NIEUWE HAARL. COURANT Van Overal Wereldmacht. FEUILLETON De Ondergang van een Tweede Blad „Een Tegenvaller." iVROOLIJK ALLERtEI verkoofingen enz Dinsdag 17 Juni KüRTE BERICHTEN Onlangs wijidden wij een „Kruiskopje" aan do voorgenomen groote promotie van de ambtenaren ten stadhuize en zetten uiteen dat deze algemeene opschuiving niets meer oï minder beteekende dan een ontwrichting von de pas met zooveel zorg en moeiten in het ambtenaren-reglement samengestelde sa larisverhouding der ambtenaren. De promotie is dan ook, zooals te verwach ten was nadat de vinger op de wondeplek was gelegd, voorloopig afgelast. In de „Stads-Editie" der „Opr. ïïaarl. Crt." heeft „H. K." een drietal artikelen gewijd aan dissen, wat hij noemt „een tegenvaller" voor de ambtenaren. Erg gelukkig kunnen wij ze niet noemen. Zelfs verwondert het ons, dat „B. K.", die meermalen blijk gaf van een onbevangen, nuchter, zij het soms wat eenzijdig, oordeel in vele gemeentelijke aangelegenheden, deze ar tikelen aan de zetmachine kon afleveren, na dat zij uit zijn pen waren gevloeid. Zij komen ons voor het gevolg te zijn van buiten gewone overhaasting, waarmede het eerste artikel geschreven schijnt te zijn. W aar „B. K." in zijn artikelen zeer onbil lijk is en waar ook de „N. H. Crt." er in ge noemd wordt, achten wij het wenschelijk den woorden °P Cenifre punten kortelings te ant „B. K." schrijft over "de'afgelaste promotie: „Voor goed begrip van hetgeen nu ge schiedt of liever niet geschiedt, moet men zich herinneren, dat de a 1 g e- meene verhooging een gevolg was van het in buitengewone overhaas ting door den Raad genomen besluit om het ambtenaren reglement te herzien. Men weet, dat toen een aantal leden van den Raad (zelfs de geheele sociaal-demo cratische fractie) geweigerd heeft aan de beraadslagingen deel te nemen, omdat men verklaarde in de zeer enkele dagen, die verloopen waren tusschen de indie ning van het raadstuk en de openbare be handeling geen tijd te hebben gehad de zaak grondig te bestudeeren." Bat de verhooging een gevolg was van het In overhaasting nemen van een besluit om het ambtenaren-reglement te herzien, is er naast. Deze verhooging heeft niets met zulk 'n goed keuring van het A. R. te maken. Al zon deze goedkeuring nog weken lang op zich hebben laten wachten, al hadden alle socialistische raadsleden met al de 27 overige raadsleden met den grootsten ijver dag en nacht het re- glimerut bestudeerd, dan w>u, -wat nu ge schiedde, ook geschied zijn. Dit immers zijn de feiten: Er was (is) vastgesteld een© salarisregeling voor de ambtenaren en eene, waarmede ieder ambtenaar niet alleen tevreden was, maar waarover elk ambtenaar zich zelfs ■verheug de. En iedereen was tevreden, omdat ieder meende beloond te worden naar den Verrich ten arbeid. Ook de verhoudingen tusschen de ambtenaren van verschillende takken van dienst droeg algemeen de goedkeuring weg. Dat was des in orde. Maar nn kwam, nadat de verordening was vastgesteld, de gemeen te-secretaris, in het ooilege van B. en W« voor zijn secretarie-personeel een massa-pro motie bepleiten, die, hoe sympathiek de po gingen van den secretaris ook zijn, op zieh zelf een gevaar voor ontwrichting oplevert van het geheele ambtenaren-reglement. Die massa-promotie immers heeft veel weg van een poging om het secretarie-personeel een rang hooger te doen bezoldigen dan de met hen in het reglement gelijkgestelde ambte naren van andiere takken van dienst. De Baad besliste: de ambtenaren der secretarie krijgen dit salaris voor dat en dat werk. De gemeente-secretaris trachtte, door (zoo goed ®ls) alle ambtenaren een rang te verhoogen Voor hen een hoogere bezoldiging te krijgen en dus voor het secretarie-werk betere sala rissen te doen betalen. Znlk een massa-pro motie is een ongewilde ontduiking van een raadsbesluit, (men lette erop, dat alle amb tenaren tevreden waren met de hun toege kende plaats in het A. E.), doch heeft niets met een goed of slecht ambtenaren-reglement te maken. Het gaat niet om de massa-promo tie, maar om de manier, waarop getracht wordt, het secretarie-personeel uit bet ver hand te rukken. Het gevaar is er natuurlijk, dat de ambtenaren van andere takken van dienst volgen en eveneens hoogere bezoldi ging wenschen. Daar is niets tegen, doch wil men betere bezoldiging, dan dient deze ver kregen te worden niet op deze manier, doch door besluiten van den Raad, dan dient de of- ficieele weg te worden gevolgd. Dit zijn de nuchtere feiten. Iets verdieir schrijft „B. K." over de behan deling in den Raad van het A. R.: „Niettegenstaande den ernst van het protest van raadsleden, die Steeds ge toond hebben te willen samenwerken met allen in het belang der gemeente, was er geen houden aan. Vroeger werd het ln eiken Raad beschouwd als een daad van welwillende en noodzakelijke samenwer king als ernstige mannen verklaarden, niet voorbereid te zijn. Thans echter werd met onverbiddelijke koppigheid doorge zet." Wij kunnen ons niet voorstellen, dat „B. K.", die altijd toont, onder dit of een ander pseudoniem, nog al aardig van de Haarlemsche politiek op de hoogte te zijn, in deze zaak een vreemdeling in Jeruzalem zou zijn, en toch kunnen wij ook het tegen overgestelde niet veronderstellen, want dan zouden wij aan de eerlijkheid van „B. K." moeten twijfelen, hetgeen wij liever niet doen. Wij weten dat de socialisten buitengewoon verlegen zitten met het treurige figuur, dat zij bij de behandeling van het ambtenaren-re glement hebben gemaakt, door zich aan de beraadslagingen te onttrekken en dat zij trachten telkens en telkens hun gedrag van toen weer goed te praten, door de schuld op de niet-socialistische raadsleden te leggen. De schuld van deze haast ligt geheel bij „die raadsleden, die steeds getoond hebben te willen samenwerken," waarmede de S. D. A. P. natuurlijk bedoeld is, want hadden deze er geen politieke zaak van gemaakt, er zou zooveel „koppigheid" door de anderen niet betracht zijn. Het is immers bekend dat rechtsche raadsle den eenige dagen voor de behandeling van het ambtenaren-reglement door vooraanstaande, bevooroordeelde, zeker niet rechtsche, ambtena- naren zijn gewaarschuwd, dat de socialisten van plan waren roet in het eten te gooien. Wij hebben de brieven indertijd gepubliceerd en zijn nog steeds bereid den heer B. K. verdere inlichtingen te geven, zij gunden den heer Bomans dat z.g. politiële fortuintje niet van algemeene overeenstemming te hebben be reikt in de commissie van overleg. De recht sche raadsleden werden gesmeekt te zorgen, dat de toeleg van de socialisten mislukken zou. Zóó voorbereid en met de wetenschap dat in de commissie van overleg algeheele overeenstem ming was bereikt, vingen de rechtsche raadsle den de gehuichelde vroomheid der socialisten op en gelooft de heer B. K. dan dat raadsleden; voelen dat zij met open oogen voor den gek worden gehouden, dat de socialisten als zoete koek slikken zouden? Het zal, met deze wetenschap, den heer B. K. ook duidelijk zijn, waarom in die raadsver gadering een „ongekende koppigheid" getoond werd, maar tevens dat de schuld daarvan bij de socialisten zelf lag. Ook wordt zoodoende duidelijk hoe het kwam, dat de socialisten in deze vergadering zulk een ongekend mal figuur sloegen door weg te loopen. Zij zagen zich ontmaskerd en konden moeilijk wat anders doen. Ook hier is de heer B. K. er dus naast. De „Nieuwe Haarlemsche Courant" heeft een feilen uitval van B. K. te verduren omdat zij zich verzet heeft, niet tegen de promotie van1 ver dienstelijke ambtenaren, maar tegen de massa promotie. Wij kunnen dezen aanval echter laten voor wat zij is, want het blijkt dat ook B. K. het met ons eens is. Immers hij schrijft: „Ik voor mij moet erkennen, dat een algemeene opschuiving, ook mij niet bijzonder aangenaam trekt." Iets anders hebben wij niet beweerd en dus zijn wij het eens. Met klem moeten wij echter opkomen tegen de voorstelling alsof de heer Mr. Bomans invloed kan uitoefenen op de redactie van de N. H. Ct. Dat is niet juist. De heer Bomans het zij eens en voor goed gezegd oefent niet den minsten invloed op de redactie uit. In ons blad schrijft de heer Bomans niet anders dan met on- derteekening yan vollen naam, zoodat de le zers zelf weten hoe ver die invloed gaat, en ook zijdelings oefent de heer Bomans geen invloed uit. Wat de verdediging betreft tegen het door ons uit de publieke opinie genomen, verwijt dat de secretarie-ambtenaren, als corps lof felijke uitzonderingen zijn er zeker! niet zoo heel hoog aangeschreven worden; zullen de be langhebbenden zelf zeggen: Hèere, bewaar ons voor zulk een verdediging van onze vrienden. In het laatste artikel maakt B. K. het bui tengewoon bont. Men weet dat Haarlem, onder rechtsch be stuur, algemeen als een bewijs werd aange haald dat een gemeente niet juist door sociaal democraten behoeft geregeerd te worden om goed te worden geregeerd' en dat ook rechtsche bewindvoerders een zeer juisten kijk hebben op het loon dat den arbeider, die zijn loon waard is, toekomt. Nu verwijt B. K. het Haarlemsche gemeente bestuur juist dat het verder ging dan socialis tische gemeentebesturen. Hij schrijft: „Een gemeente als Haarlem behoeft zich geen weelden te veroorloven boven Amster dam, waar men werkelijk niet zuinig huis houdt. En wat blijkt nu? Aldaar wordt voor gesteld het loon van een bode te brengen van 1500 tot f 1800, wij gaan tot 2000. Nog sterker springen de versdiillen in het oog voor de ambtenaren op weekloon. E>eze kennen wij wel niet in dien vorm, maar de gelijksoortige betrekkingen worden ook hier gevonden. Ik vermoed, dat de Amsterdamsche wethou der van financien even veel gevoelt voor de bestaansvoorwaarden van den arbeidenden mensch als onze heer Thijssen." Dat nu juist betwisten wij. Wij hebben im mers betoogd dat onze mannen zeker zoo goed, ja beter, wisten wat een menschwaardig be staan is dan de socialistische heeren. Door de socialisten is ons dat immer betwist en zie hier een schrijver die een verwijt maakt dat de ar beidsvoorwaarden in Haarlem beter zijn dan in eenige socialistische gemeente. Het is een compliment om te onthouden, maar het riekt sterk naar onoprechtheid wa neer men, bij ondervinding weet, dat B. K. niets zoo doet dan coquettceicn met de soci- aal-democraten. Wn protesteeren er echter tegen wanneer B. K. schrijft dat het yerkiezinpemaaoeuvrea waren van ons gemeentebestuur. Dat ia on waar. Het geeft blijk, dat B. K. absoluut on gevoelig is gebleven en blijf* voor de groote gebeurtenissen, die wii beleven. Dat is zijn zaak» maar hii mocht dat allerminst verwach ten van mannen, die reeeds vijf en twintig jaren gelden in de ook hem misschien niet onbekende encycliek Rerum Nov ar urn een leid draad hebben gekregen voor hun sociaal den ken en voelen. Wii geven B. K. de verzekering, dat met name de Roomsch-R&tholieken een hervorming der maatschaPPÜ beoogen» die wel lijnrecht tegen de materialistische aspira ties der sociaal-democraten ingaat, maar in geen enkel opzicht dulden, dat de stoffelijke belangen vian het menschdom in een naar katholieke beginselen KeVormde maatschappij minder goed behartigd worden dan in een socialistische. Dat kan hem ook een rechtsch gemeentebe leid van twee jaar in Haarlem hebben gef leerd. als hii onbevooroordeeld wil ooraeelen. En wanneer hij het streven der christelijke partijen dan anti-sociaal-democratisch^ wil noemen, dan mag hii dat» mits hii er de be- teekenis aan hecht» dat bedoeld werd de men- schen te laten zien. dat het heil niet alleen van de socialisten komt, om hen daardoor van de S. D. A. P. terug te houden» maar hjj is wii hopen onopzettelijk onwaar, wanneer hii de goede 'bedoelingen van onze christelijke en Roomsche politici in twijfel trekt. Zij voelen oprecht en beter dan menig sociaal democraat, wien het alleen om eigen gewin is te doen, wat onze» kranke maatschappij noodig heeft. En wii mogen wel vaststellen, dat zoo ergens dan zeker in Haarlem de oprechtheid der gevoelens van onze christelijke leiders absoluut buiten kijf is. B. E. begrijpt de teek enen des tij de niet en ie blind voor a wat er om hem heen gelbeurt; als hu z1 zuLk een oprechten gedachtengang y christelijke voorvechters niet kan verplaatsen. Ten slotte nog het verwijt, waarop B. K. een groot deel zijner redeneering grondt dat bii de vaststelling der ambtenaarssalarissen af geweken is van da stelling dat de loonen van onderen af. van den eenvoudige ten arbeider af» dienen te worden vastgesteld. Men kan natuur lijk ook redeneeren. dat het wel goed zou zijn» de loonen van bovenaf, yan den hoogsten amb tenaar af, vast te stellen, waarom niet? maar dat daargelaten» merken wii op, dat» wanneer gewacht zou zijn op vaststelling 'van het werkliedenreglement» de vaststelling der amb tenaarssalarissen, zonder behoorlijke reden, ook nu nog zouden gewaert hebben en dat om dat het werkliedenreglement neg niet gereed was. Maar het was ook geen bezwaar om do amb tenaarssalarissen vast te stellen onafhankelijk van de loonen der werklieden. Wii herinneren in dit verband aan de zeer juiste opmerking van den heer Klein» die zeide» dat hii gerust de ambtenaarssalarissen kon vaststellen, om dat hii voor zich ïe Wlst in welk kader de werklieden behoorden te worden geplaatst, n.l. in het raam van 15002000. Over deze cijfers willen wu n*?t twisten. <ibch af doende toonde de Beer Klein hiermede aan, dat de politiekers hiermede alleen een uit vlucht zochten. Wij zullen het hiewu laten. In beslag genomen br<J°d» Men meldt uit Maastricht aan ».He Sedert eenigen tiid weid hier op de markt Belgisch brood aanMev°erd. van veel beter kwaliteit dan het onze. ea^ dat zonder bons werd verkocht togen "en pHis van 1.20 per brood van bijna 2 kilo gewicht. Gezien de al lerslechtste kv»»°i:t,eit van ons bruinbrood. werd het smakelijke Belgische wittebrood gaarne ge kocht, al kon de priis ook hoog worden ge noemd. De omzet werd hoe langer hoe grooter, zeer ten nadeele der eigen bakkers» welke dien verkoop met leede oogen aanzagen. Gisteren heeft nu de Coöperatieve Bakkerij ,»Het Volksbelang" eenige van hare broodbezorgers met een par karren vol brood naar de mrkt gezonden. Deze verkochten het brood bedui dend goedkooper. n.l. tegen 45 cent de kilo en 90 cent voor brooden van 2 kilo. alles zonder bons. De bedoeling was een rechterlijke beslis sing uit te lokken en tevens om den handel in Belgisch brood te fnuiken. politie nam» nu het brood in beslag, omdat brood, van regee- ringsmeel bereid, niet zonder bons mag wor den verkocht. Ook het Belgische brood werd nu inbeslag genomen. Een en ander had plaats onder veel belangtelling van het publiek. Onveiligheid in Noord-Holland. ln de Beeroster werd tijdens de afwezigheid van de bewoners de vorige week hij een veehou der ingebroken en eenige vloerkleeden, klee- dingstukiken en gouden en zilveren voorwer pen werden gestolen. De daders zijn aange houden. Het waren Amsterdammers. Reeds hebben wij melding gemaakt van een gevaarlijk troepje, dat te Ransdorp sr.oode plannen had en ook in andere gemeen ten in Waterland kwam brutalen inbraken voor. Te Broek in Waterland zijn Zaterdagmor gen drie personen gearresteerd, die aldaar in den voegen morgen een tafelkleed hadden ge stolen. Zij bleken in Amsterdam thuis te hoo- ren. Door een onvoorzichtige uitlating van een hunner, kwam ook nog aan het licht, dat er meerdere ongewenschte gasten, op het pad waren. En even later kreeg de burgemeester telefonisch bericht, dat tc Edam den vorigen nacht door insnijding van een ruit, bij een rijwielhandelaar, vijf rijwielen waren gesto len. Het in arrest gehouden drietal vertelde, dat de „anderen" hun 's nachts met de fietsen wa ren voorbij gereden Later bleek ook, dat Vrije) a ga vond ma' de ia a is te tram vijf ver dachte personen te Edam waren aangeko men. Van de aangehoudenen werd verder nog vernomen, dat zij allen in een café op den Zeedijk te Amsterdam samen kwamen. Een poging gedaan om de andere vijf daar te vinden had echter tot nog toe geen resultaat Volgens te Enkhuizen telegrafisch inge komen bericht is onder het eiland Marken een vlot van 2000 balken uit elkander gesla gen. Voorts zijn twee aan het vlot bevestigde wo,onsc-hepen mede los -geslagen en wegge dreven. Sedert een .week werden uit Bussum vermist de minderjarigen iWillemijntje v. d. (Wj. en Alida S„ Uit het Kinderhuis van de Vereeniging tot Opvoeding van tW.eeze-n en in hTHmsgezin, waren twee jongens zoek in net runböO." te Ajnsterd»m, en de Thans on or de politie opgespoord ITwr naar bussum .gebracht. Bij Makkinga (Fries 1.) is ruim 50 H.A- fieide en boscli afgebrand. De schade be loopt duizenden guldens. In een schuur van den landbouwer v. d. Ho-rst, onder Ede, had een zieke zwerver met behulp van den landbouwer zijn bivak opgeslagen. De zieke ging steeds achteruit, ér werd politieliulp ingeroepen, doch op liet politie bureau is de ruimte zoo be perkt, Gat men er geen zieke kon herbergen. Te Ede is geen enkele inrichting om depl man te verplegen, in het ziekehuis tc Benne- kom was geen plaats. Besloten werd de de zieke te laten waar hij was. Enkele da gen later was hij overleden. De heer F. uit Hamburg, directeur van een mergarinefabriek al te Nijmegen vertoefde, is Zaterdagochtend op straat plotseling onwel geworden. Hjj zakte ineen en werd in een café binnengedragen, waar hij enkele oogenblikken later den geest gaf. Te Bud el (N.-B.) zijn tien personen aan- gehouden, die een kudde schapen van 70 stuks ove der grens trachtten te smokkelen. Do schapen zijn in beslag genomen. Zaterdag ontstond bij een poging tot arrestatie van S. de B., te Bodegraven ecu hevige worsteling, waarbij de B. wist te ont snappen. De politie zette hem achterna en loste in een tamelijk drukke straat vier schoten op den arrestant, gelukkig zonder iemand te raken, De arrestant wist te ont komen en is nog voortvluchtig. In de heide bij het dorp Katlijk (Fr.) werd de zoon van den heer S. de Jong dpor een adder gebeten, en wel zoo ernstig, nat geneeskundige hulp noodig was. Er doen zich te Medemblik in eenige gezinnen ernstige ziekte-verschijnselen voor, vrij zeker tengevolge van het gebruik van ondeugdelijke worst. De justitie heeft de zaak in onderzoek. Bij de firma Poury Co. in de Kalver- straat te Amsterdam, hebben inbrekers kans 'gezien, zieh toegang te verschalfen tot den winkel en de magazijnen. Zij zijn door het verwijderen van een ruit aan de zijde van de p DE STROP. ezoelior; „Waarvan was je beschuldigd?" Gevangene: „Van 't stelen vau ecu hoi- mV.n beet ffodaau. Ik had twee ..en zestien getuigen kwamen mijn a 1Jzun» Allebei m'n advocaten heb ben krachtig- voor lnij Kepleit Maar allea was tevergeels. Ik werd veroordeeld tot vier jaar dwangarbeid." Bezoeken „Ik begrijp niet, waarom je niet. bent vrijgesproken! Gevangene: „Ja ar waa juist één zwak punt in mijn verdediging zjj vonden het horloge ln mijn zak." VERSCHIL. Jonge vrouw: „Otto, je hebt me niet meer lief, want als je vroeger een nieuwen hoed voor me kocht, keek je alleen maar naar mij en naar den hoed en nu kijk je naar de reke ning en naar de modiete." Wijde Kapelsteeg binnengekomen. In alle tleelen van het gebouw ziju zij geweest. Hoe veel en wat zij hebben medegenomen is nog niet met zekerheid te zeggen. Hedenmorgen was nten nog aan het inventariseeren, maar zeker is het, dat het voor een aanzienlijk be drag is. HAARLEM. Notitie van de perccRnT uie verkocht zijn in ,,'t Notarishuis," Bilderdijk- straat 1, bij den Zijl weg, op Zaterdag 14 Juni 1919, de6 avonds na 5juur. Notaris J. A. WELKEN'iS. No. 1. Een Villa met Erf en Tuin aan de Dreef. Get. No. 22. Niephaus eu Blansert, q.q. f 85.9000. No. 2. Een Huis, Erf eu open Grond aan de Kruisstraat. Get. No. 9. Et. J. Peper, q.q. f 32800. Notaris D; iW> VAN NIEKEIUv. No. 3. Een Heerenhuis met Erf en 'Tuin aan de Parklaan No. 85. Uit de hand ver kocht. No. 4. Een Winkelhuis met cov ennuis aan de Doelstraat hoek Korte Lakenstraat No. 8. Opgehouden I 3150. No. 5. Een Winkelhuis m'ct Eov, ..uis cu» achtergelegen Benedenwoning aan dc Lange. Begijnestraat hoek Korte Bcgijnestraat No. 1 f 6075. Notaris Mr. C. J. BOERLAGE te Heemstede. No. 6. Eene Villa met Tuin aan den Aer denhoutsduinweg, naast het Postkantoor No. 3a, W- A. Kronenberg f 33900. Notaris P. F. BE B^uEü. Nog. 79. JÜrie Huizen met Erven en Grond aan het Zuider Buiten Spaarne Ino. 7 Get. No. 148, opgehouden f 4880. No. 8. Get. No. 152, opgehouden 44901 No. 9. Get. No. '154, uit ue hand verkocht- Notaris J. A. IW1LIIZNS. No. 10. Een Koffiehuis met Bovenwoning, Erf en Tuin, aan de Saenredamstraat Get! No. 2. A. J. Heijblom f 5450. Nos. 11—18. Acht Huizen met Bovenwo ningen en Erven te Haarlem aan de Saenre damstraat als: No. 11. Get. No. 12 zwart en rood, O. Cramer f 3526. No. 12. Get. No. 14 zwart en rood, IX J. Zuurcndonk f 3425. No. 13. Get. No. 16 zwart -> hoden f 3400. No. '14. Get. No. 18 zwart en rood, iW™ Th. van Vastenhoven f 3425. No. '16. Get. No. 22 zwart en rood, A. H. de "Wilde f 3550. No. 16. Get. No. 24 zwart en rood, A. H. de Wilde f 3400. No. 17. Get. No. 80 zwart en rood, opge houden 3400. No. 18. Get. No. 32 zwart en rood, idem 3400. 1 i Nos. 19—20. Twee Huizen met Bovenwo ningen en Erven te Haarlem aan de Berck- heijdestraat ,als: No. 19. Get. Not 2 'Zwart en rood, Opgehou den f 3400. No. 20. Get. No. 4 zwart en rood. A. f. No. 21. Een Heeïenhuis met Bovenwoning, Heijblom, f 3425. Erf en Tuin a^-n de Alexander».....,:, c t. (Nol 3 zwart en rood. H- Smoten aars q.q., f 8300. No. 22. Een Huis en Erf te Haarlem aan da Brouwersstraat, met uitgang door een steeg uaar de Voorzorgstraat. Get. No. 86, G. P, Geukers, f 1960. No. 23. Een [Winkelhuis me-t Bovenwoning, Erf en Tuin aan het Leidscheplein. Get. no. 28 zwart en rood. Opgehouden f 4975. No. 24. Een Huis met Bovenwoning, Erf en Tuin te Schoten aan de Paul Krugersfraat. Get. no. 40 zwart en rood. S. Oljjj f 4150.' Nos. 3334. Twee Huizen, Erven en Tui nen te Schoten aan de Brandtstraat. als: No. 33. Get no. 27 No. 43. Get. no. 29. J. iSwennekes ,f 6420. ROMAN UIT HET POOLSCH. 134 Plotseling begonnen allen luide te kwaken en maakten een helsch lawaai. Dat was niet ineer het harmonische lied der vriendschap, maar het snerpende geschreuw van troepen met elkander kampende vijanden. Voor de eersto maal begon Pubiiüs over dit wanor delijke en hatelijke gekw'aak na te denken. Hij had dit reeds vele malen voor dezen gehoord, doch er geen acht op geslagen. Heden prikkelde hem alles. Reeds smds den vroegen morgen gevoelde hij een onrust, ie hem van plaats tot plaats dreef. Hij bezichtigde 'en dag eenige versterkingen, liet zich over den Do- nau zettea« keerde in het leger terug, zag alle poorten gvuld'g na, beknorde de centurio's en bemerkte Reen"vu-'11 m den dienst- die op den keper beschouwd geen verzurmen waren. Hij kende die onrust zeer goed steeds ging zij •an groote gebeurw 8 ^nissen in zijn leven vooraf. ■Misschien komen reeds Misschien nadert Servius' dreiging, voorzichtig, sluipend als een roof dier en verdekt door de bergen. Publius spande zijne oogen weder in, maar ondoor dringbaar was het donker van den nacht. Waarom maken dan die kikvorschen zoo'n helsch leven, mompelde hij, zich tot den soldaat wendend, alsof hij werkelijk een antwoord verwachtte. Maar dadelijk begreep hij, hoe dwaas zulk een vraag eigenlijk was, en terwijl hij den legioensoldaat scherp aankeek, vroeg hij Zijt gij niet Ruiius van de vierde cohorte f Juist, die ben ik, hoogberoemde legaat, antwoord de de soldaat, die rechtop tegen den muur stond en zijn veldheer vast in het gelaat zag. De smalle kamer was met een olielamp en gedurende Publius' aanwezigheid nog met een fakkel verlicht. Gij hebt onder mijne bevelen in Dacie gestreden ik herinner mij dat nog zeer best. Gij hebt den godde- lijken Imperator goed gediend. Waarom zie ik op uw borst niet een onderscheidingsteeken van uw opper sten bevelhebber t De legioensoldaat talmde met het antwoord, en zei ten laatste met zachte stem De goddelijke Imperator schenkt de teekenen zijner enade aan degenen, welke die meer verdiend hebben dan Ik ken soldaten die niet zco dapper ziju als Ru iius en txich zijn ze getooid met armbanden en met de beeltenis des keizers. Ik herinner mij niet, dat gij een belooning gevorderd hebt, evenredig aan uwe dap- perheid. Waarom hebt g'j dat Met gedaan f De soldaat zweeg verlegcn- Uw veldheer verlangt een antwoord, s;rak Publius. Terwijl ik de standaarden^ waaraan ik trouw heb gezworen, eerlijk die'1» vervul ik slechts mijn plicht, antwoordde de soldaat. Gij spreekt als een patriciër, maar ook den pa triciër smart het, als zijn verdiensten niet erkend wor den. Plicht zonder loon is een te zware last voor de krachten van een sterveling. Morgen meldt gij u aan in het praetorium om de armbanden der dapperheid te ontvangen. Ik zal uw bevel gehoorzamen, hoogberoemde legaat, antwoordde de legioensoldaat, doch op zoo onverschilligen toon, dat Publius daarover venvon- wouderd was. Hij nam den fakkel van den muur af, hield 'dien niet ver van het gezicht des soldaats en beschouwde hem opmerkzaam. Ook kan ik mij niet herinneren, zeide hij na een wijle dat gij ooit aan een of andere muiterij hebf deelg"""m.'U. Slechts hoogmoedigen zijn over hun veldheer niet te vreden. Waarom dankt gij niet De soldaat was onder den invloed van Publius' vorschenden blik een weinig verbleekt, en weder draalde hij met het antwoord. Uit vraagt u Ouiactillius, de vriend van den d(K" iver mijn ziel verlangt peren soldaat, sprak Publius na een kort zwijgenMis schien hebt gij een onrechtvaardigen straf moeten lij den; misschien is u in een ander opzicht onrecht ge schied, doch het is voor een bevelhebber onmogelijk alles te weten. Uw vorschend oog bemerkt iedere onrechtvaar digheid en uw rechtminnend gemoed is met gerust voor zelfs de geringste verdienste beloond wordt, ant woordde de soldaat. Dat weten alle soldaten m het geheele rijk. Waarom spreekt gij dan tot m»j als tot een vreem de Het is mijn plicht, dapperheid en dienstij te beloonen. Vergeef mij, veldheer, maar niet naar aardsche eer. Publius hoorde vreemd op. De ziel van dezen legi oensoldaat verlaagde niet naar aardsche eer 1 Dezelfde woorden had Publius reeds vroeger ergens gehoord. Maar waar, wanneer Naar eer, rijkdom en vreugde dezer aarde verlangen toch alle stervelingen, wijl zij daarin het hoogste, het eenige levensdoel zien. De armen benijden de rijken de zwakken zijn den sterken vijanden de onbekenden trachten de beroemden te overvleugelen de dienaars streven ernaar, zelve heer te worden. Zoo js het altijd geweest en zoo zal het blijven tot het menschehjk ge slacht is uitgestorven. Slechts een enkele maal had hij een wijsgeer of een held zich boven het gewone denken trachten der menschen zien verheffenWie had echter dezen soldaat geleerd, een zoo trotsche taal te voeren, dat een Ouinctiliër, een Comolier of een Claudiër zich daarvoor niet schamen zoude t Was hfj misschien een leerling van een of anderen beroem den wijsgeer Met verwondering zag Publius den soldaat aan. Plotseling kreeg zijn gelaat een dreigende uitdrukking Hij herinnerde zich nu waar hij deze woorden, ten minste woorden van gelijke beteekenio, geknord had. Zij, de gehate Christenen, welke de wereld door hun dwaze denkbeelden ten verderve zouden voeren, wa ren het die uit baat tegen Rome verachting voor kei- zerliike gunsten en ambten predikten. D.e woorden hadden zoo dikwijls in de gerechtzaal zijn oor boleo- digd want, hoe schoon ze ook mochten klinken, had- den rij toch een hatelijke strekking, daar rij van Chris- telijke lippen kwamen. Hij hield den legioensoldaat den fakkel vlak voor het gelaat en riep 1 Gij zijt een Christen 1 J3e soldaat zweeg. - Weet gij, dat men de aanhangers van dit gevaar lijk bijgeloof als aas voor de tijgers werpt De soldaat verroerde zich biet. Gij hebt trouw gezworen aan de standaarde* van den Imperator Woidt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1919 | | pagina 5