den diefstal of diefstallen in
Februari j.l. in het kamp te Millingen ge
pleegd zijn: W. M., 37 jaren, J. M. v. B., 25
jaar, en J. EL L., 16 jaren, allen afkomstig
uit 's-Gravenliage, die ex destijds tezamen op
uittrokken, om, zooals ze zeiden, werk te zoe
ken, doch naar ondersteld wordt, mc't de be
doeling om rondzwervend, van diefstal te le
ven.
Zij hadden 2 zakken met in het genoemde
kamp gestolen dekens bij zich en wilden
daarmede in Stroe op den trein, doch de sta
tionschef belette dat en waarschuwde do po
litie te Harskamp. De verdachten zijn toen
wel met achterlating van hun buit gevlucht,
doch ze werden weldra opgepikt door een
paar politiemannen in burgerkleeding.
De rechtbank te Zutphen veroordeelde de
beide eerstgenoemde beklaagden leder tot 1
jaar en 6 maanden gevangenisstraf en legde
aan den 3en, die door zijn oudere medebe-
klaagden schijnt te zijn verleid, een voor
waardelijke straf op.
Genoemde J. H. v. L., was alleen tegen die
nitspraak in hooger beroep gekomen en
stend do vorige week voor het Hof terecht,
bekende het hem ten laste gelegde, beloofde
(beterschap en vroeg aan het Hof een lichtere
straf.
Het Hof evenwel, heeft het vonnis der Znt-
phensehe rechtbank bevestigd»
het B.-KL yiafiJbureau Bullen Kunnen Eerden-
ken.
Daar zal dan inderdaad reden zijn tot jui
chen en bovenal worden we gestemd tot dank
baarheid aan God, die onzen arbeid zoo ruim
schoots zegende. Onder dien büzohderen ze
gen hoopt onze R--K. Vakbeweging voort te
gaan aan de afwerking harer grootsche taak.
Meer en meer komen de vruchten, welke
ons een meer christelijke ordening der men-
schelijke samenleving biedt, in het gericht
Dat zal onze kracht verdubbelen en one werk
verlichten.
Wij gaan dans voort, om met alle kracht
naar bulten en naar binnen te bewerken, dat
de Katholieke beginselen bij de reconstruc
tie der maatschappij bare weldadigen In
vloed zullen blijven uitoefenen.
De erkenning, dat aan de Katholieke so
lidariteit de leiding toekomt, dringt in bree
der kring door en versterkt daardoor in hoo-
ge mate den drang naar de practische bele
ving in het maatschappelijk leven.
Verder dan vdj ^.°or kort konden denken,
staan wij reeds op den weg, die voert tot ons
doel: „In de maatschappelijke verhoudingen
beersoha recht: en daardoor welvaart voor
allen."
Vr. Knnt u mi] een middel aangeven te
gen zweetvoeten?
Antw. Wendt u tot een geneesheer. Er
'bestaan wel middeltjes voor, doch uw ge-
neeesheer moet heoordeelen, of ze niet scha
delijk voor uw gezondheid zijn.
Vr. 1. Als men een dienstbode per maand
betaalt kan men baar dan per maand opzeg
gen of met 6 weken?
2.Als zij met 6 Mei in betrekking is geko
men en met 1 -Augustus weggaat, mag zij
dan den Godspenning behouden? Zij is door
haar mevrouw opgezegd.
Antw. 1. Met de maand. 2. Ja.
V r. Kunt u mij ook zeggen, of er in Haar
lem gelegenheid bestaat tot gratis loeren
voor chauffeur?
Antw. Zulk een gelegenheid bestaat, voor
zoover wij wgten niet. Opleiding kunt u vra
gen bij een automobielhandelaar.
Door de politie is proces-verbaal opge
maakt tegen een 18-jarigen jongen, wegens
het met een lont trachten brand te stichten
op een terrein van den heer Kröller, onder
Ede, te Hoenderloo.
In een hoschje nabij de buurtschap
-Dusschoten" bij Barneveld, heeft een bezem-
Dindersgeain, beslaande uit man, vrouw en
drie jonge kinderen, sedert eenigen tijd een
van takken gebouwde en met een mosdak be
dekt butje betrokken, waarvan de voorzijde
geheel open is. Een dun laagje stroo. op den
bodera uitgespreid, noodt tot liggen uit.
Toch verklaarde de bezembinders familie
over dit verblijf hoogst voldaan te zijn.
Do voorgenomen verkoop van het mooie
hosch te Rijs in Gaasterland gaat niet door.
Een der mooiste plekjes in Friesland wordt
daardoor behouden.
Woensdagmiddag omstreeks half vijf
laakte een oude man op het Koningsplein te
Amsterdam onder een motorwagen van lijn
2. De man lag reeds met beide beenen onder
$611 baanschuiver, docb. door bet snelle rem-
men van den wagenbestuurder stopte de
tram onmiddellijk en kwam de man met den
schrik vrij.
Nieuwe Katholieke Kerk. Binnenkort
zal door de N. V. Bouw- en Woningbureau
voorheen firma Schippers worden aangevan
gen met den bonw van een R.-K. Kerk. met
toren, aan den Wassonaargchen wog te 's-Gra-
venhage, volgens plannen van den architect
A. J. Kropholler te Scheveningen.
Mgr. L. J. H. Janssens f Te Horst
(Limb.) is Woensdag, in den ouderdom van
72 jaar overleden, de HoogEerw. Heer Mgr.
L. J. H. Janssens, Geheim Kamerheer van
Z. H. den Paus, kanunnik van het Kathe
draal Kapittel van het Bisdom Roermond,
Deken en Pastoor te Horst,
Woensdagmiddag kreeg een meisje nit
Üe Van Eisenachstraat te Amsterdam bij het
eten een stuk aardappel in de keel, waardoor
het kind gestikt is.
Onderhuur. In
de een benedenhui iiU^?n^ct. tetreffen-
Bcheveningen was de clausuïvlDfitra-at te
dat do huur noch geheel noch
aai: derden mocht worden overgedaan.
verhuurder vorderde voor de Rechtbank out-
binding dier overeenkomst, omdat de huur
der gemeubelde vertrekken iu dat huis had
verhuurd, waardoor ook in striid zou zijn
Staking in den woningbouw. De plaat
selijke Federatie van Bouwvakarbeiders te
Amsterdam deelt in een circulaire mede, dat
tengevolge van do huidige staking in de
bouwvakken de bouw van do volgende wo
ningen is stopgezet:
Buiksloterham, honderden gemeente-wo
ningen bij Thijssen en Hnfte; van de bouw-
vereeniging .Eigen Haard" 120; van de bouw-
vereeniging „Het Oosten" 120 en van do
bouwvereeniging „Over het U" 150 woningen.
R.-K. Vakbeweging. In „De R.-K. Vak
beweging" lezen we:
„De groote kracht, waarmede in onze R.-K.
Vakbeweging aan den nummei-ieken uitbouw
wordt gewerkt, leidt tot resultaten, welke tot
groote dankbaarheid stemmen.
Het gaat met ;een steeds sneller tempo
vocruit.
Werd in den loop van bet vorig jaar nog
gepeinsd op bijzondere propagauda-middelen,
om te (bewerken, dat het 10-jarig bestaan van
het Vakbureau, op 18 Juni as., met 100.000 le
den zou gevierd kunnen worden, reeds in de
eerste maand van 1919 passeerde ons lodental
de 100.000 en het ging zelfs in het eerste
kwartaal de 110.000 te boven.
De stoutste optimisten onder ons hadden
dezen groei niet durven voorspellen.
Wel zijn wij er aan gewoon geraakt, dat de
grootste optimisten bun verwachtingen altijd
nog to laag stellen; doch, zooals het in de
laatste 6 a 7 maanden met onze beweging
vooruitgaat, overtreft onze stoutste verwach
tingen."
Het blad geeft dan een staat, waaruit blijkt,
„dat de bij het Vakbureau aangesloten Vak
honden van 1 Januari tot 1 April 1919 met
niet minder clan 15266 leden zijn vooruit ge
gaan.
Dit cijfer is nog hooger als dat over de
eerste helft van het vorig jaar.
Als deze groei zóó doorgaat, dan stijgt het
ledeneijfer Ln dit jaar met 61064 en komen
wij aan de 158682 leden, of een relatieven
groei van 62 pet.
Velen zullen misschien glimlachen, als we
reeds op dit eerste kwartaal verwachtingen
bonwen voor het geheele jaar.
Toch hebben wij reden om zelf nog op hoo
ger cijfer te hopen. Meer dan één vakbond
ziet zijnen groei toenemen. Zoo telde per 1
Juni de R.-K. Bouwvakarbeidersbond tegen
do i7ooo leden en was do R.-K. Metaalbewer-
leden gepasseerd.
mcntccl de xajooQ1 dat wo mo~
RAAD VAN ARBEID.
Tegen gisterenavond had de heer Michielsen,
voorzitter van den Raad van Arbeid te Haar
lem, in het gebouw van den Raad, aan het Sta
ten Bolwerk 1, alle organisaties van werkge
vers en werknemers, tot een bespreking uitge-
noodigd.
De Raad is magnifiek gehuisvest in de villa,
vroeger bewoond door mevr. Mirandolle, maar
voor niet-Haarlemmers is Staten Bolwerk 1, wat
moeilijk te vinden.
Niettemin hadden ruim 60 organisaties aan
den oproep gehoor gegeven-, ook nog ondanks
het feit dat de convocatie all6én per advertentie
was geschied, wat wel pleit voor de deugdelijk
heid van deze soort publicatie.
Bij de bespreking was mede aanwezig het
kader van den Raad van Arbeid.
De heer Michielsen heette de heeren welkom
en sprak begrijpelijkerwijze zijn groote vreugde
over de opkomst uit en gat een koïte uiteen
zetting van het werk dat gedaan zal moeten
worden door den Raad van Arbeid. In den
breode hebben wij dat indertijd reeds in een
artikeltje uiteengezet. Enkele punten releveeren
wij hier nog even. Op 3 December a.s. treedt de
invaliditeitswet in werking en moet de Raad
zijn werk dus kunnen aanvangen. Over een jaar
ongeveer zal ook de Ziektewet onder 's Kaads
administratie vallen. Vóór 3 December moeten
alle verzekeringspiichtigen in den kring Haar
lem, een 40.000, ingeschreven en geadmini
streerd zijn bij den Raad v. Arbeid. De Raad
bestaat uit een voorzitter, nu reeds benoemd, en
acht leden, voor de helft gekozen uit de weikge-
vers en voor de helft uit de werknemers. De
eerste maal worden zij benoemd door den mi
nister. Dit zal weldra piaats hebben. Loonge-
schillen worden, zooals ten onrechte gemeend
werd, door den R. v. A. niet oehandeid.
De heer Michielsen wees er in zijn inleiding
op dat deze eerste vergadering er eene was ter
kennismaking met de organisaties. Hij wilde er
in zien e enerkenniag Van de organisaties, door
hem, als voorzitter van den R. v. A., die de me
dewerking der organisaties op prijs stelt en er be
hoefte aan heeft en van den anderen kant zag
spr. in dé opkomst een toezegging zoowel van
werkgevers als werknemers dat zij die mede
werking zullen verkenen en contact willen heb
ben met den R. v. A. Spr- hoopt dat uit de sa-
mensprekingen het licht der waarheid zal voor
komen.
De heer Michielsen vroeg om te beginnen dé
medewerking der organisaties bi;j de inschrijving
der verzekeringspiichtigen "ij de invulling
der formulieren. Deze wera hem vanuit de ver
gadering toegezegd. Overeengekomen word dat
de organisaties n' aantal formulieren zuilen ont
vangen, om dif door haar leden te doen invul
len en dat zij hen daarbij behulpzaam zijn. Tevens
deelde hij mede dat binnenkort een bemerkt aan
tal formulieren zullen worden uitgegeven, die
dan ingevuld zullen worden en terugbezorgd
bij den R. v. A. opdat het personeel in praktijk
kan brengen wat het theoretisch heeft geleerd.
De directies van de Werf Conrad, Figee, E. S.
M. en de firma Beijues hemen daartoe mede
werking toegezegd, zoodat deze formulieren op
die •werkplaatsen zullen worden ingevuld. Ook
hiervoor vroeg spr. meckwerkiög.
Hierna was gelegenheid tot het stellen van
vragen, waarvan druk gebruik werd gemaakt.
De heer Dijk', van den Haarlemschen Bestuur-
dersbond, vond het o.m. goed gezien van den
voorzitter op deze wijze de^ organisaties te ken
nen en zegde een loyale medewerking toe. Voorts
gaf hij eenige practische wenken.
Uit de antwoorden op de gestelde vragen
bleek o. m. dat niet verzekeringsplichtig zijn
het spoorwegpersoneel, echter wel het personeel
der E. S. M. en N. Z. H. T. M., het overheids
personeel erf die werklieden, die een pensioenre
geling hebben van overheidswege goedgekeurd.
De vergadering had een aangenaam en
vruchtbaar verloop.
Door den voorzitter werden eenige inlichten
de nota-s wegezegtt over de wencmg van aen
Raad van Arbeid.
DE H. B. 8. SPORTBEESTEN.
Het H. F. C.-terrein had gistermiddag ©en
feestelijk aanzien en, ondanks de wind en de
de BPelen en wedstrijden der
H. B. ö.-leerlingen uitstekend geslaagd.
Er was veel belangstellingen. Ook verschil
lende autoriteiten vereerden het feest door
hun bezoek, o-a. B. en W., de commissie van
toezicht op het M. O., de voorzitter van den
bond voor lichamelijke opvoeding e.a.
Te ongeveer één uur begonnen de eerste
spelen, zooals hardloopen, speerwerpen, hóóg-
en vèr-sprlngen en dergelijken, die een zeer
geregeld verloop hadden. Tegen twee uur
werd de feestvreugde nog verhoogd door de
vioolijke toonen van een muziekkorps en
werd begonnen met het tweede gedeelte van
het programma. De vrije oefeningen der eer
ste klasstm slaagden uitstekend. De estafette
loop gaf enkele zeer spannende momenten,
en de renners werden meermalen levendig
toegejuicht
Voor het een en ander waren prijzen be
schikbaar gesteld, ook door belangstellenden
waren mooie prijzen uitgedoofd, on. door dr
M. Bruyel en den heer W. Dyserinck.
Do halteroefeningen, die op de maat der
muziek als het ware automatisch uitgevoerd
werden, waren zeer aardig.
De 1500 M. wedloop, waaraan slechts 10 jon
gelui meededen, had zeer veel belangstelling
en de eorstaangokomene werd uitbundig toe
gejuicht en door de fotografen, die bij tien
tallen rondliepen, vereeuwigd»
De stokoefeningen werden oorret uitge
voerd, terwijl de hindernisbaan menigmaal
de lachspieren in beweging bracht
Een woord van hulde komt zeker toe aan
al degenen, bijzonder aan de heeren Martin
en Goeting alsook de leerlingen van de hoog
ste klasse der Kweekschool, die geheel be
langloos de jury uitmaakten, die zich voor
het welslagen van dezen dag zooveel moeite
hebben getroost.
De prijzen, meest sportartikelen, werden met
een toepasselijk woordie aan dó winnaars
uitgereikt,
BIJ TEYLER,
Toen ik in het midden der vorige week de
uitnoodiging ontving om de tijdelijke ten
toonstelling te bezoeken, was mijn plan zoo
spoedig mogelijk te gaan. Nu, deze etsen, gra
vures en enkele teekeningen, door Jacques
callot, zijn het bezichtigen meer dan waard.
Misschien mag ik hier herinneren, dat Cal
lot in 1593 te Nancy in Lotharingen is gebo
ren en aldaar in 1615 overleed. Hij was gra
veur en schilder en bezat een stout genie vol
fantasie. Hij bad een krachtige manier van
teekenen en was in zijn gravure heel fijn en
had tot leermeesters Ph. Thomassen en Jules
Parigi. Al die ongeveer 200 nummers te noe
men is ondoenlijk. In elk genre trof ik werk
van hem aan, maar vooral veel nit het leven
van Jezus en de Heiligen. Treffend ook voor
dezen tijd is de serie oorlogsbeelden, bij 't
zien waarvan we ons de.vele bloedige en
monsterachtige tooneelen nit de afgeloopen
vier jaar herinneren. De serie opent met een
drietal portretten van callor calcdgrapb^a
fort. I-aat 11c nocimon: Hainllia en
OtuiBtns, de voetwassing-, bet Av-orwtmaal,
La petite passion, Jezus' Intocht in Jeruza
lem, Moord op Joannés den Dooper, Paalas,
Portret van Claude Deruct, Antellensis, Se
nator Florentinus, Racterportret van Louis
de Lorraine, Franciseus de Medioi, Combat
h la banier, Lepia-teekeuing van een veldr
slag. No. 154 is oen origineeL
La petite foire de Gindeville, eerste staat,
zeer zeldzaam. La grande foire de Florence,
eerste staat. Carricaturen geven o.a. Varie
figure oorbi de la copo. Cetto ln TirenzJ, anno
1612.
In de bovenzaal ls een kerncollectie van
aquarellen, pastelteekeningen, potloodteeke-
ningen.
Vele dezer had ik al meer op een zomer-
expositie bij Teyler gezien, maar toch door
hun schoonheid bekooren ze altijd weer, bijv.
Pastel Ruïne van van Breero, door H. H. Sa-
vrij; aq. Stadsgezicht van Mastenbriek; por
tret van Jozef Israëls; pastel Volendammers
door Paul Rink.
Enkele nieuwe zag ik, die ook allen lof ver
dienen, nul. een Sepia-teek. gezicht op Tholen,
pastel Stormweer, door Th. de Bock, Op de
Veemarkt van W. de Zwart; aq. la Crense,
door J. Jeannot.
Afzonderlijke vermelding verdienen jde
volgende tot do jongste aankoopen beboo-
rend:
Dakzicht, aq. van H. F. Boot, dat we voor
eenige maanden op een -tentoonstelling van
„Kunst zaj ons Doel" zagen.
Twee kinderportretten van C. Spoor. Ze
stellen des schilders een paar zijner kinderen
voor en zijn ware juweoltjes.
Aq. Schapen in de sneeuw, door ter Meulen.
Pastel Belgische vluchteling doen Leo
Gestel.
Uzersmederij, aq. H. Heyenbrock.
Jongetje met de ekster, teeken. in roodaar
de door Eduard Koning.
Summa summarum. Wie dezen zomer Tey
ler gaat bezoeken mag deze tijdelijke tentoon
stelling niet vergetey
«ioor Mr. 7. B. BOMANS, Ud der
Tweede Kamer
ting* APe^i?^' bi)' getaJlen belangrijke kor
ting. AJle prijzen verhoogd met 5 volgens
de bepaling van den Nfderl. Uijeversbond.
Men gelieve bestellingen te richten tot de
TROU MOET BLIJ CK EN.
De gemeente Haarlem kocht voor eenigen
tijd het Sociëteitsgebouw van „Tron", aan de
Groote Markt, hoek Groote Houtstraat, aan.
Bedoeling is blijkbaar do toegang tot ge
noemde hoofdstraat te verbroeden. Eer
lang zal dus het gebouw onder sloopetrs han
den vallen. Daarmede gaat wel geen voor
werp an oude kunst verloren, maar bet
wekt herinneringen op uit het verre verleden
en herinnert aan het bezit van kunstschatteen
Hier behoeft niet herinnerd te worden aan
dén grooten invloed der Rederijkers qp de
vaderl&ndsche letterkunde en poëzie en de
tooneelspeelkunst. Naar buiten is evenwel
minder bekend dat nog altijd de outSe gilde-
nam-en als Keizer, Prins en Facto-r nog
u«>me/u «uw xxvioo*) 1 o t7P Tl
bij de Sociëteit Trouw moet Blijken
Als laatste levende herinnering aan de roem
ruchte Rederijkerskamer der 1 elikamsten
met bovenstaand devies dient XïQo < id j<T&r
in jaar uit het jaardicht. Gaarne zouden wij
hier meer vertellen van de schitter0n<!e.Larit-
juweelen" van de opvoeringen in do open
lucht. Laten wij alleen wakker roepen
Ohet groote concours van 1606, waarbij ais
bij eiken wedstrijd der Jtederijkera Haarlem
„vol" was. Ieder, ook de spelers, gaven een
bijdrage en wel voor een loterij. .Uit de op
brengst daarvan is het .Oudemannenhuis ge
bouwd, dgt nu dienst doet als Frans Hals»
museum. De prachtgevel op het binnenplein
van Lieven de Keij js wereldbekend.
Van het bovengenoemde Rederijkersfeest,
d4t op uitnoodiging van „Trou" en oj> ver
zoek der Stedelijke Regeering in 16ü6"plaats
had, zijn de blazoenen nog aanwezig. Ze zijn
wel niet alle 15 van evenveel kunstwaarde,
maar toch bevinden zich er eenige onder,
die zelfs een kunstverzameling tot eer zonden
strekken. Als voortbrengselen van 16e en 17e
eeuwsche schilderkunst verdienen ze alle op
merking. Dan noemen wij nog ais voorwerpen
Van fraaie kunst eenige fraaie gobelins.
In aansluiting hiermede nemen wij nog
wat onlange de „O. H. Crt." over de Bocitei
v,Trou moet Bljjcken" schreef:
Is er in het geschiedkundig leven onzer
natie een plek,, meer genoemd dan de Groote
Markt te Haarlem?
En aan deze beroemde plek gronde staal
de Sociëteit „Trou moet jBlijcken". Doch de
dagen zijn nu geteld, dat haro ramen nog
op de Groote Markt zullen uitzien. En dan'
zal er weer een oud gedeelte Haarlem ver
dwenen zijn, welks geschiedenis reeds in
de 16e eeuw aanvangt. .Want in 1503 moet
volgens oude oorkonden in Haarlem de Ka
mer der. Pellikanisten zijn opgericht ,eeri
rederijkerskamer,, die als een van de oud
ste in Haarlem bekend staat. Doch deze
rederijkerskamer heeft niet altijd haar zetel
gehad op de plaats .waar nu de Sociëteit
staat. De Pellikanisten hebben in de zeven
tiende eeuw hunne vergaderingen gehouden
in een gebouw aan de Kleine Houtstraat.
Dit gebouw schijnt in vroegeren tijd ook
steeds bekend te zijn geweest als „de Pelii
caen", want in de „Oprechte Haart. .Cou
rant" van 6 September 1666 komt een ad
vertentie voor, waarin genoemd huis, dat ge
vestigd Was, waar thans het _perceel no. 37
Kleine Houtstraat 8-taat, in welks gevel nog
©en gedenksteen is te vinden, verkocht zou
worrlen.
^laar eerst na allerhande omzwervingen
in Haarlem plaatste de rederijkorskamer,
in 1787 voor goed zijn zetel aan de Groote
Markt, eigenlijk toen nog de Groote Hout
straat.
In 1808 breidde „Trou moet Blijcken" hare
lokalen uit door aankoop van het huis, dat
op den hoek der Groote Markt en Grooio
Houtstraat stond, terwijl zij daarna nog in
1815 het daarnaast gelegen perceel aankocht.
„Ttou" was in het jaar 1836 door aankoop
in het bezit gekomen van een huis in d»
Spekstraat, dat men wenschte te besremiecn,
tot meerdere uitbreiding der sociëteits loka
len. Volgens de plannen van de Jlaarksn-
sehen architect J. D. Zocher werd nu het
sociëteitsgebouw gesticht, dat tot aan den
bouw van de tegenwoordig bestaande socië-
teitslokalen in 1879 heeft bestaan.
Volledig zijn de verschil lend o leerlingen
die voor de uitbreidingen noodig waren,, af
gelost. Men deelde de schuld ondeT «dkandisj^
hetzij yi rentelooze Voorschotten of m 3-
pCt. rentegevende aandeelen,, welko bij het
afsterven of verlaten der Kamer naar den-
opvolger overgingen. Daarenboven werd id
1765 bepaald,, toen gedurende «enigs jaren
de jaartijksche rekening met een nadeeiig
saldo sloot, dat telkenjare het tekort onder
de broeders verdeeld moest worden. Deze
goede gewoonte is tot 1806 bewaard gewor
den.
In 1839 'werd besloten een buitonsociëteit
op te richten welk gebouw f 19.000 kostte.
In 1862 waren er reeds plannen tot ver
bouwing van de lokalen aan de Groote Markt
daar meer en meer bleek, dat deze te kle-ln
werden
Doch eerst in 1874 ging men tot aankoop
van het hoekhuis Groote Houbrtx:<atSpek
straat over. Er werd toen een prijsvaag uit
geschreven voor 't bouwen van een sociëteits
gebouw. Onder de plannen was er een van
den titrechtschen architect A. J. van der
Beek, aan wien werd opgedragen een nieuw
plan te maken volgens welk plan de tegen
woordige sociëteit is gebouwd. De heer P.
A. Kaasveld,, alhier werd voor f 56.000 aan-
nemér van liet werk.
Do eerste steen werd den Ssfcen Sojvtam-
ber 1879 gelegd en op 7 Getob®* 1880 werd
het gebouw voor de leden geopend.
Daarom mag men gerust z -ggen„ d*fr££
met het verdwijnen van ,„Trcu" v»n
to Markt een brok oiid-Hn^*
en tot de geschiedenis behooren.
Gevonden voorwerpen. Terug to bekomen
bij W. Treffers, L. Heerenvest 12 rd.. premie-
loten J. Nij-huis. Ged. Volderasrscbt 20. fiete
pompJ. Geels, Raaks 16. sportriemH.
Schooten, KI, Houtstraat 114 rd,. dameghand-
6öhoen; E. Jansen. Raaks 26. reticule met ia'
houd; O. Pannekoek. Jaoobijn-estraat 87. po»--
temonnaie met inhe#d: A. v. Herwaarden,
Hapestraat 19. brilB. Zoetelief. Bursrwal 27
zilverbon; A. v. Hamersfeld» A. L. Dy»eriiiok-
straat 13. rozenkrans: S. Spanjaard. Romoleff'
straat 37, huissleutel: R. Hire. -Pree. Steinetr.
56. kinderarmband: N. Ekbout. Ziilvo®"
fabriekfipenniiigi} J. Bouwen,
14, medaillon-
v -
