Min IUH COURANT
BUITENLAND
Parlementaire Kroniek.
FEUILLETON
De Ondergang van een
Wereldmacht.
De gebeurtenissen van den dag.
Maandag 16 Juni Tweede Blad
GEMENGDE BUITENLANDSCHE BERICHTEN
roman UIT het poolscil
(Wordt vervolgd.
Den Haag, 15 Juni.
De afgeloopen perlementaire week heeft
twee herinneringen nagelaten, welke wel
zeer groote contrasten voranen. Ten eerste de
eenvoudige, maar vérstrekkende daad van de
stemming over de onderwijs-salariswet. Al
leen de drie communisten hadden den treu-
rigen moed tegen te stemmen; maar de ove
rige aanwezige 87 leden stemden voor, daar
mee twee zeer voorname beginselen vastleg
gend, n.m. dat het onderwijs voortaan Rij ks-
z a a 'k zal zijn en dus de concurrentie der ge
meenten voor goed uit is; en vervolgens er
kend de i'inancieele gelijkstelling van open
haar en bijzonder onderwijs.
Het was een gewichtig oogenblik in ons
parlementaire leven; welverdiend was de
hulde, welke Minister De Visser werd ge
bracht gelukkig ook van verschillende le
den der linkerzijde maar de gelukwen-
aclien gingen toch verder dan den persoon
van den kundigen bewindsman: al wat recht-
stliapen denkt in Nederland, voelde die
beslissing als een opluchting, dat eindelijk de
niaterieele positie van de onderwij-zers drage
lijk geregeld Is; dat wij van den ellendigen
jacht der gemeerrtebesturen af zijn, om el
kaar door opdrijven van salarissen, de beste
onderwijskrachten af te snoepen, wat dan te
vens tot een minderwaardig politiek spelle
tje werd in den Raad; een verademing ook,
daf er nu een einde komt aan de salarisacties
der onderwijzers, een actie, die helaas voor
ïen groot deel noodig was, maar die men van
deze ambtenaren toch ongaarne zag.
Op deze gewichtige daad volgde aanstonds
de parlementaire dwaasheid van een inter
polatie over de In beslagneming van de ver-
laling van den Franschen roman „De Hel".
Er is in dit blad reeds het een en ander over
dit onderwerp geschreven, zoodat ik met en
kele korte opmerkingen kan volstaan.
Tn 't debat over Barbusse's werk in de Ka
mer, frappeerde vooral deze twee dingen; ten
eerste de ongerijmde opzet en ten tweede de
brutaliteit, waarmee onbevoegden zich op
werpen. De in beslagneming van het werk is
geschied op last van de provureus-generaal.
En nu geldt in ons vrije Nederland, welks
rechtspraak een zeer goeden naam heeft, de
regel, dat de rechter onafhankelijk is. Boven
dien is in deze zaak een proces uitgelokt, zoo
dat men tot in hoogste ressort Jnstltia aan 't
werk kan zien.
Wat heeft het nu voor zin, deze daad van
den Haagsohen procureur-generaal tot voor
werp van debat in de Kamer to maken. Hot
standpunt van Minister Heemskerk, door den
heer De Savornin Lohman nog eens onder
streep!, was daarom volkomen juist, dat zul
ke praatjes in de Kamer niet thuis behoor
den. De Minister van Justitie weigerde dan
ook eenvoudig om er op in te gaan. En hier
mede waren David Wijnkoop en zijn schild
knaap "Kleerekoper tot Don Qulcbqrtte en
Sancho Pancha gemaakt. Jammer, dat de
Kamer deze beide kwaadaardige figuurtjes
niet in bun schamelheid heeft laten staan.
Want, hoe verdienstelijk dr. Deckers de vuil
aardigheid der campagne tegen de inbeslag
neming en den slnisteren inhoud van „De
Hel" ook aan den kaak stelde, hij leverde tooh
de stof voor het debat, waarop David en
vriend A. B. K. gewacht hadden. De gelegen
heid, welke de Minister hun onthield, om een
kvasi zedelijkheids- en kunstdebat op te zet
ten, werd hun daarmee aan de hand gedaan.
En terwijl daar achter de groene tafel de
Ministers Aalberse en Van IJsselsteyn zaten
te wachten om de behandeling van do oor-
logszeeongevallenwet in te leiden, werd de
kostbare parlementaire tijd verknoeid met
oen woordenstrijd over de „kunst"-waarde
van een goddeloos en door en door onzedelijk
litterair product.
Wij zouden wel eens willen lezen in de har
ten en nieren van de zeelieden en vissohers,
die vernemen, dat Davidje en Kleerekoper
hun zaak laten rusten, om te zwammen over
k,ManrT w'aar halen ooik afgescheiden daar
van deze roode snuiters de verwaandheid
vandaan om te bCoordeelen, wat kunst en wat
zedelijk 5si Onlangs had in den Amsterdam-
zchen gemeenteraad een roode broeder, de
heer Loopuyt, de onbeschaamdheid, om een
ontwerp tot verbreeding van een Btraat af
te keuren van niemand minder dan een eer
ste klasse architect, de Bazel, nota bene door
dienzelfden Raad tot adviseur van hetstads
schoen benoemd! En nu komen menschen als
David Wijnkoop en Abraham Kleerekoper t
recht opeisehen, om uit te maken, wat kunst
en zedelijkheid ia en wenechen hun oordeel
daarover als maatstaf aan te leggen voor de
rechterlijke macht. Een proourear generaal
mag door opleiding en practijk meen en, eeni-
£en kjjk op de menschenziel te hebben en op
den invloed, welke van een werkelijk of kwa-
si kunstenaar of artist, die zijn talenten mis
bruikt, op de massa uitgaatneen, zeggen
David en zijn paladijn, dat zulten wij beoor-
deelen; de rechterlijke macht blijve daar met
haar vingers af! Wanneer dat democratie
moet heeten, dan zou een dergelijke democra
tie ons spoedig moreel, etisck en aesthetiseh
naar den kelder voeren. De Hemel beware
ons voor dergelijke „democraten".
Behalve het duivelsoh lawaai over „De
Hel" heeft de Kamer een kalme week achter
den rug. Woensdag zag de Kamer kans drie
wetsontwerpen af te handelen en aan 't vier
de te beginnen. Het eerste betrof een buiten
gewoon crediet aan den Minister van Oorlog,
zooals ge in het verslag hebt kunnen lezen.
Zoo'n gelegenheid wordt door sommige le
den steeds aangegrepen om dingen te zeggen,
die eigenlijk met het ontwerp niets te maken
hebben, maar nu eenmaal nergens anders on
der dak kunnen worden gebracht. Dit nu is
niet zoo erg, wanneer de opmerkingen werke
lijk van ernstigen aard zijn. Maar het genre
van den eeuwig-lamenteerenden heer Ter
Laan is van een zeer vervelend soort. Men
zou hem den detaillist kunnen noemen, want
hij en de heer Van Beresteyn zijn werkelijk
specialiteiten in het bijeenbrengen van klei
nigheden en futuliteiten. Zoo wist de heer
Ter Laan thans weer tal van gevallen op te
semmen, waarin op een klaagschrift van A
nog geen antwoord was ontvangen, waarin
het departement de verzoeken van B. en C.
enz. enz. nog niet had afgedaan. Zeer ter
snede merkte Minister Von Densau op en
dit mogen alle vertegenwoordigers van het
genre-Ter Laan in aUe pub li ekreeh terl ijk e
colleges zich wel eens aantrekken dat men
beter doet met de klachten zijner „cliënten"
eerst eens naar het departement te gaan; de
menschen zijn dan gauwer geholpen en de na
tionale tijd kan voor gewichtiger dingen van
algemeen belang worden gebruikt.
Wat de beteekenis vau de methode-Ter
Laan is, moge nog eens blijken uit dit feit:
er wordt gemopperd over de schrielheid van
het departement van Oorlog inzake de ver
goedingen. Welnu, do Minister deelde mee,
dat iemand steun had gevraagd, die bij nader
onderzode een inkomen van25.000 per
jaar bleek te hebben! Of het ook noodig is,
dat er onderzoek wordt gedaan.
Minister von Geusau blijkt voorts vast te
houden aan zijn plan van legerhervorming
en inkrimping der weermacht. Van da lich
ting 1918 zijn nog slechts 2 ploegen in dienst,
terwijl van de lichting 1919 nog pas 1/3 deel
is opgeroepen. Teekenend was, dat de sociaal
democraten, die tot nog toe vóór de mobllisa-
tie-credieten hebben gestemd, of wel bij de
stemming weg liepen, thans, met de commu
nisten tegen stemden; d< zweep van Wijn
koop!
Bij een tweede wetsontwerp, dat beoogde
de gelegenheid open te stellen voor land-
stormplichtigen in werkelijken dienst om
vrijwillig onder de wapenen te blijven tot 81
Juli ajs. deed zich het geval voor, dat de
heer Ter Laan ontevreden was.
Hij wilde de mannetjes dadelijk naar huis
sturen, denkt ut Mis; hij wilde ze een half
jaar langer dan de Minister onder de wape
nen laten! „Maar gij gaat ons volk vermili-
tairiseeren!" Wierp toen de heer Marcharrt
do socialistische militaire specialiteit tegen.
En heel de Kamer, behalve de sociaal-de
mocraten, stemde tegen dit milltairlstlscii
amendement-Ter Laan. Men kan toch rare
dingen beleven!
De Kamer heeft 't verder onder de krachtige
leiding van mr. Fock klaar gespeeld, om de
interpellatie-manie van den heer Wijnkoop
tot óéne relletje over het verboden boek te
beperken. Protesten over de Russische krijgs
gevangenen, het niet-toelaten van een gerant
der sovjet-republiek en dergelijke blijven
voorloopig in petto; zoodat wij den polsslag
van den tijd nog even zwakjes konden voelen
in de behandeling van de noodwet tot wijzi
ging der Zeeongevallenwet. Dit is eigenlijk
een nood-noodwet. Want reeds in 1915 werd
een ontwerp ingediend tot bescherming der
slachtoffers van den oorlog en hunne nage
laten betrekkingen. Nu de oorlog uit is en er
nog geen definitieve ongevallenwet voor zee
lieden en visschers gereed kan komen, moest
de laatste noodwet gewijzigd worden.
Voor geboren opposanten ais Heykoop na
tuurlijk een mooie gelegenheid om zich ge-
ergerd te toonen en een b reeder e regeling te
vragen, waardoor feitelijk het ontwerp op de
lange baan werd geschoven. De Regeering
liet zich inmiddels niet om den tuin leiden.
De Ministers Aalberse en Van IJsselsteyn
zetten krachtig door en kregen de meerder
heid der Kamer aan hun zijde. Nu zullen
„Het Volk" en de „Tribune" den zeelleden en
visschers wel weer toeroepen: gij hebt geen
ziekteverzekering (welke in de definitieve
wet komt) en die hadden wij n willen geven.
Maar een half ei is altijd nog beter dan een
leege dop; en met die looze eierschaal zou
den onze zeevaarders zijn afgescheept, had
den Heykoop ca. hun zin gekegen.
De Kamer is verder voor het scheiden Vrij
dag nog begonnen aan het wetsontwerp op de
„Keuring en aanduiding van waren".Dit ont
werp bedoelt een keuringsdienst in te stellen,
in het belang der volksgezondheid, die zich
over het geheele land zal uitstrekken. In onze
groote gemeenten bestonden zulke plaatselij
ke keuringsdiensten gedurende enkele jaren.
Sommige in den omtrek gelegen kleinere ge
meenten hadden zich wel hij die stedelijke
diensten aangesloten, maar het overgroote
deel mist zulk een dienst, omdat de plaatse
lijke inrichting te groote offers zou hebben
gevraagd. Niet alleen was deze toestand na-
deelig voor de kleine gemeenten zelf, maar
ook de grootere plaateen liepen steeds gevaar,
dat haar kostbare keuring onvoldoende bleef,
omdat clandestiene invoer uit den omtrok
licht mogelijk was. De nu voorgestelde rege
ling zal gedecentraliseerd zijn.
Het land zal worden verdeeld in gebieden.
Elk gebied krijgt zjj^ keuringsdienst, geves
tigd in een der gemeenten, voorzien van het
noodige opsporingSperSoneel. Tegen overtre
ding van de verordeningen bedreigt het ont
werp straffen met een maximum van drie
maanden hechtenis of 1000 gulden boete.
De heer Schaper nam de gelegenheid te
haat om heftig te fulmineeren en winke
liers en fabrikanten yan eetwaren. alsof heel
ons land één groote vervalschingsmachine
was. In diea geest eischte bij veel zwaarder
straffen, dan in het wetsontwerp worden
voorgesteld.
Minister Aalberse liet zich door deze over
drijving niet tot excessen verlokken en wees
er zeer terecht op, dat, behalve de voorge
stelde straf, de openbaarmaking van het
vonnis de knoeiers wel tot voorzichtigheid
zou manen.
Met een aantal amendementen bleef men
in de behandeling steken, zoodat we een vol
gende maal nog eens op dit on^rwerp terug
zullen komen. HAGENAAR,
HET ANTWOORD DER ENTENTE OR
©E tegenvoorstellen van DUÏTSGH-
LAND werd tegen Vrijdag uiterlijk
verwacht. Maar noch Zaterdag, nooh gisteren
ie het verechenen. Eindoliik is er. een herrekt,
dat het nu heden Maandagmiddag aan de
Duiiteohe delegatie overhandigd zou worden.
De raad van vier, aldus weidt uit Pary»
gemeld waarin Sonnino Orlando, die naar
Rome teruggekeerd is, verving, is met ziiu be
raadslagingen gereed gekomen. Vrydag behan
delde hij de negen rapporten, die "«gediend
tiSS de sCwdk^e,
gisch e en Ted echo Slo w aksohe *x de
krijgsgevangenen, de luchtvaortbepaling^
economische bepalingen, de M _ooor-
arbei-dsrvraanetuk. De raa<f keurde deze
ten goed en zond ze door aan de commies!
redaotie. die Vrijdag benoemd ie. Deze zal de
definitieve redactie vaststellen, zooals die aan
de Duitschers lal worden overhandigd, gelijk
zij ook dieed voor de negen eerste commissierap
porten. met welker redactie zü belast waa en
die betrekking hebben op Ehaa Lotharingen,
hot Saardai, do toolating van DuitechJand tot
den volkenbond en do bezetting van de Rijnpro
vincie. De tekst van de inleiding is eveneens
v ast geteld. Deze i« in zeer energieke termen ge
steld. De regeeringshoofden hebben het noodig
geacht om waar de Duitschers pogen de betee
kenis van den vrede onjuist voor te stellen, een
keer te meer uiteen te zetten waarom dit ver
drag het is opgelegd, en het zijn verantwoor
delijkheid nog een» voor oog9I1 te stellen. Er
vallen nog slechts enkele bijkomstige klei
nigheden te regelen, zooals de termijn, welken
Duitschland voor zijn antwoord zal worden toe
gestaan. De commissie van redaotie moest
Zaterdagavond met de redactie van de negen
laatste rapporten gereeo zijn. De landsdruk
kerij is reeds met hot drukken van het docu
ment, dat ten minste 5° bladzijden zal beslaan,
begonnen en zou er in don loop van Zondag mee
klaar zijn. Het antwoord zou dus. behoudens
(onvoorziene omstandigheden Maandagmiddag
omstreeks 12 uur 8831 Duitsche delegatie
overhandigd kunnen worden. Dit zal op de ge
bruikelijke wijze. ïondcr eenig© plechtigheid
geschieden. Graaf Brockdorff Kantzau, die om
een extra trein gevraagd heeft, dadelijk nadat
hem het document zpn overhandigd, zal
Versailloe zee uur later verlaten met veertig
leden van de Duit^uke deiegayje zich onmid
dellijk naar Keulen, en wellicht ook naar Wei-
mar, begeven.
Wanneer onze lezers dit blad in handen krij
gen, zal dus vermoedelijk het gewichtige ant
woord roede aan de Duusobe delegatie zjjn ter
hand gesteld.'
Zal het bevredigeno zullen de Duit
schers kunnen teekenen t Ziedaar de vraag
welke ons de volgende dagen van daze week in
spanning zal houden.
Zaterdag nog kwam er een Wolffberioht,
dat mag worden als een waarschu-
iwingi ten opzichte van een der punten waar
omtrent de Duitschers zeer ongerust ziin. n.m.
de DUIT80HE KOLONIËN.
Er is een Reuterberieht ontvangen, seinde
Wolff uit Berlijn, over het koloniale vraag
stuk. behelzende, dat zelfs de door Duitschland
geopperde oplossing om aan dat land ten min
ste het mandaat'over ziin eigen koloniën bin
nen het kader van den volkenbond te verleenen,
door de geallieerden zou ziin geweigard. Op
een dienaangaande tot het rijks-departement
van koloniën gerichte vraag, heeft dit geant
woord: Wij geven er vooralsnog de voorkeur
aan te gelooven. dat men ook hier slechts te
doen heeft met een van de bekende intimidatie
pogingen. waarbii de diepe ernst van de toe
standen in Europa wordt voorbij gezien.
Indien niet spoedig een vrede door vergelijk
wordt bereikt, dan driift de ontwikkeling der
dingen Europa buiten quaeaia© tot een chaos.
Wij kunnen due niet aannemen dat de entente
op lichtzinnige wijze den toestand nog hier
door wil verscherpen, dat zii een vergelijk laat
afspringen door haar haletarrige ontoeschiete-
Hjkheid in koloniale quaeetie», die voor haar, bij
haar grooten rijkdom aan koloniaal gebied van
betrekkelijk^ slechts ondergeschikte beteekenis
Eun. terwijl zii voor one levensquaestiee uit
maken.
Wij maakten boven gewag van het vertrek
van Orlandc naar Rome. De oorzaak van &it
heengaan op zoo'n critiek oogenblik kan ver
klaard worden door het volgende telegram uit
Bern;
DE ALGEMEEN® ONTEVREDENHEID
IN ITALIË, die in hoofdzaak het gevolg ia van
cfe levenemiddeleoschaarechte, heeft gevoerd
tot verdere onlusten. In Genua staat het ge
heele openbare leven stil. Het kwam tot botsin
gen. waarbij dooden en gekwetsten vielen. Bij
zonder ernstige ongeregeldheden worden ge
meld uit Spazzia: en in elle industrieplaatsen
van Ligurië kwam het tot erge onlusten, die
het karakter droegen van sympathiebetoogingen
voor de soviet®.
De staking van de onderwijzers heeft zidh
over heel Italië uitgestrekt. De onderhandelin
gen tusechen de regeering; en het personeel van
posterijen en telegrafie ziin afgebroken. Aan
het departement van Justitie hebben alle be
ambten hun ontslag ingediend..
De onlusten, die «Rn voorgevallen te La
Valetta (Malta) schijnen zich in de eerste
plaats gericht te hebben tegen het bewind der
Bngelsohen. Er werden optochten 01 touw ge
zel, waarbij geroepen werd: „weg met de En-
gelsohe heerschappij." Winkels van levenemid
delen ziin geplunderd, er vonden vele inhech
tenisnemingen plaat».
Het yredestractaet mag due wel zóó zijn, dat
de Duiteehers het teek en en l
Dezelfde PROT E&TMEETtLN GENwelke
©enigen tijd geleden spontaan in Duitschland
gehouden werden tegen de vredesvoorwaskv
den. komen nu OOK IN OOSTENtRUK los.
Uit Imsbruok (Tirol) meldt het Korrespon-
denzbureau <Ld. 14 Juni:
Onder een geweldige belangstelling van de
heel© bevolking had bier vandaag oen. door den
bond Vaderland - aezvite betooging
tegen de verbrokkeling van het land Tirol
plaats. He winkels en kantoren waren 'a och
tends al gesloten. De betooging begon voor
het standbeeld van Andreas Hofer op den
ïselberg. Heinrioh von Schullorn. de schrijver,
con Katholieke on «en vxij-QeiikeiiiIa student 011
Franz Kranewitter. do dichter, voerden het
woord. De toespraak van Kranewitter bereikt©
ziin hoogtepunt in do woorden Duitache Tiro-
tlere zijn wij en willen wij blijven. Een vertegen
woordiger der Duitschers uit het Sudetenland
bracht de groeten over van de Duitschers in
B'ohemen, Meravië en Silezaë.
In een eindeloos langen optocht trok men
daarop rond. Voor het landshuis hield de
landsvoogd Schrafft een toespraak, waarin hij
gewaagde van het beroep op Amerika en Ita
lië en om gerechtigheid riep. Zijn toespraak
werd met een geweldige geestdrift (ontvangen.
Daarna trok men naar de hofkerk, 's Middags
was de betooging afgeloopen en werd de stoet
in alle kalmte ontbonden.
DE RIJN REPUBLIEK.
Alle volksvertegenwoordigers uit de Palts,
met uitzondering van den door de Franschen in
hechtenis genomen afgevaardigde Klemet heb
ben een manifest gericht tot hun kiezers, van
den volgenden inhoud: Mannen en vrouwen, in
do Palts. Door middel van het meest vrije kies
recht ter wereld hebt gij ons in da Duische
nationale vergadering en in den Beiersohen
landdag gekozen. Welke ook onze partij moge
zijn. in dit «ene zijn we het allen eens: den
over ons gekomen zwaren nood willen wjj ge
meenschappelijk met de overige Duiteohe volks
stammen en tn het verband van het Duitsche
vaderland dragen. Aan het verband van de
Palts met het Dntscho rijk mag niete worden
gewijzigd. Wij verklaren met allen nadruk, dat
geen nieuwe ecbepping evenmin een Paltsi-
sohe» een Palts-Hessieche als een Riinlandsohe
republiek in dit oogenblik onzen srteun zal
hebben. Op welke manier de Palts later zijn be
trekkingen tot de afzonderlijke Duitsche staten
zal regelen, meet worden overgelaten aan het,
door geen enkele buitenlandsche mogendheid
(geïnfluenceerd© zeifbesahikkingSTeoht van het
Pa isch© T°Ik, in overleg met de bevoegde or
ganen dee Rijks.
voorbereidselen voor hot niefc-teakenen.
koen kwam Zaterdagochtend 9 uur in
Luxemburg! aan en begaf zich naar het in-
tergeallieerci iioofdkw&rtrêr.
De ontwapening van Bulgarije. Uit Sa-
loniki wordt gemeldOjj bevel van generaal
Franchet d'Esperey zijn alle affuiten der
Bulgaarsche kanonnen naar Constantinopel
gezonden, i^aar zij door de .geallieerde troe
pen bewaakt zullen worden. Het geallieerd
opperbevel heeft bovendien op last van de
vredesconferentie bevel gegeven een zékér
aantal Bulgaarsche regimenten te ontbinden.
De Hongaarsche grenzen. D® naad van
Vier heeft het voorstel van den raad der
vijf ministens van Buitenlandsche Zaken voor
de vaststelling van de grenzen tusschen Hon
garije en TBjechoSlowakije goedgekeurd.
Luchtvaaxtwetgpving. De commissie
voor de luchtvaart van de vredesconferentie
heeft de redactie vau een luchtvaart-wetboek
voltooid in den vorm van een internationale
conventie voor de luchtvaart, die nu aan
de verbonden staten ter teekening is voor
gelegd.
Courontensiaking in Uaitechlimd. Zater
dagavond ifi te Berlijn geen enkele courant
verschenen, wegens staking. De staking is
het gevolg van een looneonfiicht. De losse
werklieden in de drukkerijen vragen een
opslag! van ongeveer 100 Mark in de maand.
Daar ook het overige personeel, als dit toe
gestaan wordt, met nieuwe looneiechen ko
men zal, willen de eigenaars der drukkerijen
dezen eisch niet inwilligen. De onderhande
lingen zijn nog niet eens geopend, zoodat
het zeer wel mogelijk is, dat de krantensta
king hier geruimen tjjd aanhoudt. Dit is
vooral pijnlijk, omdat het komt in den tijd,
waarin men met spanning het antwoord van
do entente op de Duitsche tegenvoorstellen
verwacht.
De „Vorwarts" zal waarschijnlijk verschij
nen, daar de regeering maatregelen neemt
om dit mogelijk te maken.
Uit München wordt gemeld: Wegens loons-
geschillen is aan de Miincher Neuesten Nach-
richten en aan de Müncher-Augsburger
Abendzeitung het geheele technische perso
neel in staking gegaan. Dientengevolge kon
den de beide couranten niet verschijnen.
Die strijd tegen de bolsjewiki. Het op
perbevel der Litausche troepen meldt:
Den 6en Juni zijn onze troepen over de
gCheele linie tot het offensief overgegaan.
!Wij hebben Sjabisjkoi, Rokisjki, Abelici en
het dorp Koetnitkai bezet. In de streek van
Sarasai zijn hevige gevechten geleverd waar
bij wij een honderdtal gevangenen hebben
gemaakt. De verslagen vijand wordt achter
volgd. Te Dunaburg heerscht een paniek
Het roode leger vlucht naar Smolensk.
D~ R©!dsche nijverheid. Uit een statistiek
openbaangemaak'. het centrale industri
eels comité van België blijkt, de schade,
die de Belgische nijverheid tijdens don i r--
log geleden heeft in het geheel 9 milliard,
287 miliioen francs bedraagt.
China eu Japan. Beuter meldt uit Sjang
hai, 10 Juni. De studenten oefenen pressie
uit door vrees aanjaging op alle werklieden
die reeds staken of dreigen daartoe over te
gullen gaan. De gemeenteraad heeft krach
tige maatregelen genomen, doch Japansche
tusschenkomst schijnt onvermijdelijk.
28 En .uit Peking 9 Juni: De Chineescke re
geering heeft het ontslag aanvaard van den
minister van het verkeerswezen^ den direc
teur-generaal van de ruilmiddelen en var>
den Chineeschen gezant te Tokio, die alle
drie de reputatie hebben van zeer sterk-pro-
Japansch te wezen. Dit zal waarschijnlijk
een eind maken aan de onlusten.
De Éeüegnafistenstakiug te New-York. Er
is heel weinjg wijziging te bespeuren in
den toestand van de staking der telegrafis
ten; maar de vakbond der electriciteitswer-
kers heeft last gekregen, ook te staken.
De stakeTS hoopten vandaag het telegrafisch
verkeer te hebben stopgezet.
De president van Brazincl De kruiser Je-
anno d'Arc ia uit Lissabon vertrokken metEpi
tiaco Pee soa, den president der Braziliaan-
sche republiek, aan boord, die zich naar
New-York begeeft.
Een wraakneming. In Bamberg deden
vijf uit den dienst ontslagen soldaten een
aanval op de schildwachten voor een infan-
terie-kazerne. Zij losten geweerschoten, die
door de schildwachten werden beantwoord.
De vijf aanvallers zijn in hechtenis geno
men. Men heeft hier te doen met een wraak
neming van de ontslagen militairen.
De Fransche spaarzaamheid. Naar do
draadlooze dienst van Lyon meldt, heeft de
133
HOOFDSTUK XXII.
Publius Quinctillius Varus, de keizerlijke legaat
on dictator, stond op de bovenste verdieping van een
d«r hoofdtorens van de legerplaats der Bataven en
tuurde door een smalle vensteropening naar het noor
den. Benedon in de kazernen heerschto diepe nach-
t®hjke stilte. De soldaten hadden na het avondeten
nnne legerplaatsen opgezocht en sliepen zonder zorg
voor den ongewiasen morgen.
Een onzekere toekomst zweefde reeds sedert het
uitT 001 'entC 0V6r tet le&er' Bijna daSeujks kwam
kol 6t 'and der Germanen een of andere Römeinsche
of koopman in de legerplaats, waarheen hij
gevlucht voor den toekomstigen oorlog, welke
°°genblik kon uitbreken. Maar April, Mei en
jegj, Waitfn verloopen, en aan de andere zijde blonk
ïe enl£Qle fans.
crkeefs drongen vrijwilligers in het land der
Quaden door. Daar zij nergens gewapende troepen
zagen, keerden zij met geruststellende berichten terug.
Zij meenden, dat de barbaren een veldtocht hadden
ondernomen tegen een vijandigen stam of een groote
jachtpartij hielden. Misschien ook hadden zij beslo
ten naar het voorbeeld van de Römeinsche koloniën,
maar verre van deze verwijderd, vaste woonplaatsen
te grondvesten en zich aan den akkerbouw te wijden.
Vrouw eu kinderen woonden nog wel in de oude hut
ten en holen, doch slecht- zoolang tot de nieuwe woon
steden na uitrooiing der bosschen waren opgericht.
Door zulke vermoedens der vrijwillige kondschap
pers voelde men zich in de legerplaats zeer gerust,
■-'lcchts Publius liet zich niet door de vreemdsoortige
houding zijner naburen om den tuin leiden. Hij had
den rang van tribuun in den dienst aan de noordelijke
grenzen verworven en kende derhalve de gebruiken
en de gewoonten der Germanen zeer goed. Bij erva
ring wist hij, dat zij noch in het voorjaar noch in den
herfst den Donau in grooten getale overschreden.
Daar zij slechts een klein aantal booten bezaten, trok
ken zij liever in den zomer over de voorden of in den
winter over het ijs der rivier. Slechts kleinere horden
drongen, altijd tot de vlucht gereed, in elk jaargetijde
m het Rijksgebied.
Hoe langer de onheilspellende stilte aan de andeie
zijde van den grensstroom voortduurde, des te ijveriger
waakte Publius voor de veiligheid der aan zijn hoede
toevertrouwde provincie. Hij bezocht onafgebroken
de langs de grenzen gebouwde versterkingen, hield
wapenschouwingen, liet ft11® houteri bruggen over den
Donau afbreken en bij da2 en nacht alto voorden be-
Want het is niemand minder dan Servius, die ach
ter deze wouden en bergen, welke zoo hardnekkig
zwijgen ,het bevel voert I De gewezen Römeinsche
prefect zal geen ongeordende, tuchtelooze horde tegen
de legioenen aanvoeren, want hij weet even goed als
Publius, dat onbesuisde moed ten slotte het onder
spit moet delven tegen wei-overdachte krijgskunst.
Hij zal zijn krijgstoerustingen voorzeker treffen met
de nauwgezetheid van een voorzichtig veldheer. Want
niet op buit belust is de-e nieuwe tegenstander van
Rome. maar hij droomt van zegepralen.
Er behoorde inderdaad onverschrokken moed toe,
zich met Rome's macht te willen meten. De sterksten
vielen Rome te voet, nederg.worpen onder de hef
tige slagen zijner legers- Zalis ais h,j ziek is pleegt de
leeuw uog gevaarlijker te zijn dau een gezond hert.
Pubius onderschatte Servius en het van diens zijde
dreigende gevaar in geenen deele, doch twijfelde ook
geen oogenblik aan de nederlaag der Germanen. Hij
verkeerde in de stellige overtuiging, dat hij alleen
zonder de hulp van andere troepen hen zou kunnen
terugslaan. Menigmaal echter, als hij na een moeite-
vollen dag zijn nachtleger opzocht en dan wegens
bovenmatige inspanning niet inslapen kon, overviel
hem de vrees voor een onbekend gevaar, als hij oen
vnriraiiikmaking maakte tusschea de strijdmachten
van Rome en die van den vijand. Niet voor zich zei
ven vreesde hij persoonlijke vrees was hem onbekend.
Een uit het diepste van zijn vaderlandslievende hart
komende stem herinnerde hem aan de door den laat-
sten oorlog en de pest verzwakte legioenen, aan de
muiterijen der soldaten en de verwekelijking der aan
voerders. Deze stem werd met een verachtelijk lachje
beantwoord door zijn Romeinschen trotszij hield
echter niet op, hem aan de talrijke nederlagen te herin
neren, die de barbaren aan de woreldbeheerscher
hadden toegebracht. Als aUe vijanden zich eens veree-
nigden Als zullje gedachten hem overvielen,
sprong Publius van zijn legerstede op, legde met koorts
achtige haast zijn wapenrusting aan en bezocht alle
poorten en torens. En dan, na zich overtuigd te heb
ben dat alle uitgezette posten waakzaam waren, be
steeg hij een der beide hoofdtorens, om zoo onbelem
merd te staren naar de Germaansche wouden, als
wilde hij met de kracht van zijn blik hun het geheim
ontrooven, dat daarachter op de loer scheen te liggen
Ook heden vond hij geen rust. Nauwelijks had hij
de oogen gesloten, of in zijn door onrust gekweld
brein overwoog hij de kansen en voor zijn geestelijk
oog verscheen een vloedgolf, die zich bruisend op het
leger der Bataven stortte, de muren en torens neder-
beukte en de kazernen wegspoelde,
Publius sprak," na weder tot klaar bewustzijn te zijn
gekomen
Waarom weifelen die honden dan fAis ze
nu maar spoedig kwamen, dan zou ik hen den lust tot
verontrusting der Rijksgrenzen wel spoedig afloeren
Hij maakte weder zijn nachtelijken rondgang et
kwam in een der noordelijke wachttorens.
- Hebt gij niets bemerkt vroeg hij den soidaz
die op de bovenste verdieping wacht hield.
Volstrekt niets. De bergen zwijgende wouden
ruischen de vogels in slaap, antwoordde de soldaat.
Zelfs kooplieden laten zich sedert een week niet meer
zien.
Publius staarde uit het kijkvenster m den donkeren
nacht, gelijk hij dit al vele weken deed.
De had de Donauoevers nog met met zjjn
zilveren licht overgoten; helder lichtte in phosphor-
glans slechts de avondster aan den hemel en zond de
aarde zijn lange sidderende stralen toe. Luisterende
in de nachtelijke etjlte kwam Publius' oor ter hulp
aan zijne oogen. Maar uit de wouden, wier donkore
omtrekken scherp uitkwamen binnen den onbestem
den gezichtskring, kwam niet 't minste verdachte ge
luid.
In de nabijzijnde waterpoelen herinnerden de kik-
vorschen aan de vreugde en de teleurstelling van het
afgeloopen voorjaar. Zij zongen niet meer in koor,
ais in Mei en de eerste helft van Juni, doch nu en dan
liet een hunner als tegen zijn zin een kwakend geluid
hooren na een poosje antwoordde een tweede, dan
een ander en dan zonder onderbreking weer een ander,
